1. Zdefiniuj poziom dźwięku A i ekwiwalentny poziom dźwięku A.

Poziom dźwięku A - jest to poziom ciśnienia akustycznego skorygowanego wg charakterystyki częstotliwościowej A. Charakterystyka A powstała z aproksymacji krzywych izofonicznych z zakresu 0-55 fonów.

Ekwiwalentny poziom dźwięku A - to taki poziom dźwięku ustalonego w czasie T, w czasie którego reakcja organizmu na hałas jest taka sama jak przy ekspozycji na hałas nieustalony.

- wyznaczony dla hałasów nieustalonych (ΔL_A≥5dB)

- wyznaczony dla czasu T

, gdzie:

T - czas obserwacji

t1 - czas działania hałasu o poziomie L_Ai

q - współczynnik, który zależy od rodzaju hałasu (3 lub4)

2. Zdefiniuj parametry akustyczne źródła dźwięku.

Moc akustyczna p[w] lub Na - jest to ilość energii akustycznej wyemitowana przez źródło w jednostce czasu.

Poziom mocy akustycznej L_p[dB]

p₀ =10^-12 W

Współczynnik kierunkowości

, gdzie

p - skuteczna wartość ciśnienia akustycznego w polu swobodnym w danym punkcie na osi głównej promieniowania źródła dźwięku

p₀ - średnia skuteczna wartość ciśnienia akustycznego na powierzchni kuli, w środku której leży źródło, przechodzącej przez ten punkt.

3. Zdefiniuj parametry akustyczne pola akustycznego

Ciśnienie akustyczne - jest to różnica między chwilową wartością ciśnienia ośrodka gdy rozchodzi się w nim fala akustyczna, a ciśnieniem statycznym (atmosferycznym) w tym samym punkcie, gdy w ośrodku nie rozprzestrzeniają się drgania akustyczne.

Poziom ciśnienia akustycznego

p - ciszenie, którego poziom się zaczyna

p₀ - ciśmnienie odniesienia, p₀=2*10^-5 [Pa}

Natężenie dźwięku l [W/m²] - jest to ilość energii akustycznej przepływającej przez jednostkę powierzchni w jednostce czasu.

Natężenie dźwięku jest wektorem, w przeciwieństwie do ciśnienia akustycznego, która jest skalarem. Kierunek natężenie zgodny jest z kierunkiem przepływu energii akustycznej.k,.ll

Poziom natężenia dźwięku

L - natężenie dźwięku, którego poziom się zaczyna

L₀ - natężenie dźwięku odniesienia = 10^-12[W/m²]

4. Zdefiniuj parametry akustyczne wnętrza.

Stała pomieszczenia B - przedstawia zdolność pomieszczenia do pochłaniania dźwięku

Chłonność akustyczna to zdolność pomieszczenia do pochłaniania energii akustycznej, przy padaniu dal dźwiękowych na wszystkie jego powierzchnie, a także znajdujących się w nim ludzi i przedmiotów oraz przy uwzględnieniu tłumienia w powietrzu.

F_v - pole płaszczyzny ograniczających pow. pomieszczenia

Średni współczynnik pochłaniania pomieszczenia - jest to iloraz energii akustycznej pochłoniętej do energii akustycznej fali padającej.

5. Omów propagację dźwięku w przestrzeni otwartej (w polu fali swobodnej) przypadku źródła dźwięku:

Propagacja dźwięku w przestrzeni otwartej:

- odległość źródła

- pochłanianie energii akustycznej przez powietrze

- odbicia i ugięcia fal akustycznych na istniejących obiektach (na ogół zakładamy, że nie ma)

- wpływ wiatru

- wpływ zieleni

a) źródło punktowe - to nieskończenie mała kula pulsująca punktowo, której promień zmienia się okresowo. Źródło punktowe jest wszech kierunkowe i promieniuje falą kulistą.

Fala kulista to taka, której czoło tworzy powierzchnię kul..

