Układ ruchowy

Nerwy obwodowe



Sploty nerwowe

- powstają z połączenia

korzeni rdzeniowych



Obwodowe pnie i gałęzie nerwowe

–

wychodzą ze splotów nerwowych



W większości przypadków charakter

mieszany- czuciowo-ruchowy, zawierają

włókna autonomiczne



Nerwom obwodowym przyporządkowane

są określone mięśnie i obszary unerwienia

skóry

Cechy uszkodzenia nerwu

obwodowego



Porażenie wiotkie



Zaburzenia czucia (wszystkie rodzaje;

dotyczą anatomicznego obszaru unerwienia

skóry)



Ewentualne parestezje i ból



Zmniejszenie wydzielania potu lub brak

potliwości



Bolesność uciskowa w miejscu uszkodzenia

(uszkodzenie mechaniczne)



Bolesność zajętego nerwu przy jego

naciąganiu

Porażenie wiotkie



Obszar anatomiczny zaopatrywany przez dany

nerw obwodowy (ruchowy lub mieszany)



Osłabienie siły mięśniowej



Obniżenie lub zniesienie napięcia

mięśniowego



Osłabienie lub zniesienie odpowiednich

odruchów



Zanik mięśni (widoczny po ok. 3 tyg.)



Drżenia pęczkowe (bardzo rzadko- raczej przy

rogach przednich)

Badania pomocnicze w

uszkodzeniach nerwów

obwodowych



Podstawą jest dokładne badanie

kliniczne



Elektromiografia



Elektroneurografia



Test potliwości (rzadziej

wykonywany)

Rodzaje uszkodzenia nerwu

obwodowego

(2)



Neuropraxis



Zaburzenie czynności bez przerwania

elementów przewodzących



Ustępuje całkowicie w ciągu kilku dni



Czucie niezaburzone lub tylko

upośledzenie czucia dotyku



Nie ma zaniku mięśni ani potencjałów

fibrylacyjnych w EMG



Np. w wyniku ucisku nerwu podczas snu

Rodzaje uszkodzenia nerwu

obwodowego

(3)



Axonotmesis



Przerwanie ciągłości aksonów bez

przerwania osłonki



Pełnoobjawowe uszkodzenie nerwu

obwodowego (porażenie i zanik mięśni,

zaburzenia czucia)



Regeneracja nerwu przy korzystnych

warunkach anatomicznych



Np. w zespole cieśni nadgarstka

Rodzaje uszkodzenia nerwu

obwodowego

(4)



Neurotmesis



Przerwanie aksonów i osłonek nerwów



Tworzą się nerwiaki (nieuporządkowany

rozrost regenerujących aksonów przy braku

odpowiedniej struktury przewodzącej)



dolegliwości bólowe



W wyniku ostrego przerwania lub naderwania

nerwów obwodowych oraz przy ciężkim

naciągnięciu splotu



Leczenie chirurgiczne

Splot ramienny



Korzenie rdzeniowe C4 –

Th1



Biegnie przez szczelinę

tylną mięśni pochyłych

w sąsiedztwie

obojczyka, I żebra i

tętnicy

podobojczykowej



Korzenie



pnie (górny,

środkowy, dolny)



pęczki (boczny,

przyśrodkowy, tylny)



nerwy

Uszkodzenie splotu

ramiennego



Najczęściej w

mechanizmie

urazowym



Bezpośredni uraz barku



Motocykliści



Gwałtowne silne

naciągnięcie splotu



Snowboard i inne sporty



Urazy okołoporodowe



Dystocja barkowa



Poród kleszczowy i

pomoc ręczna



Przewlekły ucisk z

zewnątrz



Zespół górnego otworu

klatki piersiowej



Żebro szyjne



Guz szczytu płuca

(zespół Pancoasta)



Uszkodzenie po

radioterapii

Uszkodzenie górnej części

splotu ramiennego

(Erba-Duchenne’a)



Włókna korzeni C5-C6



Uraz okołoporodowy



Głównie mięśnie

ramienia i obręczy

(dwugłowy ramienia,

naramienny,

okołołopatkowe)



Możliwa niedoczulica

powyżej łopatki, po

zewnętrznej stronie

ramienia i przy

promieniowym brzegu

przedramienia

Uszkodzenie dolnej części

splotu ramiennego

(Klumpke-Dejerine’a)



