untitled

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY
12, rue Alcide De Gasperi
1615 Luksemburg
LUKSEMBURG

Tel.:

+352 4398-45410

Faks:

+352 4398-46410

E-mail:

euraud@eca.europa.eu

Internet:

http://www.eca.europa.eu

Sprawozdanie specjalne

nr 10

2009

Wiele informacji o Unii Europejskiej znajduje się w portalu Europa (http://europa.eu).

Dane katalogowe znajdują się na końcu niniejszej publikacji.

Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2009

ISBN 978-92-9207-371-8

doi:10.2865/52456

Powielanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła.

Printed in Belgium

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

SPIS TREŚCI

Punkty

GLOSARIUSZ

I–XI

STRESZCZENIE

1–10

WSTĘP

1–4

OGÓLNE

RAMY

5–7

PROWADZONE W OSTATNIM OKRESIE DZIAŁANIA INFORMACYJNE I PROMOCYJNE

8–10

OGÓLNY PRZEGLĄD SYSTEMU ZARZĄDZANIA

11–15

ZAKRES KONTROLI I PODEJŚCIE KONTROLNE

16–52

UWAGI

16–29

ODDZIAŁYWANIE POLITYKI JEST OBECNIE TRUDNE DO ZMIERZENIA

16–18

CELE I WSKAŹNIKI WYKONANIA

19–23

OGRANICZENIA OCZEKIWANEGO ODDZIAŁYWANIA POLITYKI

24–29

TRUDNOŚCI Z OCENĄ ODDZIAŁYWANIA RÓŻNYCH PROGRAMÓW

30–40

POZIOM WYMAGAŃ STAWIANYCH NA ETAPIE WYBORU I ZATWIERDZANIA PROPOZYCJI PROGRAMÓW
ULEGŁ POPRAWIE, LECZ WYMAGA JESZCZE UGRUNTOWANIA

31–33

WSTĘPNY WYBÓR PROGRAMÓW PROPONOWANYCH PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE

34–40

WZROST POZIOMU WYMAGAŃ ZE STRONY KOMISJI

41–52

PRZEPROWADZANE KONTROLE DOTYCZĄCE REALIZACJI PROGRAMÓW WYMAGAJĄ DALSZEGO UDOSKONALENIA

41–43

WYBÓR ORGANÓW WDRAŻAJĄCYCH

44–46

WZMOCNIONE MONITOROWANIE WYDATKÓW PRZEZ KOMISJĘ

47–52

UTRZYMUJĄCE SIĘ UCHYBIENIA W ZAKRESIE KONTROLI W NIEKTÓRYCH PAŃSTWACH CZŁONKOWSKICH

53–57

WNIOSKI I ZALECENIA

ZAŁĄCZNIK I – ZESTAWIENIE ROZPORZĄDZEŃ OBOWIĄZUJĄCYCH W KONTROLOWANYM OKRESIE

ZAŁĄCZNIK II – WYKAZ TEMATÓW, PRODUKTÓW I KRAJÓW, KTÓRE MOGĄ ZOSTAĆ OBJĘTE DZIAŁANIAMI

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

GLOSARIUSZ

Grupa monitorująca

: Realizacja programów monitorowana jest przez grupę monitorującą,

składającą się z przedstawicieli Komisji, zaangażowanych państw członkowskich oraz orga-
nizacji inicjujących.

Kraj, który może zostać objęty działaniami

: Jeżeli wybrany zostanie kraj spoza Wspólnoty,

musi on znajdować się w wykazie kwalifikujących się krajów trzecich lub obszarów, sporzą-
dzanym przez Komisję zgodnie z art. 4 rozporządzenia (WE) nr 3/2008.

Obecnie wykaz ten znajduje się w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 501/2008.

Organ wdrażający

: Po przeprowadzeniu odpowiedniej procedury konkursowej organizacja

inicjująca dokonuje wyboru organów, które realizują działania związane z programem (art. 11
rozporządzenia (WE) nr 3/2008).

Chodzi głównie o agencje zajmujące się komunikacją i reklamą.

Organizacja inicjująca

: Termin ten określa „organizacje odpowiedzialne za realizację dzia-

łań informacyjnych i promocyjnych” opisane w art. 6 rozporządzenia Rady (WE) nr 3/2008
(Dz.U. L 3 z 5.1.2008, s. 1). Chodzi o organizacje branżowe lub międzybranżowe reprezen-
tujące zainteresowany(-e) sektor(-y) w co najmniej jednym państwie członkowskim lub na
szczeblu wspólnotowym, opracowujące propozycje programów.

Program

: Różne działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych są reali-

zowane w ramach programu informacji i promocji (art. 1 rozporządzenia (WE) nr 3/2008).

Tematy i produkty, które mogą stanowić przedmiot działań

: Produkty i tematy mogące

stanowić przedmiot współfinansowanego programu określone są ogólnie w art. 3 rozporzą-
dzenia (WE) nr 3/2008. W tym celu Komisja sporządza wykazy kwalifikujących się tematów
i produktów, podlegające przeglądowi co dwa lata. Obecnie wykazy te znajdują się w załącz-
nikach I i II do rozporządzenia (WE) nr 501/2008.

Wytyczne

: Do celów promocji na rynku wewnętrznym Komisja musi dla każdego z wyodręb-

nionych sektorów lub produktów ustanowić wytyczne określające założenia strategii obowią-
zującej dla proponowanych programów, podając ogólne wskazówki dotyczące zamierzonych
zadań i celów, tematów, rodzajów działań, czasu trwania programów, a także wstępnego
podziału wspólnotowego udziału finansowego. Obecnie wytyczne te znajdują się w załącz-
niku I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 501/2008 (Dz.U. L 147 z 6.6.2008, s. 3), a orientacyjny
budżet w załączniku III do tego rozporządzenia.

Do celów promocji w krajach trzecich Komisja może określić wytyczne dla każdego z wyod-
rębnionych sektorów lub produktów.

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

STRESZCZENIE

U n i a   E u r o p e j s k a   r e a l i z u j e   i   w s p ó ł f i n a n s u j e
działania promocyjne dotyczące produktów
r o l n y c h   o d   p o c z ą t k u   l a t   8 0 .   O d   r o k u   1 9 9 9
r o z m a i t e   i s t n i e j ą c e   m e c h a n i z m y   z o s t a ł y
zgrupowane w ramach jednego mechanizmu,
wspólnego dla wszystkich kwalifikujących się
produktów. Dla większości programów trwa-
j ą c y c h   o d   j e d n e g o   d o   t r z e c h   l a t   d z i a ł a n i a
promocyjne współfinansowane są do wyso-
k o ś c i   5 0 %   p r z e z   U n i ę   E u r o p e j s k ą ,   z a r ó w n o
w   o d n i e s i e n i u   d o   r y n k u   w e w n ę t r z n e g o ,   j a k
i krajów trzecich.

II.

K o m i s j a p r z e p r o w a d z a o b e c n i e p o g ł ę -
bioną analizę tego mechanizmu. Analiza ta
m o g ł a b y w s z c z e g ó l n o ś c i d o p r o w a d z i ć d o
istotnego zwiększenia budżetu przeznaczo-
nego na informację i promocję.

III.

P r z e p r o w a d z o n a p r z e z T r y b u n a ł k o n t r o l a
d o t y c z y ł a s k u t e c z n o ś c i d z i a ł a ń i n f o r m a c y j -
nych i promocyjnych, a także prawidłowości
poniesionych wydatków. Kontrolę przepro-
wadzono zarówno w Komisji, jak i w trzech
spośród najważniejszych zainteresowanych
państw członkowskich.

IV.

Trybunał stwierdził, że Komisja od kilku lat
u d o s k o n a l a   m e c h a n i z m   z a r z ą d z a n i a   i   k o n -
t r o l i   w y d a t k ó w   z w i ą z a n y c h   z   d z i a ł a n i a m i
i n f o r m a c y j n y m i   i   p r o m o c y j n y m i   d o t y c z ą -
cymi produktów rolnych. Proces ten pozwolił
już na osiągnięcie pozytywnych rezultatów
w niektórych dziedzinach, lecz wymaga jesz-
cze dalszego ugruntowania i pogłębienia.

T r y b u n a ł   s t w i e r d z i ł   t a k ż e ,   ż e   o d d z i a ł y w a -
n i e   p o l i t y k i ,   c h o ć   p r a w d o p o d o b n i e   p o z y -
t y w n e ,   j e s t   o b e c n i e   t r u d n e   d o   z m i e r z e n i a .
B r a k   j e s t   k o n k r e t n y c h   c e l ó w ,   w y n i k a j ą c y c h
z jasno określonej strategii, w stosunku do
których można by ocenić skuteczność poli-
t y k i .   W y t y c z e n i e   b r a k u j ą c e j   d z i ś   s t r a t e g i i
oraz brakujących konkretnych celów wydaje
s i ę   w i ę c   w s t ę p n y m   w a r u n k i e m   d o   o k r e ś l e -
nia odpowiednich wskaźników. Oczekiwane
o d d z i a ł y w a n i e   m e c h a n i z m u   j e s t   j e d n a k   o d
początku ograniczone przez budżet, stosun-
k o w o   s k r o m n y   w   p o r ó w n a n i u   z   m n o g o ś c i ą
p r o d u k t ó w   o r a z   o b s z a r ó w   g e o g r a f i c z n y c h ,
które należy objąć, a także z powodu braku
procedury gwarantującej komplementarność
w   s t o s u n k u   d o   r ó ż n y c h   k r a j o w y c h   l u b   p r y -
w a t n y c h   d z i a ł a ń   p r o m o c y j n y c h .   P o n a d t o ,
choć dostępne dane pozwalają spodziewać
s i ę   p o z y t y w n e g o   o d d z i a ł y w a n i a ,   t o   j e d n a k
o g r a n i c z o n y   i c h   z a k r e s   s p r a w i a ,   ż e   t r u d n o
jest zmierzyć skuteczność każdego ze współ-
f i n a n s o w a n y c h   p r o g r a m ó w ,   a   t y m   b a r d z i e j
ogólną skuteczność polityki.

VI.

Wobec powyższego Trybunał zaleca sprecy-
zowanie celów polityki, przy jednoczesnym
skorelowaniu poczynionych założeń i przy-
z n a n y c h   ś r o d k ó w .   C e l e   t e   p o w i n n y   z o s t a ć
wyrażone jako cele SMART, czyli takie, które
są zdefiniowane, wymierne, osiągalne, odpo-
wiednie i określone w czasie (z ang. SMART
od Specific, Measurable, Achievable, Relevant
a n d   T i m e l y ) .   U m o ż l i w i ł o b y   t o   o k r e ś l e n i e
i monitorowanie odpowiednich wskaźników
wykonania. Należy w sposób sformalizowany
w p r o w a d z i ć   p r o c e d u r ę   k o n s u l t a c j i   z   o g ó -
łem zainteresowanych stron, począwszy od
e t a p u   o k r e ś l e n i a   s t r a t e g i i   a ż   d o   w d r o ż e n i a
p r o c e d u r ,   c o   u m o ż l i w i   z a g w a r a n t o w a n i e
komplementarności w stosunku do różnych
istniejących działań promocyjnych.

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

VII.

Z   p o w o d u   b r a k u   s k u t e c z n e g o   s p o s o b u
p o m i a r u   o d d z i a ł y w a n i a ,   d o c e l o w a   s k u t e c z -
ność opiera się głównie na trafności wyboru
p r o p o n o w a n y c h   p r o g r a m ó w .   O   i l e   z a t e m
k o n t r o l a   p r z e p r o w a d z a n a   w   t y m   z a k r e s i e
p r z e z   p a ń s t w a   c z ł o n k o w s k i e   j e s t   j e s z c z e
c z a s e m   z b y t   o g r a n i c z o n a ,   o   t y l e   K o m i s j a
j e s t   j u ż   p o d   t y m   w z g l ę d e m   d u ż o   b a r d z i e j
w y m a g a j ą c a   i   w y b i ó r c z a .   T o ,   c z y   p o p r a w a
faktycznie nastąpiła, wymaga jednak jeszcze
potwierdzenia.

VIII.

T r y b u n a ł   z a l e c a   z a t e m   k o n t y n u a c j ę   u l e p -
szeń wprowadzonych w procedurze wyboru,
w   s z c z e g ó l n o ś c i   w   z a k r e s i e   w y m o g ó w
w   d z i e d z i n i e   i n f o r m a c j i   n a   t e m a t   d o c e l o -
wego oddziaływania programu oraz sposobu
jego pomiaru. Państwa członkowskie muszą
być ponadto coraz bardziej wybiórcze, mię-
dzy innymi poprzez weryfikowanie informa-
cji pozwalających na zapewnienie trafności
proponowanych programów.

IX.

K o n t r o l a   w y b o r u   o r g a n ó w   w d r a ż a j ą c y c h ,
pełniących kluczową rolę w realizacji progra-
mów, jest zbyt ograniczona. Natomiast pro-
wadzony w dalszej kolejności przez Komisję
monitoring wydatków został już w znacznym
s t o p n i u   w z m o c n i o n y .   Z   k o l e i   w   H i s z p a n i i
i we Włoszech nadal występują istotne uchy-
bienia w zakresie kontroli, mimo iż problem
ten sygnalizowano już w przeszłości wielo-
krotnie. Choć ostatecznie w obu państwach
c z ł o n k o w s k i c h   p o w z i ę t o   k r o k i   z m i e r z a j ą c e
d o   n a p r a w y   t y c h   n i e p r a w i d ł o w o ś c i ,   t o   j e d -
nak podczas kontroli było jeszcze zbyt wcze-
śnie, by można było potwierdzić skuteczność
wprowadzonych zmian. Potwierdzenie takie
trzeba będzie zatem uzyskać w przyszłości.

STRESZCZENIE

Trybunał zaleca, aby kontrola wyboru orga-
n ó w   w d r a ż a j ą c y c h   z o s t a ł a   w z m o c n i o n a
o r a z   a b y   u c h y b i e n i a   u j a w n i o n e   w   p a ń -
s t w i e   c z ł o n k o w s k i m   w   z a k r e s i e   k o n t r o l i
b y ł y   p r z e d m i o t e m   m o n i t o r i n g u ,   k t ó r y
p o z w a l i   n a   z a p e w n i e n i e   s z y b k i e j   n a p r a w y
niedociągnięć.

XI.

Potencjalny wpływ zaleceń sformułowanych
w n i n i e j s z y m s p r a w o z d a n i u n a l e ż y r o z p a -
trywać w powiązaniu z wysokością budżetu
przeznaczonego na mechanizm promocyjny.
Komisja przeprowadza obecnie pogłębioną
analizę tego mechanizmu. Analiza ta mogłaby
doprowadzić w szczególności do zgłoszenia
propozycji znacznego zwiększenia budżetu
p r z e z n a c z o n e g o n a d z i a ł a n i a p r o m o c y j n e
i informacyjne. Dlatego też Trybunał zaleca
jak najszybsze wprowadzenie wymienionych
ulepszeń.

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

WSTĘP

OGÓLNE RAMY

Unia Europejska realizuje i współfinansuje działania promocyjne doty-
czące produktów rolnych od początku lat 80. Do 1999 r. działania te
prowadzone były osobno dla poszczególnych sektorów, na podstawie
rozmaitych przepisów właściwych dla różnych wspólnych organizacji
rynku.

W 1999 r. przepisy te zostały zharmonizowane i zastąpione przez jeden
m e c h a n i z m o p a r t y n a d w ó c h r o z p o r z ą d z e n i a c h R a d y

, r e g u l u j ą c y c h

k w e s t i e   p r o m o c j i   o d p o w i e d n i o   w   k r a j a c h   t r z e c i c h   o r a z   n a   r y n k u
w e w n ę t r z n y m .   T e   d w a   r o z p o r z ą d z e n i a   z o s t a ł y   n a   p o c z ą t k u   2 0 0 8   r .
s c a l o n e   w   j e d n o   r o z p o r z ą d z e n i e   R a d y   ( W E )   n r   3 / 2 0 0 8

, k t ó r e r e g u -

luje odtąd całość polityki w zakresie promowania produktów rolnych,
n i e r ó ż n i ą c s i ę p r z y t y m w i s t o t n y s p o s ó b o d d w ó c h p o p r z e d n i c h
tekstów.

