Zakres tematyczny  seminariów dla studentów 

 Wydziału Farmaceutycznego, kierunek: farmacja 

 

1. Patofizjologia przewodu pokarmowego 

 choroby przełyku, żołądka i dwunastnicy  
 regulacja wydzielania żołądkowego 
 czynniki uszkadzające śluzówkę żołądka i jelit 
 czynniki osłaniające śluzówkę żołądka i jelit 
 przyczyny, objawy i powikłania choroby wrzodowej 
 mechanizmy wchłaniania substancji odżywczych 
 podział zaburzeń wchłaniania 
 przyczyny choroby glutenowej 
 podział i patomechanizm  biegunek 
 możliwości oddziaływania farmakologicznego w wybranych stanach patologicznych 

 
2. Patofizjologia  wątroby i trzustki 

 patofizjologia wątroby: przyczyny niewydolności  wątroby, marskość wątroby 
 patofizjologia żółtaczek 
 zmiany parametrów laboratoryjnych towarzyszących zaburzeniom funkcji wątroby 
 patofizjologia trzustki 
 patomechanizm ostrego zapalenia trzustki 
 podstawy farmakoterapii zaburzeń funkcji wątroby i trzustki 
 

3. Zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej 

 podstawowe prawa rządzące równowagą wodno-elektrolitową  
 przestrzenie wodne - ich wielkość i skład jonowy  
 kliniczne postacie zaburzeń gospodarki wodnej i sodowej 
 regulacja gospodarki wodnej 
 rodzaje odwodnienia i przewodnienia, mechanizmy powstawania i skutki 
 zaburzenia gospodarki elektrolitowej 
 warunki suplementacji elektrolitów 

 
4. Zaburzenia równowagi kwasowo – zasadowej 

 wytwarzanie  i  usuwanie    kwasów,  metaboliczne  źródło  zasad,  układy  buforowe 

ustroju 

 rola układu oddechowego oraz regulacja nerkowa równowagi kwasowo-zasadowej 
 pierwotne 

i 

wtórne 

zaburzenia 

równowagi 

kwasowo–zasadowej,                              

kwasica 

 

(oddechowa, 

metaboliczna–przyczyny), 

zasadowica 

(oddechowa, 

metaboliczna – przyczyny) 

 mechanizmy  kompensacyjne  w  pierwotnych  zaburzeniach  równowagi  kwasowo  – 

zasadowej (zasady kompensacji oddechowej i nerkowej ) 

 możliwości farmakologicznego oddziaływania  w stanach patologicznych 

 
5. Zaburzenia gospodarki wapniowo – fosforanowej 

 wapń – występowanie w organizmie człowieka, rola, czynniki modyfikujące stężenie, 

wchłaniania i wydalanie  wapnia – czynniki modyfikujące te procesy 

 hormony regulujące  gospodarkę wapniowo – fosforanową 

 przyczyny, objawy hipo- i hiperkalcemii 
 fosfor  –  występowanie,  rola,  czynniki  modyfikujące  poziom  fosforu,  wchłaniania             

i wydalanie 

 przyczyny, objawy, wyniki badań laboratoryjnych w hipo- i hiperfosfatemii 
 rola  hormonów  w  patomechanizmie  powstawania  chorób  (krzywica,  osteomalacja, 

osteoporaoza) 

 możliwości farmakoterapii w wybranych stanach patologicznych 

 
6. Patofizjologia układu dokrewnego 

 zaburzenia regulacji wydzielania hormonów (mechanizm sprzężeń zwrotnych) 
 ektopowe wydzielanie hormonów 
 następstwa nadmiernego i niedostatecznego wydzielania hormonów. 

 nadczynność  i  niedoczynność  gruczołów  dokrewnych:  nadczynność  gruczołu 

tarczowego  (choroba  Gravesa-Basedova  –  etiopatogeneza,  wole  guzkowe 
nadczynne – etiopatogeneza, przełom tyreotoksyczny – przyczyny) 

 niedoczynność gruczołu tarczowego (postaci pierwotne i wtórne) 
 nadczynność  i  niedoczynność  kory  nadnerczy  (choroba  Cushinga,  zespół 

Cusinga, zespół Coona, choroba Addisona) 

 znaczenie doboru  właściwych parametrów diagnostycznych w w/w stanach 

 zastosowanie  syntetycznych  hormonów  jako  terapia  uzupełniająca  niedobory 

hormonalne w organizmie 

 
7. Patofizjologia układu oddechowego 

 wentylacja,  perfuzja  oraz  wymiana  gazów  w  płucach  i  ich  zmiany  w  warunkach 

patologicznych 

 zaburzenia transportu gazów  oddechowych we krwi i zaopatrzenia tkanek 
 regulacja  oddychania  i  jej  zaburzenia  –  nerwowa  i  chemiczna  regulacja  oddychania, 

duszność, patologiczne typy oddychania 

 charakterystyka  zaburzeń  wentylacji  typu  obturacyjnego  na  przykładzie  wybranych 

jednostek chorobowych 

 charakterystyka  zaburzeń  wentylacji  typu  restrykcyjnego  na  przykładzie  wybranych 

jednostek chorobowych 

 patomechanizm  niewydolności  oddechowej:  częściowej  (hipoksemicznej),  całkowitej 

