MIĘDZYNARODOWE
STOSUNKI GOSPODARCZE
WYKŁAD 3
MIĘDZYNARODOWE
STOSUNKI GOSPODARCZE
WYKŁAD 3
Definicje
Definicje
MIĘDZYNARODOWEJ
MIĘDZYNARODOWEJ
INTEGRACJI GOSPODARCZEJ
INTEGRACJI GOSPODARCZEJ
Balassa proponuje zdefiniować
międzynarodową integrację jako proces i
pewien stan rzeczy. Rozumiana jako proces
integracja gospodarcza obejmuje środki
przeznaczone do zniesienia dyskryminacji
podmiotów gospodarczych ze względu na ich
przynależność do różnych państw, traktowana
zaś jako stan oznacza brak występowania
między gospodarkami narodowymi różnych
przejawów dyskryminacji.
Teame zdefiniował integrację
gospodarczą jako „połączenie różnych
rynków narodowych przez zniesienie
dyskryminacji i stworzenie między nimi
podziału pracy”.
Tinbergen wprowadził do teorii integracji dwa
pojęcia: „integracji pozytywnej” i
„integracji negatywnej” – ta druga oznacza
te aspekty, które obejmują zniesienie
dyskryminacji na drodze liberalizacji – w
odróżnieniu od integracji pozytywnej, która
polega na modyfikacji istniejących
instrumentów i instytucji narodowych oraz
tworzeniu nowych ponadnarodowych dla
efektywniejszego działania rynku i
osiągnięcia szerszych celów politycznych
INTEGRACJA NEGATYWNA
INTEGRACJA NEGATYWNA
-
znoszenie barier narodowych w
handlu między krajami
członkowskimi oraz przepływ
kapitału i siły roboczej
INTEGRACJA POZYTYWNA
INTEGRACJA POZYTYWNA
-
koordynacja polityki w
poszczególnych dziedzinach,
realizacja wspólnych polityk oraz
tworzenie wspólnych inwestycji
Przesłanki
Przesłanki
MIĘDZYNARODOWEJ
MIĘDZYNARODOWEJ
INTEGRACJI GOSPODARCZEJ
INTEGRACJI GOSPODARCZEJ
W literaturze przedmiotu wyróżnia się
cztery grupy przyczyn międzynarodowej
integracji gospodarczej.
• wzrost efektywności gospodarowania,
• przesłanki polityczne,
• przesłanki społeczno-ekonomiczne,
• pozostałe przesłanki (rozwój
infrastruktury transportowej, łączności,
informatyki, ochrony środowiska)
METODY
METODY
INTEGRACJI:
INTEGRACJI:
FUNKCJONALNA
FUNKCJONALNA
INSTYTUCJONALNA
INSTYTUCJONALNA
Warunki integracji:
Warunki integracji:
NIEZBĘDNE
NIEZBĘDNE
KOMPLEMENTARNOŚĆ
KOMPLEMENTARNOŚĆ
INFRASTRUKTURA
INFRASTRUKTURA
WSPOMAGAJĄCE
WSPOMAGAJĄCE
POLITYKA EKONOMICZNA
POLITYKA EKONOMICZNA
SKUTKI EKONOMICZNE
SKUTKI EKONOMICZNE
INTEGRACJI:
INTEGRACJI:
MECHANIZM CENOWY
MECHANIZM CENOWY
a) efekt przesunięcia
a) efekt przesunięcia
b) efekt kreacji
b) efekt kreacji
MECHANIZM DOCHODOWY
MECHANIZM DOCHODOWY
2.
2. UNIA
UNIA
EUROPEJSKA
EUROPEJSKA
jako najbardziej
jako najbardziej
zaawansowana
zaawansowana
forma integracji
forma integracji
gospodarczej
gospodarczej
Skutki integracji: krótkookresowe, statyczne
1.
efekt kreacji handlu
efekt produkcyjny (rezygnuje z własnej
produkcji, bo tańsze inne)
efekt konsumpcyjny (bo dobro jest tańsze)
2.
efekt przesunięcia handlu
efekt ekspansji handlu (gdy unia celna kreuje
handel, a nie przesuwa go)
efekt ograniczenia handlu (gdy unia celna
przesuwa handel i efekt ten jest bardzo słaby,
a efekt kreacji nie występuje wcale).
