background image

Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej 

Pracownia Metrologii i Badań Jakości 

Metrologia - cw 04 wer2_1 z 2013-04-17 17:47 

 

…………………., dnia

 

   

   

 

 

 

Rok i kierunek 

 

Grupa (dzień i godzina rozpoczęcia zajęć) 

Metrologia Techniczna 

 

 

Ćwiczenie 4 

   

 

Imię i nazwisko 

 

 

Imię i nazwisko

 

 

Imię i nazwisko

 

 

Pomiary 

stożków 

 

1.  Pomiar 

kąta α stożka wałeczkami o jednakowej średnicy (metoda 

pośrednia) 

Zmierzyć wartości A, B, h i obliczyć kąta α i C  
 

A = …………………. 

B = …………………..…. 

 h = …………………        

  

 

 

 

   

   

 =…………………..… 

Zbieżność C =

 

      

 

 

 = …………………………= ………… 

α

 =…………….  

 

2. 

Pomiar stożka smukłego za pomocą  pierścieni (metoda pośrednia) 

Zmierzyć wartości D, d, L  i g  i obliczyć kąta α i C  
 

D = …………………   

d = …………………… 

  l =………………….. 

g = ……………………. 

  

 

 

 

   

  (   )

 = ………………………………….. 

 

Nazwa narzędzia 

pomiarowego  

Firma  

Nr fabryczny  

Wartość 

działki 

elementarnej  

Zakres 

wskazań  

Zakres 

pomiarowy  

Błędy graniczne 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A

B

h

2

sto

pły

te

k

sto

pły

te

k

l

D

d

2

g

background image

Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej 

Pracownia Metrologii i Badań Jakości 

Metrologia - cw 04 wer2_1 z 2013-04-17 17:47 

B

A

d

2

D

 

Zbieżność C =

 

      

 

 

 = ……………………………….. 

α

 = ……………………. 

 

3. 

Pomiar stożka na sinuśnicy 
(metoda pośrednia) 

Zmierzyć wartości h, l, L  i obliczyć kąta α  

 

h = ………………… l = …………………. 

     

 

 

 

 ………………………………….. 

 kąt wierzchołkowy

 α

 = ……………………….. 

 
 

4. 

Pomiar stożka wałeczkami o różnej średnicy (metoda pośrednia) 

Zmierzyć wartości A, B, D  i d obliczyć kąta α  
 

A = ………………….. 

B = ………………… 

D = …………………. 

d = ………………… 

  

 

 

 

   

  (   )

  [   

   

(   ) (   )

]

 =  

 

………………………………………………… 

 

kąt wierzchołkowy

 α

 = ……………………….. 

 
 

5.  Pomiar 

gniazd stożkowych (metoda 

pośrednia) 

Zmierzyć wartości D, d, A ,  B  i obliczyć kąta α  

 

D = …………… 

d = …………………. 

A =……………… 

B = ………………….. 

h

l

stos

płytek

2

B

A

D

d

background image

Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej 

Pracownia Metrologii i Badań Jakości 

Metrologia - cw 04 wer2_1 z 2013-04-17 17:47 

   

 

 

 

   

  (   ) (   )

 =  

………………………………………………… 

 

kąt wierzchołkowy

 α

 = …………………………….  

6. 

Pomiar kąta wierzchołkowego stożka (metoda pośrednia) 

Odczyty wskazań śrub mikrometrycznych przesuwu 
stolika mikroskopu 

 

 

gdzie:  
 

X

DI

 = X

DII

 = X

LI

 

X

dI

 = X

dII

 = X

LII

 

 

     Y

DII

 = Y

LI

   

     Y

dII

 = Y

LII 

 

7. 

Odpowiedź pisemna na pytania 

 

 

 

 

8. 

Obliczyć błąd systematyczny pomiaru kąta wierzchołkowego stożka przy 

pomiarze pierścieniami (PN-71/N-02050) 

Jeżeli pomiar można przedstawić zależnością Y = F (X

1

, X

2

, …, X

m

), to błąd systematyczny oblicza się 

wg zależności: 

    

  

  

 

    

 

 

  

  

 

    

 

     

  

  

 

    

 

 

gdzie: ΔX

i

 – błędy odpowiednich pomiarów bezpośrednich. 

 

Kąt wierzchołkowy stożka przy pomiarze pierścieniami określa się ze wzoru: 

 

 

 

 

 

 

 

 

punkt 

nad osią 

stożka 

(DI)

 

 

punkt 

pod osią 

stożka 

(DII)

 

 

punkt 

nad osią 

stożka 

(dI)

 

 

punkt 

pod osią 

stożka 

(dII)

 

 

punkt 

nad osią 

stożka 

(LI)

 

 

punkt 

pod osią 

stożka 

(LII)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wnioski 

 

- Do jakich pomiarów zalicza się pomiary kątów wierzchołkowych stożków? 

- Który z pomiarów daje najdokładniejsze wyniki i dlaczego? 

- Od czego zależy dokładność pomiarów na sinuśnicy? 

- W jakich przypadkach stosuje się poszczególne

 

sposoby pomiaru stożków? 

…………………………………………………………
…………………………………………………………
….….…..………………………………………………
…………………………………………………………
………….….…..………………………………………
…………………………………………………………
……………………………………………….….…..…
…………………………………………………………
………………………………………………………….
….…..…………………………………………………
…………………………………………………………
………….….…..………………………………………
…………………………………………………………
…………………….….…..……………………………
…………………………………………………………
……………………………….….…..…………………
…………………………………………………………
………….….…..………………………………………
…………………………………………………………
…………………….….…..……………………………
…………………………………………………………
……………………………….….…..…………………
…………………………………………………………
………………………………………….….…..………
…………………………………………………………
…………………………………………………….….

D

d

L

background image

Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej 

Pracownia Metrologii i Badań Jakości 

Metrologia - cw 04 wer2_1 z 2013-04-17 17:47 

   

 

 

 

     

    (     )

                                                                         

     

    (     )

 

 

Wyliczyć i wstawić do tabeli 

 
Zmienne mierzone bezpośrednio X

i 

 

D = 

d =  

l =  

g =  

 
Błędy systematyczne ΔX

i

 (~ wartości 

działki przyrządu) 
 

 

 

 

 

 

Pochodne cząstkowe  

  

  

 

 

 

 

 

 

 

 

Po podstawieniu do wzoru ΔY wartości z tabeli i uporządkowaniu otrzyma się: 

         

{

 

 

 

 

 

    (     )   [    (

     

    (     ))

 

]

  [         

(     )   (       )

     

]

}

 

 

 

 

 

Błąd systematyczny pomiaru kąta wierzchołkowego stożka przy pomiarze pierścieniami wynosi: 

 

 

 

 

 

Δα = …………. 

 
9. 

Odpowiedź pisemna na pytania 

 

Wnioski 
- Jaka jest różnica pomiędzy metodą pośrednią a bezpośrednią? 
- Jak wyznacza się wartość błędu w metodzie pośredniej? 
- Jakie elementy układu pomiarowego i postępowania pomiarowego są źródłem błędów pomiaru na mikroskopie 
warsztatowym? 
……………………………………………………………………………………………………………………….….…..…
………………………………………………………………………………………………………………….….…..………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
……….….…..…………………………………………………………………………………………………………………
…….….…..……………………………………………………………………………………………………………………
….….…..……………………………………………………………………………………………………………………….
….…..……………………………………………………………………………………………………………………….….
…..……………………………………………………………………………………….….…..……………………………