FINANSE PUBLICZNE 

FINANSE PUBLICZNE 

2010/2011

2010/2011

I. PODSTAWOWE POJĘCIA

I. PODSTAWOWE POJĘCIA

1.

FINASE PUBLICZNE W NAUCE

PRZEDMIOT FINANSÓW PUBLICZNYCH

y

Nowoczesna nauka o finansach publicznych 

zajmuje się badaniem zjawisk związanych z 

gromadzeniem i wydatkowaniem pieniędzy 

gromadzeniem i wydatkowaniem pieniędzy 

publicznych oraz poprzez badanie przyczyn i 

skutków procesów nimi wywołanych 

wyjaśnianiem ich treści ekonomiczno-

wyjaśnianiem ich treści ekonomiczno-

społecznej i związków z naukami publicznymi. 

y

Finanse publiczne obejmują obok środków 

b dż

  ń

 

(

l

)  i  b dż ó  

budżetu państwa (centralnego) i budżetów 

samorządowych, wszelkie nieprywatne środki 

finansowe, które pozwalają państwu na 

,

p

ją p

prowadzenie jego polityki. 

RÓŻNICA MIĘDZY FINANSAMI PUBLICZNYMI 

RÓŻNICA MIĘDZY FINANSAMI PUBLICZNYMI 
A FINANSAMI PRYWATNYMI (I)

A FINANSAMI PRYWATNYMI (I)

( )

( )

Podobieństwa 

– wymagają one np. 

sporządzenia budżetu, kierowania jego 

sporządzenia budżetu, kierowania jego 

wykonaniem, ograniczenia wydatków i 

kontroli wykorzystania środków finansowych. 

Więcej jest jednak odmienności. 

Różnice

między finansami publicznymi a 

finansami prywatnymi polegają na: 

 

h

kt

 

d

i  

y

przymusowym charakterze gromadzenia 

środków publicznych przez państwo, w 

przeciwieństwie do osób prywatnych, na 

przeciwieństwie do osób prywatnych, na 

które nie jest nałożony przymus osiągania 

dochodów,

RÓŻNICA MIĘDZY FINANSAMI PUBLICZNYMI 

RÓŻNICA MIĘDZY FINANSAMI PUBLICZNYMI 
A FINANSAMI PRYWATNYMI (II)

A FINANSAMI PRYWATNYMI (II)

y

wykorzystywaniu finansów publicznych jako 

instrumentu realizacji określonych funkcji państwa, 

instrumentu realizacji określonych funkcji państwa, 

dotyczących ogółu obywateli lub znaczących ich grup, 

finanse prywatne natomiast służą zaspokajaniu 

potrzeb jednostek,

p

j

,

y

nietraktowaniu jako celu gromadzenia środków 

publicznych osiąganiu zysków, w przeciwieństwie do 

takiej roli finansów prywatnych,

j

p y

y ,

y

poddaniu finansów społecznej kontroli, podczas gdy 

gospodarowanie środkami prywatnymi jest 

całkowicie dobrowolne,

całkowicie dobrowolne,

y

nieporównanie dużej wielkości zasobów publicznych 

w stosunku do środków, jaki dysponuje osoba 

prywatna, co w sposób jednoznaczny określa ich 

prywatna, co w sposób jednoznaczny określa ich 

rangę i wpływ na procesy społeczno-gospodarcze 

kraju.

2. SEKTOR PUBLICZNY A FINANSE 

2. SEKTOR PUBLICZNY A FINANSE 
PUBLICZNE

PUBLICZNE

PUBLICZNE

PUBLICZNE

W sferze finansów wyróżnia się 

finanse prywatne 

i 

W sferze finansów wyróżnia się 

finanse prywatne 

i 

finanse publiczne

. W sferze realnej (rzeczowej) 

występuje 

sektor gospodarki prywatnej 

i sektor 

gospodarki publicznej (sektor publiczny

).Działalność 

g p

p

j (

p

y

)

państwa odbywa się w obszarze: rzeczowym i 

finansowym. 