Pole fali swobodnej to przestrzeń otwarta, obszar, w którym występuje jedynie fala bezpośrednia od źródła, nie występują natomiast fale odbite i fale ugięte.

Założenie: brak pochłaniania energii akustycznej przez powietrze.

Moc źródła punktowego i pole kuli :

Jeśli r₂=2r₁ to

Nie uwzględniamy tłumienia energii akustycznej przez powietrze.

b) źródło liniowe - zbiór źródeł punktowych rozmieszczonych wzdłuż linii prostej.

Generuje fale cylindryczną. Czoło fali ma kształt walca.

W przypadku źródła liniowego spadek wynosi 3dB.

c) źródło powierzchniowe - zbiór źródeł punktowych rozmieszczonych na płaszczyźnie. Źródło powierzchniowe generuje fale płaską.

6.Omów zjawisko pochłaniania energii akustycznej przez powietrze.

Przyczyny:

- lepkość środowiska

- przewodzenie ciepła między warstwami środowiska o różnej temp ( następuje wymiana ciepła między warstwami o różnych temperaturach)

- promieniowanie ciepła między warstwami środowiska o różnej temp (przy rozchodzeniu się fal mamy warstwy rozrzedzone i zrzedzone)

I_m - natężenie dźwięku w punkcie obserwacji bez uwzględniania tłumienia powietrza

m- współczynnik pochłaniania en. akustycznej przez powietrze

I_r - natężenie w odległości r od źródła

r - odległość punktu obserwacji od źródła dźwięku

Współczynnik pochłaniania energii akustycznej

m = F (gęstość ośrodka, częstotliwość)

Gęstość ośrodka zależy od:

- temperatura T

- wilgotność w

- ciśnienie atmosferyczne p

7.Narysuj wykres ilustrujący zależność współczynnika pochłaniania energii akustycznej przez powietrze od wilgotności powietrza i częstotliwości fali akustycznej.

Ciężko mi to narysować na kompie, ale ten wykres jest pod koniec 2 wykładu!!!

8. Zdefiniuj pole fali swobodnej i pole dyfuzyjne.

Pole fali swobodnej - przestrzeń otwarta, obszar w którym występuje jedynie fala bezpośrednia od źródła, nie występują natomiast fale odbite i ugięte.

Pole dyfuzyjne - powstaje wtedy gdy mamy do czynienia z dużą liczba fal odbitych dobiegających z różnych kierunków.

9. Co to są mody drgań pomieszczenia i jak je się wyznacza.

Rodzaje fal stojących różniące się częstotliwością i konfiguracją przestrzenną nazywane są modami drgań, którym odpowiadają charakterystyczne dla danych proporcji bryły. Energia zawarta w poszczególnych modach jest proporcjonalna do … rezonatora i na ogół maleje wraz ze wzrostem rzędu modu. Mody wyznacza się metodą falową. Stosuje się ją na ogół, gdy pomieszczenie jest akustycznie małe. Wiedząc, że mody wyższych rzędów magazynują mniej energii, można wyznaczyć długość fali stojącej odpowiadającej najwyższemu znaczącemu modowi, a stąd określić górną częstotliwość graniczną stosowalności metody falowej. Częstotliwość graniczną interpretuje się jako granicę, poniżej której w polu dominują zjawiska falowe.

' gdzie

V - objętość pomieszczenia [m³]

T - czas pogłosu [s]

10.Omów założenia i zastosowanie metody źródeł pozornych.

Metoda geometryczna:1)promieniowa, 2)źródeł pozornych. Założenia:1)wymiary pomieszczenia >>λ (→f_gr),2)ze źródła dźwięku wychodzą ”promienie dźwiękowe” które podlegają prawom optyki, 3)źródło dźwięku punktowe, 4)pomijalne są zjawiska falowe, jedynym skutkiem superpozycji fal jest sumowanie energii.

