K
le
p
sy
d
ra
Klepsydra
Z wyrazu
UMIESZ-
CZANIE
nale¿y odj¹æ li-
terê z kolorowego pola, a z pozosta³ych utworzyæ
nowe s³owo i wpisaæ je po- ni¿ej. Postêpuj¹c w taki sam sposób z kolejnymi wyrazami (odejmowan¹ literê nale¿y wybraæ samo- dzielnie), nale¿y dojœæ do
s³owa
CENA
. Nastêpnie
do tego wyrazu dodaæ li- terê, utworzyæ nowy wyraz
i wpisaæ go poni¿ej. Postê- puj¹c tak kolejno, nale¿y
dojœæ do s³owa
UMIESZ-
CZANIE
(dodana litera
w kolorowym polu). Wy- razy 8-literowe i krótsze,
wpisywane w kratki pomiê- dzy pogrubionymi liniami,
s¹ dla siebie anagramami.
Kropk¹ oznaczono miej- sce wystêpowania jednej
ze spó³g³osek. Wszystkie
wpisywane wyrazy to rze- czowniki pospolite (pisane
ma³¹ liter¹) w mianowniku
lp. lub lm.
Stanis
ław Bisko
K
rz
y
żó
w
k
a
Krzy
żówka
ła
ń
c
u
c
h
o
w
a
ła
ń
cuchowa
Nale¿y przejœæ od wyrazu
SZYDERCA
do s³owa
PAKIET
, tworz¹c po
drodze anagramy (A), metagramy (M), synonimy (S), dodaj¹c literê (+1)
lub j¹ odejmuj¹c (–1) od poprzedniego wyrazu, utworzone s³owa wpisaæ
do diagramu. Wszystkie wyrazy to rzeczowniki pospolite (pisane ma³¹ li-
ter¹) w mianowniku liczby pojedynczej lub mnogiej. Litery w kolorowych
polach, czytane rzêdami, utworz¹ rozwi¹zanie dodatkowe.
1) S.
2) +1.
3) M.
4) M.
5) M.
6)
M.
7)
–1.
8)
A.
9)
A.
10) A.
11) M.
12) –1.
13) –1.
14) A.
15) M.
16) M.
17) M.
18) M.
19) +1.
20) +1.
21) A.
22) M.
23) M.
24) +1.
25) A.
pakiet (–1)
Stanis
ław Bisko
4
5
3
3
4
2
3
A
n
a
g
ra
m
Anagram ry
su
n
k
o
w
y
rysunkowy
Rozwi¹zanie jednowyrazowe,
13-literowe.
Wiol
6
7
J
o
lk
a
Jolka
Ujawniono wszystkie lite-
ry D i
Ś
. Do diagramu nale-
ży wpisa
ć anagramy (wyrazy
utworzone ze wszystkich liter
innego s
łowa, np. zra
żenie –
zż
eranie), metagramy (wyrazy
ze zmienion
ą jedn
ą liter
ą, np.
korzenie – kurzenie), plus al- bo minus 1 (wyrazy z dodan
ą
lub odj
ęt
ą liter
ą, np. kurzenie –
kur
czenie, pró
żniak – pró
żnia)
oraz synonimy (np. czerwie
ń
– kier) podanych wyrazów. Wszystkie wyrazy wpisywa- ne do diagramu to rzeczow- niki pospolite (pisane ma
łą
liter
ą). Litery w polach z krop-
ką
, czytane rz
ędami, utworz
ą
dwuwyrazowe rozwi
ązanie do-
datkowe.
Wszystkie chwyty dozwolone
•
akry
•
ameryk
•
balia
•
barak
•
baza
•
bona
•
brzeczka
•
efedra
•
iron
•
kapinos
•
kiernoz
•
kobiecina
•
kojenie
•
kompas
•
koparka
•
koza
•
krzyk
•
lato
•
litera
•
lizena
•
migi
•
odznaka
•
osoka
•
piryt
•
pisarka
•
postêp
•
rokosz
•
rudzik
•
rzeka
•
skopek
•
smok
•
star
•
sumka
•
szatyn
•
œcier
•
traczka
•
trop
•
trykanie
•
uszka
•
zagon
•
zalety
Stanis
ław Bisko
6
7
5
ANAGRAM POTRÓJNY
Wci
ąż
— — — — — —
o nim kobiet grono,
— — — — — —
si
ę w prawd
ę gorzk
ą pono
ć:
na salonowego lwa si
ę
— — — — — —
,
cho
ć dawno wylinia
ła
— — — — — —
.