Sektor publiczny tworzą:

y

majątek służący władzy i administracji rządowej,

j

k  ł ż

 bli

 

i

j

 ł

y

majątek służący publicznym instytucjom usługowym,

y

majątek w użytkowaniu publicznym,

y

majątek zaangażowany w działalności gospodarczej 

majątek zaangażowany w działalności gospodarczej 

podmiotów publicznych.

SEKTOR PUBLICZNY A FINANSE 

SEKTOR PUBLICZNY A FINANSE 
PUBLICZNE (II)

PUBLICZNE (II)

Ścisłe związki i współzależności między sektorem 

publicznym a finansami publicznymi:

y

bez środków publicznych część sektora 
publicznego w ogóle nie mogłaby funkcjonować 
(np. obrona narodowa, administracja). 

y

związki między tymi kategoriami zachodzą 

 dł  bli

 

k ó  

j

 ół

 

przez dług publiczny, który jest ogółem 
zobowiązań państwa i samorządu terytorialnego. 
Powiązania te powstają wskutek kumulowania 

Powiązania te powstają wskutek kumulowania 
się deficytów budżetowych, a zwiększający się 
deficyt angażuje fundusze publiczne na obsługę 

y

g

j

p

g

długu (spłata kapitału, wypłata odsetek). 

SEKTOR PUBLICZNY A FINANSE PUBLICZNE 

SEKTOR PUBLICZNY A FINANSE PUBLICZNE 
(III)

(III)

Między sektorem publicznym a finansami publicznymi występują 

zarówno pod względem treści, jak i zakresu zjawisk następujące 
różnice: 

y

Sektor publiczny reprezentuje realne zjawiska i procesy 
gospodarcze  tzn  wytwarza określone dobra i usługi   

gospodarcze, tzn. wytwarza określone dobra i usługi.  

y

Finanse publiczne przedstawiają zjawiska i procesy pieniężne.

y

Tylko część środków publicznych jest związana z finansowaniem 
sektora publicznego, ta która jest zaangażowana w wytwarzanie 
dóbr publicznych i dóbr społecznych (obrona narodowa, 
edukacja). Część sektora publicznego, która działa na zasadach 
komercyjnych (przedsiębiorstwa państwowe, przedsiębiorstwa 
samorządowe), nie angażuje funduszy publicznych. Nie wyklucza 
to możliwości subsydiowania tych przedsiębiorstw z funduszy 

bli

h  i

 

k

j

h  d 

i ló  

d i ł i  

publicznych, mimo komercyjnych zasad i celów działania. 

y

Nie całość środków publicznych jest wykorzystywana przez 
sektor publiczny; dzieje się tak dlatego, że pewna część wydatków 
publicznych ma charakter transferowy, są to renty, emerytury, 
zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki rodzinne, zasiłki z tytułu opieki 
społecznej.    

3. FINANSE PUBLICZNE W 

3. FINANSE PUBLICZNE W 
KONSTYTUCJI (I)

KONSTYTUCJI (I)

Z k  

id

i  

h 

 

i h 

Z punktu widzenia zawartych w nich 

unormowań dotyczących finansów publicznych 

dzieli się je na trzy grup:

ę j

y g p

y

konstytucje, w których finanse publiczne są 

k   j t   l j  

d t

  b dż t  

szeroko ujęte; regulacje dotyczą: budżetu 

państwa i budżetów jednostek samorządu 

terytorialnego, procedury budżetowej i zasad 

budżetowych, wydatków publicznych i ich 

kontroli, zarządzania długiem publicznym 

oraz kwestii banku centralnego. Np. 

g

p

konstytucje: Holandii, Belgii, Finlandii oraz 

Szwecji.

3. FINANSE PUBLICZNE W 

3. FINANSE PUBLICZNE W 
KONSTYTUCJI (II)

KONSTYTUCJI (II)

y

konstytucje, które zagadnieniom finansów 

publicznych poświęcają mniej miejsca i ograniczają 

i   łó

i   d  

dk śl i   t

j f

 

się głównie do podkreślenia ustawowej formy 

budżetu państwa, określenia podstawowych zasad 

budżetowych oraz kompetencji poszczególnych 

organów władz w zakresie jego stanowienia  Np  

organów władz w zakresie jego stanowienia. Np. 

konstytucje: Włoch, Niemiec, Czech, Grecji i 

Hiszpanii.

y

konstytucje, które zagadnieniom finansów 

publicznych poświęcają niewiele miejsca. Dotyczą 

   

b dż t  i k t li fi

j  N  

one spraw budżetu i kontroli finansowej. Np. 

konstytucje Austrii (dodatkowo reguluje ona kwestie 

podatków), Francji i Bułgarii. 

