1
1
Procesy demograficzne w Polsce i zwi
Procesy demograficzne w Polsce i zwi
ą
ą
zane z
zane z
nimi wyzwania
nimi wyzwania
Rafa
Rafa
ł
ł
Jarosz
Jarosz
Akademia Europejska
Akademia Europejska
Dariusza
Dariusza
Rosatiego
Rosatiego
Warszawa, 2011
Warszawa, 2011
email:
email:
jaroszrafal@gmail.com
jaroszrafal@gmail.com
•
Demografia w Polsce
•
Migracje
•
Inne wyzwania…
Skala globalna
Skala globalna
•
•
XVI w 250
XVI w 250
mln
mln
•
•
XIX w 1
XIX w 1
mld
mld
–
–
1950 r.
1950 r.
–
–
1,5
1,5
mld
mld
–
–
2010
2010
r.
r.
-
-
6
6
mld
mld
•
•
co 12 lat przybywa kolejny miliard ludzi
co 12 lat przybywa kolejny miliard ludzi
–
–
ok.. 2050
ok.. 2050
-
-
10
10
mld
mld
2
Og
Og
ó
ó
lne prawid
lne prawid
ł
ł
owo
owo
ś
ś
ci
ci
Wraz ze wzrostem poziomu
Wraz ze wzrostem poziomu
Ŝ
Ŝ
ycia spada przyrost
ycia spada przyrost
naturalny
naturalny
•
•
0
0
-
-
5 (Europa i Japonia)
5 (Europa i Japonia)
•
•
5
5
-
-
10 (USA, Kanada, Australia)
10 (USA, Kanada, Australia)
•
•
10
10
-
-
15 (Chiny)
15 (Chiny)
•
•
15
15
-
-
20 (Ameryka Pd)
20 (Ameryka Pd)
•
•
powy
powy
Ŝ
Ŝ
ej 20 (Afryka, Azja
ej 20 (Afryka, Azja
Ś
Ś
r
r
,
,
Wsch
Wsch
)
)
W skrajnych przypadkach ludno
W skrajnych przypadkach ludno
ść
ść
podwaja si
podwaja si
ę
ę
w
w
ci
ci
ą
ą
gu 35 lat
gu 35 lat
4
Prognoza ludno
ś
ci GUS z 2009r.: zało
Ŝ
enia
http://www.stat.gov.pl/gus/
3
5
Zmiany oczekiwanego dalszego trwania Ŝycia e(0)
Lata
1990 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2002 2003 2010 2020 2030
MęŜczyźni
GUS 1999
66,5
67,6
68,1
68,5
68,9
68,8
69,7
70,4
70,5 71,26
(2008)
69,0
71,1
73,4 74,7
GUS 2003
73,3
77,6
Kobiety
GUS 1999
75,5
76,4
76,6
77,0
77,3
77,5
78,0
78,8
78,9 79,96
(2008)
77,3
78,6
80,0 81,4
GUS 2003
80,6
83,3
Ź
ródło: L.Bolesławski, L.Rutkowska, Prognoza ludności Polski według województw na lata 1999-
2030, GUS, Warszawa 2000; L.Bolesławski, Prognoza demograficzna na lata 2003-2030, Informacje i
Opracowania Statystyczne, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2004, oraz Rocznik Demograficzny
2003, GUS, Warszawa 2003.
6
Zm iany liczby ludno
ś
ci Polski, prognozy GUS:
1999, 2003, 2008
38634
38788
39006
39003
38657
38025
38123
37899
37626
37229
36598
35693
38116
38092
38016
37830
37438
36796
35993
34000
35000
36000
37000
38000
39000
40000
2005
2010
2015
2020
2025
2030
2035
ludno
ść
Polski, GUS 1999
ludno
ść
Polski, GUS 2003
ludno
ść
Polski, GUS 2008
Ź
ródło: opracowanie własne na podstawie publikacji GUS
4
7
Struktura ludno
ś
ci Polski w 2035r.
