Operator_urzadz_prze_szkla_813[02]_Z2.06

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Rzeźbienie szkła

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Matowanie mechaniczne, zdobienie szkła techniką kwiatu mrozu

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Malowanie szkła

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Inne sposoby zdobienia szkła

5.4.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator urządzeń przemysłu
szklarskiego

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla

ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika do
nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie uwagi
na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować samodzielnie.
Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej umiejętności, jaką
uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu technicznego z zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zależności  od  tematu  można  zalecić  uczniom
samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów,  w  formie
dyskusji  opracowanie  odpowiedzi  na  pytania.  Druga  forma  jest  korzystniejsza,  ponieważ
nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie dyskusji
usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą  rolę  w  kształtowaniu  umiejętności  oraz  opanowaniu  materiału  spełniają
ćwiczenia.  W  trakcie  wykonywania  ćwiczeń  uczeń  powinien  zweryfikować  wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia,  uwzględniając  różne
możliwości  ich  realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które  z  zaproponowanych
ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły.
Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie
odpowiedzi  na  pytania  w  nim  zawarte.  Uczeń  powinien  samodzielnie  czytając
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego
zakresu  materiału.  Jeżeli  wystąpią  zaprzeczenia,  nauczyciel  powinien  do  tych  zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia przez
ucznia  tego  zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania.  W tym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

miejscu  jest  szczególnie  ważna  rola  nauczyciela,  gdyż  od  postawy  nauczyciela,  sposobu
prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń niezainteresowany
materiałem  nauczania,  wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni  umiejętności
założonych  w  jednostce  modułowej.  Należy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak  zwaną
„ciekawość  wiedzy”.  Potwierdzenie  przez  ucznia  opanowania  materiału  nauczania
rozdziału  może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy  zamieszczone  w  rozdziale  Ewaluacja  osiągnięć  ucznia  zawierają  zadania  z  zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej  nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę
możliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa  uzależniona  jest  od
ilości  uzyskanych  punktów.  Nauczyciel  może  zastosować  test według  własnego  projektu
oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  Należy pamiętać,  żeby tak  przeprowadzić  proces
oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ćwiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych w module

813[02].Z2

Technologia

wytwarzania szkła

813[02].Z2.02

Sporządzanie zestawów

szklarskich

813[02].Z2.03

Topienie szkła

813[02].Z2.06

Zdobienie wyrobów

szklarskich

813[02].Z2.07

Przetwarzanie szkła

813[02].Z2.04

Formowanie wyrobów

szklarskich

813[02].Z2.05

Wykonywanie obróbki

wyrobów szklarskich

813[02].Z2.01

Badanie właściwości

surowców szklarskich

i szkła

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć.

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu technologii szkła,

−

rozróżniać rodzaje dokumentacji technicznej,

−

charakteryzować właściwości szkła,

−

rozpoznawać wady masy szklanej,

−

rozpoznawać wady formowania wyrobów ze szkła,

−

posługiwać się przyrządami pomiarowymi,

−

odczytywać rysunki techniczne,

−

klasyfikować maszyny i urządzenia stosowane w przemyśle szklarskim,

−

dobierać maszyny i urządzenia do zdobienia szkła,

−

określać zasady bezpiecznej eksploatacji maszyn i urządzeń,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

dobrać środki ochrony indywidualnej stosownie do wykonywanej pracy,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska podczas użytkowania i obsługiwania maszyn i urządzeń,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć.

  scharakteryzować techniki zdobienia wyrobów ze szkła,
  dobrać maszyny i narzędzia do określonej techniki zdobienia szkła,
  dobrać materiały do zdobienia szkła,
  określić właściwości farb do malowania na szkle,
  dobrać tarcze rzeźbiarskie,
  scharakteryzować techniki lazurowania oraz iryzowania szkła,
  określić parametry technologiczne pieców do wypalania malowanego szkła,
  zastosować technikę malowania szkła,
  zastosować ręczną, natryskową oraz sitodruku metodę zdobienia szkła,
  zamatować mechanicznie szkło,
  wyznaczyć obszar rzeźbienia na wyrobie ze szkła,
  wyrzeźbić dekorację rysunkową i geometryczną na wyrobie ze szkła,
  zastosować zasady eksploatacji automatów do rzeźbienia dekoracji w szkle,
  wygrawerować kompozycję reliefową na wyrobie ze szkła,
  sporządzić roztwór do polerowania chemicznego szkła,
  wykonać trawienie chemiczne wzorów na szkle,
  ocenić jakość wykonanego zdobienia na wyrobach ze szkła,
  posłużyć  się  dokumentacją  techniczną,  instrukcjami,  normami  i  katalogami  podczas

zdobienia szkła,

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska podczas zdobienia szkła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Operator urządzeń przemysłu szklarskiego 813[02]
Moduł:

Technologia wytwarzania szkła 813[02].Z2

Jednostka modułowa:

Zdobienie wyrobów szklanych 813[02].Z2.06

Temat: Zdobienie wyrobów techniką rzeźbienia.

