2009-11-27

Systemy o

Systemy o

ś

ś

wietlenia

wietlenia

(cz

(cz

ęść

ęść

I)

I)

® dr inż. Danuta Skalska

2009-11-27

Rodzaje oświetlenia

O

O

ś

ś

wietlenie

wietlenie

Naturalne

Naturalne

-

-

dzienne

dzienne

(RMPiPS)

Sztuczne

Sztuczne

-

-

elektryczne

elektryczne

(RMPiPS)









ogólne,









miejscowe,









złożone (ogólne i miejscowe),









awaryjne;

-

bezpieczeństwa

-

ewakuacyjne









przeszkodowe

Uwaga:

Uwaga:

Przy oświetleniu dziennym może występować

doświetlanie

- oświetleniem

elektrycznym.

2009-11-27

O

O

ś

ś

wietleni

wietleni

e naturalne

e naturalne









Okna,









Ś

wietliki,









Na

ś

wietla

.

3









O

ś

wietlenie naturalne -

ś

wietliki

-

Ś

wiat

łłłł

o wpadaj

ąąąą

ce przez okno jest z regu

łłłł

y

ś

wiat

łłłł

em odbitym.

-

Zdecydowanie lepsze

ś

wiatło daje

śśśś

wietlik

dachowy.

2009-11-27

O

O

ś

ś

wietleni

wietleni

e naturalne

e naturalne

Ś

Ś

wietliki

wietliki

Ś

wietlik łukowy

Ś

wietlik dwuspadowy

Ś

wietlik półokrągły

2009-11-27

O

O

ś

ś

wietleni

wietleni

e naturalne

e naturalne









N

N

a

a

ś

ś

wietla

wietla

Dachowe

Dachowe

Drzwiowe

Drzwiowe

Boczne

Boczne

2009-11-27

O

O

ś

ś

wietleni

wietleni

e naturalne

e naturalne









Na

Na

ś

ś

wietla

wietla

Na

Na

ś

ś

wietla rurowe

wietla rurowe

2009-11-27

O

O

ś

ś

wietleni

wietleni

e naturalne

e naturalne









Ś

Ś

wietliki i na

wietliki i na

ś

ś

wietla

wietla

7

Świetliki

Klapy dymowe

Naświetla dachowe skośne

Pasmo świetlików

dwuspadowych

Naświetla

łukowe

Naświetla

Kurtyna dymowa

Naświetla ścienne

2009-11-27

Strumień

odbity

Strumień

bezpośredni

Poj

Poj

ę

ę

cia podstawowe oraz jednostki

cia podstawowe oraz jednostki

Ź

Ź

r

r

ó

ó

d

d

ł

ł

a

a

ś

ś

wiat

wiat

ł

ł

a

a (np. słońce, świece, żarówki itp.)

wysyłają

w

przestrzeń

strumień

energii

promienistej tzw. strumień świetlny, który w
układzie SI jest oznaczany

Φ

.

Strumień świetlny

Φ

2009-11-27

1. Źródła światła charakteryzują

pod względem

fotometrycznym:



strumień świetlny

Φ

[lm],

ś

ś

wiat

wiat

ł

ł

o

o

ś

ś

ci

ci

ą

ą

–

I

[cd]



luminancja

L

[cd/m

2

],



natężenie oświetlenia

E

[lx = lm/m

2

],



barwa światła.

2. Źródła światła charakteryzują

pod względem

energetycznym: sprawność

η

Sprawno

Sprawno

ść

ść

-

jest podawana (dość często) w [lm/W] tzw.

„skuteczność

ś

wietlna”,

jest

to

iloraz

wartości

wypromieniowanego

strumienia

Φ

do

mocy

doprowadzonej

P

).

2009-11-27

10

Różnica pomiędzy nat

nat

ęż

ęż

eniem

eniem

o

o

ś

ś

wietlenia

wietlenia

E

E

a luminancj

luminancj

ą

ą

L

L

-

-

Strumie

Strumie

ń

ń

ś

ś

wietlny

wietlny - jest całkowit

ą

moc

ą ś

wiatła emitowan

ą

przez

ź

ródło

ś

wiatła (lamp

ę

).