4. POJĘCIE I ZAKRES FINANSÓW 

4. POJĘCIE I ZAKRES FINANSÓW 
PUBLICZNYCH W  USTAWODASTWIE 

PUBLICZNYCH W  USTAWODASTWIE 
POLSKIM I REGULACJE UNII 

POLSKIM I REGULACJE UNII 
EUROPEJSKIEJ(I)

EUROPEJSKIEJ(I)

J

J( )

J

J( )

y

Sposób gromadzenia środków 

fi

h i i h 

d tk

i    

finansowych i ich wydatkowania, w 

świetle obowiązującej Konstytucji, 

można regulować tylko na drodze 

można regulować tylko na drodze 

ustawowej. 

Ustawa o finansach 

publicznych z dnia 26 listopada 1998 r. 

p

y

p

- pierwsza ustawa, która w miarę 

kompleksowo regulowała problemy 

gospodarowania środkami publicznymi  

gospodarowania środkami publicznymi. 

Liczne jej zmiany spowodowały 

konieczność opublikowania nowego 

konieczność opublikowania nowego 

ujednoliconego tekstu w 2003 r. 

4. POJĘCIE I ZAKRES FINANSÓW 

4. POJĘCIE I ZAKRES FINANSÓW 
PUBLICZNYCH W  USTAWODASTWIE 

PUBLICZNYCH W  USTAWODASTWIE 

PUBLICZNYCH W  USTAWODASTWIE 

PUBLICZNYCH W  USTAWODASTWIE 
POLSKIM I REGULACJE UNII 

POLSKIM I REGULACJE UNII 
EUROPEJSKIEJ(II

EUROPEJSKIEJ(II

))

EUROPEJSKIEJ(II

EUROPEJSKIEJ(II

))

y

Od 1 stycznia 2006 obowiązuje ustawa o 

y

Od 1 stycznia 2006 obowiązuje ustawa o 
finansach publicznych, w której najważniejsze 
zmiany dotyczyły głównie sposobu ujmowania w 
ustawie budżetowej dochodów i wydatków 
pochodzących ze środków Unii Europejskiej. 
D l k   id

 

i

  d t

 i

ji 

 

Daleko idące zmiany dotyczące organizacji oraz 
zasad funkcjonowania sektora finansów 
publicznych wprowadza ustawa, która wchodzi w 

publicznych wprowadza ustawa, która wchodzi w 
życie od 1 stycznia 2010 roku.

4. POJĘCIE I ZAKRES FINANSÓW 

4. POJĘCIE I ZAKRES FINANSÓW 
PUBLICZNYCH W  USTAWODASTWIE 

PUBLICZNYCH W  USTAWODASTWIE 

PUBLICZNYCH W  USTAWODASTWIE 

PUBLICZNYCH W  USTAWODASTWIE 
POLSKIM I REGULACJE UNII 

POLSKIM I REGULACJE UNII 
EUROPEJSKIEJ(III)

EUROPEJSKIEJ(III)

EUROPEJSKIEJ(III)

EUROPEJSKIEJ(III)

Finanse publiczne definiuje się jako procesy
związane z gromadzeniem środków publicznych

związane z gromadzeniem środków publicznych
oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:

y

gromadzenie 

dochodów i przychodów 

gromadzenie 

dochodów i przychodów 

publicznych,

y

wydatkowanie

środków publicznych,

fi

i

t

b 

ż

k

h  b dż t  

y

finansowanie

potrzeb pożyczkowych budżetu 

państwa i budżetów samorządowych,

y

zaciąganie

zobowiązań angażujących środki 

ąg

ą

g

ją y

publiczne,

y

zarządzanie 

środkami publicznymi,

d

i

dł i

 

bli

y

zarządzanie

długiem publicznym,

y

rozliczanie

z budżetem Unii Europejskiej.