Cel ogólny: Wykonać dekorację geometryczną na wyrobie ze szkła, techniką rzeźbienia

głębokiego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

sklasyfikować metody rzeźbienia szkła,

−

rozpoznać żłobiny wykonywane na szkle,

−

dobrać urządzenia do rzeźbienia szkła,

−

dobrać przyrządy pomiarowe,

−

określić wpływ właściwości szkła na proces rzeźbienia,

−

rozróżnić podstawowe elementy rzeźbionych w szkle dekoracji,

−

dobrać tarcze rzeźbiarskie do wykonania dekoracji,

−

zastosować materiały do polerowania mechanicznego,

−

wyznaczyć obszar rzeźbionych dekoracji,

−

zorganizować stanowisko pracy,

−

rozpoznać wady wykonania szkieł rzeźbionych,

−

określić możliwości wyeliminowania wad powstałych w procesie topienia masy szklanej
i formowania,

−

zastosować przepisy bhp przy rzeźbieniu szkła..

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, pisaki.

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

−

pytania prowadzące,

−

stanowisko do rzeźbienia szkła wyposażone w szlifierkę wrzecionową,

–

instrukcja obsługi szlifierki wrzecionowej,

–

instrukcja stanowiskowa bhp,

–

sprzęt ochrony osobistej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

tarcze rzeźbiarskie o profilu klinowym,

−

przyrządy do ostrzenia tarczy rzeźbiarskiej,

−

przybory do wyznaczania obszaru rzeźbionych dekoracji na wyrobach szklanych,

−

materiały i narzędzia do polerowania mechanicznego,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują indywidualnie lub w grupach 2-osobowych.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator urządzeń przemysłu szklarskiego

Zadanie dla ucznia

Wykonaj dekorację geometryczną techniką rzeźbienia na całym obwodzie wyrobu

szklanego zgodnie z załączonym rysunkiem. Oceń jakość wykonanej dekoracji. Zapisz wykryte
wady rzeźbienia i polerowania.

Podział 4x

Rysunek do zadania

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.   Określenie tematu zajęć.
2.   Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3.   Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.
4.   Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza I Informacje

Pytania prowadzące:

1.   Jakie znasz rodzaje dekoracji rzeźbionych w szkle?
2.   Jakie urządzenia, materiały i narzędzia służą do rzeźbienia szkieł?
3.   Jakie są rodzaje żłobin rzeźbionych w szkle?
4.   Jakie są sposoby zdobienia szkła techniką rzeźbienia?
5.   Jakie właściwości szkła mają wpływ na proces rzeźbienia?
6.   Jakie rodzaje tarcz rzeźbiarskich stosuje się do rzeźbienia szkła ?
7.   W  jaki  sposób  obsadza  się  tarcze  rzeźbiarskie  na  wrzecionie  szlifierki  pionowej

wrzecionowej?

8.   Z jakich etapów składa się proces rzeźbienia dekoracji w szkle?
9.   Jakie materiały stosowane są do polerowania mechanicznego szkieł?
10.  W jaki sposób przygotowuje się pastę polerską?
11.  Jakie wady szkła można wyeliminować stosując technikę rzeźbienia szkła?
12.  Jakie wady wykonania należą do najczęściej występujących w procesie rzeźbienia?

Faza II Planowanie

Uczniowie określają:

1.  Kolejność czynności związanych z wykonaniem rzeźbienia szkła
2.  Jakie materiały i narzędzia zastosować do wykonania dekoracji?
3.  W jaki sposób przygotować stanowisko do pracy?
4.  Jaką zastosować odzież roboczą i sprzęt ochrony osobistej?

Faza III Ustalenie
1.  Uczniowie pracując w zespołach ustalają sposób przygotowania stanowisk do pracy.
2.  Uczniowie ustalają kolejne etapy rzeźbienia dekoracji geometrycznej.
3.  Uczniowie  rozpoznają  przyrządy  pomiarowe  niezbędne  do  wyznaczenia  obszaru

rzeźbionej dekoracji.

4.  Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność ustaleń.

Faza IV Wykonanie
1.  Uczniowie wyznaczają obszar rzeźbionej dekoracji zwracając uwagę na wady szkła.
2.  Uczniowie przystępują do rzeźbienia wstępnego.
3.  Uczniowie wykonują rzeźbienie właściwe – wygładzanie.
4.  Uczniowie dokonują bieżącej kontroli wykonanych żłobin.
5.  Uczniowie przygotowują pastę polerską.
6.  Uczniowie polerują wykonane żłobiny.

Faza V Sprawdzanie
1.  Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność rzeźbionych żłobin.
2.  Uczniowie porównują w grupach jakość wykonanej dekoracji.

Faza VI Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy wykonywanego zadania sprawiły

im trudności. Nauczyciel podsumowuje całe zadanie, ze wskazaniem, jakie umiejętności były
ćwiczone oraz jakie wystąpiły nieprawidłowości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Operator urządzeń przemysłu szklarskiego 813[02]
Moduł:

Technologia wytwarzania szkła 813[02].Z2

Jednostka modułowa:

Zdobienie wyrobów szklanych 813[02].Z2.06

Temat: Zdobienie szkieł techniką sitodruku.

