background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
              NARODOWEJ  

 
 

 

 

 

Andrzej Świderek 

 

 

Montaż instalacji zimnej wody i ciepłej wody użytkowej  

713[02].Z1.05 

 

 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2006 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1

Recenzenci: 
mgr inż. Grażyna Antoniewska 
mgr inż. Janina Falkowska 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Marzena Więcek 
 
 
Konsultacja: 
dr inż. Bozena Zajac 
 
 
Korekta: 

 
 
 

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[02].Z1.05 
„Montaż instalacji zimnej wody i ciepłej wody użytkowej” zawartej w modułowym 
programie nauczania dla zawodu monter instalacji i urządzeń sanitarnych. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2006

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

SPIS TREŚCI 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5. Ćwiczenia  

12 

5.1. Instalacje zimnej wody i ciepłej wody użytkowej 

12 

   5.1.1. Ćwiczenia 12 
5.2. Armatura instalacji wody zimnej i ciepłej wody użytkowej 

15 

   5.2.1. Ćwiczenia 15 
5.3. Instalacje przeciwpożarowe 

17 

   5.3.1. Ćwiczenia 17 
5.4. Wymagania techniczne montażu i odbioru instalacji wodociągowych 

19 

   5.4.1. Ćwiczenia 19 
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia  

22 

7. Literatura 

36 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

1. WPROWADZENIE 

 

 Przekazujemy 

Państwu Poradnik dla nauczyciela „Montaż instalacji zimnej wody  

i ciepłej wody użytkowej”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych  
w szkole kształcącej w zawodzie monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02]. 
 W poradniku zamieszczono: 

−  wymagania wstępne, 
−  wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 
−  przykładowe scenariusze zajęć, 
−  propozycje  ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności 

praktycznych, 

−  wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki, 

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym 
uwzględnieniem: 

−  pokazu z objaśnieniem, 
−  tekstu przewodniego, 
−  metody projektów, 
−  ćwiczeń praktycznych. 

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 
pracy uczniów do pracy zespołowej. 
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może 
posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym 
różnego rodzaju zadania. 
W tym rozdziale podano również: 

−  plan testu w formie tabelarycznej, 
−  punktacje zadań i uczenia się, 
−  propozycje norm wymagań, 
−  instrukcję dla nauczyciela, 
−  instrukcję dla ucznia, 
−  kartę odpowiedzi, 
−  zestaw zadań testowych. 
−  test „próba pracy”. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4

 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 

  

 
 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 Schemat 

układu jednostek modułowych 

 

713[02].Z1 

Technologia montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

713[02].Z1/2/3/4.01 

Prace przygotowawczo – zakończeniowe przy wykonywaniu instalacji sanitarnych 

713[02].Z1/2/3/4.02 

Montaż instalacji z rur stalowych 

713[02].Z1/2/3/4.03 

Montaż instalacji z rur miedzianych 

713[02].Z1/2.04 

Montaż instalacji z tworzyw sztucznych 

713[02].Z1.05 

Montaż instalacji zimnej wody i ciepłej wody użytkowej 

713[02].Z1.06 

Instalacja urządzeń do lokalnego i centralnego przygotowania ciepłej wody 

użytkowej

713[02].Z1.07 

Instalacja urządzeń lokalnych ujęć wody 

713[02].Z1.08 

Montaż instalacji z rur żeliwnych i kamionkowych 

713[02].Z1.09 

Montaż instalacji kanalizacyjnej 

713[02].Z1.10 

Instalacja urządzeń lokalnych ujęć ścieków 

713[02].Z1.11 

Konserwacja instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−  rozpoznawać rodzaje instalacji, 
−  wykonywać prace przygotowawczo-zakończeniowe przy montażu instalacji, 
−  rozróżniać  łączniki do połączeń rozłącznych i nierozłącznych stosowane w instalacjach  

ze stali, miedzi i tworzywa sztucznego, 

−  oceniać stan techniczny rur i łączników stalowych, miedzianych i z tworzyw sztucznych, 
−  wykonywać połączenia rozłączne rur instalacyjnych stalowych, miedzianych i z tworzywa, 
−  wykonywać połączenia nierozłączne rur instalacyjnych stalowych metodą spawania 

gazowego, 

−  wykonywać podstawowe operacje obróbki materiałów stalowych, miedzianych 

i z tworzywa stosowanych w instalacjach sanitarnych, 

−  mocować elementy instalacji w budynku, 
−  prowadzić instalacje różnymi sposobami, 
−  stosować terminologię budowlaną, 
−  przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom, 
−  stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, 
−  odczytywać i interpretować rysunki budowlane, 
−  posługiwać się dokumentacją budowlaną, 
−  wykonywać przedmiary i obmiary robót, 
−  wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne, 
−  organizować stanowiska składowania i magazynowania, 
−  korzystać z różnych źródeł informacji. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć: 

−  wykonać prace podczas montażu instalacji wodociągowych i ciepłej wody użytkowej 

zgodnie z obowiązującymi przepisami bhp i ochrony ppoż., 

−  przygotować materiały potrzebne do montażu przewodów i uzbrojenia instalacji 

wodociągowych i ciepłej wody użytkowej, 

−  zmontować pionowe i poziome przewody wody zimnej i ciepłej wody użytkowej, 
−  zamontować armaturę czerpalną, 
−  zmontować przewody i uzbrojenie instalacji przeciwpożarowych, 
−  przygotować podejścia wodomierzowe do próby szczelności, 
−  zainstalować wodomierz po przeprowadzonej próbie szczelności, 
−  zainstalować wodomierze mieszkaniowe w istniejących instalacjach wodociągowych 

i ciepłej wody użytkowej, 

−  zamontować element łączący przewód przyłącza z przewodem sieciowym, 
−  wykonać przyłącze wodociągowe, 
−  przeprowadzić próbę szczelności zamontowanego przyłącza wodociągowego,  
−  przeprowadzić próbę szczelności i ciśnienia, 
−  wykonać płukanie i dezynfekcję instalacji wodociągowej i ciepłej wody użytkowej, 
−  posłużyć się dokumentacją techniczną instalacji wodociągowej i ciepłej wody użytkowej. 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:   Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02] 
Moduł: Technologia 

montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

713[02].Z1 
Jednostka modułowa: Montaż instalacji zimnej wody i ciepłej wody użytkowej 713[02].Z1.05 

 
Temat:  Harmonogram prac dla montażu armatury czerpalnej, dobór materiałów, 

sprzętu i narzędzi, skład ekipy. 