Metoda źródeł pozornych polega na zastąpieniu ścian pomieszczeń układem pozornych źródeł dźwięku, rozmieszczonych w odpowiednio analizowanym obszarze. Bieg czoła fali śledzony jest wzdłuż tych kierunków, które pozwalają na dojście czoła fali od źródła dźwięku do punktu obserwacji z uwzględnieniem wszystkich znaczących odbiorników. Źródła pozorne wyższych rzędów, odpowiadające odbiciom wielokrotnym leżą w miejscach, które są punktami symetrycznymi względem odpowiednich płaszczyzn do źródeł rzędu niższego o 1. Na podstawie tej metody można określić kierunek dochodzenia fal odbitych na drodze o znanej długości. Metoda ta nie uwzględnia zjawiska uginania się fal na krawędziach powierzchni odbijających i efektu brzegowego występującego przy padaniu fali akustycznej.
r- odległość źródła pozornego od punktu obserwacji, Na- moc akustyczna rzeczywistego źródła, β- wsp. odbicia powierzchni. Fala rzeczywista odbita, wychodzaca ze źródła rzeczywistego o mocy Na zostaje zastapiona falą bezpośrednią w obrazie pozornym, która wychodzi ze źródła pozornego o mocy akustycznej Naβ i dochodzi do punktu obserwacji. (rysunek)

11.Co to są materiały i ustroje dźwiękochłonne (zastosowania).

Materiały dźwiękochłonne (porowate)- w których znaczną część ich objętości stanowią kanaliki wypełnione powietrzem (styropian, wełna mineralna, wata szklana, gazobeton, tynki porowate). Pochłanianie dźwięku przez materiały i wyroby dźwiękochłonne związane jest najczesciej z ich porowatą lub włóknistą stukturą. Służą do pochłaniania dźwięku. Cechy fizyczne: porowatość, oporność przepływu powietrza, wsp. porowatości. Materiały lepiej tłumiące to te, które odznaczają się większą opornością przepływu powietrza. Materiał powinien mieć dużą porowatość, duży wsp. porowatości powierzchni,( umożliwia to stosunkowo duże wniknięcie fal dźwiękowych do wnętrza materiału). Z drugiej strony powinien mieć dużą opornośc przepływu powietrza, regulując efektywną zmianę energii na energię cieplną.

Ustroje dźwiękochłonne- układ płaski lub przestrzenny, wykonany z jednego lub kilku materiałów, tak skonstruowanych, że jest to układ najczesciej rezonansowy pochłaniający dźwięk w określonym paśmie częstotliwości. Ustrój dźwiękochłonny wypełniony jest materiałem dźwiękochłonnym. O przydatności decyduje częstotliwość rezonansowa i charakterystyka wsp. pochłaniania dźwięku. Zastosowanie w adaptacji akustycznej pomieszczeń.

12.Omów metodę pomiaru pogłosowego wsp. pochłaniania.

Odbywa się w komorze pogłosowej. Sprowadzają się one do pomiaru czasu pogłosu w przypadku pustej komory i komory z próbką badanego materiału. Warunki pomiaru: 1)prostokątna próbka umieszczona na środku komory pogłosowej, 2)pole powierzchni próbki (s=10m² i s=65 m²). W komorze pogłosowej istnieje pole dyfuzycyjne, czyli zapewniony jesty równomierny rozkład gęstości fal odbitych i każdy kierunek dochodzenia fali odbitej jest jednakowo prawdopodobny. Czas pogłosu
A-chłonność komory pogłosowej,

T₁-średni czas pogłosu pustej komory, T₂-średni czas pogłosu komory z badanym materiałem.

13.Omów metodę pomiaru fizycznego wsp. pochłaniania.

Pomiaru dokonuje się za pomocą tzw. rury Kundta(gładka długa rura z przymocowanym na jednym końcu głośnikiem i umieszczonym na drugim końcu materiałem(we wnętrzu jest cienka rurka połączona z mikrofonem)). Układ ten stanowi sondę pozwalającą na wyznaczenie ciśnień akustycznych. Założenie: fala płaska, brak strat energii akus. w środowisku.
p_max- ciś. akustyczne w strzałce fali stojącej, p_min- ciś, akustyczne w węźle fali stojącej.

