Wprowadzenie

Zadanie 1.

	zł	wydatek	wpływ	koszt	przychód	inne
1. Wydano z magazynu materiały do zużycia	400
2. Przelano z rachunku bieżącego kwotę zobowiązania na rachunek dostawcy	300
3. Wystawiono fakturę za wykonane usługi	2000
4. Otrzymano fakturę z gazowni za zużyty gaz	120
5. Sporządzono listę płac za bieżący okres	540
6. Otrzymano zwrot niewykorzystanej gotówki, podjętej przez pracownika w postaci zaliczki na podróż służbową	30
7. Przelano z rachunku bieżącego wynagrodzenia pracowników na ich rachunki osobiste	500
8. Naliczono narzuty na wynagrodzenia	260
9. Naliczono planową amortyzację środków trwałych	230
10.Otrzymano czek jako zapłatę za wykonane usługi	320
11.Naliczono odsetki od kredytu bankowego	180
12.Ustalono wartość szkody spowodowanej powodzią	250
13.Wystawiono polecenie przelewu zobowiązania na rzecz kontrahenta	70
14.Przelano z rachunku bieżącego zobowiązania wobec ZUS	210
15.Wystawiono fakturę za odsprzedane zbędne materiały	100
16 .Zakupiono za gotówkę akcje spółki “Flora”	360

Zadanie do wykonania:

Przeprowadź analizę operacji w celu pogrupowania ich w przekroju kosztów, przychodów, strat nadzwyczajnych, wydatków i wpływów.

Zadanie 2.

		koszty rodzajowe	koszty mpk	koszty produktu	Inne
1. Wydano z magazynu materiały na cele produkcyjne (RW)	400
2. Wystawiono fakturę za sprzedane usługi	2000
3. Otrzymano fakturę z gazowni za zużyty gaz	120
4. Sporządzono listę płac za bieżący okres pracowników produkcyjnych	540
5. Sporządzono listę obciążeń wynagrodzeń pracowników produkcyjnych (ZUS, FP, FGŚP)	200
6. Przelano z rachunku bieżącego wynagrodzenia pracowników na ich rachunki osobiste	500
7. Naliczono planową amortyzację środków trwałych produkcyjnych	230
8. Naliczono opłatę za prowadzenie rachunku bankowego	180
9. Sporządzono listę płac za bieżący okres personelu niższego kierowniczego (mistrz, kierownik brygady)	150
Sporządzono listę obciążeń wynagrodzeń (ZUS, FP, FGŚP)	70
Naliczano podatek od środków Transportowych	65
12.Otrzymano fakturę za demontaż likwidowanego środka trwałego produkcyjnego	250
13.Wystawiono fakturę za odsprzedane zbędne materiały	150
14. Rozliczono koszty podróży służbowej pracownika administracji	70
15. Sporządzono listę płac za bieżący okres pracowników administracji	210
Sporządzono listę obciążeń wynagrodzeń administracji (ZUS, FP, FGŚP)	80
Wydano z magazynu do zużycia materiały biurowe (RW)	300
18. Otrzymano fakturę za transport materiałów produkcyjnych do magazynu przedsiębior.	230
19. Wydano do zużycia opakowania foliowe do pakowania wyrobów gotowych	500
20. Otrzymano fakturę z TP S.A.	300

PODZIAŁ KOSZTÓW

KOSZTY RODZAJOWE (PROSTE)	KOSZTY WG MIEJSC POWSTAWANIA - MPK
1. Zużycie materiałów i energii	1. Produkcja podstawowa
2. Usługi obce	2. Koszty wydziałowe
3. Podatki i opłaty	3. Produkcja pomocnicza
4. Wynagrodzenia	4. Koszty ogólnozakładowe
5. Świadczenia na rzecz pracowników
6. Amortyzacja	5. Koszty zakupu
7. Pozostałe koszty	6. Koszty sprzedaży

Klasyfikacje kosztów:

Kryterium klasyfikacji

Podział kosztów na:

Rodzaj kosztu

zużycie materiałów i energii

usługi obce

podatki i opłaty

wynagro-dzenia

świadczenia na rzecz pracowników

amortyzacja

pozostałe koszty

Treść ekonomiczna

proste

złożone

Według odmian działalności

działalność podstawowa

działalność pomocnicza

działalność zarządu

Związek z efektami pracy

bezpośrednie

pośrednie

Powiązanie z rozmiarami działalności

stałe

zmienne

Realizowane funkcje

zakupu

działalności podstawowej

sprzedaży

Możliwość kontroli

kontrolowane

częściowo kontrolowane

niekontrolowane

Zadanie 3.

W bieżącym miesiącu firma XYZ wykonała 2 000 szt. wyrobów A. Poniosła następujące koszty produkcyjne (w zł):

• zużycie materiałów 8 000

• wynagrodzenia 12 000

• świadczenia na rzecz pracowników 2 300

• amortyzacja 1 700

• usługi obce 2 000

Poza tym całkowite koszty administracyjne wyniosły 5 000 zł.

