1

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

2.1. Ogólna charakterystyka połączeń

Połączenia

  –  rozłączne  i  nierozłączne,  wciskowe,  podatne-

sprężyste. 

Połączenia  nierozłączne  (Pn)  –  podczas  rozłączania  części 
łączone lub łączniki ulegają zniszczeniu.

Połączenia  rozłączne  (Pr)  -  podczas  rozłączania  części  łączone 
lub  łączniki  nie  ulegają  zniszczeniu,  można  je  ponownie 
zastosować.

Przykłady
Pn – nitowe, zaginane, spajane.
Pr – gwintowe, śrubowe, kształtowe.

2

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

2.2. Połączenia 
kształtowane plastycznie

Połączenia  nitowe 

–  połączenia 

nierozłączne pośrednie. 

Wykonywane  na  zimno  lub 
gorąco:

mm

d 8



d

mm

10

3

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Właściwości poprawnie wykonanego połączenia

4

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Przykłady

5

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Przykład połączenia zakładkowego z zagiętymi brzegami 
blach

6

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Warunki wytrzymałości – ograniczenia:

• nit

     wytrzymałość na ścinanie

wytrzymałość na nacisk

• 

blacha

 

nit

dop

mA

F









0

1

max

3

4

 

nit

dop

p

A

F

p





1

1

max

 

bl

dop

b

A

F





1

4

2

0

0

d

A





b

t

d

A

0

1







b

b

t

d

b

A

0

1





7

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Obszar rozwiązań dopuszczalnych połączenia nitowego

0

1

d

C 

0

2

d

t

C

b



b

t

C

b

d

3

1

0





8

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Wspornik – złożony stan obciążeń łączników

9

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Schemat sił działających na łączniki

10

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Podstawowe związki:
• moment

• proporcja

• 

stała 





,

0

2

1

0

0

F

e

b

b

b

c

M











,

0

1

0

i

n

i

i

T

r

M







,

0

0

const

C

r

T

i

i





,

0

0

C

r

T

i

i









n

i

i

r

M

C

1

2

0

0

11

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Przykład konstrukcji nitowanej

12

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Przykład konstrukcji nitowanej

13

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Przykład konstrukcji nitowanej – wieża Eiffla

14

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Przykład konstrukcji nitowanej

15

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Przykład konstrukcji nitowanej

16

2. Połączenia części maszyn

2. Połączenia części maszyn

Połączenia zaginane