według prognozy GUS z 2008r.
http://www.stat.gov.pl/gus
/
8
Zmiany liczby ludno
Zmiany liczby ludno
ś
ś
ci wed
ci wed
ł
ł
ug ekonomicznych grup wieku w
ug ekonomicznych grup wieku w
Polsce w latach 2007
Polsce w latach 2007
-
-
2035 (w tys. os
2035 (w tys. os
ó
ó
b, prognoza GUS, 2008
b, prognoza GUS, 2008
)
)
2 4 5 7 1
2 1 2 5 4
6 0 8 2
6 4 1 4
7 3 8 0
8 3 6 8
8 9 9 7
9 2 8 9
9 6 2 2
5 6 3 2
6 9 5 9
7 4 8 8
2 1 6 2 5
2 3 7 1 8
2 0 7 3 9
2 2 5 0 3
2 4 5 4 5
5 0 0 0
7 5 0 0
1 0 0 0 0
1 2 5 0 0
1 5 0 0 0
1 7 5 0 0
2 0 0 0 0
2 2 5 0 0
2 5 0 0 0
2 7 5 0 0
2 0 0 7
2 0 1 0
2 0 1 5
2 0 2 0
2 0 2 5
2 0 3 0
2 0 3 5
0 - 1 7
1 8 - 5 9 / 6 4
6 0 / 6 5 I W I
Ę
C E J
Najtrudniejsze lata 2010-2025
Ź
ródło: opracowanie własne na podstawie „Prognoza ludno
ś
ci na lata 2008-
2035”, GUS, 2009
grupy wieku
2015
2020
2025
2030
2035
18-59/64
-852,8
-1215,2
-877,6
-370,6
-515,0
60+/65+
966,4
987,5
628,8
292,4
332,6
Przyrosty w
okresach 5-
letnich
5
9
Zmiany struktury wieku ludno
Zmiany struktury wieku ludno
ś
ś
ci Polski,
ci Polski,
prognoza GUS 2008
prognoza GUS 2008
wiek
2007
2010
2015
2020
2025
2030
2035
0-17
19,6
18,7
18,2
18,4
18,2
17,0
15,6
18-44
40,1
40,1
39,5
37,2
34,2
31,6
30,1
45-59/64
24,3
24,4
22,9
22,3
23,5
26,2
27,5
18-59/64
64,4
64,5
62,4
59,5
57,8
57,8
57,6
60+/65+
16,0
16,8
19,4
22,1
24,0
25,2
26,7
65+
13,5
13,5
15,6
18,4
21,0
22,3
23,2
75+
6,0
6,4
6,8
6,8
8,4
10,6
12,5
80+
3,0
3,5
3,9
4,1
4,1
5,4
7,2
85+
1,1
1,4
1,8
2,0
2,1
2,1
3,1
OGÓŁEM
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
Ź
ródło: opracowanie własne na podstawie „Prognoza ludno
ś
ci na lata 2008-
2035”, GUS, 2009
10
Zmiany populacji os
Zmiany populacji os
ó
ó
b starszych, 2007
b starszych, 2007
-
-
2035
2035
Ź
ródło: opracowanie własne na podstawie wyników „Prognozy ludno
ś
ci na lata
2008-2035”, GUS 2009
5131
5153
5929
6954
7844
8195
8358
2300
2449
2597
2561
3141
3907
4494
1140
1314
1488
1566
1537
2005
2574
413
519
668
751
793
783
1104
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
2007
2010
2015
2020
2025
2030
2035
65+
75+
80+
85+
6
11
Starzenie si
Starzenie si
ę
ę
zasob
zasob
ó
ó
w pracy
w pracy
Starzenie si
ę
potencjalnych zasobów pracy
5 000
7 000
9 000
11 000
13 000
15 000
17 000
19 000
21 000