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności planowania czynności montażowych przy 

pracach związanych z instalacją armatury czerpalnej. 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

−  posłużyć się dokumentacją techniczną instalacji wodociągowej, 
−  dobrać materiał, sprzęt i narzędzia, środki ochrony osobistej, skład ekipy, 
−  zaplanować sposób montażu armatury zgodny z wytycznymi technicznymi, 
−  sporządzić harmonogram czynności monterskich, 
−  ocenić dokonany wybór pod kątem zgodności z założeniami. 
Metody nauczania-uczenia się:  

−  ćwiczenia praktyczne. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−  indywidualna. 

Strategia: uczenie się przez doświadczenie 
 
Czas: 45 minut. 
Środki dydaktyczne:  

−  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
−  arkusz papieru formatu A 4, 
−  ołówek,  
−  długopis, 
−  gumka, 
−  literatura z rozdziału 7. 
 
Przebieg zajęć: 

1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Przypomnienie podstawowych informacji dotyczących armatury czerpalnej i zasad jej 

instalowania. 

4.  Zapoznanie uczniów z kryteriami oceny i wymaganiami zawartymi w instrukcji  

do wykonania zadania. 

5.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
6.  Wydanie uczniom materiałów do wykonywania ćwiczenia: dokumentacji technicznej, 

instrukcji zadania i katalogów armatury czerpalnej 

7.  Realizacja tematu: 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8

−  Każdy uczeń zapoznaje się z dokumentacją zadania, instrukcją i katalogami armatury 

czerpalnej. 

−  Każdy uczeń dobiera armaturę zgodnie z zadanymi instrukcją parametrami 

technicznymi i wymaganiami związanymi z lokalizacją w pomieszczeniu. 

−  Uczeń dobiera skład ekipy do wykonania zadania i środki ochrony osobistej niezbędne 

dla realizacji zadania montażowego. 

−  Każdy uczeń dobiera materiały, sprzęt i narzędzia dla potrzeb montażu armatury. 

Zapisuje zaplanowane zapotrzebowanie materiałowe i sprzętowe na arkuszu. 

−  Każdy uczeń planuje kolejne czynności monterskie. 
−  Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów, pomaga dobrać armaturę dla określonych 

wymagań oraz sposób i kolejność jej montażu. Podpowiada najlepsze rozwiązania. 

8.  Po dokonaniu wyboru uczeń próbuje dokonać analizy swojego wyboru, wskazać wady, 

zalety wybranego rozwiązania, na arkuszu papieru zapisuje informacje wymagane 
w instrukcji ćwiczenia. 

9.  Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony. 
10. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy dokonana analiza i informacje zawarte 

w pracy są zgodne z założeniami. 

11.  Uczniowie prezentują swoje prace w kolejności wykonywania. 
12. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac. 
 
Zakończenie zajęć 
Praca domowa 
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: „Rodzaje armatury dla osób niepełnosprawnych 
ruchowo”. Na podstawie zgromadzonych informacji na następnej lekcji przygotuj się  
do wypowiedzi: Jakie wymagania muszą być spełnione, aby ułatwić osobom 
niepełnosprawnym ruchowo samodzielne korzystanie z urządzeń wyposażenia sanitarnego? 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych 

umiejętności. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9

Scenariusz zajęć  2 

 
Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:   Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02] 
Moduł: Technologia 

montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

713[02].Z1 
Jednostka modułowa: Montaż instalacji zimnej wody i ciepłej wody użytkowej 713[02].Z1.05 
 

Temat: Harmonogram prac dla sprawdzenia szczelności instalacji wodociągowej, 

określenie warunków technicznych przeprowadzenia badania oraz sposobu jego 
udokumentowania. 

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności planowania czynności dla potrzeb sprawdzenia 

szczelności instalacji wodociągowej, warunków przeprowadzania badania i sposobu jego 
dokumentowania. 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

−  zaplanować czynności dla potrzeb przeprowadzenia próby szczelności instalacji 

wodociągowej, 

−  dobrać sprzęt i aparaturę kontrolno-pomiarową do wykonania badania, 
−  określić warunki techniczne przeprowadzenia próby, 
−  stwierdzić, czy próba wypadła pozytywnie, 
−  udokumentować przeprowadzoną próbę szczelności 
−  określić kwalifikacje i skład ekipy monterskiej i wykonującej badanie, 
−  ocenić jakość swojej pracy. 

Metody nauczania-uczenia się:  

−  metoda tekstu przewodniego, 
−  ćwiczenia. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−  grupowa. 

Strategia: uczenie się przez doświadczenie. 
 
Czas:
 90 minut. 
Środki dydaktyczne: 

−  arkusz do notatek. 
−  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
−  literatura z rozdziału 7. 

 
Przebieg zajęć: 

Zadanie dla ucznia 
Przedmiotem ćwiczenia jest: 

–  opracowanie wykazu czynności, sprzętu i aparatury kontrolno-pomiarowej 

 

do przeprowadzenia badania szczelności instalacji wodociągowej, 

–  podanie składu ekipy do wykonania zadania, 
–  określenie warunków technicznych przeprowadzenia próby szczelności, 
–  określenie sposobu dokumentowania przeprowadzonego badania, 
–  podanie warunków pozytywnie przeprowadzonej próby szczelności. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

FAZA WSTĘPNA 
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą 
metodą tekstu przewodniego. 
 
FAZA WŁAŚCIWA 
 
INFORMACJE 
1.  Jakie wymagania musi spełnić instalacja wodociągowa, aby można było przystąpić  

do przeprowadzenia badania jej szczelności? 

2.  Jakie warunki techniczne obowiązują przy przeprowadzaniu próby szczelności? 
3.  Jaki sprzęt i aparatura kontrolno – pomiarowa są niezbędne dla przeprowadzenia 

badania? 

4.  Kto jest uprawniony do wykonywania próby szczelności? 
5.  Jak należy przygotować instalację do przeprowadzenia badania? 
6.  Ile wynosi czas przeprowadzania próby? 
7.  Jakie kolejne czynności należy wykonać, aby próba była przeprowadzona zgodnie  

z obowiązującymi przepisami? 

8.  Jaki wynik próby szczelności jest uważany za pozytywny dla badania? 
9.  Jak należy udokumentować przeprowadzone badanie? 
 
PLANOWANIE 
1.  Ustal, jakie wymagania muszą być spełnione, aby poddać instalację wodociągową próbie 

szczelności. 

2.  Ustal, jaki sprzęt i aparatura kontrolno-pomiarowa będą potrzebne do przeprowadzenia 

badania. 