Sprzedano 1500 szt. produktów gotowych A po cenie 20 zł/szt.

Oblicz:

1. Koszt produktu gotowego A,

2. Sporządź rachunek wyników za miesiąc działalności,

3. Wskaż koszty produktu i okresu.

Zadanie 4.

Przedsiębiorstwo odzieżowe nabyło kilka lat temu materiały „non iron” do produkcji męskich koszul za kwotę 10.000 zł. Ponieważ materiał wyszedł z mody, nie ma raczej możliwości wykorzystania go do dalszej produkcji. Jednakże pojawił się ostatnio klient gotów kupić dokładnie 600 koszul wytworzonych z takiego materiału, płacąc 20 zł za sztukę. Aby uszyć koszulę, przedsiębiorstwo musi ponieść dodatkowo koszt robocizny bezpośredniej wynoszący 4 zł za sztukę oraz koszty stałe wynoszące 600 zł. Wykonanie zamówienia wymagać będzie zużycia całego materiału „non iron”.

Na podstawie poniższych informacji oceń, czy przedsiębiorstwo powinno przyjąć zamówienie?

Zadanie 5.

W przedsiębiorstwie produkcyjnym w danym miesiącu poniesiono następujące koszty rodzajowe: zużycie materiałów biurowych - 150 zł, amortyzacja maszyn produkcyjnych - 1000 zł, dzierżawa pomieszczeń biurowych - 1600 zł, wynagrodzenie pracowników administracyjnych - 6000 zł, koszty obróbki obcej produktów - 3200 zł, wynagrodzenia pracowników produkcyjnych - 15 000 zł, zużycie energii na wydziale produkcyjnym - 5000 zł, wynagrodzenie kierownika wydziału działalności podstawowej - 1200 zł, amortyzacja programów komputerowych - 300 zł, podróż służbowa kierownika wydziału - 200 zł, zużycie materiałów podstawowych - 8000 zł.

Na podstawie danych o kosztach rodzajowych ustal miejsca ich powstawania.

Zadanie 6.

W firmie handlowej wyodrębnia się następujące ośrodki odpowiedzialności za koszty (miejsca powstawania kosztów): biuro, hurtownię oraz dwa sklepy. W ciągu miesiąca poniesiono wymienione koszty: amortyzacja urządzeń komputerowych w biurze - 650 zł, zużycie opakowań - 1800 zł (w tym: 60% sklep I, 40% sklep II), zużycie materiałów biurowych - 230 zł, wynagrodzenia pracowników biurowych - 2500 zł, wynagrodzenia pozostałych pracowników - 8000 zł (w tym: 40% sklep I, 40% sklep II, 20% hurtownia), składki na ubezpieczenia społeczne, FP i FGŚP, płacone przez pracodawcę - 5300 zł, (w tym składki dotyczące pracowników biurowych 800 zł), usługi telekomunikacyjne - 4200 zł (biuro 1600 zł, hurtownia 1300 zł, sklep I - 800 zł, sklep II - 500 zł), zużycie energii - 3700 zł (w tym: biuro - 650 zł, hurtownia - 1200 zł, sklep I - 850 zł, sklep II - 1000 zł).

Na podstawie danych ustal koszty poszczególnych miejsc powstawania kosztów.

Zadanie domowe: Klasyfikacja kosztów dla potrzeb wyniku finansowego

Zadanie 7.

W Spółce “Mix” w okresie sprawozdawczym wystąpiły następujące zdarzenia gospodarcze (w zł):

1. Wystawiono fakturę za sprzedaż zbędnego samochodu	8.000
2. Naliczono odsetki od kredytu bankowego	200
3. Ustalono wartość urządzenia zniszczonego w wyniku wyładowań atmosferycznych:
- wartość początkowa	1.200
- dotychczasowe umorzenie	400
4. Ustalono nieplanowe odpisy amortyzacyjne od środków trwałych	600
5. Otrzymano darowiznę komputera	900
6. Ustalono koszty inwestycji, które nie przyniosły efektu gospodarczego	5.000
7. Amortyzacja planowa majątku trwałego w okresie sprawozdawczym wynosi	1.820
8. Zapłacono grzywnę za nieterminowe wykonanie umowy	300
9. Wyceniono niedobory inwentaryzacyjne	120
10. Otrzymano dotację do budynków mieszkalnych	1.500
11. Wykazano nadwyżki materiałów wynikające z błędów w pomiarze zużycia	250
12. Wystawiono faktury za wykonane usługi	18.000
13. Dokonano odpisów aktualizujących wartość zapasu materiałów	220
14. Zlikwidowano rzutnik pisma
- wartość początkowa	5.000
- dotychczasowe umorzenie	4.600
15. Zaksięgowano wynagrodzenia pracowników administracji	6.350
16. Rozwiązano rezerwę na należności sporne dochodzone na drodze sądowej	600
17. Otrzymano odsetki z tytułu nieterminowej zapłaty należności	1.000
18. Wystawiono fakturę za sprzedane materiały biurowe	930
19. Utworzono rezerwę na odprawy pośmiertne	1.550
20. Wydano materiały biurowe nabywcy	700
21. Ustalono wartość sprzedanego samochodu
- wartość początkowa	15.000
- dotychczasowe umorzenie	9.000
22. Naliczono podatki należne budżetowi
- VAT od pozostałej działalności	1.800
- od nieruchomości	500
23. Sprzedano udziały w obcym przedsiębiorstwie
- wartość w cenie sprzedaży	4.000
- wartość w cenie nabycia	3.000

