1
NORMY ŻYWIENIA według IŻŻ (Instytutu Żywienia i Żywności)
ENERGIA
Tabela 1. Podział ludności na grupy.
Grupa ludności
Wiek (lata)
Aktywność fizyczna
Niemowlęta
0-0,5
0,5-1
Dzieci
1-3
umiarkowanie duża
4-6
umiarkowanie duża
7-9
umiarkowanie duża
Dziewczęta
10-12
mała, umiarkowana
13-15
mała, umiarkowana
16-18
mała, umiarkowana
Chłopcy
10-12
mała, umiarkowana
13-15
mała, umiarkowana
16-18
mała, umiarkowana
Kobiety
19-25
mała, umiarkowana, duża
26-60
mała, umiarkowana, duża
ciężarne
mała, umiarkowana
karmiące
mała, umiarkowana
powyżej 60 lat
mała, umiarkowana,, duża
Mężczyźni
19-25
mała, umiarkowana, duża
26-60
mała, umiarkowana, duża
powyżej 60 lat
mała, umiarkowana, duża
2
ENERGIA
Tabela 2. Normy na energię dla niemowląt i dzieci do 9 lat.
Grupa ludności
(płeć, wiek,
lata)
Masa
ci
ała
(kg)
kcal/kg
m.c./d.
MJ/kg
m.c./d
kcal/
/osobę/
/d.
MJ/
/osobę/
d.
Niemowlęta
0-0,5
3,4-7,5
1/
108
1/
0,45 370-810
1/
1,6-3,4
1/
0,5-1
7,6-10,1
1/
96
1/
0,40 730-960
1/
3,1-4,0
1/
Dzieci
1-3
10
102
2/
0,43
1000
4,2
13
1300
5,5
15
1500
6,3
4-6
17
90
2/
0,38
1500
6,3
19
1700
7,1
21
1900
8,0
7-9
25
75
2/
0,32
1900
8,0
27
2000
8,4
30
2200
9,2
1/
wg Szotowa W. i wsp. Dzienne zalecenia żywieniowe dzieci i młodzieży, 1994.
2/
wg FAO/WHO/UNU, 1985 i RDA,
USA, 1989, wartości te oraz obliczone na ich podstawie
ilośći energii wyrażone w przeliczeniu na osobę/dobę odpowiadają aktywności
fizycznej umiarkowanie dużej, określonej współczynnikiem w granicach 1,7-1,9
3
ENERGIA
Tabela 3.
Normy na energię dla młodzieży.
Grupa ludności
(płeć/wiek/lata)
Masa ciała PPM
1/
Aktywność fizyczna
mała
umiarkowana
duża
1,4
1,5
1,7
2
kg
kcal/
dobę
MJ/
dobę
kcal/
osobę/
dobę
MJ/
osobę/
dobę
kcal/
osobę/
dobę
MJ/
osobę/
dobę
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Dziewczęta
10-12
35
1173 4,9
1750 7,4 2000
8,4
37
1197 5,0
1800 7,6 2050
8,6
39
1222 5,1
1850 7,8 2100
8,8
42
1258 5,3
1900 8,0 2150
9,0
13-15
45
1295 5,4
1950 8,2 2200
9,2
50
1356 5,7
2050 8,6 2300
9,7
53
1393 5,9
2100 8,8 2350
9,9
55
1417 6,0
2150 9,0 2400 10,1
16-18
45
1295 5,4
1950 8,2 2200
9,2
50
1356 5,7
2050 8,6 2300
9,7
55
1417 6,0
2150 9,0 2400 10,1
60
1478 6,2
2200 9,2 2500 10,5
65
1539 6,5
2300 9,7 2600 10,9
Chłopcy
10-12
35
1264 5,3
1900 8,0 2150
9,0
37
1299 5,5
1950 8,2 2200
9,2
39
1334 5,6
2000 8,4 2250
9,5
42
1386 5,8
2100 8,8 2350
9,9
13-15
47
1474 6,2
2200 9,2 2500 10,5
50
1526 6,4
2300 9,7 2600 10,9
53
1579 6,6
2350 9,9 2650 11,1
56
1531 6,4
2450 10,3 2750 11,6
59
1684 7,1
2500 10,5 2850 12,0
16-18
50
1526 6,4
2300 9,7 2600 10,9
55
1614 6,8
2400 10,1 2750 11,6
60
1701 7,1
2550 10,7 2900 12,2
65
1789 7,5
2700 11,3 3050 12,8
70
1876 7,9
2800 11,8 3200 13,4
1/
podstawowa przemiana materii, obliczona wg FAO/WHO/UNU, 1985 r.
