background image

Identyfikacja zdań 

 

  

 

W tej części nauczymy się rozpoznawać zdania spośród 

innych form wypowiedzi. 

Dalej 

background image

Zdanie to stwierdzenie, któremu można przyporządkować wartość 
logiczną prawda lub fałsz. 

Dalej 

Mówiąc inaczej, stwierdzenie jest zdaniem, gdy z gramatycznego 
punktu widzenia, da się je poprzedzić słowami „Jest prawdą, że…” 
lub „Jest fałszem, że …”.  

background image

Dalej 

Poniżej zamieszczono kilka przykładowych zdań:  

Paryż to stolica Francji. 

 

Wojska Południa wygrały amerykańską wojnę domową.  

Fiat produkuje lepsze auta niż VW.

  

Małżeństwa osób tej samej płci powinny być zalegalizowane.

  

Chciałbym, żeby Ania  do mnie zadzwoniła.

  

Jestem zszokowany!

  

Każde z tych stwierdzeń jest zdaniem, ponieważ można im przypisać 
wartość logiczną (można przypuszczać że dane stwierdzenie jest 
prawdziwe lub fałszywe). 

background image

Dalej 

Myśląc o tym czym jest zdanie, należy mieć na uwadze, poniższe stwierdzenie:

  

1. Gramatycznie poprawne zdanie może zawierać więcej niż jedno stwierdzenie.

  

Przykład: Krzyś popiera PO, ale Ania popiera SLD.

  

Jest to zdanie złożone zawierające dwa osobne zdania (" Krzyś popiera 
PO " i „ Ania popiera SLD "). Każde z tych stwierdzeń jest zdaniem, 
ponieważ może być wyodrębnione i stanowić odrębną całość. 

background image

Dalej 

Nie każde stwierdzenie jest zdaniem!!!  

Kilka przykładów wypowiedzi, które nie są zdaniami z punktu widzenia logiki:  

Jak Ci minęły wakacje? (pytanie)  

Wyjdź z sali! (rozkaz)

  

Super! (wykrzyknienie)

  

Cześć! (pozdrowienie)

  

Chodźmy dziś wieczorem na siłownię. (propozycja, sugestia)

  

Żadna z tych wypowiedzi nie  jest zdaniem bo nie może 
być sensownie poprzedzona stwierdzeniem „Jest prawdą 
że…” lub „Nie jest prawdą że….” 

background image

Dalej 

3. Zdanie nie musi być traktowane w sposób całościowy. 
Można w nim wydzielić oddzielne frazy lub zdania.  

Przykład: Biorąc pod uwagę jakość dotychczasowych publikacji dr. 
Kowalskiego, powinien szybko zostać profesorem.  

W  tym  zdaniu  fraza  „biorąc  pod  uwagę  dotychczasowe 
publikacje dr. Kowalskiego" jest zdaniem zależnym i nie może 
być traktowana w sposób samodzielny jako kompletne zdanie  
(z  punktu  widzenia  gramatyki).  Niemniej  jednak  ideą  osoby 
formułującej  całą  wypowiedź  była  obrona    twierdzenia  („Dr 
Kowalski  powinien  zostać  profesorem")  w  oparciu  o  zdanie 
(„Dr  Kowalski  napisał  wiele  wartościowych  publikacji"). 
Dlatego  lepiej  potraktować  powyższą  wypowiedź  jako  2 
odrębne zdania”.  

background image

Dalej 

4. Pytania retoryczne powinny być traktowane jak zdania 

Pytania retoryczne mają gramatycznie formę zdania, ale nie ulega wątpliwości że 
powinny być taktowane jak twierdzenia.  

Kilka przykładów pytań retorycznych:  

 Czyż życie nie znaczy więcej niż pokarm, a ciało więcej niż odzienie? 

Czy nie nadszedł czas żeby Afroamerykanie otrzymali zadośćuczynienie  
za doznane krzywdy? 
Czy nie zdajesz sobie sprawy, że obecny system ubezpieczeń społecznych w końcu 
zbankrutuje?  

Celem tych „pytań” nie jest prośba o informację czy udzielenie odpowiedzi, 
ale sprawienie wrażenia, że co najmniej część z czytelników/słuchaczy 
zgadza się z tą wypowiedzią. Z tego powodu pytania retoryczne powinny być 
taktowane jako zdania, a nie pytania.  

background image

Dalej 

5. „Nakazy powinności (ought imperatives) powinny  
być traktowane jako zdania. 