-

Ś

Ś

wiat

wiat

ł

ł

o

o

ść

ść

I

I -

okre

ś

la ilo

ść ś

wiatła wysyłan

ą

w konkretnym kierunku.

(

(

Przy pomocy

Przy pomocy

ś

ś

wiat

wiat

ł

ł

o

o

ś

ś

ci

ci

tworzy si

tworzy si

ę

ę

krzywe rozsy

krzywe rozsy

ł

ł

u oprawy o

u oprawy o

ś

ś

wietleniowej

wietleniowej

)

)

.

.

-

Nat

Nat

ęż

ęż

enie o

enie o

ś

ś

wietlenia

wietlenia

E

E

- jest z kolei t

ą

ilo

ś

ci

ą ś

wiatła, która wysłana z oprawy dociera do

powierzchni pracy..

-

-

L

L

uminancja

uminancja

jest to ilo

ść ś

wiatła wysyłana z okre

ś

lonej powierzchni. (

Jest t

Jest t

o

o

ś

ś

wiat

wiat

ł

ł

o, kt

o, kt

ó

ó

re

re

odbije si

odbije si

ę

ę

od powierzchni i dotrze do oka obserwatora

od powierzchni i dotrze do oka obserwatora

).

Luminancj

Luminancj

ę

ę

- posiada wszystko to, co

widzimy. Równie

ż ź

ródło

ś

wiatła ma luminancj

ę

, gdy

ż ś

wiatło wysyłane jest zawsze z konkretnej

powierzchni, czasami bardzo małej. Ró

ż

nica jest tylko taka,

ż

e jest to du

ż

a luminancja, która razi oczy i

mówimy wtedy o zjawisku zwanym ol

ś

nieniem.

Podstawowe wielko

Podstawowe wielko

ś

ś

ci o

ci o

ś

ś

wietleniowe.

wietleniowe.

2009-11-27

Elektryczne

Elektryczne

ź

ź

r

r

ó

ó

d

d

ł

ł

a

a

ś

ś

wiat

wiat

ł

ł

a

a

śarówka zwykła, halogenowa,

Lampa fluoroscencyjna (świetlówka),

Lampa rtęciowa (rtęciówka),

Lampa sodowa (sodówka),

Lampa metalohalogenkowa,

Lampa łukowa,

Lampa diodowa.

O

O

ś

ś

wietleni

wietleni

e

e

sztuczne

sztuczne

2009-11-27

Elektryczne

Elektryczne

ź

ź

r

r

ó

ó

d

d

ł

ł

a

a

ś

ś

wiat

wiat

ł

ł

a

a

Promieniowanie widzialne może być wytwarzane
przez:

- temperaturę,
- luminescencję.

Temperaturowe

Temperaturowe

wytwarzanie

światła

jest

spowodowane termicznym wzbudzeniem atomów
ciała

promieniującego

i

charakteryzuje

się

jednoczesnym

wysyłaniem

przez

ciało

promieniujące fal elektromagnetycznych o różnych
długościach.

2009-11-27

Luminescencyjne

Luminescencyjne

wytwarzanie

światła

jest

spowodowane

wzbudzeniem

atomów

ciała

promieniującego kosztem energii chemicznej,
elektrycznej, promienistej itd.

Działanie elektrycznych źródeł światła może opierać się na
zastosowaniu każdego z wyżej wymienionych sposobów (często obu
metod równocześnie).

Promieniowanie widzialne

Promieniowanie widzialne

Promieniowanie widzialne (światło w znaczeniu obiektywnym)

przyjmuje się w zakresie 380 - 780 nm.

IR

UV

380

430

470

500

530

560

590

620

780

2009-11-27

Rodzaje promieniowania

Rodzaje promieniowania

elektromagnetycznego

elektromagnetycznego (λ, nm)

2009-11-27

Wra

Wra

ż

ż

enia wizualne

enia wizualne

-

-

w zale

w zale

ż

ż

no

no

ś

ś

ci od barwy

ci od barwy

ś

ś

wiat

wiat

ł

ł

a.

a.

