Wraz z prezentacją przesyłamy Pani 

tekst, który dopowiadałyśmy przy 
omawianiu naszego tematu.

Pozdrawiamy,  

Oliwia Rzepka i Emanuela Porębska.

Wychowawcy profesjonalni 

              i nieprofesjonalni 

a błędy wychowawcze.

Porębska Emanuela

Rzepka Oliwia

Pielęgniarstwo

rok I

Grupa 1

Bibliografia:

• E. Trempała „Pedagogiczna działalność 

wychowawców nieprofesjonalnych w 

środowisku lokalnym”, wyd. WSP, 

Bydgoszcz 1988

• G.Hornby, E.Hall, „Nauczyciel 

wychowawca”, wyd. GWP,  Gdańsk 2005

• A. Gurycka, „Błąd w wychowaniu”, wyd. 

WSIP, Warszawa 1990

• E. Kubiak- Szymborska, O. Zając, 

„Podstawowe problemy teorii wychowania. 

Kontekst współczesnych przemian”, wyd. 

Wers, Bydgoszcz 2006

Wychowawca 
profesjonalny

Osoba, która posiada 

odpowiednie wykształcenie 

pedagogiczne oraz 

doświadczenie w pracy z 

dziećmi, młodzieżą.

Cele wychowawcy 

profesjonalnego:

• utrzymanie ciągłego osobistego kontaktu 

z każdym uczniem

• budowanie w grupie atmosfery 

wzajemnej troski

• obserwowanie rozwoju i osiągnięć 

młodych ludzi

• rozmowy z uczniami, rodzicami i 

kolegami

• wspieranie i doradzanie podopiecznym

Umiejętności wymagane od 

wychowawcy profesjonalnego:

• słuchanie i służenie uczniom radą
• przekazywanie rzetelnych informacji
• obserwowanie i analizowanie 

zachowania uczniów oraz ich rozwoju

• porozumiewanie się z rodzicami i 

kolegami podopiecznych

• organizowanie zajęć służących 

kształceniu indywidualnemu i 

społecznemu, zgodnych ze szkolnymi 

założeniami wychowawczymi

Wychowawca 

nieprofesjonalny:

• Osoba bez odpowiedniego 

wykształcenia pedagogicznego która 
zajmuję się dzieckiem (dziećmi) z racji:

   -obowiązku prawno-moralnego, np. 

rodzice

   -osobistej satysfakcji oraz dla dobra 

ogółu     np. policjant

   -przy okazji pełnienia innego zawodu,     

       np. dziennikarz

Cele wychowawcy 

nieprofesjonalnego: 

• zapewnienie bezpieczeństwa dziecku 
• wychowanie dziecka w taki sposób 

aby potrafiło odnaleźć się w 
społeczeństwie i czuło się jego 
częścią

• rozwijanie pasji i talentów 

podopiecznego

Wartości jakie wnosi 

wychowawca nieprofesjonalny:

• stwarzanie sytuacji w których 

podopieczni sami przejmują inicjatywę i  
aktywność

• uczenie dzieci jak samodzielnie 

organizować sobie czas poza zajęciami 
obowiązkowymi  (np. po szkole)

• rozwijanie pasji dziecka
• okazywanie prawidłowych postaw 
• inspirowanie podopiecznych   

Umiejętności cenione u 

wychowawcy 

nieprofesjonalnego: 

• empatia
• obiektywizm
• umiejętność skupienia się na dobru i 

potrzebach dziecka odrzucając swoje 
aspiracje (np. niespełnione marzenia 
z dzieciństwa)

• prawidłowa postawa społeczna (tak 

aby dawać dziecku dobry przykład)

Błąd wychowawczy:

• H. Izdebska:„… niewłaściwości w 

postępowaniu wychowawców (rodziców, 

nauczycieli, innych osób, instytucji, 

środowisk) z dziećmi  i młodzieżą w procesie 

ich rozwoju  i wychowania.”