23 000
25 000
27 000
50-59/64
18-59/64
50-59/64 6 514
6 835
6 159
5 782
5 826
6 474
7 170
18-59/64 24 545 24 571 23 718 22 503 21 625 21 254 20 739
2007
2010
2015
2020
2025
2030
2035
2007
2010
2015
2020
2025
2030
2035
26,5
27,8
26,0
25,7
26,9
30,5
34,6
Odsetek osób w wieku 50-59/64 lata w ogólnej liczbie ludno
ś
ci w wieku produkcyjnym
Zmiany liczby osób w wieku 50-64 lata
2 000
3 000
4 000
5 000
6 000
7 000
8 000
50-59K
50-64 M
50-59/64
50-59K
2 976
2 998
2 417
2 325
2 435
2 768
3 017
50-64 M
3 538
3 838
3 742
3 457
3 392
3 707
4 153
50-59/64 6 514
6 835
6 159
5 782
5 826
6 474
7 170
2007
2010
2015
2020
2025
2030
2035
Ź
ródło: opracowanie własne na podstawie wyników „Prognozy ludno
ś
ci na lata 2008-
2035”, GUS 2009
12
Proporcje mi
Proporcje mi
ę
ę
dzy liczb
dzy liczb
ą
ą
os
os
ó
ó
b w wieku produkcyjnym
b w wieku produkcyjnym
oraz liczb
oraz liczb
ą
ą
os
os
ó
ó
b w wieku nieprodukcyjnym
b w wieku nieprodukcyjnym
Obci
ąŜ
enie potencjalne (demograficzne)
Ź
ródło: opracowanie własne na podstawie „Prognoza ludno
ś
ci na lata 2008-
2035”, GUS, 2009
3 1
2 9
2 9
3 1
3 2
2 9
2 7
2 5
2 6
3 1
3 7
4 2
4 4
4 6
5 5
5 5
6 0
6 8
7 3
7 3
7 4
2 0
3 0
4 0
5 0
6 0
7 0
8 0
2 0 0 7
2 0 1 0
2 0 1 5
2 0 2 0
2 0 2 5
2 0 3 0
2 0 3 5
0 - 1 7 / 1 8 - 5 9 /6 4
6 0 + / 6 5 + /1 8 - 5 9 / 6 0
O B C I
Ą
Z EN IE
C A Ł K O W IT E
7
Podsumowanie zmian
Podsumowanie zmian
•
•
do najwa
do najwa
Ŝ
Ŝ
niejszych wyzwa
niejszych wyzwa
ń
ń
rozwojowych dekady
rozwojowych dekady
2010
2010
-
-
2020
2020
nale
nale
Ŝ
Ŝ
y
zmiana
proporcji
mi
y
zmiana
proporcji
mi
ę
ę
dzy
dzy
ludno
ludno
ś
ś
ci
ci
ą
ą
w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym.
w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym.
–
–
Problem polega nie tylko na
Problem polega nie tylko na
wzro
wzro
ś
ś
cie liczby os
cie liczby os
ó
ó
b w
b w
wieku poprodukcyjnym o 2
wieku poprodukcyjnym o 2
mln
mln
,
,
czyli na przy
czyli na przy
ś
ś
pieszeniu
pieszeniu
procesu starzenia si
procesu starzenia si
ę
ę
ludno
ludno
ś
ś
ci.
ci.
–
–
W 2010 r. osoby w wieku 65 lat i wi
W 2010 r. osoby w wieku 65 lat i wi
ę
ę
cej stanowi
cej stanowi
ł
ł
y 13,5%
y 13,5%
og
og
ó
ó
ł
ł
u ludno
u ludno
ś
ś
ci, 10 lat p
ci, 10 lat p
ó
ó
ź
ź
niej
niej
–
–
18,5%.
18,5%.
