background image

 PIELĘGNOWANIE CHORYCH ZE SCHORZENIAMI WIELKICH GRUCZOŁÓW : 
                                                  WĄTROBY I TRZUSTKI. 
 
 
Funkcje wątroby: 

• 

Tworzenie i wydzielanie żółci  

• 

współudział w podstawowych przemianach metabolicznych / węglowodanów, białka, 
lipidów/ 

• 

udział w przemianach hormonalnych /hormonów steroidowych- kortykosteroidy, estrogeny; 
hormonów polipeptydowych-insulina, glukagon/ 

• 

gromadzenie i filtracja krwi odpływającej z układu pokarmowego 

• 

magazynowanie witamin (A,D,B12) i żelaza 

• 

synteza czynników krzepnięcia krwi ( fibrynogenu, protrombiny, czynników VII, IX, X) 

• 

odtruwanie organizmu z toksyn egzo i endogennych (leki, amoniak) 

• 

bierze udział w termoregulacji 

 
Częściej spotykane  schorzenia: 
 
CHOLECYSTITIS -   zapalenie pęcherzyka żółciowego 
CHOLELITIASIS - kamica pęcherzyka żółciowego 
CIRRHOSIS HEPATIS - marskość wątroby 
WZW - wirusowe zapalenie wątroby 
VARICES OESOPHAGEI - żylaki przełyku 
PANCREATITIS - zapalenie trzustki 
 
PIELĘGNACJA CHORYCH W SCHORZENIACH WĄTROBY   I  TRZUSTKI 

• 

zapewnienie spokoju 

• 

higieny ciała i otoczenia 

• 

obserwacja parametrów życiowych i stanu świadomości, zabarwienia powłok skórnych 

• 

bilans płynów w zapaleniu trzustki 

• 

obserwacja wydalin 

• 

obserwacja tolerancji pokarmowej. 

• 

prowadzenie dokumentacji 

• 

abstynencja alkoholowa 

• 

unikanie wysiłku fizycznego 

• 

pozycja dowolna 

• 

dieta odpowiednia do fazy przebiegu  schorzenia :nejczęściej lekkostrawna   lekkostrawna, 
niskotłuszczowa,  bogatowęglowodanowa, posiłki w małych ilościach  często, w nadwadze 
niskokaloryczna. 

• 

zapalenie  pęcherzyka żółciowego: 

          - ostre - w czasie ataku bólu głodówka, żywienie poza jelitowe. Po ustąpieniu bólu stopniowo 
            rozszerza się  dietę od płynów  obojętnych, suchary, kleiki, twarożek, gotowane mięso 
            obserwując ich  tolerancję   
            leczenie Farmakologiczne:leki rozkurczowe, p/bólowe, i antybiotyki. 
         - przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych:  stosowanie diety 
           lekkostrawnej z ograniczeniem tłuszczy. Unikanie pokarmów smażonych, 
           wzdymających. Przeciwwskazane są  tłuste gatunki mięs i ryb, smalec, słonina, boczek, 
           konserwy.  Źle tolerowane są groch, fasola, kapusta, kalafiory, ogórki, cebula, agrest, 
           porzeczki, ostre przyprawy, kakao. 
           Stosowanie leków żółciopędnych, picie wody mineralnej, leczenie uzdrowiskowe. 
 

• 

WZW - dieta   lekkostrawna wysokowęglowodanowa  z  ograniczeniem tłuszczy  

background image

produktów smażonych, pieczonych, wzdymających. Zakaz picia alkoholu. 
Leczenie spoczynkowe, farmakologiczne /leki żólciopędne ,osłaniające i regenerujące 
komórki wątroby, nawodnienie ( w celu wydaleniu bilirubiny). Reżim sanitarny. 
 

• 

Zapalenie trzustki:  ostre - przez kilka dni głodówka, odżywianie pozajelitowe, odsysanie 
treści żołądkowej. Następnie wprowadza się płyny obojętne,  kleiki, galaretki, suchary, w 
miarę tolerancji dietę się rozszerza o następnie pokarmy lekkostrawne. Tłuszcze wprowadza 
się dopiero po ustąpieniu ostrego okresu zapalenia (surowe masło,  słodką śmietankę, 
oliwę). 
Leczenie farmakologiczne: leki p/bólowe, płyny wieloelektrolitowe, hamujące wydzielanie 
enzymów trawiennych np.Atropinę, antybiotyki . Kontrola bilansu wodnego, oznaczenie 
poziomu elektrolitów i równowagi kwasowo- zasadowej oraz aktywności  diastaz we krwi i 
moczu. 
Przewlekłe - doustne podawanie enzymów trzustkowych w czasie jedzenia, leki 
rozkurczowe, leczenie chorób dróg żółciowych, operowanie kamicy żółciowej, długotrwałe 
stosowanie diety, zakaz picia alkoholu. 

 
 
 
LITERATURA:  
 
1.Choroby wewnętrzne -  red. Wojciech Pędich, Iwona Jakubowska-Kuźmiuk -  PZWL W-wa 1999 
2.Ćwiczenia z chorób wewnętrznych pielęgniarstwa internistycznego – J.Szewieczek, I.Caus – 
Śląska Akademia Medyczna 1999 
3.Pielęgniarstwo – Olaf Krischnick – Urban & Partner, Wrocław 2001 
4.Zarys chorób wewnętrznych dla studentów pielęgniarstwa – pod  red. Jadwigi Daniuk, Grażyny 
Jurkowskiej – CZELEJ, Lublin 2005. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image