Tabela 1. Środki publiczne i ich przeznaczenie.

Tabela 1. Środki publiczne i ich przeznaczenie.

A. Środki publiczne

1. Dochody publiczne.
2.Środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz

niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielonej przez
państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym

4. Przychody jednostek finansów publicznych pochodzące
a) ze sprzedaży papierów wartościowych oraz innych operacji
finansowych,
b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa i samorządu

Handlu (EFTA).
3. Środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające
zwrotowi, inne niż w pkt 2.

terytorialnego,
c) ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych,
d) z otrzymanych pożyczek i kredytów
5. Przychody jednostek sektora finansów publicznych
pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz

p

ą

p

j p

pochodzące z innych źródeł.

B Przeznaczenie środków publicznych

B. Przeznaczenie środków publicznych

1. Wydatki publiczne

2. Rozchody publiczne
a) spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów,
b) wykup papierów wartościowych,
c) udzielone pożyczki

c) udzielone pożyczki,
d) płatności wynikające z odrębnych ustaw, których źródłem
finansowania są przychody z prywatyzacji majątku Skarbu
Państwa i samorządu terytorialnego,
e) inne operacje finansowe związane z zarządzaniem długiem

bli

i ł

ś i

publicznym i płynnością,
f) Udziały Skarbu Państwa w międzynarodowych instytucjach
finansowych.

C. Saldo

Różnica między A1 – B1 = nadwyżka lub deficyt sektora finansów publicznych

ZAKRES SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH 

ZAKRES SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH 
W NOWEJ USTAWIE O FINANSACH 

W NOWEJ USTAWIE O FINANSACH 
PUBLICZNYCH (I)

PUBLICZNYCH (I)

Do SFP zalicza się:

ę

y

organy władzy publicznej, organy administracji 

rządowej  organy kontroli państwowej i ochrony 

rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony 

prawa, sądy i trybunały, a także jednostki samorządu 

terytorialnego i ich organy oraz związki,

y

jednostki budżetowe  

y

jednostki budżetowe, 

y

samorządowe zakłady budżetowe,

y

agencje wykonawcze,

y

instytucje gospodarki budżetowej,

y

państwowe fundusze celowe,

y

uczelnie publiczne

y

uczelnie publiczne,

y

samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej,

y

państwowe lub samorządowe instytucje kultury oraz 

 

i

j   fi

państwowe instytucje filmowe,

ZAKRES SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH 

ZAKRES SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH 
W NOWEJ USTAWIE O FINANSACH 

W NOWEJ USTAWIE O FINANSACH 

W NOWEJ USTAWIE O FINANSACH 

W NOWEJ USTAWIE O FINANSACH 
PUBLICZNYCH (II)

PUBLICZNYCH (II)

Do SFP zalicza się:

y

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę 

Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i 

zarządzane przez nie fundusze,

ą

p

,

y

Narodowy Fundusz Zdrowia, który obejmuje 

centralę i oddziały wojewódzkie,
P l k  Ak d

i   N k  i  t

 

 

i  

y

Polską Akademię Nauk i tworzone przez nią 

jednostki organizacyjne,

y

Inne państwowe lub samorządowe  utworzone 

p

ą

na podstawie odrębnych ustaw w celu 

wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem 

jednostek badawczo-rozwojoych, 

j

j y ,

przedsiębiorstw, banków i spółek prawa 

handlowego.

SEKTOR INSTYTUCJI RZĄDOWYCH 

SEKTOR INSTYTUCJI RZĄDOWYCH 
II SAMORZĄDOWYCH WG 

SAMORZĄDOWYCH WG 

METODOLOGII UE (I)

METODOLOGII UE (I)

METODOLOGII UE (I)

METODOLOGII UE (I)

y

Polska, podobnie jak inne kraje członkowskie UE, w celu 
zachowania porównywalności danych międzynarodowych 
jest zobowiązana do sporządzania sprawozdań i prognoz 
zgodnie z metodologią unijną opartą na systemie 

g

g ą

j ą p

ą

y

rachunków narodowych ESA 95 (European System of 
Integrated Economic Accounts ESA 95).