3.  Ustal skład ekipy dokonującej badania szczelności. 
4.  Ustal, jak należy przygotować instalacje do przeprowadzenia badania. 
5.  Ustal czas przeprowadzenia badania. 
6.  Ustal, jaki wynik próby będzie wskazywał, że instalacja wodociągowa jest szczelna. 
7.  Ustal kolejne etapy przeprowadzania próby. 
8.  Ustal sposób dokumentowania próby szczelności. 
 
UZGODNIENIE 
1.  Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem. 
2.  Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela. 
 
WYKONANIE 
1.  Zapisz, jakie wymagania muszą być spełnione, aby poddać instalację wodociągową 

próbie szczelności. 

2.  Zapisz, jaki sprzęt i aparatura kontrolno – pomiarowa będą potrzebne do przeprowadzenia 

próby. 

3.  Zapisz skład ekipy dokonującej badania. 
4.  Zapisz czas przeprowadzanej próby szczelności i wynik, który będzie świadczył o tym, że 

instalacja jest szczelna. 

5.  Zapisz kolejność czynności dla wykonania badania szczelności. 
6.  Zapisz, jak należy dokumentować przeprowadzane badanie. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

SPRAWDZANIE 
1.  Czy poprawnie przewidziano warunki przeprowadzenia próby? 
2.  Czy poprawnie dobrano sprzęt i aparaturę kontrolno - pomiarową? 
3.  Czy poprawnie dobrano skład ekipy przeprowadzającej badanie? 
4.  Czy dobrany czas próby i ustalenie jej wyniku są poprawne? 
5.  Czy prawidłowa jest kolejność czynności dla przeprowadzenia badania? 
6.  Czy sposób dokumentowania jest zgodny z wytycznymi obowiązującymi w tym zakresie? 
 
ANALIZA 

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej 

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe  ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe, ważne 
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać  
w przyszłości. 
 
FAZA KOŃCOWA 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: „Odbiór techniczny instalacji wodociągowej”.  
Na podstawie zgromadzonych informacji na następnej lekcji przygotuj się do wypowiedzi: 
Kiedy wolno dokonać odbioru technicznego instalacji wodociągowej, kto go wykonuje, jakie 
dokumenty są niezbędne do przyjęcia instalacji do eksploatacji? 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności 

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

5. ĆWICZENIA 

 
5.1. Instalacje zimnej wody i ciepłej wody użytkowej 
 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj montaż zestawu wodomierzowego DN 20 na rurach stalowych ocynkowanych 

dla wody zimnej zgodnie z dokumentacją załączoną w instrukcji. 

 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej wymagane przepisami bhp i ppoż., 
4)  zgromadzić niezbędne materiały instalacyjne, 
5)  dobrać sprzęt, narzędzia, materiały pomocnicze niezbędne do wykonania ćwiczenia, 
6)  sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi, 
7)  wyznaczyć miejsce wykonania zestawu wodomierzowego, 
8)  wytrasować otwory na przegrodzie budowlanej, 
9)  sprawdzić poziome ustawienie miejsc pod otwory montażowe, 
10) wywiercić otwory montażowe, 
11) założyć obejmy rur stalowych, 
12) skompletować kształtki, armaturę, odcinki rur, materiały uszczelniające, 
13) wyznaczyć długości montażowe odcinków rur, 
14) przyciąć rurę na żądaną długość, 
15) oczyścić końcówki rur, 
16) naciąć gwinty zewnętrzne na odcinkach rur, 
17) połączyć wstępnie elementy stanowiące połączenie wodomierzowe, 
18) sprawdzić  długość zestawu wodomierzowego z miejscem montażu na przegrodzie 

budowlanej, 

19) skorygować ewentualne błędy, 
20) połączyć poszczególne elementy w całość połączenia wodomierzowego,  
21) uszczelnić połączenia, 
22) zawiesić zestaw na przegrodzie budowlanej, 
23) przyłączyć zestaw do instalacji wody zimnej, 
24) sprawdzić szczelność połączeń, 
25) skorygować ewentualne błędy, 
26) sprawdzić zgodność z dokumentacją ćwiczenia, 
27) uporządkować stanowisko pracy, 
28) zagospodarować odpady i niewykorzystane materiały, 
29) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

30) dokonać oceny ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  dokumentacja techniczna zawarta w instrukcji, 
–  przecinarka tarczowa, 
–  gwintownica z kompletem narzynek gwintów, 
–  wiertarka udarowa, 
–  konopie lniane lub taśma teflonowa, 
–  wodomierz, 
–  rury stalowe, 
–  kształtki żeliwne, 
–  zawór odcinający, 
–  filtr, 
–  zawór zwrotny lub zawór antyskażeniowy zwrotny, 
–  komplet kluczy płaskich, 
–  komplet wkrętaków płaskich lub krzyżakowych, 
–  apteczka pierwszej pomocy. 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj połączenie wodociągowe z zastosowaniem trójnika zgodnie z dokumentacją 

załączoną w instrukcji. 

Uwaga: prace ziemne zostały wykonane przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia, 

wykop jest zabezpieczony. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres 

 i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej wymagane przepisami bhp i ppoż., 
4)  zgromadzić niezbędne materiały instalacyjne, 
5)  dobrać sprzęt, narzędzia, materiały pomocnicze niezbędne do wykonania ćwiczenia, 
6)  sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi, 
7)  wyznaczyć miejsce wykonania połączenia wodociągowego, 
8)  odwodnić przewód sieci wodociągowej, 
9)  wyciąć odcinek rury o długości równej długości trójnika zwiększonej o głębokość 

kielicha, 

10) wstawić trójnik w oś przewodu sieci wodociągowej, 
11) nałożyć nasuwkę dwukielichową na przewód sieci, która łączy bosy koniec trójnika i bosy 

koniec przewodu, 

12) wbić klin dociskający kielich trójnika do bosego końca przewodu sieci, 
13) wykonać uszczelnienie w kielichu 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

14) przesunąć nasuwkę w sposób taki aby objęła równocześnie bosy koniec trójnika 

i przewodu ulicznego, 

15) wykonać szczelne połączenia z nasuwką, 
16) zamontować zasuwę kielichową połączoną z kielichem trójnika, 
17) zamknąć zasuwę na połączeniu wodociągowym, 
18) napełnić wodociąg wodą, 
19) sprawdzić szczelność wykonanych połączeń, 
20) skorygować ewentualne błędy, 
21) sprawdzić zgodność z dokumentacją ćwiczenia, 
22) uporządkować stanowisko pracy, 
23) zagospodarować odpady i niewykorzystane materiały, 
24) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
25) dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne 

 

Środki dydaktyczne: 

–  dokumentacja techniczna zawarta w instrukcji, 
–  przecinarka tarczowa, 
–  ubijak, 
–  młotek, 
–  trójnik, 
–  zasuwa kielichowa, 
–  sznur konopny smołowany, 
–  pianka poliuretanowa lub inny materiał do wypełnienia połączeń kielichowych, 
–  drabina, 
–  apteczka pierwszej pomocy. 
–  literatura z rozdziału 7. 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

5.2. Armatura instalacji wody zimnej i ciepłej wody użytkowej 

 
5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj montaż baterii na obrzeżu umywalki. 

