Podstawowe pojęcia

Organizacja pozarządowa

W potocznym rozumieniu organizacje pozarządowe to podmioty niezależne od administracji publicznej. Ustawa o
działalności pożytku i wolontatiacie zawiera definicję organizacji pozarządowej. Zgodnie ze wspomnianą regulacją
organizacjami pozarządowymi są, niebędące jednostkami sektora finansów publicznych i niedziałające w celu
osiągnięcia zysku, osoby prawne utworzone na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacje i stowarzyszenia z
wyłączeniem m.in. partii politycznych, związków zawodowych i organizacji pracodawców, samorządów zawodowych,
fundacji, których jednym fundatorem jest Skarb Państwa.Organizacje pozarządowe zwykle działają jako
stowarzyszenia lub fundacje. Zakres i formy ich działania są bardzo różne. Najczęściej zajmują się kulturą,
ekologią, prawami człowieka, nauką i techniką.

Inne terminy, uważane za równoznaczne z terminem organizacja pozarządowa to:

z

organizacja non-profit, ponieważ nie działa dla zysku;

z

organizacja wolontarystyczna (ochotnicza), ponieważ w większości opiera swą działalność na pracy
ochotników;

z

organizacja społeczna (obywatelska), ponieważ obszarem aktywności tych organizacji jest najczęściej
szeroko rozumiana pomoc społeczna, ochrona zdrowia i edukacja, czyli działaniu dla dobra publicznego.

z

trzeci sektor, ponieważ nie są tożsame z administracją publiczną (I sektor), ani biznesem (II sektor).

W użyciu jest także skrót NGO, od non-governmental organization (organizacja pozarządowa po angielsku).

Trzeci sektor

Trzeci sektor to zbiorcza nazwa organizacji pozarządowych. To określenie pochodzi z języka angielskiego i
nawiązuje do podziału aktywności społeczno-gospodarczej nowoczesnych państw demokratycznych na trzy sektory.
Według tej typologii pierwszy sektor to administracja publiczna, określana też niekiedy jako sektor państwowy.
Drugi sektor to sfera biznesu, czyli wszelkie instytucje i organizacje, których działalność jest nastawiona na zysk,
nazywany też sektorem prywatnym. Trzeci sektor to ogół prywatnych organizacji, i działających społecznie i nie dla
zysku, czyli organizacje pozarządowe (organizacje non-profit).

Dialog obywatelski

Dialog obywatelski to forma kontaktu między władzą państwową a organizacjami trzeciego sektora, polegająca na
wzajemnym przekazywaniu sobie opinii, informacji czy ustaleń dotyczących celów, instrumentów i strategii
wdrażania polityki publicznej. Nie należy go mylić z dialogiem społecznym, rozumianym jako komunikacja między
władzami publicznymi, związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców dotycząca zbiorowych stosunków
pracy (zbiorowego prawa pracy). Uczestnikami dialogu obywatelskiego – obok władz publicznych – są bowiem nie
tylko tradycyjnie rozumiani partnerzy społeczni, ale także organizacje pozarządowe, działające na różnych
płaszczyznach: społecznej, ekonomicznej, światopoglądowej, zawodowej lub terytorialnej. Z tego względu
przedmiotem dialogu obywatelskiego nie są wyłącznie problemy związane z miejscem pracy (zakładu, branży,
sektora gospodarki), ale wszelkie zagadnienia związane z miejscem grup obywateli w państwie i społeczeństwie.

Dokument programowy Rządu przyjęty przez Radę Ministrów 22 października br. pt. „Zasady Dialogu Społecznego”
stwierdza, że organizacje pozarządowe współuczestniczą w wypracowywaniu i realizacji programów inicjowanych
przez władze publiczne oraz uzupełniają działania administracji publicznej tam, gdzie nie jest ona w stanie
samodzielnie wypełnić ważnych społecznie zadań.

Strona 1 z 2

mpips

2004-11-02

http://www.mpips.gov.pl/wydruk.php?nr=666

Strona 2 z 2

mpips

2004-11-02

http://www.mpips.gov.pl/wydruk.php?nr=666