4
ENERGIA
Tabela 4.
Normy na energię dla osób dorosłych
Grupa ludności
(płeć/wiek/lata)
Masa
ciała
PPM
1/
Aktywność fizyczna
Mała
Umiarkowana
Duża
1,4
1,5
1,7
2
kg kcal/
dobę
MJ/
dobę
kcal/
osobę/
dobę/
MJ/
osobę/
dobę
kcal/
osobę
dobę
MJ/
osobę/
dobę
kcal/
osobę/
dobę
MJ/
osobę/
dobę
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Kobiety
19-25
45 1158 4,9 1600
6,7
1950
8,2
2300
9,7
50 1231 5,2 1700
7,1
2100
8,8
2450
10,3
55 1305 5,5 1800
7,6
2200
9,2
2600
10,9
60 1378 5,8 1900
8,0
2350
9,9
2750
11,6
65 1452 6,1 2000
8,4
2450 10,3
2900
12,2
70 1525 6,4 2100
8,8
2600 10,9
3050
12,8
26-60
45 1221 5,1 1700
7,1
2100
8,8
2450
10,3
50 1264 5,3 1750
7,4
2150
9,0
2500
10,5
55 1308 5,5 1850
7,8
2200
9,2
2600
10,9
60 1351 5,7 1900
8,0
2300
9,7
2700
11,3
65 1395 5,9 1950
8,2
2350
9,9
2800
11,8
70 1438 6,0 2000
8,4
2450 10,3
2900
12,2
powyżej 60
45 1069 4,5 1500
6,3
1850
7,8
2150
9,0
50 1121 4,7 1550
6,5
1900
8,0
2250
9,5
55 1174 4,9 1650
6,9
2000
8,4
2350
9,9
60 1226 5,1 1700
7,1
2100
8,8
2450
10,3
65 1279 5,4 1800
7,6
2200
9,2
2550
10,7
70 1331 5,6 1850
7,8
2250
9,5
2650
11,1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
ciężarne
2/
(II i III trymestr)
+300 +1,3
+300 +1,3
karmiące
+500 +2,1
+500 +2,1
5
Mężczyźni
19-25
60 1597 6,7 2250
9,5
2700 11,3
3200
13,4
65 1674 7,0 2350
9,9
2850 12,0
3350
14,1
70 1750 7,4 2450 10,3
3000 12,6
3500
14,7
75 1827 7,7 2550 10,7
3100 13,0
3650
15,3
80 1903 8,0 2650 11,1
3250 13,7
3800
16,0
26-60
60 1575 6,6 2200
9,2
2700 11,3
3150
13,2
65 1633 6,9 2300
9,7
2800 11,8
3250
13,7
70 1691 7,1 2350
9,9
2900 12,2
3400
14,3
75 1749 7,3 2450 10,3
3000 12,6
3500
14,7
80 1807 7,6 2500 10,5
3100 13,0
3600
15,1
powyżej 60
60 1297 5,4 1800
7,6
2200
9,2
2600
10,9
65 1365 5,7 1900
8,0
2300
9,7
2700
11,3
70 1432 6,0 2000
8,4
2450 10,3
2900
12,2
75 1500 6,3 2100
8,8
2550 10,7
3000
12,6
80 1567 6,6 2200
9,2
2650 11,1
3100
13,0
2/
odpowiedni doda
tek do ilości obliczonych dla dziewcząt w wieku 16-18 lat i dla
kobiet w wieku 19- 25 lat.
6
BIAŁKO
Tabela 6.
Normy na białko dla niemowląt, dzieci, młodzieży i osób dorosłych.