–
–
Szybki
wzrost
obci
Szybki
wzrost
obci
ąŜ
ąŜ
enia
os
enia
os
ó
ó
b
w
wieku
b
w
wieku
produkcyjnym
produkcyjnym
osobami w wieku poprodukcyjnym (z 26
osobami w wieku poprodukcyjnym (z 26
os
os
ó
ó
b w wieku poprodukcyjnym przypadaj
b w wieku poprodukcyjnym przypadaj
ą
ą
cych na 100 os
cych na 100 os
ó
ó
b
b
w wieku produkcyjnym w 2010 r. do 37 w 2020r.)
w wieku produkcyjnym w 2010 r. do 37 w 2020r.)
wynika z
wynika z
jednoczesnego spadku zasob
jednoczesnego spadku zasob
ó
ó
w pracy
w pracy
o nieco
o nieco
ponad
ponad
2
2
mln
mln
.
.
13
•
•
w dekadzie 2020
w dekadzie 2020
-
-
2030 nale
2030 nale
Ŝ
Ŝ
y oczekiwa
y oczekiwa
ć
ć
kontynuacji
kontynuacji
zmian z poprzedniego okresu:
zmian z poprzedniego okresu:
spada liczba os
spada liczba os
ó
ó
b w
b w
wieku produkcyjnym, ale nieco s
wieku produkcyjnym, ale nieco s
ł
ł
abiej (o 1,2
abiej (o 1,2
mln
mln
),
tak
),
tak
Ŝ
Ŝ
e
wzrost
os
e
wzrost
os
ó
ó
b
w
wieku
b
w
wieku
poprodukcyjnym jest coraz wolniejszy
poprodukcyjnym jest coraz wolniejszy
(o 921
(o 921
tys.).
tys.).
•
•
Udzia
Udzia
ł
ł
os
os
ó
ó
b w wieku 65 lat i wi
b w wieku 65 lat i wi
ę
ę
cej wzro
cej wzro
ś
ś
nie o
nie o
22,3%. Dodatkowo
22,3%. Dodatkowo
wyra
wyra
ź
ź
nemu
nemu
postarzeniu
postarzeniu
ulegn
ulegn
ą
ą
zasoby pracy
zasoby pracy
–
–
udzia
udzia
ł
ł
kobiet w wieku 50
kobiet w wieku 50
-
-
59
59
lat oraz m
lat oraz m
ęŜ
ęŜ
czyzn w wieku 50
czyzn w wieku 50
-
-
64 lata wzro
64 lata wzro
ś
ś
nie z
nie z
25,7% w 2020 r. do 30,4% w 2030 r.
25,7% w 2020 r. do 30,4% w 2030 r.
•
•
Obci
Obci
ąŜ
ąŜ
enie osobami w wieku poprodukcyjnym
enie osobami w wieku poprodukcyjnym
zwi
zwi
ę
ę
kszy si
kszy si
ę
ę
do 44 na 100 os
do 44 na 100 os
ó
ó
b w wieku
b w wieku
produkcyjnym w 2030 r., a obci
produkcyjnym w 2030 r., a obci
ąŜ
ąŜ
enie ca
enie ca
ł
ł
kowite do
kowite do
73 os
73 os
ó
ó
b.
b.
14
8
•
•
lata 2030
lata 2030
-
-
2035 przynios
2035 przynios
ą
ą
dalsze zmniejszenie si
dalsze zmniejszenie si
ę
ę
potencjalnych zasob
potencjalnych zasob
ó
ó
w pracy, silniejsze w
w pracy, silniejsze w
wymiarze absolutnym ni
wymiarze absolutnym ni
Ŝ
Ŝ
przyrost populacji
przyrost populacji
os
os
ó
ó
b w wieku poprodukcyjnym
b w wieku poprodukcyjnym
.
.