Wyróżnia się w nim pięć krajowych sektorów 

instytucjonalnych:

y

j

y

y

przedsiębiorstwa niefinansowe,

y

instytucje finansowe,

y

gospodarstwa domowe,

y

instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw 
domowych

domowych,

y

instytucje rządowe i samorządowe (general government).

SEKTOR INSTYTUCJI RZĄDOWYCH 

SEKTOR INSTYTUCJI RZĄDOWYCH 
II SAMORZĄDOWYCH WG 

SAMORZĄDOWYCH WG 

II SAMORZĄDOWYCH WG 

SAMORZĄDOWYCH WG 

METODOLOGII UE (II)

METODOLOGII UE (II)

y

Zakres sektora finansów publicznych określony w ustawie o 
finansach publicznych, odpowiada  zakresowi ustalonemu w ESA 
95 definiowanemu jako sektor instytucji rządowych i 
samorządowych, z 

czterema wyjątkami

. Do końca 2009 roku 

różnice polegają na tym, że zgodnie z ESA 95:

y

jednostki badawczo-rozwojowe nie wchodzą w zakres sektora 
instytucji rządowych i samorządowych, 

y

Krajowy Fundusz Drogowy zaliczany jest do sektora instytucji 
rządowy  i samorządowych, natomiast zgodnie z ustawą o 

ą

y

ą

y ,

g

ą

finansach publicznych klasyfikowany jest poza sektorem,

y

poza sektorem klasyfikowane są: Polska Agencja Żeglugi 
Powietrznej i Polski Klub Wyścigów Konnych. 

Powietrznej i Polski Klub Wyścigów Konnych. 

y

W świetle nowej ustawy od 2010 roku jednostki badawczo-
rozwojowe nie wchodzą do sektora finansów publicznych.

PODZIAŁ SEKTORA FINANSÓW 

PODZIAŁ SEKTORA FINANSÓW 
PUBLICZNYCH

PUBLICZNYCH

PUBLICZNYCH

PUBLICZNYCH

y

Do końca 2005r  według kryterium 

y

Do końca 2005r., według kryterium 
podległości, sektor finansów publicznych 
dzielono na dwa sektory rządowy i 

dzielono na dwa sektory rządowy i 
samorządowy. Od 2006r. zgodnie z ESA 
95 przyjęto podział na:

95 przyjęto podział na:

y

sektor rządowy, 

y

sektor samorządowy, 

y

sektor ubezpieczeń społecznych.

V. STRUKTURA SEKTORA FINANSÓW 

V. STRUKTURA SEKTORA FINANSÓW 
PUBLICZNYCH W POLSCE (I)

PUBLICZNYCH W POLSCE (I)

PUBLICZNYCH W POLSCE (I)

PUBLICZNYCH W POLSCE (I)

Do 2005 r. w ustawie budżetowej stosowano podział 
d h dó   i 

d kó  

bli

h  (

 

ł    

dochodów i wydatków publicznych (oparty gł. na 
kryterium formy organizayjno-prawnej) na takie segmenty, 
jak:

y

budżet państwa,

y

budżety samorządowe,

y

państwowe fundusze celowe,

y

samorządowe fundusze celowe,

y

Narodowy Fundusz Zdrowia

y

Narodowy Fundusz Zdrowia,

y

agencje państwowe,

y

państwowa gospodarka pozabudżetowa,

państwowa gospodarka pozabudżetowa,

y

samorządowa gospodarka pozabudżetowa,

y

pozostałe jednostki sektora

V. STRUKTURA SEKTORA FINANSÓW 

V. STRUKTURA SEKTORA FINANSÓW 
PUBLICZNYCH W  POLSCE  (II) 

PUBLICZNYCH W  POLSCE  (II)  -- skonsolidowane 

skonsolidowane 

dochody i

dochody i wydatki sektora finansów publicznych

wydatki sektora finansów publicznych

Tabela 2. Struktura skonsolidowanych wydatków sektora finansów 

bli

h  

P l

  

l t h 

1991 

i 

2005  dł   k t i

 

publicznych w Polsce w latach 1991 i 2005 według kryterium 
prawno-organizacyjnego (w %). 

