OCHRONA PACJENTA
PRZED ZAKAŻENIEM
mgr Elżbieta Horodyska
OCHRONA PACJENTA
PRZED ZAKAŻENIEM
mgr Elżbieta Horodyska
ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM
SZPITALNYM
HIGIENA SZPITALNA
DEKONTAMINACJA ŚRODOWISKA
DEKONTAMINACJA SPRZĘTU
HIGIENA PACJENTA
IZOLACJA PACJENTA
SZCZEPIENIA OCHRONNE
ASEPTYKA I ANTYSEPTYKA
HIGIENA SZPITALNA
• UTRZYMYWANIE CZYSTOŚCI W SZPITALU -
plany higieny, szczegółowe instrukcje mycia i
dezynfekcji określonych pomieszczeń
zasady kontroli środowiska
transport czysty i brudny
ZASADY POSTĘPOWANIA Z BIELIZNĄ
SZPITALNĄ
ZASADY PRACY W KUCHNI SZPITALNEJ
przechowywanie
przechowywanie
, przygotowanie
, przygotowanie
i transport żywności
i transport żywności
ODPADY SZPITALNE
segregacja i usuwanie
DEZYNSEKCJA I DERATYZACJA
DEKONTAMINACJA SPRZETU
MEDYCZNEGO
1. DEKONTAMINACJA NARZĘDZI
MEDYCZNYCH
Oczyszczanie, dezynfekcja i
sterylizacja sprzętu medycznego:
metody sterylizacji, monitorowanie
procesów
konserwacja, naprawa sprzętu
DEZYNFEKCJA- proces niszczenia
wegetatywnych form drobnoustrojów
- metoda fizyczna ( promieniowanie
nadfioletowe, ultradźwięki )
- metoda termiczna ( pasteryzacja,
gotowanie, wyparzanie )
- metoda chemiczna ( związki
fenolowe, preparaty chlorowe, aldehydy,
kwas nadoctowy, alkohole )
- metoda termiczno – chemiczna
STERYLIZACJA- zniszczenie wszystkich
drobnoustrojów oraz ich form
przetrwalnikowych przez zastosowanie
czynników fizycznych lub chemicznych.
DEKONTAMINACJA SPRZETU
MEDYCZNEGO
2. DEKONTAMINACJA ENDOSKOPÓW
3. CENTRALNA STACJA PRZYGOTOWANIA ŁÓŻEK
4. DEKONTAMINACJA APARATURY MEDYCZNEJ I
OSPRZĘTU
DEKONTAMINACJA SSAKÓW
ELEKTRYCZNYCH
Ssak odłączyć od gniazda próżni i umyć ręce
Nałożyć odzież ochronną
Przygotować środek dezynfekcyjny ( B,F,V )
Pojemniki, słoje, butle
wylać ekskrementy,
przeprowadzić wstępne
odkażanie, mycie,
dezynfekcja,
sterylizacja
Sprzęt jednorazowy
przekazać do
unieszkodliwienia
Obudowa ssaka
umyć roztworem
środka
dezynfekcyjnego
SCHEMAT POSTĘPOWANIA Z
ŁÓŻKIEM
Łóżko po wypisie, zgonie lub przekazaniu pacjenta
Poduszka, koc, pościel
segregacja przy łóżku
chorego, zamknięte worki
przekazać do prania
Materac
zabezpieczyć
pokrowcem i przekazać do
dezynfekcji komorowej
Osłona materaca
przekazać do prania
Rama łóżka
przeprowadzić dezynfekcję ( B, F, V ) po 15 minutach umyć
ĆWICZENIA
Grupa I
Schemat postępowania – zasady
dezynfekcji i mycia inhalatorów po
użyciu
Grupa II
Schemat postępowania z
dozownikiem tlenu
HIGIENA PACJENTA
CODZIENNA TOALETA CIAŁA
HIGIENA JAMY USTNEJ
HIGIENA RĄK
HIGIENA INTYMNA
