2015-10-27
1
1
Surowce kosmetyczne
Roślinne surowce naturalne
Węglowodany
Kwasy organiczne
Kwasy tłuszczowe i ich estry
Aminokwasy
Białka (aminokwasy, enzymy)
Witaminy
Glikozydy (wybrane)
Terpeny
Sterole
Saponiny
Olejki lotne
Żywice
Balsamy
Garbniki
Alkaloidy
2
Surowce kosmetyczne
Zwierzęce surowce naturalne
Tłuszcze zwierzęce
Woski
Hormony
Białka
Węglowodany (chitozan, chityna)
3
Glinki
Ziemie
Bentonit
Talk
Gips
Pumeks
Węglowodory
Surowce kosmetyczne
mineralne surowce kosmetyczne
2015-10-27
2
4
Glinki kaolinowe:
Kaolin{ Al
4
[Si
4
O
10
](OH)
8
} - substancja biała nierozpuszczalna w wodzie. Do celów
kosmetycznych starannie oczyszczona tylko najwyższej jakości, jest obojętny chemicznie,
w wodzie pęcznieje.
Zastosowanie - pudry, maseczki, mydła i zmywacze beztłuszczowe, szminki, produkcja
pigmentów
- Kaolin – glinka biała
- Glinka żółta i czerwona (bogata w Fe, Al., Si, Ca, Mn)
-- Glinka zielona (Ca, Co, K, Mg, Mo, Na, Se, Si, K, Zn)
- Glinka Attapulgite – j.w. ale o strukturze łańcuchowej
- Ziemia fullerska – kaolin zawierający glinkokrzemiany magnezu
- Ziemie barwne – naturalne pigmenty – ugier, ochra, siena (muszą być pozbawione Pb, Cu,
As)
Ziemia okrzemkowa – kopalina z pancerzy okrzemek, o zdolnościach polerujących
(proszki i pasty do zębów)
Surowce kosmetyczne
Glinki i ziemie
5
Bentonit
– glinokrzemian magnezu, o różnym składzie, związki (Fe, Na, K) decydują o
jego kolorze. Z wodą tworzy galaretowate zawiesiny (papki), które się dobrze pienią.
Stosowany do wyrobu kremów, mleczek, pudrów w płynie, mydeł, maseczek i okładów
leczniczych
Talk
(3 MgO · 4SiO
2
·H
2
O) – minerał barwy od białej do zielonkawej poprzez żółty, tłusty
w dotyku.
Stosowany jako dodatek do pudrów nadaje śliskość, szminek, maseczek, zasypek, płynów
do pielęgnacji nóg, mydeł.
Gips
– siarczan wapnia dwuwodny – stosowany do szminek i pudrów w kamieniu
Pumeks
– minerał pochodzenia wulkanicznego, barwy od białej do czarnej. Stosowany jako
kamień ścierny lub w postaci proszku do polerowania paznokci
Surowce kosmetyczne
Bentonit, Talk, Gips, Pumeks
6
•
Eter naftowy
• Benzyna apteczna – j.w – t.w.- 60 -100 C. Stosowana jak zmywacz
• Nafta – j.w. t.w. 150 -320 C. Stos. Do wyrobu płynów na porost włosów.
• Olej wazelinowy – bezbarwna oleista ciecz stanowiąca mieszaninę węglowodorów
Olej parafinowy – bezbarwna oleista ciecz t.w. 320 – 440 C.
• Wazelina – mazista, bezwonna, półprzejrzysta substancja barwa biała do żółtej.
• Parafina – substancja stała, półprzezroczysta lub biaława tłusta w dotyku.
• Cerezyna – (wosk ziemny) substancja stała kopalina w złożach ropy naftowej.