Według obowiązujących przepisów działania, o których mowa, muszą
obejmować okres od jednego roku do trzech lat i mogą być działaniami
z w i ą z a n y m i z k r e o w a n i e m w i z e r u n k u f i r m y , p r o m o c j ą l u b r e k l a m ą ,
muszą podkreślać zalety produktów UE, szczególnie w zakresie jakości,
higieny i bezpieczeństwa żywności, wartości odżywczych, etykietowa-
nia, dobrostanu zwierząt i poszanowania środowiska. Działania mogą
także dotyczyć uczestnictwa w pokazach i targach, prowadzenia kam-
panii informacyjnych na temat wspólnotowego systemu chronionych
nazw pochodzenia (AOP), chronionych oznaczeń geograficznych (IGP),
tradycyjnych specjalności gwarantowanych (STG), win gatunkowych
produkowanych w określonych regionach (v.q.p.r.d., czyli „win o kon-
t r o l o w a n e j j a k o ś c i , p o s i a d a j ą c y c h g e o g r a f i c z n e o z n a c z e n i e m i e j s c a
pochodzenia”) lub też rozpowszechniania informacji na temat unij-
nych systemów jakości i etykietowania oraz produkcji ekologicznej.
W odniesieniu do krajów trzecich można także przeprowadzać badania
rynkowe w poszukiwaniu nowych rynków zbytu.

Poza wyjątkami programy finansowane są do wysokości 50% przez Unię
E u r o p e j s k ą . P o z o s t a ł ą c z ę ś ć p o k r y w a j ą z g ł a s z a j ą c e j e o r g a n i z a c j e
b r a n ż o w e i m i ę d z y b r a n ż o w e ( w c o n a j m n i e j 2 0 % ) o r a z z a i n t e r e s o -
wane państwa członkowskie.

Rozporządzenie Rady (WE)

nr 2702/1999 z dnia 14 grudnia

1999 r. w sprawie działań

informacyjnych i promocyjnych

w państwach trzecich,

dotyczących produktów rolnych

(Dz.U. L 327 z 21.12.1999, s. 7)

oraz rozporządzenie Rady (WE)

nr 2826/2000 z dnia 19 grudnia

2000 r. w sprawie działań

informacyjnych i promocyjnych

dotyczących produktów rolnych na

rynku wewnętrznym (Dz.U. L 328

z 23.12.2000, s. 2).

Rozporządzenie Rady (WE)

nr 3/2008 z dnia 17 grudnia 2007 r.

w sprawie działań informacyjnych

i promocyjnych dotyczących

produktów rolnych na rynku

wewnętrznym i w krajach trzecich

(Dz.U. L3 z 5.1.2008, s. 1).

Kalendarium różnych przepisów

wykonawczych, obowiązujących

w okresie podlegającym kontroli

przedstawiono w załączniku I.

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

PROWADZONE W OSTATNIM OKRESIE DZIAŁANIA

INFORMACYJNE I PROMOCYJNE

Roczne środki budżetowe przeznaczone na działania informacyjne i pro-
m o c y j n e d o t y c z ą c e p r o d u k t ó w r o l n y c h w z r o s ł y z n a c z ą c o w c i ą g u
o s t a t n i c h l a t , z 1 7 m l n e u r o w 2 0 0 2 r . d o 5 0 m l n e u r o o d 2 0 0 7 r .
(zob. wykres 1).

Główna część wydatków odpowiada udziałowi UE w programach współ-
f i n a n s o w a n y c h . W o k r e s i e 2 0 0 7 – 2 0 0 8 r e a l i z o w a n y c h b y ł o o k o ł o
200 programów, angażujących 23 różne państwa członkowskie, nie-
kiedy w ramach programów wielonarodowych, współfinansowanych
jednocześnie przez kilka państw członkowskich.

Komisja przeprowadza obecnie pogłębioną analizę tego mechanizmu,
głównie w odniesieniu do krajów trzecich, między innymi w odpowie-
d z i n a w n i o s e k z e s t r o n y p o s ł ó w e u r o p e j s k i c h . R e f o r m a t a m o g ł a b y
w szczególności doprowadzić do znaczącego wzrostu budżetu prze-
znaczonego na informację i promocję oraz dawałaby pierwszeństwo
programom ukierunkowanym na kraje trzecie.

ROCZNE ŚRODKI (PŁATNOŚCI) PRZEZNACZONE

NA DZIAŁANIA INFORMACYJNE I PROMOCYJNE

W Y K R E S

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Mln euro

Programy wspólfinansowane

Płatności bezpośrednie

Źródło: Budżety ogólne Unii Europejskiej 2002–2009.

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

OGÓLNY PRZEGLĄD SYSTEMU ZARZĄDZANIA

Programy są zazwyczaj zgłaszane przez „organizacje inicjujące”. Państwa
członkowskie, po dokonaniu oceny zgodności, stosowności oraz sto-
s u n k u j a k o ś c i d o c e n y , p r z e k a z u j ą K o m i s j i p r o p o z y c j e p r o g r a m ó w ,
które godzą się współfinansować. Komisja zaś, po przeanalizowaniu
i e w e n t u a l n y m z g ł o s z e n i u z m i a n , w y b i e r a p r o g r a m y , k t ó r e b ę d z i e
współfinansować.

Programy te są następnie realizowane przez „organy wdrażające”, któ-
rych wyboru musi dokonać organizacja inicjująca „po przeprowadze-
n i u o d p o w i e d n i e j p r o c e d u r y k o n k u r s o w e j ” . P a ń s t w o c z ł o n k o w s k i e
jest odpowiedzialne za kontrolę warunków, w jakich dokonano tego
wyboru, i informuje o tym Komisję.

10.

W ramach zarządzania dzielonego państwo członkowskie jest także odpo-
w i e d z i a l n e   z a   m o n i t o r i n g   p r a w i d ł o w e j   r e a l i z a c j i   p r o g r a m ó w ,   p ł a t -
n o ś c i   n a   r z e c z   b e n e f i c j e n t ó w   o r a z   z w i ą z a n e   z   t y m   k o n t r o l e .   G r u p a
m o n i t o r u j ą c a ,   k t ó r e j   p r z e w o d n i c z y   z a i n t e r e s o w a n e   p a ń s t w o   c z ł o n -
kowskie i której w praktyce towarzyszy jeden przedstawiciel Komisji,
zbiera się regularnie, aby monitorować stan zaawansowania różnych
programów.

Źródło: Association 5 al día.

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

11.

Głównym powodem, dla którego przeprowadzono tę kontrolę, jest fakt,
że budżet przeznaczony na działania informacyjne i promocyjne doty-
czące produktów rolnych, choć nadal stosunkowo skromny, od kilku
l a t s t a l e w z r a s t a . W p r z y s z ł o ś c i m o ż e o n w z r o s n ą ć j e s z c z e b a r d z i e j ,
z w ł a s z c z a ż e d z i a ł a n i a p r o m o c y j n e m i e s z c z ą s i ę w „ k a t e g o r i i z i e l o -
nej” będącej przedmiotem negocjacji ze Światową Organizacją Han-
dlu (WTO). Parlament Europejski pod koniec 2007 r. wystąpił zresztą
z wnioskiem w tej sprawie

12.

Przeprowadzona przez Trybunał kontrola dotyczyła skuteczności dzia-
łań informacyjnych i promocyjnych oraz prawidłowości poniesionych
wydatków. Sformułowano następujące pytania kontrolne:

Czy istniejący system zarządzania i monitorowania pozwala Komi-

sji na wykazanie lub zmierzenie skuteczności działania?

C z y i s t n i e j ą c y s y s t e m z a r z ą d z a n i a i k o n t r o l i p o z w a l a u z y s k a ć

w y s t a r c z a j ą c ą p e w n o ś ć , ż e w y b ó r p r o g r a m ó w j e s t p r a w i d ł o w y
i p r z e j r z y s t y o r a z ż e o p a r t y j e s t n a o d p o w i e d n i c h k r y t e r i a c h
i danych?

C z y i s t n i e j ą c y s y s t e m z a r z ą d z a n i a i k o n t r o l i p o z w a l a u z y s k a ć

w y s t a r c z a j ą c ą p e w n o ś ć w z a k r e s i e l e g a l n o ś c i / p r a w i d ł o w o ś c i
wydatków?

13.

Kontrole przeprowadzono w okresie między czerwcem a październikiem
2 0 0 8   r .   w   K o m i s j i   o r a z   w   H i s z p a n i i ,   w e   F r a n c j i   i   w e   W ł o s z e c h .   J a k
p r z e d s t a w i o n o   n a   w y k r e s i e   2 ,   s ą   t o   t r z y   z   p i ę c i u   g ł ó w n y c h   p a ń s t w
c z ł o n k o w s k i c h   o b j ę t y c h   t y m   d z i a ł a n i e m .   P r z e k a z a n e   i m   n a   t e n   c e l
środki stanowiły 45% wydatków, a największym beneficjentem były
Włochy.

Zob. uzasadnienie do

„Sprawozdania w sprawie wniosku

dotyczącego rozporządzenia Rady

w sprawie działań informacyjnych

i promocyjnych dotyczących

produktów rolnych na rynku

wewnętrznym i w krajach trzecich

(COM(2007) 268 – C6-0203/2007 –

2007/0095(CNS))”.

ZAKRES KONTROLI

I PODEJŚCIE KONTROLNE

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

14.

Kontrola objęła głównie okres od 2006 r. do końca pierwszej połowy
2008 r. Ze względu na fakt, że programy promocyjne są programami
w i e l o l e t n i m i , p r z e g l ą d w y b r a n y c h p r o g r a m ó w z t e g o o k r e s u w i ą z a ł
się czasem z badaniem wcześniejszej dokumentacji.

15.

Podejście kontrolne polegało na przeprowadzeniu oceny ustanowio-
nych przez Komisję oraz państwa członkowskie procedur związanych
z realizacją polityki. Prace kontrolne opierały się głównie na analizie,
dokumentacji i ocenie procedur i systemów stosowanych na poszcze-
gólnych etapach przez:

Komisję (wybór programów, monitorowanie i kontrola wydatków,

—

monitorowanie realizacji i oddziaływania programów),

p a ń s t w a c z ł o n k o w s k i e ( z a p r o s z e n i e d o s k ł a d a n i a o f e r t , w s t ę p n y

—

w y b ó r p r o g r a m ó w , k o n t r o l a w y b o r u o r g a n ó w w d r a ż a j ą c y c h ,
z a r z ą d z a n i e r e a l i z a c j ą p r o g r a m ó w i p ł a t n o ś c i a m i o r a z i c h
kontrolowanie).

W każdym państwie członkowskim kontrolerzy, w ramach wykonanej
p r a c y , s k o n t r o l o w a l i t a k ż e c o n a j m n i e j j e d n ą o r g a n i z a c j ę i n i c j u j ą c ą
wraz z odpowiednim organem wdrażającym.

GŁÓWNE PAŃST WA CZŁONKOWSKIE – BENEFICJENCI (2007–2008)

W Y K R E S

Włochy

Francja

Hiszpania

Inne

Niemcy

Grecja

Źródło: Komisja Europejska.

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

ODDZIAŁYWANIE POLITYKI JEST OBECNIE

TRUDNE DO ZMIERZENIA

CELE I WSKAŹNIKI WYKONANIA

16.

Celem działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów
r o l n y c h j e s t p r o m o w a n i e e u r o p e j s k i c h p r o d u k t ó w r o l n y c h . O b e c n y
mechanizm jest efektem połączenia wcześniejszych rozwiązań wywo-
d z ą c y c h s i ę z r ó ż n y c h w s p ó l n y c h o r g a n i z a c j i r y n k u . N i e o k r e ś l o n o
jednak ani jednej wspólnej strategii, ani tez celów SMART

17.

Wobec braku opartych na jasnej strategii celów SMART, w stosunku do
których można by ocenić skuteczność polityki, wskaźniki monitoro-
w a n e i r o z p o w s z e c h n i a n e p r z e z K o m i s j ę ( z o b . r a m k a 1 ) s ą j e d y n i e
danymi statystycznymi „uczestnictwa”, które nie pozwalają zmierzyć
rezultatów czy oddziaływania polityki.

18.

W obecnym stanie rzeczy takie dane statystyczne nie są zadowalające,
lecz do czasu lepszego zdefiniowania celów właściwsze ich określenie
wydaje się trudne.

Art. 27 ust. 3 rozporządzenia

Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002

z dnia 25 czerwca 2002 r.

w sprawie rozporządzenia

finansowego mającego

zastosowanie do budżetu

ogólnego Wspólnot Europejskich

(Dz.U. L 248 z 16.9.2002, s. 1)

stanowi że: „Zdefiniowane,

wymierne, osiągalne, odpowiednie

i określone w czasie cele [z ang.

SMART] powinny być wyznaczone

we wszystkich obszarach

działalności objętych budżetem”.

DANE STATYSTYCZNE MONITOROWANE PRZEZ KOMISJĘ

Liczba uwzględnionych produktów.

•

Liczba włączonych państw lub obszarów geograficznych.

•

Liczba propozycji programów przedłożonych Komisji oraz odsetek akceptacji.

•

R A M K A

UWAGI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

OGRANICZENIA OCZEKIWANEGO ODDZIAŁYWANIA POLITYKI

19.

Mimo znacznego wzrostu od 2002 r. budżet wspólnotowy poświęcony na
d z i a ł a n i a   p r o m o c y j n e   i   i n f o r m a c y j n e   p o z o s t a j e   s t o s u n k o w o   o g r a n i -
czony w porównaniu z mnogością produktów, obszarów geograficz-
nych oraz tematów, które powinien objąć. Wytyczne Komisji odnoszą
się w rzeczywistości do większości produkcji rolnej i zawierają wykaz
krajów uwzględniający znaczną część światowego rynku (zob. załącz-
nik II). Ponadto istnieje wiele oznaczeń AOP, IGP oraz innych oznaczeń
j a k o ś c i ,   k t ó r e   m o g ł y b y   z o s t a ć   o b j ę t e   p r o m o c j ą .   W o b e c   t y c h   c e l ó w
p o r ó w n a n i e   z   w y d a t k a m i   p r o m o c y j n y m i   i n n y c h   u c z e s t n i k ó w   k r a j o -
wych lub prywatnych potwierdza skromność zaangażowanych środ-
ków (zob. ramka 2).

20.

Zatem ze względu na ograniczony budżet prowadzone działania nie mogą
same mieć a priori znaczącego wpływu na osiągnięcie celów.

PRZEDSTAWIENIE PORÓWNAWCZE BUDŻETU UE PRZEZNACZONEGO

NA INFORMACJĘ I PROMOCJĘ

Budżet UE przeznaczony na informację i promocję

2002: 17 mln euro

•

2005: 32 mln euro

•

2008: 50 mln euro

•

Przykłady innych budżetów przeznaczonych na promocję

W samym tylko budżecie federalnym Szwajcarii przewidziano w 2008 r. 36 mln euro na pomoc

•

w promowaniu sprzedaży różnych szwajcarskich produktów rolnych, a tego samego rodzaju wydatki
realizowane są także na poziomie kantonalnym.

Budżet samej tylko Międzybranżowej Rady Win z Bordeaux (

•

Conseil Interprofessionnel du Vin de

Bordeaux, CIVB) w 2008 r. przekraczał 21 mln euro.

Władze włoskie wyznaczyły sobie za cel na 2013 r. wydanie dodatkowych 100 mln euro jedynie na

•

promocję win włoskich.

R A M K A

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

21.

Aby osiągnąć cele, działania te muszą przynajmniej – zgodnie z moty-
w a m i r o z p o r z ą d z e n i a ( W E ) n r 3 / 2 0 0 8 ( z o b . r a m k a 3 ) – s k u t e c z n i e
wpisywać się w szersze ramy działań krajowych i prywatnych, w szcze-
g ó l n o ś c i p o p r z e z r e a l i z a c j ę k o n c e p c j i k o m p l e m e n t a r n o ś c i i e f e k t u
mnożnikowego.

22.

Nie istnieje jednak instrument pozwalający na zagwarantowanie bądź
z m i e r z e n i e z j e d n e j s t r o n y s p ó j n o ś c i l u b k o m p l e m e n t a r n o ś c i z r ó ż -
nymi strategiami krajowymi lub prywatnymi w dziedzinie promocji,
a z drugiej strony efektu mnożnikowego mającego wpływ „na inicja-
tywy krajowe lub prywatne”. Poza tym Komisja do dziś wciąż nie dys-
ponuje kompletnymi i wiarygodnymi informacjami na temat różnych
budżetów lub podobnych działań realizowanych w każdym państwie
członkowskim.

Źródło: Fancy Food Show (New York, July 2006).

FRAGMENTY DRUGIEGO I CZWARTEGO MOTY WU

ROZPORZĄDZENIA (WE) NR 3/2008

„[…] opracować spójną całościową politykę informacyjną i promocyjną […]”.

•

„ P o l i t y k a t a k a k o r z y s t n i e u z u p e ł n i a i w z m a c n i a d z i a ł a n i a p r o w a d z o n e p r z e z p a ń s t w a

•

członkowskie […]”.