•
•
Proces starzenia si
Proces starzenia si
ę
ę
ludno
ludno
ś
ś
ci i zasob
ci i zasob
ó
ó
w pracy b
w pracy b
ę
ę
dzie
dzie
kontynuowany
kontynuowany
–
–
osoby w wieku 65 lat i wi
osoby w wieku 65 lat i wi
ę
ę
cej b
cej b
ę
ę
d
d
ą
ą
stanowi
stanowi
ć
ć
23,2% og
23,2% og
ó
ó
ł
ł
u ludno
u ludno
ś
ś
ci
ci
15
•
•
Rynek pracy, produktywno
Rynek pracy, produktywno
ść
ść
, wzrost
, wzrost
gospodarczy
gospodarczy
•
•
System zabezpieczenia spo
System zabezpieczenia spo
ł
ł
ecznego,
ecznego,
finanse publiczne
finanse publiczne
•
•
Popyt na us
Popyt na us
ł
ł
ugi (finansowe, edukacyjne,
ugi (finansowe, edukacyjne,
opieku
opieku
ń
ń
cze, itp.)
cze, itp.)
Konsekwencje ekonomiczne
Konsekwencje ekonomiczne
9
Rynek pracy
Rynek pracy
•
•
Spadek liczby os
Spadek liczby os
ó
ó
b w wieku produkcyjnym po
b w wieku produkcyjnym po
2020, braki si
2020, braki si
ł
ł
y roboczej
y roboczej
•
•
Starzenie si
Starzenie si
ę
ę
zasob
zasob
ó
ó
w pracy
w pracy
•
•
Okresowo
Okresowo
-
-
spadek zasob
spadek zasob
ó
ó
w kompensowany
w kompensowany
przez wzrost udzia
przez wzrost udzia
ł
ł
u os
u os
ó
ó
b starszych w rynku
b starszych w rynku
pracy.
pracy.
•
•
Konsekwencja malej
Konsekwencja malej
ą
ą
cych zasob
cych zasob
ó
ó
w:
w:
spadkowy trend tempa wzrostu
spadkowy trend tempa wzrostu
gospodarczego
gospodarczego
•
•
Kompensacja przez wzrost wydajno
Kompensacja przez wzrost wydajno
ś
ś
ci a tak
ci a tak
Ŝ
Ŝ
e
e
d
d
ł
ł
u
u
Ŝ
Ŝ
szy czas aktywno
szy czas aktywno
ś
ś
ci zawodowej
ci zawodowej
•
•
Nie ma
Nie ma
Ŝ
Ŝ
adnego potwierdzenia teza o ni
adnego potwierdzenia teza o ni
Ŝ
Ŝ
szej
szej
wydajno
wydajno
ś
ś
ci os
ci os
ó
ó
b starszych (wykszta
b starszych (wykszta
ł
ł
cenie,
cenie,
do
do
ś
ś
wiadczenie)
wiadczenie)
•
•
Problem: szybko
Problem: szybko
ść
ść
przemiany
przemiany
technologicznej,
technologicznej,
„
„
starzenie si
starzenie si
ę
ę
”
”
kapita
kapita
ł
ł
u
u
ludzkiego (niedostosowanie, wykluczenie
ludzkiego (niedostosowanie, wykluczenie
–
–
kszta
kszta
ł
ł
cenie ustawiczne jako remedium?)
cenie ustawiczne jako remedium?)
10
•
•
Ł
Ł
atwiejszy dost
atwiejszy dost
ę
ę
p m
p m
ł
ł
odszych generacji do
odszych generacji do
rynku pracy?
rynku pracy?
