Dietetyka

Jacek Madany

Błędy żywieniowe

Błędy żywieniowe

Błędy żywieniowe –

to sytuacje, w

których dochodzi do

zaburzeń w fizjologii

przewodu

pokarmowego (i/lub

nie tylko) na skutek

podawania niewłaści-

wych substancji lub

podawania ich w

niewłaściwej liczbie i

formie
Są to najczęściej

błędy ludzkie

Błędy żywieniowe

Wywoływane są:

1. Nieprawidłowym składem dawki
pokarmowej
2. Niewłaściwą higieną żywienia
3. Zatruciami chemicz. i
pokarmowymi
4. Chorobami przenoszonymi za
pośrednictwem karmy

Ad.1. Nieprawidłowy skład
dawki
pokarmowej

1. Energia
2. Białka
3. Tłuszcze
4. Węglowodany
5. Witaminy
6. Zw. mineral.

Ad.1. Nieprawidłowy skład
dawki
pokarmowej – c.d.

1. Energia

- nadmiar

- niedobór
2. Białka

- bezwzgl. nadmiar

- bezwzgl. niedobór

- nadmiar trudno

strawnych (np.:

powięzie, ścięgna,

mleko)

3. Tłuszcze
- bezwzgl. nadmiar

Efekty:

- nadwaga

- otyłość

- wyniszczenie
Efekty:

- uszkodzenie nerek

- wyniszczenie

- biegunka osmotyczna

Efekty:

- nadwaga

- otyłość

Ad.1. Nieprawidłowy skład
dawki
pokarmowej – c.d.

4. Węglowodany:
- nadmiar trudno

strawnych (np.:
ziemniaki, makaron,
chleb)

5. Zw. mineralne:
- nadmiar Ca, P

- niedobór Ca, P, wit.D

Efekty:
- biegunka

osmotyczna

Efekty:
- zmiany rozwojowe
- zmiany w układzie

kostnym, gospodarce

mineralnej i

hormonalnej

- krzywica,

osteomalacja

Ad.1. Nieprawidłowy skład
dawki
pokarmowej – c.d.

Konsekwencje:
Ostre, szybkie: biegunka,
odwodnienie, zaburzenia
wodno-elektrolitowe, np.
niewłaściwa ilość i jakość
białka, węglowodanów
Przewlekłe, odwracalne:
nadwaga, otyłość
Przewlekłe,
nieodwracalne:
niewłaściwy rozwój kociąt,
szczeniąt, zwyrod.stawów

Ad. 2. Niewłaściwa higiena
żywienia

1. Ilość, objętość,
pory posiłków
2. Czas posiłków
3. Czas
m/posiłkami
4. Cechy posiłku:

- konsystencja
- temperatura
- atrakcyjność

Ad. 2. Niewłaściwa higiena
żywienia
– błędy

Ad. 1. Ilość, objętość,

pory posiłków:

- Bez kontroli energii,
- „full time”, 1… posiłek
- zmienna ilość,
- zmienna objętość,
- brak stałych pór

posiłków
Ad.2. Czas posiłków:

- zbyt długi –

permanentny ad libitum,

- brak spokoju

Ad. 2. Niewłaściwa higiena
żywienia
– błędy

Ad.3. Czas
m/posiłkami:

- brak tego elementu
- „dokarmianie”,

resztki ze stołu
Ad.4. Cechy
posiłku:

- zła konsystencja
- zła temperatura
- brak atrakcyjności

Ad. 2. Niewłaściwa higiena
żywienia
– konsekwencje

1. Szybkie - objawy z

przewodu
pokarmowego:

- zaburzenia apetytu,

wymioty, biegunki,

- zaparcia
2. Wszystkie te objawy
prowadzą do odwodnie-
nia, zaburzeń elektrolito-
wych, zaburzeń krążenia
itd….

Ad.3. Zatrucia

• Zatrucie chemiczne: to zjedzenie

substancji toksycznych lub

niejadalnych, które w sposób

niekontrolowany lub przypadkowy

dostają się do p. pokarm. zwierzęcia,

np.: leki, środki chemii gospodarczej,

toksyczne dla zw. produkty domowe

• Zatrucie pokarmowe – zjedzenie

substancji właściwych ale

zakażonych bakteriami

wytwarzającymi toksyny.