Surowce kosmetyczne
Węglowodory
2015-10-27
3
7
Surowce kosmetyczne
Lipidy
Lipidy strukturalne – składniki błon komórkowych
proste
glicerydy (tłuszcze)
woski
złożone
fosfolipidy
glikolipidy
proteolipidy
steroidy
Lipidy depozytowe - odkładane w postaci tkanki tłuszczowej
8
Surowce kosmetyczne
Tłuszcze
Naturalne
Syntetyczne
zwierzęce
roślinne
mineralne
tłuszcze stałe (łój)
tłuszcze półstałe (smalec)
tłuszcze ciekle (oleje)
Podział ze względu na pochodzenie
Podział ze względu na konsystencję
9
Surowce kosmetyczne
Tłuszcze
Oleje z wysoką zawartością kwasów wielonienasyconych – oleje schnące
Oleje z wysoka zawartością kwasu linolowego – biooleje
Oleje z wysoką zawartością kwasów jednonienasyconych (kwas oleinowy)
Tłuszcze z wysoką zawartością kwasów nasyconych C12 – np. mirystynowy
Tłuszcze z wysoką zawartością kwasów nasyconych C16-18 – np.. tłuszcze zwierzęce
Tłuszcze o specyficznych kwasach tłuszczowych – np. olej rycynowy
Podział ze względu obsadę kwasową
2015-10-27
4
10
C
O
OH
Kwas stearynowy C
18
Surowce kosmetyczne
Tłuszcze
C
O
OH
Kwas oleinowy C
18
18:1 (n-9)
9
9
MUFA
PUFA
Kwas
g-
linolenowy C
18
18:3 (n-6)
C
O
OH
6
1
9
12
6
11
Surowce kosmetyczne
Tłuszcze
Ważne kwasy jednonienasycone
LAUROLEINOWY (C-12)
5-cis-dodecenowy
oleje rybie
MIRYSTOLEINOWY (C-14)
9-cis-tetradecenowy
olej wielorybi
PALMITOLEINOWY (C-16)
9-cis-heksadecenowy
tłuszcze roślinne
PETROSELINOWY (C-18)
6-cis-oktadecenowy
olej z koriandra
OLEINOWY (C-18)
6-cis-oktadecenowy
większość tłuszczów
WALCENOWY (C-18)
11-cis-oktadecenowy
tłuszcze roślinne i zwierzęce
GADLEINOWY (C-20)
9-cis-eikozenowy
oleje zwierząt morskich
CETOLEINOWY (C-22)
11-cis-dokozenowy
oleje rybie
ERUKOWY (C-22)
13-cis-dokozenowy
olej roślin krzyżowych
SELCHOLEINOWY (C-24)
15-cis-tetrakozenowy
olej z wątroby rekina
12
Surowce kosmetyczne
Tłuszcze
Ważne wielonienasycone
LINONOWY (C-18)
9,12-oktadekadienowy
tłuszcze roślinne
LINOLENOWY (C-18)
9,12,15-oktadekatrienowy
olej lniany, tlusxcze roślinne
ELEOSTEARYNOWY (C-18)
9,11,13-oktadekatrienowy
olej tungowy
MORAKTOWY (C-18)
4,8,12,15-oktadekatetraenowyy
olej rybie
PARIMAROWY (C-18)
9,11,13,15-oktadekatetraenowy
oleje rybie
KLUPANODOWY (C-22)
4,8,12,15,19+dokozapentaenowy
oleje rybie
2015-10-27
5
13
Surowce kosmetyczne
Tłuszcze
Estry gliceryny i wyższych kwasów tłuszczowych
H
2
C
HC
H
2
C
O
O
O
C
C
C
O
O
O
Substancje, które rozprowadzone po powierzchni natłuszczają ją,
czyniąc ją śliską, zabezpieczają przed działaniem czynników zewnętrznych.
14
Surowce kosmetyczne
Tłuszcze
wytapiany z tkanki tłuszczowej trzody chlewnej.
