- 113 -
Patofizjologia układu krąŜenia
- 113 -
Patofizjologia układu krąŜenia
- 114 -
POJĘCIA OKREŚLAJĄCE PRACĘ SERCA
obj
ę
to
ść
pó
ź
norozkurczowa
End-Diastolic Volume -
EDV
obj
ę
to
ść
pó
ź
noskurczowa
End-Stolic Volume -
ESV
obj
ę
to
ść
wyrzutowa serca
ś
r. 60-100 ml
Stroke Volume -
SV = EDV-ESV
frakcja wyrzutowa
Ejection Fraction –
EF
= = 60%
SV
EDV
cz
ę
sto
ść
akcji serca
Heart Rate -
HR
pojemno
ść
minutowa ~ 5,5 l/min
Cardiac Output -
CO = SV x HR
obci
ąż
enie wst
ę
pne
Preload
obci
ąż
enie nast
ę
pcze
Afterload
napi
ę
cie włókien komory tu
ż
przed rozpocz
ę
ciem skurczu
(wyra
ż
ane jako obj
ę
to
ść
pó
ź
norozkurczowa
lub ci
ś
nienie pó
ź
norozkurczowe)
napi
ę
cie
ś
ciany komory w czasie skurczu
(wyra
ż
ane jako ci
ś
nienie skurczowe w komorze
lub w t
ę
tnicach)
- 115 -
ż
yła główna górna
w
ę
zeł
zatokowo-
przedsionkowy (SA)
lewa odnoga p
ę
czka
przedsionkowo-komorowego
w
ę
zeł
przedsionkowo-
-komorowy (AV)
p
ę
czek
przedsionkowo-
-komorowy
prawa odnoga p
ę
czka
przedsionkowo-komorowego
przednia wi
ą
zka
lewej odnogi
tylna wi
ą
zka
lewej odnogi
przegroda mi
ę
dzykomorowa
SCHEMAT UKŁADU BODŹCOPRZEWODZĄCEGO SERCA
- 116 -
P
T
PQ
ST
PQ
ST
mV
ms
0
200
400
600
1,0
0
0,2
0,4
0,6
0,8
załamki
odcinki
odst
ę
py
QRS
- 117 -
ZABURZENIA RYTMU SERCA - określenia
dysrytmia
zaburzenia rytmu serca
arytmia
allorytmia
tachykardia
niemiarowo
ść
regularna niemiarowo
ść
przyspieszenie akcji serca
bradykardia
zwolnienie akcji serca
pobudzenie nomotopowe
pobudzenie ektopowe
rytmy czynne
rytmy bierne
- 118 -
- 119 -
ZABURZENIA TWORZENIA IMPULSÓW
impulsy nomotopowe
impulsy ektopowe
czynne
czynne
bierne
bradykardia zatokowa
tachykardia zatokowa
niemiarowo
ść
zatokowa
zespół chorego w
ę
zła
zatokowego
zahamowanie zatokowe
skurcze przedwczesne (ekstrasystole)
nadkomorowe
komorowe
cz
ę
stoskurcz napadowy
trzepotanie i migotanie przedsionków
trzepotanie i migotanie komór
rytmy zast
ę
pcze
automatyzm
o
ś
rodków
drugorz
ę
dowych
automatyzm
o
ś
rodków
trzeciorz
ę
dowych
- 120 -
MECHANIZMY POWSTAWANIA ZABURZEŃ RYTMU SERCA
zmiany fizjologiczne automatyzmu
komórek rozrusznikowych
zjawisko fali nawrotnej
zaburzenia przewodzenia
w układzie bod
ź
coprzewodz
ą
cym
przyspieszenie lub zwolnienie narastania
powolnej spoczynkowej depolaryzacji
lub
potencjału spoczynkowego
lub
potencjału progowego
- 121 -
ZWOLNIONY RYTM ZATOKOWY
załamki P i zespoły QRS s
ą
prawidłowe
lecz cz
ę
stotliwo
ść
pobudze
ń
< 60/min
- 122 -
TACHYKARDIA ZATOKOWA
NIEMIAROWOŚĆ ZATOKOWA
- 123 -
ZESPÓŁ CHOREGO WĘZŁA ZATOKOWEGO
krótkotrwały cz
ę
stoskurcz, po którym wyst
ę
puje
wolny rytm zatokowy
- 124 -
ZAHAMOWANIE ZATOKOWE
RYTM ZASTĘPCZY WĘZŁA AV
zespoły QRS o prawidłowej szeroko