Grupa ludności
(płeć, wiek, lata)
Masa
ciała
Bezpieczny
poziom spożycia
Poziom
zalecanego
1
spożycia
Białko
wzorcowe
Białko krajowej
3
racji pokarmowej
Białko krajowej
racji
3
pokarmowej
(kg)
g/kg/d
g/kg/d
g/os/d
g/os/d
1
2
3
4
5
6
Niemowlęta
0-0,5
3,4-7,5
4/
2,4
4/
0,5-1,0
7,6-10,0
4/
2,1
4/
Dzieci
1-3
1,2
1,3
45
10
13
13
17
15
20
4-6
1,1
1,2
55
17
20
19
23
21
25
7-9
1,0
1,1
65
25
28
27
30
30
33
Dziewczęta
10-12
1,0
1,1
75
35
39
37
41
39
43
42
46
13-15
0,9
1,0
85
45
45
50
50
53
53
55
55
16-18
0,85
0,9
80
45
41
50
45
7
55
50
60
54
65
59
Chłopcy
10-12
1,0
1,1
75
35
39
37
41
39
43
42
46
13-15
1,0
1,1
95
47
52
50
55
53
58
56
62
59
65
16-18
0,95
1,1
100
50
55
55
61
60
66
65
72
70
77
Kobiety
19-25
0,75
0,8
70-90
45
36
50
40
55
44
60
48
65
52
70
56
26-60
0,75
0,8
70-90
45
36
50
40
55
44
60
48
65
52
70
56
Powyżej 60
0,75
0,8
65-70
45
36
8
50
40
55
44
60
48
65
52
70
56
ciężarne
5/
+7
95
karmiące
5/
+19,5 (0-6 m)
110
+14,5 (6-12 m)
Mężczyźni
19-25
0,75
0,8
75-100
60
48
65
52
70
56
75
60
80
64
26-60
0,75
0,8
75-100
60
48
65
52
70
56
75
60
80
64
Powyżej 60
0,75
0,8
65-70
60
48
65
52
70
56
75
60
80
64
1/
Podane wartości odpowiadają przyjętym dla białka ogółem w publikacji
Szczygieł A. i wsp.: Normy żywienia IŻŻ, zaktualizowane w 1980 r. Żyw. Człow.
Metab., 1983 r., 10, 143.
2
/ wg FAO/WHO/UNU, 1985 r
.
3 /
Wartość odżywcza białka = 90% (p.
tabela 5
)
4
/ wg Szotowa W. i wsp.: Dzienne zalecenia żywieniowe dla dzieci i młodzieży,
1994 r.
5/
Odpowiednie dodatki do norm obliczonych
dla dziewcząt w wieku 16-18 l. oraz
kobiet w wieku19-25 l. i 26-60 l.;
wielkości tych dodatków wg RDA, USA, 1989.
9
TŁUSZCZ i niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe
Tabela 7.
Zalecane dzienne normy na tłuszcz i NNKT dla niemowląt, dzieci i
młodzieży
Wiek
(lata)
Masa
ciała
(kg)
Aktywność
fizyczna
Energia
Tłuszcz
NNKT*
Współ-
czynnik
kcal/
osobę/
dobę
MJ/
osobę/
dobę
g/kg m.c.
Udział
energii %
Ogółem G
g
Udział
energii %
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
0-0,5
3,4-7,5
370-810 1,5-3,4
4,9
41 16,7-36,8 2-5 4-6**
0,5-1,0 7,6-10,0
730-960 3,1-4,0
3,7
35 28,1-37,0 3-6 4-6***
1-3
10
1000
4,2
32
36
3
3
13
1300
5,5
32
46
4
3
15
1500
6,3
32
53
5
3
4-6
17
1500
6,3
32
53
5
3
19
1700
7,1
32
60
6
3
21
1900
8,0
32
68
6
3
7-9
25
1900
8,0
30
63
6
3
27
2000
8,4
30
67
7
3
30
2200
9,2
30
73
7
3
Dziewczęta
10-12
35
1,5
1750
7,4
32
62
6
3
1,7
2000
8,4
32
71
7
3
37
1,5
1800
7,6
32
64
6
3
1,7
2050
8,6
32
73
7
3
39
1,5
1850
7,8
32
66
6
3
1,7
2100
8,8
32
75
7
3
42
1,5
1900
8,0
31
65
6
3
1,7
2150
9,0
31
74
7
3
13-15
45
1,5
1950
8,2
31
67
7
3
1,7
2200
9,2
31
76
7
3
50
1,5
2050
8,6
31
71
7
3
1,7
2300
9,7
31
79
8
3
53
1,5
2100
8,8
31
72
7
3
1,7
2350
9,9
31
81
8
3
55
1,5
2150
9,0
31
74
7
3
1,7
2400
10,1
31
83
8
3
16-18
