PIELĘGNOWANIE  PACJENTÓW  

                       ZE   SCHORZENIAMI  
                 UKŁADU KRWIOTWÓRCZEGO 
 
Krew składa się z części płynnej i składników morfotycznych tj.  
z osocza, krwinek czerwonych i białych oraz  płytek krwi. 
 
U dorosłego człowieka tkanką krwiotwórczą jest szpik  czerwony 
kości płaskich (miednicy, mostka, Ŝebrach) i kręgach. 
 
Proces wytwarzania komórek przez tkankę krwiotwórczą nazywa 
się hematopoezą.        
  
Najczęściej występującymi schorzeniami są: 

•

 

niedokrwistości : 
                   - z niedoboru Ŝelaza 
                   - z niedoboru  wit. B 12  i kwasu foliowego 
                   - hemolityczne / aplastyczna, w przebiegu 
                     chorób przewlekłych/ 

•

 

białaczki: 
                - limfatyczna 
                - szpikowa 

•

 

ziarnica złośliwa 

•

 

skazy krwotoczne: 
                - płytkowe 
                - osoczowe 
                - naczyniowe 

 
               ELEMENTY PROCESU PIELĘGNOWANIA  
          W SHORZENIACH UKŁ.  KRWIOTWÓRCZEGO. 
 
1Rozpoznanie: 
-  Wywiad: dolegliwości   / trudności w skupieniu się, łatwe 
męczenie, osłabienie, znuŜenie, depresja psychiczna, zawroty, 
omdlenia/ 

       W wywiadzie uwzględniamy sposób odŜywiania,  łaknienie, 
dolegliwości z przewodu pokarmowego, pieczenie języka 
krwawienie z dziąseł, z przewodu pokarmowego, nosa, u kobiet 
obfitość  miesiączki, oddech, prace serca ( kołatania serca), 
porody, poprzednie wartości morfotyczne krwi. 
 
W przypadku skaz krwotocznych- ustalamy miejsce krwawienia, 
czy pojawiają się samoistnie czy po urazach, kiedy sie pojawiają 
czy w rodzinie u kogoś  występują podobne objawy., ostatnio 
przebyte choroby, przyjmowane leki, warunki Ŝycia , pracy. 
 
W przypadku powiększenia węzłów chłonnych - bolesność 
węzłów, kiedy  pojawiły się zmiany i  kolejność powiększania się 
węzłów, czy występują  stany podgorączkowe, świąd skóry, 
wybroczyny, krwawienia z j. ustnej, łaknienie, utrata masy ciała, 
jeŜeli był juŜ leczony naleŜy ustalić stosowane leki. 
 
2. Obserwacja   / objawy obiektywne-  stanu ogólnego chorego: 
zabarwienie powłok skórnych, masy ciała wzrost, łaknienie, 
parametry Ŝyciowe / TT,  RR, oddech/, krwawienia,  węzły 
chłonne , stan świadomości. 
 
3.Analiza dokumentów - karty gorączkowej, wyników 
morfologii krwi, karta zleceń lekarskich, historia choroby, karta 
informacyjna, raport pielęgniarski. 
 
 Diagnostyka białaczek winna opierać się nie tylko na morfologii 
krwi z rozmazem, określeniu czasu krzepnięcia i badaniach 
biochemicznych ale równieŜ na badaniach szpiku kostnego 
( 

ocena morfologiczna, cytochemiczna, immunologiczna, genetyczna), 

 płynu muzgowo-rdzeniowego, badaniach radiologicznych klatki 
piersiowej, USG jamy brzusznej i EKG. 
 
 4.Problemy pielęgnacyjne -  
- niedotlenienie (duszność, szybkie męczenie się) 

- krwawienia 
- zmniejszona odporność 
- owrzodzenia w jamie ustnej 
- osłabienie 
- osłabione łaknienie 
- organizacja wolnego czasu 
- edukacja chorego / w niedokrwistości  nauczyć zasad diety, 
higieny odŜywiania, i zasad leczenia.  
 