Norma PN-EN 12464-1 wprowadza nast

ę

puj

ą

ce przedziały i sformułowania przy okre

ś

laniu

temperatury barwowej:

temperatura barwowa poni

ż

ej 3300 K - barwa ciepła,

temperatura barwowa 3300 K - 5300 K - barwa neutralna,

temperatura barwowa powy

ż

ej 5300 K - barwa chłodna.

2009-11-27

Wra

Wra

ż

ż

enie barwy w zale

enie barwy w zale

ż

ż

no

no

ś

ś

ci od stopnia oddawania barw

ci od stopnia oddawania barw

przez

przez

ź

ź

r

r

ó

ó

d

d

ł

ł

o

o

ś

ś

wiat

wiat

ł

ł

a.

a.

Dla zapewnienia dobrego odwzorowania kolorów oraz wła

ś

ciwy kontrast barwy,

nale

ż

y stosowa

ć ź

ródła

ś

wiatła o wysokim wska

ź

niku oddawania barw (R

R

a

a

).

Wówczas przedmioty, które obserwujemy prezentuj

ą

si

ę

w swoich naturalnych,

niezafałszowanych kolorach.

Wska

ź

nik oddawania barw Ra posiada maksymaln

ą

warto

ść

100 (np.

ż

arówka).

2009-11-27

WSKAŹNIK ODDAWANIA BARW (R

a

)

Wrażenie w oddawaniu barw otoczenia

1A - bardzo duża

100 > R

a

≥≥≥≥

90

1B - duża

90 > R

a

≥≥≥≥

80

2 - średnia

80 > R

a

≥≥≥≥

60

3 - mała

60 > R

a

≥≥≥≥

40

4 - bardzo mała

40 > R

a

Grupy dokładności oddawania barw elektrycznych
źródeł światła:

2009-11-27

TEMPERATURA BARWOWA

Graficzne przedstawienie barw współczesnych
źródeł światła.

Kategoria subiektywna określająca wrażenie
barwy:

2009-11-27

Lampy elektryczne

Lampy o luminescencyjnym

wytwarzaniu światła

Lampy o temperaturowym

wytwarzaniu światła

Lampy
łukowe

śarówki

Lampy

wyładowcze

Lampy

(świetlówki)

Lampy

sodowe

Lampy

tlące

Lampy

rtęciowe

Lampy

indukcyjne

Lampy

o katodzie

gorącej

Lampy

o katodzie

zimnej

Lampy

rtęciowe z

luminoforem

Lampy

rtęciowo-żarowe

Lampy

łukowe płomienne

Lampy

o świetle

mieszanym

2009-11-27

Ź

ródła światła sztucznego

2009-11-27

PODSTAWOWE PARAMETRY ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA

21

(2–5%)

2009-11-27

ś

ś

ar

ar

ó

ó

wki; budowa i zasada dzia

wki; budowa i zasada dzia

ł

ł

ania

ania

Temperaturowe

ź

ródło

ś

wiatła, w

którym ciałem

ś

wiec

ą

cym jest

roz

ż

arzony na skutek przepływu

pr

ą

du, zazwyczaj do temperatury

ok. 3000 K drut (lub spiralka
jedno-

lub

dwuskr

ę

tkowa)

z

trudno

topliwego

materiału

(pierwotnie

włókno

w

ę

glowe

1879),

obecnie

wolfram

umieszczony w ba

ń

ce szklanej

.

-

ś

arówki mniejszej mocy (do

25W) wykonywane s

ą

zazwyczaj

jako pró

ż

niowe, wi

ę

kszej mocy

(od 40 do 100)W jako gazowane
dwuskr

ę

tkow,

które

s

ą

wype

ł

nione mieszanin

ą

gazów

szlachetnych (np. argon z 10%

domieszk

ą

azotu lub kryptonu).

