background image

TYPY HODOWLI 
 

1. Hodowla na podłożach ciekłych 
 -> hodowla 

wgłębna – mikroorganizmy rosną w całej objętości podłoża – ten typ 

przewa

ża 

-> hodowla powierzchniowa 

– na powierzchni pożywki tworzy sie kożuch z 

mikroorganizmów 
-> hodowla z unieruchomionym 

materiałem biologicznym 

 
Hodowle 

wgłębne są teraz najpopularniejsze: 

   Są dobre systemy napowietrzania i jest wszędzie dostępny tlen 

   Dobre systemy mieszania, np. łagodne mieszanie w przypadku wrażliwych mechanicznie 

komórek 

   Nowe szczepy, które mogą żyć w całej objętości 

 

2. Hodowla na podłożach stałych 

Stosowane głównie dla grzybów: strzepkowce, promieniowce. Są to hodowle bardzo 

proste, Całe pomieszczenie jest termostatowane (odpowiednia wilgotność), na paletach z 

podłożem rozpyla sie spory lub strzępki grzybów 

Podłoża: ziarna zbóż, pokruszone pieczywo, wysłodki – pozostałość po produkcji cukru z 

buraków, otręby 
 
Hodowle takie 

są bardzo łatwe, otrzymuje sie produkty o wysokim stężeniu, są duże 

wydajno

ści, wykorzystuje sie surowce odpadowe (tanie podłoże). Problemem może być 

nierównomierna temperatura. Mikroorganizmy produkują ciepło, które trzeba jakoś 
odprowadzi

ć, żeby sie mikroby nie przegrzały, dlatego warstwa podłoża musi być 

mo

żliwie najcieńsza. 

 

Wraz ze wzrostem szybko

ści wzrostu, wzrasta szybkość tworzenia produktu. 

Specyficzna szybko

ść tworzenia produktu może, ale nie musi, być związana ze specyficzna 

szybko

ścią wzrostu 

Przy hodowlach okresowych tworzenie metabolitów wtórnych polega na tym, że staramy sie 
skraca

ć fazę wzrostu wykładniczego. Dla metabolitów pierwotnych staramy sie wydłużać 

faz

ę wykładnicza. 

 
Hodowla okresowa 
 
Zalety: 
- Nie wymagaj

ą skomplikowanego oprzyrządowania – tania 

Łatwo utrzymać (łatwiej niż w ciągłych) jałowość hodowli 

- Odnawialno

ść inokulum – odzyskuje sie komórki 

 
Wady: 
- Niska produktywno

ść – dosyć długi czas jałowy, sama hodowla trwa krótko, ale 

na czas ogólny składa sie czas hodowli i czas jałowy: t

= t

+ t

Stosunek t

j

/t

jest bardzo niekorzystny np. 1, produktywno

ść niższa niż w hodowli 

ci

ągłej 

- Hodowle okresowe pracuj

ą z niejednakowa szybkością, gdyż zmienia sie 

st

ężenie substratu 

- Nie ma mo

żliwości regulacji stężenia substratu 

 

Hodowla półokresowa – okresowa ze stałym dostarczaniem substratu, jest dopływ substratu, 

background image

nie ma odpływu, zmienia sie objętość reaktora, w takiej hodowli możemy zmieniać stężenie 
substratu i utrzymywa

ć je na stałym poziomie, natężenie dopływu pożywki zwiększa sie, 

gdy

ż przyrasta biomasą, dozowanie może być skokowe (częściej) lub ciągłe, może też być 

okresowy odpływ, kiedy objętość reaktora dojdzie do jakiejś wartości maksymalnej 

 

Zalety: 
- Du

ża elastyczność hodowli – można zmieniać różne parametry 

- Mo

żna kontrolować poziom substratu 

- Bardzo prosta jest automatyzacja tzn. jaki

ś czujnik steżenia połączony z pompa 

tłocząca substrat, jeśli jest sygnał od czujnika, że jest za niski poziom substratu, 

włącza sie pompa 
 
Wady: 
- Sterylno

ść pożywki – może dochodzić do zakażenia hodowli 

- Cz

ęsto następuje degeneracja mikroorganizmów – mogą powrócić do cech 

rodzicielskich i wypiera

ć komórki zmutowane  mniejsza produktywność 

 
Hodowla ci

ągła – w reaktorach przepływowych – jest ciągłe zasilanie i ciągły odpływ, 

stosowana tam, gdzie potrzebna jest bardzo 

ścisła kontrola stężenia substratu, zwłaszcza gdy 

wysoki poziom substratu hamuje produktywno

ść komórek. 

Hodowle te nadaj

ą sie najlepiej do otrzymywania biomasy i metabolitów pierwotnych, gorzej 

z produkcja 

metabolitów wtórnych. 

Nie nadaj

ą sie do niej organizmy o niedużej szybkości wzrostu, są wypierane przez szybko 

rosn

ące komórki, ciągle nam wypływają z reaktora, wiec musza sie szybko mnożyć, aby ich 

ilo

ść w reaktorze była wystarczająca 

 
Zalety: 
- Wysoka produktywno

ść 

- Mo

żna łatwo zautomatyzować 

- Mo

żna łatwo kontrolować i regulować na bieżąco parametry hodowli: stężenie 

substratu, pH 
 
Wady: 
- Wysokie koszty inwestycyjne 

Są bardzo wrażliwe na zakażenie – przez dopływ tlenu, pożywki, czynników 

stabilizuj

ących pH, trudno zachować sterylność hodowli 

 
METODY BEZTLENOWE 
 
Przewa

żnie produkuje sie z wykorzystaniem organizmów tlenowych, produkcja beztlenowa 

jest trudniejsza 
 
Zastosowanie metod beztlenowych: 
 

1. oczyszczanie 

ścieków – fermentacja osądów ściekowych  produkcja biogazów 

- fermentacja 

– ze związków wielkocząsteczkowych powstają niskocząsteczkowe 

kwasy organiczne, zakwasza sie 

środowisko i warunki są beztlenowe 

- fermentacja metanowa 

– powstaje metan i wydziela sie wodór w warunkach 

beztlenowych 

biogaz jest dobrym paliwem, które jest używane zazwyczaj na miejscu przy oczyszczalni 

ścieków, przekształcana w energie elektryczna, która jest zużywana przez oczyszczalnie 

na własne potrzeby 

background image

2. produkcja etanolu 

– w gorzelniach w warunkach beztlenowych 

 

3. fermentacja acetonowo-butanolowa 

– Clostridium acetobutyricum – bezwzgledny 

beztlenowiec, ale wzrost tej bakterii jest zahamowany ju

ż przy 2,5% stężeniu tych 

rozpuszczalników – trzeba je odprowadzać z reaktora