background image

Koncepcje zarządzania – wykład 7 marca 2009 r. [autor zapisków  Asia O.]  

 

(PS. z notatek korzystacie na własną odpowiedzialność! ;-)) 

 
 

 

Koncepcja naukowa – jest to koncepcja  Taylorowska, naukowego zarządzania.  Frederick Taylor był 

właścicielem  przedsiębiorstw  transportowych,  zmienił  organizację  pracy,  wprowadził  pracę 

akordową.   

Jest to podejście naukowe. Zasady obowiązujące w tej koncepcji: 

1)  Zasada  naukowego  opracowania  każdego  elementu  pracy  ludzkiej  w  miejsce  metod 

zdroworozsądkowych typu „mniej więcej”, 

2)  Zasada naukowego doboru oraz stopniowego szkolenia i doskonalenia robotników, 

3)  Zasada współpracy kierownictwa i robotników w celu realizacji naukowych zasad zarządzania, 

4)  Zasada prawie równego podziału pracy i odpowiedzialności między kierowników i robotników 

w miejsce istniejącego „totalnego” obciążenia pracowników wykonawczych. 

 

Dla osiągnięcia dobrej wydajności konieczne jest, wg naukowej koncepcji: 

1.  Doskonalenie jego nawyków operacyjnych przez szczegółowy instruktarz, 

2.  Wprowadzenie  w  brygadzie  daleko  posuniętego  podziału  pracy,  by  możliwe  stało  się 

maksymalne uproszczenie czynności wykonawczych i maksymalne ich wyspecjalizowanie, 

3.  Dostosowanie  rytmu  pracy  indywidualnej  do  wymagań  technologicznych  procesu  produkcji 

i rytmu maszyn i urządzeń 

4.  Stworzenie  takich  fizycznych  warunków  pracy  (temperatura,  wilgotność  powietrza, 

oświetlenie, natężenie hałasu), które maksymalnie sprzyjałyby wydajnej pracy, 

5.  Skłanianie  robotnika  do  podnoszenia  wydajności  poprzez  system  bodźców  materialnych 

i dyscyplinarnych. 

Powstało biuro doradztwa naukowego [1912 rok], biuro wydajności, efektywności. 

Dwanaście zasad dobrej efektywności [Emerson]: 

1.  Wyraźnie określony cel 
2.  Zdrowy rozsądek 
3.  Rada kompetentna lub inaczej fachowe doradztwo 
4.  Dyscyplina 
5.  Sprawiedliwość i uczciwe postępowanie 
6.  Rzetelna, natychmiastowa, dokładna i stała sprawozdawczość. 
7.  Naukowe planowanie działań 
8.  Wzorce, normy i harmonogramy działania. 
9.  Przystosowane warunki 
10. Wzorcowe sposoby działania (standaryzacja metod i operacji) 
11. Pisemne regulaminy i instrukcje 
12. Nagradzanie efektywności (wydajności) 

 

background image

Koncepcje zarządzania – wykład 7 marca 2009 r. [autor zapisków  Asia O.]  

 

(PS. z notatek korzystacie na własną odpowiedzialność! ;-)) 

 
 

Karol  Adamiecki

:  Prawo  harmonii  oraz  graficzna  metoda  analizy  i  planowania  pracy  zespołowej  – 

harmonogram. Badania te doprowadziły ich autora do wniosku, iż przyczyną zbyt niskiej wydajności 

nie  była  zła  praca  robotników,  lecz  nierównomierny  podział  czynności  skutkiem  czego  niektórzy 

robotnicy byli przeciążeni inni zaś mieli za mało pracy.  

Stworzył tzw. wzorcową produkcję.  

Koszty  straconego  czasu  -  Tracąc  czas  tracimy  pieniądze,  bowiem  w  momencie  zakupu  maszyny 

opłaciliśmy  już  większą  jej  wydajność.  Pieniądze  tracimy  jednak  także  wtedy,  gdy  następuje 

przeciążenie. Im większa jest bowiem rzeczywista wydajność w porównaniu z wzorcową, tym większe 

są także koszty straconego czasu. 

