Zagrożenia Radiologiczne

Zakład Medycyny Ratunkowej

AM Warszawa

 

 

Przyczyny skażeń

• wypadki w zakładach 

przemysłowych 

i służbie zdrowia

• wypadki w transporcie

• ataki terrorystyczne

 

 

Rodzaje promieniowania

• Promieniowanie 

elektromagnetyczne

• Promieniowanie korpuskularne

 

 

Mechanizm działania

• faza fizyczna

• faza fizyko-chemiczna

• faza chemiczna

• faza biologiczna

 

 

LET

  LET -  linear energy transfer - 

zdolność promieniowania do 
jonizacji ośrodka

• Niskie LET - promieniowanie X i γ
• Wysokie LET- cząstki alfa, protony

 

 

Dawki promieniowania

     

Rodzaj

promieniowania

Dawki

małe

średnie

wysokie

Niskie LET

<0,2 Gy

(<0,05 mGy/min)

0,2-2,0 Gy

>2,0 Gy

(>0,05 Gy/min)

Wysokie LET

<0,05 Gy

(0,05 mGy/min)

0,05 – 05 Gy

> 0,5 Gy

 

 

Organizacja akcji 

ratowniczej

  Akcja ratownicza przebiega 

identycznie 

  jak w przypadku skażeń 

chemicznych

 

 

Ostry zespół popromienny

• zespół szpiku kostnego

• zespół żołądkowo jelitowy

• zespół ośrodkowego układu 

nerwowego

• zespół skórny

 

 

Przebieg choroby

• okres prodromalny (zwiastunowy)
• okres latencji 
• okres ostrej choroby
• okres powrotu do zdrowia lub 

śmierć

 

 

Zespół szpiku kostnego

  Objawy:
•  znużenie, bezsenność
•  osłabienie, apatia
•  ból głowy, nudności, wymioty
•  po trzech dniach następuje 

poprawa stanu 

 

 

Objawy c.d.

• limfocytopenia, leukopenia, 

trombocytopenia

• spadek odporności
• krwotoki spowodowe zaburzeniami 

układu krzepnięcia 

• spadek liczby erytrocytów 

 

 

Leczenie

• zapewnienie warunków 

chroniących przed zakażeniem

•  antybiotykoterapia
•  przetaczanie preparatów krwi
•  przeszczep szpiku

 

 

Zespół żołądkowo jelitowy

  Objawy:
• 1 - 2 Gy  po 2 h niewielkie nudności 

i wymioty, miernie nasilone bóle 
głowy

• 2 - 4 Gy po 2 h nasilone wymioty, 

bóle głowy o większym natężeniu

•  po 1 – 3 h wzrost temperatury ciała 

 

 

Objawy c.d.

• 4 - 6 Gy po 1 h wymioty u 

wszystkich chorych po 1-2 godzin 
gorączka, u 10% chorych biegunka, 
brak apetytu, po 6 h obrzęk 
ślinianek

• 6 - 8 Gy po 30 min wymioty, po 1-3 

godzinach biegunka, silne bóle 
głowy, gorączka

 

 

• powyżej  8 Gy  po 10 min wymioty 
• w ciągu 1 h biegunka
• po1 h wysoka gorączka
• po 1-2 h silne bóle głowy z 

zaburzeniami świadomości

 

 

  Po 24 - 48 godzinach rozpoczyna 

się okres latencji, który trwa od 2 

– 7 dni

 

 

Objawy ostrej fazy 

choroby

• zapalenie błony śluzowej jamy 

ustnej, gardła, przełyku

• wzdęcia jelit, niedrożność
• krwiste biegunki
• zaburzenia wodno-elektrolitowe
• powikłania infekcyjne
• niewydolność wielonarządowa MOF 

 

 

• prawidłowe nawodnienie i odżywianie 

chorych

• antagoniści receptora 5-HT 3 np. Zofran
• leczenie przeciwbólowe, NLPZ, Mf
• antybiotykoterapia o szerokim zakresie, 

suplementacja elektrolitów, 
mikroelementów i witamin 

• wymiatacze wolnych rodników

 

 

Zespół ośrodkowego 

układu nerwowego

• dawka promieniowania > 20 Gy 
• zaburzenia świadomości 
• we wszystkich przypadkach 

dochodzi do zgonu w ciągu 24-48 
godzin.

 

 

Zespół skórny.

  Objawy: 
• wczesne zaczerwienienie, 
• pieczenie , swędzenie 
•  ból 
• czas powstania objawów waha się 

w granicach od kilku godzin do 
kilkunastu minut po napromieniowaniu 
i zależy od wielkości wchłoniętej dawki

 

 

Leczenie

• przeciwbólowe
• przeciwzapalne (leki stosowane 

miejscowo)

• antagoniści receptorów 

histaminowych 

• antybiotyki 
• glikokortykosterydy

 

 

  Pytania?