background image

Złota epoka musicalu, lata 50. – twórcy, 
dzieła, ideologia

Najwybitniejsze musicale powstają w wytwórni MGM, a sprawą  producenta Arthura Freeda – były 

pianista, pan miły i sympatyczny, ludzie go lubią i chcą z nim pracować 

a pracować chcieli m.in.: scenarzyści

Betty Comden i Adolph Green, kompozytor Roger Edens, dyrygent

Andre Previn, choreograf Michael Kidd, reżyserzy Vincente Minnelli, Stanley

Donen i Charles Walters, a także wykonawcy – Gene Kelly (pełnił on

również funkcje choreografa i reżysera), Cyd Charisse, Howard Keel, Jane

Powell, Kathryn Grayson, Debbie Reynolds, Frank Sinatra, Leslie Caron,

June Allyson i wielu innych. Po odejściu z RKO dołączył do nich przeżywający

drugą młodość Fred Astaire.

Freed tworzy nowa formułę musicalu – musical integralny: piosenka, wraz z towarzyszącym jej 

tańcem, nie jest

już „numerem”, stanowiącym względnie autonomiczną całość (jak to bywało

w musicalach z lat 30.), lecz zostaje umiejętnie wpleciona w ciąg zdarzeń,

pełniąc ważne funkcje fabularne. Często piosenka zastępuje dialog.

1949 „Na przepustce” Stanley Donen i Gene Kelly – musical zrealizowany w plenerach 

naturalnych, nie w studiu

1952 „Deszczowa piosenka” znów Kelly i Donen (wspólna reżyseria) – jeden z nielicznych 

ówczesnych musicali, który nie ma teatralnego odpowiednika.

Najznakomitsz

ą sekwencją taneczną,

świetnie ilustrującą akrobatyczny styl Kelly’ego i O’Connora, jest Make

‘Em Laugh. O’Connor walczy na planie z manekinem, biega po 

ścianach,

przewraca si

ę jak szmaciana lalka, robi piruety, leżąc na plecach, zderza się

z ceglan

ą ścianą, uderza twarzą w deskę niesioną przez pracowników rekwizytorni,

wreszcie wpada w kotar

ę i kończy swój popis.

W 1956 roku ma miejsce premiera zrealizowanego 4 lata wcześniej filmu G. Kelly'ego 

„Zaproszenia do tańca”. Film tyle czekał na premierę, ponieważ jest eksperymentem (i bali się, że 

będzie komercyjna klapa). Nie ma tutaj dialogów, tylko pantomina i taniec

background image

Eklektyczny taniec Kelly’ego jest oparty na przygotowaniu atletycznym i akrobatycznym.

„Nie potrafi ę nazwać swojego stylu – zwierzał się sam tancerz. – To z pewnością hybryda. (…) 

Wiele zapożyczyłem z tańca nowoczesnego i klasycznego, a także z amerykańskiego tańca 

ludowego – stepowania i jitterbuga. (…)Próbowałem jednak rozwijać styl odpowiadający 

otoczeniu, w którym się wychowałem”.

Kelly jako reżyser i choreograf zrewolucjonizował sposób pokazywania tańca w filmie, czyniąc 

większy niż poprzednicy użytek z ruchów i ustawień kamery oraz montażu. 

„Amerykanin w Paryżu” (1951)

opowieść o mieszkającym w Paryżu malarzu (Gene Kelly), uwodzącej go bogatej rodaczce (Nina 

Foch) i tej trzeciej, paryskiej ekspedientce (Leslie Caron), dziewczynie przyjaciela (Oscar Levant).

Idealny przykład musicalu integralnego

Musicale Warner Bros.:

„Narodziny gwiazdy” (1954) George Cukor, Judy Garland – najlepsza rola w jej karierze

„Oklahoma”(1955) Fred Zinneman

Lata 50. były najwspanialszym okresem w rozwoju filmowego musicalu. Dzieła Minnellego, 

Kelly’ego i Donena wyczerpały wszakże w dużej mierze formułę gatunku. W następnych dekadach 

musical nie zniknął z ekranów, od czasu do czasu zaskakując nawet widzów świeżością i 

nowatorstwem formy. Generalnie rzecz ujmując, funkcjonował jednak na marginesie kina 

gatunków, nie ciesząc się już tak dużą popularnością i nie przyciągając tak wielu wspaniałych 

reżyserów, choreografów i wykonawców.