Mierzymy fizyczny wsp.pochłaniania (α). Włączając sinusoidalne źródło dźwięku powodujemy powstanie w rurze fali stojącej, dla której ciśnienia akustyczne w jej strzałkach i węzłach mogą być mierzone bezpośrednio za pomocą ruchomej sady mikrofonowej.

14.Narysój charakterystykę izolacyjności akustycznej przegrody pojedynczej jednorodnej.

I. Rezonans mechaniczny( efekt sztywności)- zalezy od pomiarów mechanicznych, II. Prawo masy, III. Efekt koincydencji (pojawiają się fale giętsze) Częstotliwość graniczna
M- masa 1m², B- sztywność na zginanie. (WYKRES)

15.Omów zjawisko koincydencji.

Dla częstotliwości większej od częstotliwości granicznej w przegrodach pojawiają się fale giętsze. Dla pewnych częstotliwości nastąpi zgodność prędkości rozchodzenia się fali giętkiej w przegrodzie z prędkością fal podłużnych w powietrzu. Następuje tzw. rezonans akustyczny między falami podłużnymi w powietrzu i giętszymi w przegrodzie jest to zjawisko koincydencji. W konsekwencji następuje bardziej intensywne przekazywanie energii akustycznej co oznacza obniżenie izolacji przegrody.

16. Omów prawo masy.

(dB) c- prędkość fali akustycznej , ζ₀-gęstość właściwa ośrodka, M_p- masa 1 m²przegrody, ω- 2Πf, f- częstotliwość fali akustycznej. Zmiana podatności układu i zmiana amplitudy drgań przy ustalonej częstotliwości siły wymuszającej zależy od masy ucisku. Jest to tzw. strefa wpływu masy. W obszarze nadrezonansowym, dla częstotliwości wymuszenia większych od częstości rezonansowych, wpływ własności sprężystych i tłumienie jest do pominięcia.

Jeżeli masa przegrody wzrasta 2-krotnie to izolacyjność wzrasta o 6 dB. Do pewnej częstotliwości granicznej f_gr przenoszenie energii akustycznej odbywa się głównie za pośrednictwem fal podłużnych. Powyżej f_gr pojawiają się fale giętsze. Prędkość rozchodzenia się fal giętszych zależy od częstotliwości.

17.Omów funkcje:

a)kanału słuchowego

Rozchodzące się w powietrzu fale dźwiękowe odbierane są przez ucho zewnętrzne. Poprzez kanał słuchowy docierają do ucha środkowego i wprawiają w drgania znajdujące się tam trzy kosteczki. Jest to przewód uszny o długości 25mm i s=7*9(mm²).Stabilizuje on temperaturę i wilgotność bębenka jest jak filtr mechaniczny. Pełni funkcję rezonatora: f_rez=2000Hz÷4000Hz wzmocnienie:10÷20dB.

b)ucha środkowego

Składa się z: młoteczka, kowadełka i strzemiączka. W przypadku dochodzenia wysokiego dźwięku jest on tłumiony.

Funkcje ucha środkowego:

• transmisyjna - przenoszenie energii z jednego ośrodka poprzez układ kostny do drugiego, różniących się znacznie swymi właściwościami (powietrze i ciecz o dużej lepkości),

• transformacyjne:

• zamiana energii akustycznej na mechaniczną i mechanicznej na zmiany ciśnienia w cieczy,

• wywołanie wyraźnych wrażeń słuchowych przez stosunkowo małe siły, co umożliwia konstrukcja układu 3 kosteczek

• ochronne:

• wyrównywanie ciśnień po obu stronach błony bębenkowej przez wykorzystanie trąbki słuchowej (Eustachiusza),

• przed działaniem nagłych, silnych dźwięków o odpowiednio długim czasie trwania, przez 2 mięśnie śróduszne (jeden zwiększa sztywność błony bębenkowej, wciągając ją do środka ucha środkowego, drugi osłabia połączenie ucha środkowego z wewnętrznym, przez zmianę drgań strzemiączka

c)Układu Cortiego

Ucho wewnętrzne mieści narząd Cortiego- wyłapujący wibracje o różnych częstotliwościach odpowiadające zróżnicowanej wysokości dźwięków.