Głównie włókna korzeni C8 lub

Th1



Gwałtowne pociągnięcie za

kończynę, guz Pancoasta



Drobne mięśnie ręki, mięśnie

przedramienia (większe

upośledzenie zginaczy niż

prostowników)



Zaburzenia czucia dłoni i

przedramienia po stronie

łokciowej



Może współistnieć zespół Hornera

(proksymalne uszkodzenie Th1)

Nerw promieniowy



Włókna z korzeni C5-C8



Przy wysokim uszkodzeniu

ręka opadająca



Zaburzenie czucia na

grzbiecie ręki nad pierwszą

przestrzenią międzykostną



Przyczyny uszkodzenia:



Urazowe (np. złamanie trzonu

kości ramiennej)



Ucisk (chodzenie o kulach,

porażenie „kajdankowe”, zespół

mięśnia odwracacza)

Nerw pośrodkowy



Włókna korzeni C5-Th1



Wysokie uszkodzenie-

ręka

błogosławiąca



Niedostateczne odwodzenie

(objaw butelki) i

przeciwstawianie kciuka



Zanik bocznej części kłębu



Przyczyny uszkodzenia:



Uraz (głównie po stronie

dłoniowej w stawie nadgarstka)



Ucisk zewnętrzny („paralysie

des amoreux”, opaski uciskowe

w trakcie zabiegów, długa

jazda rowerem)

Nerw pośrodkowy

(3)



Zespół cieśni nadgarstka



Ucisk w kanale nadgarstka



Nerw biegnie razem ze

ścięgnami długich zginaczy

palców pod troczkiem zginaczy



Częściej u kobiet



Początek- dolegliwości

subiektywne: wybudzanie się w

nocy z uczuciem sztywności i

obrzmienia ręki oraz bólem



Po wielu latach (długotrwały

ucisk)- niedowład i zanik mięśni

kłębu, możliwe zaburzenia

czucia



Test prowokacji Phalena



Nieprawidłowe badanie ENG

Nerw łokciowy



Włókna korzeni C8-Th1



Ręka szponiasta

- zanik

mięśni międzykostnych,

nadmierny wyprost w stawie

podstawnym, lekkie zgięcie w

stawach międzypaliczkowych



Dodatni objaw Fromenta

(porażenie mięśnia

przywodziciela kciuka)



Przyczyny uszkodzenia:



Urazy



Ucisk w rowku nerwu łokciowego

Splot lędźwiowo-krzyżowy



Korzenie L1 - S3



W przestrzeni

zaotrzewnowej



2 duże nerwy: kulszowy i

udowy



Przyczyny uszkodzeń:



Procesy zaotrzewnowe

(przerzuty, chłoniaki,

endometrioza, nowotwory)



Krwiaki



Tętniaki



Naświetlanie i

chemioterapia

Nerw udowy



Segmenty L2-L4



Uszkodzenie: zaburzenie

czynności prostowników

stawu kolanowego

(trudność z wchodzeniem

po schodach),

ograniczenie zginania uda



Zaburzenia czucia





Przyczyny uszkodzenia:



Krwiak mięśnia

lędźwiowego



Zabiegi operacyjne

Nerw skórny boczny uda



Włókna korzeni L2-L3



Wyłącznie czuciowy



Zaburzenia czucia na przednio-zewnętrznej

powierzchni uda



Zespół przewlekły- „meralgia paraesthetica”



Trzykrotnie częściej u mężczyzn



Parestezje i bóle o charakterze ciągnącym i palącym



Nasilenie przy prostowaniu, złagodzenie przy zgięciu

uda w stawie biodrowym



Przyczyny uszkodzeń:



Ucisk więzadła pachwinowego (nasilają ciasne ubrania,

paski, zwisający brzuch)



Zabiegi operacyjne

Nerw kulszowy



Korzenie L4 – S3



Najdłuższy i największy nerw obwodowy



Objawy uszkodzenia wynikają z porażenia

nerwu strzałkowego i piszczelowego



Główne przyczyny uszkodzeń:



Uraz bezpośredni (rana cięta, postrzał)



Złamanie kości miednicy



Złamanie lub zwichnięcie w obrębie stawu

biodrowego



Niedokrwienie (miażdżyca, zespół Leriche’a)