„Ten rodzaj działalności, pomagając w zdobywaniu nowych rynków zbytu w krajach trzecich, może

•

też wywierać efekt mnożnikowy na inicjatywy krajowe lub prywatne”.

R A M K A

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

FRAGMENTY SPRAWOZDAŃ Z OCENY, DOTYCZĄCE OGRANICZEŃ

W ZAKRESIE KOORDYNACJI I EFEKTU SYNERGII

Przepisy nie wspierają w sposób wyraźny i jednoznaczny efektu synergii pomiędzy współfinanso-

•

wanymi programami, niezależnie od tego, czy dotyczy to jednego czy też wielu krajów. Taki sam
wniosek sformułowano w odniesieniu do efektu synergii pomiędzy programami współfinansowanymi
a programami państw członkowskich lub sektora prywatnego.

Ani w przepisach odnoszących się do programów, ani też w odpowiedniej dokumentacji nie wspo-

•

mina się, w jaki sposób uzyskać można efekt synergii. Nie ma także dowodów na to, że którakolwiek
kampania w sposób skuteczny zachęciła do współpracy na poziomie Unii. […] Pomiędzy współfinan-
sowanymi programami nie zaobserwowano żadnego efektu synergii ani też nie stwierdzono istnienia
specjalnego narzędzia koordynacji […].

Jedynie władze krajowe i organizacje inicjujące mogą zapewnić komplementarność pomiędzy

•

europejskimi, krajowymi i prywatnymi inicjatywami promocyjnymi. Choć udało się uniknąć działań
powielanych i wzajemnie sprzecznych, stwierdzono niewielki efekt synergii […]. Niejednorodność
wspieranych programów nie sprzyja komplementarności pomiędzy programami europejskimi.

R A M K A

23.

W dostępnych sprawozdaniach z oceny

, choć przyznano, że współfinan-

sowanie wspólnotowe mogło przynieść pozytywne skutki, to podkreś-
l o n o t a k ż e b r a k n a r z ę d z i a k o o r d y n a c j i o r a z s ł a b o z a u w a ż a l n y e f e k t
synergii i komplementarności (zob. ramka 4).

TRUDNOŚCI Z OCENĄ ODDZIAŁYWANIA

RÓŻNYCH PROGRAMÓW

24.

Aby ustalić, w jakim stopniu dostępne sprawozdania z działalności,
o k t ó r y c h m o w a w r o z p o r z ą d z e n i a c h

, u m o ż l i w i a j ą K o m i s j i w y k a z a -

n i e l u b z m i e r z e n i e o d d z i a ł y w a n i a k a ż d e g o z p r o g r a m ó w , k o n t r o l e -
r z y T r y b u n a ł u z b a d a l i p r ó b ę 3 0 p r o g r a m ó w u k o ń c z o n y c h w o k r e s i e
2006–2007.

25.

Z przeprowadzonego badania wynika, że Komisja nie dysponuje sfor-
m a l i z o w a n ą p r o c e d u r ą a n a l i z y t y c h s p r a w o z d a ń . W s k o n t r o l o w a n e j
d o k u m e n t a c j i n i e z a w s z e m o ż n a b y ł o w s k a z a ć ś l a d y t a k i e j a n a l i z y ,
a czasami brakowało wszystkich sprawozdań lub innych wymaganych
elementów.

Za okres 2006–2007 Komisja

zleciła przeprowadzenie siedmiu

ocen zewnętrznych, dotyczących

różnych tematów i obszarów

geograficznych. Oceny te oparte

były miedzy innymi na badaniu

prób programów zrealizowanych

od 2002 lub 2003 r.

Art. 13 i 14 rozporządzenia

Komisji (WE) nr 1071/2005

(Dz.U. L 179 z 11.7.2005, s. 1) oraz

art. 14 i 15 rozporządzenia Komisji

(WE) nr 1346/2005 (Dz.U. L 212

z 17.8.2005, s. 16) przewidują

sporządzanie przez beneficjentów

sprawozdań zawierających

między innymi „podsumowanie

wykonanych prac” oraz […] ocenę

„osiągniętych wyników […]”.

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

26.

Dane na temat „podsumowania wykonanych prac” są w większości przy-
p a d k ó w

w y s t a r c z a j ą c o s z c z e g ó ł o w e , a b y u m o ż l i w i ć z r o z u m i e n i e

sposobu wydatkowania pieniędzy, a także to, jakie działania zostały
z r e a l i z o w a n e ,   o r a z   u p e w n i ć   s i ę ,   ż e   b y ł y   o n e   s p ó j n e   z   r e a l i z o w a n y m
c e l e m   p r o m o c y j n y m .   Z   k o l e i ,   c h o ć   o d n o t o w a n o   p e w n ą   p o p r a w ę ,
j a k o ś ć   d o s t ę p n y c h   d a n y c h   d o t y c z ą c y c h   „ o c e n y   o s i ą g n i ę t y c h   w y n i -
ków” pozostaje w niewielkim stopniu zadowalająca (zob. ramka 5).

P r a w i e w s z y s t k i e s p r a w o z d a n i a z a w i e r a j ą j a k o ś c i o w ą o c e n ę

oddziaływania, ale w większości przypadków nie jest ona udoku-
mentowana ani nawet uargumentowana i nie umożliwia dokonania
rzeczywistej oceny wpływu działań.

W zbadanej próbie kontrolerzy

znaleźli jednak sześć przypadków,

w których nie było to prawdą.

PRZYKŁAD OCENY JAKOŚCIOWE J NIEUDOKUMENTOWANE J

W ZBADANYM SPRAWOZDANIU Z DZIAŁALNOŚCI

W części jednego ze zbadanych sprawozdań, zatytułowanej „Ocena oddziaływania projektu”, stwierdzono:
nawet jeśli brak jest absolutnie precyzyjnych wskaźników, to z pełnym spokojem i przekonaniem można
zapewnić, że trzyletnia kampania, zrealizowana przez firmę XX, przyniosła znakomite rezultaty, zgodne
z przewidywaniami określonymi w zatwierdzonym programie, a nawet je przewyższające […].

PRZYKŁAD WSKAŹNIKA NIEODPOWIADAJĄCEGO W PEŁNI CELOM OKREŚLONYM W PROGRAMIE

Celem jednego z programów było poinformowanie konsumentów o szczególnych zaletach produktów
mlecznych AOP. Choć w sprawozdaniu z wykonania programu podano liczbę kontaktów, które zostały
nawiązane w ramach różnych działań, to nie zawarto w nim analizy oddziaływania tych kontaktów na
poziom poinformowania konsumentów.

Analiza taka zawarta była za to w sprawozdaniu z wykonania jednego ze skontrolowanych programów
pt. „Mięso drobiowe”.

PRZYKŁAD WSKAŹNIKÓW PRZEWIDZIANYCH W PROGRAMACH, LECZ NIEBĘDĄCYCH

PRZEDMIOTEM JAKIEGOKOLWIEK MONITORINGU

W programie pt. „Owoce i warzywa” przewidziano jasne cele wyrażone liczbowo (osiągnąć średnie spo-
życie owoców i warzyw na osobę dziennie wynoszące 6,2; osiągnąć średni poziom spożycia czterech
jabłek na osobę tygodniowo; kiwi: osiągnąć wskaźnik penetracji rynku na poziomie 60%), stwierdzając
przy tym wyraźnie, że zmiany w stosunku do tych celów będą corocznie monitorowane.

Skontrolowane sprawozdania nie zawierały jednak żadnego wskaźnika odpowiadającego zapowiedzia-
nemu monitoringowi.

W jednym z programów pt. „Wino” przewidziano nawiązanie 10 mln kontaktów, jednak stosowne spra-
wozdania nie zawierały żadnego odniesienia do tego wskaźnika.

R A M K A

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

Większość zawiera wskaźniki ilościowe, jednak najczęściej takie, jak

np. „liczba wygenerowanych kontraktów”. Choć ten rodzaj wskaź-
nika może pomóc w ocenie wpływu działań, to jednak często jest
n i e w y s t a r c z a j ą c y w o b e c r z e c z y w i s t y c h c e l ó w p r o g r a m ó w , k t ó r e
dotyczą wzrostu sprzedaży lub poprawy wiedzy konsumentów.

Niektóre sprawozdania

nie zawierają wskaźników oddziaływania,

c h o ć w s k a ź n i k i t a k i e b y ł y p r z e w i d z i a n e n a e t a p i e z a t w i e r d z a n i a
programu.

27.

Uwaga Trybunału dotycząca trudności z oceną oddziaływania różnych pro-
gramów na podstawie dostępnych danych potwierdzona jest w części
przez wspomniane już różne oceny.

28.

I s t o t n i e ,   c h o ć   w   w i ę k s z o ś c i   o c e n   o d n o t o w a n o   p o z y t y w n e   e f e k t y
(zob. pkt 29), podkreślono tam także, że zasadniczo skuteczność nie
j e s t   m i e r z o n a   l u b   z m i e r z e n i e   j e j   s p r a w i a   t r u d n o ś ć   o r a z   ż e   p r o b l e m
stanowi na przykład ustalenie bezpośredniej zależności między pro-
g r a m a m i   a   z a o b s e r w o w a n y m i   e w e n t u a l n i e   z m i a n a m i   s p r z e d a ż y   l u b
popytu. Wskazuje się także na trudność dokonania pomiaru wydajno-
ści programów (współczynnik koszt–oddziaływanie) (zob. ramka 6).

W zbadanej próbie stwierdzono

trzy przypadki.

FRAGMENTY SPRAWOZDAŃ Z OCENY WSKAZUJĄCE NA OGRANICZENIA

W ZAKRESIE POMIARU WYDAJNOŚCI

W przypadku większości programów nie jest obecnie możliwe sformułowanie wniosków dotyczących

•

stosunku kosztu i oddziaływania środków lub działań. […] Ponieważ liczne czynniki zewnętrzne
wpływają na popyt, nie można ustalić żadnego związku przyczynowego pomiędzy programami
informacyjnymi i promocyjnymi a zmianą wspólnotowego popytu na owoce i warzywa. Trudno jest
także ustalić związek z popytem na owoce i warzywa w ogóle.

Metody wykorzystywane do oceny stosunku kosztu do realizacji są często subiektywne (mało wiary-

•

godne i prawdopodobnie tendencyjne) oraz mało dokładne […]; brak precyzyjnych danych ilościo-
wych podczas realizacji [programów] nie pozwala na wydanie uzasadnionego osądu, dotyczącego
wydajności specjalnych działań lub stosunku kosztu do oddziaływania w przypadku programów […].
Nie przeprowadzono żadnej pogłębionej analizy, dotyczącej rezultatów lub oddziaływania progra-
mów, która dostarczyłaby danych na temat grup docelowych.

Zasadniczo brakuje narzędzia pomiaru skuteczności działań dotyczących poprawy wizerunku pro-

•

duktów i tematów wspólnotowych, a także popytu na produkty ekologiczne. Poza tym nie istnieje
żadna norma, która pozwalałaby ocenić zmiany w tej dziedzinie.

R A M K A

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

29.

Mimo tych trudności oceny wskazują na istnienie pozytywnych efektów
różnych działań, głównie w zakresie wizerunku lub rozwoju kontaktów
branżowych na rzecz krajów trzecich. Stosunek kosztów do realizacji
różnych działań jest w zasadzie oceniany wręcz pozytywnie w porów-
naniu do standardów obowiązujących w tym sektorze, w szczególności
jeżeli chodzi o rynek wewnętrzny.

POZIOM WYMAGAŃ STAWIANYCH NA ETAPIE WYBORU

I ZATWIERDZANIA PROPOZYCJI PROGRAMÓW ULEGŁ

POPRAWIE, LECZ WYMAGA JESZCZE UGRUNTOWANIA

30.

Wobec braku celów i wskaźników pozwalających na potwierdzenie oraz
z m i e r z e n i e o d d z i a ł y w a n i a p o l i t y k i s k u t e c z n o ś ć m e c h a n i z m u o p i e r a
s i ę w z n a c z n y m s t o p n i u n a t r a f n o ś c i w y b o r u w s p ó ł f i n a n s o w a n y c h
programów.

WSTĘPNY WYBÓR PROGRAMÓW PROPONOWANYCH

PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE

31.

W rozporządzeniu przewidziano, że państwo członkowskie ocenia zgod-
ność, stosowność oraz stosunek jakości do ceny dla każdego zapro-
ponowanego programu, a także przekazuje Komisji propozycje tych
programów, które godzi się współfinansować.

ODSETEK PROPOZYCJI ZAT WIERDZONYCH PRZEZ PAŃST WA CZŁONKOWSKIE

I UZNANYCH NASTĘPNIE PRZEZ KOMISJĘ ZA NIEKWALIFIKOWALNE

W zbadanej na poziomie Komisji próbie na 30 propozycji programów przekazanych przez państwa
członkowskie w 2007 r. 10 zostało przez nią odrzuconych z powodu niekwalifikowalności.

R A M K A

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

32.

Do niedawna jednak liczne państwa członkowskie przekazywały większość
otrzymanych propozycji po dokonaniu ograniczonej selekcji wstępnej.
Znalazło to odzwierciedlenie w bardzo niewielkiej liczbie propozycji
nieprzekazanych do Komisji, a także w dużej liczbie propozycji prze-
kazanych przez państwa członkowskie, ale ostatecznie odrzuconych
przez Komisję ze względu na brak kwalifikowalności (zob. ramka 7).
C o w i ę c e j , p o s t ę p o w a n i e p a ń s t w c z ł o n k o w s k i c h o p i e r a s i ę c z a s a m i
n a d o s t a r c z o n y c h p r z e z o r g a n i z a c j ę i n i c j u j ą c ą d a n y c h , k t ó r y c h n i e
poddano wystarczającej weryfikacji.

33.

Aby zachęcić państwa członkowskie do większej wybiórczości, Komisja
s t o p n i o w o p r e c y z o w a ł a k r y t e r i a , k t ó r e n a l e ż y u w z g l ę d n i a ć p o d c z a s
oceny propozycji programów. Kryteria te mają na celu określenie ocze-
kiwanego poziomu szczegółowości propozycji, rodzaju kontroli, które
należy przeprowadzić, oraz niektórych czynników sukcesu wyróżnio-
nych przede wszystkim na podstawie wniosków wysnutych z różnych
p r z y t o c z o n y c h t u p r a c k o n t r o l n y c h . P r o c e s t e n j e s t j e d n a k j e s z c z e
w toku i potwierdzenie jego skuteczności wymagać będzie czasu.

ZAT WIERDZONE PROGRAMY, KTÓRE NIE MOGŁY ZOSTAĆ ZREALIZOWANE

Na 81 programów zamkniętych w okresie 2006–2007 (zatwierdzonych między 2003 a 2006 r.) w 17 wyko-
rzystano mniej niż 70% przewidzianego początkowo budżetu, przy czym w 11 z nich – mniej niż 40%.

We Włoszech jeden z programów został przerwany po roku i po wykorzystaniu poniżej 20% budżetu,
a przy realizacji zaplanowanych działań od początku borykano się z problemami prawnymi w docelo-
wych krajach trzecich.

W Hiszpanii największy kiedykolwiek zatwierdzony projekt został zrealizowany do wysokości zaledwie
34% początkowego budżetu, z powodu problemu z finansowaniem stowarzyszenia, które nie dyspo-
nowało wystarczającymi zasobami.

R A M K A

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

WZROST POZIOMU WYMAGAŃ ZE STRONY KOMISJI

34.

Z przeprowadzonego przez kontrolerów przeglądu a posteriori wynika,
że znacząca liczba programów zatwierdzonych przez Komisję na okres
2 0 0 3 – 2 0 0 5 n i e z o s t a ł a d o p r o w a d z o n a d o k o ń c a , r o d z ą c t y m s a m y m
pytanie o trafność ich wyboru. Kontrola w państwach członkowskich
wykazała liczne przypadki, w których niewątpliwie można by było od
s a m e g o p o c z ą t k u p r z e w i d z i e ć t e n i e p o w o d z e n i a , g d y b y t y l k o p a ń -
stwa członkowskie lub Komisja przeprowadziły bardziej szczegółowe
badania (zob. ramka 8).

35.

Trybunał stwierdza jednak, że Komisja jest wyraźnie bardziej wybiórcza
przy zatwierdzaniu projektów, niż miało to miejsce na początku reali-
zacji mechanizmu: odsetek zatwierdzeń, przy jednoczesnym wzroście
liczby otrzymanych propozycji, spadł więc ze 100% w latach 2001–2002
do niespełna 50% w okresie 2006–2008 (zob. wykres 3).

LICZBA PROGRAMÓW ZAT WIERDZONYCH/ODRZUCONYCH PRZEZ KOMISJĘ

W Y K R E S

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

100

125

150

Zatwierdzone

Odrzucone

Źródło: Komisja Europejska.