 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej wymagane przepisami bhp i ppoż., 
4)  zgromadzić niezbędne materiały instalacyjne, 
5)  dobrać sprzęt, narzędzia, materiały pomocnicze niezbędne do wykonania ćwiczenia, 
6)  sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi, 
7)  sprawdzić kompletność baterii umywalkowej stojącej jednouchwytowej, 
8)  sprawdzić jakość otworu w umywalce, 
9)  nałożyć na otwór w umywalce od góry uszczelkę gumową, 
10) wstawić baterię w otwór, 
11) nasunąć od spodu umywalki nakrętkę mocującą, 
12) przykręcić wstępnie nakrętką baterię, 
13) sprawdzić kompletność połączeniowych elastycznych wężyków w oplocie stalowym, 
14) połączyć wężyki (szt.2) z rurami baterii, 
15) uszczelnić połączenia, 
16) zawiesić umywalkę w stelażu montażowym, 
17) połączyć wężyki elastyczne z zaworami odcinającymi instalacji wodociągowej, 
18) sprawdzić ustawienie baterii na umywalce, 
19) ostatecznie dokręcić nakrętkę mocującą baterię tak, aby była mocno i nieruchomo 

osadzona, 

20) otworzyć zawory odcinające tak aby był przepływ wody przez baterię, 
21) sprawdzić szczelność połączeń, 
22) skorygować ewentualne błędy, 
26)  sprawdzić zgodność z dokumentacją ćwiczenia, 
27) uporządkować stanowisko pracy, 
28) zagospodarować odpady i niewykorzystane materiały, 
29) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
30) dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

Środki dydaktyczne: 

–  bateria umywalkowa stojąca jednouchwytowa, 
–  wężyki elastyczne w oplocie stalowym, 
–  taśma teflonowa lub konopie lniane, 
–  umywalka, 
–  komplet kluczy płaskich, 
–  środki ochrony osobistej: rękawice parciane, okulary ochronne, 
–  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
Ćwiczenie 2 

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony osobistej 

dla wykonania montażu ściennej baterii wannowej nad jej długim bokiem. Podaj skład ekipy 
do wykonania zadania. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania, 
3)  zapoznać się z wytycznymi montażu armatury czerpalnej, oraz zasadami prowadzenia 

przewodów wodociągowych, 

4)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
5)  na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy, 
6)  podać skład ekipy, 
7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
8)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  arkusz papieru, 
–  długopis, 
–  ołówek, 
–  gumka, 
–  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  katalogi materiałów do budowy studni rewizyjnej, 
–  katalogi studni rewizyjnych z tworzyw sztucznych, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

5.3. Instalacje przeciwpożarowe 

 
5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj montaż szafki hydrantowej wraz z jej wyposażeniem zgodnie z załączoną 

dokumentacją zawartą w instrukcji. 

 
Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej wymagane przepisami bhp i ppoż., 
4)  zgromadzić niezbędne materiały instalacyjne, 
5)  dobrać sprzęt, narzędzia, materiały pomocnicze niezbędne do wykonania ćwiczenia, 
6)  sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi, 
7)  wyznaczyć miejsce zamontowania szafki hydrantowej na ścianie w budynku, 
8)  sprawdzić poziome ustawienie miejsc pod otwory montażowe, 
9)  wywiercić otwory montażowe, 
10) zamontować szafkę na ścianie budynku, 
11) połączyć zawór hydrantowy z pionem wodociągowym, 
12) uszczelnić połączenie, 
13) sprawdzić szczelność połączenia, 
14) skorygować ewentualne błędy, 
15) skompletować wyposażenie szafki hydrantowej, 
16) zabezpieczyć drzwi szafki hydrantowej, 
17) sprawdzić zgodność z dokumentacją ćwiczenia, 
18) uporządkować stanowisko pracy, 
19) zagospodarować odpady i niewykorzystane materiały, 
20) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
21) dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 ćwiczenia praktyczne, metoda projektów 

 

Środki dydaktyczne: 

–  dokumentacja techniczna zawarta w instrukcji, 
–  szafka hydrantowa, 
–  zawór hydrantowy, 
–  odcinek węża hydrantowego, 
–  prądownica, 
–  wiertarka udarowa z kompletem wierteł, 
–  komplet kluczy płaskich, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

–  materiały pomocnicze: taśma teflonowa kołki plastikowe, 
–  komplet kluczy hydraulicznych, 
–  komplet wkrętaków płaskich, 
–  komplet wkrętaków krzyżakowych, 
–  poziomnica, 
–  przymiar składany, 
–  apteczka pierwszej pomocy, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
Ćwiczenie 2 

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony osobistej 

dla wykonania instalacji tryskaczowej w systemie wodnym dla pomieszczenia 
magazynowego. Podaj skład ekipy do wykonania zadania. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania, 
3)  zapoznać się z wytycznymi podłączania, montażu tryskaczy w instalacji tryskaczowej, 
4)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
5)  na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia, 
6)  opracować instrukcję pierwszego uruchomienia kotła, 
7)  podać skład ekipy, 
8)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
9)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

–  

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  arkusz papieru, 
–  długopis, 
–  ołówek, 
–  gumka, 
–  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  karty katalogowe tryskaczy, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
 
 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

5.4. Wymagania techniczne montażu i odbioru instalacji 

wodociągowych 

 
5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ kolejność czynności dla sprawdzenia szczelności instalacji wodociągowej  

w obrębie jednej kondygnacji, warunki przeprowadzenia badania oraz sposób jego 
dokumentowania. 