Cel ogólny: Wykonać zdobienie szkła techniką sitodruku.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zdefiniować pojęcie zdobienia szkła techniką malowania,

−

określić podstawowe metody zdobienia szkła techniką malowania,

−

sklasyfikować farby do malowania trwałego szkła,

−

zdefiniować pojęcie sitodruku bezpośredniego,

−

określić etapy malowania szkła techniką sitodruku bezpośredniego

−

dobrać urządzenia do malowania techniką sitodruku bezpośredniego,

−

zorganizować stanowisko pracy,

−

zaplanować sposób wykonania dekoracji malowanej techniką sitodruku bezpośredniego,

−

posłużyć się kartą zdobienia,

−

posłużyć się dokumentacją techniczno-ruchową półautomatu do sitodruku

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:
–

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, pisaki.

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

−

pytania prowadzące,

−

stanowisko do malowania wyrobów szklanych techniką sitodruku,

−

instrukcja obsługi półautomatu do sitodruku,

−

karta zdobienia,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa urządzenia,

−

instrukcja stanowiskowa bhp,

−

sprzęt ochrony osobistej,

−

wyroby szklane,

−

materiały i narzędzia do malowania techniką sitoduku,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–4 osobowych.

Czas: 10 godzin dydaktycznych.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator urządzeń przemysłu szklarskiego

Zadanie dla ucznia

Wykonaj dekorację malowaną na szkle techniką sitodruku. Dekorację wykonaj korzystając

z półautomatu przy pomocy farb termoplastycznych. Dokonaj kontroli jakości malowanego
wyrobu. Zapisz kolejne etapy technologiczne składające się na proces malowania techniką
sitodruku bezpośredniego.

Przebieg zajęć

Faza wstępna
1.  Określenie tematu zajęć.
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3.  Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.
4.  Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I Informacje

Pytania prowadzące:

1.  Na czym polega zdobienie szkła techniką malowania?
2.  Jakie są podstawowe sposoby malowania dekoracji na szkle?
3.  Jakie farby stosowane są do malowania trwałego?
4.  Jak klasyfikuje się farby do malowania trwałego?
5.  Jakimi właściwościami charakteryzują się farby szkliwne?
6.  Jakimi właściwościami charakteryzują się farby termoplastyczne?
7.  Z  jakich  głównych  etapów  składa  się  proces  malowania  szkła  techniką  sitodruku

bezpośredniego?

8.  Jaką rolę pełni trafaret w technice malowania sitodrukiem bezpośrednim?
9.  Jakie urządzenia służą do utrwalania dekoracji malowanych na szkle?
10.  Jakie wady wykonania należą do najczęściej występujących w procesie malowania?

Faza II Planowanie

Uczniowie określają:

1.  Kolejność czynności związanych z wykonaniem dekoracji malowanej na wyrobie ze szkła?
2.  Jakie materiały i narzędzia zastosować do wykonania dekoracji?
3.  W jaki sposób przygotować stanowisko do pracy?
4.  Jaką zastosować odzież roboczą i sprzęt ochrony osobistej?

Faza III Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach ustalają sposób przygotowania stanowisk do pracy.
2. Uczniowie ustalają kolejne etapy malowania szkła techniką sitodruku bezpośredniego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Rzeźbienie szkła

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj rodzaj rzeźbionych dekoracji na podstawie otrzymanych wzorów zdobionych

wyrobów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące rodzaju rzeźbionych dekoracji,
2)  dokonać oględzin wyrobów,
3)  rozpoznać rodzaj dekoracji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

kolekcja wyrobów rzeźbionych,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Na podstawie wyrobów szklarskich wadliwie rzeźbionych, określ wady wykonania

dekoracji.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące rodzaju rzeźbionych dekoracji,
2)  dokonać oględzin wyrobów,
3)  rozpoznać wady wykonania i zapisać je na papierze,
4)  ustalić przyczyny ich wystąpienia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

papier formatu A4, pisaki,

–

kolekcja wyrobów wadliwie rzeźbionych,

–

normy dotyczące oceny jakości rzeźbionego szkła,

–

poradnik dla ucznia.

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Przyporządkuj profil tarczy rzeźbiarskiej do rodzaju wykonanej żłobiny.

Tabela do ćwiczenia 3

Profil tarczy rzeźbiarskiej

Rodzaj wykonanej żłobiny

A.
B.
C.
D.

1. żłobina o profilu obłym,
2. żłobina o profilu klinowym,
3. żłobina o profilu skośnym,
4. żłobina o profilu płaskim.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące tarcz rzeźbiarskich,
2)  dokonać analizy treści,
3)  przyporządkować profil tarczy rzeźbiarskiej do rodzaju wykonanej żłobiny.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

poradnik dla ucznia,

–

karty papieru z załączoną tabelą,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Przyporządkuj rodzaj tarczy rzeźbiarskiej do czynności rzeźbienia szkła.

Tabela do ćwiczenia 4.

