TEMATYKA WYKŁADU
Z TECHNOLOGII MATERIAŁÓW
A. Zagadnienia ogólne.
1. Wyrób (wytwór, przedmiot, ustrój techniczny) – materialny efekt celowego działania
zmierzającego do nadania tworzywu pożądanego zespołu własności w celu spełnienia
zamierzonych funkcji – technologia.
2. Określenie potrzeb i oczekiwań konsumentów – podstawowe funkcje wytworu.
3. Kryteria oceny: funkcjonalność (szeroki zakres – wyspecjalizowanie), koszt, trudności
technologiczne (specjalne materiały, rodzaje obróbek, pracochłonność, czasochłonność, terminy,
kooperacja), estetyka, moda.
4. Przepisy i normy, instytucje nadzorcze.
5. Ustalenie i zapisywanie przewidywanych cech wyrobu – projektowanie (koncepcja, projekt,
weryfikacja).
6. Konstrukcja jako opis cech wyrobu – granic, w jakich te cechy (parametry) powinny znaleźć się
aby spełnić założenia w świetle kryteriów.
7. Sposoby zapisu cech wytworu: rysunek techniczny, inne formy opisu konstrukcji, oznaczenia
umowne, symbole, tolerancje.
B. Charakterystyka materiałów.
8. Tworzywa konstrukcyjne: naturalne i sztuczne, metale i stopy, tworzywa niemetalowe (tworzywa
sztuczne, drewno, ceramika i kamień itp.).
9. Własności wytrzymałościowe: zależność od rodzaju obciążenia (rozciąganie, zginanie, skręcanie),
materiały plastyczne i kruche, prawo Hooke’a, wykres rozciągania, udarność.
10. Własności ,,technologiczne’’ – obrabialność, spawalność, lejność.
11. Inne właściwości: korozyjne, magnetyczne.
C. Procesy przetwórcze jako zamierzone działanie w celu uzyskania wyrobu (z jego cechami).
12. Łańcuch główny procesorów twórczych:
- surowiec pierwotny (naturalny) – pozyskanie (wydobycie) – przetworzenie wstępne
(oczyszczenie, konsolidacja bez zasadniczych zmian fizyko – chemicznych) – surowiec wtórny –
proces fizyko – chemiczny (topnienie, odlewanie, prasowanie, ekstrakcja, nadawanie struktury i
formy, złożone przetwarzanie chemiczne) – półprodukt – obróbka, łączenie – części, podzespół –
obróbka, łączenie i montaż – wyrób finalny - ,,konsument’’ (użytkownik).
13. Procesy pomocnicze: inwestycje, przygotowanie produkcji (projektowanie, oprzyrządowania,
zaopatrzenie) kontrola, konfekcjonowanie, składowanie, transport.
14. Systemy i terminologia:
a) Nadawanie cech geometrycznych – odlewanie, obróbka prze deformacje, obróbka prze usuwanie
materiału (skrawanie, drążenie, trawienie itp.), połączenia, ustawianie i mocowanie.
b) Nadawanie cech wewnętrznych – zmiana składu chemicznego, zmiana własności fizycznych
(struktury, twardości, wytrzymałość).
15. Typowe kształty obrabianych powierzchni (prostokątne, obrotowe, symetryczne, złożone).
16. Technologiczność produkcji:
a) Produkcja jednostkowa, seryjna, masowa – wpływ na dobór technologii.
b) Punkt ciężkości nakładów pracy i kosztów po stronie przygotowania lub realizacji.
c) Uniwersalność i wyspecjalizowanie procesów i urządzeń.
D. Opis procesów.
17. Rodzaj obróbki:
a) Odlewanie.
b) Obróbka plastyczna (bez znaczącego usunięcia materiału) – tłoczenia, ciąganie, naciąganie, gięcie
na prasach, kucie.
c) Obróbka skrawaniem (kształtowanie przez oddzielanie części materiału), piłowanie, toczenie,
frezowanie, struganie, przeciąganie, wiercenie i rozwiercanie, szlifowanie i polerowanie.
d) Obróbka ręczna – piłowanie, pilnikowanie, skrobanie, gięcie, przebijanie, przecinanie i ścinanie,
kucie, gwintowanie, rozwiercanie.
e) Inne rodzaje obróbki – drążenie, obróbka strumieniowo – ścierna, trawienie.