Nakazy powinności to zdania, które maja formę gramatyczną trybu 
rozkazującego (np. rozkazu), ale są rozumiane jako “zdania wyrażające 
powinność,” np. zdania zawierające własną opinię na temat co powinno być 
zrobione.  
Poniżej fragment który zawiera przykład „ nakazów powinności ”:  

Nigdy nie tankuj paliwa do pojazdu gdy silnik jest uruchomiony.  Jeśli z 
jakiegoś powodu pojazd  zacznie się poruszać, może spowodować  poważny 
wyciek benzyny i ewentualnie pożar lub wybuch. 

W tym fragmencie, zdanie “Nigdy nie tankuj paliwa do pojazdu gdy silnik 
jest uruchomiony” jest właśnie „ought imperative”. Choć ma gramatyczną 
formę polecenie lub komendy, w rzeczywistości pełni funkcję porady. Nie 
jest to rozkaz, ale empatyczny sposób powiedzenia, że “Nie powinieneś 
tankować swojego pojazdu, gdy silnik pracuje” Stwierdzenie co dana osoba 
powinna lub  co należy zrobić może być prawdziwe lub fałszywe. Z tego 
powodu traktujemy „ nakazy powinności ” jako zdanie. 

background image

Rozpoznawanie argumentów 

 

  

 

Celem tej prezentacji jest udzielenie wskazówek, jak 

rozpoznawać argumenty pośród różnorakich wypowiedzi nie 

będących argumentami.  

Dalej 

background image

Argument (różne definicje) 
« stwierdzenie poparte dowodami» 
«fakt lub twierdzenie przytaczane dla uzasadnienia lub 
obalenia jakichś tez lub decyzji» 
«zdanie będące przesłanką dowodu» 

Dokładnie mówiąc, urywek tekstu (fragment wystąpienia) jest argumentem 
wtedy i tylko wtedy, gdy:  

(a) Jest złożony z co najmniej dwóch komunikatów. 

(b) Jeden z tych komunikatów (wniosek) jest dowodzony lub 
zamierza być wspierany przez inne stwierdzenia/komunikaty 
(przesłanki).  

Dalej 

background image

Trzy istotne rzeczy wynikają z tej definicji: 

Dalej 

1. Argumenty składają się wyłącznie ze stwierdzeń, które możemy 
ocenić jako prawdziwe lub fałszywe. Pytania, polecenia, 
wykrzyknienia i inne rodzaje nie-zdań, nie mogą być traktowane 
jako argumenty (z wyłączeniem pytań retorycznych, które są 
traktowane jak twierdzenie)

  

2. Tylko wypowiedź dłuższa, złożona lub kontrowersyjna może być 
traktowana jak argument (nie pojedyncze stwierdzenie). Argument 
zawsze składa się z co najmniej dwóch komunikatów. 

3. W argumencie wniosek jest oparty na jednym lub większej ilości 
stwierdzeń  w danym fragmencie tekstu. Innymi słowy urywek tekstu 
jest argumentem jedynie w sytuacji, gdy osoba pisząca (lub 
wypowiadająca) dany fragment ma zamiar zaoferować dowody lub 
powody, dla których jeden z komunikatów powinien być 
zaakceptowany, jako prawdziwy.  

background image

5 rodzajów wypowiedzi jest czasami mylonych z argumentami. Są to: 

Dalej 

raporty

  

nieuzasadnione dostatecznie przekonania lub opinie 

ilustracje 

zdania warunkowe 

wyjaśnienia

  

background image

Trias, najstarszy okres mezozoiku, ok. 230 do ok. 195 mln lat 
temu. W faunie morskiej pojawiły się koralowce 
sześciopromienne, szeroko rozprzestrzenione były ramienionogi 
(zwłaszcza terebratule), głowonogi (amonity, ceratyty) i ryby.Na 
lądzie szybki rozwój przeżywały gady ssakokształtne, pojawiły 
się prymitywne dinozaury (tekodonty). W końcu triasu wymarły 
kotylozaury i labiryntodonty.  
http://portalwiedzy.onet.pl/65811,,,,trias,haslo.html  

Ten fragment ma charakter raportu

Dalej 

Raport ma na celu jedynie przekazanie informacji na dany temat. 