Porażenie poiniekcyjne

Nerw strzałkowy / Nerw

piszczelowy



Włókna korzeni L2-L4



Chód koguci

- niedowład

zginaczy grzbietowych

stopy i palców



opadanie stopy



Przyczyny uszkodzeń:



Urazy (złamanie główki

strzałki, zwichnięcie

stawu kolanowego)



Ucisk (zakładanie nogi na

nogę, opatrunek

gipsowy, nieprawidłowe

obuwie, buty narciarskie,

praca na kolanach)



Iniekcje (szczyt objawów

24-48 godz. po iniekcji)



Włókna korzeni L4-S3



Upośledzenie funkcji

zginaczy

podeszwowych stopy i

palców



Osłabienie odruchu

skokowego



Zaburzenie czucia na

podeszwie stopy



Przyczyny uszkodzenia:



Zespół kanału stępu

(ucisk przez troczek

mięśni zginaczy; okolica

kostki przyśrodkowej)



Złamania kości

piszczelowej

Zespoły rdzeniowe



Najczęściej w wywiadzie:



Zaburzenia chodu (powoli narastające)



Zaburzenia mikcji



Zaburzenia czucia kończyn dolnych lub

dolnej połowy ciała



Bóle opasujące, uczucie zaciskania tułowia



Ograniczone bóle pleców



Objaw Lhermitte’a

Zespół całkowitej poprzecznej

przerwy rdzenia



Przyczyny: urazy, zapalenia



Wstrz

s rdzeniowy: pora

enie wiotkie, zniesienie

wszystkich rodzaj

w czucia, zahamowanie

czynno

ci p

cherza moczowego i jelita grubego,

zniesienie potencji, zaburzenia troficzne,

zahamowanie wydzielania potu



Pas przeczulicy na granicy uszkodzenia



Automatyzmy rdzeniowe



Spastyczny niedow

ad z ustawieniem

zgi

ciowym ko

czyn



Powr

t czynno

ci p

cherza i odbytnicy

(automatyczne opr

óż

nianie)

Zespół połowiczego

uszkodzenia rdzenia (Brown-

Sequarda)



Przyczyny: uraz mechaniczny (np. rana kłuta)



Po str

onie

uszkodzenia i poni

ej: niedow

spastyczny, zniesienie wszystkich rodzaj

czucia (sznury tylne)



Po str

onie

uszkodzenia na jego

wysoko

ci:w

ski pas przeczulicy (korze

czuciowy)



Po str

onie

przeciwnej i poni

ej: zniesienie

czucia b

lu i temperatury (skrzy

owana

droga rdzeniowo-wzg

rzowa)

Zespół istoty szarej



Przyczyny: jamisto

ść

rdzenia, wybroczyny

drdzeniowe, guzy

wewn

trzrdzeniowe



Objawy: obustronne

rozszczepienne

zaburzenia czucia na

poziomie uszkodzenia,



Niedow

ad wiotki na

poz

iomie

uszkodzenia

przy zaj

ciu rog

przednich



Niedow

ad spastyczny

poni

ej poz

iomu

szkodzenia przy zaj

ciu

g piram

dowych

Zespół złożonych zmian

chorobowych powrózków tylnych i

dróg piramidowych



Przyczyny: zwyrodnienie powr

bocznych (myelosis funicularis) w

przebiegu niedokrwisto

ci z

liwej



Objawy: niedoczulica typu sznurowego

poni

ej poz

iomu

uszkodzenia.



Zaburzenia czucia u

enia w

czynach dolnych z ataksj



Niedow

ad spastyczny ko

czyn dolnych

Zespół stożka rdzeniowego



Uszkodzenie segmentow rdzenia S3

- C



Przyczyny: guzy wewn

trzrdzeniowe

pierwotne i przerzutowe, zaburzenia kr

ąż

enia

krwi



Objawy: wiotkie pora

enie p

cherza

moczowego (sta

e wyciekanie moczu

kroplami), nietrzymanie ka

u, impotencja,

zaburzenia czucia powierzchniowego o typie

spodni do jazdy konnej (S3-S5), brak

odruch

w odbytniczych

Zespół ogona końskiego



Uszkodzenie nici korzeniowych

poni

ej sto

ka rdzeniowego (od

L4)