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

36.

Oprócz tej analizy kontrolerzy Trybunału wyselekcjonowali próbę 30 pro-
p o z y c j i : z a t w i e r d z o n y c h ( 1 5 ) l u b o d r z u c o n y c h ( 1 5 ) w o k r e s i e 2 0 0 6 –
2007 w celu zbadania dostępnej dokumentacji dotyczącej dokonanych
wyborów.

37.

Badanie tej próby wykazało przede wszystkim, że począwszy od 2006 r.,
p r o c e s w y b o r u b y ł o p a r t y n a r z e t e l n e j i z a s a d n i c z o d o b r z e u d o k u -
mentowanej, sformalizowanej procedurze. Wskazane byłoby jednakże
wprowadzenie jeszcze pewnych udoskonaleń:

I s t n i e j ą c a p r o c e d u r a n i e p o z w a l a n a p o r ó w n a n i e m i ę d z y s o b ą

w s z y s t k i c h o t r z y m a n y c h p r o p o z y c j i n a p o d s t a w i e j e d n o l i t e g o
zestawu obiektywnych kryteriów. Komisja sama zatem nie stosuje
z a s a d y , k t ó r e j s t o s o w a n i a w y m a g a o d p a ń s t w c z ł o n k o w s k i c h n a
etapie dokonywanego przez nie wyboru.

Kontrola wykazała także, że monitorowanie problemów poruszo-

nych podczas rozpatrywania wniosków oraz otrzymanych ewentu-
alnie odpowiedzi nie zawsze jest wystarczająco sformalizowane.
N i e k t ó r e p r o p o z y c j e m o g ą w i ę c z o s t a ć o d r z u c o n e b e z w y s t a r -
czającego udokumentowania faktu, że otrzymane odpowiedzi są
niesatysfakcjonujące, podczas gdy inne propozycje mogą zostać
z a t w i e r d z o n e b e z u d o k u m e n t o w a n i a o t r z y m a n y c h o d p o w i e d z i

Taka sytuacja stanowi ryzyko dla ostatecznego wyboru. Podczas
kontroli wydano jednak nowe instrukcje, bezpośrednio odnoszące
się do tego punktu.

W trzech przypadkach

z przebadanej próby wykryto po

jednym z tych dwóch problemów.

FRAGMENTY CELÓW WYZNACZONYCH DLA ZBADANYCH PROGRAMÓW

W programie pt. „Rolnictwo ekologiczne” w następujący sposób sformułowano cele ogólne:

[…] informować i zainteresować ogół społeczeństwa, a przede wszystkim przypadkowego konsumenta.
Główne cele to: zwiększenie wiedzy na temat specyfiki i zalet; przyczynienie się to wzrostu spożycia
produktów „bio”; zwiększenie rozpoznawalności znaków firmowych.

W programie pt. „Produkty mleczne” sformułowane cele to: zmiana nawyków żywieniowych lub wpro-
wadzenie większej ilości produktów mlecznych do diety młodzieży.

W obu przypadkach nie sprecyzowano żadnego celu wyrażonego liczbowo ani też nie określono stanu
początkowego.

R A M K A

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

38.

W tym samym okresie Komisja istotnie zwiększyła poziom wymagań
d o t y c z ą c y c h   s z c z e g ó ł ó w ,   k t ó r e   m u s z ą   z n a l e ź ć   s i ę   w   p r o p o z y c j a c h
programów. Wciąż jednak występują uchybienia dotyczące wymaga-
n y c h   i n f o r m a c j i   n a   t e m a t   o c z e k i w a n e g o   o d d z i a ł y w a n i a   p r o g r a m ó w
o r a z   s p o s o b u   j e g o   p o m i a r u .   W   r z e c z y w i s t o ś c i   w   w i ę k s z o ś c i   p r z e -
b a d a n y c h   z a t w i e r d z o n y c h   p r o p o z y c j i   n i e   p r z e w i d z i a n o   c e l ó w   i / l u b
wskaźników wystarczających do zmierzenia oddziaływania programów
(zob. ramka 9). Uwaga ta w kontekście programów łączy się z uwagą
sformułowaną w kontekście polityki, którą skrytykowano za brak kon-
kretnych celów oraz odpowiednich wskaźników.

39.

Tak jak w przypadku polityki jako całości, skuteczność każdego z pro-
gramów jest trudna do zmierzenia, o ile uprzednio nie zostaną okreś-
lone precyzyjne cele i wskaźniki, mające za punkt odniesienia jasno
przedstawiony stan początkowy.

40.

W niektórych z przytoczonych wcześniej sprawozdań z oceny podkreślono
już występujące w różnych programach uchybienia wynikające z braku
strategii oraz konkretnych, wymiernych celów (zob. ramka 10).

FRAGMENTY SPRAWOZDAŃ Z OCENY DOTYCZĄCE UCHYBIEŃ W PROGRAMACH

W ZAKRESIE OKREŚLENIA STRATEGII I KONKRETNYCH, WYMIERNYCH CELÓW

Programy wybrane z próby są zgodne z przepisami. […] Ich projekty zawierają jednak niedociągnię-

•

cia, polegające na tym, że cele rzadko wyrażone są ilościowo i nie są uporządkowane pod względem
ważności. Co więcej, strategie, na których opierają się projekty, są źle opisane.

[…] określenie celów programów przez organizacje inicjujące traktowane jest często jak formalność,

•

a nie rzeczywista próba opracowania odpowiedniej strategii.

R A M K A

1 0

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

PRZEPROWADZANE KONTROLE DOTYCZĄCE

REALIZACJI PROGRAMÓW WYMAGAJĄ

DALSZEGO UDOSKONALENIA

WYBÓR ORGANÓW WDRAŻAJĄCYCH

41.

Organ wdrażający odgrywa kluczową rolę w realizacji programu, tak
ż e   k a ż d e   u c h y b i e n i e   n a   e t a p i e   k o n t r o l i   p r o c e s u   w y b o r u   m o ż e   m i e ć
k o n s e k w e n c j e   z a r ó w n o   w   k w e s t i i   p r a w i d ł o w o ś c i ,   j a k   i   s k u t e c z n o ś c i
a   t a k ż e   o s z c z ę d n o ś c i .   R y z y k o   t o   j e s t   s z c z e g ó l n i e   d u ż e   w t e d y ,   g d y
część współfinansowania przez organizacje inicjujące jest niewielka
i ogranicza bezpośredni wkład finansowy beneficjentów dokonujących
wyboru wykonawcy.

42.

Kontrola wyboru organu wdrażającego przez organizację inicjującą spo-
czywa głównie na państwie członkowskim. W trzech skontrolowanych
państwach członkowskich, w szczególności w Hiszpanii i we Włoszech,
kontrola ta nie była oparta na wystarczająco sformalizowanych i sys-
t e m a t y c z n y c h p r o c e d u r a c h , k t ó r e d a w a ł y b y p e w n o ś ć , ż e d o k o n a n y
wybór był faktycznie wynikiem „odpowiedniej procedury konkurso-
wej”. W odniesieniu do czwartego z państw członkowskich Trybunał
wykrył przypadek, w którym dostępne dane wskazywały, że organiza-
cja inicjująca nie przestrzegała zasad wyboru, do których respekto-
wania się zobowiązała. Dane te podawały w wątpliwość przejrzystość
d o k o n a n e g o w y b o r u k o ń c o w e g o . Ż a d n a z t y c h k w e s t i i n i e z o s t a ł a
jednak podniesiona w czasie rozpatrywania wniosków.

PRZEDSTAWIENIE WARUNKÓW WYBORU NIEKTÓRYCH ORGANÓW WDRAŻAJĄCYCH

Kontrolerzy stwierdzili, że we Włoszech średni termin między przesłaniem do potencjalnych wykonaw-
ców zaproszenia do składania propozycji a ostatecznym wyborem organu wdrażającego wynosił mniej
niż 10 dni roboczych.

Przepisy hiszpańskie przewidują, że termin na otrzymywanie ofert od wykonawców w ramach procedury
zamówień publicznych wynosi 15 dni.

W przypadku wielu zbadanych programów w różnych państwach członkowskich organy wdrażające były
wybierane po rozpatrzeniu jednej tylko oferty na usługi.

R A M K A

1 1

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

43.

W odniesieniu do zasad wyboru wykonawcy odnotowano bardzo krótkie
t e r m i n y   n a   s k ł a d a n i e   o f e r t ,   c o   m o g ł o   u t r u d n i a ć   z ł o ż e n i e   o f e r t   p r z y
z a p e w n i e n i u   o d p o w i e d n i c h   w a r u n k ó w .   W   n i e k t ó r y c h   p r z y p a d k a c h
w y k o n a w c a   m ó g ł   n a w e t   z o s t a ć   w y b r a n y   n a   p o d s t a w i e   j e d n e j   t y l k o
otrzymanej oferty (zob. ramka 11).

WZMOCNIONE MONITOROWANIE WYDATKÓW PRZEZ KOMISJĘ

44.

W ciągu ostatnich dwóch lat Komisja ustanowiła lub wzmocniła swoje pro-
cedury i narzędzia służące do bieżącego monitorowania programów
i wniosków o płatności ze strony państw członkowskich. Pozwoliło jej
to wykryć pewną liczbę istniejących już od jakiegoś czasu nieprawidło-
wości administracyjnych i rozpocząć ich naprawę: bardziej systema-
tyczne otrzymywanie dokumentów wymaganych przepisami, formalne
zamknięcie programów od wielu lat już zakończonych, wykrycie błę-
d ó w , n a s k u t e k k t ó r y c h p a ń s t w a c z ł o n k o w s k i e z a l i c z a ł y n a p o c z e t
niektórych programów wnioski o płatności wyższe niż zatwierdzone
kwoty.

45.

Pomimo tych bezspornych postępów istniejące narzędzia są w dalszym
ciągu ulepszane. Toteż podczas kontroli wykryto pewne nadal utrzy-
m u j ą c e s i ę p r o b l e m y , p o d o b n e d o t y c h o p i s a n y c h w p o p r z e d n i m
punkcie. Zasada zatwierdzania budżetów rocznych na podstawie daty
przypadającej w rocznicę rozpoczęcia każdego programu

pozostaje

przeszkodą w przeprowadzaniu skutecznej corocznej kontroli zaksię-
gowanych wydatków w odniesieniu do roku budżetowego.

PRZYKŁADY SUBIEKTY WNYCH ELEMENTÓW, KTÓRE NALEŻY

UWZGLĘDNIĆ W CHARAKTERZE PRZESŁANIA

W programie pt. „Drób” wykorzystano materiał promocyjny przedstawiający informacje przewidziane
przepisami, lecz większość wydatków została przeznaczona na reklamy radiowe i telewizyjne bez związku
z „istotnymi cechami danego produktu lub jego właściwościami” ani nawet z celami lub głównymi prze-
słaniami wytycznych „mięso drobiowe”.

W dwóch kolejnych programach pt. „Wino” prezentowano hasła oraz reklamy wizualne o konotacji
wybitnie komercyjnej i bez związku z „istotnymi cechami danego produktu lub jego właściwościami”.

R A M K A

1 2

Na przykład wydatki dla

dwuletniego programu

rozpoczynającego się

14 kwietnia roku N zostaną

zatwierdzone na dwa okresy,

począwszy od 17 kwietnia roku N

do 16 kwietnia roku N+1 (rok 1)

oraz od 17 kwietnia roku N+1

do 16 kwietnia roku N+2 (rok 2);

okresy te nie odpowiadają ani

latom budżetowym EFOGR,

ani latom budżetowym innych

programów.

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

46.

Odnośnie do faktycznej zawartości programów przepisy regulujące kryte-
ria kwalifikowalności są czasami przedmiotem interpretacji. Rozporzą-
dzenia

stanowią w szczególności, że „każde przesłanie informacyjne

l u b p r o m o c y j n e [ … ] j e s t o p a r t e n a i s t o t n y c h c e c h a c h d a n e g o p r o -
duktu lub jego właściwościach”, a to kryterium pozostawia szerokie
możliwości interpretacji. Trudno jest zatem czasami ustalić możliwy
do zaakceptowania poziom równowagi pomiędzy przesłaniami odpo-
wiadającymi wprost wymaganiom rozporządzenia a bardziej komer-
cyjnymi technikami promocyjnymi (zob. ramka 12).

UTRZYMUJĄCE SIĘ UCHYBIENIA W ZAKRESIE KONTROLI

W NIEKTÓRYCH PAŃSTWACH CZŁONKOWSKICH

47.

Kontrole przeprowadzone w Hiszpanii i we Włoszech dały Trybunałowi
m o ż l i w o ś ć   p r z e ś l e d z e n i a   p r o b l e m ó w   z   z a r z ą d z a n i e m   i   k o n t r o l ą ,
k t ó r e   K o m i s j a   p o d n o s i ł a   o d   w i e l u   l a t   i   k t ó r e   d o p r o w a d z i ł y   j u ż   d o
l i c z n y c h   k o r e k t   f i n a n s o w y c h   w   n a s t ę p s t w i e   p r o c e d u r   r o z p o c z ę t y c h
w   2 0 0 5   r .   O k a z a ł o   s i ę ,   ż e   w   o b u   p a ń s t w a c h   c z ł o n k o w s k i c h   p r a k t y k i
administracyjne były nadal niewystarczające, aby zapewnić zgodność
zarządzania programami oraz ich kontroli z wymogami określonymi
w przepisach. Stwierdzono przede wszystkim nieprawidłowości tego
samego typu co te wykryte przez Komisję w 2005 r. (istotne uchybie-
nia w zakresie kontroli, nieprzestrzeganie obowiązujących terminów,
p r z y p a d k i   p r z e k r o c z e n i a   m a k s y m a l n e g o   5 0 - p r o c e n t o w e g o   u d z i a ł u
wspólnotowego).

48.

W Hiszpanii zadania związane z kontrolą administracyjną nie były doku-
mentowane w stopniu wystarczającym, aby można było je uwzględnić,
a p o z a t y m c z ę s t o n i e p r z e s t r z e g a n o t a k ż e t e r m i n ó w . S a m e w ł a d z e
hiszpańskie stwierdzały wielokrotnie, że istniejący system kontroli do
chwili obecnej nie był w stanie zagwarantować zgodności wydatków
z ramami prawnymi.

49.

We Włoszech kontrole przewidziane w rozporządzeniach wspólnotowych
c z ę s t o   n i e   b y ł y   p r z e z   w ł a d z e   p r z e p r o w a d z a n e ,   a   s t o s o w a n e   p r a k -
t y k i   a d m i n i s t r a c y j n e   n i e   p o z w a l a ł y   z a g w a r a n t o w a ć   p r z e s t r z e g a n i a
możliwych do przyjęcia terminów płatności. Stwierdzono uchybienia
w zakresie kontroli wewnętrznej na poziomie organizacji inicjujących
oraz organów wdrażających w odniesieniu do ich zdolności do zapew-
n i e n i a   i d e n t y f i k o w a l n o ś c i   w y d a t k ó w   o r a z   z a d o w a l a j ą c e g o   p o z i o m u
informacji.

Art. 4 rozporządzeń:

(WE) nr 1071/2005 oraz

(WE) nr 1346/2005.

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

50.

W tych dwóch państwach stwierdzono także, że skuteczność kontroli
m o g ł a b y ć d o d a t k o w o o g r a n i c z o n a w p r z y p a d k u i s t o t n e g o u d z i a ł u
podwykonawców lub pośredników. W niektórych z tych przypadków
kontrolerzy Trybunału nie mieli dostępu do wszystkich dokumentów
poświadczających, o które wnioskowali.

51.

W Hiszpanii, podobnie jak we Włoszech, podjęto jednak działania zmie-
r z a j ą c e d o r o z w i ą z a n i a p r o b l e m ó w , k t ó r e s ą z n a n e o d p o n a d c z t e -
rech lat. Podczas kontroli było jednak zbyt wcześnie na sprawdzenie
skuteczności wprowadzonych zmian. Potwierdzenie to trzeba będzie
zatem uzyskać w przyszłości.

52.

Kontrola przeprowadzona we Francji pozwoliła zaobserwować praktyki,
k t ó r e , g d y b y u d a ł o s i ę j e j e s z c z e p o d p e w n y m i w z g l ę d a m i u d o s k o -
n a l i ć i u p o r z ą d k o w a ć , w z n a c z n i e w i ę k s z y m s t o p n i u b y ł y b y z g o d n e
z oczekiwaniami.

Źródło: Centre d'Information des Viandes (CIV).

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

53.