2009-11-27

Gaz zmniejsza parowanie

ż

arnika wolframowego i pozwala

stosowa

ć

wy

ż

sze temperatury robocze (2800 - 3000 K) w

porównaniu z

ż

arówkami pró

ż

niowymi (2600 K).

Skuteczno

ść ś

wietlna

ż

arówek o ba

ń

ce przezroczystej

wynosi od 8 Im/W (

ż

arówki małej mocy) do około 20 Im/W

(

ż

arówki o mocy 100 i 1500 W).

ś

arówki wypromieniowuj

ą

ś

rednio około 75% mocy

pobranej z sieci (reszta jest oddawana do otoczenia przez
przewodzenie i konwekcj

ę

).

Trwa

ł

o

ść

typowych

ż

arówek wynosi ok. 1000 godzin. Po

up

ł

ywie 1000 godzin strumie

ń ś

wietlny mo

ż

e si

ę

zmniejszy

ć

nawet poni

ż

ej 80 %. Wielko

ść

strumienia

ś

wietlnego i

trwa

ł

o

ść

ż

arówki w du

ż

ym stopniu zale

żą

od napi

ę

cia

zasilaj

ą

cego.

2009-11-27

-

Rozpylony wolfram osiada na wewn

ę

trznych

ś

ciankach

ba

ń

ki i zmniejsza si

ę

jej przezroczysto

ść

(dalsze zmniejszenie

strumienia

ś

wietlnego wysyłanego przez

ż

arówk

ę

).

-

Drut wolframowy ulega w wysokiej temperaturze rozpyleniu

(zmniejsza si

ę

ś

rednica drutu a zwi

ę

ksza si

ę

jego

rezystancja), co powoduje zmniejszenie mocy

ż

arówki i

wysyłany strumie

ń ś

wietlny.

Zasada działania

ż

arówki

Koniec

ż

ycia

ż

arówki -

przepalenie skr

ę

tki

2009-11-27

ś

arówki do ogólnych celów o

ś

wietleniowych dzielimy na

ż

arówki g

ł

ównego szeregu mocy o ba

ń

kach przezroczystych,

mlecznych i opalizowanych (ich moce znamionowe wynosz

ą

:

15, 25, 40, 60, 75,

100

100

, 150, 200, 300, 500, 1000 i 1500 W).

ś

arówki s

ą

bardzo wra

ż

liwe na odchylenia napi

ę

cia

zasilaj

ą

cego od warto

ś

ci znamionowej. Im wy

ż

sze napi

ę

cie

zasilaj

ą

ce tym wi

ę

ksza; moc elektryczna pobierana przez

ż

arówk

ę

, temperatura

ż

arnika, strumie

ń

i sprawno

ść

, ale za to

zmniejsza si

ę

jej trwało

ść

.

Tradycyjna

ż

arówka na trzonku E27 i E14

2009-11-27

Komputerowo

zaprojektowany

odbłyśnik

powoduje

podwójne odbicie promieni świetlnych (zwierciadlane).

2009-11-27

Intensywność świetlna w centrum strumienia świetlnego
jest znacznie wyższa niż w standardowych żarówkach
zwierciadlanych

2009-11-27

2009-11-27

2009-11-27

Szczególne miejsce w

ś

ród tradycyjnych

ż

arówek zajmuj

ą

ż

arówki

SOFTONE o nowoczesnym, lekko zbli

ż

onym do sze

ś

ciok

ą

ta kształcie.

ś

arówki te emituj

ą

mi

ę

kkie przyjemnie rozproszone

ś

wiatło, które nie

powoduje ol

ś

nienia. S

ą

one dost

ę

pne w wersji białej jak równie

ż

w wielu

pastelowych odcieniach. Mog

ą

by

ć

zatem wykorzystane zarówno do

o

ś

wietlenia ogólnego jak i do dekoracyjnego podkre

ś

lenia kolorów wn

ę

trza,

tworz

ą

c przyjemn

ą

, relaksuj

ą

c

ą

atmosfer

ę

wzmagaj

ą

c

ą

poczucie komfortu.