BIELIZNA OSOBISTA
IZOLACJA PACJENTA
IZOLACJA – odosobnienie osoby lub grupy
osób chorych na chorobę zakaźną albo
osoby lub grupy osób podejrzanych o
chorobę zakaźną, w celu uniemożliwienia
przeniesienia
biologicznego
czynnika
chorobotwórczego na inne osoby
POZIOM PIERWSZY – izolacja standardowa
- mycie i dezynfekcja rąk
- stosowanie odzieży ochronnej
IZOLACJA PACJENTA
POZIOM DRUGI – izolacja zależna od dróg
przenoszenia zakażenia
- Izolacja stosowana w zakażeniach
przenoszonych
drogą powietrzno –
kropelkową
płonica, błonica, świnka, różyczka,
krztusiec, zapalenie opon mózgowo -
rdzeniowych
IZOLACJA PACJENTA
POZIOM DRUGI – izolacja zależna od dróg
przenoszenia zakażenia
- Izolacja stosowana w zakażeniach
przenoszonych
drogą powietrzno - pyłową
gruźlica, odra, ospa wietrzna
IZOLACJA PACJENTA
POZIOM DRUGI – izolacja zależna od dróg
przenoszenia zakażenia
-
Izolacja
stosowana
w
zakażeniach
przenoszonych
drogą kontaktową
zakażenia
gronkowcowe,
zapalenie
spojówek u noworodków,
zakażenia
wankomycynooporne,
infekcje układu pokarmowego
ZASADY POSTĘPOWANIA W
WYBRANYCH ZABIEGACH
MEDYCZNYCH
Rodzaj zabiegu
Rękawic
e
niejałow
e
Rękawic
e
sterylne
Maska,
fartuc
h
steryln
y
Serwety
,
narzędz
ia
sterylne
Iniekcje podskórne,
dożylne, domięśniowe
+
-
-
-
Założenie kaniuli do
tętnicy, kaniuli do żyły,
nakłucie stawu, nakłucie
szpiku, nakłucie jamy
opłucnowej, nakłucie
jamy brzusznej, nakłucie
lędźwiowe
-
+
+
+
SZCZEPIENIA OCHRONNE
ODPORNOŚĆ CZYNNA
Naturalna - zakażenia drogą naturalną
Sztuczna - immunizacja
ODPORNOŚĆ BIERNA
Naturalna - przezłożyskowy transport
IgG
Sztuczna – ludzkie immunoglobuliny i
osocze
SZCZEPIENIA OCHRONNE
SZCZEPIONKI
Preparaty zawierające antygen i służące
do uodparniania czynnego
IMMUNOGLOBULINY
Preparaty zawierające gotowe
przeciwciała i służące do uodporniania
biernego
SZCZEPIENIA OCHRONNE
ANATOKSYNA
(inaczej toksoid)
-
toksyna
bakteryjna
pozbawiona
swoich
właściwości
toksycznych
(podczas
obróbki
chemicznej);
-
zachowuje jednak zdolność stymulowania układu
immunologicznego do produkcji przeciwciał
przeciwko bakteriom, z których zostały uzyskane;
- wykorzystywana jest jako szczepionka przeciw
zakażeniom
charakteryzującym
się
wytwarzaniem egzotoksyn, takim jak: błonica
(
Corynebacterium diphteriae - maczugowiec błonicy )
tężec
(Clostridium tetani - laseczka tężca)
KRYTERIA PODZIAŁU
SZCZEPIONEK
ZALEŻNE OD SPOSOBU PRZYGOTOWANIA
ANTYGENU
- żywe
- żywe – atenuowane
- zabite
- anatoksyny
- otrzymywane na drodze inżynierii
genetycznej
KRYTERIA PODZIAŁU
SZCZEPIONEK c.d.
