39.,40. Budowa i czynności narządu słuchu, równowagi oraz dróg i ośrodków nerwowych.

Ucho składa się z ucha zewnętrznego, środkowego, wewnętrznego.

Ucho zewnętrzne:

• Małżowina uszna - to fałd skórny we wnętrzu którego jest chrząstka sprężysta. Jej rola polega na chwytaniu fal dźwiękowych i kierowaniu ich do kanału przewodu słuchowego.

• Przewód słuchowy - ma ok. 2,5-3 cm długości i prowadzi wgląd kości skroniowej czaszki. Wyścielony skórą bogatą w gruczoły łojowe produkujące „woszczek” - substancję lepką i tłustawą, która namaszcza wnętrze ucha chroniąc je przed ciałami obcymi. Przewód słuchowy wewnętrzny zamyka błona bębenkowa, stanowiąca granicę z uchem środkowym.

Ucho środkowe

• Składa się z jamy bębenkowej, kosteczek słuchowych(młoteczek, kowadełko, strzemiączko), trąbki słuchowej i komórek sutkowych.

• Wypełnione powietrzem i wysłane błoną śluzową

• Od strony ucha zewnętrznego zamknięta jest błoną bębenkową, a od strony ucha wewnętrznego - ścianą błędnika gdzie są dwa okienka: okienko przedsionka i okienko ślimaka.

• Ze światem zewnętrznym ucho środkowe łączy się trąbką słuchową (trąbką Eustachiusza), która jest kanałem otwierającym się w nosowej części gardła. Dzięki temu przez jamę ustną wyrównuje się ciśnienie po obu stronach błony bębenkowej.

• Młoteczek, kowadełko i strzemiączko tworzą układ mechaniczny przenoszący drgania z błony bębenkowej na błonę okienka przedsionka.

• Komórki sutkowate to przestrzenie zawarte w obrębie wyrostka sutkowatego kości skroniowej. Łączą się ze sobą tworząc wspólny układ komunikujący się z jamą bębenkową.

Ucho wewnętrzne

• Wyróżniamy w nim: przedsionek, 3 kanały półkoliste, ślimak, przewód słuchowy wewnętrzny.

• Ślimak - narząd słuchu
  - kanał ślimaka owija się wokół wrzecionka
  - Blaszka kostna dzieli wnętrze kanału spiralnego na dwa przewody: górny, zwany schodami przedsionka, i dolny, zwany schodami bębenka. Oba przewody łączą się ze sobą u szczytu ślimaka małym otworkiem. Ponadto jest jeszcze przewód ślimaka błoniastego umieszczonego w kanale ślimaka kostnego. Tak więc kanał spiralny dzieli się na 3 części - środkowy - błoniasty, wypełniony endolimfą, oraz schody przedsionka i schody bębenka wypełnione perylimfą.
  - Dolna ściana ślimaka błoniastego nazywana jest błoną blaszki spiralnej i składa się ze strun słuchowych. Na niej też leży narząd Cortiego - to komórki słuchowe (rzęsate; właściwe receptory słuchowe) i komórki podporowe. Nad komórkami słuchowymi jest błona pokrywkowa.

• Kanały półkoliste - narząd równowagi
  - ułożone prostopadle względem siebie, dzięki czemu są zmysłem przestrzennym
  - bańka - wypukłość na końcu każdego kanału. Komórki zmysłowe mają włoski czuciowe sterczące do światła bańki, tak więc są one drażnione przez przelewającą się śródchłonkę podczas np. skłonów, obrotów ciała i głowy. Podrażnienie zostaje przekazane przez włókna nerwu do rdzenia, móżdżku i kresomózgowia, skąd płyną informacje do mięśni, wywołując zmianę ich napięcia wpływającego na zachowanie równowagi.

• Przedsionek (woreczek i łagiewka) - też narząd równowagi
  - w śródchłonce przedsionka znajdują się kryształki wapniowych soli kwasów fosforowych zwane otolitami. Przy ruchach śródchłonkę wywołują one zmienne ciśnienie na włoski komórek-receptorów, co umożliwia orientację w zmianie położenia ciała.

Nerw statyczno-słuchowy (VIII) doprowadza do mózgu (do części skroniowej) informacje dotyczące słuchu i równowagi.

---