background image

Badanie dynamiki ruchu obrotowego bryły sztywnej 

 
Przyrządy: 

1.  Przyrząd do badania ruchu obrotowego, z trzema bębnami do nawijania linki o 

średnicach: 

mm

 

4

.

23

1

d

mm

 

6

.

33

2

d

mm

 

6

.

45

3

d

2.  Obciążniki tarczy obrotowej. 
3.  Zestaw ciężarków z haczykami. 
4.  Linka 
5.  Stoper. 
 

Uwaga: Przyrząd do badania ruchu obrotowego jest urządzeniem 
delikatnym. Ćwiczenia wykonujemy z dużą ostrożnością – tak, by nie 
uszkodzić przyrządu. W szczególności tarczę należy zatrzymywać 
chwytając delikatnie za podstawę szpul do nawijania linki. 

 
 

Przebieg pomiarów: 

1.  Umieścić obciążniki na trzpieniach znajdujących się w tarczy, zgodnie z instrukcjami 

prowadzącego zajęcia. 

2.  Wyznaczyć masę ciężarka 

3.  Obrócić tarczę tak, aby znacznik umieszczony na jej brzegu znalazł się na wprost 

bloczka. Do jednego z końców linki podwiesić ciężarek. Linkę przewiesić przez 
bloczek i zaczepić jej drugi koniec do uchwytu znajdującego się przy szpuli o 
najmniejszej średnicy. 

4.  Nawinąć linkę na szpulę wykonując sześciokrotnie pełen obrót tarczy w kierunku 

zgodnym z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Zwrócić uwagę, aby linka nawijała 
się na krążek tworząc pojedynczą warstwę oraz nie dotykała stołu poniżej bloczka. 

5.  Zwolnić tarczę, włączając jednocześnie stoper. Dokonać pomiaru czasu 

 sześciu 

pełnych obrotów tarczy.  

6.  Powtórzyć czterokrotnie czynności opisane w punktach 3-5. Obliczyć wartość średnią 

czasu obrotu tarczy  

7.  Z równań: 

 

 

 

 

2

2

1

t

)

(

r

g

m

N

 i 

rN

M

N

 

 

 

 

obliczyć przyspieszenie kątowe 

, siłę naprężenia linki 

N

 oraz moment siły 

naprężenia linki 

N

. Obliczyć również ciężar ciężarka  

8.  Powtórzyć czynności opisane w punktach 2-7 dla dwóch pozostałych bębnów na które 

nawijana jest linka oraz innych mas ciężarków napinających linkę, zgodnie z 
instrukcjami prowadzącego zajęcia. 

9.  Powtórzyć czynności opisane w punktach 2-8 dla innego układu obciążników na 

trzpieniach, zgodnie z instrukcjami prowadzącego zajęcia. 
 
 
 
 

 

background image

10. Przedstawić na jednym wykresie zależność wartości przyspieszenia kątowego 

 od 

przyłożonego momentu siły 

N

 dla obu badanych przypadków. Dla każdego z nich, 

metodą regresji liniowej wyznaczyć moment bezwładności tarczy wraz z ciężarkami 

0

 oraz wypadkowy moment sił oporu: 

 

 

 

 

0

0

1

I

M

M

I

T

N

 

b

x

a

y

 

 

 

 

11. Sformułować wnioski. 

 

Tabela pomiarowa: 

Uwaga: należy skopiować tę tabelę dwukrotnie. 

 

 

Masa 

ciężarka 

Promień 

bębna 

Kąt 

obrotu 

Czas 

obrotu 

Czas 

średni 

Przyspieszenie 

kątowe 

Naprężenie 

linki 

Moment 

siły N 

Moment 

bezwładności 

Ciężar 

ciężarka 

m

 

r

 

 

i

t

 

t

 

 

N

 

N

M

 

0

I

 

Q

 

[kg] 

[m] 

[rad] 

[s] 

[s] 

[rad/s

2

[N] 

[N·m] 

[kg·m

2

[N]