-
-
mniej liczne generacje, ale
mniej liczne generacje, ale
-
-
wykszta
wykszta
ł
ł
cenie i odpowiednie kwalifikacje
cenie i odpowiednie kwalifikacje
wci
wci
ąŜ
ąŜ
najwa
najwa
Ŝ
Ŝ
niejsze
niejsze
•
•
Zwi
Zwi
ę
ę
kszona presja: emerytury
kszona presja: emerytury
(
(
„
„
niezbilansowany system
niezbilansowany system
”
”
emerytalny),
emerytalny),
opieka zdrowotna (wy
opieka zdrowotna (wy
Ŝ
Ŝ
sze wydatki)
sze wydatki)
•
•
Opieka nad osobami starszymi:
Opieka nad osobami starszymi:
ograniczone zasoby opieki nieformalnej (w
ograniczone zasoby opieki nieformalnej (w
ramach rodziny)
ramach rodziny)
•
•
Konieczno
Konieczno
ść
ść
: nowy system emerytalny,
: nowy system emerytalny,
podwy
podwy
Ŝ
Ŝ
szenie wieku emerytalnego
szenie wieku emerytalnego
ustawowego i faktycznego, aktywacja
ustawowego i faktycznego, aktywacja
os
os
ó
ó
b starszych
b starszych
Wydatki publiczne
Wydatki publiczne
11
Popyt na us
Popyt na us
ł
ł
ugi
ugi
•
•
Zmiana struktury gospodarstw domowych
Zmiana struktury gospodarstw domowych
i zapotrzebowania na r
i zapotrzebowania na r
ó
ó
Ŝ
Ŝ
nego typu
nego typu
us
us
ł
ł
ugi:
ugi:
-
-
finansowe (kredyty konsumpcyjne,
finansowe (kredyty konsumpcyjne,
ubezpieczenia, sk
ubezpieczenia, sk
ł
ł
onno
onno
ść
ść
do oszcz
do oszcz
ę
ę
dzania)
dzania)
-
-
opieku
opieku
ń
ń
cze
cze
-
-
edukacyjne
edukacyjne
-
-
zdrowotne
zdrowotne
-
-
czas wolny, etc.
czas wolny, etc.
21
•
•
Demograficzna
Demograficzna
„
„
odnowa
odnowa
”
”
poprzez stosown
poprzez stosown
ą
ą
polityk
polityk
ę
ę
przyjazn
przyjazn
ą
ą
rodzinie
rodzinie
•
•
Mo
Mo
Ŝ
Ŝ
liwo
liwo
ść
ść
godzenia pracy zawodowej i
godzenia pracy zawodowej i
obowi
obowi
ą
ą
zk
zk
ó
ó
w rodzinnych (g
w rodzinnych (g
ł
ł
ó
ó
wnie kobiet)
wnie kobiet)
•
•
Work
Work
-
-
life
life
balance
balance
•
•
G
G
łę
łę
bokie reformy rynku pracy: wzrost zatrudnienia
bokie reformy rynku pracy: wzrost zatrudnienia
(kobiety),
(kobiety),
„
„
flexicurity
flexicurity
”
”
, ograniczanie wczesnych emerytur
, ograniczanie wczesnych emerytur
•
•
„
„
aktywne starzenie si
aktywne starzenie si
ę
ę
”
”
•
•
Poprawa systemu publicznej opieki zdrowotnej:
Poprawa systemu publicznej opieki zdrowotnej:
ograniczenie niepe
ograniczenie niepe
ł
ł
nosprawno
nosprawno
ś
ś
ci
ci
•
•
Imigracja?
Imigracja?