Stanis
ław Bisko
2
W kolejno
ści przypadkowej:
•
drzewo, pod którym spoty- kali siê Laura i Filon
•
odpoczywanie maluchów po
obiedzie w przedszkolu
•
... Hubal, czyli Henryk Do- brzañski walcz¹cy podczas kampanii wrzeœniowej
•
ryba gotowa do tar³a
•
jednoczesna zag³ada wiel- kiej liczby ludzi
•
szczególne zami³owanie do sztuki filmowej
•
krzes³o, stó³ lub szafa
Stanis
ław Bisko
A
lf
a
b
e
tk
a
Alfabetka
Wyrazy o podanych okre
śleniach nale
ży wpisa
ć do diagramu, a nast
ępnie uzupe
łni
ć
diagram parami wyrazów ró
żni
ących si
ę jedn
ą liter
ą (w kratkach przedzielonych kre-
sk
ą) – je
żeli dobierze si
ę je i wpisze odpowiednio, to z liter nad kresk
ą mo
żna u
ło
ży
ć
wyraz 4-literowy, podobnie jak z liter pod kresk
ą. Jeden z dopisywanych wyrazów jest
nazw
ą w
łasn
ą, pozosta
łe to rzeczowniki pospolite (pisane ma
łą
liter
ą) w mianowniku
lp. Punktacja dodatkowa za u
ło
żenie pary s
łów 4-literowych: + 2 punkty.
1
5
2
4
•
trzy wyrazy to nazwy w³asne
(nazwisko, nazwa zespo³u, nazwa miasta w Bu³garii)
•
jedno s³owo w liczbie mno- giej (przymiotnik w u¿yciu
rzeczownikowym)
•
w kolorowych kratkach wy- stêpuje litera charaktery- styczna dla polszczyzny
•
pierwsze litery (w kolejnoœci alfabetycznej):
A, C, G, G, L,
P,
P
, P
, S, W.
Stanis
ław Bisko
W
ir
ó
w
k
a
p
a
li
n
d
ro
m
o
w
a
Wirówka palindromowa
Rozpoczynaj
ąc od pola zaznaczonego kresk
ą, nale
ży wpisa
ć prawoskr
ętnie do dia-
gramu wyrazy 6-literowe z
ło
żone z dwóch zlepków palindromowych, np. (Mam)(aja),
(Pap)(ini). Litery w polach zaznaczonych kropk
ą, czytane rz
ędami, utworz
ą rozwi
ąza-
nie dodatkowe – dwa wyrazy powi
ązane ze sob
ą tematycznie. Informacje dodatkowe:
+
8
5
Prawoskr
ętnie
(od pola
z kresk¹):
1) szaruga,
s³ota.
2) gruba
ryba.
3) dreszcze.
4) przyjmuje
pacjentów.
5)
przyrz¹d z ruchom¹ ig³¹
magnetyczn¹.
6)
brzd¹c, berbeæ, skrzat.
Stanis
ław
Bisko
W
ir
ó
w
k
i
sy
n
o
n
im
o
w
e
Wirówki synonimowe
Obja
śnienia wyrazów (synonimów) s
ą wspólne dla dwóch wirówek. Litery w koloro-
wych polach, czytane rz
ędami w obydwu diagramach, utworz
ą rozwi
ązanie dodatkowe.
R
e
b
u
si
k
Rebusik
R
e
b
u
si
k
Rebusik
Rozwi¹zanie jednowyrazowe, 12-literowe.
Stanis
ław Bisko
Rozwi¹zanie jednowyrazowe, 10-literowe.
Stanis
ław Bisko
100
gr mam
y.
21
21
21
2
2
1
1
ANAGRAM
P
on
ie
d
zi
ał
ek
Poniedzia
łek
m
ło
d
ej
m
ęż
at
k
i
m
łodej m
ęż
atki
Troch
ę mniej mam spraw na g
łowie
—
/ — — — — — — — —
(to te
ż cz
łowiek),
dzi
ś z u
śmiechem ku mnie idzie,
—
/ — —
/ — — — — — —
dobry tydzie
ń.
Bogus
ława Borys
DWUWYRAZOWY
KALAMBUR KO
Ł
OWY
Tej pani w metryk
ę nie zerkaj,
bo to… szkrab oraz usterka.
Jan Kurzy
ński
2
1
Poziomo: 5)
czysto z piaskiem.
6) œciga
tratwê.
7) smar
luku.
Pionowo: 1)
czarem go ³atam.
2)
tren z bratkami.
3)
sowa o konikach.
4)
panda w locie.