18.Omów zjawisko mechanizmu obronnego (refleksu słuchowego)

Refleks słuchowy działa gdy poziomy będą przekraczały 80 dB. *mechanizm obuuszny, *L_progowe=80-90dB

Pracownicy przebywający przez dłuższy czas w hałasie o poziomie 85 decybeli, po pewnym czasie przyzwyczają się do niego. Mechanizm obronny narządu słuchu działa w ten sposób, że jego czułość maleje w miarę, jak hałas działa. Dlatego tak ważne jest, by przez pozostałą część doby tak wypoczywać, by czułość wróciła do pozycji wyjściowej. W przeciwnym razie grozi nam ubytek słuchu.

Efekt działania mięśni: 1)zmiana osi obrotu strzemiączka (90⁰), 2)naprężenie bębenka rośnie a naprężenie okienka owalnego maleje.

19. Wyjaśnij dlaczego hałas impulsowy jest bardziej szkodliwy aniżeli hałas ustalony.

hałas ustalony - poziom dźwięku A w określonym miejscu zmienia się w czasie nie więcej niż o 5 dB

hałas impulsowy - składający się z jednego lub wielu zdarzeń dźwiękowych, każde o czasie trwania < 1 sek, np wybuch, wystrzał ( może wywołać zaburzenia oddychania).

Niezbędny czas do uruchomienia mechanizmu obronnego ucha środkowego wynosi ok. 50-150ms. Natomiast od chwili ustania bodźca do powrotu mięśni i kostek do stanu wyjściowego trwa 200 ms - 1,2 s. Hałas impulsowy jest więc bardziej szkodliwy ze względu na pewną bezwładność układu obronnego, a co za tym idzie możliwość jego negatywnego działania hałasu w momencie gdy mechanizm obronny jeszcze nie reaguje.

20. Narysuj i omów obszar słyszenia

21. Omów wpływ hałasu na organizm

Odczuwanie i szkodliwość hałasu warunkują jego parametry fizyczne:

• poziom ciśnienia akustycznego

• widmo

• przebieg czasowy (ciągły, przerywany, impulsowy)

• czas działania (kumulacja)

Np. hałas impulsowy wysokoczęstotliwościowy jest gorszy w skutkach aniżeli ciągły niskoczęstotliwościowy (czynnik psychologiczny). Jeżeli nie akceptujemy hałasu, jego skutki sa szybciej widoczne (pozytywne nastawienie).

• zakłócenia równowagi emocjonalnej

• zmiany w wydzielaniu skórnym

• zaburzenia przewodu pokarmowego

• uszkodzenia słuchu

• zmiana rytmu oddechowego i akcji serca

• zmiana tętna i ciśnienia krwi

• bóle mięsni i stawów

a) słyszalnego

poziom dźwięku dB:

• <35 - nieszkodliwy, np. hałas świetlówki

• 35-70 - męczący dla układu nerwowego

• 70 - 85 - ujemnie wpływa na układ nerwowy (ból głowy), ubytki słuchu

• 85 - 130 - zmiany funkcjonowania układów: nerwowego (depresje), krążenia (zawały serca), oddechowego. występują także bardzo szybkie trwale ubytki słuchu.

• >130 - uszkodzenia: organu słuchu (błona bębenkowa), narządów wewnętrznych, choroby psychiczne.

b) infradźwiękowego

• senność,

• zmęczenie

• zaburzenia równowagi.

• dyskomfort

• depresje

Progi recepcji wibracji ~ próg recepcji słuchu + 20 dB

Rezonanse narządów wewnętrznych:

głowa	4 - 5Hz
kręgosłup	8Hz
wątroba	3 - 4Hz
kończyny dolne	5Hz
pęcherz moczowy	10 - 18Hz

c) ultradźwiękowego

• Oddziaływanie na narząd słuchu - ubytki słuchu. Na skutek zjawisk nieliniowych zachodzących w uchu, powstają subharmoniczne składowe o porównywlnych poziomach ciśnienia akustycznego L_p do L_p składowej podstawowej - powstają ubytki słuchu na częstotliwościach subharmonicznych składowych ultradźwiękowych.

