PowerPoint Presentation



Choroba Scheuermanna, nazywana

również jałową martwicą kręgosłupa
lub młodzieńczą kifozą, jest jedną z
wielu chorób zaliczanych do
jałowych martwic kości. Wspólną
cechą wszystkich chorób tej grupy
jest obumieranie tkanki kostnej i
chrzęstnej bez udziału
chorobotwórczych drobnoustrojów.



Choroba Scheuermanna dotyczy

głównie młodzieży w wieku między

12 a 17 rokiem życia. Występuje u 3-

5 % populacji, głównie wśród

chłopców ( zwykle od 14 do 17 roku

życia ), u dziewcząt ( od 12 do 14 r.

ż.) Trwałe zmiany występują

przeważnie w dolnym odcinku

piersiowym i górnym lędźwiowym.

Choroba często pojawia się rodzinnie

i może współistnieć z bocznymi

skrzywieniami kręgosłupa.



Proces chorobowy trwa z reguły 2 - 3 lata

i więcej. Nie leczona choroba

Scheuermanna powoduje zeszpecenie i

trwałe ograniczenie sprawności życiowej



Do zaburzeń ukrwienia dochodzi

szczególnie łatwo u dzieci i młodzieży w

związku z brakiem połączeń między

krążeniem nasadowym i przynasadowym.

Szybka przebudowa kości u dzieci zwykle

sprzyja regeneracji pole martwicy, ale

może pozostać po niej deformacja co

może doprowadzić w konsekwencji do

wczesnych zmian zwyrodnieniowych.

Etiologia



Etiologia tego schorzenia nie jest

znana. Jako jedną z przyczyn podaje

się zaburzenia kostnienia nasadowego

trzonu, nasilające się w okresie

pokwitania. Zmiany dotyczą kilku

sąsiadujących kręgów i lokalizują się

głównie w przedniej, środkowej części

krążków miedzykręgowych i trzonów.

Dochodzi do wypuklenia się

zawartości krążka do trzonu pod

postacią tzw. Guzków Schmorla..



Do martwicy kości czy chrząstki dochodzi na

skutek przyczyny, powodującej przerwanie

lub upośledzenie ukrwienia pewnego obszaru

tkanki kostnej. Tkanka ta ulega martwicy,

staje się mało odporna na działanie

czynników mechanicznych, rozpada się i

podobnie odbudowuje, ale kości najczęściej

ulegają zniekształceniu. Przyczyny

niedokrwienia mogą być różnorodne:

predyspozycje wrodzone, przeciążenia,

mikrourazy, zaburzenia hormonalne, zatory i

inne. Do zaburzeń ukrwienia dochodzi

szczególnie łatwo u dzieci i młodzieży w

związku z brakiem połączeń między

krążeniem nasadowym i przynasadowym.



Trzon uszkodzony w swej przedniej

części, podlegający już nawet w
warunkach fizjologicznych
zwiększonemu obciążeniu
osiowemu, przybierając kształt klina
doprowadza do zaakcentowania
wygjęcia kifotycznego tego odcinka
stopniowo następuje przebudowa
trzonów, zwłóknienie guzków i
utrwalenie zmian



Wyniki badań wykazują, że zmiany

chorobowe zaczynają się od niewielkiego,

podchrząstkowo położonego pola

martwicy, spowodowanej niedokrwieniem

tętniczym. Przyczyny niedokrwienia mogą

być różnorodne:



predyspozycje wrodzone



przeciążenia



mikrourazy



zaburzenia hormonalne



zatory



inne

Elementy anatomii

kręgosłupa



Kręgosłup część szkieletu, stanowiąca jego

główną oś i podporę. Kręgosłup u ludzi zbudowany

jest z 33-34 kręgów, rozciągających się od głowy do

kości ogonowej.



Rozróżniamy następujące odcinki kręgosłupa:

-Szyjny -7 kręgów

-Piersiowy -12 kręgów
-Lędźwiowy – 5 kręgów
-Krzyżowy – 5 kręgów

-Guziczny albo kość ogonowa – 4 lub 5 kręgów

(co1-co4,5)

Budowa kręgu



Na każdym kręgu

możemy wyróżnić

część przednią i tylną.