W skazie krwotocznej: zapoznaje z metodami utrzymania 
higieny jamy ustnej, jak unikać krwawień spowodowanych 
urazem.  
 
W hemofilii    zapoznanie z istotą choroby, jej dziedzicznym 
charakterze, zasadami leczenia.  
 
-stany depresyjne / szczególnie występują w schorzeniach 
nowotworowych. naleŜy zapewnić spokój fizyczny i 
psychiczny, wspierać w walce z chorobą,  wykazać 
zrozumienie, przygotować chorego i jego rodzinę do  przyjęcia  
ewentualnej niepomyślnej wiadomości. 
 
LECZENIE NIEDOKRWISTOŚCI 
 
Leczenie niedokrwistości zaleŜy od przyczyny ją wywołującej. 
JeŜeli jest to moŜliwe naleŜy jak najszybciej usunąć czynnik  
przyczynowy. 
Leczenie wspomagające polega na stosowaniu reŜimu 
sanitarnego, izolacji chorego, przetaczaniu elementów 
morfotycznych krwi ( masy erytrocytarnej lub płytkowej), 
antybiotykoterapii, stosowania diety lekkostrawnej bogatej w 
witaminy i brakujące w organizmie  mikro i makro elementy. 
Wyleczenie w cięŜkich przypadkach niedokrwistości 
aplastycznej  moŜe zapewnić wykonanie przeszczepu 
macierzystych  komórek hematopoetycznych. 

 

LECZENIE BIAŁACZEK 
 
Leczenie ostrych  białaczek przebiega w dwóch etapach: 
 
1. indukcja remisji - 

polega na redukcji liczby komórek 

białaczkowych 

 do uzyskania prawidłowych wartości morfologii 

krwi. 
W tym okresie ze względu na  małą odporność stosuje się  
reŜim sanitarny, sala jednoosobowa, profilaktyka zakaŜeń, w 
zaleŜności od potrzeb transfuzje masy erytrocytarnej i 
płytkowej . 
 
2.  poremisyjny - chorzy otrzymują chemioterapię i 
ewentualnie w przypadkach    rokujących niepomyślnie     
klasyfikowanie do przeszczepu szpiku. 
            
LECZENIE  ZIARNICY   ZŁOŚLIWEJ  
polega na stosowaniu : 
 
- kilku cytostatyków działających na róŜne fazy cyklu     
  komórkowego, cykle powtarzane są kilkakrotnie w równych 
  odstępach czasu. 
 
- radioterapii -  jako leczenie samodzielne w mało 
  zaawansowanych stadiach choroby .   
  W  zaawansowanych stadiach jako leczenie uzupełniające. 
 
- W oporności na leczenie konwencjonalne stosowanie 
przeszczepu szpiku kostnego 
 
5-cio letni okres przeŜycia uzyskuje się u 50 -90% w zaleŜności 
od wieku, typu histologicznego i zaawansowania choroby. 
    
LECZENIE WSKAZACH KRWOTOCZNYCH zaleŜne jest 

od rodzaju skazy i polega na uzupełnieniu brakującego 
składnika powodującego skazę i stosowaniu leków 
immunosupresyjnych (np. endoksan, prednizon, IgG - iv. jest 
to terapia długotrwała i kosztowna). 

                 

 
LITERATURA:  
 
1.Choroby wewnętrzne -  red. Wojciech Pędich, Iwona Jakubowska-
Kuźmiuk -  PZWL W-wa 1999 
2.Ćwiczenia z chorób wewnętrznych pielęgniarstwa internistycznego – 
J.Szewieczek, I.Caus – Śląska Akademia Medyczna 1999 
3.Pielęgniarstwo – Olaf Krischnick – Urban & Partner, Wrocław 2001 
4.Zarys chorób wewnętrznych dla studentów pielęgniarstwa – pod  red. 
Jadwigi Daniuk, GraŜyny Jurkowskiej – CZELEJ, Lublin 2005.