Komisja od kilku lat ulepsza mechanizm zarządzania i kontroli wydatków
z w i ą z a n y c h z d z i a ł a n i a m i i n f o r m a c y j n y m i i p r o m o c y j n y m i d o t y c z ą -
cymi produktów rolnych. Proces ten pozwolił już na osiągnięcie pozy-
tywnych rezultatów w niektórych dziedzinach, lecz wymaga jeszcze
d a l s z e g o u g r u n t o w a n i a i p o g ł ę b i e n i a , w s z c z e g ó l n o ś c i w o b e c p e r -
spektywy wzrostu budżetu przeznaczonego na ten mechanizm.

54.

T r y b u n a ł   s t w i e r d z i ł ,   ż e   i s t n i e j ą c y   s y s t e m   n i e   p o z w a l a   z m i e r z y ć   s k u -
t e c z n o ś c i   d z i a ł a n i a .   O d d z i a ł y w a n i e   p o l i t y k i ,   c h o ć   p r a w d o p o d o b n i e
pozytywne, jest obecnie trudne do zmierzenia, szczególnie z powodu
braku konkretnych celów, wynikających z jasno określonej strategii,
w   s t o s u n k u   d o   k t ó r y c h   m o ż n a   b y   o c e n i ć   s k u t e c z n o ś ć   p o l i t y k i   o r a z
monitorować odpowiednie wskaźniki (zob. pkt 16 i 18). Oczekiwane
o d d z i a ł y w a n i e   m e c h a n i z m u   j e s t   j e d n a k   o g r a n i c z o n e   p r z e z   b u d ż e t ,
s t o s u n k o w o   s k r o m n y   w   p o r ó w n a n i u   z   m n o g o ś c i ą   p r o d u k t ó w   o r a z
o b s z a r ó w   g e o g r a f i c z n y c h ,   k t ó r e   n a l e ż y   u w z g l ę d n i ć ,   a   t a k ż e   w o b e c
braku procedury odpowiedniej do zapewnienia komplementarności
w stosunku do różnych krajowych lub prywatnych działań promocyj-
nych (zob. pkt 19–23). Odnosząc się do powyższych kwestii, Trybunał

zaleca zatem, co następuje:

Należy sprecyzować cele polityki, dbając jednocześnie o skorelo-

wanie poczynionych założeń i przyznanych środków.

Cele te powinny zostać wyrażone jako cele zdefiniowane, wymierne,

o s i ą g a l n e , o d p o w i e d n i e i o k r e ś l o n e w c z a s i e ( z a n g . S M A R T ) , c o
umożliwi określenie i monitorowanie odpowiednich wskaźników
wykonania.

Należy w sposób sformalizowany ustanowić procedurę konsultacji

z ogółem zainteresowanych stron, począwszy od etapu określenia
strategii aż do wdrożenia procedur, co umożliwi zagwarantowanie
k o m p l e m e n t a r n o ś c i w s t o s u n k u d o r ó ż n y c h i s t n i e j ą c y c h d z i a ł a ń
p r o m o c y j n y c h . W t y m s a m y m c e l u K o m i s j a p o w i n n a t a k ż e s k ł o -
nić państwa członkowskie do systematycznego informowania jej
o rozmaitych formach pomocy i działań promocyjnych istniejących
na poziomie krajowym.

55.

W ostatnich latach Komisja była wyraźnie bardziej wybiórcza w kwestii
w y b o r u w s p ó ł f i n a n s o w a n y c h p r o g r a m ó w ( z o b . p k t 3 4 – 3 8 ) . N a l e ż y
jednak zadbać o kontynuowanie tych postępów, zarówno na poziomie
Komisji (zob. pkt 37–40), jak i państw członkowskich (zob. pkt 31–33).
Wobec powyższego Trybunał

zaleca, co następuje:

WNIOSKI

I ZALECENIA

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

Należy kontynuować ulepszenia wprowadzone w procedurze doko-

nywanego przez Komisję wyboru, w szczególności w odniesieniu do
wymogów w dziedzinie informacji na temat oczekiwanego oddzia-
ływania programu oraz sposobu pomiaru tego oddziaływania.

Państwa członkowskie powinny być coraz bardziej wybiórcze, mię-

d z y i n n y m i p o p r z e z w e r y f i k o w a n i e i n f o r m a c j i p o z w a l a j ą c y c h n a
zapewnienie trafności propozycji programów.

56.

W odniesieniu do realizacji programów oraz legalności/prawidłowości
w y d a t k ó w   k o n t r o l a   w y b o r u   o r g a n ó w   w d r a ż a j ą c y c h ,   p e ł n i ą c y c h   k l u -
c z o w ą   r o l ę ,   j e s t   j e s z c z e   z b y t   o g r a n i c z o n a   ( z o b .   p k t   4 1 – 4 3 ) .   K o m i s j a
znacząco wzmocniła przeprowadzany w dalszej kolejności monitoring
w y d a t k ó w   ( z o b .   p k t   4 4 – 4 6 ) ,   j e d n a k   w   n i e k t ó r y c h   p a ń s t w a c h   c z ł o n -
k o w s k i c h   n a d a l   w y s t ę p u j ą   i s t o t n e   u c h y b i e n i a   w   z a k r e s i e   k o n t r o l i
(zob. pkt 47–52). Trybunał

zaleca więc, co następuje:

Należy wzmocnić kontrolę wyboru organów wdrażających.

Uchybienia ujawnione w państwie członkowskim w zakresie kon-

troli powinny stać się przedmiotem monitoringu pozwalającego
na zapewnienie szybkiej naprawy niedociągnięć.

57.

Rozważając oczekiwany skutek zastosowania zaleceń Trybunału, należy
wziąć pod uwagę wysokość budżetu przeznaczonego na mechanizm
promocyjny. Komisja przeprowadza obecnie pogłębioną analizę tego
m e c h a n i z m u , k t ó r a d o p r o w a d z i ć m o ż e w s z c z e g ó l n o ś c i d o z g ł o s z e -
n i a p r o p o z y c j i z n a c z n e g o z w i ę k s z e n i a b u d ż e t u p r z e z n a c z o n e g o n a
działania promocyjne i informacyjne. Dlatego też Trybunał zaleca jak
najszybsze wprowadzenie wymienionych ulepszeń.

Niniejsze sprawozdanie zostało przyjęte przez Trybunał Obrachunkowy
w Luksemburgu na posiedzeniu w dniu 11 czerwca 2009 r.

W imieniu Trybunału Obrachunkowego

Vítor Manuel da Silva Caldeira

Prezes

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

Z A Ł Ą C Z N I K

ZESTAWIENIE ROZPORZĄDZEŃ OBOWIĄZUJĄCYCH W KONTROLOWANYM OKRESIE

Rodzaj

działania

Rada

Komisja

2008

Rynek
wewnętrzny

Rozporządzenie Rady (WE)

nr 3/2008 z dnia 17 grudnia 2007 r.
w sprawie działań informacyjnych
i promocyjnych dotyczących
produktów rolnych na

rynku

wewnętrznym i w krajach trzecich
(Dz.U. L 3 z 5.1.2008, s. 1).

Uwaga: połączenie dwóch
poprzednich rozporządzeń bez
wprowadzania istotnych zmian.

Rozporządzenie Komisji (WE)

nr 501/2008 z dnia 5 czerwca 2008 r.
ustanawiające szczegółowe zasady
stosowania rozporządzenia Rady (WE)
nr 3/2008 w sprawie działań informacyjnych
i promocyjnych dotyczących produktów
rolnych na rynku wewnętrznym i w krajach
trzecich (Dz.U. L 147 z 6.6.2008, s. 3).

Kraje trzecie

Przed

2008 r.

Rynek
wewnętrzny

Rozporządzenie Rady (WE)

nr 2826/2000 z dnia 19 grudnia
2000 r. w sprawie działań
informacyjnych i promocyjnych
dotyczących produktów rolnych na
rynku wewnętrznym
(Dz.U. L 328 z 23.12.2000, s. 2).

(Zmienione rozporządzeniem
Rady (WE) nr 2060/2004
(Dz.U. L 357 z 2.12.2004, s. 3)
oraz rozporządzeniem Rady (WE)
nr 1182/2007
(Dz.U. L 273 z 17.10.2007, s. 1)).

Rozporządzenie Komisji (WE)

nr 1071/2005 z dnia 1 lipca 2005 r.
ustanawiające szczegółowe zasady
stosowania rozporządzenia Rady
(WE) nr 2826/2000 w sprawie działań
informacyjnych i promocyjnych dotyczących
produktów rolnych na

rynku wewnętrznym

(Dz.U. L 179 z 11.7.2005, s. 1).

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 94/2002
z dnia 18 stycznia 2002 r. ustanawiające
szczegółowe zasady stosowania
rozporządzenia Rady (WE) nr 2826/2000
w sprawie działań informacyjnych
i promocyjnych dotyczących produktów
rolnych na

rynku wewnętrznym

(Dz.U. L 17 z 19.1.2002, s. 20).

Kraje trzecie

Rozporządzenie Rady (WE)

nr 2702/1999 z 14 grudnia 1999 r.
w sprawie działań informacyjnych
i promocyjnych w

państwach

trzecich, dotyczących produktów
rolnych (Dz.U. L 327 z 21.12.1999, s. 7).

(Zmienione rozporządzeniem Rady
(WE) nr 2060/2004).

Rozporządzenie Komisji (WE)

nr 1346/2005 z dnia 16 sierpnia 2005 r.
ustanawiające szczegółowe zasady
stosowania rozporządzenia Rady
(WE) nr 2702/1999 w sprawie działań
informacyjnych i promocyjnych dotyczących
produktów rolnych w

państwach trzecich

(Dz.U. L 212 z 17.8.2005, s. 16).

Rozporządzenie Komisji (WE)

nr 2879/2000 z dnia 28 grudnia 2000 r.
ustanawiające szczegółowe zasady
stosowania rozporządzenia Rady
(WE) nr 2702/1999 w sprawie działań
informacyjnych i promocyjnych dotyczących
produktów rolnych

w państwach trzecich

(Dz.U. L 333 z 29.12.2000, s. 63).

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

WYKAZ TEMATÓW, PRODUKTÓW I KRAJÓW,

KTÓRE MOGĄ ZOSTAĆ OBJĘTE DZIAŁANIAMI

LISTA TEMATÓW I PRODUKTÓW WYMIENIONYCH NA RYNKU WEWNĘTRZNYM

(Źródło: załącznik I do rozporządzenia (WE) nr 1071/2005)

Świeże owoce i warzywa

•

Przetworzone owoce i warzywa

•

Włókno lniane

•

Żywe rośliny i produkty ogrodnictwa ozdobnego

•

Oliwa z oliwek i oliwki deserowe

•

Oleje z nasion

•

Mleko i produkty mleczne

•

Świeże, schłodzone lub mrożone mięso, wyprodukowane zgodnie ze wspólnotowym lub krajowym

•

systemem jakości
Oznakowanie jaj przeznaczonych do konsumpcji

•

Miód i produkty pszczelarskie

•

Wina gatunkowe, wina stołowe ze wskazaniem regionu ich pochodzenia

•

Znak graficzny dla najbardziej odległych regionów ustanowiony w prawodawstwie rolnym

•

Chroniona nazwa pochodzenia produktu (AOP), chronione oznaczenie geograficzne (IGP) lub gwa-

•

rantowane tradycyjne specjalności (STG)
Rolnictwo ekologiczne

•

Mięso drobiowe

•

WYKAZ PAŃST W TRZECICH, W KTÓRYCH MOŻNA

PROWADZIĆ DZIAŁANIA PROMOCYJNE

(Źródło: załącznik do rozporządzenia (WE) nr 1346/2005)

A. P

AŃSTWA

Republika Południowej Afryki

•

Była Jugosłowiańska Republika Macedonii

•

Australia

•

Bośnia i Hercegowina

•

Bułgaria

•

Chiny

•

Korea Południowa

•

Chorwacja

•

Indie

•

Japonia

•

Norwegia

•

Nowa Zelandia

•

Rumunia

•

Rosja

•

Serbia i Czarnogóra, w tym Kosowo

•

Szwajcaria

•

Turcja

•

Ukraina

•

Z A Ł Ą C Z N I K

I I

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

B. O

BSZARY

GEOGRAFICZNE

Afryka Północna

•

Ameryka Północna

•

Ameryka Łacińska

•

Azja Południowo-Wschodnia

•

Bliski i Środkowy Wschód

•

WYKAZ PRODUKTÓW MOGĄCYCH BYĆ PRZEDMIOTEM DZIAŁAŃ

PROMOCYJNYCH W PAŃST WACH TRZECICH

(Źródło: załącznik do rozporządzenia (WE) nr 1346/2005)

Świeża, schłodzona lub mrożona wołowina, cielęcina i wieprzowina; przetwory spożywcze oparte

•

na tych składnikach
Wysokiej jakości mięso drobiowe

•

Przetwory mleczne

•

Oliwa z oliwek i oliwki deserowe

•

Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym, win gatunkowych produkowanych w określonych regio-

•

nach (v.q.p.r.d.)
Napoje spirytusowe z oznaczeniami geograficznymi lub o zastrzeżonym, tradycyjnym opisie

•

Świeże owoce i warzywa, a także przetwory owocowe i warzywne

•

Przetwory ze zbóż i ryżu

•

Włókno lniane

•

Żywe rośliny i produkty ogrodnictwa ozdobnego

•

Produkty objęte chronioną nazwą pochodzenia produktu (AOP), chronionym oznaczeniem geogra-

•

ficznym (IGP) lub gwarantowane tradycyjne specjalności (STG)
Produkty ekologiczne

•

Z A Ł Ą C Z N I K

I I

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

ODPOWIEDZI KOMISJI

STRESZCZENIE

Od 1999 r. Unia Europejska rozwija globalną
i spójną politykę informacyjną i promocyjną
dotyczącą produktów rolnych i sposobów ich
wytwarzania, a także produktów żywnościo-
wych na bazie produktów rolnych. Współfi-
nansowane przez nią kampanie informacyjne
i promocyjne mogą być prowadzone na rynku
wewnętrznym UE lub w krajach trzecich.

W trosce o prawidłowe zarządzanie i w poszu-
kiwaniu dalszych usprawnień w realizacji tej
polityki Komisja zleciła w latach 2006–2008
p r z e p r o w a d z e n i e ł ą c z n i e 8 z e w n ę t r z n y c h
opracowań oceniających, z których uzyskano
wnioski i zalecenia operacyjne.

W   t y c h   8   o p r a c o w a n i a c h   o c e n i a j ą c y c h   p r o -
g r a m y   p r o m o c y j n e   s k i e r o w a n e   n a   r y n e k
w e w n ę t r z n y   i   d o   k r a j ó w   t r z e c i c h   o r a z
2   o d n o ś  n y c h   s p r a w o z d a n i a c h   p o d s u m o -
w u j ą c y c h   z w r ó c o n o   u w a g ę   z a r ó w n o   n a
p o z y t y w n e   o d d z i a ł y w a n i e   p r o g r a m ó w   p r o -
m o c y j n y c h   w   o d n i e s i e n i u   d o   c e l ó w   o p i s a -
nych poniżej (zob. pkt 28), jak i na znaczenie
tego systemu.

R o z p o r z ą d z e n i e R a d y ( W E ) n r 3 / 2 0 0 8 r o z -
wija globalną i spójną politykę informacyjną
i promocyjną dotycząca produktów rolnych.
W motywie 4 tego rozporządzenia ustala się
cztery jasne cele:

u z u p e ł n i a n i e i w z m a c n i a n i e d z i a -

—

ł a ń p r o w a d z o n y c h p r z e z p a ń s t w a
członkowskie;

p r o m o c j a w i z e r u n k u t y c h p r o d u k t ó w

—

w ś r ó d   k o n s u m e n t ó w   w e   W s p ó l n o c i e
i   w   k r a j a c h   t r z e c i c h ,   w   s z c z e g ó l n o -
ś c i   w   o d n i e s i e n i u   d o   j a k o ś c i ,   w a r t o ś c i
odżywczych i bezpieczeństwa artykułów
spożywczych oraz metod ich produkcji;

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

przyczynianie się do otwierania nowych

—

rynków zbytu w krajach trzecich;

wywieranie efektu mnożnikowego na ini-

—

cjatywy krajowe lub prywatne.

P o n a d t o w z a ł ą c z n i k u I d o r o z p o r z ą d z e n i a
Komisji (WE) nr 501/2008 określono szczegó-
łowe i właściwe cele dla każdego z różnych
przedmiotowych produktów.

J e ś l i   c h o d z i   o   o g r a n i c z o n y   b u d ż e t ,   n a l e ż y
p a m i ę t a ć ,   ż e   m a   o n   w y ł ą c z n i e   u z u p e ł n i a ć
i   w z m a c n i a ć ,   z g o d n i e   z   z a s a d ą   p o m o c n i -
czości, działania prowadzone przez państwa
członkowskie.