Rodzaj tarczy

Czynności rzeźbienia

A elektrokorundowa

1 polerowanie

B korkowa

2 rzeźbienie wstępne

C karborundowa

3 wygładzanie

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące tarcz rzeźbiarskich,
2)  dokonać analizy treści,
3)  przyporządkować rodzaj tarczy do czynności rzeźbienia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

karty papieru z załączoną tabelą,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 5

Jakie parametry i właściwości ściernicy należy uwzględnić zamawiając tarczę rzeźbiarską

do rzeźbienia wstępnego żłobin prostych liniowych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące ściernic tarczowych,
2)  dokonać analizy treści,
3)  ustalić wymagania dla ściernicy tarczowej do rzeźbienia wstępnego,
4)  zapisać  jakie  parametry  i  właściwości  ściernicy  należy  uwzględnić  zamawiając  tarczę

rzeźbiarską.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, pisaki,

−

katalogi firm oferujących narzędzia i materiały stosowane do rzeźbienia szkła,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 6

Wyznacz obszar rzeźbienia dekoracji geometrycznej na wyrobie.

Rysunek do ćwiczenia 5

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące znaczenia wyrobów przed

rzeźbieniem dekoracji,

2)  dokonać analizy treści,
3)  zorganizować stanowisko pracy,
4)  przygotować wyrób do znaczenia,
5)  przygotować przybory do znaczenia,
6)  zapoznać się z rysunkiem dekoracji,
7)  wyznaczyć obszar rzeźbionej dekoracji na obwodzie wyrobu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

pokaz

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

wyroby szklane przeznaczone do rzeźbienia,

–

przybory do wyznaczania obszaru rzeźbionych dekoracji na wyrobach szklanych,

–

stanowisko do znaczenia wyrobów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

papier formatu A4, pisaki,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 7

Na wyrobach o średnicy: 3 cm, 10 cm oraz ponad 20 cm wykonaj żłobiny obłe punktowe.

Do wykonania żłobin zastosuj tarcze o tym samym profilu.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją obsługi szlifierki wrzecionowej oraz przepisami stanowiskowymi

bhp,

2)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
3)  założyć odzież roboczą i sprzęt ochrony osobistej,
4)  przygotować stanowisko pracy,
5)  przygotować wyroby do wykonania żłobin,
6)  wykonać żłobiny,
7)  porównać kształty wykonanych żłobin, zapisać różnice.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

wyroby ze szkła gospodarczego o 30 cm, 10 cm 20 cm średnicach,

–

instrukcja obsługi szlifierki wrzecionowej,

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja stanowiskowa bhp,

–

stanowisko do rzeźbienia szkła,

–

tarcza rzeźbiarska o profilu obłym,

–

przyrządy do ostrzenia tarczy rzeźbiarskiej,

–

papier formatu A4, pisaki,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 8

Wykonaj techniką rzeźbienia dekorację płytką na dowolnym wyrobie, zgodnie

z załączonym rysunkiem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rysunek do ćwiczenia 8

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją obsługi szlifierki wrzecionowej oraz przepisami stanowiskowymi

bhp,

2)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
3)  zaopatrzyć się w odzież roboczą i sprzęt ochrony osobistej,
4)  przygotować stanowisko pracy,
5)  przygotować wyroby do wykonania dekoracji,
6)  wykonać żłobiny,
7)  ocenić jakość wykonania dekoracji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

pokaz,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

wyroby szklane,

–

instrukcją do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja obsługi szlifierki wrzecionowej,

–

instrukcja stanowiskowa bhp,

–

stanowisko do rzeźbienia szkła,

–

tarcze rzeźbiarskie o profilu obłym i klinowym,

–

przyrządy do ostrzenia tarczy rzeźbiarskiej,

–

przybory do wyznaczania obszaru rzeźbionych dekoracji na wyrobach szklanych,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 9

Wykonaj techniką rzeźbienia deseń elementarny w postaci gwiazdy przecinanej, zgodnie z

załączonym rysunkiem.

Rysunek do ćwiczenia 8

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją obsługi szlifierki wrzecionowej oraz przepisami stanowiskowymi

bhp,

2)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
3)  wyposażyć się w odzież roboczą i sprzęt ochrony osobistej,
4)  przygotować stanowisko pracy,
5)  przygotować wyroby do wykonania gwiazdy przecinanej,
6)  wykonać żłobiny,
7)  ocenić jakość wykonania elementu dekoracji geometrycznej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

pokaz,

Środki dydaktyczne:

–

wyroby szklane przeznaczone do rzeźbienia,

–

instrukcja obsługi szlifierki wrzecionowej,

–

instrukcja stanowiskowa bhp,

–

instrukcją do wykonania ćwiczenia,

–

stanowisko do rzeźbienia szkła,

–

tarcze rzeźbiarskie o profilu klinowym,

–

przyrządy do ostrzenia tarczy rzeźbiarskiej,

–

przybory do wyznaczania obszaru rzeźbionych elementów na wyrobach szklanych,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Matowanie mechaniczne, zdobienie szkieł techniką kwiatu

mrozu

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj technikę wykonania dekoracji na podstawie oględzin wyrobów zdobionych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące zdobienie szkieł techniką kwiatu

mrozu oraz matowania mechanicznego,

2) dokonać oględzin wyrobów,
3) rozpoznać techniki zdobienia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

szkła zdobione techniką kwiatu mrozu i matowania mechanicznego,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Narysuj schemat działania matownicy sprężarkowej, zapisz części budowy oraz rolę, jaką

pełnią poszczególne części w procesie matowania.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące zdobienia powierzchni szkła