(hipoksemia + hiperkapnia), kompensacja nerkowa kwasicy oddechowej 

 mechanizm powstawania zespołu serca płucnego 
 farmakoterapia w stanach patologicznych układu oddechowego 

 
8. Miażdżyca 

 metabolizm lipoprotein i ich biologiczna zmienność 
 zmiany  czynnościowe  i  morfologiczne  tętnic,  przyczyny  powstawania  zmian 

miażdżycowych 

 mechanizm  powstawania  pierwotnych  zmian  miażdżycowych,  rozwój    blaszki 

miażdżycowej, rola prostacykliny i tromboksanów w powstawaniu miażdżycy 

 rola homocysteiny oraz lipidów  ustrojowych w powstawaniu miażdżycy 
 wpływ tłuszczów pożywienia na  lipidy osocza krwi 
 farmakologiczne  oddziaływanie  leku  w  procesie  naprawczym  zaburzeń  parametrów  

gospodarki lipidowej  

 znaczenie statusu farmakoterapii miażdżycy 

9. Cukrzyca 

 Mechanizmy regulacji homeostazy glukozy  
 Definicja  i  podział  cukrzycy  (w  tym  cukrzyca  ciężarnych,    cukrzyca  spowodowana 

nadmiarem hormonów – antagonistów  insuliny) 

 Zaburzenia  ustrojowe i narządowe towarzyszące cukrzycy 
 Ostre zaburzenia metaboliczne  
 Przewlekłe powikłania cukrzycy 
 Dobór preparatów insulinowych w leczeniu cukrzycy 
 

10. Patofizjologia nerek 

 Funkcje nerek.  
 Poliuria, oliguria, anuria  
 Ostra i przewlekła niewydolność nerek.  
 Zaburzenia biochemiczne towarzyszące niewydolności  nerek.  
 Wpływ mocznicy na zmiany ogólnoustrojowe.  
 Białkomocz.   
 Zespół nerczycowy 
 Mechanizm działania środków diuretycznych 
 

11. Patofizjologia układu krążenia 

 Patogeneza choroby niedokrwiennej serca; zawał serca.  
 Patogeneza  ostrych  i  przewlekłych  niewydolności  krążenia:  podział  niewydolności 

serca,  przyczyny  niewydolności  krążenia,  patomechanizm  objawów  niewydolności 
serca, niewydolność krążenia pochodzenia obwodowego.  

 Zaburzenia  regulacji  ciśnienia  tętniczego  krwi:  patogeneza  choroby  nadciśnieniowej, 

podział nadciśnienia tętniczego, powikłania narządowe w chorobie nadciśnieniowej. 

 czynniki naczyniozwężające i naczyniorozszerzające  
 mechanizm działania leków hipotensyjnych 

 
12. Patofizjologia układu nerwowego 

 rola części ośrodkowej i obwodowej układu nerwowego 
 zaburzenia czuciowe i ruchowe 
 zaburzenia funkcji układu wegetatywnego 
 mediatory, funkcje synapsy 
 efekty zaburzeń w krążeniu mózgowym 
 zapalenie opon  i mózgu, obrzęk mózgu 
 mechanizm działania leków w obrębie synapsy 

 
13. Medyczne aspekty starzenia się komórek 

 historia badań nad procesem starzenia się komórek 
 mechanizm starzenia podziałowego 
 rola stresu oksydacyjnego w procesie starzenia się komórek 
 wpływ wysokiego stężenia glukozy na starzenie się komórek 
 zespoły przyspieszonego starzenia się starzenie się a proces nowotworowy  

 
 
 
 

14. Zaburzenia homeostazy ustrojowej 

 upośledzona  funkcja  błon  biologicznych  –  interpretacja  na  poziomach  od 

molekularnego do tkankowego 

 patologia nerek i jelita 
 patologia krwi 

 
 
Podręczniki: 

1.  B.  Zahorska-Markiewicz,  E.  Małecka-Tendera.:  ”Patofizjologia  kliniczna”, 

Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009 

2.  Silbernagl S., Lang F.: „Atlas patofizjologii“. MedPharm Polska, Wrocław, 2011 
3.  Damjanov I.: ”Patofizjologia”, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009  
4.  Bręborowicz A.: „Zarys patofizjologii narządowej”, Wydawnictwo Akademii  

                  Medycznej, Poznań, 2003 

5.  Kokot F.: „Choroby wewnętrzne”. WL PZWL, Warszawa 1998 
6.  Tchórzewski H (red.).: „Wykłady z patofizjologii”. WAM, Łódź 1990