• wzrost temperatury ciała

Q ~ f²

f>100 kHz

Najbardziej wrażliwe organy na podwyższenie temp:

• gruczoły dokrewne

• gałka oczna

• układ kostny płodu

• tkanka mózgowa

W czasie rozchodzenia się fali akustycznej w organizmie, część energii akust. zamienia się na ciepło. Ilość wydzielonego ciepła jest proporcjonalna w przybliżeniu do kwadratu częstotliwości.

• zwolnienie funkcjonowania układu krążenia: zwolnienie akcji serca, zmiany morfologiczne krwi.

• kawitacja akustyczna - powstawanie pęcherzyków powietrza pod wpływem fali akustycznej. Pęcherzyki powstają w czasie półokresów rozrzedzania się cząstek ośrodka, a zamykają się w czasie półokresów zagęszczania cząstek ośrodka.

A = V/2f

A - amplituda drgającej cząsteczki

22. Omów kryteria oceny hałasu w środowisku pracy

a) słyszalnego

Stanowisko pracy

w kabinach bezpośredniego sterowania bez łączności telefonicznej	75dB
w pomieszczeniach z maszynami i urządzeniami liczącymi, maszynami do pisania, dalekopisami i w innych pomieszczeniach o podobnym przeznaczeniu
w laboratoriach dyspozytorskich, biurach projektowych	65dB

Dyrektywa 2003/10/UE infradźwiękowego dn 6.02.2003 w sprawie minimalnych wymagań w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa dotyczącego ryzyka związanego z narażeniem pracownika na czynniki fizyczne (halas).

graniczne wartości ekspozycji	LEX 8h = 87dB Pc peak = 200Pa
graniczne wartości działania	LEX 8h = 83dB Pc peak = 140Pa
graniczne wartości działania	LEX 8h = 80dB Pc peak = 112Pa

b) infradźwiękowego

• Równoważny poziom ciśnienia akustycznego skorygowany charakterystyką C_T odniesiony do:

• 8h lub

• tygodnia pracy (40h) - wartość dopuszczalna 102dB

• Szczytowy poziom ciśnienia akustycznego

Wartość dopuszczalna 145 dB

c) ultradźwiękowego

• Równoważny poziom ciśnienia akustycznego w pasmach tercjowych odniesiony do:

• 8h lub

• tygodnia pracy (40h)

• Maksymalny poziom ciśnienia akustycznego (wartość skuteczna) L_max

Wartości dopuszczalne hałasu ultradźwiękowego (rop MIPS, 2002r):

częst. środkowa tercji [kHz]	Leg,T 8h lub 40h [dB]	Lmax [dB]
10	80	100
12,5
16
20	90	110
25	105	125
31,5	110	130
40	+20dB

23. Omów źródła hałasu ultradźwiękowego i infradźwiękowego

Drgania o niskiej częstotliwości poniżej 16 hz to infradźwięki. Odbierane są one jako pojedyncze impulsy lub nie wywołują wrażeń dźwiękowych.

Źródła naturalne:

• sztormy,

• silne wiatry,

• wyładowania atmosferyczne,

• duże wodospady,

• trzęsienie ziemi,

• wybuch wulkanu (te dwa ostatnie f = 0,01-3Hz Lp = 80-135 dB)

• niektóre zwierzęta np. wieloryby.