Jeśli  referujemy  argumenty  innych  osób  to  również  taka 
wypowiedź ma charakter raportu, a nie argumentu.  

background image

  
Nieuzasadnione dostatecznie przekonanie lub opinia to stwierdzenie lub 
zestaw stwierdzeń w których dana osoba prezentuje swoje przekonania, 
ale nie oferuje dostatecznego uzasadnienia dla swojej opinii.  

Ten fragment ma charakter nieuzasadnionego dostatecznie przekonania lub opinii. 

 

Dalej 

1. Zacznij dzień od modlitwy. 2. Ciężko pracuj. 3. Kochaj rodzinę. 4. 
Nie przywiązuj wagi do swoich problemów. 5. Postępuj zgodnie z 
zasadami bożymi. 6. Czytaj Biblię. 7. Okazuj innym życzliwość. 8. 
Czytaj wartościowe książki. 9. Bądź czysty. 10. Miej miłość w twoim 
sercu. 11. Bądź posłuszny i pełen szacunku. 12. Na koniec dnia módl 
się. Tych dwanaście reguł zostało napisane dawno temu w rodzinnej 
Biblii. Ale wierzę, że nadal pasują do dzisiejszych czasów. (na 
podstawie „Dwunastu przykazań kwakra," z książki „Nowe skarby 
słowa bożego” W.Nichol, 1959)  

background image

Prawie wszystkie grupy postrzegają inne grupy, jako gorsze od siebie. 
Indianie patrzyli na siebie jako naród wybrany, stworzony specjalnie 
przez Wielkiego Ducha jako podnoszący na duchu przykład dla 
ludzkości. Jedno z plemion nazwało się "Jedyni ludzie" inne "Ludzie nad 
ludźmi„. Karibowie (Indianie Carib) mówili "My jedynie jesteśmy 
ludźmi". (Will Durant, Nasze orientalne dziedzictwo, 1935)  

Ten fragment to ilustracja.  

Dalej 

Ilustracja to fragment mający na celu zilustrowanie lub uzasadnienie 
odpowiednim przykładem formułowanego wniosku. Przykład ten 
jednak nie dostarcza wystarczających dowodów, że wniosek jest 
prawdziwy.  

Trzy zdania ilustrują stwierdzenie autora, że "prawie wszystkie 
grupy postrzegają inne grupy, jako gorsze od siebie." To wskazuje, 
że ten fragment na celu zilustrowanie przekonań autora raczej niż 
ich dowód.  

background image

Zdanie warunkowe nie jest argumentem ponieważ argument zawsze składa się 
co najmniej z dwóch zdań. Zdanie warunkowe to jedno stwierdzenie. 
"Stwierdzenia A jest prawdziwe jedynie w sytuacji gdy stwierdzenie B również 
jest prawdziwe."  

Ten fragment to zdanie warunkowe. 

Zdanie warunkowe to stwierdzenie oparte na schemacie jeśli – wtedy. Jest to 
stwierdzenie, że to i to jest prawdą, jeśli coś innego jest prawdziwe. 

Dalej 

Jeśli Krzyś przyjdzie na imprezę, to Ania na pewno 
też.  

W powyższym fragmencie, osoba formułująca opinię nie twierdzi, że Krzyś 
przyjdzie na przyjęcie. Nie twierdzi również, że Ania przyjdzie na imprezę. 
Raczej, twierdzi, że Ania przyjdzie na przyjęcie pod warunkiem, że Krzyś tam 
będzie. To jest pojedyncze zdanie i dlatego nie jest argumentem.  

background image

Mówię dobrze po polsku, ponieważ rodzice wysłali mnie 
do szkoły z Internatem w Warszawie. 

Dalej 

Ten fragment to wyjaśnienie.

  

Wyjaśnienie to stwierdzenie albo grupa stwierdzeń, które wyjaśniają 
dany przypadek (dlaczego coś ma lub miało miejsce, co się zdarzy w 
danym przypadku).  

W tym fragmencie osoba pisząca/mówiąca te słowa nie próbuje udowodnić, 
że umie mówić po polsku (to oczywiste, ponieważ jest to 
napisane/powiedziane po polsku!). Raczej wyjaśnia dlaczego mówi po 
polsku.  
Innymi słowy, argument ma na celu zapewnienie dowodów lub powodów, że coś ma 
miejsce, wyjaśnienia starają się objaśnić dlaczego coś ma/miało miejsce.