 
Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania, 
3)  zapoznać się z wytycznymi badania odbiorczego szczelności instalacji wodociągowej, 
4)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
5)  na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
7)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 ćwiczenia praktyczne, metoda projektów 

 

Środki dydaktyczne: 

–  arkusz papieru, 
–  długopis, 
–  ołówek, 
–  gumka, 
–  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj montaż odcinka instalacji wody zimnej i ciepłej z rur PP z rozdziałem dolnym, 

wraz z uzbrojeniem zgodnie z załączoną dokumentacją zawartą w instrukcji. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania, 
3)  przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp, 
4)  zgromadzić materiał niezbędny do wykonania zadania, 
5)  skompletować narzędzia i sprzęt, sprawdzając jednocześnie ich stan techniczny, 
6)  zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej, 
7)  ustalić sposób prowadzenia przewodów rurowych względem przegrody budowlanej, 
8)  wyznaczyć osie przewodów odcinka instalacji wody zimnej i ciepłej z rozdziałem 

dolnym, 

9)  wyznaczyć miejsce montażu punktów mocujących rury z z PP, 
10) zamocować uchwyty do mocowania rury, 
11) przygotować odcinki rur z PP do montażu, 
12) wykonać połączenie rur PP z pionami wodociągowymi z PP, 
13) zamontować rurę osłonową typu „peszel” na rury, 
14) ułożyć i zamocować w uchwytach rury zgodnie z dokumentacją, 
15) uzbroić odcinki rur w zawory odcinające, 
16) skorygować ewentualne błędy, 
17) sprawdzić zgodność z dokumentacją ćwiczenia, 
18) uporządkować stanowisko pracy, 
19) zagospodarować odpady i niewykorzystane materiały, 
20) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
21) dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

–  

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  dokumentacja techniczna zawarta w instrukcji, 
–  rury typu PP o średnicach zgodnych z dokumentacją zadania, 
–  zawory kulowe odcinające ½”, 
–  kształtki do połączeń zgrzewanych zgodnie z dokumentacją, 
–  rura typu „peszel”, 
–  uchwyty do mocowania rur z kołkiem, 
–  materiały pomocnicze: taśma teflonowa, 
–  kołki plastikowe, 
–  komplet kluczy płaskich, 
–  komplet kluczy oczkowych, 
–  komplet kluczy hydraulicznych, 
–  komplet wkrętaków płaskich i krzyżakowych, 
–  poziomnica, 
–  przymiar składany, 
–  młotek, 
–  kombinerki, 
–  wiertarka udarowa z kompletem wierteł, 
–  zgrzewarka, 
–  apteczka pierwszej pomocy 
–  literatura z rozdziału 7. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

Ćwiczenie 3 

Określ kolejność czynności płukania i dezynfekcji instalacji wody zimnej i ciepłej dla 

budynku mieszkalnego wraz z warunkami przeprowadzenia tych czynności. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania, 
3)  zapoznać się z wytycznymi w zakresie dezynfekcji przewodów instalacji wodociągowej, 
4)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
5)  na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
7)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

–  

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  arkusz papieru, 
–  długopis, 
–  ołówek, 
–  gumka, 
–  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
TEST 1 

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Montaż instalacji zimnej 
wody i ciepłej wody użytkowej”. 
 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

−  zadania 1-14 są z poziomu podstawowego, 
−  zadania 15-20 są z poziomu ponadpodstawowego. 
 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za rozwiązanie 10 lub 11 zadań z poziomu podstawowego,  

-

  dostateczny – za rozwiązanie 12, 13 lub 14 zadań z poziomu podstawowego, 

-

  dobry – za rozwiązanie 15 lub 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu 

ponadpodstawowego, 

-

  bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu 

ponadpodstawowego, 

Plan testu                                           
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Klucz odpowiedzi 

Nr zadania 

 

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kateg

or

ia 

celu 

Poziom 

wymaga

ń 

 

Poprawna 

odpowiedź 

1 Rozpoznać rodzaj instalacji wodociągowej A P 

Określić warunki wykonania połączenia 
wodociągowego za pomocą opaski 

A P 

Ustalić zakres średnic dla połączenia 
wodomierzowego 

A P 

Podać kierunek spadku przewodu połączenia 
wodociągowego 

B P 

Ustalić wartość spadku przewodu 
wodociągowego 

C P 

Ustalić miejsce lokalizacji przewodów wody 
zimnej 

C P 

Dobrać sposób połączenia instalacji wykonanej 
z PVC 

C P 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

Nr zadani

 

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kateg

or

ia 

celu 

Poziom 

wymaga

ń 

 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić warunki lokalizacji zestawu 
wodomierzowego 

A P 

Ustalić czas kolejnych etapów przeprowadzania 
próby szczelności 

C P 

10 

Zaplanować usytuowanie baterii natryskowej 
nad podłogą 

D P 

11 Ustalić elementy hydrantu wewnętrznego C 

12 

Dobrać miejsca instalowania uzbrojenia 
instalacji wodociągowej 

C P 

13 Ustalić cel instalowania zaworu pływakowego C  P 

14 

Dobrać technikę 

łączenia elementów 

nierozłącznych instalacji wykonanej z PVC 

C P 

15 

Ustalić wytyczne mocowania przewodów 
pionowych instalacji wodociągowej 

C PP 

16 

Ustalić, jakie wymagania powinna spełniać 
instalacja w czasie przeprowadzania próby 
szczelności 

C PP 

17 

Zastosować prawidłowy dobór instalacji 
tryskaczowej w pomieszczeniu 

C PP 

18 

Określić warunki montażu podejścia pod 
podgrzewacz c.w.u. 

C PP 

19 

Dobrać technikę 

łączenia elementów 

rozłącznych instalacji wykonanej z miedzi 

C PP 

20 

Przewidzieć, kiedy w instalacji c.w.u. nie jest 
potrzebna cyrkulacja 

D PP 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

Przebieg testowania 
  

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony  

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

INSTRUKCJA DLA UCZNIA 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 
4.  Test zawiera 20 pytań dotyczących technologii wykonywania instalacji zimnej wody  

i ciepłej wody użytkowej. Pytania w teście są to pytania wielokrotnego wyboru i tylko 
jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: 

−  w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku 

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie 
zakreślić odpowiedź prawidłową), 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie  

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci 
pytania: 16 – 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. 

8.  Na rozwiązanie 

testu 

masz 

45 

minut. 

      

Powodzenia! 

 

 

Materiały dla ucznia:

 

–  instrukcja, 

–  zestaw zadań testowych, 

–  karta odpowiedzi. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

I część 
1.  W układzie jednostrefowym dla niskich obiektów budowlanych instalacje wodociągowe 

montowane są jako instalacje z: 

a)  rozdziałem dolnym, 
b)  rozdziałem dolnym jednorurowe, 
c)  rozdziałem dolnym dwururowe, 
d)  rozdziałem górnym. 

2.  Połączenie wodociągowe za pomocą opaski można wykonać, gdy średnica połączenia 

jest: 

a)  mniejsza od połowy średnicy przewodu ulicznego, 
b)  nie ma znaczenia średnica przewodu ulicznego, 
c)  równa połowie średnicy przewodu ulicznego, 
d)  większa od połowy średnicy przewodu ulicznego. 