Źródła sztuczne:

• sprężarki tłokowe (200 - 1000 obr/min; f = 4 - 31,5 Hz; Lp = 90 - 130 dB)

• silniki spalinowe, okrętowe (Vobr < 130 obr/min; f = 4 - 100 Hz; Lp = 96 - 106 dB) - rezonanse konstrukcji

• lotnicze silniki odrzutowe (f = 4 - 31,5 Hz; Lp = 85 - 120 dB)

• młoty kuźnicze (f = 4 - 31,5 Hz; Lp = 91 - 105 dB)

• urządzenia energetyczne elektrowni cieplnych (np. Bełchatów f = 31,5 Hz; Lp = 120 dB)

• przemysł hutniczy (piece ?łukowe?) do 104 dB dla f = 4-31,5 Hz

• wentylatory przemysłowe, turbodmuchawy (f = 5 - 63 Hz; Lp = 90 - 108 dB)

• młyny młotkowe w koksowniach (Lp = 76 - 101 dB)

• urządzenia odlewnicze (Lp = 80 - 108 dB, fmax = 16 Hz)

• środki transportu: samochody ????, statki (silniki dieslowskie - f = 7 Hz, 13 Hz, 20 Hz, Lp = 130 dB), helikoptery (f = 11 Hz, Lp = 118 dB)

Źródła ultradźwięków

• myjki ultradźwiękowe (2/3 wszystkich źródeł)

• zgrzewarki ultradźwiękowe (fmax = 18 - 22 kHz, Max = 140 dB)

• drążarki ultradźwiękowe (fmax = 16 - 25 kHz, Max = 125 dB)

• urządzenia do rozbijania kamieni żółciowych, nerkowych, do nagrzewania chorych tkanek.

24. Ubytki słuchu j metody pomiaru (audiometria słowna i tonalna)

Audiometria jest to nauka o pomiarach słuchu. Dzieli się na obiektywna - bez czynnego udzialu pacjenta, bazujaca na odruchach warunkowych lub bezwarunkowych (np. zmiana akustycznej impedancji falowej ucha lub zmiana oporności skory) oraz subiektywna z czynnym udzialem pacjenta.

Audiometrię dzieli się na słowna oraz tonalna

audiometria slowna bazuje na listach słownych

∆L = L_badane - L_stnd [dB]

L_badane - poziom ciśnienia akustycznego przy którym zrozumiałość mowy dla osoby badanej jest 50%

L_stnd - poziom ciśnienia akustycznego, przy którym występuje zrozumiałość mowy 50% dla osoby o słuchu normalnym

audiometria tonalna:

- przy przewodnictwie kostnym

- przy przewodnictwie powietrznym (na ogół)

ubytek słuchu U_s [dB]

p - ciśnienie akustyczne odpowiadające progowi słyszenia badanej osoby

p_n - cisnienei akustyczne odpowiadające normalnemu progowi słyszenia

Wykres na str 20 przedstawia typowy rozwój uszkodzenia słuchu spowodowanego halasem w częstotliwościach audiometrycznych 1000, 2000, 3000, 4000 Hz jako funkcję okresu narażenia

Audiometr - przyrząd umożliwiający doprowadzenie do ucha scisle określonego powtarzalnego sygnalu akustycznego.

Choroba zawodowa - obustronny, trwały ubytek słuchu typu ślimakowego spowodowany halasem, wyrażony podwyższeniem progu słysz o wielkość co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym obliczany jako srednia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1,2 i 3 kHz.

(rop. ray min. z dn 30.07.2004 w sprawie wykazu chorob zawodowych)

wiek	ubytek słuchu [dB]
20	1,3
30	7,4
40	12,7
50	18,0
60	27,4
70	36,7
80	44,0

25. Kryteria oceny hałasu w środowisku zewnętrznym

Halas można podzielic na: infradźwiękowy, słyszalny i ultradźwiękowy.