ZALEŻNE OD POCHODZENIA SZCZEPU
- autoszczepionki
- heteroszczepionki
ZALEŻNE OD DROBNOUSTROJU
- bakteryjne
- wirusowe
- mieszane
KRYTERIA PODZIAŁU
SZCZEPIONEK c.d.
ZALEŻNE OD STANU
FIZYKOCHEMICZNEGO
- płynne
- stałe
ZALEŻNE OD ZAWARTOŚCI
-
monowalentne ( zawierające jeden
antygen )
- poliwalentne ( zawierające klika
antygenów )
- kombinowane ( zawierające anatoksyny i
zabite
komórki )
ASEPTYKA I ANTYSEPTYKA
ANTYSEPTYKA
– jest to postępowanie
polegające na działaniu środków
chemicznych na strukturę lub
metabolizm drobnoustrojów
- odnosi się do odkażania pola
zabiegowego
- skóry rąk personelu
- odkażania rany operacyjnej
ASEPTYKA I ANTYSEPTYKA
c.d.
ASEPTYKA
– jest to postępowanie majace na
celu
niedopuszczenie
do
zakażenia
i
posługiwanie się jałowym materiałem i
sterylnymi narzędziami medycznymi.
Techniki aseptyczne powinny być stosowane:
-podczas inwazyjnych procedur naruszających
naturalną barierę ochronną
-podczas manipulowania sprzętem, który
będzie wprowadzony w naturalne jałowe
obszary organizmu
DEZYNFEKCJA POLA
ZABIEGOWEGO
Do
dezynfekcji
skóry
należy
używać
preparatów antyseptycznych zawierających
70% alkohol, najlepiej z chlorheksydyną
lub preparatem jodowym
Do dezynfekcji błon śluzowych oraz do
dezynfekcji świeżych i trudno gojących się
ran stosować wodne roztwory środków
antyseptycznych
Preparatami przemywamy skórę z dużym
marginesem wokół miejsca zabiegu (około 3
– 4 min przed operacją lub 30 sec.-1 min
przed wkłuciem) pozostawiając
do wyschnięcia
PIELĘGNACJA RANY
Zmiany opatrunków powinny się odbywać w
specjalnych gabinetach oddziałowych z
odpowiednią wentylacją
Jeżeli jednak zmianę opatrunku wykonuje
się na sali chorych, to należy przestrzegać
następujących zaleceń:
- wózek zabiegowy/opatrunkowy powinien być
myty codziennie, a przed każdym kolejnym
użyciem konieczna jest jego dezynfekcja
- wózki zabiegowe nie mogą być używane do
innych celów
PIELĘGNACJA RANY c.d.
-
sprzątanie oddziału i ścielenie łóżek powinno
być zakończone co najmniej 30 minut przed
zmianą opatrunków
-
rana powinna być odsłonięta na możliwie krótki
czas
-
brudny opatrunek musi być umieszczony w
szczelnym, zamkniętym worku na odpady
kliniczne
- w pierwszej kolejności zmieniamy opatrunki
,,czyste”, a później ,,brudne”
ZAŁOŻENIE CEWNIKA DO
PĘCHERZA MOCZOWEGO
ZABIEG NALEŻY WYKONAĆ W 2 OSOBY !
1.
Przygotuj niezbędny sprzęt do wykonania
zabiegu:
-
zestaw do cewnikowania pęcherza moczowego
-
żel urologiczny – INSTILLAGEL
-
strzykawka wypełniona jałowym roztworem 0,9 % NaCl
-środek
antyseptyczny
–
SKINSEPT
MUCOSA
do
przemywania i deyznfekcji ujścia zewnętrznego cewki
moczowej i krocza
-cewnik oraz zamknięty zestaw do drenowania moczu
ZAŁOŻENIE CEWNIKA DO
PĘCHERZA MOCZOWEGO c.d.
1.