Organizacja pracy zbiorowej: 

1)  Jak najdokładniejszy dobór jednostek wytwórczych współdziałających ze sobą, 

2)  Uzgodnienie czasów działania poszczególnych jednostek. 

TEST!!! 

Prawo  harmonii  doboru  –  harmonią  doboru  możemy  nazwać  taki  dobór,  przy  którym  wykresy 

charakterystyczne  wszystkich  organów  jednostek  wytwórczych  będą  ze  sobą  uzgodnione,  tak  aby 

miały one najbardziej zbliżone do siebie produkcje wzorcowe i aby łączny koszt straconego czasu był 

jak najmniejszy. 

Prawo  harmonii  działania

  –  zgodnie,  z  którym  konieczne  jest,  „aby  te  organy  działały  w  ścisłym  ze 

sobą  związku,  tak  aby  każda  czynność  odbyła  się  w  swoim  czasie”.  Tylko  dzięki  realizacji  tych  praw 

(zasad)  możliwe  jest  zmniejszenie  kosztu  straconego  czasu  oraz  ograniczenie,  czy  wyeliminowanie 

tzw. wąskich gardeł 

Prawo  harmonii  duchowej

  wskazując  na  konieczność  istnienia  więzi  emocjonalnych  łączących 

jednostki  ludzkie,  współpracujące  w  jednym  zbiorowym  organizmie,  jakim  jest  każdy  zakład 

wytwórczy. 

Cechy koncepcji naukowego zarządzania: 

1.  Standaryzacja 

2.  Synchronizacja 

3.  Koncentracja 

4.  Maksymalizacja 

5.  Centralizacja 

 

Zasady te to kapitał ekonomiczny [XVIII]. Jest on istotny z punktu widzenia rozwoju, jakości życia. 

Era  przemysłowa  to  działalność  w  celu  nieustannego  wzrostu  gospodarczego,  co  doprowadziło  do 

zniszczenia środowiska naturalnego.  

background image

Koncepcje zarządzania – wykład 7 marca 2009 r. [autor zapisków  Asia O.]  

 

(PS. z notatek korzystacie na własną odpowiedzialność! ;-)) 

 
 

Kapitał przyrodniczy powstał w latach 70-tych XX wieku. Zrównoważony rozwój gospodarczy – musi 

istnieć równowaga 

Kapitał  społeczny  –  kapitał  ludzki,  czyli  człowiek  jest  najważniejszym  elementem  przedsiębiorstwa. 

Jest kreatorem, twórcą przedsiębiorstwa.  

 

 

Koncepcja human relations – jest zwrotem po raz pierwszy ku humanizacji pracy.  

 

Cechy demokratycznego stylu kierowania: 

a)  Okazywanie podwładnym sympatii i zainteresowania ich sprawami zawodowymi i osobistymi, 

b)  Informowanie podwładnych o tym wszystkim, co jest lub może być dla nich istotne, 

c)  Powstrzymywanie się od nadmiernego krytycyzmu wobec osób podporządkowanych, 

d)  Okazywanie  podwładnym  pomocy  w  ich  pracy,  bez  zaniedbywania  własnych  obowiązków 

służbowych 

e)  Aktywizowanie  pracowników  w  sprawach  dotyczących  zespołu  jako  całości  i  przechodzenie 

od oddziaływania na jednostki do zarządzania poprzez grupy i w grupach, 

f)  Zachowywanie  konsekwencji  przy  wydawaniu  poleceń,  formułowaniu  zadań,  ocenie  ich 

wykonania, nagradzaniu i karaniu, 

g)  Stwarzanie  podwładnym  możliwości  orientowania  się  w  ich  postępach  i  ocenie  wyników 

pracy, 

h)  Wstrzymywanie  się  od  nadmiernego  kontrolowania  pracowników  i  szczegółowego 

ingerowania w ich działania, ograniczanie się raczej do ogólnych wskazówek, 

i)  Utrzymywanie stałego, bliskiego kontaktu z podwładnymi 

 