VI.

Cztery cele określone w rozporządzeniu Rady
( W E )   n r   3 / 2 0 0 8 ,   j a k   r ó w n i e ż   c e l e   o k r e ś l o n e
w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 501/2008,
s ą   u z n a w a n e   p r z e z   K o m i s j ę   z a   c e l e   S M A R T
i   m u s z ą   b y ć   u w z g l ę d n i a n e   w e   w s z y s t k i c h
odnośnych programach.

Komisja opiera się również na 8 trwających
ocenach zewnętrznych dotyczących polityki
p r o m o c y j n e j . D o k u m e n t A G R I / 6 3 4 5 4 / 2 0 0 7
został przyjęty i rozesłany dnia 2 paździer-
nika 2007 r. do państw członkowskich w celu
oceny wyników, które powinny zostać osiąg-
nięte w przyszłości w ramach programów.

K o m i s j a   u t r z y m u j e   j u ż   r e g u l a r n e   k o n t a k t y
z   w s z y s t k i m i   p o d m i o t a m i   z a i n t e r e s o w a -
n y m i   p o l i t y k ą   p r o m o c y j n ą   w   r a m a c h   g r u p y
konsultacyjnej ds. promocji produktów rol-
nych. Odpowiada ona na wezwania formuło-
wane w ramach grup roboczych, konferencji
i seminariów organizowanych przez główne
z a i n t e r e s o w a n e   p o d m i o t y .   K o m i s j a   u c z e s t -
niczy ponadto aktywnie w pracach różnych
grup monitorujących

. Bez wątpienia bieżące

rozważania wewnątrz Komisji w sprawie pro-
m o c j i p r o d u k t ó w r o l n y c h z a p e w n i ą d a l s z y
wkład w tym zakresie.

Te grupy monitorujące przewiduje art. 12 ust. 1

rozporządzenia (WE) nr 3/2008.

VII.

Programy promocyjne miały i mają skuteczny
w p ł y w n a p r o m o c j ę e u r o p e j s k i c h p r o d u k -
tów rolnych, jak wynika z 8 zleconych przez
Komisję opracowań oceniających.

Brak selektywności i kontroli podczas wstęp-
n e g o   w y b o r u   p r z e z   p a ń s t w a   c z ł o n k o w s k i e
s p r a w i a ,   ż e   K o m i s j i   p r z e d s t a w i a n e   s ą   p r o -
gramy o niewielkiej skuteczności. Jednakże
d y s c y p l i n a   s t o s o w a n i a   r o z p o r z ą d z e n i a

p r z e z s ł u ż b y K o m i s j i z n a c z ą c o o g r a n i c z a
ryzyko wyboru tego typu programów przez
Komisję.

K o m i s j a z a c h ę c a p a ń s t w a c z ł o n k o w s k i e d o
podniesienia poziomu wymagań przy ocenie
i wyborze proponowanych programów.

VIII.

W c e l u o s i ą g n i ę c i a u s p r a w n i e ń , z w ł a s z c z a
w o d n i e s i e n i u d o w y m o g ó w d o t y c z ą c y c h
informowania o oczekiwanym oddziaływaniu
programu i sposobie pomiaru tego oddziały-
wania, służby Komisji opracowały trzy nastę-
pujące dokumenty:

wytyczne, które należy wziąć pod uwagę

—

podczas oceny programów współfinanso-
wania dotyczących promocji wspólnoto-
wych produktów rolnych oraz zarządzania
nimi (dokument AGRI/60787/2007);

dokument dotyczący kwestii związanych

—

z oceną (dokument AGRI/63454/2007);

j e d n o r o d n a s i a t k a o c e n y , d z i ę k i k t ó r e j

—

K o m i s j a m o ż e s t o s o w a ć o b i e k t y w n e
i w y m i e r n e k r y t e r i a o c e n y p r o g r a m ó w
(dokument AGRI/64046/2008).

Art. 11 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 501/2008.

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

IX.

J e ś l i   c h o d z i   o   p o w t a r z a j ą c e   s i ę   u c h y b i e n i a
w   H i s z p a n i i   i   w e   W ł o s z e c h ,   p o   p o s t ę p o w a -
n i a c h   p r z e p r o w a d z o n y c h   p r z e z   K o m i s j ę
w   2 0 0 4   i   2 0 0 5   r . ,   k t ó r e   d o p r o w a d z i ł y   d o
znaczących korekt finansowych, Komisja roz-
poczęła postępowania monitorujące w 2007
i   2 0 0 8   r .   T r z e c i a   k o n t r o l a   n a   m i e j s c u   j e s t
przewidziana we Włoszech w 2009 r.

W odniesieniu do tych dwóch państw człon-
kowskich Komisja bada wszystkie lata budże-
t o w e   p r z e d m i o t o w e g o   ś r o d k a   o d   2 0 0 3   r .
i   z w i ą z a n e   z   n i m   z a r z ą d z a n i e   z d e c e n t r a l i -
z o w a n e   p r o w a d z o n e   d o t y c h c z a s   p r z e z   t e
k r a j e .   Ś r o d k i   n a p r a w c z e   p r z y j ę t e   p r z e z   t e
p a ń s t w a   c z ł o n k o w s k i e   s ą   r ó w n i e ż   a n a l i z o -
wane w ramach postępowania dotyczącego
rozliczenia rachunków.

Uwagi Trybunału zostaną również uwzględ-
nione w ramach rozliczenia rachunków.

K o n t r o l a w y b o r u o r g a n ó w w d r a ż a j ą c y c h
z o s t a ł a w z m o c n i o n a w s z c z e g ó l n y s p o s ó b
dla tych spośród nich, które zostały wybrane
po przyjęciu decyzji Komisji w sprawie zaak-
ceptowanych programów.

W   r e z u l t a c i e   p o d r ę c z n i k   d o t y c z ą c y   p r o c e -
d u r   m o n i t o r o w a n i a   p r o g r a m ó w   p r z e w i d u j e
obecnie w pkt 1.4 i 2 wzmocnioną kontrolę
przekazywanej przez państwa członkowskie
d o k u m e n t a c j i   d o t y c z ą c e j   k r a j o w y c h   p r o c e -
dur wyboru.

XI.

Kiedy zakończone zostaną wewnętrzne roz-
ważania na temat strategii dotyczącej poli-
t y k i p r o m o c y j n e j w s p ó ł f i n a n s o w a n e j p r z e z
Unię Europejską, służby Komisji wprowadzą
w życie wynikające z nich wytyczne.

UWAGI

16.
R o z p o r z ą d z e n i e R a d y ( W E ) n r 3 / 2 0 0 8 r o z -
wija globalną i spójną politykę informacyjną
i promocyjną dotycząca produktów rolnych.
W motywie 4 tego rozporządzenia ustala się
c z t e r y c e l e , o k r e ś l a n e p r z e z K o m i s j ę p o j ę -
ciem SMART:

u z u p e ł n i a n i e i w z m a c n i a n i e d z i a -

—

ł a ń p r o w a d z o n y c h p r z e z p a ń s t w a
członkowskie;

p r o m o c j a w i z e r u n k u t y c h p r o d u k t ó w

—

przyczynianie się do otwierania nowych

—

rynków zbytu w krajach trzecich;

wywieranie efektu mnożnikowego na ini-

—

cjatywy krajowe lub prywatne.

P o n a d t o w z a ł ą c z n i k u I d o r o z p o r z ą d z e n i a
Komisji (WE) nr 501/2008 w odniesieniu do
rynku wewnętrznego określono szczegółowe
i właściwe cele dla każdego z różnych przed-
miotowych produktów.

17.
Komisja opiera się również na 8 trwających
ocenach zewnętrznych dotyczących polityki
p r o m o c y j n e j . D o k u m e n t A G R I / 6 3 4 5 4 / 2 0 0 7
został przyjęty i rozesłany dnia 2 paździer-
nika 2007 r. do państw członkowskich w celu
oceny wyników, które powinny zostać osiąg-
nięte w przyszłości w ramach programów.

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

18.
D o k u m e n t   A G R I / 6 3 4 5 4 / 2 0 0 7   o p r a c o w a n y
p r z e z   K o m i s j ę   n a   p o d s t a w i e   w y n i k ó w
zewnętrznych opracowań oceniających doty-
c z y   5   g ł ó w n y c h   t e m a t ó w

. S y s t e m a t y c z n e

stosowanie wskaźników we wszystkich pro-
g r a m a c h z a t w i e r d z o n y c h p r z e z K o m i s j ę
u m o ż l i w i w i ę k s z e u j e d n o l i c e n i e c a ł e j p o l i -
tyki promocyjnej i podniesienie wymierności
realizowanych celów.

19.
W c i ą ż s t o s u n k o w o o g r a n i c z o n y c h a r a k t e r
budżetu wspólnotowego przeznaczonego na
działania promocyjne i informacyjne uzasad-
nia częściowo fakt, iż uzupełnia on jedynie
i wzmacnia użytecznie działania prowadzone
przez państwa członkowskie.

P r o g r a m y p r o m o c y j n e i i n f o r m a c y j n e s ą
współfinansowane przez organizacje inicju-
jące, państwa członkowskie i Unię Europej-
ską. Taki system współfinansowania pozwala
na skuteczne egzekwowanie odpowiedzial-
ności różnych zainteresowanych podmiotów
i użyteczne stosowanie do tej polityki zasady
pomocniczości.

Odpowiedź do ramki 2 jako całości
Proponowane porównanie powinno uwzględ-
n i a ć , i ż c e l e i m e c h a n i z m y w y m i e n i o n y c h
p r o g r a m ó w p r o m o c y j n y c h n i e s ą p o r ó w n y -
walne do celów i mechanizmów wspólnoto-
wej polityki promocyjnej.

Spójność między realizowanymi środkami i celami

rozporządzenia, działania i wykorzystywane kanały

informacyjne oraz ich opłacalność, zakres i zawartość

programów, oddziaływanie i skuteczność działań, a także

komplementarność programów państw członkowskich

i programów przedstawianych przez organizacje branżowe.

20.
O d   m o m e n t u   w p r o w a d z e n i a   t e j   p o l i t y k i
promocyjnej i informacyjnej (1999 r.) liczne
o r g a n i z a c j e   b r a n ż o w e   r e p r e z e n t u j ą c e   p r o -
d u k t y   i   s e k t o r y   o d n o t o w a ł y   p e w i e n   w p ł y w
s w o i c h   d z i a ł a ń   w   o d n i e s i e n i u   d o   c e l ó w .
Można to sprawdzić w ramach 8 opracowań
oceniających zleconych przez Komisję.

22.–23.
S ł u ż b y   K o m i s j i   s ą   ś w i a d o m e   n i e d o c i ą g n i ę ć
z a u w a ż o n y c h   p r z e z   T r y b u n a ł   i   u w z g l ę d -
n i o n y c h   w   o p r a c o w a n i a c h   o c e n i a j ą c y c h .
W Komisji trwają obecnie rozważania mające
na celu poprawę sposobu definiowania, jak
i realizacji programów, jeśli chodzi o efekty
s y n e r g i i   i   k o m p l e m e n t a r n o ś ć   d z i a ł a ń   p r o -
mocyjnych, a także w odniesieniu do innych
p r o b l e m ó w   d o s t r z e ż o n y c h   p r z e z   k o n t r o l e -
rów zewnętrznych.

P r o g r a m y   p r o m o c y j n e   i   i n f o r m a c y j n e   s ą
w s p ó ł f i n a n s o w a n e   p r z e z   o r g a n i z a c j e   i n i -
cjujące, państwa członkowskie i Unię Euro-
pejską. Stosując art. 9 rozporządzenia (WE)
nr 501/2008, państwa członkowskie powinny
z a p e w n i ć   s p ó j n o ś ć   z   i n n y m i   p r o g r a m a m i
i inicjatywami w ramach swoich obowiązków
dotyczących należytej realizacji wybranych
programów.

Odpowiedź do ramki 4

Tiret pierwsze i drugie
A r t .   8   r o z p o r z ą d z e n i a   R a d y   ( W E )   n r   3 / 2 0 0 8
p r z y z n a j e   p i e r w s z e ń s t w o   p r o g r a m o m
zaproponowanym przez kilka państw człon-
k o w s k i c h   i   K o m i s j a   b ę d z i e   n a d a l   z a c h ę c a ć
r e p r e z e n t a t y w n e   o r g a n i z a c j e   b r a n ż o w e   d o
z g ł a s z a n i a   p r o g r a m ó w   w i e l o n a r o d o w y c h
i generujących efekty synergii.

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

Tiret trzecie
W celu osiągnięcia większych efektów syner-
gii między programami kwestia grupy robo-
czej została podniesiona podczas spotkania
g r u p y k o n s u l t a c y j n e j d s . p r o m o c j i w d n i u
12 stycznia 2009 r. Ta grupa robocza mogłaby
składać się z organizacji reprezentatywnych
na szczeblu ogólnoeuropejskim, jak również
z przedstawicieli państw członkowskich.

25.
P r z e w a ż a j ą c a   w i ę k s z o ś ć   p r o g r a m ó w   p r z e d -
s t a w i o n y c h   j a k o   p r z y k ł a d y   p r z e z   T r y b u -
n a ł   O b r a c h u n k o w y   t o   p r o g r a m y   w y b r a n e
p r z e z   p a ń s t w a   c z ł o n k o w s k i e   p r z e d   2 0 0 5   r .
P r o g r a m y   t e   n i e   p o d l e g a ł y   z a t e m   r ó ż n y m
u s p r a w n i e n i o m   w p r o w a d z o n y m   w   p r z e p i -
sach wykonawczych

Nawet jeszcze przed ogłoszeniem wyników
kontroli Trybunału Obrachunkowego Komi-
sja zwracała uwagę państw członkowskich na
wszystkie dokumenty, w tym sprawozdania,
które muszą zostać przeanalizowane.

W   w y n i k u   k o n t r o l i   w e w n ę t r z n e j   w   K o m i -
s j i   p o d r ę c z n i k   p r o c e d u r   d l a   p o d m i o t ó w
z a r z ą d z a j ą c y c h ,   k t ó r e   a n a l i z u j ą   o t r z y m a n e
p r o g r a m y ,   z o s t a ł   w z m o c n i o n y   w   s p o s ó b
w s k a z a n y   p r z e z   T r y b u n a ł ,   a   n a w e t   b a r d z i e j
rygorystycznie.

W   r e z u l t a c i e   n o w e   z a s a d y   z a w a r t e   w   t y m
p o d r ę c z n i k u   p r o c e d u r   z w r a c a j ą   w i ę k s z ą
uwagę na analizę odpowiedzi otrzymanych
od państw członkowskich dotyczących mate-
r i a ł ó w   p r o m u j ą c y c h   p r o d u k t y ,   s p r a w o z d a ń
kwartalnych i rocznych, ocen rocznych i koń-
cowych, umów, tzw. template actions, płat-
n o ś c i   o k r e s o w y c h   i   k o ń c o w y c h   o r a z   s t r o n
internetowych.

W następstwie opracowania dokumentu

AGRI/60787/2007 i AGRI/63454/2007.

26.
W wyniku analizy pierwszych zleconych przez
Komisję zewnętrznych opracowań oceniają-
cych problemy te zostały wykryte.

W   c e l u   r o z w i ą z a n i a   t y c h   p r o b l e m ó w   d n i a
2   p a ź d z i e r n i k a   2 0 0 7   r .   K o m i s j a   r o z e s ł a ł a
d o   w s z y s t k i c h   p a ń s t w   c z ł o n k o w s k i c h   s z e -
r e g   w s k a ź n i k ó w   s ł u ż ą c y c h   p r z y s z ł e j   o c e n i e
wszystkich programów promocyjnych

a)
Skutki działań będzie można przeanalizować
na programach zatwierdzonych od grudnia
2008 r.

W i ę k s z o ś ć   p r o g r a m ó w   p r z e d s t a w i o n y c h
p r z e z   T r y b u n a ł   O b r a c h u n k o w y   j a k o   p r z y -
k ł a d y   w   t y m   p u n k c i e   t o   p r o g r a m y   w y b r a n e
p r z e d   2 0 0 5   r .   P r o g r a m y   t e   n i e   p o d l e g a ł y
z a t e m   r ó ż n y m   u s p r a w n i e n i o m   w p r o w a d z o -
nym w przepisach wykonawczych

b)
Zob. odpowiedź do pkt 26.

c)
Uwagi zgłoszone przez Trybunał Obrachun-
kowy zostały już uwzględnione przez służby
Komisji od dnia 2 października 2007 r. Nowe
z a s a d y   z a w a r t e   w   p o d r ę c z n i k u   p r o c e d u r
zmierzają w tym kierunku i od tego momentu
s z c z e g ó l n a   u w a g a   z o s t a n i e   z w r ó c o n a   n a
a n a l i z ę   i n f o r m a c j i   o t r z y m a n y c h   o d   p a ń s t w
członkowskich.