Zachowaj
intymność
w
trakcie
wykonywania zabiegu, ułóż pacjenta w
odpowiedniej pozycji
2.
Przed przystąpieniem do zabiegu umyj
krocze mydłem w płynie
3.
Zestaw do cewnikowania połóż między
nogami chorego (jałowa wewnętrzna
strona papieru lub serwety służy jako
podkład )
4.
Gaziki znajdujące się w pojemniku nasącz
środkiem antyseptycznym
5.
Umyj i zdezynfekuj ręce
6.
Nałóż jałowe rękawiczki
ZAŁOŻENIE CEWNIKA DO
PĘCHERZA MOCZOWEGO c.d.
U KOBIET
Wykonaj dezynfekcję zewnętrznych
narządów płciowych ( jedną ręką rozchylić,
drugą odkażać w kierunku od spojenia
łonowego do odbytu )
- gaziki 1 i 2 – duże wargi sromowe
- gaziki 3 i 4 – małe wargi sromowe
- gaziki 5 i 6 - ujście cewki moczowej
- gaziki 7 i 8 wejście pochwy
Zużyte gaziki odrzuć do pojemnika na
odpadki znajdującego się w zestawie
ZAŁOŻENIE CEWNIKA DO
PĘCHERZA MOCZOWEGO c.d.
Jedną ręką nadal rozchylać wargi sromowe,
drugą chwycić cewnik (osoba asystująca
pokrywa koniec cewnika INSILLAGELEM ) i
wprowadź cewnik
U MĘŻCZYZN
Jedną ręką cofnij napletek, drugą wykonaj
odkażanie
- gaziki 1, 2 i 3 – żołądź i ujście cewki
moczowej
- gaziki 4 , 5 i 6 – ujście cewki moczowej
Zużyte gaziki odrzuć do pojemnika na
odpadki znajdującego się w zestawie
ZAŁOŻENIE CEWNIKA DO
PĘCHERZA MOCZOWEGO c.d.
Po odkażaniu weź cewnik ( osoba
asystująca pokrywa koniec cewnika
INSILLAGELEM ) i wprowadź cewnik
1.
Gdy pojawi się mocz, osoba asystująca
strzykawką z solą fizjologiczną wypełnia
balon cewnika, koniec cewnika łączy z
zestawem do drenowania moczu
2.
Podciągnij cewnik, aż do uzyskania oporu
3.
Po założeniu cewnika u mężczyzn
odprowadź napletek
4.
Sprzątnij miejsce zabiegu
5.
Umyj i zdezynfekuj ręce, zaprowadź
dokumentację
ZAŁOŻENIE WKŁUCIA
OBWODOWEGO
1.
Przygotuj niezbędny sprzęt do
wykonania zabiegu
- płyn antyseptyczny do dezynfekcji
skóry
- cewnik dożylny
- jałowe gaziki
- jałowy opatrunek
- strzykawka z płynem infuzyjnym
- nożyczki
- staza
ZAŁOŻENIE WKŁUCIA
OBWODOWEGO c.d.
1.
Poinformuj pacjenta o zabiegu i
umyj ręce
2.
Podczas nakłuwania żyły należy
wprowadzaj cewnik po kątem 10 – 45
stopni
3.
Przy ponownej próbie cewnikowania
żyły należy zastosować nowy jałowy
cewnik
4.
Wszelkie zabrudzenia krwią okolicy
wkłucia należy przemyć za pomocą
jałowego gazika i roztworu
alkoholowego, pozwolić na naturalne
wyschnięcie skóry
ZAŁOŻENIE WKŁUCIA
OBWODOWEGO c.d.
•
Umocuj cewnik opatrunkiem,
zanotuj datę i godzinę założenia
cewnika
•
Posprzątaj zestaw dbając o
prawidłową segregację odpadów
medycznych
•
Umyj i zdezynfekuj ręce
•
Założ dokumentację – karta
obserwacji miejsca wkłucia