3.  Proste odcinki przewodu na połączeniu wodomierzowym powinny być równe: 

a)  przed wodomierzem 3 średnicom przewodu, za wodomierzem 3 średnicom przewodu, 
b)  przed wodomierzem 3 średnicom przewodu, za wodomierzem 5 średnicom przewodu, 
c)  przed wodomierzem 5 średnicom przewodu, za wodomierzem 3 średnicom przewodu, 
d)  przed wodomierzem 5 średnicom przewodu, za wodomierzem 5 średnicom przewodu. 

4.  Spadek przewodu połączenia wodociągowego powinien być: 

a)  równy spadkowi przewodu rozdzielczego sieci wodociągowej, 
b)  równy spadkowi terenu, 
c)  w kierunku do przewodu ulicznego, 
d)  w kierunku do zestawu wodomierzowego. 

5.  Minimalny spadek połączenia wodociągowego powinien wynosić: 

a)  2 ‰, 
b)  3 ‰, 
c)  2 %, 
d)  3 %. 

6.  Przewody wody zimnej prowadzi się nad przewodami: 

a)  elektrycznymi, 
b)  gazowymi, 
c)  kanalizacyjnymi, 
d)  wody ciepłej. 

7.  Połączenie dwóch odcinków  rurowych z PVC w instalacjach wodociągowych wykonać 

można stosując: 

a)  łączniki gwintowane z wkładką mosiężną, 
b)  łączniki do klejenia, 
c)  łączniki do zgrzewania doczołowego, 
d)  złączki  zaciskowe. 

8.  Zestaw wodomierzowy lokalizuje się w budynku oddalonym od ulicy nie więcej niż: 

a)  15 m, 
b)  20 m, 
c)  25 m, 
d)  30 m. 

9.  Przed badaniem szczelności instalacja wodociągowa powinna być napełniona wodą 

przez: 

a)  3 godziny, 
b)  6 godzin, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

c)  12 godzin, 
d)  24 godziny. 

10.  Wysokość ustawienia baterii natryskowej nad podłogą wynosi: 

a)  0,75 m, 
b)  1,00 m, 
c)  1,25 m, 
d)  1,50 m. 

11.  Elementem hydrantu wewnętrznego jest zawór: 

a)  antyskażeniowy, 
b)  czerpalny, 
c)  hydrantowy, 
d)  tryskaczowy. 

12.  Na dole pionu wodociągowego powinien być zamontowany: 

a)  zawór przelotowy z kurkiem spustowym,  
b)  zawór przelotowy skośny, 
c)  zawór przelotowy ze złączką do węża, 
d)  zawór zwrotny. 

13.  Zawór pływakowy montuje się jako element: 

a)  czerpalny w instalacji wodociągowej, 
b)  kontrolujący przepływ wody w instalacji wodociągowej, 
c)  regulujący przepływ wody w instalacji wodociągowej, 
d)  zabezpieczający instalację wodociągową. 

14.  Połączenie nierozłączne na rurach z PVC wykonuje się w technice: 

a)  klejenia, 
b)  zaciskowej, 
c)  zaprasowywania, 
d)  zgrzewania. 

 
II część 
15.  Dla przewodów pionowych odległości między podporami mogą być w stosunku do 

przewodów poziomych: 

a)  zmniejszone o 10 %, 
b)  zmniejszone o 30 %, 
c)  zwiększone o 10 %, 
d)  zwiększone o 30 %. 

16.  W czasie badania szczelności odcinka przewodu c.w.u. powinien być odłączony: 

a)  wodomierz, 
b)  zawór bezpieczeństwa, 
c)  zawór hydrantowy, 
d)  zawór odcinający. 

17.  W pomieszczeniach z temperaturą dodatnią instalacje tryskaczowe wykonuje się  

w systemie: 

a)  otwartym, 
b)  pierścieniowym, 
c)  powietrznym, 
d)  wodnym. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

18.  Średnica wylotu odgałęzienia dla podgrzewacza c.w.u. wynosi: 

a)  15 mm, 
b)  20 mm, 
c)  25 mm, 
d)  32 mm. 

19.  W instalacji wodociągowej połączenie rozłączne rury z miedzi przy zastosowaniu 

łączników gwintowanych wykonuje się przy montażu: 

a)  dwóch prostych odcinków rurowych, 
b)  połączenia wodociągowego, 
c)  zestawu odwadniającego, 
d)  zestawu wodomierzowego. 

20.  W instalacji c.w.u. cyrkulacja wody nie jest potrzebna gdy punkt czerpalny oddalony jest 

od pionu ciepłej wody nie więcej niż: 

a)  0,5 m, 
b)  1,0 m, 
c)  1,5 m, 
d)  2,0 m. 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Montaż instalacji wodociągowej zimnej wody i ciepłej wody użytkowej 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź.  Jeżeli pomylisz się – błędną odpowiedź zakreśl kółkiem. 

 

Odpowiedź 

Numer 

pytania 

a b c d 

Punktacja 

     

     

     

     

     

     

     

     

     

10 

     

11 

     

12 

     

13 

     

14 

     

15 

     

16 

     

17 

     

18 

     

19 

     

20 

     

Razem  

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

TEST 2 
 
Test „próba pracy” do jednostki modułowej „Montaż instalacji 
wodociągowej zimnej wody i ciepłej wody użytkowej” 

Wykonaj montaż szafki hydrantowej wraz z jej wyposażeniem zgodnie z załączoną 
dokumentacją zawartą w instrukcji.
 

 

Test jest przewidziany jako „próba pracy”. Czas na wykonanie testu – 90 minut. 

 
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
 

 

Za każdą prawidłowo wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt. Za źle wykonaną 

czynność lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający - za uzyskanie co najmniej 12 punktów, 

-

  dostateczny - za uzyskanie co najmniej 14 punktów, 

-

  dobry - za uzyskanie co najmniej 16 punktów z 19 możliwych, w tym co najmniej 1 punkt 

za prezentację zadania, 

-

  bardzo dobry - za uzyskanie co najmniej 17 punktów z 19 możliwych, w tym co najmniej 

1 punkt za prezentację zadania 

  
 

Kryteria oceny 
         Klucz 

punktowania 

 

Obszar 

wymagań 

Numer 

czynno

ści 

 

Sprawdzana czynność 

 

Kryterium wykonania 

czynności 

 