  

background image

Czy ten fragment ma charakter argumentu? Jeśli to nie jest argument to 
dokonaj jego klasyfikacji do jednej z pięciu omówionych grup (raport, 
nieuzasadnione dostatecznie przekonania lub opinia, ilustracja, zdanie 
warunkowe, wyjaśnienie)?  

Dalej 

Do osoby, która zadzwoniła i powiedziała, że Larry Bird był lepszy do Michaela 
Jordana, obudź się. Nikt nie był lepszy niż Michael Jordan, nawet Kareem w 
dniach swojej chwały albo Dr.J (z kolumny sportowej w gazecie) 

background image

  

Nie (nieuzasadnione dostatecznie przekonanie lub opinia). 

 

Dalej 

Do osoby, która zadzwoniła i powiedziała, że Larry 
Bird był lepszy do Michaela Jordana, obudź się. Nikt 
nie był lepszy niż Michael Jordan, nawet Kareem w 
dniach swojej chwały albo Dr.J (z kolumny sportowej 
w gazecie) 

W tym fragmencie osoba wypowiadająca te słowa wyraża swoją opinię i nie 
wkłada wysiłku w jej obronę.  

background image

Kiedy rozumiemy poprawnie społeczeństwo demokratyczne, to myślimy o 
społeczeństwie, w którym ludzie żyją pod rządami konstytucyjnymi 
pochodzącymi z wyborów powszechnych, rządami respektującymi prawa 
człowieka, reguły gospodarki i prawa polityczne dla wszystkich obywateli. 
Każdy kto tak rozumuje musie uznać, że od 50 lat nie mamy demokratycznego 
społeczeństwa w tym kraju. (Mortimer J. Adler, Wniosek Paideia /propozycja 
reformy edukacji USA/, 1984) 

Czy ten fragment ma charakter argumentu? Jeśli to nie jest argument to 
dokonaj jego klasyfikacji do jednej z pięciu omówionych grup (raport, 
nieuzasadnione dostatecznie przekonania lub opinia, ilustracja, zdanie 
warunkowe, wyjaśnienie)?  

Dalej 

background image

Kiedy  rozumiemy  poprawnie  społeczeństwo  demokratyczne,  to  myślimy  o 
społeczeństwie,  w  którym  ludzie  żyją  pod  rządami  konstytucyjnymi 
pochodzącymi  z  wyborów  powszechnych,  rządami  respektującymi  prawa 
człowieka,  reguły  gospodarki  i  prawa  polityczne  dla  wszystkich  obywateli. 
Każdy kto tak rozumuje musie uznać, że od 50 lat nie mamy demokratycznego 
społeczeństwa  w  tym  kraju.  (Mortimer  J.  Adler,  Wniosek  Paideia  /propozycja 
reformy edukacji USA/, 1984) 

Argument.

  

Pisarz uzasadnia swoją tezę, że demokracja w USA ma mniej 
niż 50 lat. 

Dalej 

background image

Jeżeli twierdzenie jest z góry założone i nie poparte żadnymi innymi pośrednimi 
i bezpośrednimi  stwierdzeniami,  wtedy  mówiony  lub pisany  materiał o którym 
mówimy,  nie  jest  argumentem.  (T.  Edward  Damer,  Atakując  wadliwe 
rozumowanie
,2001) 

Czy ten fragment ma charakter argumentu? Jeśli to 
nie jest argument to dokonaj jego klasyfikacji do 
jednej z pięciu omówionych grup (raport, 
nieuzasadnione dostatecznie przekonania lub opinia, 
ilustracja, zdanie warunkowe, wyjaśnienie)?  

Dalej 

background image

Jeżeli twierdzenie jest z góry założone i nie poparte żadnymi innymi pośrednimi 
i bezpośrednimi  stwierdzeniami,  wtedy  mówiony  lub pisany  materiał o którym 
mówimy  nie  jest  argumentem.  (T.  Edward  Damer,  Atakując  wadliwe 
rozumowanie
,2001) 

  

Nie-argument (zdanie warunkowe).  

Pisarz po prostu formułuje zdanie warunkowe jeśli-
to, nie dając powodów dla których należy wierzyć w 
prawdziwość innych twierdzeń związanych tym 
zdaniem.  