Dzi

ę

ki tym zaletom

ż

arówki SOFTONE mog

ą

zast

ę

powa

ć

standardowe

ż

arówki we wszystkich miejscach zastosowania podnosz

ą

c jako

ść

o

ś

wietlenia przy niewielkiej ró

ż

nicy w cenie zakupu.

2009-11-27

ś

ś

ar

ar

ó

ó

wki halogenowe

wki halogenowe

ś

arówka halogenowa typu LH-11

do ogólnych celów

o

ś

wietleniowych o mocy 1000 W:

1 -

ż

arnik, 2 - rurka kwarcowa, 3 - wsporniki

ż

arnika,

4 - trzonek

Są to żarówki, w których do gazu wypełniającego bańkę
dodano halogenu (w postaci jodków, bromków, chlorków).
Mają one mniejsze wymiary, większą skuteczność świetlną
o 25% niż zwykłe żarówki i trwałość do (2000 – 3000)h.

2009-11-27

Halogenami s

ą

pierwiastki chemiczne (jak jod, fluor, chlor i

brom), tworz

ą

ce w okre

ś

lonych temperaturach z metalami

zwi

ą

zki chemiczne, które przy wy

ż

szych temperaturach

ulegaj

ą

rozkładowi. Dodatek jodu lub innego halogenu

zapobiega zmniejszaniu si

ę

przezroczysto

ś

ci ba

ń

ki z

upływem czasu eksploatacji

ż

arówki.

- Dodatek jodu powoduje,

ż

e odparowuj

ą

ce cz

ą

steczki

ż

arnika osiadaj

ą

ce na

ś

ciankach ba

ń

ki w temperaturze

przewy

ż

szaj

ą

cej 500 K tworz

ą

z jodem zwi

ą

zek chemiczny,

którego pary wypełniaj

ą

ba

ń

k

ę

, a po zetkni

ę

ciu z rozgrzanym

ż

arnikiem (o temperaturze około 3000 K) ulegaj

ą

rozkładowi.

- Wolfram osiada na

ż

arniku, a jod wydziela si

ę

do przestrzeni

ba

ń

ki. Wolfram wraca do

ż

arnika (co dwukrotnie wydłu

ż

a

trwało

ść

takich

ż

arówek), a ba

ń

ka lampy pozostaje

przezroczysta.

2009-11-27

Zasada dzia

Zasada dzia

ł

ł

ania

ania

ż

ż

ar

ar

ó

ó

wki halogenowej

wki halogenowej

2009-11-27

Wprowadzenie na rynek w 1960 roku

ż

ż

ar

ar

ó

ó

wek halogenowych

wek halogenowych

, które od

tego czasu zdobyły bardzo du

żą

popularno

ść

w wielu zastosowaniach

zarówno do o

ś

wietlenia ogólnego jak równie

ż

do tworzenia akcentów

ś

wietlnych. Lampy halogenowe PHILIPS emituj

ą ś

wiatło o wy

ż

szej ni

ż

ż

arówki temperaturze barwowej (do 3200K). Oznacza to,

ż

e ich

ś

wiatło

jest bielsze. Dodatkowymi zaletami s

ą

: wysoka trwało

ść

(od 2 do 5 razy

dłu

ż

sza w porównaniu do tradycyjnej

ż

arówki), doskonałe oddawanie

kolorów o

ś

wietlanych przedmiotów, niewielkie rozmiary oraz mo

ż

liwo

ść

przyciemniania strumienia

ś

wietlnego. Jednak

ż

arówek halogenowych

nie nale

ż

y przyciemnia

ć

przez zbyt długi okres czasu, gdy

ż

ci

ą

głe

obni

ż

enie napi

ę

cia spowoduje obni

ż

enie temperatury wewn

ą

trz

ż

arówki i

w efekcie

ustanie cyklu regeneracyjnego

ustanie cyklu regeneracyjnego

. Przyciemnianie

ż

arówek na

krótki czas praktycznie nie ma wpływu na ich trwało

ść

, gdy

ż

podniesienie

temperatury skr

ę

tki uruchomi cykl ponownie.