ODPOWIED
ODPOWIED
Ź
Ź
NA WYZWANIA
NA WYZWANIA
DEMOGRAFICZNE
DEMOGRAFICZNE
12
WNIOSKI OG
WNIOSKI OG
Ó
Ó
LNE
LNE
•
•
Starzenie si
Starzenie si
ę
ę
ludno
ludno
ś
ś
ci to proces
ci to proces
nieuchronny i nieodwracalny
nieuchronny i nieodwracalny
–
–
tak
tak
Ŝ
Ŝ
e jego
e jego
konsekwencje ekonomiczne, okresowo
konsekwencje ekonomiczne, okresowo
silniejsze lub s
silniejsze lub s
ł
ł
absze
absze
•
•
Poprzez stosowne dzia
Poprzez stosowne dzia
ł
ł
ania
ania
dostosowawcze i modernizacyjne mo
dostosowawcze i modernizacyjne mo
Ŝ
Ŝ
na
na
wygra
wygra
ć
ć
zwi
zwi
ą
ą
zane z tym procesem
zane z tym procesem
wyzwania
wyzwania
23
•
•
Jako obiektywny proces, te zmiany
Jako obiektywny proces, te zmiany
struktury ludno
struktury ludno
ś
ś
ci nie mog
ci nie mog
ą
ą
by
by
ć
ć
traktowane jako tylko
traktowane jako tylko
„
„
zagro
zagro
Ŝ
Ŝ
enie
enie
”
”
•
•
Wyd
Wyd
ł
ł
u
u
Ŝ
Ŝ
anie si
anie si
ę
ę
ludzkiego
ludzkiego
Ŝ
Ŝ
ycia
ycia
-
-
dobrodziejstwo rozwoju gospodarczego
dobrodziejstwo rozwoju gospodarczego
i rosn
i rosn
ą
ą
cego dobrobytu, za kt
cego dobrobytu, za kt
ó
ó
re
re
wszyscy (jednostki, rodziny,
wszyscy (jednostki, rodziny,
spo
spo
ł
ł
ecze
ecze
ń
ń
stwo, instytucje pa
stwo, instytucje pa
ń
ń
stwa,
stwa,
biznes) maj
biznes) maj
ą
ą
do sp
do sp
ł
ł
acenia d
acenia d
ł
ł
ug.
ug.
24
13
Migracje
Migracje
Motywy migracji
Motywy migracji
14
Podw
Podw
ó
ó
jna macierz migracji, 2008
jna macierz migracji, 2008
Kraje docelowe migrant
Kraje docelowe migrant
ó
ó
w. Do
w. Do
jakich kraj
jakich kraj
ó
ó
w migruj
w migruj
ą
ą
Polacy?
Polacy?
•
•
Migrujemy g
Migrujemy g
ł
ł
ó
ó
wnie za pieni
wnie za pieni
ę
ę
dzmi
dzmi
•
•
Migruj
Migruj
ą
ą
relatywnie m
relatywnie m
ł
ł
odzi i
odzi i
dobrze wykszta
dobrze wykszta
ł
ł
ceni
ceni
:
:
–
–
40% spo
40% spo
ś
ś
r
r
ó
ó
d niemal 800 tys.
d niemal 800 tys.
zarejestrowanych w badaniu
zarejestrowanych w badaniu
emigrant
emigrant
ó
ó
w mia
w mia
ł
ł
o mniej ni
o mniej ni
Ŝ
Ŝ
30 lat
30 lat
•
•
Jak migrujemy
Jak migrujemy
–
–
jak bociany,
jak bociany,
chomiki..
chomiki..
.
.
–
–
„
„
bociany
bociany
”
”
(oko
(oko
ł
ł
o 20% badanych), czyli
o 20% badanych), czyli
osoby, kt
osoby, kt
ó
ó
re uczestnicz
re uczestnicz
ą
ą
przede
przede
wszystkim w migracjach
wszystkim w migracjach
cyrkulacyjnych, zatrudnione g
cyrkulacyjnych, zatrudnione g
ł
ł
ó
ó
wnie w
wnie w
sektorze prac nisko p
sektorze prac nisko p
ł
ł
atnych,
atnych,
–
–
„
„
chomiki
chomiki
”
”
(16%), czyli osoby traktuj
(16%), czyli osoby traktuj
ą
ą
ce
ce
sw
sw
ó
ó
j pobyt jako jednorazowy akt
j pobyt jako jednorazowy akt
maj
maj
ą
ą
cy przynie
cy przynie
ść
ść
wymierny
wymierny
(oczekiwanie bardzo du
(oczekiwanie bardzo du
Ŝ
Ŝ
y) efekt
y) efekt
finansowy;
finansowy;
–
–
„
„
poszukiwacze
poszukiwacze
”
”
(42%), najwi
(42%), najwi
ę
ę
ksza
ksza
grupa os
grupa os
ó
ó
b, kt
b, kt
ó
ó
re nie podj
re nie podj
ęł
ęł
y jeszcze
y jeszcze
ostatecznej decyzji
ostatecznej decyzji
„
„
wracam czy
wracam czy
zostaj
zostaj
ę
ę
?"; swoj
?"; swoj
ą
ą
strategi
strategi
ę
ę
migracyjn
migracyjn
ą
ą
sami oceniaj
sami oceniaj
ą
ą
jako
jako
„
„
intencjonaln
intencjonaln
ą
ą
nieprzewidywalno
nieprzewidywalno
ść
ść
”
”
;
;
>
>
„
„
osiedle
osiedle
ń
ń
cy" (22%), czyli osoby,
cy" (22%), czyli osoby,
kt
kt
ó
ó
re przebywaj
re przebywaj
ą
ą
w Wielkiej Brytanii od
w Wielkiej Brytanii od
d
d
ł
ł
u
u
Ŝ
Ŝ
szego czasu i zamierzaj
szego czasu i zamierzaj
ą
ą
zosta
zosta
ć
ć
tam na sta
tam na sta
ł
ł
e.