Ad.3. Zatrucie chemiczne -
psy

Przyczyny: Psy –

Europa, w tym Polska,

lata 2001-2006
1. Związki gosp.

domowego:

- Ibuprofen LD
- Difenakum RA
- Bromadiolon RA
- Paracetamol LD
- Metaldehyd A

Ibuprofen – trucizna nr 1 u
psów

NSLPZ dostępny w różnych

dawkach
Wąski margines

bezpieczeństwa
Najczęściej zatrucia domowe
Obj. klasyczne: p. pokarm,

ukł. krążenia, nerki, OUN
Dawki 25mg/kg – obj. p.

pokarm
Do175 mg/kg – o. niewyd.

nerek
>400 mg/kg – uszkodz. OUN
Terapia klasyczna:

prowokacja wymiotów,

Carbo medicinalis, leki

osłaniające żołądek, płyny

Ad.3. Zatrucie chemiczne -
koty

Koty – Europa, w tym

Polska,

lata 2001-2006
1. Permetryna LW
2. Paracetamol LD
3. Nieznana

substancja ???

4. Kwiaty domowe B
5. NSLPZ LD

Permetryna – trucizna nr 1 u
kotów

W prep. owadobójczych

spot-on (45-65%) lub

aerozolach (3%) dla psów
U kotów przypadkowo lub

przez kontakt z psami
po 24-72 godzinach

objawy kliniczne: drżenia

mięśniowe, drgawki
Terapia: opanować

drgawki potem kąpiel

kota! kontrolować

ciepłotę, terapia płynami
Swoista odtrutka nie jest

znana!

Ad.3. Zatrucie chemiczne –
c.d.

2. Toksycznie działające na psy i koty
produkty żywnościowe ludzi:

- Czekolada i jej pochodne: ciastka,

kremy, polewy, kakao, ziarna
kakaowca; teobromina + kofeina, LD

250 mg/kg

- Winogrona, rodzynki: toksyna ?
10-12 winogron/ psa tj. ok. 20 g/kg
rodzynki 2,8 g/kg O.N.N.

Ad.3. Zatrucie chemiczne –
c.d.

2. c.d.

- Cebula, czosnek, szczypiorek: surowe,

gotowane, smażone, suszone =

dwusiarczki/erytrocyty/anemia/ O.N.N.

cebula 5-10 g/kg, czosnek 5 g/kg
- Pestki owoców: brzoskwiń, moreli,

jabłek, wiśni i innych = heterozyd

cyjanogenny/blok oddych. komórkow.

+ uszkodzenia

mechaniczne/perforacja

Ad.3. Zatrucie chemiczne –
c.d.

2 c.d.

- Avokado - owoce i liście zaw.

persin F

- Orzechy makadamia 2,4 g/kg
- Kości: drobiu - zagrożenie mechan.

+ +niedrożności/ perforacje;

wołowe, wieprzowe – zaparcia,

niedrożności

Ad.3. Zatrucie chemiczne –
c.d.

Zatrucie chemiczne

zawsze powoduje

poważne skutki

grożące zejściem

śmiertelnym
Przebiega ostro lub

nadostro
Zajęte chorobowo

są:

- przew. pokarmowy
- ukł, krążenia
- ukł. nerwowy

Ad.3. Zatrucie pokarmowe

• Przyczyny: zjedzenie

substancji
pokarmowych ale
zakażonych bakteriami
wytwarzają- cymi
toksyny: np. E. coli,
Proteus, Cl. botulinum,
Cl, perfringens, inne

• Karma zepsuta,

nieświeża, źle
przechowywana

Ad.3. Zatrucie pokarmowe –
c.d.

Zatrucie

pokarmowe zawsze

powoduje poważne

skutki grożące

zejściem

śmiertelnym
Przebiega ostro lub

nadostro
Zajęte chorobowo

są:

- przew. pokarmowy
- ukł. krążenia
- ukł. nerwowy

Ad.4. Choroby przenoszone za
pośrednictwem karmy

Spośród
drobnoustrojów,
które przenoszone
są z karmą i stają
się przyczyną
zakaźnych chorób
– praktyczne
znaczenie u psów i
kotów mają tylko
Salmonelle

Ad.4. Choroby przenoszone za
pośrednictwem karmy

Salmonelle wykrywa
się częściej u psów
niż u kotów
15% psów i 3%
kotów to nosiciele i
siewcy S.
Objawy kliniczne
rzadko – wyst. silny
gastroenteritis
Zagrożone są duże
skupiska psów