Konflikty zbrojne i etniczne w Europie w latach 60-70 tych

Praska wiosna w Czechosłowacji

1968

• Praska Wiosna– okres politycznej liberalizacji w Czechosłowacji w roku

1968, trwającej od 5 stycznia do momentu, gdy ZSRR i inni członkowie

Układu Warszawskiego (Polska, Węgry NRD i Bułgaria) dokonali inwazji w

nocy 20 sierpnia na 21 sierpnia tego roku. Reforma zaczęła się z wyborem

na I sekretarza Partii Komunistycznej Czechosłowacji Alexandra Dubceka.

• W tym samym czasie został opublikowany PROGRAM REFORM. W programie

obiecywano wiele rzeczy takich jak powiększenie swobód politycznych i

obywatelskich a także polepszenie sytuacji w gospodarce. Reforma ta nie

spodobała się rządom państw członkowskich Układu Warszawskiego.

• Narada piątki ( ZSRR, NRD, Bułgarii, Węgier i Polski):

- Wysłała ona list do KC KPCz w liście zawarta była prośba o rozprawienie się

z wrogami systemu socjalistycznego.
- List został nazwany doktryna Breżniewa
- Na jednej z narad piątki postanowiono że podjęte zostaną działania w nocy

20 na 21 sierpnia. Wojska piątki wstąpiły do Czechosłowacji lecz nie

przyniosły mocnych strat (wielkiego przelewu krwi). Piątka została

aresztowana i nie doszło do żadnych zmian w Czechosłowacji.

Rewolucja czerwonych goździków

1974

• Rewolucja goździków, wojskowy zamach stanu w Portugalii

przeprowadzony w celu obalenia systemu autorytarnej dyktatury

następcy Antonio Oliveira de Salazar - Marcelo Caetano. 25

kwietnia 1974 sprzysiężenie oficerów skupionych w Ruchu Sił

Zbrojnych (MFA) dokonało przewrotu wojskowego rozwiązano

instytucje ustrojowe, władzę objął Komitet Ocalenia Narodowego z

gen. António de Spinolą na czele jako prezydentem Portugalii.

Rozpoczął się proces demokratyzacji - przywrócono swobody

obywatelskie i polityczne, w maju powołano rząd szerokiej koalicji

partii politycznych, w którym od lipca uczestniczyli lewicowi

wojskowi z MFA (premier płk Vasco Gonçalves), dążący wraz z

Portugalską Partią Komunistyczną (PCP) do radykalnych przemian

społeczno-ekonomicznych. We wrześniu 1974, po nieudanej próbie

powstrzymania wzrostu wpływów lewicy, ustąpił prezydent

Spinola.

• Rewolucje nazwano tak ponieważ odbyła się ona praktycznie bez

rozlewu krwi. Natomiasta żołnierzom na znak pokoju do luf

karabinów oraz ubrań i mundurów wpinano czerwone goździki.

Kryzys cypryjski 1974

• 20 lipca 1974 Turcy rozpoczęli inwazję na wyspę, powodem kryzysu

Cypryjskiego było dążenie Grecji do zjednoczenia ludności cypryjskiej, co

nie spodobało się tureckiej ludności wyspy.

• 22 lipca Turcy ze strony USA zgodzili się na zawieszenie broni.

Postanowili podjąć taką decyzje ponieważ obawiali się odpowiedzi ze strony

USA i z powodu wyczerpania.
Po jakimś czasie w Stanach wybuchła afera Watergate.
Turcy zachęceni brakiem uwagi ze strony USA zażądali podziału Cypru.

Odmówiono tej decyzji – ataki zostały wznowione.

• Cypr został podzielony po podpisaniu stanowczego zawieszenia broni.

Stanowcze zawieszenie broni zostało podpisane 16sierpna 1974.

Granice wyznaczono na lini „Attyli”.
Utworzono Republikę Turecką Cypru Północnego.

działalność ETA

ETA (Kraj Basków i Wolność) — podziemna organizacja walcząca o

niezależność Baskonii, założona w lipcu 1958 roku przez

radykalnych działaczy Nacjonalistycznej Partii Basków. Działa

głównie na terytorium Hiszpanii.

Konflikt Baskijski

• Konflikt baskijski strony to separatyści baskijscy - ETA i

hiszpańskie siły rządowe. Konflikt trwa praktycznie od końca XIX

wieku. W ramach monarchii hiszpańskiej Baskowie cieszyli się

autonomią do 1876 roku. Pozbawienie tego regionu autonomii

poskutkowało wybuchem powstania baskijskiego ruchu

narodowego. Początkowo domagano się przywrócenia autonomii, z

czasem już pełnej niepodległości dla Kraju Basków. Zwłaszcza

polityka gen. Franco w Hiszpanii i represje w stosunku do Basków

doprowadziły do powstania lewicowej organizacji nacjonalistycznej

ETA – Euskadi Ta Atasuna czyli „Kraj Basków i Wolność”, która

zasłynęła z wielu ataków terrorystycznych przeciwko politykom i

policjantom hiszpańskim. Konflikt baskijski w dalszym ciągu

pozostaje aktualny.

Działalność IRA

• Konflikt w Irlandii Północnej - stronami są Irlandzcy

katolicy, zwolennicy przyłączenia Irlandii Północnej do
Irlandii (IRA) z drugiej strony - protestanci irlandzcy, wojska
brytyjskie. Geneza konfliktu sięga początków epoki
nowożytnej i podboju Irlandii przez Anglików, jednak
współczesny konflikt swoje podłoże ma w wydarzeniach z
1920 roku, kiedy to Anglicy wyodrębnili z Irlandii Ulster i
włączyli go bezpośrednio do Zjednoczonego Królestwa
Wielkiej Brytanii.

Document Outline