45
1,5
1950
8,2
33
72
7
3
1,7
2200
9,2
33
81
7
3
50
1,5
2050
8,6
33
75
7
3
1,7
2300
9,7
33
84
8
3
55
1,5
2150
9,0
33
79
7
3
10
1,7
2400
10,1
33
88
8
3
60
1,5
2200
9,2
33
81
7
3
1,7
2500
10,5
33
92
8
3
65
1,5
2300
9,7
33
84
8
3
1,7
2600
10,9
33
95
9
3
Chłopcy
10-12
35
1,5
1900
8,0
31
65
6
3
1,7
2150
9,0
31
74
7
3
37
1,5
1950
8,2
31
67
7
3
1,7
2200
9,2
31
76
7
3
39
1,5
2000
8,4
31
69
7
3
1,7
2250
9,5
31
78
8
3
42
1,5
2100
8,8
31
72
7
3
1,7
2350
9,9
31
81
8
3
13-15
47
1,5
2200
9,2
32
78
7
3
1,7
2500
10,5
32
89
8
3
50
1,5
2300
9,7
32
82
8
3
1,7
2600
10,9
32
92
9
3
53
1,5
2350
9,9
32
84
8
3
1,7
2650
11,1
32
94
9
3
56
1,5
2450
10,3
32
87
8
3
1,7
2750
11,6
32
98
9
3
59
1,5
2500
10,5
31
86
8
3
1,7
2850
12,0
31
98
10
3
16-18
50
1,5
2300
9,7
32
82
8
3
1,7
2600
10,9
33
95
9
3
55
1,5
2400
10,1
33
88
8
3
1,7
2750
11,6
33
101
9
3
60
1,5
2550
10,7
33
94
9
3
1,7
2900
12,2
33
106
10
3
65
1,5
2700
11,3
33
99
9
3
1,7
3050
12,8
33
112
10
3
70
1,5
2800
11,8
33
103
9
3
1,7
3200
13,4
33
117
11
3
prawidłowy stosunek kwasów tłuszczowych z rodziny n-6 do kwasów z
rodziny n-
3 powinien wynosić 4-5
11
TŁUSZCZ i niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe
Tabela 8
. Zalecane dzienne normy na tłuszcz i NNKT dla mężczyzn.
Wiek
(lat)
Masa
ciała
(kg)
Aktywność fizyczna Energia
Tłuszcz
NNKT
Nie mniej niż *
Współ-
czynnik
kcal/
dobę/
osobę
MJ/
osobę/
dobę
Udział
energii. %
Ogółem g Udział
energii %
19-25
60
1,4
2250
9,5
30
75
8
3
1,7
2700 11,3
30
90
9
3
2
3200 13,4
30
107
11
3
65
1,4
2350
9,9
30
78
8
3
1,7
2850 12,0
30
95
9
3
2
3350 14,1
30
112
11
3
70
1,4
2450 10,3
30
82
8
3
1,7
3000 12,6
30
100
10
3
2
3500 14,7
30
117
12
3
75
1,4
2550 10,7
30
85
8
3
1,7
3100 13,0
30
103
10
3
2
3650 15,3
30
122
12
3
80
1,4
2650 11,1
30
88
9
3
1,7
3250 13,7
30
108
11
3
2
3800 16,0
30
127
13
3
26-60
60
1,4
2200
9,2
30
73
7
3
1,7
2700 11,3
30
90
9
3
2,
3150 13,2
30
105
11
3
65
1,4
2300
9,7
30
77
8
3
1,7
2800 11,8
30
93
9
3
2
3250 13,7
30
108
11
3
70
1,4
2350
9,9
30
78
8
3
1,7
2900 12,2
30
97
10
3
2
3400 14,3
30
113
11
3
75
1,4
2450 10.3
30
82
8
3
1,7
3000 12,6
30
100
10
3
2
3500 14,7
30
117
12
3
80
1,4
2500 10,5
30
83
8
3
1,7
3100 13,0
30
103
10
3
2
3600 15,1
30
120
12
3
60
1,4
1800
7,6
25
50
8
4
12
Powyżej 60
1,7
2200
9,2
25
61
10
4
2
2600 10,9
25
72
12
4
65
1,4
1900
8,0
25
53
8
4
1,7
2300
9,7
25
64
10
4
2
2700 11,3
25
75
12
4
70
1,4
2000
8,4
25
56
9
4
1,7
2450 10,3
25
68
11
4
2
2900 12,2
25
81
13
4
75
1,4
2100
8,8
25
58
9
4
1,7
2550 10,7
25
71
11
4
2
3000 12,6
25
83
13
4
80
1,4
2200
9,2
25
61
10
4
1,7
2650 11,1
25
74
12
4
2
3100 13,0
25
86
14
4
prawidłowy stosunek kwasów tłuszczowych z rodziny n-6 do kwasów z
rodziny n-
3 powinien wynosić 4-5
13
TŁUSZCZ i niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe
Tabela 9.