techniką matowania,

1)  dokonać analizy treści,
2)  narysować schemat działania matownicy sprężarkowej,
3)  zapisać części budowy oraz rolę, jaką pełnią poszczególne części.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

papier formatu A4, pisaki,

–

plansza przedstawiająca schemat budowy matownicy sprężarkowej,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj matowanie powierzchni wyrobu szklanego za pomocą matownicy sprężarkowej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące zdobienia powierzchni szkła

techniką matowania,

2) zapoznać się z instrukcją obsługi matownicy sprężarkowej oraz przepisami

stanowiskowymi bhp,

3)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
4)  założyć odzież roboczą i sprzęt ochrony osobistej,
5)  przygotować stanowisko pracy,
6)  wykonać szablon dekoracji,
7)  na zdobiona powierzchnię szkła nakleić szablon na szkło,
8)  zamatować przygotowaną dekorację,
9)  ocenić jakość wykonania zdobienia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

pokaz,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

wyroby szklane przeznaczone do matowania,

–

instrukcja obsługi matownicy sprężarkowej,

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja stanowiskowa bhp,

–

stanowisko do matowania szkła,

–

folia samoprzylepna,

–

przybory do rysowania, nożyczki,

–

papier formatu A4, pisaki,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Malowanie szkła

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z przedstawionego zbioru malowanych wyrobów rozpoznaj wyroby malowane farbami

trwałymi i nietrwałymi

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące zdobienie szkieł techniką

malowania,

2) dokonać oględzin wyrobów,
3) rozpoznać farby.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

kolekcja wyrobów malowanych, farbami trwałymi i nietrwałymi,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj wady wykonania dekoracji malowanych na szkle.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące wad wykonania dekoracji

malowanych na szkle,

2)  dokonać oględzin wyrobów,
3)  rozpoznać wady wykonania i zapisać je na papierze,
4)  określić przyczyny ich wystąpienia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

–

papier formatu A4, pisaki,

–

kolekcja wyrobów z wadami wykonywania dekoracji malowanych na szkle,

–

normy dotyczące oceny jakości szkła malowanego,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj wzór malarski na szkle techniką sitodruku pośredniego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące zdobienia sitodruku pośredniego
2)  dokonać analizy poszczególnych etapów malowania,
3)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
4)  przygotować narzędzia i stanowisko do pracy,
5)  przygotować wyroby do malowania,
6)  nałożyć dekoracje na wyrób techniką sitodruku pośredniego,
7)  ocenić jakość wykonania wzoru.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

pokaz,

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

wyroby szklane,

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

odbitki wzorów, nożyczki,

–

tampony do przyciskania wzorów,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Przedstaw za pomocą schematu blokowego kolejne etapy zdobienia powierzchni szkła

technikami: ręczną malarską, natryskową, sitodruku pośredniego, sitodruku bezpośredniego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące zdobienia techniką malowania,
2) dokonać analizy poszczególnych etapów zdobienia na podstawie opisów,

3) sporządzić schematy blokowe.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

papier formatu A4, pisaki,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 5

Wykonaj malowanie powierzchni szkła techniką malowania natryskowego za pomocą

pistoletu.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące malowania powierzchni szkła

techniką natryskowa,

2)  zapoznać się z instrukcją obsługi pistoletu oraz przepisami stanowiskowymi bhp,
3)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
4)  założyć odzież roboczą i sprzęt ochrony osobistej,
5)  przygotować narzędzia i stanowisko do pracy,
6)  przygotować wyrób do natrysku,
7)  przygotować zawiesinę farby,
8)  wykonać malowanie powierzchni zdobionego szkła,
9)  ocenić jakość wykonania zdobienia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

pokaz,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

wyroby szklane przeznaczone do zdobienia,

–

instrukcja obsługi pistoletu do malowania techniką natrysku,

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja stanowiskowa bhp,

–

stanowisko do malowania techniką natryskową,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

farby stosowane do malowania natryskiem,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 6

Dobierz urządzenia i narzędzia do zdobienia szkieł techniką malowania.

Tabela do ćwiczenia 6.

1. zestaw pędzli
2. rozpylacz
3. trafaret

A. technika malowania
ręcznego

4. krążek malarski
5. piec tunelowy
7. gąbki
7. rakiel

B. technika malowania
sitodrukiem bezpośrednim

8. odbitki wzorów-kalka
9. szablony
10. tampony
11.tampon do przyciskania
wzoru

C. technika malowania
sitodrukiem pośrednim

12. piec komorowy
13. stemple
14. wzorniki

D. technika malowania
natryskowego

15. maszyna z elektrycznym
zasilaczem prądowym

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące zdobienia techniką malowania,
2) dokonać analizy poszczególnych technik malowania na podstawie opisów,

3) przyporządkować narzędzia i urządzenia do techniki malowania wyrobów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia,

−

karty papieru z załączoną tabelą,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 7

