EWIDENCJA
ROZRACHUNKÓW
EWIDENCJA
ROZRACHUNKÓW
Firma prowadzi działalność
gospodarczą
Pracownicy
Dostawcy
Odbiorcy
Inni
Urząd
Skarbowy
ZUS
FIRMA
Firma i jej
otoczenie
Istota rozrachunków
W wyniku powiązań finansowych firmy z
innymi podmiotami powstają należności i
zobowiązania
PRACOWNICY –za świadczoną przez pracowników pracę
firma (pracodawca) zobowiązana jest zapłacić stosowne
wynagrodzenie
DOSTAWCY – dostarczają towary i świadczą usługi, w
zamian oczekują zapłaty
ODBIORCY – firma dostarcza towary i świadczy usługi, w
zamian oczekuje zapłaty
URZĄD SKARBOWY – prawo nakłada obowiązek zapłaty
podatku od sprzedaży, dochodu itd..
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH – firma występuje
jako płatnik składek na ubezpieczenie społeczne i
zdrowotne
INNI – z tytułu ubezpieczeń majątkowych, z udziałowcami
itd.
NALEŻNOŚCI
Należności to kontrolowane przez
jednostkę zasoby majątkowe o
wiarygodnie określonej wartości, powstałe
w efekcie przeszłych zdarzeń, które
spowodują wpływ korzyści ekonomicznych
czyli środki czasowo (do momentu spłaty)
pozostające w dyspozycji innych
podmiotów.
ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania stanowią obowiązek
wykonania świadczeń wynikający z
przeszłych zdarzeń,
o wiarygodnie określonej wartości,
które spowodują wykorzystanie już
posiadanych lub przyszłych aktywów
jednostki.
Rozrachunki to całość należności i
zobowiązań
wraz z ich regulacją za pomocą środków
pieniężnych
Cechy
rozrachunków
Określony dłużnik lub wierzyciel
Suma akceptowana jest przez obie
strony
Termin zapłaty strony ustaliły między
sobą lub wynika z przepisów prawa
Funkcjonowanie konta
rozrachunków
S
p
należności
Powstanie
należności
Zmniejszenie lub
spłata zobowiązań
S
p
zobowiązań
Powstanie
zobowiązań
Zmniejszenie lub
spłata należności
S
k
należności
S
k
zobowiązań
AKTYWA
PASYWA
Wini
en
M
a
Rozrachunki
KLASYFIKACJA
ROZRACHUNKÓW
•
• kryterium podmiotu (tytułu)
• kryterium rodzaju
• kryterium stopnia
ryzyka
• kryterium możliwości
wyegzekwowania
• kryterium miejsca powstania
• kryterium geograficzne
Czas
• Krótkoterminowe
– okres spłaty na dzień
bilansowy nie jest dłuższy niż 12 miesięcy
• Długoterminowe
- okres spłaty na dzień
bilansowy jest dłuższy niż 12 miesięcy
Uwaga!
Należności od odbiorców niezależnie od terminu płatności
zalicza się do aktywów obrotowych, wyodrębniając te o
terminie do 12 miesięcy i powyżej 12 miesięcy
Podobnie zobowiązania od dostawców zalicza się do
zobowiązań krótkoterminowych w pasywach,
wyodrębniając te o terminie do 12 miesięcy i powyżej 12
miesięcy
Podmiot (tytuł)
• Odbiorcy i dostawcy
– z tytułu dostaw, robót
i usług
• Pracownicy
– z tytułu wynagrodzeń,
udzielonych pożyczek, pobranych zaliczek itp.
•
Instytucje publiczno-prawne
– z tytułu
podatków, składek na ubezpieczenie społeczne
i zdrowotne, cła
• Pozostali kontrahenci
– z tytułu wpłat
kapitału, wypłat dywidend (udziałowcy),
udzielonych pożyczek, ubezpieczeń
majątkowych itd.
kryteria
Rodzaj
• Bezsporne
– zaakceptowane przez wierzyciela
i dłużnika
• Rozliczenia
– przed akceptacją następuje
wyjaśnienie, np. rozliczenie wynagrodzeń
• Roszczenia
– kwestionowane przez
kontrahenta
• Roszczenia
sporne – skierowane na drogę
sądową w celu ich wyjaśnienia
Stopień ryzyka
• Warunkowe
– objęte zabezpieczeniami
(gwarancjami)
• Bezwarunkowe
– bez zabezpieczeń
Możliwość
wyegzekwowania
• Przedawnione
– w wyniku upływu czasu firma utraciła
prawo dochodzenia cywilnego
• Umorzone
– odpisane z zaniechaniem postępowania
sądowego
• Nieściągalne
– firma straciła możliwość
wyegzekwowania należności i fakt ten jest
udokumentowany
kryter
ia
Miejsce powstania
• Zewnętrzne
– powstają w wyniku
kontaktów firmy z otoczeniem
• Wewnętrzne
– powstają wewnątrz
jednostki
kryter
ia
Obszar
• Krajowe
– dotyczą kontrahentów krajowych
• Zagraniczne
– dotyczą kontrahentów
zagranicznych, wyrażane są w walucie polskiej
i obcej, ich wartość ujęta w księgach ulega
zmianie w związku ze zmianą kursu waluty obcej
(różnice kursowe)
kryter
ia
Konta syntetyczne
rozrachunków
• Rozrachunki z odbiorcami
• Rozrachunki z dostawcami
• Rozrachunki z tytułu VAT
• Rozrachunki z ZUS
• Inne rozrachunki publiczno-prawne
• Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń
• Inne rozrachunki z pracownikami
• Pozostałe rozrachunki
• Odpisy aktualizujące rozrachunki
Do kont syntetycznych
rozrachunków prowadzi się
ewidencję analityczną
(szczegółową) umożliwiającą
:
• Wyodrębnienie kontrahenta
• Wyodrębnienie tytułu
• Wyodrębnienie terminu spłaty
• Wyodrębnienie przebiegu rozrachunków
• Podział na dzień bilansowy na krótko- i
długoterminowe
• Wyodrębnienie zobowiązań wekslowych
• Wyodrębnienie należności dochodzonych na
drodze sądowej
• Wyodrębnienie zaliczek
OPRACOWAŁA: BRONISŁAWA WALEŃSKA
nauczyciel przedmiotów
zawodowych