Zalecane dzienne normy na tłuszcz i NNKT dla kobiet.
Wiek
(lat)
Masa
Ciała
(kg)
Aktywność fizyczna Energia
Tłuszcz
NNKT *
Współ-
czynnik
kcal/
dobę/
osobę
MJ/
osobę/
dobę
Udział
energii. %
Ogółem
g
Udział
energii %
19-25
45
1,4
1600 6,7
30
53 5
3
1,7
1950 8,2
30
65 7
3
2
2300 9,7
30
77 8
3
50
1,4
1700 7,1
30
57 6
3
1,7
2100 8,8
30
70 7
3
2
2450 10,3
30
82 8
3
55
1,4
1800 7,6
30
60 6
3
1,7
2200 9,2
30
73 7
3
2
2600 10,9
30
87 9
3
60
1,4
1900 8,0
30
63 6
3
1,7
2350 9,9
30
78 8
3
2
2750 11,6
30
92 9
3
65
1,4
2000 8,4
30
67 7
3
1,7
2450 10,3
30
82 8
3
2
2900 12,2
30
97 10
3
70
1,4
2100 8,8
30
70 7
3
1,7
2600 10,9
30
87 9
3
2
3050 12,8
30
102 10
3
26-60
45
1,4
1700 7,1
30
57 6
3
1,7
2100 8,8
30
70 7
3
2,
2450 10,3
30
82 8
3
50
1,4
1750 7,4
30
58 6
3
1,7
2150 9,0
30
72 7
3
2
2500 10,5
30
83 8
3
55
1,4
1850 7,8
30
62 6
3
1,7
2200 9,2
30
73 7
3
2
2600 10,9
30
87 9
3
60
1,4
1900 8,0
30
63 6
3
1,7
2300 9,7
30
77 8
3
2
2700 11,3
30
90 9
3
65
1,4
1950 8,2
30
65 7
3
1,7
2350 9,9
30
78 8
3
2
2800 11,8
30
93 9
3
70
1,4
2000 8,4
30
67 7
3
1,7
2450 10,3
30
82 8
3
2
2900 12,2
30
97 10
3
14
Powyżej 60
45
1,4
1500 6,3
25
42 7
4
1,7
1850 7,8
25
51 8
4
2
2150 9,0
25
60 10
4
50
1,4
1550 6,5
25
43 7
4
1,7
1900 8,0
25
53 8
4
2
2250 9,5
25
63 10
4
55
1,4
1650 6,9
25
46 7
4
1,7
2000 8,4
25
56 9
4
2
2350 9,9
25
65 10
4
60
1,4
1700 7,1
25
47 8
4
1,7
2100 8,8
25
58 9
4
2
2450 10,3
25
68 11
4
65
1,4
1800 7,6
25
50 8
4
1,7
2200 9,2
25
61 10
4
2
2550 10,7
25
71 11
4
70
1,4
1850 7,8
25
51 8
4
1,7
2250 9,5
25
63 10
4
2
2650 11,1
25
74 12
4
Ciężarne (II i III trymestr)
1,4
+300 +1,3
30
4,5
1,7
+300 +1,3
30
4,5
karmiące
1,4
+500 +2,1
30
6
1,7
+500 +2,1
30
6
1/ odpowiedni dodatek do ilości obliczonych dla dziewcząt w wieku 16-18 lat oraz
kobiet w wieku 19-25 i 26-
60 lat; wielkość tego dodatku wg RDA, USA, 1989.
15
WITAMINY
Tabela 10.