po wytopieniu produkt suszony np. bezwodnym MgSO
4
skład zmienny (głównie kwas palmitynowy i stearynowy – ok. 50%,
kwas oleinowy – ok. 40%)
Smalec
często zastępowany wazeliną
smalec modyfikowany żywicą benzoesową
większa trwałość
lepsze walory zapachowe
Smalec benzoesowy
15
Surowce kosmetyczne
Tłuszcze
wytapiany z tkanki tłuszczowej owiec i baranów
kwasy nasycone (palmitynowy, stearynowy) - 80%
kwasy nienasycone (oleinowy) - 20%
Łój barani
Łój wołowy
zbliżone właściwości do łoju baraniego
składnik preparatów do stóp
surowiec do produkcji mydeł
2015-10-27
6
16
Olej norkowy
tłuszcz ciekły
kwasy nienasycone (m.in. kwas oleopalmitynowy C
15
H
29
COOH do 25%) -75%
stabilny chemicznie
Surowce kosmetyczne
Tłuszcze
17
Surowce kosmetyczne
Woski
Estry wysokocząsteczkowych kwasów karboksylowych (tzw. kwasów woskowych)
i alkoholi monohydroksylowych (tzw. alkoholi woskowych)
H
3
C
CH
2
C
O(CH
2
)
m
CH
3
O
n
18
Surowce kosmetyczne
Woski
Właściwości wosków
są trwałe – w środowisku zasadowym nie ulegają zmydlaniu
nie jełczeją – nie ulegają procesom oksydacyjnym
regulują konsystencję emulsji
podwyższają temperaturę mięknięcia
nadają produktowi:
-
połysk, który nie przenosi się na skórę
-
lepszą smarowność
-
lepsze przyleganie do skóry
-
trwałość
2015-10-27
7
19
Surowce kosmetyczne
Woski
PODZIAŁ WOSKÓW
Naturalne
Syntetyczne
zwierzęce
wosk pszczeli
lanolina
olbrot
roślinne
wosk carnauba
candelila
olej jojoba
mineralne
ozokeryt
cerezyna
20
Surowce kosmetyczne
Woski
Wosk pszczeli
wydzielina trawienna pszczoły pasiecznej
powstaje w układzie pokarmowym pszczoły z miodu i pyłku kwiatowego
(na 8 kg miodu przypada 1 kg wosku)
wytapianie masy z plastra pszczelego – wosk surowy
rafinacja wosku surowego – wosk żółty
21
Surowce kosmetyczne
Woski
Kwasy w wosku pszczelim
kwas palmitynowy C-16
kwas lignocerynowy C-24
kwas cerotynowy C-26
kwas montanowy C-28
kwas melisowy C-30
Alkohole w wosku pszczelim
alkohol cetylowy C-16
alkohol lignocerynowy C-24
alkohol cerylowy C-26
alkohol mirycylowy C-30
Przybliżony skład wosku pszczelego
estry
60 – 70%
wolne kwasy
13 – 14%!
węglowodory
10 – 14% !
laktony
0,6%
flawonoidy
0,3%
inne
1 - 2%
2015-10-27
8
22
Surowce kosmetyczne
Woski
Estry w wosku pszczelim
H
3
C
CH
2
C
O(CH
2
)
m
CH
3
O
n
n = 14, m = 29 – palmitynian mirycylu 30%
n = 24, m = 29 – cerotynian mirycylu 12%
n = 14, m = 25 – palmitynian cerylu
1%
23
Surowce kosmetyczne
Woski
Właściwości wosku pszczelego
24
Surowce kosmetyczne
Woski
Lanolina
jest składnikiem łoju skóry owczej (odpowiednik ludzkiego sebum)
łój zabezpiecza wełnę przed wysychaniem
jest produktem oczyszczania tłuszczopotu (10-25% masy pozyskiwanej wełny)
tłuszczopot otrzymywany w wyniku ekstrakcji wełny rozpuszczalnikiem
niemieszającym się z wodą lub prania wełny mydłem lub inną SPC
2015-10-27
9
25
Lanolina
Rafinacja tłuszczopotu
1.
Bielenie wstępne
2.
Zobojętnianie (jeśli bielenie prowadzone metodami chemicznymi)
3.
Pranie / ekstrakcja
4.
Bielenie
5.
Odwadnianie / filtrowanie
Surowce kosmetyczne
Woski
26
Lanolina
Surowce kosmetyczne
Woski
mieszanina estrów i poliestrów wysokocząsteczkowych alkoholi i kwasów tłuszczowych
zawiera frakcję alkoholową – EUCERYT (alkohole lanolinowe0
śladowe ilości kwasów karboksylowych i węglowodorów
DEGRAS
lanolina spełniająca wymagania Farmakopei
-
wolne kwasy tłuszczowe
0,5%
-
wilgoć
0,25%
-
popiół
0,1%
-
śladowe ilości Cl
-
-
nie może zawierać alkaliów
-
nie może zawierać amoniaku
-
wazeliny
-
gliceryny
-
związków organicznych łatwo ulegających utlenianiu
27
Lanolina - zalety
Surowce kosmetyczne
Woski
Lanolina - wady
Lanolina – metody modyfikacji
2015-10-27
10
28
Surowce kosmetyczne
Woski
Lanolina płynna
Lanolina woskowa
29
Surowce kosmetyczne
Woski
LANOLINA
hydroliza
alkohole lanolinowe
kwasy lanolinowe
uwodornienie
lanolina acetylowana
lanolina uwodorniona
lanolina rozpuszczalna
w wodzie
bazy absorpcyjne
lanolina niekleista
etoksylowanie
DRZEWO LANOLINOWE