LABORATORIUM TECHNOLOGII REMONTÓW
AKADEMIA MORSKA	Katedra Materiałów Okrętowych i Technologii Remontów
Ćwiczenie Nr 3 Temat: Proces technologiczny naprawy pomp zębatych. PROWADZĄCY: mgr inż. W. Kończewicz	Nazwisko Imię Lewandowski Krystian Labuda Wojciech Richert Andrzej	ROK V
		Data wykonania ćwiczenia: 20/10/2004	GRUPA TRUOiP
		OCENA PODPIS …………… …………………

1. Cel ćwiczenia.

Celem ćwiczenia było praktyczne zapoznanie się z budową, zasadą działania oraz sposobem weryfikacji, pomiarów i napraw pomp zębatych.

2. Wstęp teoretyczny:

Podział pomp na podstawowe rodzaje: wyporowe o ruchu postępowo-zwrotnym organu roboczego tłokowe (nurnikowe) wielotłoczkowe przeponowe o ruchu obrotowo-zwrotnym organu roboczego skrzydełkowe o ruchu obrotowym organu roboczego łopatkowe zębate krzywkowe śrubowe ślimakowe labiryntowe inne o ruchu obiegowym organu roboczego o ruchu precesyjnym organu roboczego wirowe krętne odśrodkowe helikoidalne diagonalne śmigłowe odwracalne krążeniowe (samozasysające) z bocznymi kanałami peryferalne z pierścieniem wodnym strumieniowe

Cechą pomp wyporowych jest przetłaczanie z przestrzeni ssawnej do tłocznej kolejnych oddzielonych od siebie dawek cieczy. Charakteryzuje je ponadto oddzielanie przestrzeni tłocznej od ssawnej, dzięki czemu po unieruchomieniu pompy niemożliwy jest powrót cieczy z przestrzeni tłocznej, w której panuje wyższe ciśnienie, do przestrzeni ssawnej o ciśnieniu niższym. Oddzielenie obu przestrzeni uzyskuje się poprzez zawory ssawne, tłoczne, styk tłoka (pierścieni tłokowych) za ścianką cylindra, zewnętrznej powierzchni łopatek z kadłubem pompy lub powierzchni zębów albo zwojów wirników śrubowych między sobą i ściankami kadłuba.

W pompach zębatych elementem roboczym jest tłok obrotowy, wykonany w postaci koła zębatego. Każda pompa zębata składa się co najmniej z pary kół zębatych współpracujących ze sobą. Jedno z nich jest kołem napędzającym, drugie zaś- kołem napędzanym uzyskującym ruch obrotowy dzięki współpracy zębów obu kół.

3. Najczęściej występujące uszkodzenia oraz sposoby naprawy pomp zębatych.

Najczęstszymi uszkodzeniami pomp zębatych są uszkodzenia kadłubów, kół zębatych, czopów wałów i łożyska. Po naprawie pomp zębatych ich wydajność nie powinna spaść więcej niż 5% a ciśnienie tłoczenia o 3% w stosunku do ich parametrów nominalnych.

1. Weryfikacja i naprawa elementów pomp zębatych.

Kadłuby pomp regeneruje się lub wymienia na nowe. Nieszczelności powierzchni podziałowych kadłuba likwiduje się poprzez doskrobanie jeśli ich odchyłka jest mniejsza od 0,5 mm powyżej tej wartości stosuje się frezowanie lub struganie a następnie dogładza się skrobakiem.

Uszkodzenia korpusu powierzchni przylegania kołnierzy krućców ssania i tłoczenia likwiduje się poprzez przetoczenia płaszczyzn kołnierzy (nie więcej niż 15 % jego grubości znamionowej).

Pęknięcia żeliwnych kadłubów nie naprawia się za pomocą spawania. Niewielkie pęknięcia można naprawiać nadtopieniem, laminowaniem, szpachlowaniem kompozycją żywic syntetycznych. Przy regeneracji kadłubów należy zapewnić równoległość obrabianych płaszczyzn czołowych (0,02 mm/100mm).

Koła zębate wykazujące pęknięcia i wykruszenia zębów wymienia się na nowe niezbyt głębokie rysy, zadziory na powierzchni zębów usuwamy przez szlifowanie.

Przy próbach pomp zębatych po naprawie dopuszczalne jest zmniejszenie ich wydajności o max 5% a cisnienie tłoczenia do 3% w stosunku do wartości znamionowej

2. Przyrządy pomiarowe i schemat pomiarowy.

Pomiarom zostały poddane trzy pompy zębate: o zębach prostych, skośnych i daszkowych. Pomiary wykonywane były przy pomocy następujących przyrządów:

• Mikrometr- o dokładności pomiarowej 0,01 mm;

• Szczelinomierz - o dokładności pomiarowej 0,05 mm;

• Drut ołowiany;

Na podstawie poniższego rysunku zostały zmierzone następujące luzy:




	Pompa mała			Pompa średnia			Pompa duża
Luz między zębami A	0,39	0,37	0,36	0,82	0,85	0,84	0,47	0,45	0,44
		max 0,39			max 0,85			max 0,47
	Luz między korpusem a zębatką I B	0,1	0,1	0,1	0,2	0,2	0,2	0,15	0,15	0,15
		max 0,1			max 0,2			max 0,15
	Luz między korpusem a zębatką II B	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,05	0,05	0,05
		max 0,15			max 0,15			max 0,05
	Luz między pokrywą a zębatką C	0,21	0,21	0,22	0,38	0,36	0,36	0,18	0,21	0,23
		max 0,22			max 0,38			max 0,23

Na wewnętrznej części korpusu dużej pompy, zaobserwowaliśmy liczne i duże wżery które są wynikiem działania korozji wżerowej. W przedziale części roboczej pompy średniej obok wżerów stwierdziliśmy obecność wyżłobień (małych rowków zakreślających okręgi), które były efektem tarciem kół zębatych o korpus. Ponad to zauważyliśmy, że trzy zęby mają ubytki (wyłomy) w materiale. Kształt niektórych zębów został zmieniony (głowa zęba uległa zmniejszeniu), najprawdopodobniej przez występowanie dużego tarcia kół zębatych o korpus. W małej pompie zauważyliśmy podobnie jak wcześniej, obecność wżerów oraz zużycie cierne zębów kół. Zużycie to różniło się od poprzedniego równomiernością, wnioskujemy więc że pompa była eksploatowana ponad przewidywany czas pracy.

4

---