Halogenowe

Halogenowe

ź

ź

r

r

ó

ó

d

d

ł

ł

a

a

ś

ś

wiat

wiat

ł

ł

a

a

mo

ż

emy podzieli

ć

na

ź

ródła: niskonapi

ę

ciowe (12V, 24V), które do

pracy wymagaj

ą

u

ż

ycia transformatora oraz na

ź

ródła zasilane napi

ę

ciem sieciowym (230V).

2009-11-27

Przełomem w halogenowych

halogenowych

ź

ź

r

r

ó

ó

d

d

ł

ł

ach

ach

ś

ś

wiat

wiat

ł

ł

a

a

jest wprowadzony na rynek przez

firm

ę

Philips reflektor PAR20

reflektor PAR20

Electronic

Electronic

. Jest to lampa zasilana napi

ę

ciem

sieciowym 230V, zaopatrzona w standardowy trzonek E27.

Ź

ródłem

ś

wiatła jest

jednak niskonapi

ę

ciowa kapsułka halogenowa. Wewn

ą

trz lampy wbudowany

jest miniaturowy transformator elektroniczny, dzi

ę

ki któremu nie ma potrzeby

stosowania zewn

ę

trznego transformatora. Reflektor ten cechuje si

ę

trwało

ś

ci

ą

5000 godzin i a

ż

o 60% mniejszym zu

ż

yciem energii elektrycznej w porównaniu z

innymi reflektorami na napi

ę

cie 230V.

2009-11-27

Nowa generacja energooszcz

ę

dnych

ż

arówek

halogenowych

Zasada działania technologii powłok interferencyjnych; (Opatentowane pokrycie odbijaj

ą

ce

promieniowanie podczerwone sk

ł

ada si

ę

z kilku warstw tantalu i dwutlenku krzemu naniesionych na

szk

ł

o

ż

arnika

ż

arówki halogenowej

Korzy

ś

ci uzyskane ze stosowania tej innowacyjnej technologii to:

a.

wi

ę

kszy strumie

ń ś

wietlny (przy tej samej mocy lampy),

b.

mniejsza moc lampy (przy identycznym strumieniu

ś

wietlnym),

c.

dłu

ż

sza trwało

ść

(identyczny strumie

ń ś

wietlny).

Lampy serii MASTER Line ES: - 40% mniej energii elekt., 40% mniej ciepła ni

ż

tradycyjne

MR16 (trwało

ść

5000h)

2009-11-27

Halogenowe

ż

arówki energooszcz

ę

dne Philips MASTER Classic na trzonkach E27

i E14 (50% oszcz

ę

dno

ś

ci energii, 3 lata trwało

ś

ci)

Na rynek o

Na rynek o

ś

ś

wietleniowy w roku 2008 po raz pierwszy trafi

wietleniowy w roku 2008 po raz pierwszy trafi

ł

ł

y

y

ż

ż

ar

ar

ó

ó

wki halogenowe

wki halogenowe

MASTER

MASTER

Classic

Classic

(

(

EcoClassic

EcoClassic

),

),

które zostały zaprojektowane w oparciu o

sprawdzon

ą

(wcze

ś

niej) technologi

ę

integracji elektronicznego transformatora z

energooszcz

ę

dn

ą

, niskonapi

ę

ciow

ą

kapsułk

ą

halogenow

ą

.

Dodatkowo

mog

ą

by

ć

bez

problemów

stosowane

ze

ś

ciemniaczami.

Dotychczasowe

halogeny pozwalały na uzyskanie
jedynie 30% oszcz

ę

dno

ś

ci na

zu

ż

yciu energii przy dwukrotnie

wi

ę

kszej trwało

ś

ci w porównaniu

do tradycyjnej

ż

arówki.