e.
15
Podsumowanie korzy
Podsumowanie korzy
ś
ś
ci i koszt
ci i koszt
ó
ó
w
w
emigracji
emigracji
Trudności z zatrudnieniem
fachowców
Inwestowanie w kraju zarobionych
oszczędności
Wydatki poniesione na edukację
emigrantów
Nowe umiejętności i kwalifikacje
emigrantów
Utrata dobrze wykształconej,
mobilnej siły roboczej
Wzrost wpływów z transferów
zagranicznych
ZagroŜenie dla wypłacalności
systemu emerytalnego
Poprawa sytuacji na rynku pracy
Zaburzenie struktury
demograficznej
Wzrost dochodów gospodarstw
domowych
Koszty
Korzyści
Inne
Inne
globalne
globalne
wyzwania
wyzwania
…
…
16
Ub
Ub
ó
ó
stwo
stwo
•
•
Prawie po
Prawie po
ł
ł
owa ludno
owa ludno
ś
ś
ci
ci
ś
ś
wiata
wiata
–
–
oko
oko
ł
ł
o 3 miliardy
o 3 miliardy
–
–
Ŝ
Ŝ
yje za mniej ni
yje za mniej ni
Ŝ
Ŝ
dwa dolary dziennie.
dwa dolary dziennie.
•
•
Prawie miliard ludzi nie potrafi czyta
Prawie miliard ludzi nie potrafi czyta
ć
ć
ani napisa
ani napisa
ć
ć
swego imienia.
swego imienia.
•
•
Miliard dzieci
Miliard dzieci
–
–
co drugie dziecko
co drugie dziecko
–
–
Ŝ
Ŝ
yje w ub
yje w ub
ó
ó
stwie.
stwie.
–
–
640 milion
640 milion
ó
ó
w nie ma w
w nie ma w
ł
ł
a
a
ś
ś
ciwego dachu nad g
ciwego dachu nad g
ł
ł
ow
ow
ą
ą
.
.
–
–
400 milion
400 milion
ó
ó
w nie ma dost
w nie ma dost
ę
ę
pu do zdrowej wody.
pu do zdrowej wody.
–
–
270 milion
270 milion
ó
ó
w nie ma dost
w nie ma dost
ę
ę
pu do opieki medycznej.
pu do opieki medycznej.
–
–
10,6
10,6
mln
mln
dzieci zmar
dzieci zmar
ł
ł
o w 2003 roku przed osi
o w 2003 roku przed osi
ą
ą
gni
gni
ę
ę
ciem 5 lat (oko
ciem 5 lat (oko
ł
ł
o 29
o 29
tysi
tysi
ę
ę
cy dziennie)
cy dziennie)
17
Bez dost
Bez dost
ę
ę
pu do elektryczno
pu do elektryczno
ś
ś
ci
ci
Dzi
Dzi
ę
ę
kuje za uwag
kuje za uwag
ę
ę
!
!
i
i
Powodzenia na maturze!!!
Powodzenia na maturze!!!