 

Elementy wpływające na human relations to: 

-konflikty: dezorganizują pracy,  każdy konflikt przyczynia się do wrogości, do zerwania więzi między 

pracownikami 

-  koordynacja:  wertykalna  –  pionowa  (między  wydziałami,  jednostkami  operacyjnymi  a  dyrekcją) 

i horyzontalna – pozioma, koordynacja przestrzenna 

 

Koordynacja jako działalność przesądzająca o efektywności współdziałania ludzi i rzeczy. Według niej: 

1)  Najlepsze  wyniki  osiąga  się  wtedy,  gdy  koordynacja  dokonuje  się  poprzez  bezpośredni 

kontakt osób podejmujących organizacyjne decyzje, 

background image

Koncepcje zarządzania – wykład 7 marca 2009 r. [autor zapisków  Asia O.]  

 

(PS. z notatek korzystacie na własną odpowiedzialność! ;-)) 

 
 

2)  Podstawowe  znaczenia  ma  koordynacja  realizowana  w  początkowych  fazach  planowania  i 

projektowania, 

3)  Koordynacja powinna obejmować wszystkie czynniki (zmienne) ważne w konkretnej sytuacji, 

4)  Koordynacja powinna mieć charakter ciągły. 

Koordynacja działań osób, urządzeń i organizacyjnych procesów jest zatem i musi być realizowana we 

wszystkich fazach zarządzania, w obrębie wszystkich jego funkcji. Obecnie jednak nie wyróżnia się już 

koordynacji jako oddzielnej funkcji zarządzania, tak jak czynił to Fayol. 

 

1.  Źródłem podstawowych pobudek organizacyjnego zachowa się pracownika są jego potrzeby 

społeczne, a szczególnie potrzeby przynależności i uznania. 

2.  Wynikające  z  nowej  technologii  rozdrobnienie  pracy  zmniejszyło  możliwości  zaspokojenia 

potrzeb  społecznych  pracownika  w  wykonywaniu  zawodu,  toteż  poszukuje  on  satysfakcji  w 

ramach stosunków nieformalnych 

3.  Uczestnictwo człowieka…. (folia poszła do góry i szybciutko zniknęła… ;o)!) 

 

Czynniki oddziałujące na przebieg procesów organizacyjnych: 

1.  Indywidualne  motywacje  pozaekonomiczne,  a  w  szczególności  motywacje  związane  z 

potrzebą współżycia z grupą, z poszukiwaniem uznania i prestiżu wśród towarzyszach pracy, 

2.  Sieć  stosunków  międzyosobowych,  wyrosła  na  gruncie  spontanicznych  nie  kontrolowanych 

przez organizację interakcji między pracownikami 

3.  Subkultury wyrastające na gruncie wspólnych doświadczeń, przyjętych wartości i uznawanych 

norm w małych grupach 

4.  Poza organizacyjne, społeczne sankcje oddziałujące na zachowania pracownicze. Przy pomocy 

kar  i  nagród  różnego  typu  grupy  kontrolują,  jak  się  okazało  bardzo  skutecznie  zachowania 

swoich  członków,  narzucają  im  podstawy  konformistyczne  wobec  uznawanych  w  obrębie 

danej subkultury wzorów. 

 

TESTTTTTT!!!! 

W  wyniku  rozpoczętych  analiz  opracowano  różne  sposoby  przeciwdziałania  negatywnym  skutkom 

nadmiernej specjalizacji. Są to przede wszystkim: 

1.  Przemienność (rotacja) czynności, zadań lub stanowisk 

2.  Rozszerzanie pracy 

3.  Wzbogacanie pracy 

4.  Grupy autonomiczne 

background image

Koncepcje zarządzania – wykład 7 marca 2009 r. [autor zapisków  Asia O.]  