Ryszarda Sawa-Sumera
Poziomo
(w kolejnoœci przypadkowej):
•
... z kogoœ spad³a, czyli ujawni³o siê, jaki
jest naprawdê
•
pisklê pójd
źki lub p³omykówki
•
strumyk wytryskuj¹cy spod ziemi lub zni-
kaj¹cy pod ni¹ (przestarzale)
•
... Sforza d’Aragona, polska królowa, ¿ona
Zygmunta Starego
Nazwy ssaków
(alfabetycznie):
•
arni
•
kot
•
kret
•
lar
•
tar
Pionowo:
1)
op³atek wystawiany w monstrancji.
2)
owad potocznie nazywany szczypawk¹.
3)
b³yszcz¹ca tkanina podobna do aksamitu.
4)
tkanina dekoracyjna zawieszana na œcia-
nie.
5)
ma³y pies pokojowy o kulistej g³owie i wy-
puk³ych oczach.
6)
wystêp jednego artysty.
7) rzeka
szczecinian.
8) teledysk.
Jerzy Buczkowski
Do ka
żdego odgadni
ętego wyrazu po-
ziomego nale
ży doda
ć nazw
ę ssaka z li-
sty i powsta
łe nowe s
łowo wpisa
ć do
diagramu, np. KAPNIK + RY
Ś
= KAPRY-
Ś
NIK. Podobnie z wyrazu odczytanego
rz
ędami w kolorowych polach i pozosta-
łej nazwy ssaka mo
żna utworzy
ć s
łowo
– rozwi
ązanie dodatkowe.
K
rz
y
żó
w
k
a
Krzy
żówka
2
2
1
P
so
tk
a
Psotka
Do jednego s
łowa w obja
śnieniu nale
ży doda
ć (lub od niego odj
ąć
) liter
ę, a w dru-
gim zmieni
ć liter
ę na inn
ą, tworz
ąc okre
ślenie odgadywanego wyrazu. Litery w po-
lach z kropk
ą, czytane rz
ędami, utworz
ą rozwi
ązanie dodatkowe.
4
9
Poziomo: 5
)
kinoman wie, gdzie jest.
9)
roœlinny
upór.
10)
z rzêdu eufazji.
12) zwierzêcy
upór.
14
)
gdy nauczycielka udziela
nagany, to s¹ przera¿eni.
15
) masowe
dokoñczenie
lata i myœli.
Pionowo: 1)
znajdziesz w epitetów
stadzie.
2)
specjalne schronienie dla
zwierzyny ³ownej (ptaka).
3)
kr¹¿kolinki pomys³owe- go.
4)
wielka dama z balu na
Ch³odnej.
H
o
c
k
i-
k
lo
c
k
i
Hocki-klocki
Litery w kolorowych polach, czytane rz
ędami, utworz
ą
rozwi
ązanie dodatkowe.
5
)
„… siad³ na ziemi, opar³ siê o œcianê i pochyli³ ku
piersiom czo³o zaduma- ne”.
6
)
buty uskrzydlaj¹ce zwy- ciêzców.
7
)
miasto, a Lwów z nim w parze.
8)
p³yn¹
œpiewaj¹co.
11
)
szczególny punkt tak
czy wspak.
13)
miasto przed Miastem.
Stanis
ław Bisko
4
5
3
M
e
ta
m
o
rf
o
za
-s
zy
fr
Metamorfoza-szyfr
W wyrazie
TRAGI
nale¿y zamieniæ literê z zazna-
czonego pola na inn¹, a nastêpnie przenieœæ litery do
kolejnego rzêdu, aby utworzy³y wraz z wpisan¹ liter¹
s³owo 6-literowe (wszystkie wpisywane wyrazy to rze-
czowniki pospolite w mianowniku liczby pojedynczej
lub mnogiej). Postêpuj¹c tak dalej, nale¿y dojœæ do
wyrazu
NOSZE
. Litery z pól ponumerowanych, napi-
sane od 1 do 20, utworz¹ dokoñczenie myœli autora
tego zadania: ¯ycie...
Dariusz Staszkiewicz
2
M
e
ta
g
ra
m
o
w
y
Metagramowy
re
b
u
s
rebus
sp
o
rt
o
w
y
sportowy
W ka¿dym s³owie dwuwyrazowego
opisu przedstawionej sytuacji nale¿y
zmieniæ jedn¹ literê na inn¹ i odczytaæ
rozwi¹zanie – imiê i nazwisko Iksa.