Dalej 

background image

Kobiety  w  moim  wieku  wiedzą,  kogo  winić  za  własny  wstręt  do  samej  siebie, 
zaburzenia  odżywiania  i  zniekształcony  obraz  ciała:  lalkę  Barbie.  Tak  więc 
reprezentujemy  wrażliwe,  świadome  swej  cielesności  dziewczęta  (swoje  córki) 
wznoszące  modły  do  bogini  z  niemożliwym  ciałem  i  twarzą  idealną.  (Amy 
Dickinson, "Mierząc w górę", 2000) 

Czy ten fragment ma charakter argumentu? Jeśli to nie jest 
argument to dokonaj jego klasyfikacji do jednej z pięciu 
omówionych grup (raport, nieuzasadnione dostatecznie przekonania 
lub opinia, ilustracja, zdanie warunkowe, wyjaśnienie)?  

Dalej 

background image

Kobiety  w  moim  wieku  wiedzą,  kogo  winić  za  własny  wstręt  do  samej  siebie, 
zaburzenia  odżywiania  i  zniekształcony  obraz  ciała:  lalkę  Barbie.  Tak  więc 
reprezentujemy  wrażliwe,  świadome  swej  cielesności  dziewczęta  (swoje  córki) 
wznoszące  modły  do  bogini  z  niemożliwym  ciałem  i  twarzą  idealną.  (Amy 
Dickinson, "Mierząc w górę", 2000) 

  

Autorka nie stara się udowodnić, że kobiety w jej wieku powinny 

ostrzegać swoje córki przed Barbie. Ona wyjaśnia dlaczego to robią. 

Dalej 

Nie-argument (wyjaśnienie).  

background image

Chociaż zwykle nie da się wyeliminować osobistych odczuć, które wpływają na 
percepcję,  można stać się  ich  świadomym  i  zmodyfikować  swoje nastawienie. 
Na  przykład,  jeśli  użytkownik  jest  proszony  o  ocenę  grupy  osób,  z  których 
jedna jest dobrym przyjacielem, należy starać się zachować te osobiste odczucia 
na wodzy, aby dokonane oceny były jak najbardziej precyzyjne (John Chaffee, 
Droga myśliciela, 1998) 

Czy ten fragment ma charakter argumentu? Jeśli to nie jest 
argument to dokonaj jego klasyfikacji do jednej z pięciu 
omówionych grup (raport, nieuzasadnione dostatecznie przekonania 
lub opinia, ilustracja, zdanie warunkowe, wyjaśnienie)?  

Dalej 

background image

Chociaż zwykle nie da się wyeliminować osobistych odczuć, które wpływają na 
percepcję,  można stać się  ich  świadomym  i  zmodyfikować  swoje nastawienie. 
Na  przykład,  jeśli  użytkownik  jest  proszony  o  ocenę  grupy  osób,  z  których 
jedna jest dobrym przyjacielem, należy starać się zachować te osobiste odczucia 
na wodzy, aby dokonane oceny były jak najbardziej precyzyjne (John Chaffee, 
Droga myśliciela, 1998) 

  

W tym fragmencie stwierdzenie „na przykład” sygnalizuje nam że 

autor chce zilustrować przykładem swoją myśl, a nie przeprowadzić 

dowód.  

Dalej 

Nie-argument (ilustracja). 

background image

W swojej książce "Teologia natury", która zawiera standardy akademickiej oraz 
teologicznej wiedzy z początku XIX wieku, William Paley porównuje naturę do  
zegarka. Jeśli przypadkiem natkniemy się na zegarek leżący samotnie na ziemi, 
a następnie zbadamy jego skomplikowaną strukturę, pomoże nam   stwierdzić, 
że został wymyślony przez inteligentnego projektanta. Ten zegarek nie może 
być po prostu dziełem przypadku. Świat przyrody wykazuję dużo większą 
złożoność niż jakikolwiek zegarek. Na tej podstawie Paley wyciąga wniosek, że 
istnieje istota wyższa odpowiedzialna za urządzenie świata (John F. Haught, 
Nauka i religia, 1995) 

  

Czy ten fragment zawiera argument czy nie-argument? Jeśli to nie 
jest argument to dokonaj jego klasyfikacji do jednej z pięciu 
omówionych grup (raport, nieuzasadnione dostatecznie przekonania 
lub opinia, ilustracja, zdanie warunkowe, wyjaśnienie)?  

