Dietetyka
Jacek Madany
Błędy żywieniowe
Dietetyka
Jacek Madany
Błędy żywieniowe
Błędy żywieniowe
Błędy żywieniowe –
to sytuacje, w
których dochodzi do
zaburzeń w fizjologii
przewodu
pokarmowego (i/lub
nie tylko) na skutek
podawania niewłaści-
wych substancji lub
podawania ich w
niewłaściwej liczbie i
formie
Są to najczęściej
błędy ludzkie
Błędy żywieniowe
Wywoływane są:
1. Nieprawidłowym składem dawki
pokarmowej
2. Niewłaściwą higieną żywienia
3. Zatruciami chemicz. i
pokarmowymi
4. Chorobami przenoszonymi za
pośrednictwem karmy
Ad.1. Nieprawidłowy skład
dawki
pokarmowej
1. Energia
2. Białka
3. Tłuszcze
4. Węglowodany
5. Witaminy
6. Zw. mineral.
Ad.1. Nieprawidłowy skład
dawki
pokarmowej – c.d.
1. Energia
- nadmiar
- niedobór
2. Białka
- bezwzgl. nadmiar
- bezwzgl. niedobór
- nadmiar trudno
strawnych (np.:
powięzie, ścięgna,
mleko)
3. Tłuszcze
- bezwzgl. nadmiar
Efekty:
- nadwaga
- otyłość
- wyniszczenie
Efekty:
- uszkodzenie nerek
- wyniszczenie
- biegunka osmotyczna
Efekty:
- nadwaga
- otyłość
Ad.1. Nieprawidłowy skład
dawki
pokarmowej – c.d.
4. Węglowodany:
- nadmiar trudno
strawnych (np.:
ziemniaki, makaron,
chleb)
5. Zw. mineralne:
- nadmiar Ca, P
- niedobór Ca, P, wit.D
Efekty:
- biegunka
osmotyczna
Efekty:
- zmiany rozwojowe
- zmiany w układzie
kostnym, gospodarce
mineralnej i
hormonalnej
- krzywica,
osteomalacja
Ad.1. Nieprawidłowy skład
dawki
pokarmowej – c.d.
Konsekwencje:
Ostre, szybkie: biegunka,
odwodnienie, zaburzenia
wodno-elektrolitowe, np.
niewłaściwa ilość i jakość
białka, węglowodanów
Przewlekłe, odwracalne:
nadwaga, otyłość
Przewlekłe,
nieodwracalne:
niewłaściwy rozwój kociąt,
szczeniąt, zwyrod.stawów
Ad. 2. Niewłaściwa higiena
żywienia
1. Ilość, objętość,
pory posiłków
2. Czas posiłków
3. Czas
m/posiłkami
4. Cechy posiłku:
- konsystencja
- temperatura
- atrakcyjność
Ad. 2. Niewłaściwa higiena
żywienia
– błędy
Ad. 1. Ilość, objętość,
pory posiłków:
- Bez kontroli energii,
- „full time”, 1… posiłek
- zmienna ilość,
- zmienna objętość,
- brak stałych pór
posiłków
Ad.2. Czas posiłków:
- zbyt długi –
permanentny ad libitum,
- brak spokoju
Ad. 2. Niewłaściwa higiena
żywienia
– błędy
Ad.3. Czas
m/posiłkami:
- brak tego elementu
- „dokarmianie”,
resztki ze stołu
Ad.4. Cechy
posiłku:
- zła konsystencja
- zła temperatura
- brak atrakcyjności
Ad. 2. Niewłaściwa higiena
żywienia
– konsekwencje
1. Szybkie - objawy z
przewodu
pokarmowego:
- zaburzenia apetytu,
wymioty, biegunki,
- zaparcia
2. Wszystkie te objawy
prowadzą do odwodnie-
nia, zaburzeń elektrolito-
wych, zaburzeń krążenia
itd….
Ad.3. Zatrucia
• Zatrucie chemiczne: to zjedzenie
substancji toksycznych lub
niejadalnych, które w sposób
niekontrolowany lub przypadkowy
dostają się do p. pokarm. zwierzęcia,
np.: leki, środki chemii gospodarczej,
toksyczne dla zw. produkty domowe
• Zatrucie pokarmowe – zjedzenie
substancji właściwych ale
zakażonych bakteriami
wytwarzającymi toksyny.