Mar
cin Hoffman
R
y
m
-
Rym-
-c
y
m
-c
y
m
-cym-cym
Ujawniono wszystkie litery
charakterystyczne dla polsz- czyzny. Poziomo nale
ży wpi-
sa
ć rymowane wyra
żenia od-
gadni
ęte na podstawie okre-
śle
ń. Niesymetryczne po
ło-
żenie czarnych pól nale
ży
ustali
ć. Litery w kolorowych
polach, czytane rz
ędami, utwo-
rz
ą rozwi
ązanie dodatkowe.
Rz
ędami
(kolejnoϾ przypad-
kowa):
•
unik Adamka
•
raj na Ziemi
•
igrzyska, do¿ynki
•
superglue
•
„Zemsta”
•
celny prosty
Kolumnami
(kolejnoϾ przy-
padkowa):
•
najczêœciej powstaj¹ w miej- scu uderzenia
•
gatunek japoñskiej poezji li- rycznej
•
uparte zwierzê
•
w gwarze uczniowskiej: szef
szko³y
4
3
2
•
ci¹g powtarzaj¹cych siê zjawisk
•
¿artobliwie: specjalista od
wszystkiego (jak dawny pojazd konny u¿ywany
jako œrodek komunikacji miejskiej)
•
kieruje prac¹ czeladników
•
wymieniany w silniku sa- mochodowym
•
têskne zaintonowanie
pieœni
•
nagród – laureatom, po zakoñczonym konkursie
Grzegorz Chomicz
10
3
5
6
2
K
o
n
so
n
a
n
tk
a
z
j
o
lk
ą
a
n
a
g
ra
m
o
w
ą
Konsonantka z jolk
ą
anagramow
ą
Jedyne spó³g³oski wystêpuj¹ce w odgadywanych wyrazach, wpisywanych do wiêksze-
go diagramu, to R i T (ka¿da z nich powinna byæ u¿yta w ka¿dym s³owie przynajmniej
raz, np. tryt). Do mniejszego diagramu nale¿y wpisaæ anagramy niektórych s³ów z wiêk-
szego diagramu. Wszystkie odgadywane wyrazy to rzeczowniki pospolite (pisane ma³¹
liter¹) w mianowniku lp., jeden w lm., i ¿aden siê nie powtarza w obydwu diagramach.
Stanis
ław Bisko
R
e
b
u
s
Rebus
a
n
a
g
ra
m
o
w
y
anagramowy
Rozwi¹zanie 2-wyrazowe, o po-
cz¹tkowych literach i liczbie liter:
S-5 C-7.
Zdzis
ław Jagodzi
ński
4
1
+
TRYPTYK ANAGRAMOWY
P
or
y
ro
k
u
Pory roku
NIE MA
jak
UROCZE
pory roku:
wiosna, lato, jesie
ń
I zima.
Kto
ś
NARZEKA
?
DLA
widoków
warto wtopi
ć si
ę w nasz klimat.
U-12 K-10.
Có
ż,
RUTYNA
– sama nuda,
nam
Ś
NI
Ć
trzeba
O
pot
ędze.
NAD CZYM
biada
ć? Wiosna cudna
tka co roku now
ą prz
ędz
ę.
D-12 N-6.
PAWI
wachlarz lata b
łyszczy,
jesie
ń zbiera wrzosów
MIODY
,
śnieg uwalnia nas
Z RDZY
liś
ci.
W ka
żd
ą
POR
Ę
czas jest szczodry.
P-10 P-8.
Liliana Szczepa
ńska
W
ir
ó
w
k
a
z
rz
ek
am
i
Wirówka z rzekami
Z ka
żdego odgadni
ętego wyrazu nale
ży od-
jąć
jedn
ą liter
ę, a z pozosta
łych utworzy
ć na-
zw
ę polskiej rzeki, wpisywan
ą prawoskr
ętnie
do diagramu (od pola z kresk
ą). Litery w ko-
lorowych polach, czytane rz
ędami, utworz
ą
rozwi
ązanie dodatkowe.
1)
odkryty 4-ko³owy pojazd konny.
2)
wspó³czesny prajaszczur; hatteria.
3)
imiê ¯michowskiej (zm. 1876), pisarki, pre- kursorki feminizmu w Polsce.
4)
to, na czym siê coœ wspiera, np. filar.
5)
jednostka biblioteczna odrêbnie zszyta i opra- wiona, obejmuj¹ca ca³oœæ dzie³a lub po- szczególne tomy.
6)
górnoœl¹skie miasto nad K³odnic¹, siedziba klubu sportowego.