Wykonaj 3 paski o szerokości 2 mm na powierzchni wyrobów szklanych techniką

malowania ręcznego za pomocą pędzli.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące malowania powierzchni szkła

techniką ręczną malarską,

2) zapoznać się z przepisami stanowiskowymi bhp przy malowaniu ręcznym za pomocą

pędzli,

3)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
4)  przygotować stanowisko do pracy,
5)  przygotować wyrób do malowania,
6)  przygotować farby i narzędzia do malowania,
7)  wykonać paski techniką malowania ręcznego pędzlem,
8)  ocenić jakość wykonania pasków.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

pokaz,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja stanowiskowa bhp,

–

stanowisko do malowania,

–

wyroby szklane przeznaczone do zdobienia,

–

zestaw pędzli i przyrządów malarskich,

–

farby stosowane do malowania pędzlami,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Inne sposoby zdobienia szkieł

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przedstaw za pomocą schematu blokowego kolejne etapy zdobienia powierzchni szkła

techniką lazurowania.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące zdobienia techniką lazurowania,
2)  dokonać analizy poszczególnych etapów lazurowania na podstawie opisów,
3)  sporządzić schemat blokowy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

papier formatu A4, pisaki,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj technikę zdobienia wyrobów szklarskich.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące zdobienia szkła innymi

technikami,

2)  przeanalizować treść,
3)  dokonać oględzin wyrobów,
4)  rozpoznać technikę zdobienia,
5)  zapisać przy każdym wyrobie wygląd powierzchni i sposób wykonania zdobienia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:

–

papier formatu A4, pisaki,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

kolekcja wyrobów zdobionych, różnymi technikami,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Przyporządkuj recepty na kąpiele trawiące do rodzaju trawienia

Kąpiele trawiące

Rodzaj trawienia

Recepta 1
Kwaśny fluorek amonowy 2,5 części wagowych
Siarczan potasowy 1,5 części wagowych
Kwas solny stężony 2,5 części wagowych
Woda destylowana 10,00 części wagowych

A. roztwór do trawienia płytkiego

Recepta 2
Kwas fluorowodorowy 40- procentowy 2,5 części objęt
Kwas siarkowy 1 część objęt.
Woda destylowana 1 część objęt

B. roztwór do trawienia matowego

Recepta 3
Kwas fluorowodorowy 40- procentowy 1 część objęt.
Woda destylowana

1 część objęt.

C. roztwór do trawienia
przezroczystego

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące zdobienia powierzchni wyrobów

szklanych techniką trawienia,

2) dokonać analizy treści,
3) przyporządkować recepty na kąpiele trawiące do rodzaju trawienia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

karty papieru z załączoną tabelą,

–

przybory do pisania,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Wykonaj zdobienie techniką lazurowania wybranej powierzchni rzeźbionego szkła.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące lazurowania powierzchni szkła,
2)  dokonać analizy treści,
3)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
4)  przygotować stanowisko do pracy,
5)  przygotować wyrób do lazurowania,
6)  przygotować pastę i narzędzia do lazurowania,
7)  nanieść pastę lazurującą na wyznaczoną powierzchnię szkła.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja stanowiskowa bhp,

–

stanowisko do lazurowania,

–

wyroby szklane przeznaczone do zdobienia,

–

pędzle do nanoszenia pasty lazurującej,

–

pastę lazurujacą,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 5

Wykonaj zdobienie techniką iryzowania powierzchni szkła sposobem malarskim.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące iryzowania powierzchni szkła,
2)  dokonać analizy treści,
3)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
4)  przygotować stanowisko do pracy,
5)  przygotować wyrób do iryzowania,
6)  przygotować farby i pędzle do iryzowania,
7)  nałożyć farbę na powierzchnię szkła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja stanowiskowa bhp,

–

stanowisko do iryzowania,

–

wyroby szklane przeznaczone do zdobienia,

–

pędzle szerokie do malowania powierzchni szkła,

–

farby iryzujące,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Zdobienie wyrobów

szklarskich”

Test składa się z 25 zadań jednokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 17, 17, 18, 19, 21, 24 są z poziomu
podstawowego,

−

zadania 13, 20, 22, 23, 25 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. c, 4. c, 5. d, 7. d, 7. c, 8. a, 9. d, 10. b, 11. b,
12. b, 13. d, 14. c, 15. c, 16. c, 17. a, 18. d, 19. a, 20. a, 21. b, 22. c, 23. a, 24. c,
25. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Dobrać urządzenie do techniki zdobienia

Rozpoznać technikę zdobienia na podstawie
schematu

Dobrać technikę zdobienia na podstawie opisu

Dobrać tarcze do polerowania mechanicznego
szkła

Dobrać technikę zdobienia do rodzaju ściernic
tarczowych

Dobrać zakres temperatur do procesu wypalania

Rozpoznać deseń elementarny na podstawie
rysunku

Rozpoznać technikę zdobienia na podstawie
rysunku

Dobrać rodzaj powierzchni szkła do techniki
zdobienia

10 Określić zastosowanie ściernicy tarczowej

Rozpoznać technikę zdobienia na podstawie
schematu urządzenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12 Dobrać materiały do polerowania mechanicznego

Dobrać technikę zdobienia do przedstawionego
urządzenia

Wskazać technikę zdobienia na podstawie
schematu blokowego

15 Rozpoznać urządzenie na podstawie rysunku

17 Rozpoznać dekorację na podstawie rysunku

Dobrać

technikę

zdobienia

rodzaju

zastosowanego materiału

Rozpoznać

profil

tarczy

rzeźbiarskiej

podstawie rysunku

Określenie etapu technologicznego na podstawie
opisu

20 Zastosować zasadę doboru tarczy rzeźbiarskiej

Określić etap technologiczny na podstawie
wykresu

Dobrać operacje technologiczne do procesu
zdobienia

Dobrać

technikę

zdobienia

podstawie

opisanego procesu

24 Rozpoznać rodzaj dekoracji na podstawie rysunku

25 Dobrać farbę na podstawie jej właściwości

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  25  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 70 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Miedziane tarcze ścierne są wykorzystywane do

a)  matowania.
b)  szlifowania.
c)  polerowania.
d)  grawerowania.