Normy na witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
Grupy
ludności
(płeć,
wiek, lata)
A
Równoważniki
retinolu
D
E
Równoważniki
tokoferolu
K
μg/osobę
μg/osobę
mg/osobę
μg/osobę
Poziom
bezpiecz
ny
Norm
a
zaleca
na
Poziom
bezpiecz
ny
Norm
a
zaleca
na
Poziom
bezpiecz
ny
Norm
a
zaleca
na
Poziom
bezpiecz
ny
Norm
a
zaleca
na
Niemowlęta
0-0,5
450
10
20
4
10
*
0,5-1,0
450
10
20
4
10
*
Dzieci
1-3
400
10
15
5
6
1 μg witaminy
na 1 kg masy
ciała
4-6
500
10
15
6
7
7-9
700
10
15
6
7
Dziewczęta
10-12
600
800
10
8
10
1 μg witaminy
na
1 kg masy ciała
13-15
600
800
10
8
10
16-18
600
800
10
8
10
Chłopcy
10-12
600
1000
10
10
10
1 μg witaminy
na
1 kg masy ciała
13-15
700
1000
10
10
10
16-18
700
1000
10
10
10
Kobiety 19-25
aktyw.
fizycz.
mała
600
800
8
10
umiarkow
ana
600
800
8
10
duża
600
800
8
10
Kobiety 26-60
16
aktyw.
fizycz.
mała
600
800
8
9
umiarkow
ana
600
800
8
9
duża
600
800
8
9
ciężarne
950
1250
8
12
karmiące
950
1600
8
14
powyżej
60
600
800
5
10
8
10
Mężczyźni 19-25
aktyw.
fizycz.
mała
700
1000
10
10
umiarkow
ana
700
1000
10
10
duża
700
1000
10
10
Mężczyźni 26-60
aktyw.
fizycz.
mała
700
1000
8
10
umiarkow
ana
700
1000
8
10
duż
700
1000
8
10
powyżej
60
700
1000
5
10
8
10
*/ wg norm brytyjskich z 1991 roku zaleca się podawanie profilaktycznie witaminy K
wszystkim
niemowlętom po urodzeniu
17
WITAMINY
Tabela 11. Normy na witaminy rozpuszczalne w wodzie.
Grup
y
ludno
ści
(płeć,
wiek)
Kw.
askorbin
owy
(C)
Tiamina
(B
1
)
Rybofla
wina
(B
2
)
Niacyna Pirydoks
yna
(B
6
)
Folacyna Kobalam
ina
(B
12
)
mg/osobę mg/osobę mg/osobę mg
równowa
żnika/oso
bę
mg/osobę μg/osobę μg/osobę
Pozi
om
bezp
iecz
ny
Nor
ma
zal
eca
na
Pozi
om
bezp
iecz
ny
Nor
ma
zal
eca
na
Pozi
om
bezp
iecz
ny
Nor
ma
zal
eca
na
Pozi
om
bezp
iecz
ny
Nor
ma
zale
can
a
Pozi
om
bezp
iecz
ny
Nor
ma
zal
eca
na
Pozi
om
bezp
iecz
ny
Nor
ma
zal
eca
na
Pozi
om
bezp
iecz
ny
Nor
ma
zal
eca
na
Niemowlęta
0-0,5
30-50*
0,5 0,7 0,6 0,8
6
8
0,4 0,8 25 35 0,3 0,5
0,5-
1,0
30-50
0,6 0,8 0,7 0,9
7
9
0,6 1,0 50 70 0,5 1,5
Dzieci
1-3
40 45 0,7 0,9 0,8 1,0
9
11 1,0 1,2 55 70 0,7 2,0
4-6
45 50 0,9 1,1 1,1 1,3 12
14 1,2 1,4 75 90
1
2,5
7-9
60 65 1,0 1,2 1,2 1,4 15
17 1,4 1,6 85 105 1,4 3,0
Dziewczęta
10-12 60 70 1,1 1,3 1,4 1,6 16
18 1,4 1,6 160 190 2
3,0
13-15 60 70 1,3 1,5 1,8 2,0 18
20 1,5 1,7 170 200 2
3,0
16-18 60 70 1,4 1,6 1,9 2,0 18
20 1,6 1,8 185 220 2
3,0
Chłopcy
10-12 60 70 1,3 1,5 1,7 1,9 18
20 1,7 1,8 170 200 2
3,0
13-15 60 70 1,5 1,7 1,8 2,0 20
22 1,8 2,0 180 220 2
3,0
16-18 60 70 1,5 1,7 2,0 2,2 22
24 2,2 2,4 200 240 2
3,0
Kobiety 19-25
aktyw
. fiz.