• A. Gurycka: „Błąd wychowawczy to takie 

zachowanie wychowawcy, które stanowi 

realną przyczynę (lub ryzyko) powstania 

szkodliwych dla rozwoju wychowanka skutków 

(...) wszędzie tam, gdzie obserwujemy 

zaburzenia interakcji między wychowawcą a 

wychowankiem, a szczególnie jej zerwanie, 

możemy z ogromnym prawdopodobieństwem 

mówić o błędzie wychowawczym

Przyczyny błędów

popełnianych przez nauczycieli:

• właściwości 

osobowościowe

• postawy 

wychowawcze

• czynniki sytuacyjne

popełnianych przez rodziców:

• przenoszenie 

doświadczeń 

wyniesionych z domu

• naśladowanie wzorców
• tworzenie własnych 

koncepcji wychowania 

• nadmierna bądź zbyt 

mała uczuciowa 

koncentracja na dziecku

• nieprzemyślane, 

niekonsekwentne 

postępowanie z dzieckiem

Kategorie błędów 

wychowawczych:

Ekstremalna 

emocjonalna 
akceptacja 

dziecka „żar”

Uczucie silne, 

lecz adekwatne

Ekstremalne 

odrzucenie 
emocjonalne 

dziecka „lód”

Nadmierna 

koncentracja na 
dziecku

Zrównoważona 

koncentracja

nadmierna 

koncentracja na 
sobie

Nadmierna 

koncentracja na 

zadaniu dziecka

Adekwatne 

traktowanie 

zadań dziecka 
zgodnie z ich 

naturą i 
potrzebami

Niedocenianie 

zadań dziecka

Opis błędów 

wychowawczych:

• Rygoryzm 
-formułowanie wymagań, poleceń, 

zakazów

- sprawdzanie, drobiazgowa kontrola 

wymagań, poleceń zakazów

- formułowanie negatywnej oceny

• Agresja:
     -atak słowny, obrażanie, poniżanie, 

wyrażanie lekceważenia

     -atak fizyczny
• Hamowanie aktywności:
     -przerywanie bądź zakazywanie 

aktywności własnej dziecka

     -zmienianie bez racjonalnych przyczyn 

aktywności dziecka

• Obojętność:
     -nie nawiązywanie kontaktu z dzieckiem
     -brak zainteresowania dla aktywności 

dziecka

    - bierność wobec próśb i potrzeb dziecka

• Eksponowanie siebie:
     -skupianie uwagi dziecka na walorach 

              i potrzebach wychowawcy

     -chęć imponowania i wyróżniania się
     -obrażanie się na dziecko
• Uleganie (bezradność):
     -spełnianie każdej zachcianki dziecka
     -rezygnowanie z wymagań 

stawianych dziecku

     -demonstrowanie własnej 

bezradności wobec dziecka

• Zastępowanie (wyręczanie):
     -zastępowanie dziecka w działaniu bez 

oczekiwania na wyniki tego działania

     -przejmowanie zadań i aktywności 

dziecka

• Idealizacja dziecka:
     -brak krytycyzmu wobec dziecka
• Niekonsekwencja:
     -przemienność oceny tego samego 

zachowania dziecka

     -nieustanna zmiana oczekiwań wobec 

dziecka

Skutki błędów 

wychowawczych:

• uczucie zagrożenia, lęk, poczucie winy
• chęć ucieczki, izolacja, agresja wobec 

innych osób

• zaniżenie samooceny, spadek nastroju
• dziecko nie ma możliwości rozwijania 

swoich zainteresowań oraz nie uczy 

się wytrwałego dążenia do celu

• brak wiary w siebie, problemy w 

nawiązywaniu kontaktów

• zbytnie rozpieszczenie dziecka
• egoizm, brak zauważania potrzeb 

innych

• niestabilność emocjonalna

Dziękujemy.