ś
ci
nie s
ą
poprzedzone załamkami P
- 125 -
EKSTRASYSTOLE NADKOMOROWE
strzałka wskazuje ekstrasystol
ę
- 126 -
EKSTRASYSTOLE KOMOROWE POJEDYNCZE
- 127 -
szerokie zespoły QRS (0,20 s), cz
ę
sto
ść
QRS = 190/min
CZĘSTOSKURCZ KOMOROWY MONOMORFICZNY
- 128 -
widoczna fala migotania około 500/min, rytm komór niemiarowy
(150/min)
MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW
- 129 -
MIGOTANIE KOMÓR
fale migotania o cz
ę
sto
ś
ci 350 – 500/min
- 130 -
ZABURZENIA PRZEWODZENIA IMPULSÓW
mi
ę
dzy w
ę
złem zatokowo-przedsionkowym a przedsionkami
mi
ę
dzy w
ę
złem przedsionkowo-komorowym a komorami
- 131 -
BLOK PRZEDSIONKOWO-KOMOROWY (I
0
)
PQ = 0,32 s
prawidłowe przewodzenie
ś
ródkomorowe (QRS = 0,08 s)
PQ = 0,28 s
QRS poszerzone do 0,18 s (blok odnogi p
ę
czka Hisa)
- 132 -
BLOK
PRZEDSIONKOWO-KOMOROWY
(II
0
) – TYPU MOBITZ I
odst
ę
p PQ stopniowo si
ę
wydłu
ż
a a
ż
do wypadni
ę
cia zespołu QRS
po załamku P,
przewodzenie
ś
ródkomorowe jest prawidłowe (QRS = 0,08)
- 133 -
BLOK PRZEDSIONKOWO-KOMOROWY (II
0
) - TYPU MOBITZ II
przewodzenie 3:2,
zaburzone przewodzenie
ś
ródkomorowe (QRS = 0,12)
- 134 -
BLOK PRZEDSIONKOWO-KOMOROWY (III
0
)
rytm zast
ę
pczy z w
ę
zła przedsionkowo-komorowego,
rytm przedsionków 84/min,
rytm komór 38/min
zespoły QRS nieposzerzone
rytm zast
ę
pczy z komór,
zespoły QRS poszerzone (0,12)
rytm przedsionków około 76/min,
rytm komór 28/min
- widoczne ,,przepełzanie” załamka P przez zespół QRS-T
- 135 -
P
R
T
U
HIPOKALEMIA
[K
+
]
~ 3,5 mmol/l
PR = 0,2s
QRS = 0,06s
QT = 0,4s
obni
ż
ony odcinek ST
spłaszczony załamek T
wyra
ź
ny załamek U
T
U
HIPOKALEMIA
[K
+
]
~ 2,5 mmol/l
wydłu
ż
enie PR do 0,32s
odwrócenie załamka T
obni
ż
enie odcinka ST
wyra
ź
nie zaznaczony załamek U
odst
ę
p QT prawidłowy
- 136 -
HIPERKALEMIA
[K
+
]
~ 7 mmol/l
odst
ę
p PR i szeroko
ść
QRS w granicach normy
wysoki, smukły, spiczasty załamek T
HIPERKALEMIA
[K
+
]
~ 8,5 mmol/l
brak czynno
ś
ci przedsionków
zespół QRS poszerzony i zniekształcony
załamek T wysoki i smukły
- 137 -
HIPOKALCEMIA
[Ca
+2
]
2,25 mmol/l
wydłu
ż
enie odcinka QT
HIPERKALCEMIA
[Ca
+2
]
2,75 mmol/l
skrócenie odcinka QT
- 138 -
NIEWYDOLNOŚĆ KRĄśENIA
pochodzenia sercowego
pochodzenia obwodowego
zaburzenia mieszane
(pochodzenia sercowego
i naczyniowego)
niewydolno
ść
lewokomorowa
•
zaburzenia czynno
ś
ci skurczowej
zawał serca
przemijaj
ą
ce niedokrwienie
mi
ęś
nia sercowego
niedomykalno
ść
mitralna
niedomykalno
ść
aortalna
kardiomiopatia rozstrzeniowa
nie leczone nadci
ś
nienie
zw
ęż
enie uj
ś
cia aorty
•
zaburzenia czynno
ś
ci rozkurczowej
przerost lewej komory
kardiomiopatia przerostowa
•
utrudnienie napełniania lewej komory
zw
ęż
enie uj
ś
cia
ż
