LAS
Las ( biocenoza leśna ) –
kompleks roślinności swoistej dla
danego regionu geograficznego,
charakteryzujący się dużym udziałem
drzew rosnących w zwarciu, wraz ze
światem zwierzęcym i różnymi
czynnikami przyrody nieożywionej
oraz związkami, które między nimi
występują.
Agroekologiczny wskaźnik
lesistości optymalnej
Lo = ( L + V + VI ) * Wo
Lo
- lesistość optymalna
L – aktualny udział procentowy lasów ( 29 )
V + VI – udział procentowy gruntów ornych klasy
V i VI ( 33 )
Wo – współczynnik opadowy
Opady roczny : do 550
mm – Wo = 0,8
ponad 650
mm – Wo = 0,6
Agroekologiczny wskaźnik
lesistości optymalnej
Przy opadach
do 550 mm Lo = 49,6
ponad 650 mm Lo = 37,2
Im mniejsze opady tym większa
lesistość optymalna.
Rośliny są zróżnicowane pod względem
długości życia i sposobu zimowania.
Jednoroczne rośliny zielne cały cykl
rozwojowy, od kiełkowania do
owocowania, odbywają w ciągu kilku
miesięcy. Jesienią usychają i zanikają
zupełnie, a nasiona ich zimują w glebie.
U roślin zielnych dwuletnich i bylin cała
część nadziemna zamiera, a roślina
zimuje pod postacią łodyg podziemnych
(bulwy, kłącza) lub korzeni ukrytych w
glebie.
Rośliny drzewiaste - drzewa i krzewy
wyróżniają się tym, że prawie cała ich
część nadziemną a także korzenie są
zdrewniałe i okryte korą. Ten sam
osobnik powtarza cykl rozwoju rocznego
wielokrotnie; kwitnie i owocuje każdego
roku lub co kilka lat, jest więc
długowieczny. Niektóre z nich zrzucają
liście pod koniec okresu wegetacyjnego,
inne nie tracą ich w przerwie między
sezonami wegetacyjnymi – są
zimozielone.
Formy wzrostowe roślin
drzewiastych
Drzewa – okazałe rozmiary; część
nadziemna wyraźnie zróżnicowana na
wznoszącą się ku górze oś główną –
pień i osadzoną na nim na pewnej
wysokości nad ziemią koronę –
powstającą na skutek rozgałęziania się
pnia.
Formy wzrostowe roślin
drzewiastych
Krzewy – wysokość do 5 metrów;
brak pnia; rozgałęziają się już od
powierzchni ziemi – powstawanie
kolejnych pędów z szyi korzeniowej
lub korzeni;
Formy wzrostowe roślin
drzewiastych
Krzewinki – bardzo niskie krzewy;
często płożą się po ziemi, rzadziej
wznoszą się ku górze; osiągają wysokość
20-50 cm; wrzos pospolity, borówka
czernica.
Formy wzrostowe roślin
drzewiastych
Podkrzewy – zdrewniała jest
jedynie dolna część pędu; część
górna nie drewnieje i pod koniec
okresu wegetacyjnego obumiera; są
formą przejściową od roślin zielnych
do krzewów; psianka słodkogórz,
lawenda wąskolistna.
Formy wzrostowe roślin
drzewiastych
Pnącza – pędy silnie wydłużone i
elastyczne; wymagają podpór, do
których przyczepiają się korzeniami
przybyszowymi (bluszcz pospolity),
wąsami (winorośl), lub okręcając pęd
dookoła podpory (wiciokrzew
pomorski).
Wśród roślin drzewiastych najbardziej
sędziwy wiek osiągają krzewy:
• krzewy borówki pensylwańskiej 13000 lat,
• na pustyni w Arizonie krzewy krezotowe
10 – 12000 lat.
Najstarsze żyjące obecnie drzewo na
świecie to Sosna oścista odmiana
sędziwa (Pinus aristata var.
longaeva); Kalifornia; ponad 4600 lat.
Wiek istniejącego martwego okazu
tego gatunku oszacowano na 7112
lat.
Rekord ”łączny” Mamutowiec
olbrzymi; najwyższy miał 135 m
wysokości; rosnący nadal „Generał
Grant” ma 10 m średnicy – 33,6 m
obwodu; najstarsze żyjące obecnie
mają 4500 lat; drewno jest trwałe –
okazy martwe od 1000 lat mają
nadal zdrowe drewno. Rosną w
Kaliforni na zboczach Sierra Nevada.
Najwyższe drzewo świata to Eukaliptus
królewski – Australia 170 m wysokości.
Z drzew „udomowionych” przez
człowieka najbardziej długowieczna jest
Oliwka europejska żyje do 2000 lat.
POLSKA:
• Najstarszym drzewem jest cis
pospolity; Henryków Lubański; 1250
lat; obwód 512 cm; wysokość 13 m.
• Chrobry - najstarszy dąb 720 lat,
• Dąb Bażyńskiego, 680 lat,
• Dąb Bartek, 660 lat – najbardziej
znane drzewo w Polsce.
Najstarsze okazy w Polsce:
• Lipa drobnolistna 525 lat
• Sosna pospolita 376
• Jodła pospolita 232
• Świerk pospolity 343
• Wiąz szypułkowy 438
• Jesion wyniosły 411
• Pierwsze drzewa Świata to paprociowe
archeopterysy i nagonasienne kordaity.
• Kordaity pojawiły się pod koniec
karbonu a wyginęły z końcem permu.
• Rośliny o pokroju drzew istniały
wcześniej ale były to byliny – drzewiaste
widłaki, skrzypy i paprocie, tworzące
lasy karbońskie – z nich powstał węgiel.
„Żywą skamieliną ” jest Miłorząb –
najstarszy istniejący gatunek drzewa, który
występował w lasach epoki mezozoicznej. W
stanie naturalnym przetrwał do dziś w
Chinach.
Gatunki drzew chronione w
Polsce :
- brzoza ojcowska (Betula oycoviensis)
- cis pospolity (Taxus baccata)
- jarząb brekinia (brzęk) (Sorbus
torminalis)
- jarząb szwedzki (Sorbus intermedia)
- sosna limba (Pinus cembra)