Punktacja 

0 - 1 

Uczeń zapoznaje się 
z dokumentacją zadania 

Zapoznał się  
z dokumentacją zadania 

0 lub 1 

Organizacja 
stanowiska 
pracy 

Uczeń organizuje 
stanowisko pracy 

Zorganizował stanowisko 
pracy zgodnie z wymogami 
bhp i ergonomii 

0 lub 1 

Uczeń zabezpiecza się  
w środki ochrony 
osobistej  

Zabezpieczył się  
w nakrycie głowy, rękawice  
i okulary ochronne  

0 lub 1 

Wykonywanie 
zadania  

zachowaniem 
przepisów bhp  
i wymagań 
ergonomii 

Uczeń dobiera materiały 
instalacyjne do 
wykonania ćwiczenia 

Z zestawu dobrał materiały 
instalacyjne przewidziane 
dokumentacją zadania 

0 lub 1 

 

Uczeń dobiera sprzęt, 
narzędzia do wykonania 
ćwiczenia 

Z zestawu sprzętu  
i narzędzi dobrał co 
najmniej 8 z wymienionych 
w środkach dydaktycznych 

0 lub 1 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

 

Obszar 

wymagań 

Numer 

czynno

ści 

 

Sprawdzana czynność 

 

Kryterium wykonania 

czynności 

 

Punktacja 

0 - 1 

Uczeń sprawdza stan 
techniczny sprzętu i 
narzędzi 

Sprawdził stan techniczny 
sprzętu i narzędzi 

0 lub 1 

Uczeń trasuje miejsce 
zamontowania szafki 
hydrantowej na 
przegrodzie budowlanej 

Na przegrodzie budowlanej 
wyznaczył prawidłowo 
miejsca zamontowania 
szafki hydrantowej 

0 lub 1 

Uczeń sprawdza poziome 
ustawienie miejsc pod 
otwory montażowe 

Sprawdził poziome 
ustawienie miejsc pod 
otwory montażowe, 
ewentualne błędy 
skorygował 

0 lub 1 

Uczeń wierci otwory 
montażowe 

Uczeń wywiercił otwory 
montażowe  
w wyznaczonych miejscach 

0 lub 1 

10 

Uczeń montuje szafkę na 
ścianie budynku 

Zamontował szafkę na 
ścianie budynku 

0 lub 1 

11 

Uczeń łączy zawór 
hydrantowy z pionem 
wodociągowym 
uszczelniając połączenie 

Połączył zawór hydrantowy  
z pionem wodociągowym 
po uprzednim uszczelnieniu 
go 

0 lub 1 

12 

Uczeń sprawdza 
szczelność połączenia  

Sprawdził szczelność 
połączenia, ewentualne 
błędy skorygował 

0 lub 1 

13 

Uczeń kompletuje 
wyposażenie szafki 
hydrantowej 

Skompletował wyposażenie 
szafki hydrantowej 

0 lub 1 

14 

Uczeń zabezpiecza drzwi 
szafki hydrantowej 

Zabezpieczył drzwi szafki 
hydrantowej 

0 lub 1 

15 

Uczeń sprawdza 
zgodność wykonania 
ćwiczenia  
z dokumentacją zadania  

Sprawdził zgodność 
wykonania ćwiczenia  
z dokumentacją zadania 

0 lub 1 

16 

Uczeń zagospodarowuje 
odpady i 
niewykorzystane 
materiały 

Zagospodarował odpady  
i niewykorzystane materiały 
odłożył do składu 

0 lub 1 

17 

Uczeń porządkuje 
stanowisko 
wykonywanego 
ćwiczenia 

Uporządkował stanowisko 
po wykonanym ćwiczeniu 

0 lub 1 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

 

Obszar 

wymagań 

Numer 

czynno

ści 

 

Sprawdzana czynność 

 

Kryterium wykonania 

czynności 

 

Punktacja 

0 - 1 

18 

Uczeń prezentuje 
wykonane ćwiczenie 

Wskazał ewentualne 
nieprawidłowości  
i zaistniałe trudności 
podczas wykonywania 
ćwiczenia 

0 lub 1 

Prezentowanie  
i ocena 
wykonanego 
ćwiczenia 

19 

Uczeń ocenia wykonane 
ćwiczenie  

Ocenił jakość swojej pracy 

0 lub 1 

 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

KARTA OBSERWACJI  
 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

Montaż szafki hydrantowej 

Wykonaj montaż szafki hydrantowej wraz z jej wyposażeniem zgodnie z załączoną 
dokumentacją zawartą w instrukcji. 
 

 

Obszar 

wymagań 

Czynności oceniane i kryteria wykonania 

Liczba 

punktów 

Czynność 1. Zapoznawanie się z dokumentacją zadania 
Kryterium wykonania: uczeń zapoznał się z dokumentacją 
zadania 

 

Czynność 2. Organizowanie stanowiska pracy 

Organizacja 
stanowiska 
pracy 

Kryterium wykonania: uczeń zorganizował stanowisko pracy 
zgodnie z wymogami bhp i ergonomii 

 

Czynność 3. Zabezpieczanie się w środki ochrony osobistej 
Kryterium wykonania: uczeń zabezpieczył się w środki ochrony 
osobistej wymienione w kluczu punktowania 

 

Czynność 4. Dobieranie materiałów do wykonania zadania 
Kryterium wykonania: 
uczeń dobrał materiały instalacyjne 
przewidziane dokumentacją zadania 

 

Czynność 5. Dobieranie sprzętu i narzędzi 
Kryterium wykonania: uczeń z zestawu sprzętu i narzędzi dobrał 
co najmniej 8 z wymienionych w kluczu punktowania 
Czynność 6. Sprawdzanie stanu technicznego sprzętu i narzędzi 

 

Kryterium wykonania: uczeń sprawdził stan techniczny sprzętu  
i narzędzi 

 

Czynność 7. Trasowanie miejsca montażu szafki hydrantowej 
Kryterium wykonania: uczeń wytrasował miejsce montażu szafki 
hydrantowej 

 

Czynność 8. Sprawdzanie poziomego ustawienia miejsc pod otwory 
montażowe 
Kryterium wykonania: uczeń sprawdził poziome ustawienie 
miejsc pod otwory montażowe, ewentualne błędy skorygował 

 

Czynność 9. Wiercenie otworów 
Kryterium wykonania: uczeń wywiercił otwory montażowe  
w wyznaczonych miejscach 

 

Czynność 10. Montowanie szafki na ścianie budynku 
Kryterium wykonania: 
uczeń zamontował szafkę na ścianie 
budynku 

 

Wykonywanie 
zadania  

zachowaniem 
przepisów bhp  
i wymagań 
ergonomii 

Czynność 11.  Łączenie zaworu hydrantowego z pionem 
wodociągowym 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

 

