Różnice w reakcjach
fizjologicznych na wysiłek u
kobiet i mężczyzn
Różnice w reakcjach
fizjologicznych na wysiłek u
kobiet i mężczyzn
Cechy antropometryczne kobiet
i mężczyzn:
Do okresu dojrzewania (12-14 lat) nie
ma istotnych różnic pod względem
większość cech antropometrycznych.
Po zakończeniu dojrzewania kobiety
cechują się mniejszą (o ok. 8% - 8-10
cm) masą ciała i niższym (o ok. 22-
25% - 10-15 kg) wzrostem w stosunku
do mężczyzn.
Udział masy mięśniowej w ogólnej
masie ciała u kobiet wynosi średnio ok.
23 kg, zaś u mężczyzn ok. 40 kg.
Zawartość tkanki tłuszczowej jest
natomiast większa u kobiet (22-25%) niż
u mężczyzn (15-17%).
Kobiety cechuje lżejsza budowa kości
oraz mniej wytrzymały aparat
stabilizujący stawowy system
więzadłowy (szczególnie zarysowane w
budowie stawów barkowych i
biodrowych).
Typowa dla kobiet jest mniejsza gęstość
i większa rozciągliwość mięśni.
Nie stwierdza się istotnych różnic w
procentowym składzie włókien
mięśniowych między kobietami a
mężczyznami
U nietrenujących kobiet i mężczyzn włókna
ST (włókna wolnokurczliwe) stanowią ok.
49% powierzchni ogółu włókien.
Różnice większości
wskaźników fizjologicznych
wynikają przede wszystkim z
rozmiarów ciała kobiet i
mężczyzn
SIŁA MIĘŚNIOWA
Dla mięśni kończyn dolnych siła mięśniowa u
kobiet jest niższa niż u mężczyzn o ok. 20-
30%, zaś w przypadku kończyn górnych
różnica dochodzi nawet do 43-65%.
Różnice pojawiają się w okresie dojrzewania i
wynikają z mniejszej masy mięśniowej kobiet.
Mniejsze różnice występują wyrażając siłę na
kg m.c., jeszcze mniejsze – na kg masy
beztłuszczowej. Ten ostatni jest niemal
identyczny jak u mężczyzn – podobna
skuteczność koordynacji nerwowo-
mięśniowej.
UKŁAD KRĄŻENIA
U kobiet występuje wyższa spoczynkowa
częstość serca i mniejsze ciśnienie
skurczowe krwi – wynika z mniejszej
objętości serca (550 ml vs. 750 ml).
Wielkość serca u kobiet wynosi ok. 250 g,
zaś u mężczyzn – 300 g.
Podczas wysiłku pojemność minutowa
serca u kobiet i mężczyzn jest zbliżona:
wyższe HR
mniejsza objętość wyrzutowa serca
Zawartość hemoglobiny we krwi
kobiet jest mniejsza (140 g/l vs. 160
g/l), co powoduje mniejszą o ok. 20%
pojemność tlenową krwi.
Liczba erytrocytów (4,5 i 5,0 mln/ml)
oraz objętość krwi u kobiet jest
mniejsza.
UKŁAD ODDECHOWY
Zarówno pojemność życiowa płuc, jak i
objętość oddechowa stanowią u kobiet
ok. 50-80% średnich wartości
występujących u mężczyzn – podczas
wysiłków fizycznych występuje u
nich większa częstotliwość
oddechów (40-46/min).
U kobiet występuje mniejsza wentylacja
minutowa płuc podczas wysiłku – 90
l/min (u mężczyzn ponad 120 l/min).
W zakresie koordynacji ruchowej
możliwości kobiet i mężczyzn są
podobne, chociaż ze względu na
charakterystykę aparatu
ruchowego kobiety wykonują
czynności ruchowe dokładniej i
bardziej estetycznie.
Natomiast ze względu na siłę
dynamiczną i biomechaniczną
charakterystykę ruchu, kobiety są
wolniejsze od mężczyzn.
Wysiłek a przemiana materii
Przeciętna przemiana materii oraz wartości
poboru tlenu (podczas wysiłku, siedzenia
czy chodu) są u kobiet niższe – wynika to z
mniejszej zawartości tkanki aktywnej i
czynności hormonalnej.
Podczas wysiłków o submaksymalnej
intensywności kobiety cechuje mniejsza
przemiana materii (mniejszy pobór tlenu)
oraz wcześniejsze angażowanie przemian
beztlenowych.
Wartość VO
2max
jest u kobiet 30-
50% mniejsza niż u mężczyzn z
powodu mniejszego udziału masy
mięśniowej (i tkanki tłuszczowej)
w całkowitej masie ciała oraz
mniejszej zawartości Hb we krwi.
Wartość ta jest zależna od stanu
zdrowia, okresu hipokinezji,
poziomie wydolności fizycznej
przed niepełnosprawnością oraz
tryb życia.
Spadek wydolności fizycznej
wraz z wiekiem:
Kobiety szybciej tracą ilość
beztłuszczowej masy ciała i szybciej
zwiększa się ilość tkanki tłuszczowej.
Zwiększa się ryzyko urazów aparatu
ruchu z powodu osteoporozy.