Podział obserwacji

• optyczne

• radiowe (radioteleskopy)

• pozaatmosferyczne

Wpływa atmosfery na oserwacjie

• załamanie światła - refrakcja

• pochłanianie i rozpraszanie światła - ekstynkcja

• zawirowania powietrza -turbulencje

I prawo Keplera

Orbita każdej planety jest elipsą. Słońce znajduje się w jednym z ognisk elipsy. Punkt bliżej Słońca nazywamy peryhelium, a dalej aphelium. W przypadku elipsy wprowadza się mimośród (e)=c/a e<1

II prawo Keplera

Promień wodzący planety zakreśla w równych odstępach czasu równe pola. Z II pr. Keplera wynika, że prędkości liniowe planety są różne w zależności od odległości Słońca.

III prawo Keplera

Drugie potęgi okresów obiegu planet wokół Słońca są wprost proporcjonalne do trzecich potęg ich średnich odległości.

Słońce obiega 9 planet. Między Marsem, a Jowiszem znajduje się pas planetoid. Wszystkie planety obiegają Słońce w tym samym kierunku i w przybliżeniu tej samej płaszczyźnie. Orbitą każdej planety jest w przybliżeniu elipsa. Wiekszość planet, z wyjątkiem Wenus i Urana dokonuje obrotu wokół własnej osi w tym samym kierunku w jakim obiega Słońce. Słońce dokonuje również obrotu wokół własnej osi, jak również porusza się w kierunku gwiazdy Wegi.

Markury

Planeta najbliższa Słońcu. Posiada bardzo rozrzedzoną atmosferę Hel 98%, wodór 2% Budowa: jądro, płaszcz, skorupa. Powierzchnia przypomina powierzchnię Księżyca, występują na niej kratery i równiny.

Wenus

Budowa: jądro, płaszcz, skorupa. Druga planeta od Słońca. Temperatura 400 - 500 ^OC. Atmosfera składa się z 97% CO­₂, resztę stanowią inne fazy co jest rezultatem efektu cieplarnianego. Powierzchnię Wenus stanowią słabo urzeźbione równiny, wyżyny i łańcuchy górskie.

Mars

Budowa: jądro, płaszcz, skorupa. Powierzchnia ma zabarwienie czerwone, posiad silnie rozrzedzoną atmosferę w której skład wchodzi CO2 95% i N 5%. Powierzchnia Marsa poprzecinana jest korytami rzek, występują kratery, dużo wgłębień powstałych w wyniku uderzenia ziaren piasku noszonego przez wiatr. Mars posada czapy polarne. Dwa księżyce Fobos i Dejmos.

Jowisz

Budowa: jądro, ciekły wodór mataliczny, ciekły wodór, atmosfera. Posiada 16 księżyców. Największa planeta układu.

Saturn

Budowa: jądro, ciekły wodór metaliczny, ciekły wodór, atmosfera. Posiada widoczne pierścienie. Dużo Księżycy.

Uran

Planeta olbrzym. Osobliwością Urana jest położenie jego osi obrotu, lezącej niemal w płaszczyźnie obiegu planety wokół Słońca.

Neptun

1846. Przypomina Urana. Ma gęstą rozległą atmosferę. Dociera tam znikoma ilość promieni słonecznych. Powierzchnia pokryta zestalonymi gazami.

Pluton

1930. Powierzchnia pokryta zastalonymi gazami. Przypomina gigantyczną kulę śniegową. Księżyc Charon.

Prawo powszechnego ciążenia.

W ruchu planet występuje siła dośrodkowa, która zakrzywia ich tor.

Na podstawie praw Keplera możemy wywnioskować, że siła działająca na planety jest odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości. Newton sformułował prawo powszechnego ciążenia, które mówi, że wszystkie ciała przyciągają się wzajemnie siłami, które nazwano siłami powrzechnego ciążenia lub siłami grawitacji

Wartość stałej grawitacji została wyznaczona w 1798 przez Cavendlicha. Współczynnik ten wyznaczył przy pomocy wagi skręceń.