Obszar 

wymagań 

Czynności oceniane i kryteria wykonania 

Liczba 

punktów 

Kryterium wykonania: uczeń połączył zawór hydrantowy 
z pionem wodociągowym po uprzednim uszczelnieniu go 
Czynność 12.
 Sprawdzanie szczelności połączenia  
Kryterium wykonania: uczeń sprawdził szczelność połączenia, 
ewentualne błędy skorygował 

 

Czynność 13. Kompletowanie wyposażenia szafki hydrantowej 
Kryterium wykonania: 
uczeń skompletował wyposażenie szafki 
hydrantowej 

 

Czynność 14. Zabezpieczanie drzwi szafki hydrantowej 
Kryterium wykonania: uczeń zabezpieczył drzwi szafki 
hydrantowej 

 

Czynność 15. Sprawdzanie zgodności wykonania ćwiczenia  
z dokumentacją zadania 
Kryterium wykonania: uczeń sprawdził zgodność wykonania 
ćwiczenia z dokumentacją zadania 

 

Czynność 16. Zagospodarowywanie odpadów i niewykorzystanych 
materiałów 
Kryterium wykonania: uczeń zagospodarował odpady 

 

i niewykorzystane materiały odłożył do składu 

 

Czynność 17. Porządkowanie stanowiska pracy 
Kryterium wykonania: uczeń uporządkował stanowisko 

 

po wykonanym ćwiczeniu 

 

Czynność 18. Prezentacja wykonanego zadania 
Kryterium wykonania: uczeń wskazał trudności i ewentualne 
nieprawidłowości wykonanego ćwiczenia 

 

Czynność 19. Ocena wykonanego zadania 

Prezentowani

 i ocena 
wykonanego 
zadania 

Kryterium wykonania: uczeń ocenił jakość swojej pracy 

 

Łączna liczba punktów 

 

Uzyskana 
ilość punktów  
i ocena 

Uzyskana ocena szkolna 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34

Przebieg testowania 
  

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów ze sposobem testowania: „próba pracy” oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę ocenienia wykonywanych czynności, jakie będą w teście. 
5.  Omów z uczniami sposób wykonania zadania typu „próba pracy”, 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj uczniom instrukcje do wykonania zadania wraz z dokumentacją, podaj czas 

przeznaczony na wykonanie zadania. 

8.  Rozdaj uczniom zestawy różnych  łączników i odcinków rur, elementów uzbrojenia, 

materiałów pomocniczych, narzędzi i sprzętu, szafkę hydrantową z wyposażeniem. 

9.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

10.  Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się 

czasie zakończenia wykonania ćwiczenia. 

11.  Wpisz do karty obserwacji wyniki przeprowadzonego testowania. 
12.  Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te czynności, które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z dokumentacją zadania. 
3.  Test „próba pracy” oceniany jest według punktacji określającej zarówno czynności 

wykonywane podczas testowania, jak i ich prawidłowość. 

4.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
5.  Dokonaj oceny stanu technicznego sprzętu, narzędzi i użytych materiałów. 
6.  Po dokonanym doborze materiałów, sprzętu i narzędzi – zabezpiecz się w środki ochrony 

osobistej. 

7.  Wykonaj zaplanowane czynności montażowe. 
8.  Oceń poprawność wykonanego montażu przez porównanie go z wytycznymi 

dokumentacji zadania. 

9.  Utrzymuj ład i porządek na stanowisku pracy. 
10.  Po zakończonym zadaniu uporządkuj stanowisko pracy. 
11.  Zaprezentuj efekty swojej pracy, wskaż trudności lub niedociągnięcia. 
12.  Na rozwiązanie 

testu 

masz 

90 

minut.       

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

–  dokumentacja techniczna zawarta w instrukcji, 
–  szafka hydrantowa, 
–  zawór hydrantowy, 
–  odcinek węża hydrantowego, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35

–  prądownica, 
–  wiertarka udarowa z kompletem wierteł, 
–  komplet kluczy płaskich, 
–  materiały pomocnicze: taśma teflonowa kołki plastikowe, 
–  komplet kluczy hydraulicznych, 
–  komplet wkrętaków płaskich, 
–  komplet wkrętaków krzyżakowych, 
–  poziomnica, 
–  przymiar składany, 
–  apteczka pierwszej pomocy, 
–  literatura z rozdziału 7. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36

7. LITERATURA 

 
1.  Chudzicki J., Sosnowski S.: Instalacje wodociągowe – projektowanie, wykonanie, 

eksploatacja., Wydawnictwo „Seidel – Przywecki”, Warszawa 2005 

2.  Cieślowski S., Karpiński M., Trzaskowski W.: Technologia. Instalacje sanitarne, WSiP, 

Warszawa 1996 

3.  Cieślowski S., Krygier K.: Technologia. Instalacje sanitarne część 1,WSiP, Warszawa 

1998 

4.  Fox U.: Techniki instalacyjne w budownictwie mieszkaniowym – projektowanie, 

wykonawstwo, eksploatacja, zmiana sposobu użytkowania, Arkady, Warszawa 1998 

5.  Heidrich Z.: Wodociągi i Kanalizacja. Część 1. Wodociągi, WSiP, Warszawa 1999 
6.  Płuciennik M. Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji wodociągowych. 

Wymagania techniczne Zeszyt 7, COBRTI INSTAL, Warszawa 2003 

7.  Polska Norma PN-81/B-10700.00 Instalacje wewnętrzne wodociągowe i kanalizacyjne. 

Wymagania i badania przy odbiorze. Wspólne wymagania i badania 

8.  Polska Norma PN-81/B-10700.02 Instalacje wewnętrzne wodociągowe i kanalizacyjne. 

Wymagania i badania przy odbiorze. Przewody wody zimnej i ciepłej z rur stalowych 
ocynkowanych 

9.  Polska Norma PN-81/B-10700.04 Instalacje wewnętrzne wodociągowe i kanalizacyjne. 

Wymagania i badania przy odbiorze. Przewody wody zimnej z polichlorku winylu  
i polietylenu 

10.  Polska Norma PN-B-10720:1998 Wodociągi. Zabudowa zestawów wodomierzowych 

w instalacjach wodociągowych. Wymagania i badania przy odbiorze 

11.  Praca zbiorowa.: Technologia instalacji wodociągowych i gazowych. Część 1. Instalacje 

wodociągowe. REA, Warszawa 1998 

12.  Praca zbiorowa.: Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-

montażowych. Tom II. Instalacje sanitarne i przemysłowe. Arkady, 1988 

13.  Praca zbiorowa.: Wodociągi i kanalizacja – projektowanie, montaż, eksploatacja, 

modernizacja, Wydawnictwo Verlag Dashőfer, Warszawa 2005 

14.  Strona internetowa www.e-instalacje.pl 
15.  Strona internetowa www.muratordom.pl