6. Zdobione wyroby techniką malowania trwałego, wypalane są w piecach tunelowych

w temperaturze
a) 980–1100

b) 120–180

c) 180–210

d) 480–580

7. Rysunek przedstawia deseń elementarny w postaci siatki

a)  wielogranki-wiedeńskiej.
b)  kwadratowej-piramidalnej.
c)  wielogranki-brylantowej.
d)  kwadratowej-milimetrowej.

8. Rysunek przedstawia dekorację wykonaną techniką

a)  malowania.
b)  lazurowania.
c)  iryzowania.
d)  trawienia.

9. Zdobienie wzorem mrozu wykonuje się na powierzchni szkła

a)  malowanego.
b)  rzeźbionego.
c)  lazurowanego.
d)  matowanego.

10. Elektrokorund, w technologii zdobienia szkieł stosowany jest do

a)  malowania.
b)  rzeźbienia.
c)  metalizowania.
d)  iryzowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Schemat przedstawia urządzenie do zdobienia szkła techniką

a) iryzowania.

b)  matowania.
c)  trawienia.
d)  rytowania.

12. Do polerowania mechanicznego po rzeźbieniu zastosujesz

a)  miedziane tarczki, pasty ścierne.
b)  tarcze korkowe, pumeks.
c)  tarcze korundowe, róż polerski.
d)  tarcze piaskowe, pumeks.

13. Na rysunku przedstawiono urządzenie do

a) grawerowania.

b)  piaskowania.
c)  rytowania.
d)  sitodruku.

14. Poniższy schemat blokowy przedstawia zdobienie szkieł techniką

a)  iryzowania.
b)  malowania.
c)  lazurowania.
d)  polerowania.

Sporządzenie
pasty

Nanoszenie
na szkło

Suszenie
pasty

Wypalanie

Studzenie
wyrobów

Zmywanie
pasty

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20. Ogólna zasada doboru twardości tarcz do rzeźbienia szkła, brzmi

a)  im twardsze jest szkło rzeźbione, tym mniejsza powinna być twardość ściernicy.
b)  rzeźbione szkło i ściernica tarczowa powinny być jednakowo miękkie.
c)  im  twardsze  jest  szkło  rzeźbione,  tym  bardziej  twarda  powinna  być  ściernica

tarczowa.

d) rzeźbione szkło i ściernica tarczowa powinny mieć jednakową twardość.

21. Wykres przedstawia krzywą temperatur wypalania wyrobów malowanych. Etap wypalania

oznaczono literą
a)  A
b)  B.
c)  C.
d)  D.

22. W puste bloki schematu przedstawiającego proces chemicznego zdobienia szkła należy

wpisać

a)  A – rysowanie wzorów, B – malowanie wzorów.
b)  A – wytrawianie wzorów, B – mycie i suszenie.
c)  A – rysowanie wzorów, B – wytrawianie wzorów.
d)  A – grawerowanie, B – mycie i suszenie.

23. Proces technologiczny polegający na przypowierzchniowym, dyfuzyjnym barwieniu

powierzchni wyrobów szklanych, to
a)  lazurowanie.
b)  matowanie.
c)  iryzowanie.
d)  malowanie.

Wstępne
mycie

Ogrzewanie
wyrobów

Pokrywanie
warstwą
ochronną

Suszenie
warstwy

Sprawdzanie
poprawności
wykonania

Opłukanie
z kwasów

Usuwanie
warstwy
ochronnej

Końcowe
mycie i
suszenie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko........................................................................................................................

Zdobienie wyrobów szklarskich

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Zdobienie wyrobów

szklarskich”

Test składa się z 25 zadań jednokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 14, 15, 17, 17, 18, 19, 20, 21, 23, 24, 25 są z poziomu
podstawowego,

−

zadania 1, 3, 12, 13, 22, są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. d, 5. c, 6. b, 7. c, 8. d, 9. d, 10. c, 11. d,
12. d, 13. a, 14. b, 15. c, 17. d, 17. b, 18. a, 19. d, 20. b, 21. b, 22. b, 23. c, 24. a,
25. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić

przyczynę

niewłaściwego

przygotowania tarczy do pracy

Określić technikę zdobienia szkła na podstawie
opisu

Określić przeznaczenie urządzenia na podstawie
rysunku

Rozpoznać element urządzenia na podstawie
opisu

Określić etap zdobienia szkła wskazaną techniką

Określić technikę zdobienia na podstawie analizy
schematu

Określić rodzaj tarczy polerskiej na podstawie
rysunku

Rozpoznać element urządzenia na podstawie
rysunku

Rozpoznać element urządzenia na podstawie
opisu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10 Dobrać profil tarczy do określonej czynności