Dokument AGRI/63454/2007.

Dokumenty AGRI/60787/2007 i AGRI/63454/2007.

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

Odpowiedź do ramki 5 jako całości
W i ę k s z o ś ć   p r o g r a m ó w   p r z e d s t a w i o n y c h
p r z e z   T r y b u n a ł   O b r a c h u n k o w y   j a k o   p r z y -
k ł a d y   w   t y m   p u n k c i e   t o   p r o g r a m y   w y b r a n e
p r z e d   2 0 0 5   r .   P r o g r a m y   t e   n i e   p o d l e g a ł y
z a t e m   r ó ż n y m   u s p r a w n i e n i o m   w p r o w a d z o -
nym w przepisach wykonawczych

W   w y n i k u   a n a l i z y   s p r a w o z d a ń   p r z e s ł a n y c h
przez państwa członkowskie Komisja wykryła
te różne problemy i zareagowała bezzwłocz-
n i e   w   c e l u   i c h   r o z w i ą z a n i a ,   p r z e s t r z e g a j ą c
c a ł y   c z a s   z a s a d y   p o m o c n i c z o ś c i   m a j ą c e j
zastosowanie do tej polityki

Ponadto nowe zasady zawarte w podręczniku
procedur Komisji zmierzają w tym kierunku,
i od tego momentu szczególna uwaga zosta-
nie zwrócona na analizę informacji otrzyma-
nych od państw członkowskich.

P r z y k ł a d   w s k a ź n i k a   n i e o d p o w i a d a j ą c e g o
b e z p o ś r e d n i o   z a k ł a d a n y m   c e l o m
p r o g r a m u
Nowe zasady zawarte w podręczniku proce-
d u r   K o m i s j i   z m i e r z a j ą   w   t y m   k i e r u n k u ,   i   o d
t e g o   m o m e n t u   s z c z e g ó l n a   u w a g a   z o s t a n i e
zwrócona na analizę informacji otrzymanych
od państw członkowskich.

P r z y k ł a d   w s k a ź n i k ó w   o g ł o s z o n y c h
w   p r o g r a m a c h ,   l e c z   n i e   o b j ę t y c h
m o n i t o r o w a n i e m
Nowe zasady zawarte w podręczniku proce-
d u r   K o m i s j i   z m i e r z a j ą   w   t y m   k i e r u n k u ,   i   o d
t e g o   m o m e n t u   s z c z e g ó l n a   u w a g a   z o s t a n i e
zwrócona na analizę informacji otrzymanych
od państw członkowskich.

Dokumenty AGRI/60787/2007 i AGRI/63454/2007.

Z tego powodu komitet zarządzający ds. promocji

produktów rolnych, którego posiedzenie odbyło się w dniu

2 października 2007 r., rozesłał do wszystkich państw

członkowskich dokument AGRI/63454/2007, aby ułatwić

im lepszy wybór i ocenę skuteczności zarządzanych,

kontrolowanych i współfinansowanych przez nie

programów. W tej kwestii należy odnieść się do pkt 17

niniejszego dokumentu.

28.–29.
Z n a c z e n i e i p o z y t y w n e o d d z i a ł y w a n i e t e j
p o l i t y k i m o ż n a ł a t w o z i l u s t r o w a ć , p o w o ł u -
jąc się na inne części tego samego rozdziału
cytowanych opracowań oceniających, np.:

„Współfinansowanie z UE umożliwia organi-
zacjom inicjującym prowadzenie ambitnych
p r o g r a m ó w   n a   d u ż ą   s k a l ę ,   s k i e r o w a n y c h
d o   s z e r o k i e g o   k r ę g u   o d b i o r c ó w   p r z y   j e d -
n o c z e s n y m   z a p e w n i e n i u   i c h   z n a c z n e g o
oddziaływania […]. Bez współfinansowania
z UE niektóre kampanie nie zostałyby prze-
p r o w a d z o n e ” ,   a   t a k ż e   „ W s p ó ł f i n a n s o w a n i e
z   U E   p r z y n o s i   e f e k t y   m n o ż n i k o w e   g ł ó w -
n i e   p o p r z e z   u ł a t w i e n i e   r e a l i z a c j i   i n n y c h
k a m p a n i i   i   [ … ]   p r o m o c j ę   w s p ó ł p r a c y   m i ę -
d z y   p a ń s t w a m i   c z ł o n k o w s k i m i   n a   s z c z e b l u
ogólnoeuropejskim”

I n n y   f r a g m e n t   w s k a z u j e ,   ż e :   „ K a m p a n i e   t e
p o p r a w i a j ą   w i z e r u n e k   ( p r o m o w a n y c h   p r o -
duktów) wśród liderów opinii i zaznajamiają
opinię publiczną z szerszym asortymentem
produktów niż wcześniej” oraz „[…] Współ-
f i n a n s o w a n i e   z   U E   b y ł o   w y r a ź n ą   z a c h ę t ą
d l a   g r u p   b r a n ż o w y c h   d o   w s p ó ł d z i a ł a n i a
i   p o p r a w y   s t o p n i a   i n t e g r a c j i   s e k t o r a   [ … ] .
W szczególności drobni producenci poczuli
s i ę   z a c h ę c e n i   d o   o r g a n i z o w a n i a   w ł a s n y c h
kampanii promocyjnych poza swoimi regio-
nami produkcji

P o n a d t o „ [ … ] O ś w i a d c z a j ą o n i r ó w n i e ż , ż e
bez współfinansowania programy nie byłyby
r e a l i z o w a n e w o g ó l e l u b n a o g r a n i c z o n ą
skalę”

Sektor owoców i warzyw, listopad 2007 r.

Sektor wina, kwiecień 2007 r.

Produkty sektora organicznego, listopad 2006 r.

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

P o n a d t o   n a w e t   p r z e d   r o z p o c z ę c i e m   k o n -
t r o l i   T r y b u n a ł u   O b r a c h u n k o w e g o   ( 4   k w i e t -
n i a   2 0 0 8   r . )   i   j e s z c z e   p r z e d   k o ń c e m   c y k l u
zewnętrznych opracowań oceniających zle-
conych przez Komisję (grudzień 2008 r.) na
p o d s t a w i e   w n i o s k ó w   i   z a l e c e ń   z a w a r t y c h
w   d o s t ę p n y c h   o p r a c o w a n i a c h   o c e n i a j ą -
c y c h   s ł u ż b y   K o m i s j i   o p r a c o w a ł y   d o k u m e n t
A G R I / 6 3 4 5 4 / 2 0 0 7   d o t y c z ą c y   k w e s t i i   z a w a r -
tych w ocenie.

Odpowiedź do ramki 6

Jeśli chodzi o owoce i warzywa, szczegó-

—

ł o w e w y t y c z n e z a w a r t e w r o z p o r z ą d z e -
niu (WE) nr 501/2008

pokazują, że cele

w s p ó l n o t o w e j p o l i t y k i i n f o r m a c y j n e j
i promocyjnej są dużo szersze i bardziej
z ł o ż o n e i z p e w n o ś c i ą w y k r a c z a j ą p o z a
zwykłe ilościowe ujęcie konsumpcji.

E w i d e n t n y m   p r z y k ł a d e m   t a k i e g o   w i e -
lowymiarowego i złożonego charakteru
w s p ó ł f i n a n s o w a n y c h   p r o g r a m ó w   j e s t
p r o g r a m   „ F o o d   D u d e s ” ,   k t ó r y   w   2 0 0 6   r .
uhonorowano nagrodą Światowej Orga-
nizacji Zdrowia za starania w walce z oty-
łością u dzieci.

Zgodnie z wytycznymi rozporządzenia (WE) nr 501/2008

głównymi celami współfinansowanych programów

w sektorze owoców i warzyw świeżych jest „poprawa

wizerunku tych produktów jako »świeżych« i »naturalnych«,

zachęcenie do ich regularnej konsumpcji oraz obniżenie

średniego wieku konsumentów. Ten ostatni cel można

osiągnąć poprzez zachęcanie młodzieży do konsumpcji

świeżych owoców i warzyw, w szczególności dzieci

i młodzieży w placówkach szkolnych”.

Jeśli chodzi o owoce i warzywa przetworzone, zgodnie

z głównym celem określonym w wytycznych rozporządzenia

(WE) nr 501/2008 „wizerunek tych produktów powinien

zostać unowocześniony i odmłodzony poprzez dostarczenie

informacji niezbędnych do zachęcania do konsumpcji”.

S ł u ż b y K o m i s j i z a p r o p o n o w a ł y ś r o d k i

—

n a p r a w c z e   w   o d n i e s i e n i u   d o   n e g a t y w -
n y c h   u w a g   p r z e d s i ę b i o r s t w   p r o w a d z ą -
c y c h   o c e n y   z e w n ę t r z n e   p o   o t r z y m a n i u
ich sprawozdań.

S ł u ż b y K o m i s j i z w r ó c i ł y s z c z e g ó l n ą
uwagę na kwestię metod wykorzystanych
d o o c e n y s t o s u n k u k o s z t u d o r e a l i z a c j i
na podstawie oceny programów dotyczą-
cych rynku wewnętrznego

S y s t e m m o n i t o r o w a n i a z o s t a ł z n a c z ą c o
ulepszony, dzięki czemu Komisja, otrzy-
mując sprawozdania roczne dla każdego
programu, zwraca szczególną uwagę na
o c e n ę p a ń s t w c z ł o n k o w s k i c h w o d n i e -
sieniu do wprowadzonych środków.

S ł u ż b y K o m i s j i z a p r o p o n o w a ł y ś r o d k i

—

30.
Skutki działań będzie można przeanalizować
na programach zatwierdzonych od grudnia
2008 r.

Zob. odpowiedź dotyczącą pkt 26 a).

32.
Brak selektywności i kontroli podczas wstęp-
n e g o   w y b o r u   p r z e z   p a ń s t w a   c z ł o n k o w s k i e
s p r a w i a ,   ż e   K o m i s j i   p r z e d s t a w i a n e   s ą   p r o -
gramy o niewielkiej skuteczności. Jednakże
d y s c y p l i n a   s t o s o w a n i a   r o z p o r z ą d z e n i a

1 4

p r z e z s ł u ż b y K o m i s j i z n a c z ą c o o g r a n i c z a
ryzyko wyboru tego typu programów przez
Komisję.

Z dnia 15 lutego 2009 r.

Art. 11 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 501/2008.

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

K o m i s j a s t a r a s i ę z a c h ę c a ć p a ń s t w a c z ł o n -
k o w s k i e d o p o d n i e s i e n i a p o z i o m u w y m a -
gań przy ocenie i wyborze proponowanych
programów.

33.
T r y b u n a ł   o d n o s i   s i ę   d o   d o k u m e n t u
A G R I / 6 3 4 5 4 / 2 0 0 7   z   d n i a   2   p a ź d z i e r n i k a
2007 r. Od tego czasu programy są oceniane
m . i n .   n a   p o d s t a w i e   k r y t e r i ó w   o k r e ś l o n y c h
w tym dokumencie.

J a k   w s k a z a n o   j u ż   w   p k t   1 8 ,   d o k u m e n t
A G R I / 6 3 4 5 4 / 2 0 0 7   o p r a c o w a n y   p r z e z   K o m i -
s j ę   n a   p o d s t a w i e   w y n i k ó w   z e w n ę t r z n y c h
b a d a ń   o c e n i a j ą c y c h ,   d o t y c z y   s p ó j n o ś c i
r e a l i z o w a n y c h   ś r o d k ó w   z   c e l a m i   r o z p o r z ą -
d z e n i a ,   i n f o r m a c y j n y c h   d z i a ł a ń   i   k a n a ł ó w
w y k o r z y s t y w a n y c h   o r a z   i c h   o p ł a c a l n o ś c i ,
zakresu i zawartości programu, oddziaływa-
nia i skuteczności działań oraz komplemen-
tarności programów państw członkowskich
i programów przedstawionych przez organi-
zacje branżowe.

P r o c e s   t e n   z o s t a ł   z a s t o s o w a n y   w   o d n i e -
s i e n i u   d o   2 0 0 9   r .   n a   p o d s t a w i e   w y b r a n y c h
przez Komisję programów dotyczących rynku
wewnętrznego; programy wybrane wstępnie
p r z e z   p a ń s t w a   c z ł o n k o w s k i e   z o s t a ł y   p r z e -
słane do Komisji w dniu 15 lutego 2009 r.

34.
S ł u ż b y   K o m i s j i   w   d n i u   5   w r z e ś n i a   2 0 0 6   r .
p r z e p r o w a d z i ł y   g r u n t o w n e   s p r a w d z e n i e
wszystkich programów realizowanych w tym
t e r m i n i e .   K o m i s j a   s t w i e r d z i ł a   d z i ę k i   t e m u ,
ż e   z n a c z n a   l i c z b a   p r o g r a m ó w   n i e   z o s t a ł a
d o k o ń c z o n a .   K o m i s j a   p o d j ę ł a   n i e z w ł o c z n i e
działania w stosunku do odnośnych państw
c z ł o n k o w s k i c h   i   w p r o w a d z i ł a   k o n i e c z n e
środki naprawcze.

Odpowiedź do ramki 8 jako całości
N i e k t ó r e   n i e d o k o ń c z o n e   p r o g r a m y   b y ł y
w   p e ł n i   z g o d n e   z   k r y t e r i a m i   w y b o r u   o k r e ś -
l o n y m i   p r z e z   p o s z c z e g ó l n e   p a ń s t w a   c z ł o n -
kowskie, kiedy przekazywały je one Komisji.
Na podstawie dokumentacji przesłanej przez
p a ń s t w a   c z ł o n k o w s k i e   –   w   s z c z e g ó l n o ś c i
c h o d z i   o   k a r t ę   i d e n t y f i k a c y j n ą   –   K o m i s j a
n i e   w y k r y ł a   w y s t a r c z a j ą c y c h   e l e m e n t ó w
d o   o d r z u c e n i a   p r z e d m i o t o w y c h   p r o g r a -
m ó w   w   k o n t e k ś c i e   w ł a ś c i w y c h   p r z e p i s ó w
rozporządzenia.

Niektóre wskazane przez Trybunał problemy
dotyczą nieprzewidywalnych kwestii, których
n i e m o ż n a b y ł o p r z e w i d z i e ć w m o m e n c i e
w y b o r u p r o g r a m ó w p r z e z p a ń s t w a c z ł o n -
kowskie ani w momencie ich zatwierdzania
przez Komisję.

Trzeba jednak podkreślić, że większość uwag
T r y b u n a ł u O b r a c h u n k o w e g o d o t y c z y p r o -
g r a m ó w j u ż z a k o ń c z o n y c h . O b e c n i e ś r e d n i
wskaźnik realizacji programów wynosi 85%
od początku obowiązywania środka.

T a k i   w z r o s t   w s k a ź n i k a   w y k o n a n i a   w y n i k a
g ł ó w n i e   z   n o w y c h   p r z e p i s ó w   i   n a r z ę d z i
wprowadzonych przez Komisję w celu moni-
t o r o w a n i a   p r o g r a m ó w   o d   c z e r w c a   2 0 0 6   r . ,
z w ł a s z c z a   m o n i t o r u j ą c e g o   p r o g r a m u   i n f o r -
m a t y c z n e g o   M P P   ( M a n a g e m e n t   P r o m o t i o n
P r o g r a m m e )   o r a z   p r z e k a z a n y c h   p a ń s t w o m
członkowskim wzorów do celów regularnego
zgłaszania działań do realizacji i związanych
z nimi płatności.

37.

a)
O d d n i a 7 l i s t o p a d a 2 0 0 8 r . s ł u ż b y K o m i s j i
opracowały jednorodną siatkę oceny

, która

stanowi część podręcznika procedur. Siatka
t a u m o ż l i w i a K o m i s j i o b i e k t y w n ą o c e n ę
wszystkich programów.

Dokument AGRI/64046/2008.

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

b)
Trybunał uznał, iż po przeprowadzeniu kon-
t r o l i   w   d n i u   2   p a ź d z i e r n i k a   2 0 0 8   r .   w p r o -
w a d z o n o   f o r m a l n ą   p r o c e d u r ę   o b e j m u j ą c ą
n o w e   i n s t r u k c j e   d o t y c z ą c e   m o n i t o r o w a -
n i a   u j a w n i o n y c h   p r o b l e m ó w   i   o d p o w i e d z i
o t r z y m y w a n y c h   o s t a t e c z n i e   p r z e z   p a ń s t w a
członkowskie.