Część przednia to trzon

kręgu, a tylna to łuk

kręgu.

Trzon kręgu ma kształt

niskiego krążka z

dwiema wklęsłymi

powierzchniami po

przeciwległych

stronach górnej i

dolnej. Pomiędzy

trzonem, a łukiem

znajduje się otwór

kręgowy.



Pomiędzy trzonami kolejnych

kręgów występują krążki
międzykręgowe, zwane dyskami.



Ich podstawową funkcją jest

amortyzowanie wstrząsów i
zapewnienie ruchomości
sąsiadującym kręgom. Razem
tworzą one tzw. Segment
ruchowy kręgosłupa

Patogeneza



W pojęciu ogólnym procesy

chorobowe polegają na

zachamowaniu prawidłowego

kostnienia trzonu kręgowego i

toczą się w płytkach nakrywowych

i listewkach brzeźnych.



Jest to rodzaj zaburzenia

śródchrzęstnego, powodowany

nieprawidłowym ukrwieniem

tętniczym i żylnym trzonow



Za najwcześniejsze zmiany

patologiczne uważa się:
nierówności, ścieńczenia i ubytki w
płytkach nakrywowych oraz
listewkach brzeźnych trzonów
kręgów.



Proces prawidłowego kostnienia

ulega spaczeniu, a podatność płytek
nakrywowych i listewek brzeźnych
na ucisk zostaje zmniejszona



Równocześnie z procesami kostnymi

tocza się zmiany w krążkach

międzykręgowych.



Polegają one na wysychaniu i kurczeniu

się elementów kolagenowych krążka,

głównie w ich odcinkach przednich



Powoduje to ich spłaszczenie a

częściowo wpuklanie się ich pod

postacią przepukliny, zwanych też

guzkami Schmorla, do płytek

nakrywowych

Podział na stadia kliniczne



Pierwszy – wczesny( tzw. Czynnościowy):
W większości przypadków bezobjawowy klinicznie,

niekiedy z pogłębieniem kifozy piersiowej



Drugi - czynnej choroby:
Występuje od 12 do 18 r. ż, cechuje wyraźne

pogłębienie kifozy piersiowej niekiedy ze skoliozą.

Towarzyszy mu rzadko ból zmęczeniowy oraz

usztywnienie objętego kifozą odcinka kręgosłupa



Trzeci – późny:
Występuje po 18 r. ż. Klinicznie charakteryzuje się

utrwalona kifozą i częstymi bólami po wysiłkach

fizycznych lub siedzeniu



Rozpoznanie



Badanie ortopedyczne kręgosłupa



Rozpoznanie choroby Scheuermanna opiera się na

wykazaniu typowych dla niej objawów na zdjęciach

rtg. Kręgosłupa. Stwierdzenie zmian w obrazie

radiologicznym jest więc nieodzowne do rozpoznania

schorzenia.



W obrazie rtg – płytki graniczne objęte procesem

chorobowym są cienkie, silnie wysycone o

nieregularnych obrysach, czasami rozfragmentowane

lub nawet ich brak. Trzony mogą być sklinowacone ku

przodowi, odwapnione, językowato wydłużone oraz

spłaszczone w części przedniej. Jądra miażdżyste

mogą uwypuklać się w kierunku trzonów tworząc

guzki Schmorla. Przestrzenie międzykręgowe ulegają

zwężeniu

Różnicowanie



Gruźlica kręgosłupa



Zesztywniające zapalenie stawów
kręgosłupa



Choroby układowe



Zwężenia przestrzeni
międzykręgowych



Osteoporoza i zmiany zniekształcające



Choroby uogólnione o charakterze
dysplacji kostnych

Objawy



Początkowo choroba przebiega skrycie,
często bezboleśnie. Tylko około 20%
pacjentów odczuwa w czasie choroby bóle
kręgosłupa. Bóle te lokalizują się w
chorym odcinku kręgosłupa lub w jego
bezpośrednim sąsiedztwie. Potęgują się
one po wysiłkach fizycznych, głównie w
pozycjach osiowego obciążenia
kręgosłupa i pochylenia w przód.
Dolegliwości te zmniejszają się lub
ustępują po zmianie pozycji ciała,
zwłaszcza po przyjęciu pozycji leżącej