mała
60 70 1,5 1,7 1,4 1,6 17
19 1,6 1,8 220 270 2
3,0
umiar
kowa
na
60 70 1,7 1,9 1,6 1,8 19
21 1,8 2,0 240 290 2
3,0
duża
60 70 1,8 2,0 2,0 2,2 20
22 2,0 2,2 260 310 2
3,0
Kobiety 26-60
18
aktyw
. fiz.
mała
60 70 1,5 1,7 1,4 1,6 17
19 1,6 1,8 220 270 2
3,0
umiar
kowa
na
60 70 1,7 1,9 1,6 1,8 19
21 1,8 2,0 240 290 2
3,0
duża
60 70 1,8 2,0 2,0 2,2 20
22 2,0 2,2 260 310 2
3,0
ciężar
ne
70 80 1,7 1,9 2,2 2,4 19
21 2,6 3,0 400 450 2,2 4,0
karmi
ące
95 100 2,0 2,2 2,4 2,6 21
23 2,5 2,9 480 530 2,7 4,0
powy
żej 60
60 60 1,2 1,4 1,8 2,0 16
18 2,0 2,2 300 320 2
2,5
Mężczyźni 19-25
aktyw
. fiz.
mała
60 70 1,6 1,8 2,2 2,4 19
21 2,0 2,2 260 280 2
3,0
umiar
kowa
na
60 70 1,8 2,0 2,4 2,6 21
23 2,2 2,4 280 300 2
3,0
duża
60 70 2,0 2,0 2,6 2,8 23
25 2,4 2,6 290 300 2
3,0
Mężczyźni 26-60
aktyw
. fiz.
mała
60 70 1,6 1,8 2,2 2,4 19
21 2,0 2,2 260 280 2
3,0
umiar
kowa
na
60 70 1,8 2,0 2,4 2,6 21
23 2,2 2,4 280 300 2
3,0
duża
60 70 2,0 2,0 2,6 2,8 23
25 2,4 2,6 290 300 2
3,0
powy
żej 60
60 70 1,3 1,5 2,0 2,2 18
20 2,2 2,4 320 340 2
2,5
*/ zależy od sposobu karmienia niemowląt
19
SKŁADNIKI MINERALNE
Tabela 12. Zalecane dzienne normy na składniki mineralne dla niemowląt i
dzieci do lat 9*
Wi
ek
(lat
a)
Wa
pń
Fosf
or
Mag
nez
Żela
zo
Cyn
k
Jod Sele
n
Mie
dź
Fluo
r
Sód
**
Potas
**
Chlor
**
mg/
/oso
bę
mg/
/oso
bę
mg/
/osob
ę
mg/
/oso
bę
mg/
oso
bę
μg/
oso
bę
μg/
/oso
bę
mg/
/oso
bę
mg/
/oso
bę
mg/
/oso
bę
mg/
/osob
ę
mg/
/osob
ę
0-
0,5
600 300 50
10
5
40 10
0,4-
0,6
0,1-
0,5
115-
350
350-
925
275-
700
0,5
-
1,0
800 500 70
15
5
50 15
0,6-
0,7
0,2-
1,0
250-
600
425-
1275
400-
1200
1-3 800-
100
0
100
0
100-
150
10
10 70 20
0,7-
1,0
0,5-
1,5
325-
375
550-
1650
500-
1500
4-6 800 800 150 10
10 90 20
1,0-
1,5
1,0-
2,5
325-
375
550-
1650
500-
1500
7-9 800 800 200 10
10 120 30
1,5-
2,0
1,5-
2,5
600-
180
0
1000
-
3000
925-
2775
Podstawą do ustalenia norm dla niemowląt jest mleko ludzkie z pewnym
przekroczeniem zalecanych ilości, aby pokryły potrzeby niemowląt żywionych
sztucznie.
** Zalecenia dla niemowląt oparte są na średniej zawartości sodu, potasu i
chloru w 1000 ml mleka kobiecego (dolna granica rozrzutu). Zalecenia dla
dzieci od 1 do 9 lat przedstawiono w granicach
od-do, pierwsza wartość
jest minimalną zalecaną ilością dziennego spożycia dla danego pierwiastka,
druga wartość jest poziomem bezpiecznym.
20
SKŁADNIKI MINERALNE
Tabela 13. Zalecane dzienne nor
my na składniki mineralne dla dziewcząt i
kobiet.