ylnego lewego
tamponada
•
niewydolno
ść
lewokomorowa
•
pierwotne
nadci
ś
nienie płucne
•
masywna zatorowo
ść
płucna
•
zw
ęż
enie t
ę
tnicy płucnej
•
kardiomiopatia rozstrzeniowa
•
zawał
•
obj
ę
to
ś
ci krwi kr
ążą
cej
•
nerwowe, humoralne
lub mieszane zaburzenia regulacji
napi
ę
cia
ś
ciany naczyniowej
niewydolno
ść
prawokomorowa
- 139 -
- 140 -
MECHANIZMY KOMPENSACYJNE W NIEWYDOLNOŚCI KRĄśENIA
mechanizmy neurohormonalne
aktywno
ś
ci adrenergicznej
aktywacja układu RAA
uwalniania AVP
wydzielania peptydów
natriuretycznych: ANP i BNP
obj
ę
to
ś
ci krwi
centralizacja kr
ąż
enia
przepływu krwi
przez naczynia
wie
ń
cowe i mózgowe
przepływu krwi
przez skór
ę
, mi
ęś
nie
szkieletowe i trzewia
przerost mi
ęś
nia sercowego
siły skurczu
→
→
→
→
pojemno
ś
ci minutowej
wzgl
ę
dna niewydolno
ść
naczy
ń
wie
ń
cowych
pocz
ą
tkowo:
pó
ź
niej:
niedokrwienie i zwłóknienie miocytów
upo
ś
ledzenie funkcji skurczowej i rozkurczowej
rozstrze
ń
serca
- 141 -
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ LEWOKOMOROWA
ci
ś
nienia w kr
ąż
eniu płucnym
przemieszczenie osocza z naczy
ń
kapilarnych płuc
do przestrzeni
ś
ródmi
ąż
szowej i p
ę
cherzyków
- 142 -
PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ LEWOKOMOROWA
zastój w kr
ąż
eniu płucnym
obj
ę
to
ś
ci wyrzutowej lewej komory
duszno
ść
tachypnoë
orthopnoë
sinica
astma sercowa
obrz
ę
k płuc
kaszel
odkrztuszanie krwistej wydzieliny
blado
ść
powłok
perfuzja nerek
diureza dzienna
perfuzja mi
ęś
ni
szkieletowych
uczucie zm
ę
czenia
i osłabienia
upo
ś
ledzona
perfuzja OUN
zdolno
ś
ci koncentracji
zaburzenia pami
ę
ci
ból głowy
bezsenno
ść
upo
ś
ledzenie zdolno
ś
ci serca
do
obj
ę
to
ś
ci wyrzutowej
w trakcie wysiłku
znaczne ograniczenie
wydolno
ś
ci fizycznej
- 143 -
NIEWYDOLNOŚĆ LEWOKOMOROWA
przyj
ę
cie pozycji horyzontalnej
podatno
ść
płuc na rozci
ą
ganie
pracy oddechowej o 25%
przemieszczenie krwi
do zbiornika płucnego
pogorszenie wymiany
gazowej w płucach
hiperkapnia
hipoksemia
DUSZNO
ŚĆ
SERCOWA
(asthma cardiale)
przyj
ę
cie pozycji siedz
ą
cej
oparcie r
ą
k o brzeg łó
ż
ka
ułatwienie pracy
mi
ęś
ni oddechowych
dopływu krwi
ż
ylnej
do prawego serca
ilo
ś
ci krwi tłoczonej do płuc
poprawa wentylacji
przekrwienia biernego płuc
duszno
ś
ci
lub ust
ą
pienie
- 144 -
PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ PRAWOKOMOROWA
zastój i
ci
ś
nienia
w
ż
yłach obwodowych
przekrwienie
i powi
ę
kszenie w
ą
troby
przekrwienie jelit
i
ż
oł
ą
dka
obrz
ę
ki obwodowe
przyrost masy ciała
poszerzenie
ż
ył szyjnych
brak apetytu
anoreksja
napływu krwi
do lewej komory
obj
ę
to
ś
ci minutowej
ci
ś
nienia t
ę
tniczego
wstrz
ą
s
perfuzji
naczy
ń
płucnych
hipoksemia
niewydolno
ść
oddechowa