Skutki długookresowe, dynamiczne
1. wzrost efektywności produkcji i handlu
2. korzyści skali
3. wzrost tempa postępu technicznego i
innowacyjnego
4. korzyści zewnętrzne – wzrost rozmiarów
rynku i silnej konkurencji
5. przyspieszenie wzrostu gospodarczego
6. wysoka dynamika handlu
wewnątrzgałęziowego
Zagrożenia procesu integracji:
1. korzyści z integracji będą ponosiły
kraje wysoko rozwinięte
2. szybsze przenoszenie się wahań
koniunkturalnych
3. nadmierna eksploatacja surowcowa
niektórych partnerów
4. utrata autonomii danego kraju
Krótka Historia Unii
Europejskiej
09.05.1950 Przedstawienie przez
francuskiego ministra spraw
zagranicznych Roberta Schumana
propozycji oddania pod wspólną
kontrolę francuskiej i niemieckiej
produkcji węgla i stali - surowców
kluczowych dla powojennego
przemysłu.
05.06.1947 Wprowadzenie planu Marshalla.
PODSTAWOWE TRAKTATY
PODSTAWOWE TRAKTATY
•
1951
1951
-
- Europejska Wspólnota Węgla i
Europejska Wspólnota Węgla i
Stali (EWWiS)
Stali (EWWiS)
Traktat Paryski
Traktat Paryski
•
1957
1957
-
- Europejska Wspólnota Energii
Europejska Wspólnota Energii
Atomowej (EURATOM)
Atomowej (EURATOM)
•
1957
1957
-
- Traktat Rzymski (EWG)
Traktat Rzymski (EWG)
•
1986
1986
-
- Jednolity Akt Europejski
Jednolity Akt Europejski
•
1991
1991
-
- Traktat z Maastricht o Unii
Traktat z Maastricht o Unii
Europejskiej
Europejskiej
•
1997
1997
–
– Traktat Amsterdamski
Traktat Amsterdamski
•
2000
2000
-
- Traktat z Nicei
Traktat z Nicei
Traktat Paryski
•
Traktat o utworzeniu EWWiS (Europejska
Traktat o utworzeniu EWWiS (Europejska
Wsp
Wsp
ó
ó
lnota W
lnota W
ę
ę
gla i Stali)
gla i Stali)
,
,
•
podpisany 18.04.1951
podpisany 18.04.1951
roku w Pary
roku w Pary
ż
ż
u,
u,
•
wszed
wszed
ł
ł
w
w
ż
ż
ycie 23 lipca 1952 roku.
ycie 23 lipca 1952 roku.
•
Sygnatariuszami by
Sygnatariuszami by
ł
ł
o sze
o sze
ść
ść
pa
pa
ń
ń
stw:
stw:
Francja, RFN, W
Francja, RFN, W
ł
ł
ochy, Belgia, Holandia,
ochy, Belgia, Holandia,
Luksemburg
Luksemburg
.
.
•
Do nadzorowania postanowie
Do nadzorowania postanowie
ń
ń
traktatu
traktatu
powo
powo
ł
ł
ano instytucj
ano instytucj
ę
ę
o charakterze
o charakterze
ponadpa
ponadpa
ń
ń
stwowym
stwowym
-
-
Wysok
Wysok
ą
ą
W
W
ł
ł
adz
adz
ę
ę
(
(
od 1967 roku Komisja
od 1967 roku Komisja
Wsp
Wsp
ó
ó
lnot Europejskich)
lnot Europejskich)
1957 - Traktat Rzymski
1957 - Traktat Rzymski
•
ustanawiający Europejską Wspólnotę
ustanawiający Europejską Wspólnotę
Gospodarczą (EWG) - wszedł w życie
Gospodarczą (EWG) - wszedł w życie
1.01.1958.
1.01.1958.
•
Określał:
Określał:
-
-
cele EWG (budowa wspólnego rynku i
cele EWG (budowa wspólnego rynku i
zbliżenie polityki gospodarczej)
zbliżenie polityki gospodarczej)
-
-
mechanizm i funkcje podstawowych
mechanizm i funkcje podstawowych
organów
organów
-
-
instytucjonalne podstawy podejmowania
instytucjonalne podstawy podejmowania
decyzji
decyzji
•
1 lipca 1968 roku w ramach EWG
1 lipca 1968 roku w ramach EWG
utworzono uni
utworzono uni
ę
ę
celn
celn
ą;
ą;
•
w
w
raz z traktatem o EWG
raz z traktatem o EWG
w Rzymie
w Rzymie
zosta
zosta
ł
ł
zawarty - przez te same
zawarty - przez te same
pa
pa
ń
ń
stwa - traktat o utworzeniu
stwa - traktat o utworzeniu
trzeciej
trzeciej
Wsp
Wsp
ó
ó
lnoty:
lnoty:
Europejskiej Wspolnoty Energii
Europejskiej Wspolnoty Energii
Atomowej
Atomowej
, zwanej
, zwanej Euratomem.
Euratomem.
Wszed
Wszed
ł
ł
w
w
ż
ż
ycie1 stycznia 1958
ycie1 stycznia 1958
roku.
roku.