 

(PS. z notatek korzystacie na własną odpowiedzialność! ;-)) 

 
 

 

Istotą  grupy  autonomicznej  jest  samodzielność  w  dobieraniu  się,  w  nawigacji,  w  trakcie  istnienia, 

sami się restrukturyzują, sami dzielą zyski, likwidują się… (jest taka jedna Zosia. Nazwano ją Zosia – 

Samosia, bo ona wszystko sama, sama, sama! Ważna mi dama…. To była Zosia autonomiczna!) 

 

Wszyscy  są  sobie  równi.  Każdy  członek  ma  na  uwadze  dobro  całego  zespołu  (hmm…),  ale  jest  też 

pełna odpowiedzialność. 

 

1.  Decentralizacja  powinna  przybliżyć  uprawnienia,  możliwość  podjęcia  decyzji,  do  miejsca,  w 

którym odbywa się działanie. 

2.  Decentralizacja  wymaga  stworzenia  warunków  umożliwiających  szerokie  informowanie 

personelu o wszystkich podejmowanych decyzjach. 

3.  Wynikające  z  decentralizacji  uprawnienia  niższych  szczebli  nie  mogą  być  pozorne,  czyli  nie 

mogą  wiązać  się  z  koniecznością  drobiazgowego  tłumaczenia  się  władzom  zwierzchnim  z 

każdego posunięcia lub też sprawdzaniem przez te władze każdej decyzji przed jej wydanie. 

4.  Konieczne  jest  przeświadczenie,  że  osoby,  którym  w  ramach  decentralizacji  przyznaje  się 

uprawnienia  decyzyjne,  zdolne  są  do  dokonywania  właściwych  wyborów,  a  pewność  ta 

powinna  brać  początek  w  postawie  kierownictwa  naczelnego,  które  nie  może  przejawiać 

nieufności wobec szczebli niższych. 

5.  W  warunkach  decentralizacji  niezbędne  jest  przyjęcie  zasady,  że  główną  rolą  komórek 

doradczych  i  usługowych  jest  udzielanie  pomocy  i  rad  kierownikom  średniego  i  niższego 

szczebla,  tak  aby  mogli  podejmować  racjonalne  decyzje,  w  żadnym  zaś  przypadku 

kontrolowanie tych kierowników lub „komenderowanie” nimi. 

6.  Aby decentralizacja przyniosła pożądane efekty, musi być oparta na znajomości i zrozumieniu 

struktury  organizacyjnej,  celów  i  strategii  przedsiębiorstwa.  Należy  przy  tym  zaznaczyć,  że 

określenie  przez  naczelne  kierownictwo  polityki  firmy,  czyli  zbioru  prawideł  (wskazówek) 

regulujących  podejmowanie  organizacyjnych  decyzji,  musi  wiązać  się  z  konsekwentną  jej 

realizacją. 

7.  Decentralizacja  może  być  skuteczna  tylko  wtedy,  gdy  kierownicy  wyższego  szczebla 

zrozumieją, że uprawnienia, które przekazali niżej, nie należą już do nich. 

8.  Decentralizacja  daje  pozytywne  wyniki  tylko  wtedy,  gdy  każdy  kierownik  realizuje  zakres 

swych obowiązków w ramach proporcjonalnej do nich odpowiedzialności. 

background image

Koncepcje zarządzania – wykład 7 marca 2009 r. [autor zapisków  Asia O.]  

 

(PS. z notatek korzystacie na własną odpowiedzialność! ;-)) 

 
 

9.  Decentralizacja  musi  być  poparta  odpowiednią  polityką  kadrową,  uwzględniającą 

efektywność  pracy,  stopień  i  jakość  realizacji  zadań,  nagrody  za  właściwą  pracę,  a  niekiedy 

także zwolnienie z pracy za zbyt niską efektywność lub brak wystarczających umiejętności. 

 

 

Prawo  naturalne  –  człowiek  jest  najważniejszym  stworzeniem  wśród  stworzeń  świata.  Ma  wolną 

wolę, rozum i mówi.