OBJAWY



Nieregularne końce górnej i dolnej

płytki trzonu



Zwężone tarcze międzykręgowe



Niefizjologiczne kąty krzywizn

kręgosłupa w płaszczyźnie

strzałkowej



Sztywna deformacja kifotyczna

-ograniczenie ruchomości oraz ból

grzbietu



Szybkie męczenie się w pozycji

stojącej



Pochylenie głowy do przodu



Plecy okrągłe w przypadku lokalizacji

choroby w odcinku piersiowym, wtórnie

powiększa się lordoza lędźwiowa i szyjna,



W przypadku lokalizacji choroby w

odcinku lędźwiowym dochodzi do

spłaszczenia krzywizny lędźwiowej, a

plecy stają siępochyłe



Niekiedy krótkołukowa skolioza



Ograniczenie ruchomości zajętego

odcinka kręgosłupa



Dolegliwości bólowe okolicy kręgosłupa i

mięśni przykręgosłupowych

Cele leczenia:



Zapobieganie powstawaniu zniekształceń
kręgosłupa



Zapobieganie ich dalszemu postępowi



Zmniejszenie zniekształceń



Uśmierzanie bólu



Zapobieganie powstawaniu objawów
wtórnych



Wzmocnienie osłabionych mięśni



Poprawienie postawy i ogólnej
sprawności fizycznej



Najważniejsze znaczenie w

leczenie ma działanie
profilaktyczne w zapobieganiu
występowania wyżej
wymienionych zmian



U większości chorych skuteczna

jest terapia spoczynkowa i
odpowiednia gimnastyka
korekcyjna

Leczenie



Postępowanie i leczenie -

uzależnione jest od ciężkości
procesu chorobowego. W lżejszych
przypadkach wystarczają jedynie
ćwiczenia mięśni grzbietu w celu
stworzenia tzw. ochronnego
gorsetu mięśniowego i nauka
utrzymywania prawidłowej
postawy

Leczenie



Leczenie polega na ochronie przed

wzmożonym i naciskami i odciążaniu

kręgów oraz wzmacnianiu mięśni

grzbietu. Zalecane leżenie w pozycjach

redresyjnych ( na brzuchu ), a także

ćwiczenia wyprostne grzbietu.

Przeciwwskazane jest dźwiganie ciężarów

w pozycji zgięciowej, jazda na rowerze i

skoki. Stosuje się również gorsety

ortopedyczne – w czasie ich noszenia

konieczne są również intensywne

ćwiczenia wzmacniające mięśnie grzbietu



Leczenie operacyjne ( rzadko ) stosuje się

w przypadkach dużych zniekształceń.



W przypadku o łagodnym przebiegu

podstawą leczenia jest odciążenie

kręgosłupa i ćwiczenia wzmacniające

mięśnie grzbietu o charakterze

koncentrycznym. W przypadkach szybko

postępujących warunkiem jest odciążenie

kręgosłupa przy pomocy gorsetu

ekstensyjnego. Stosowane ćwiczenia nie

różnią się w zasadzie od poprzednio

omawianych. W odróżnieniu jednak od

pleców okrągłych, powstałych na tle

dystonicznym w chorobie Scheuermanna,

intensywny ruch w warunkach obciążenia

nie jest wskazany.



Wyzdrowienie polega na

zwapnieniu uszkodzeń. Powstałe
deformacje i zniszczone struktury
kręgów nigdy nie zostają w
całości odtworzone. Powstałe
sklinowacenie kręgów najczęściej
nie zmienia się.

Bibliografia:



„ Choroba Scheuermanna „ - R.

Marciniak



„ Ortopedia i traumatologia „ - A.

Dziak, T. Żuk



: Ortopedia „ - T. Gaździk

Document Outline