Budowa i właściwości piany gaśniczej

Piana jest to nietrwały układ dyspersyjny złożony z pęcherzyków powietrza

lub innego gazu i błonek wytworzonych z wodnego roztworu środka
pianotwórczego[Norma PN – 91/C – 83603/01. Środki gaśnicze. Pianotwórcze
środki gaśnicze. Postanowienia ogólne i zakres normy].

Jak wynika z definicji piana jest mieszaniną trzech składników: środka

pianotwórczego, wody i gazu, najczęściej powietrza. W zależności od sposobu
mieszania tych składników wyróżnia się dwa rodzaje piany gaśniczej:
chemiczną i mechaniczną. Ponieważ piana chemiczna ma obecnie bardzo
ograniczone zastosowanie, ze względu na jej stosunkowo duże koszty produkcji
i trudności przy organizacji działań gaśniczych, na uwagę zasługuje przede
wszystkim piana mechaniczna.

Wytwarzanie piany mechanicznej składa się z dwóch etapów:

1) sporządzenie wodnego roztworu środka pianotwórczego;

2) dodanie powietrza do otrzymanego roztworu.

W wyniku mieszania się tych składników powstaje wiele pęcherzyków

wypełnionych powietrzem, co sprawia, że piana jest lżejsza od jakiejkolwiek
palnej cieczy i może utrzymywać się na ich powierzchni .
W

zależności od ilości wprowadzanego do roztworu powietrza otrzymuje

się pianę o różnej liczbie spienienia L

s

. Ze względu na wielkość liczby

spienienia wyróżnia się trzy rodzaje piany:

1) Piana ciężka (L

s

< 20). Jest to najczęściej stosowany rodzaj piany,

ponieważ może ona być podawana na duże odległości, szybko się rozpływa
i tworzy stabilną powłokę. Głównym warunkiem skutecznego zastosowania
piany ciężkiej jest odpowiednia wydajność jej podawania. Wydajność musi być
taka, aby zapewniała możliwie najszybsze ugaszenie pożaru i umożliwiała
utworzenie odpowiedniej warstwy piany, zdolnej zabezpieczyć ciecz przed
ponownym zapaleniem.
2)

Piana

średnia (20 < L

s

< 200). Piana średnia, przy zachowaniu równie

dobrej płynności, powstaje w znacznie większych objętościach. Sprawia to, że
w tym samym czasie co piana ciężka wypełnia ona znacznie większe
przestrzenie. Dlatego też stosuje się ją do gaszenia pożarów zbiorników,
silników, transformatorowni. Wadą piany średniej jest możliwość jej podawania
tylko na niewielkie odległości.

3) Piana lekka (L

s

> 200). Piana tego typu jest głównie używana do

objętościowego wypełniania zamkniętych pomieszczeń takich jak magazyny,
hangary lotnicze, ładownie i maszynownie statków, chłodnie, szyby górnicze,
tunele kablowe.

Wprowadzenie do użytku pian tworzących film wodny umożliwiło

w niektórych sytuacjach stosowanie pian nienapowietrzanych. Piana
nienapowietrzana powstaje przy ograniczonym mieszaniu się roztworu

pianotwórczego z powietrzem poza prądownicą i posiada bardzo niską liczbę
spienienia
(2

÷

3). Tak niska liczba spienienia pozwala podawać pianę nienapowietrzaną na

znaczne odległości. Dlatego też przy pożarach rozległych i płytkich rozlewisk
palnych cieczy piana ta może mieć przewagę nad pianą ciężką. Także użycie
prądów rozproszonych nienapowietrzanej piany może umożliwić szybsze
pokrycie powierzchni pożaru.