1986 - Jednolity Akt
1986 - Jednolity Akt
Europejski
Europejski
•
stworzenie jednolitego rynku wewnętrznego
stworzenie jednolitego rynku wewnętrznego
UE, tj. wspólnego rynku towarów, usług i
UE, tj. wspólnego rynku towarów, usług i
czynników produkcji
czynników produkcji
•
utworzenie Europy Obywateli (niczym
utworzenie Europy Obywateli (niczym
nieskrępowanego przepływu ludzi)
nieskrępowanego przepływu ludzi)
•
umocnienie Europejskiego Systemu
umocnienie Europejskiego Systemu
Walutowego
Walutowego
•
ponadnarodowe kompetencje organów EWG
ponadnarodowe kompetencje organów EWG
•
wzrost roli Parlamentu Europejskiego
wzrost roli Parlamentu Europejskiego
•
próby koordynacji polityki zagranicznej i
próby koordynacji polityki zagranicznej i
obronnej
obronnej
•
podkreślenie potrzeby stworzenia unii
podkreślenie potrzeby stworzenia unii
ekonomicznej i monetarnej
ekonomicznej i monetarnej
1991 - Traktat z
1991 - Traktat z
Maastricht o Unii
Maastricht o Unii
Europejskiej
Europejskiej
•
Postanowienia dotyczące
Postanowienia dotyczące
wprowadzania:
wprowadzania:
unii ekonomicznej i monetarnej (ze
unii ekonomicznej i monetarnej (ze
wspólną walutą EURO)
wspólną walutą EURO)
•
wspólnej polityki obronnej,
wspólnej polityki obronnej,
•
obywatelstwa Unii Europejskiej,
obywatelstwa Unii Europejskiej,
•
wspólnej polityki zagranicznej,
wspólnej polityki zagranicznej,
•
dalszego zwiększania uprawnień
dalszego zwiększania uprawnień
Parlamentu Europejskiego
Parlamentu Europejskiego
1997- Traktat
1997- Traktat
Amsterdamski
Amsterdamski
•
uzupełnia on i wprowadza poprawki do
uzupełnia on i wprowadza poprawki do
Traktatu z Maastricht, Traktatów Rzymskich
Traktatu z Maastricht, Traktatów Rzymskich
oraz innych aktów Wspólnoty,
oraz innych aktów Wspólnoty,
•
w Traktacie wzmocniono federacyjny
w Traktacie wzmocniono federacyjny
charakter Unii Europejskiej. Przewidziano
charakter Unii Europejskiej. Przewidziano
wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego,
wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego,
powołanie przedstawiciela ds. polityki
powołanie przedstawiciela ds. polityki
zagranicznej,
zagranicznej,
•
wzmocniono kompetencje Brukseli w
wzmocniono kompetencje Brukseli w
zakresie polityki wizowej, migracyjnej i
zakresie polityki wizowej, migracyjnej i
azylowej oraz współpracę policji i wymiaru
azylowej oraz współpracę policji i wymiaru
sprawiedliwości.
sprawiedliwości.
2000- Traktat Nicejski
2000- Traktat Nicejski
Celem zainaugurowanej 14 lutego 2000 r.
Celem zainaugurowanej 14 lutego 2000 r.
Konferencji Międzyrządowej było uzgodnienie
Konferencji Międzyrządowej było uzgodnienie
:
:
•
niezbędnych dla przyszłego rozszerzenia UE -
niezbędnych dla przyszłego rozszerzenia UE -
reform instytucjonalnych, które nie zostały
reform instytucjonalnych, które nie zostały
rozstrzygnięte w Amsterdamie w 1997 r.
rozstrzygnięte w Amsterdamie w 1997 r.
z
z
a
a
trzy najważniejsze tego rodzaju kwestie
trzy najważniejsze tego rodzaju kwestie
uznano:
uznano:
-
-
podział głosów w Radzie UE i system
podział głosów w Radzie UE i system
podejmowania decyzji kwalifikowan
podejmowania decyzji kwalifikowan
ą
ą
większością
większością
głosów,
głosów,
-
-
skład Komisji Europejskiej (liczba komisarzy)
skład Komisji Europejskiej (liczba komisarzy)
-
-
zakres decyzji podejmowanych kwalifikowan
zakres decyzji podejmowanych kwalifikowan
ą
ą
większością głosów
większością głosów
1958 -
Francja, RFN,
Włochy, Belgia, Holandia
,
Luksemburg
1973 - W. Brytania,
Dania,Irlandia
1981 – Grecja
1986 - Hiszpania,
Portugalia
1995 - Szwecja, Austria,
Finlandia
2004 - Polska, Czechy,
Słowacja, Słowenia, Węgry,
Łotwa, Litwa, Estonia,
Malta, Cypr