11 Rozpoznać dekorację na podstawie rysnku

12 Dobrać technikę zdobienia na podstawie opisu

Dobrać materiał do wskazanej techniki zdobienia
szkła

Określić kolejny etap zdobienia chemicznego
szkła

Określić proces technologiczny na podstawie
opisu

17 Rozpoznać dekorację na podstawie rysunku

17 Rozpoznać urządzenie na podstawie rysunku

Dobrać technikę zdobienia szkieł podstawie
analizy opisu

Określić technikę zdobienia szkła na podstawie
rysunku

Rozpoznać narzędzia do zdobienia na podstawie
rysunku

Rozpoznać przyrząd do zdobienia na podstawie
rysunku

Dobrać urządzenie do wskazanego etapu
zdobienia szkła

Określić technikę zdobienia szkła na
podstawie schematu blokowego

Określić technikę zdobienia na podstawie
stosowanych narzędzi

Określić sposób postępowania na podstawie
instrukcji

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 70 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Niedostatecznie obtoczony i wygładzony obwód tarczy rzeźbiarskiej może spowodować

a)  rys i palenia albo przypalania szkła.
b)  nie ma wpływu na proces rzeźbienia.
c)  zmiany profilu tarczy rzeźbiarskiej.
d)  tępienia się tarczy i zaoblenia się ziaren.

2. Technika zdobienia polegająca na nanoszeniu farb na wyroby szklane za pomocą ekranu to

a)  stemplowanie.
b)  kalkomania.
c)  sitodruk.
d)  natrysk.

3. Przedstawione na rysunku urządzenie służy do

a)  rytowania wyrobów szklanych.
b)  wykonywania wkładów ołowiowych.
c)  rzeźbienia wyrobów szklanych.
d)  zdobienia wzorami mrozu.

4. Dekoracja wykonana na papierze, przystosowana do nanoszenia na wyroby szklane, to

a)  ekran.
b)  wzornik.
c)  diapozytyw.
d)  kalkomania.

5. Zdobienie szkła techniką wzoru mrozu następuje po etapie

a)  stemplowania.
b)  cechowania.
c)  matowania.
d)  rytowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Do wykonania na szkle siatki brylantowej zastosujesz ściernicę tarczową o profilu

a)  obłym.
b)  skośnym.
c)  klinowym.
d)  płaskim.

11. Rysunek przedstawia dekorację

a)  rysunkową.
b)  geometryczną.
c)  mieszaną.
d)  plastyczną.

12. Proces technologiczny polegający na utworzeniu powierzchni wyrobów szklanych cienkiej

warstwy o połysku mieniącym się barwami tęczy, to
a)  matowanie.
b)  lazurowanie.
c)  trawienie.
d)  iryzowanie.

13. Do zdobienia szkła techniką lazurowania zastosujesz pastę oznaczoną literą

1) chlorek srebra
2) wypełniacz
3) spoiwo

1) róż polerski
2) spoiwo

1) ziemia
okrzemkowa
2) spoiwo

1) szmergiel
2) terpentyna

a)  A.
b)  B.
c)  C.
d)  D.

14. W procesie zdobienia chemicznego szkła, bezpośrednio po wytrawieniu wzorów, należy

przeprowadzić operację
a)  usuwania warstwy ochronnej.
b)  mycia i suszenia,
c)  pokrywania warstwą ochronną.
d)  rysowania wzorów.

15. Proces sterowany cieplnie, którego celem jest utrwalenie dekoracji malowanych na szkle

to
a)  trawienie
b)  fotochromia.
c)  wypalanie.
d)  fotochemigrafia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko........................................................................................................................

Zdobienie wyrobów szklarskich

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Dobrzyński S., Żołędziowski W.: Materiałoznawstwo szklarskie i ceramiczne.WSiP,

Warszawa 1978

2.  Faustyn R.: Maszyny i urządzenia w przemyśle szklarskim. WSiP, Warszawa 1980
3.  Gwiazdecki M.: Rysunek zawodowy w przemyśle szklarskim. WSiP, Warszawa 1978
4.  Mejer  L.,  Próżniak  B.,  Werstler  J.:  Urządzenia  mechaniczne  w  przemyśle  szklarskim.

Arkady, Warszawa 1977

5.  Nowotny W.: Technologia. Zdobienia szkła. WSiP, Warszawa 1985
6.  Nowotny W.: Technologia szkła cz.2.WSiP, Warszawa 1987
7.  Nowotny W.: Technologia szkła cz.1.WSiP, Warszawa 1975
8.  Płoński I.(red.):Technologia szkła.Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1972
9.  Wodniak K.: Materiały ścierne, wytwarzanie, właściwości. WNT, Warszawa 1982
10.  Wójcicki J.(red.):Technologia szkła 2. Wydawnictwo Arkady, Warszawa1987
11.  www.swiat-szkla.pl
12.  Ziemba B.(red.): technologia szkła 1. Wydawnictwo Arkady, Warszawa1987

Literatura metodyczna
1.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. IteE, Radom 2000
2.  Dretkiewicz-  Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele

kształcenia. Zeszyt 32.CODN, Warszawa 1994