Wyszczególnienie

1991

2005

Wyszczególnienie

1991

2005

budżet państwa

44,0

25,8

budżety samorządowe

9,6

21,5

państwowe fundusze        

celowe

39,6

32,4

wojewódzkie, 

powiatowe i gminne 

fundusze celowe*

–

0,3

fundusze celowe

kasy 

chorych/Narodowy 

Fundusz Zdrowia**

–

8,4

państwowe jednostki 

pozabudżetowe

3,6

0,8

pozabudżetowe

samorządowe 

jednostki pozabudżetowe

3,3

2,3

agencje 

państwowe***

–

1,2

p

pozostałe jednostki 

sektora***

–

7,3

V. STRUKTURA SEKTORA FINANSÓW 

V. STRUKTURA SEKTORA FINANSÓW 
PUBLICZNYCH W  POLSCE  (III) 

PUBLICZNYCH W  POLSCE  (III) -- skonsolidowane 

skonsolidowane 

( )

( )

dochody i

dochody i wydatki sektora finansów publicznych

wydatki sektora finansów publicznych

Tabela 3. Struktura skonsolidowanych dochodów sektora finansów 

abe a 3. St u tu a s o so dowa yc  doc odów se to a  a sów 

publicznych w Polsce w latach 1991 i 2005 według kryterium 
prawno-organizacyjnego (w %). 

W

ól i i

1991

2005

Wyszczególnienie

1991

2005

budżet państwa

59,1

46,5

budżety 

samorządowe

10,6

14,2

samorządowe

państwowe fundusze        

celowe

23,8

23,8

wojewódzkie, 

powiatowe i gminne 

–

0,4

fundusze celowe*

kasy 

chorych/Narodowy 

Fundusz Zdrowia**

–

8,0

państwowe jednostki 

4,4

0,7

p

j

pozabudżetowe

,

,

samorządowe 

jednostki 

pozabudżetowe

2,1

2,0

agencje

–

1,0

agencje 

państwowe***

1,0

pozostałe jednostki 

sektora***

–

3,4

Tabela 4. Struktura skonsolidowanych dochodów i wydatków sektora 

finansów publicznych w Polsce w latach 2006-2009 według podsektorów.

Wyszczególnienie

2006

2007

2008

2009

200

6

2007

2008

2009

w mld zł

w % 

Dochody ogółem

419,9

484,9

514,0

539,7

100,

0

100,0

100,0

100,0

1. podsektor 

260,4

304,5

331,0

355,7

62,0

62,9

64,4

65,9

rządowy

w tym: BP

195,0

232,8

249,8

270,2

46,4

47,9

48,6

50,1

2. podsektor 

samorządowy

74,9

87,4

91,2

88,9

17,8

18,0

17,7

16,5

samorządowy 

w tym: BJST

62,2

73,2

77,0

73,9

14,8

15,1

15,0

13,7

3. podsektor 

ubezpieczeń

84,6

93,0

91,8

95,0

20,1

19,1

17,9

17,6

w tym: FUS

81 9

89 9

88 2

91 2

19 5

18 5

17 2

16 9

w tym: FUS

81,9

89,9

88,2

91,2

19,5

18,5

17,2

16,9

FER

1,3

1,3

1,3

1,3

0,3

0,3

0,3

0,2

Wydatki ogółem

442,4

483,2

534,0

590,8

100,

0

100,0

100,0

100,0

0

1. podsektor 

rządowy

171,8

201,3

217,4

231,0

38,8

41,5

40,7

39,1

w tym: BP

112,3

135,5

141,9

145,2

25,4

27,9

26,6

24,6

2. podsektor 

samorządowy

136,1

147,7

166,1

192,8

30,8

30,4

31,1

32,6

w tym: BJST

102,8

111,0

125,4

145,3

23,2

22,9

23,5

24,6

3 podsektor

134 5

136 2

150 5

167 0

30 4

28 1

28 2

28 3

3. podsektor 

ubezpieczeń

134,5

136,2

150,5

167,0

30,4

28,1

28,2

28,3

w tym: FUS

116,1

118,7

132,4

148,1

26,2

24,5

24,8

25,1

FER

14,3

13,3

13,6

14,1

3,2

2,7

2,5

2,4