Grupy
ludności
(płeć, wiek
lata)
Wapń
Fosfor
Magnez
Żelazo
Cynk
mg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Dziewczęta
10-12
1100 1200
800
900
280
300
14
16
10
13
13-15
1100 1200
800
900
280
300
15
17
10
13
16-18
1100 1200
800
900
320
340
15
17
10
13
Kobiety 19-25
aktyw. fiz.
mała
1100 1200
800
900
280
300
14
18
10
13
umiarkowana 1100 1200
800
900
280
300
14
18
10
13
duża
1100 1200
800
900
280
300
17
19
10
13
Kobiety 26-60
aktyw. fiz.
mała
800
900
650
700
280
300
14
18
10
13
umiarkowana 800
900
650
700
280
300
14
18
10
13
duża
800
900
650
700
280
300
17
19
10
13
ciężarne
1100 1200
800
900
320
350
22
26
12
16
karmiące
1100 1200
800
900
350
380
18
20
16
21
powyżej 60 1000 1100 750
800
280
300
12
13
10
13
Grupy
ludności
(płeć, wiek)
Jod
Selen
Miedź Fluor
Potas
Sód
Chlor
μg/osobę
μg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Zalecany
poziom
bezpieczny
Zalecany
poziom
bezpieczny
Minimalna
norma
spożycia
Minimalna
norma
spożycia
Minimalna
norma
spożycia
Dziewczęta
10-12
130
150
40
45
1,5-2,0 1,5-2,5
2000
500
650
13-15
130
150
50
60
1,5-2,0 1,5-2,5
2500
500
650
16-18
140
160
50
60
1,5-2,0 1,5-2,5
2500
575
750
Kobiety 19-25
aktyw. fiz.
mała
140
160
50
60
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
575
750
umiarkowana
140
160
50
60
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
575
750
duża
140
160
50
60
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
625
800
Kobiety 26-60
aktyw. fiz.
mała
140
160
50
60
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
575
750
umiarkowana
140
160
50
60
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
575
750
duża
140
160
50
60
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
625
800
ciężarne
165
180
60
65
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
575
750
karmiące
185
200
70
75
2,2-2,7 1,5-4,0
3500
575
750
powyżej 60
140
160
50
60
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
575
750
21
SKŁADNIKI MINERALNE
Tabela 14.
Zalecane dzienne normy na składniki mineralne dla chłopców i
mężczyzn.
Grupy ludności
(płeć, wiek lata)
Wapń
Fosfor
Magnez
Żelazo
Cynk
mg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Chłopcy
10-12
1100 1200
800
900
270
290
12
14
14
16
13-15
1100 1200
800
900
280
300
12
15
14
16
16-18
1100 1200
800
900
350
400
12
15
14
16
Mężczyźni 19-25
aktyw. fiz. mała 1100 1200
800
900
350
370
11
15
14
16
umiarkowana
1100 1200
800
900
350
370
11
15
14
16
duża
1100 1200
800
900
350
370
11
15
14
16
Mężczyźni 26-60
aktyw. fiz. mała 800
900
650
700
350
370
11
15
14
16
umiarkowana
800
900
650
700
350
370
11
15
14
16
duża
800
900
650
700
350
370
11
15
14
16
powyżej 60
800
900
650
700
350
370
11
15
14
16
Grupy ludności
(płeć, wiek lata)
Jod
Selen
Miedź Fluor
Potas
Sód
Chlor
μg/osobę
μg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
mg/osobę
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Poziom
bezpieczny
Norma
zalecana
Zalecany
poziom
bezpieczny
Zalecany
poziom
bezpieczny
Minimalna
norma
spożycia
Minimalna
norma
spożycia
Minimalna
norma
spożycia
Chłpocy
10-12
130
150
40
45
1,5-2,0 1,5-2,5
2000
500
650
13-15
130
150
50
60
1,5-2,0 1,5-2,5
2500
500
650
16-18
140
160
60
70
1,5-2,0 1,5-2,5
2500
575
750
Mężczyźni 19-25
Aktyw. fiz.
mała
140
160
60
70
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
575
750
umiarkowana
140
160
60
70
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
575
750
Duża
140
160
60
70
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
625
800
Mężczyźni 26-60
aktyw. fiz. mała
140
160
60
70
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
575
750
umiarkowana
140
160
60
70
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
575
750
duża
140
160
60
70
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
625
800
powyżej 60
140
160
60
70
2,0-2,5 1,5-4,0
3500
575
750