I uogólnione prawo Keplera.

Planety i komety pruszają się po jednej z krzywych stożkowych.

Właściwości przestrzeni wokół ciała o masie M zwanego źródłem pola polegający na tym, że inne ciała w niej umieszczone działają siły grawitacji nazywamy polem grawitacyjnym.

Natężenia pola jest to stosunek siły jak działa na masę umieszczoną w danym punkcie pola do wartości masy. Natężenie jest wielkością wektorową i kierunek i zwrot wektora jest zgodny z kierunkiem i zwrotem siły grawitacyjnej. Wartość natężenia pola grawitacyjnego zależy od masy źródła wprost pr. Natomiast od r² zależy odwrotnie. Pole grawitacyjne można przedstawić graficznie za pomocą lini pola lub lini natężenia pola grawitacyjnego. Natężenie pola jest cechą punktu pola, natomiast przyśpieszenie posiada ciało jeśli znajduje się w tym punkcie i działa na nie siła grawitacji.

Ciężar ciała związany jest z siłą grawitacji i odśrodkową bezwładności czyli jest to siła wypadkowa. W przypadku bieguna ciężar ciała jest równy sile grawitacji. Ciężar na równiku jest równy różeniy siły gr i odśr bezwładności

Miarą pracy wykonanej przez ciało A nad ciałem B jest iloczyn skalarny siły wywieranej przez ciało A na B i towarzyszącego jej działaniu przemieszczenia ciała B. Praca w polu grawitacyjnym zależy od masy źródła i masy ciała przemieszczonego oraz od zmiany odległości od źródła. Nie zależy od drogi po której poruszał się punkt.

Energię potencjalną posiada ciała zdolne do wykonania pracy.

Pierwsza prędkość kosmiczna jest to prędkość jaką należy nadać siału w kierunku poziomym aby obiegło ono Ziemię po orbicie okołoziemskiej.=7,9*10³

Druga prędkość kosmiczna to prędkość jaką należy nadać ciału aby oddaliło się od Ziemi nieskończenie daleko. Można ją obliczyć z zasady zachowania energi = 16,7*10³

Całkowita energia mechaniczna ciała wyrzuconego z Ziemi z V2 jest równa 0 daltego że energia kinatyczna równoważy potencjalną grawitacji

Satelita obiegający ziemię powinien mieć energię mechaniczną która jest sumą Ek i Ep a jej wartość będzie mniejsza od 0

Dla ciała o całkowitej energi mechanicznej większej lub równej zeru nie istnieje żadne ograniczenie położenia, czyli takie ciało znajduje się poza studnią potencjału.

Potencjałem pola grawitacyjnego nazywamy stusunek Ep punktu materilnego umieszczonego w danym punkcie pola do innego. Ze względu na skalarny charakter potencjał określa właściwości pola grawitacyjnego nie tylko w jednym punkcie, ale w całym zbiorze punktów równoległych od punktowego źródła tego pola. Ten zbiór tworzy kulistą powierzchnię na której potencjał pola jest jednakowy w każdym punkcie i nazywamy ją powierzchnię ekwipotencjalną lub izopotencjalną

Stan przeciążenia. Przyczyną pojawiania się dodatkowego nacisku jest przyśpieszony ruch ciała pod wpływem przyłożonej siły. Jeżeli ciała wywierają na siebie wzajemny nacisk niż ten jaki wywierają pod wpływem własnego ciężaru, mówimy, że są w stanie nieważkości.

Stan niedociążenia. Jeżeli ciała wywierają na siebie nacisk mniejszy od ich ciężaru, mówimy, że są w satnie niedociążenia.

Stan nieważkości. Brak wzajemnego nacisku ciał powodowany siłą grawitacji określamy mianem satnu nieważkości.

---