Dalej 

background image

W swojej książce "Teologia natury", która zawiera standardy akademickiej oraz 
teologicznej wiedzy z początku XIX wieku, William Paley porównuje naturę do  
zegarka. Jeśli przypadkiem natkniemy się na zegarek leżący samotnie na ziemi, 
a  następnie  zbadamy  jego  skomplikowaną strukturę, pomoże nam     stwierdzić, 
że  został  wymyślony  przez  inteligentnego  projektanta.  Ten  zegarek  nie  może 
być  po  prostu  dziełem  przypadku.  Świat  przyrody  wykazuję  dużo  większą 
złożoność niż jakikolwiek zegarek. Na tej podstawie Paley wyciąga wniosek, że 
istnieje  istota  wyższa  odpowiedzialna  za  urządzenie  świata  (John  F.  Haught, 
Nauka i religia, 1995) 

  

W tym fragmencie autor przedstawia argumenty innego pisarza, nie 
popierając ich jako poprawnych. Z tego powodu jest to raczej 
raport, a nie argument.   

Dalej 

Nie-argument (raport).  

background image

Rozpoznawanie przesłanek i konkluzji 

 

  

 

W tej części nauczymy się jak praktycznie rozróżniać 

przesłanki od konkluzji. 

Dalej 

background image

1.

Nikt w wieku poniżej 18 lat nie może głosować. 

2.

Ania ma 14 lat.  

3.

Z tego powodu Ania nie może głosować. 

Dalej 

• Argumenty  są  zbudowane  z  jednej  lub  więcej  przesłanek  i  konkluzji
Zdanie  stanowiące  podstawę  do  uznania  (wyprowadzenia)  innego  zdania 
nazywa się przesłanką rozumowania, a zdanie uznane (wyprowadzone) na 
podstawie  przesłanki  rozumowania  nazywa  się  konkluzją  (wnioskiem) 
rozumowania (wyprowadzania). 

 

•Układ  przynajmniej  dwóch  zdań  powiązanych  ze  sobą  jako  przesłanki  i 
konkluzje,  racje  i  następstwa  nazywany  jest  rozumowaniem  w  sensie 
logicznym.. 

•W powyższym przykładzie zdania 1 i 2 to przesłanki, a zdanie 3 
to konkluzja.  

background image

Rozpoznawanie przesłanek i argumentów wymaga wzmożonej uwagi i 
rozumienia niuansów języka. Poniżej zebrano kilka wskazówek 
wspomagających rozpoznawanie przesłanek i konkluzji: 

 1. Szukaj słów wskaźników dla przesłanek np. ponieważ, bo, gdyż, 
zważywszy, itp. – wskazują one miejsce występowania przesłanek.

  

2. Szukaj słów wskaźników dla konkluzji np. like dlatego też, w ten 
sposób, stąd, itp. – wskazują one miejsce występowania konkluzji. 

3. Jeśli fragment nie zawiera żadnych słów wskaźników, należy spróbować 
jednej z dwóch strategii: 

(a) Zapytać samego siebie, „Jakie twierdzenie 
próbuje udowodnić autor?" To zdanie będzie 
konkluzją.

  

(b) Spróbuj dodać słowo „dlatego” pomiędzy zdaniami. 
To zdanie które najbardziej pasuje będzie konkluzją.  

Dalej 

background image

Skoro zwierzęta potrafią instynktownie odróżniać rośliny 
lecznicze i używać ich w czasie choroby, a ludzie 
wywodzą się od zwierząt, więc i oni muszą posiadać takie 
same, choć być może głęboko ukryte zdolności. 

Zidentyfikuj przesłanki (a) i konkluzje (b) w powyższym argumencie.  

Dalej 

background image

  
P1: Zwierzęta potrafią instynktownie odróżniać rośliny lecznicze i 
używać ich w czasie choroby. 
P2: Ludzie wywodzą się od zwierząt. 

Konkluzja: Ludzie posiadają zdolności, być może głęboko ukryte, 
wynajdywania roślin leczniczych. 

Skoro zwierzęta potrafią instynktownie odróżniać rośliny lecznicze i używać 
ich w czasie choroby, a ludzie wywodzą się od zwierząt, więc i oni muszą 
posiadać takie same, choć być może głęboko ukryte zdolności. 