W środowisku zewnetzrnym kryterium stanowi halas slyszalny

przepisy Pl 9.I.2002. Określa dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku:

• dopuszczalny poziom hałasu określa się wartością równoważnego poziomu dźwięku A dla czasu odniesienia T

6:00 - 22:00 T=16h

22:00 - 6:00 T=8h

• Dopuszczalny poziom halasu dla startów, lądowań i przelotów samolotów wyrażony wartością:

• długotrwałego średniego poziomu dźwięku A. Średnia wyznaczana na podstawie wielu pomiarów równoważnego dźwięku A (6 mscy najbardziej niekorzystnych pod względem akustycznym)

• ekspozycyjnego poziomu dźwięku A - poziom dźwięku A pojedynczego zdarzenia akustycznego 22-6

• Rodzaje terenów:

• pod zabudowę mieszkaniową

• pod szpitale i domy opieki społecznej

• pod budynki związane ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży

• na cele uzdrowiskowe

• na cele rekreacyjno - wypoczynkowe poza miastem

• UE wskaźnik całkowitego dokuczliwego hałasu:dzień-wieczór -noc: 55dB.

26. kryteria oceny hałasu w pomieszczeniach mieszkalnych

W pomieszczeniach mieszkalnych kryterium stanowi halas słyszalny i niskoczęstotliwościowy

Pomieszczenia do przebywania ludzi: 19 kategorii pomieszczeń.

Ocena hałasu przenikającego do pomieszczenia od:

• wszystkich źródeł łącznie usytuowanych poza tym pomieszczeniem L_{A eg, T}

• wyposażenie technicznego budynku oraz innych urządzeń w budynku i poza nim

L_Amax, L_Aśr lub L_{A eg, T},

T=16h (dzień)

T=8h (noc)

Pomieszczenia techniczne w budynkach mieszkalnych

• hydrofornie, maszynownie dźwigów, wentylatory dachowe

L_Amax w odl. 1m od źródła ≤ 65 dB

• transformatornie

L_Amax w odl. 1m od źródła ≤ 62 dB

27. Zasady ochrony przeciwdźwiękowej

• źródła - ograniczenie emisji hałasu

1. droga powietrzna bezpośrednia (kabiny, przegrody, ekrany, tłumiki, obudowy)

2. droga materiałowa (wibroizolacja)

3. adaptacja akustyczna (odbicia i ugięcia)

• człowiek - ograniczenie czasu ekspozycji i ochrony osobiste

• ograniczenie emisji energii akustycznej (Na obiżamy)

• ograniczenie czasu ekspozycji do T

• ochronniki słuchu

28.Aktywna redukcja hałasu (na czym polega zjawisko fizyczne, warunki pełnej redukcji, zastosowanie)

Typowy zakres częstotliwości dla aktywnych metod redukcji hałasu

tutaj jest wykres, ale nie udalo mi się z nim wygrac w wordzie.

Metody aktywne są bardzo dobre, obniżają nawet o 20dB.

Warunki aktywnej kompensacji:

• źródło pierwotne

• źródło kompleksowe

zał. ośrodek liniowy, źródła punktowe

Sygnał wypadkowy z(t) w punkcie P

z_p(t)=x_p(t) + y_p(t + τ) gdzie τ - opóźnienie czasowe wynikające z różnicy dróg propagacji fali ze źródeł S_p i S_k

Współczynnik kompensacji:

góra - moc sygnału kompensacyjnego, dół pierwotnego

0 < k ≤ 1 - pełna kompensacja

gdy k = 1 spełniona dla w₁ = w₂ i x = y

k = 1 => przypadek idealny, teoretyczny, który nigdy nie nastąpi

Układ podstawowy tłumika aktywnego

1. Wprowadzenie opóźnienia kompensacyjnego - czas potrzebny na przejście fali pierwotnej od mikrofonu do źródła kompensującego

2. Wprowadzenie przesunięcia fazy aktywnych sygnale kompensacyjnym aktywnych stosunku do sygnału pierwotnego.

Do aktywnych metod redukcji hałasu nalezą: ekrany, kabiny, adaptacja, tłumiki, .-wprowadzenie opóźnienia kompensującego czas potrzebny przejścia fali pierwotnej od mikrofonu do ośrodka kompensującego

-wprowadzenie przesunięcia fazy w sygnale kompensującym w stosunku do sygnału pierwotnego. Zastosowanie: nauszniki z aktywną redukcją hałasu

punkt obserwacji

Sp

Sk

układ

sterujący

falowód

mikrofon

---