ś

arówka

energooszcz

ę

dna

MASTER

MASTER

Classic

Classic przy emisji tej samej ilo

ś

ci

ś

wiatła, co tradycyjna

ż

arówka

zu

ż

ywa o 50% mniej energii

elektrycznej

i

ma

trzykrotnie

wi

ę

ksz

ą

trwało

ść

2009-11-27

Ksenonowa lampa

Ksenonowa lampa

ł

ł

ukowa

ukowa



Światło powstaje dzięki

wyładowaniu elektrycznemu

pomiędzy

wolframowymi

elektrodami umieszczonymi w szklanej bańce wypełnionej

ksenonem



Charakteryzuje się białym

światłem

zbliżonym do światła

słonecznego

i wysokim

wskaźnikiem oddawania barw

.



Ksenonowe lampy łukowe posiadają dużą moc od 1 do 15

kW

.



Stosowane są w m. in. w

projektorach filmowych

np. systemu

IMAX

.

2009-11-27

Wy

Wy

ł

ł

adowania w gazach

adowania w gazach

-

-

przypomnienie

przypomnienie

Wytwarzaj

ą ś

wiatło - przez wzbudzenie atomów par lub

gazu zderzaj

ą

cych si

ę

z elektronami zd

ąż

aj

ą

cymi z katody do

anody pod wpływem napi

ę

cia doprowadzonego do elektrod.

Gazy w normalnych warunkach s

ą

dielektrykami, przy

obni

ż

eniu ich ci

ś

nienia trac

ą

t

ę

wła

ś

ciwo

ść

.

Przy dostatecznie du

ż

ym nat

ęż

eniu pola elektrycznego i

odpowiednio niskim ci

ś

nieniu gazu, energia elektronów

poruszaj

ą

cych si

ę

od katody do anody wystarcza do

zjonizowania napotkane atomy gazu (

jonizacja zderzeniowa

).

Przepływ pr

ą

du wywołany

lawinow

ą

jonizacj

ą

okre

ś

la si

ę

wyładowaniem

ś

wietl

ą

cym

(gaz

staje

si

ę

ź

ródłem

promieniowania).

Przy odpowiednio du

ż

ej warto

ś

ci pr

ą

du i wystarczaj

ą

cej

liczbie atomów gazu w przestrzeni mi

ę

dzy elektrodami mo

ż

e

nast

ą

pi

ć

wyładowanie łukowe

.

2009-11-27

Cechy wspólne wszystkich lamp wyładowczych

Konieczność stosowania stabilizatorów:

- w miarę zwiększania się prądu wyładowania (

lawinowa

jonizacja

) rezystancja gazu zawartego w rurze szybko

maleje, co powoduje obniżanie napięcia i dalsze
zwiększenie prądu (aż do zniszczenia układu) - włącza się
szeregowo rezystor (dławik) między źródło napięcia
zasilania a elektrody o odpowiedniej rezystancji, aby
spadek napięcia był większy na rezystorze, co ogranicza
obniżenie napięcia na elektrodach.

Konieczność zlikwidowania tętnień światła przy zasilaniu

napięciem przemiennym:

- umieszcza się w jednej oprawie dwie lub trzy np.
świetlówki i zasila się je napięciami przesuniętymi w fazie
(układ anty-stroboskopowy).

2009-11-27

Z uwagi na stosowane luminofory mo

Z uwagi na stosowane luminofory mo

ż

ż

emy wyr

emy wyr

ó

ó

ż

ż

ni

ni

ć

ć

trzy podstawowe rodziny

trzy podstawowe rodziny

ś

ś

wietl

wietl

ó

ó

wek

wek

(

(

lampy fluorescencyjne

lampy fluorescencyjne

)

) :

:

•

Ś

wietlówki standardowe o słabym oddawaniu kolorów (Ra 50 do 70)

•

Ś

wietlówki trójpasmowe TLD Super 80 Nowej Generacji o wysokim

współczynniku oddawania kolorów (Ra 85)

•

Ś

wietlówki de Luxe o bardzo wysokim współczynniku oddawania

kolorów (Ra 95 do 98)

Świetlówki