Zauważmy słowo więc w tym fragmencie. Jest to słowo wskaźnik, 
które pomaga nam zidentyfikować konkluzję. 

Dalej 

background image

Dalej 

Liczba 231093 jest podzielna przez 3, bo suma cyfr tej liczby jest 
podzielna przez 3. 

Zidentyfikuj przesłanki (a) i konkluzje (b) w powyższym argumencie.  

background image

Liczba 231093 jest podzielna przez 3, bo suma cyfr tej liczby jest podzielna 
przez 3. 

Dalej 

P1: Suma cyfr liczby 231093 jest podzielna przez 3. 

Konkluzja: Liczba 231093 jest podzielna przez 3. 

Zauważmy słowo bo w tym fragmencie. Jest to słowo wskaźnik, które 
pomaga nam zidentyfikować konkluzję. 

background image

Dalej 

Nie istnieją nieomylni ludzie. Sędziowie choćby najbardziej roztropni, 

skrupulatni i ostrożni, popełniają błędy i zawsze je będą popełniać. Jeśli więc 

prawo dopuści stosowanie kary śmierci, na pewno zdarzać się będą przypadki 

stracenia niewinnych ludzi. 

Zidentyfikuj przesłanki (a) i konkluzje (b) w powyższym argumencie.  

background image

Nie istnieją nieomylni ludzie. Sędziowie choćby najbardziej roztropni, skrupulatni 

i ostrożni, popełniają błędy i zawsze je będą popełniać. Jeśli więc prawo dopuści 

stosowanie kary śmierci, na pewno zdarzać się będą przypadki stracenia 

niewinnych ludzi. 

Dalej 

P1: Nie istnieją nieomylni ludzie.  

Konkluzja: Jeśli prawo dopuści stosowanie kary śmierci, zdarzać się będą 
przypadki stracenia niewinnych ludzi. 

Zauważmy, że obie przesłanki i wniosek zostały lekko przeformułowane.  
Staramy się żeby przesłanki i konkluzja to były pełne zdania. Nie 
wpływajace na treść przesłanek i konkluzji słowa zostały usunięte.  

P2: Sędziowie nawet najbardziej roztropni, skrupulatni i ostrożni, 
popełniają błędy i zawsze je będą popełniać.  

 

background image

Dalej 

Iksiński musi być winny, skoro sąd apelacyjny w pełni uznał dowody prokuratora. 

Zidentyfikuj przesłanki (a) i konkluzje (b) w powyższym argumencie.  

background image

Dalej 

Iksiński musi być winny, skoro sąd apelacyjny w pełni uznał dowody 
prokuratora. 

P1: Sąd apelacyjny w pełni uznał dowody prokuratora. 

Konkluzja: Iksiński jest winny. 

background image

Dalej 

Polska ma być krajem demokratycznym, a w kraju demokratycznym rządzi 
większość. Zatem w Polsce powinni rządzić katolicy, skoro to oni stanowią 
większość. 

Zidentyfikuj przesłanki (a) i konkluzje (b) w powyższym argumencie.  

background image

Dalej 

Polska ma być krajem demokratycznym, a w kraju demokratycznym rządzi 
większość. Zatem w Polsce powinni rządzić katolicy, skoro to oni stanowią 
większość. 

P1: Polska ma być krajem demokratycznym. 

 

P2: W kraju demokratycznym rządzi większość. 

P3: W Polsce większość stanowią katolicy. 

Konkluzja: W Polsce powinni rządzić katolicy. 

background image

Czyż Cezar nie był tyranem i czyż nie zasłużył na śmierć, jak na śmierć 
zasługują wszyscy tyrani? 

Dalej 

Zidentyfikuj przesłanki (a) i konkluzje (b) w powyższym argumencie.  

background image

Dalej 

Czyż Cezar nie był tyranem i czyż nie zasłużył na śmierć, jak na śmierć 
zasługują wszyscy tyrani? 

P1: Cezar był tyranem. 

P2: Wszyscy tyrani zasługują na śmierć.

  

Konkluzja: Cezar zasłużył na śmierć. 

Uwaga! Nie ma w tym zdaniu charakterystycznych dla wnioskowań  
fraz takich jak: z tego wnosimy, żeżea zatemskoroponieważ itp.  

background image

Identyfikacja zdań 

 

W tej części nauczymy się rozpoznawać zdania spośród 

innych form wypowiedzi.