7)
Kazimierz (zm. 1779), genera³ nazywany ojcem amerykañskiej kawalerii.
8)
kontrola treœci publikacji.
Józef Pra
żuch
A
n
a
g
ra
m
o
w
y
Anagramowy
d
o
w
ó
d
dowód
Udowodniæ, ¿e lewa strona równa siê
prawej, i podaæ 13-literowe rozwi¹zanie.
Stanis
ław Bisko
iaaa
=
to
2
3
1
2
1
1
2
KALAMBUR
HOMONIMOWY
Przywo
łuj
ąc greck
ą bogini
ę,
meksyka
ńsk
ą ro
ślin
ę uczyni
ę.
Stanis
ław Bisko
2
11
S
w
a
tk
a
Swatka
Nale
ży po
łą
czy
ć pocz
ątki
okre
śle
ń
z ich w
ła
ściwymi
doko
ńczeniami. Litery z ko-
lorowych pól, czytane rz
ę-
dami, utworz
ą rozwi
ązanie
dodatkowe.
Poziomo: 3)
ptasie
6)
oczy
7)
stoi
8)
spad
9)
na
stole
11) pracuje
13) brana
15) stale
16) koñskie
17) bru
ździ³
Pionowo: 1)
lokal
2)
odstêp
3)
zje¿d¿a
4)
kasza
5)
napój
8)
pojazd
10) zbêdny
12
) odka¿acz
14) arabski
XV Szaradziarskie Mistrzostwa Polski
Warszawa, 14 czerwca 2014
Fina
ł – runda III
XV Szaradziarskie Mistrzostwa Polski. Fina³, runda III. 14 czerwca 2014. Przygoto-
wa³ Stanis³aw Bisko. Rozrywka Sp. z o.o. Warszawa, czerwiec 2014. Nak³ad 65 egz.
Imiê i nazwisko
………………………………
………………………………
Punktacja
XV Szaradziarskie Mistrzostwa Polski
Ujawniono wszystkie lite-
ry C, D i L. W polach z krop- ką
rz
ędami powinno po-
wsta
ć brakuj
ące okre
śle-
nie jednego wyrazu.
W kolejno
ści przypadkowej:
•
tu – na w³aœciwym miejscu
•
majowy zawrót g³owy
•
kiedy ranne wstaj¹ zorze
•
dla speca – z mlekiem
•
karciana broñ
•
woda z lodu i samochodu
•
przed nami
•
przyfrun¹³ na boisko
•
Fidiasz ani Rodin go nie stworzyli, bo jeszcze nie- œwiadomi byli?
•
gwiazdami wysadzana
•
odpowiesz œpiewaj¹co:
jeden dzielny
•
ciep³a do objêcia przez
ciotuniê, ziêcia
•
¿aden wybór nie jest do- bry: interesów lub aut
•
te¿ do wyboru dajê Ci:
przyja
źni albo krwi
•
oœwietlenie uliczne na
œcianie?
•
odzwierzêca natura przy- rody
•
po nim wianek dostanê
•
gdy schowana rzecz da- leko
•
œwi¹teczny zastêpca œle- dzika
•
dokonana, czyli planów
zmiana
•
w menu spryciarza
•
proponowane nazwy:
Kwadracik, Kamieniczka
•
kogutek grzybów
•
nie ten prawiony, który wy- p³ywa
•
naczynie na pompê
•
zapad(ni)a
•
wypijesz, nie odleci
•
uzbrojenie (ustrojenie) ¿u- pana
•
gwiazdami usiana
•
po¿egnanie ojca?
•
nie do wiary, ¿e taki stary!
•
murowany
Stanis
ław Bisko
Z
p
rz
y
m
ru
że
n
ie
m
o
k
a
Z przymru
żeniem oka
8
7
6
3
2
Doko
ńczenia obja
śnie
ń (w kolejnoœci alfabetycznej):
•
chichotanie
•
doliny
•
Kleksowi
•
ksi¹¿ê
•
mebel
•
narzeka
•
obrady
•
pod ³ó¿eczkiem
•
rozrywkowy
•
w kot³owni
•
w kuchni
•
w ³azience
•
w morzu
•
w rynnie
•
w tekœcie
•
wilka
•
z nieba
•
z parasolk¹
•
z psami
Grzegorz Chomicz
Dobra
ć si
ę…
SKRÓTKA
O
d
ch
u
d
zo
n
y
Odchudzony
Gdy si
ę troszk
ę pobiega
ło,
du
żo
— — — — —
/ — — — —
pozosta
ło.
Tadeusz Bembenik
1