Ad.3. Zatrucie chemiczne -
psy
Przyczyny: Psy –
Europa, w tym Polska,
lata 2001-2006
1. Związki gosp.
domowego:
- Ibuprofen LD
- Difenakum RA
- Bromadiolon RA
- Paracetamol LD
- Metaldehyd A
Ibuprofen – trucizna nr 1 u
psów
NSLPZ dostępny w różnych
dawkach
Wąski margines
bezpieczeństwa
Najczęściej zatrucia domowe
Obj. klasyczne: p. pokarm,
ukł. krążenia, nerki, OUN
Dawki 25mg/kg – obj. p.
pokarm
Do175 mg/kg – o. niewyd.
nerek
>400 mg/kg – uszkodz. OUN
Terapia klasyczna:
prowokacja wymiotów,
Carbo medicinalis, leki
osłaniające żołądek, płyny
Ad.3. Zatrucie chemiczne -
koty
Koty – Europa, w tym
Polska,
lata 2001-2006
1. Permetryna LW
2. Paracetamol LD
3. Nieznana
substancja ???
4. Kwiaty domowe B
5. NSLPZ LD
Permetryna – trucizna nr 1 u
kotów
W prep. owadobójczych
spot-on (45-65%) lub
aerozolach (3%) dla psów
U kotów przypadkowo lub
przez kontakt z psami
po 24-72 godzinach
objawy kliniczne: drżenia
mięśniowe, drgawki
Terapia: opanować
drgawki potem kąpiel
kota! kontrolować
ciepłotę, terapia płynami
Swoista odtrutka nie jest
znana!
Ad.3. Zatrucie chemiczne –
c.d.
2. Toksycznie działające na psy i koty
produkty żywnościowe ludzi:
- Czekolada i jej pochodne: ciastka,
kremy, polewy, kakao, ziarna
kakaowca; teobromina + kofeina, LD
50
250 mg/kg
- Winogrona, rodzynki: toksyna ?
10-12 winogron/ psa tj. ok. 20 g/kg
rodzynki 2,8 g/kg O.N.N.
Ad.3. Zatrucie chemiczne –
c.d.
2. c.d.
- Cebula, czosnek, szczypiorek: surowe,
gotowane, smażone, suszone =
dwusiarczki/erytrocyty/anemia/ O.N.N.
cebula 5-10 g/kg, czosnek 5 g/kg
- Pestki owoców: brzoskwiń, moreli,
jabłek, wiśni i innych = heterozyd
cyjanogenny/blok oddych. komórkow.
+ uszkodzenia
mechaniczne/perforacja
Ad.3. Zatrucie chemiczne –
c.d.
2 c.d.
- Avokado - owoce i liście zaw.
persin F
- Orzechy makadamia 2,4 g/kg
- Kości: drobiu - zagrożenie mechan.
+ +niedrożności/ perforacje;
wołowe, wieprzowe – zaparcia,
niedrożności
Ad.3. Zatrucie chemiczne –
c.d.
Zatrucie chemiczne
zawsze powoduje
poważne skutki
grożące zejściem
śmiertelnym
Przebiega ostro lub
nadostro
Zajęte chorobowo
są:
- przew. pokarmowy
- ukł, krążenia
- ukł. nerwowy
Ad.3. Zatrucie pokarmowe
• Przyczyny: zjedzenie
substancji
pokarmowych ale
zakażonych bakteriami
wytwarzają- cymi
toksyny: np. E. coli,
Proteus, Cl. botulinum,
Cl, perfringens, inne
• Karma zepsuta,
nieświeża, źle
przechowywana
Ad.3. Zatrucie pokarmowe –
c.d.
Zatrucie
pokarmowe zawsze
powoduje poważne
skutki grożące
zejściem
śmiertelnym
Przebiega ostro lub
nadostro
Zajęte chorobowo
są:
- przew. pokarmowy
- ukł. krążenia
- ukł. nerwowy
Ad.4. Choroby przenoszone za
pośrednictwem karmy
Spośród
drobnoustrojów,
które przenoszone
są z karmą i stają
się przyczyną
zakaźnych chorób
– praktyczne
znaczenie u psów i
kotów mają tylko
Salmonelle
Ad.4. Choroby przenoszone za
pośrednictwem karmy
Salmonelle wykrywa
się częściej u psów
niż u kotów
15% psów i 3%
kotów to nosiciele i
siewcy S.
Objawy kliniczne
rzadko – wyst. silny
gastroenteritis
Zagrożone są duże
skupiska psów
Błędy żywieniowe
I. Omówiliśmy:
1. Nieprawidłowy skład dawki pokarmowej
2. Niewłaściwą higienę żywienia
3. Zatrucia
4. Choroby przenoszone za pośrednictwem
karmy
II. Konsekwencjami mogą być:
- Ostre stany chorobowe przew. pokarmowego
- Podostre i przewlekłe choroby narządowe
np. wątroby, nerek, aparatu szkieletowego
- Przewlekłe, trwałe uszkodzenia u.
nerwowego
- Śmierć
Dietetyka
Jacek Madany
Błędy żywieniowe –
Dziękuję…!