38.
N a d a l m o ż l i w e s ą u s p r a w n i e n i a w z a k r e -
s i e d e f i n i c j i i r e a l i z a c j i p r o g r a m ó w p r o -
mocyjnych

Zob. odpowiedź dotyczącą pkt 17.

39.
Programy informacyjne i promocyjne są oce-
niane od dnia 15 lutego 2009 r. na podstawie
i c h s k u t e c z n o ś c i , k t ó r a j e s t w e r y f i k o w a n a
zgodnie z nową siatką oceny.

40.
Służby Komisji są świadome niedociągnięć,
k t ó r e   s y g n a l i z o w a n e   s ą   w   o p r a c o w a n i a c h
o c e n i a j ą c y c h .   O b e c n i e   t r w a j ą   r o z w a ż a -
n i a   m a j ą c e   n a   c e l u   p o p r a w ę   d e f i n i c j i ,   j a k
i realizacji programów, jeśli chodzi o efekty
s y n e r g i i   i   k o m p l e m e n t a r n o ś ć   d z i a ł a ń   p r o -
m o c y j n y c h ,   l e c z   r ó w n i e ż   w   o d n i e s i e n i u   d o
innych problemów dostrzeżonych przez kon-
trolerów zewnętrznych.

41.
Z a t w i e r d z a n i e i k o n t r o l a w y b o r u o r g a n u
w d r a ż a j ą c e g o l e ż y w g e s t i i p a ń s t w a
członkowskiego

Dokument AGRI/63454/2007 wszedł w życie.

Motyw 8 i art. 12 rozporządzenia (WE) 501/2008.

K o m i s j a   s t w i e r d z a ,   ż e   d y s c y p l i n a   w y b o r u
p r o g r a m ó w   p r z e z   s ł u ż b y   K o m i s j i   o g r a n i c z a
ryzyko negatywnego wpływu wszelkich nie-
d o c i ą g n i ę ć   w   z a k r e s i e   w e r y f i k a c j i   w y b o r u
organów wdrażających na regularność, sku-
teczność i opłacalność współfinansowanych
programów.

42.
W szczególnym przypadku dotyczącym orga-
n ó w   w d r a ż a j ą c y c h   w y b r a n y c h   p o   p r z y j ę c i u
decyzji Komisji w pkt 1.4 i 2 obowiązującego
o b e c n i e   p o d r ę c z n i k a   p r o c e d u r   p r z e w i d u j e
s i ę   w z m o c n i e n i e   k o n t r o l i   w y b o r u   o r g a n ó w
w d r a ż a j ą c y c h ,   g d y ż   p a ń s t w a   c z ł o n k o w s k i e
m u s z ą   p r z e k a z a ć   K o m i s j i   c a ł ą   d o k u m e n -
t a c j ę   z w i ą z a n ą   z   p r o c e d u r ą   w y b o r u   t y c h
organów.

43.–44.
P o d c z a s   w y b o r u   p r o g r a m ó w   s ł u ż b y   K o m i -
s j i   s p r a w d z a j ą ,   c z y   o r g a n y   w d r a ż a j ą c e   b y ł y
o b j ę t e   p r o c e d u r a m i   p r z e t a r g o w y m i   z g o d -
nymi z zasadami konkurencji. Jest to jedna
z pozycji wykazu kontrolnego dla organizacji
inicjujących odpowiedzialnych za weryfika-
cję kwalifikowalności przetargów.

W trakcie prowadzonych postępowań Komi-
s j a   w y k r y ł a   n i e p r a w i d ł o w o ś c i   d o t y c z ą c e
p r o c e d u r   p r z e t a r g o w y c h   d l a   o r g a n ó w
w d r a ż a j ą c y c h .   Z g o d n i e   z   z a s a d ą   p o m o c n i -
czości państwa członkowskie muszą zapew-
n i ć   p r z e s t r z e g a n i e   p r z e p i s ó w   d o t y c z ą c y c h
konkurencyjności zawartych w rozporządze-
niu. Komisja nałożyła korekty finansowe na
p a ń s t w a   c z ł o n k o w s k i e ,   w   k t ó r y c h   w y k r y t o
u c h y b i e n i a   w   z a k r e s i e   p r z e s t r z e g a n i a   t y c h
przepisów.

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

45.
W Komisji trwają obecnie rozważania mające
na celu znalezienie odpowiedniego rozwią-
zania, dzięki któremu każdy etap programu
b ę d z i e m ó g ł b y ć d o s t o s o w a n y d o r o k u
b u d ż e t o w e g o E F R G b e z z b y t n i e g o u s z t y w -
niania systemu lub bez nadmiernego ograni-
czania możliwości realizacji programów.

46. oraz ramki
Bez uszczerbku dla stosowania zasady pomoc-
niczości służby Komisji zwracają szczególną
uwagę na kwestię wyboru przesłania w celu
z a p e w n i e n i a w ł a ś c i w e j r ó w n o w a g i m i ę d z y
a s p e k t a m i i n f o r m a c y j n y m i i k o m e r c y j n y m i
kampanii promocyjnych.

S t o s o w a n a p r z e z s ł u ż b y K o m i s j i p r o c e d u r a
wyboru

zapewnia jednorodne i bezstronne

traktowanie wszystkich programów.

W toku prowadzonych postępowań Komisja
wykryła pewne niedociągnięcia w przepisach
d o t y c z ą c y c h   p r o m o c j i   p r o d u k t ó w   i   i n f o r -
m o w a n i a   o   n i c h   w   z w i ą z k u   z   i c h   i s t o t n y m i
c e c h a m i   l u b   i c h   w ł a ś c i w o ś c i a m i .   Z g o d n i e
z   z a s a d ą   p o m o c n i c z o ś c i   p a ń s t w a   c z ł o n -
k o w s k i e   m u s z ą   z a p e w n i ć   p r z e s t r z e g a n i e
z a t w i e r d z o n y c h   p r z e z   K o m i s j ę   p r z e p i s ó w
dotyczących przesłania promocyjnego. Komi-
s j a   n a ł o ż y ł a   k o r e k t y   f i n a n s o w e   n a   p a ń s t w a
członkowskie, w których wykryto uchybienia
w zakresie przestrzegania tych przepisów.

Wyznaczenie do każdego programu pierwszego

czytającego i drugiego czytającego, sprawdzenie wszystkich

programów przez komitet oceniający oraz uczestnictwo

ekspertów zewnętrznych w procesie wyboru.

47.–52.
K o m i s j a   w s z c z ę ł a   p o s t ę p o w a n i a   m o n i t o r u -
j ą c e   w   2 0 0 7   i   2 0 0 8   r .   w   n a s t ę p s t w i e   z n a -
c z ą c y c h   k o r e k t   n a ł o ż o n y c h   n a   H i s z p a n i ę
i Włochy po postępowaniach w 2005 r. Komi-
s j a   o b j ę ł a   W ł o c h y   p o n o w n ą   a n a l i z ą   r y z y k a ,
a w 2009 r. planuje się trzecie postępowanie
(kontrolę na miejscu)

obejmujące wydatki

w 2008 i 2009 r., a w razie konieczności rów-
nież późniejsze.

W r a m a c h t y c h a u d y t ó w m o n i t o r u j ą c y c h
d o t y c z ą c y c h W ł o c h

2 0

i H i s z p a n i i

2 1

K o m i s j a

z a ż ą d a ł a o d t y c h p a ń s t w c z ł o n k o w s k i c h
m . i n . p o i n f o r m o w a n i a o p r z y j ę t y c h ś r o d -
kach naprawczych, procedurach kontrolnych
i instrukcjach przekazanych właściwym orga-
nom kontrolnym.

I s t n i e n i e   i   w p ł y w   z m i a n   z g ł o s z o n y c h   p r z e z
t e   p a ń s t w a   c z ł o n k o w s k i e   s ą   o b e c n i e   a n a l i -
z o w a n e   w   r a m a c h   t r w a j ą c y c h   p o s t ę p o w a ń
m o n i t o r u j ą c y c h   d o t y c z ą c y c h   r o z l i c z e n i a
rachunków.

Oprócz korekt Komisja skierowała zalecenia
do tych państw członkowskich, aby zaostrzyły
najważniejsze kontrole i usunęły niedociąg-
nięcia dotyczące podwykonawstwa.

Komisja podziela opinię Trybunału, zgodnie
z   k t ó r ą   p r a k t y k i   F r a n c j i   b y ł y   z n a c z n i e   b a r -
d z i e j   z g o d n e   z   o c z e k i w a n y m i   p r a k t y k a m i ,
p o d k r e ś l a   j e d n a k ,   ż e   w y s t o s o w a ł a   w o b e c
F r a n c j i   s z e r e g   z a l e c e ń   m a j ą c y c h   n a   c e l u
ulepszenie tych praktyk.

Uwagi Trybunału zostaną również uwzględ-
nione w ramach rozliczenia rachunków.

LA/2009/006/IT.

LA/2007/020/IT.

LA/2008/007/ES.

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

WNIOSKI

I ZALECENIA

54.
Od 1999 r. Unia Europejska rozwija globalną
i spójną politykę informacyjną i promocyjną
dotyczącą produktów rolnych i sposobów ich
wytwarzania, a także produktów żywnościo-
wych na bazie produktów rolnych. Współfi-
nansowane przez nią kampanie informacyjne
i promocyjne mogą być prowadzone na rynku
wewnętrznym UE lub w krajach trzecich.

W trosce o należyte zarządzanie i w poszuki-
waniu dalszych ulepszeń w realizacji tej poli-
t y k i K o m i s j a z l e c i ł a m i ę d z y 2 0 0 6 a 2 0 0 8 r .
przeprowadzenie 8 zewnętrznych opracowań
oceniających, które wykazały znaczenie tego
systemu i jego pozytywnego oddziaływania
( z o b . p k t 2 8 ) . S f o r m u ł o w a n o j u ż w n i o s k i
i zalecenia operacyjne.

W s p o m n i a n e   8   o p r a c o w a ń   o c e n i a j ą c y c h
p r o g r a m y   i n f o r m a c y j n e   i   p r o m o c y j n e   o r a z
dwa odnośne sprawozdania podsumowujące
z l e c o n e   p r z e z   K o m i s j ę   r ó w n i e ż   p o d k r e ś l a j ą
p o z y t y w n e   o d d z i a ł y w a n i e   p r o g r a m ó w   p r o -
m o c y j n y c h   w   o d n i e s i e n i u   d o   c z t e r e c h   k o n -
k r e t n y c h   c e l ó w   t e j   s t r a t e g i i   o k r e ś l o n y c h
w przedmiotowych przepisach. Ze względu
na ograniczenia budżetowe nie można zapo-
minać, że celem jest uzupełnienie i wzmoc-
nienie działań państw członkowskich.

a)
W y m i e n i o n e 4 c e l e p o l i t y k i p r o m o c y j n e j
określone w pkt V są jednoznaczne.

P o n a d t o w z a ł ą c z n i k u I d o r o z p o r z ą d z e n i a
K o m i s j i

2 2

o k r e ś l o n o s z c z e g ó ł o w e c e l e d l a

każdego z różnych przedmiotowych produk-
t ó w .   C e l o m   t y m   t o w a r z y s z y   o g ó l n a   a n a l i z a
sytuacji, która doprowadziła do wprowadze-
nia działań promocyjnych i informacyjnych
d o t y c z ą c y c h   p r z e d m i o t o w y c h   p r o d u k t ó w ,
g r u p   d o c e l o w y c h ,   g ł ó w n y c h   p r z e s ł a ń ,
głównych instrumentów oraz czasu trwania
i zakresu programów. Prowadzone wewnątrz
Komisji rozważania umożliwią wprowadzenie
dalszych usprawnień w tym zakresie.

b)
Cztery cele określone w rozporządzeniu Rady
( W E )   n r   3 / 2 0 0 8 ,   j a k   r ó w n i e ż   c e l e   o k r e ś l o n e
w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 501/2008,
s ą   u z n a w a n e   p r z e z   K o m i s j ę   z a   c e l e   S M A R T
i   m u s z ą   b y ć   u w z g l ę d n i a n e   w e   w s z y s t k i c h
odnośnych programach.

D o k u m e n t   A G R I / 6 3 4 5 4 / 2 0 0 7   o p r a c o w a n y
p r z e z   K o m i s j ę   n a   p o d s t a w i e   w y n i k ó w
zewnętrznych opracowań oceniających doty-
c z y   5   g ł ó w n y c h   t e m a t ó w .   S y s t e m a t y c z n e
stosowanie wskaźników we wszystkich pro-
g r a m a c h   z a t w i e r d z o n y c h   p r z e z   K o m i s j ę
umożliwi korzystne ujednolicenie całej poli-
tyki promocyjnej i podniesienie wymierności
realizowanych celów.

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 501/2008 ustanawiające

szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia (WE)

nr 3/2008.

ODPOWIEDZI

KOMISJI

Sprawozdanie specjalne nr 10/2009 – Działania informacyjne i promocyjne dotyczące produktów rolnych

c)
K o m i s j a   u t r z y m u j e   j u ż   r e g u l a r n e   k o n t a k t y
z   w s z y s t k i m i   p o d m i o t a m i   z a i n t e r e s o w a -
n y m i   p o l i t y k ą   p r o m o c y j n ą   w   r a m a c h   g r u p y
konsultacyjnej ds. promocji produktów rol-
nych. Odpowiada ona na wezwania formuło-
wane w ramach grup roboczych, konferencji
i seminariów organizowanych przez główne
z a i n t e r e s o w a n e   p o d m i o t y .   K o m i s j a   u c z e s t -
niczy ponadto aktywnie w pracach różnych
grup monitorujących

P r o w a d z o n e w e w n ą t r z K o m i s j i r o z w a ż a n i a
umożliwią wprowadzenie dalszych uspraw-
nień w tym zakresie.

55.

a)
Służby Komisji będą nadal usprawniać pro-
c e d u r ę w y b o r u , p o d k r e ś l a j ą c k o n i e c z n o ś ć
i s t n i e n i a o d p o w i e d n i e j m e t o d o l o g i i o c e n y
w każdym programie, ściśle opartej na doku-
mencie AGRI/63454/2007.

b)
S ł u ż b y K o m i s j i z g a d z a j ą s i ę z t y m i z a l e -
ceniami.

56.
K o m i s j a   p r z y w i ą z u j e   o g r o m n ą   w a g ę   d o
p r z e s t r z e g a n i a   p r z e z   o r g a n y   w d r a ż a j ą c e
zasad procedury wyboru, zapewniając właś-
c i w e   s t o s o w a n i e   a r t .   1 1   r o z p o r z ą d z e n i a
R a d y   ( W E )   n r   3 / 2 0 0 8   w   s p r a w i e   p r o c e d u r
przetargowych.

Te grupy monitorujące przewiduje art. 12 ust. 1

rozporządzenia (WE) nr 3/2008.

K o n t r o l e   p r z e p r o w a d z a n e   s ą   n a   e t a p i e
w y b o r u   p r o g r a m ó w   i   j u ż   p o   w y b r a n i u
o r g a n u   w d r a ż a j ą c e g o .   P o d o b n e   k o n t r o l e
będą przeprowadzane na późniejszym etapie
w y b o r u   o r g a n u   w d r a ż a j ą c e g o   i   w   g r u p a c h
monitorujących.

a)
W przypadku organów wdrażających wybra-
nych po przyjęciu decyzji Komisji w pkt 1.4
i   2   o b o w i ą z u j ą c e g o   o b e c n i e   p o d r ę c z n i k a
procedur przewiduje się wzmocnienie kon-
t r o l i   w y b o r u   o r g a n ó w   w d r a ż a j ą c y c h ,   g d y ż
p a ń s t w a   c z ł o n k o w s k i e   m u s z ą   p r z e k a z a ć
Komisji całą dokumentację związaną z pro-
cedurą wyboru tych organów.

b)
W   p a ń s t w a c h   c z ł o n k o w s k i c h ,   w   k t ó r y c h
w y k r y t o   u c h y b i e n i a   w   s y s t e m i e   k o n t r o l i
i   w   o d n i e s i e n i u   d o   k t ó r y c h   K o m i s j a   z a s t o -
sowała znaczące korekty finansowe, służby
o d p o w i e d z i a l n e   z a   r o z l i c z a n i e   r a c h u n k ó w
prowadzą stałe monitorowanie.

57.
Kiedy zakończone zostaną wewnętrzne roz-
ważania na temat strategii dotyczącej poli-
t y k i p r o m o c y j n e j w s p ó ł f i n a n s o w a n e j p r z e z
Unię Europejską, służby Komisji wprowadzą
w życie wynikające z nich wytyczne.