Przyczyny: guzy

wewn

trzkana

owe

(wysci

ół

czaki, t

uszczaki,

centralna protruzja j

ądra

mia

ystego)



Objawy: obutronne b

le o typie

rwy kulszowej, zaburzenia

czucia powierzchniowego od L4,

niedow

ady wiotkie

odpowiednich mi

ęś

ni, zniesienie

odruch

w kolanowych i

skokowych, nietrzymanie moczu

i stolca, zaburzenia potencji

Zmiany zwyrodnieniowe

kręgosłupa (dyskopatia,

spondyloza)



Odpowiadają za 90% zespołów bólowych

kręgosłupa



Przyczyny:



Starzenie



Przeciążenie



Brak aktywności fizycznej



Wady postawy



Wady rozwojowe kręgów (kręgi przejściowe, kręgozmyk)



Zab. hormonalne z zab. gosp. wapniowej



Urazy



3 fazy zmian:



Utrata sprężystości, spadek elastyczności krążka



Wypuklina



Zwółknienie krążka międzykręgowego

Objawy kliniczne zmian

zwyrodnieniowych kręgosłupa



Ból miejscowy



Ból mięśniowy



Ból korzeniowy



Zmniejszenie ruchomości kręgosłupa, ograniczenie

ruchu w określonym kierunku



Przyjmowanie przymusowej postawy



Ubytkowe objawy czuciowe i ruchowe



Zespoły rdzeniowe



Dolegliwości nasila:

- ruch (rozpoczęcie, zmiana pozycji)

- pochylenie

- przeprost

- działanie tłoczni brzusznej



Dolegliwości łagodzi: pozycja leżąca

Cechy dyskopatii odcinka

lędźwiowego kręgosłupa



L3-L4 – 2%; L4-L5 – 40%; L5-S1 – 50%



Ostry ból w okolicy krzyżowej



Spłycenie lordozy lędźwiowej, obniżenie

ruchomości tego odcinka



Wzrost napięcia mięśni przykręgosłupowych



Odruchowe przyjmowanie pozycji odciążającej



Objawy korzeniowe (rwa udowa, rwa

kulszowa

)

Cechy dyskopatii odcinka

lędźwiowego kręgosłupa

(2)

Korzeń

Ból i zab.

czucia

niedowła

Zniesien.

odr. głęb

Obj.

rozciąg.

Przedn-

przysr

pow. uda

Czworogło

w uda

(prost.

podudzia)

odruch

kolanowy

Objaw

Mackiewicza

Tyln-bocz

pow uda,

grzbiet

stopy

Prostownik

i stopy(zg.

grzbietowe

)

Objaw

Lasegue’a

Tylna pow

uda, pięta,

zew. brzeg

stopy

Zginacze

stopy

(zgięc.

podeszwo

odruch

skokowy

Objaw

Lasegue’a

Cechy zwyrodnienia odcinka

szyjnego kręgosłupa



C5-4,1%; C6-36,1%; C7-34,6%; C8-25,5%



Częściej spondyloza niż dyskopatia



Brak lordozy szyjnej



Przymusowa pozycja głowy



Miejscowa bolesność opukowa i uciskowa



Ból promieniujący do okolicy

międzyłopatkowej lub brachialgia

Cechy dyskopatii odcinka

szyjnego kręgosłupa

Korzeń

Obszar

bólu i zab.

czucia

Niedowłady

Zniesienie

odr.

głębok.

Przednio-

przyśrodko

w pow.

ram. do

kciuka i

wsk.

dwugłowy

(zginanie

przedramie

o. z mięśnia

dwugłoweg

Przysr pow.

ramien. do

palca środk.

m. trójgłowy

(prost.przed

ram) zanik

mm kłębu

o. z mięśnia

trójgłowego

Tyln-boczn.

pow. ram.

do palca

małego

Zginacze

palców,

zanik

kłębika

o. z mięśnia

trójgłowego

Mielopatia szyjna



Objawy dotyczą kilku korzonków



Niedowład mieszany kończyn górnych



Niedowład spastyczny kończyn

dolnych



Późno zaburzenia zwieraczy



Ew. objawy niewydolności kręgowo-

podstawnej

Document Outline