Zadania do wykonania:

Pogrupuj odpowiednio podane operacje ustalając:

I. Koszty działalności operacyjnej

II. Przychody ze sprzedaży produktów, materiałów i towarów

III. Pozostałe koszty operacyjne

IV. Pozostałe przychody operacyjne

V. Koszty finansowe

VI. Przychody finansowe

VII. Straty nadzwyczajne

VIII. Zyski nadzwyczajne

Działalność pomocnicza i rozliczanie kosztów

Zadanie 8.

Przedsiębiorstwo wytwarza trzy asortymenty wyrobów w jednym dziale produkcji podstawowej.

Produkowane wyroby charakteryzują się następującymi cechami:

Wyrób	Robocizna bezpośr. (zł)	Materiały bezpośr. (zł)	Waga (kg)	Czas pracy maszyn (mg)	Czas pracy ludzi (rg)	Cena sprzedaży (zł)
A	50	60	1,8	1,5	2,0	200
B	25	50	1,2	1,8	2,2	150
C	15	35	2,0	1,2	1,8	120
Σ	90	145	5	4,5	6,0	-

Koszty wydziałowe wynosiły 180 zł.

POLECENIA

1. Ustalić zakładowy koszt wytworzenia wyrobów A, B, C, przyjmując za podstawę rozliczenia kosztów wydziałowych: wagę wyrobów, czas pracy maszyn, czas pracy ludzi, płace bezpośrednie.

2. Porównaj wyniki obliczeń uzyskane w poszczególnych wersjach.

3. Przy którym z kluczy rozliczeniowych poszczególne wyroby wykazują najwyższą nadwyżkę ceny sprzedaży ponad koszt wytworzenia.

Zadanie 9.

Przedsiębiorstwo produkcyjne Alfa posiada trzy wydziały produkcji pomocniczej: kotłownia, wydział transportu i wydział remontów, oraz produkcję podstawową i wydział produkcji podstawowej. W bieżącym miesiącu (wrześniu) poniesione zostały następujące koszty:

produkcja podstawowa (koszty bezpośrednie)	41 800
wydział produkcji podstawowej (koszty pośrednie)	10 450
wydział produkcji pomocniczej w tym:	8 700
- kotłownia	1 200
- wydział transportu	4 500
- wydział remontów	3 000
Zarząd	15 625

Wydziały pomocnicze wykonały następującą wielkość świadczeń:

odbiorca ⇒	wydział transportu	wydział remontów	wydział produkcji podstawowej	zarząd	RAZEM
dostawca ⇓
kotłownia (t pary)	50	100	600	50	800
wydział transportu (km)		200	1630		1830
wydział remontów (rg)			300	65	365

POLECENIA:

Ustal rzeczywiste koszty świadczeń wydziałów pomocniczych. Rozlicz koszty wydziałów pomocniczych.

Mapa kosztów

ARKUSZ ROZWIĄZANIA

	Kotłownia	Wydział transportu	Wydział remontowy	Wydział produkcji podstawowej	Zarząd	Produkcja podstawowa	Razem
koszty
K →
WT →
WR →
RAZEM

Zadanie 10.

Przedsiębiorstwo posiada dwa wydziały produkcji pomocniczej - elektrownię i kotłownię.

W bieżącym okresie sprawozdawczym koszty pierwotne na tych wydziałach były następujące:

elektrownia	15 640
kotłownia	20 000

Elektrownia wyprodukowała w ciągu okresu obrachunkowego 50 000 kWh, z czego zużyto w:

kotłowni	10 000 kWh
wydziale podstawowym I	20 000 kWh
wydziale podstawowym II	15 000 kWh
zarządzie firmy	5 000 kWh

Kotłownia ogrzała pomieszczenia o łącznej powierzchni 400 m² w tym:

elektrownię	40 m^2
wydział podstawowy I	180 m^2
wydział podstawowy II	120 m^2
zarząd firmy	60 m^2

Mapa kosztów:

POLECENIE 1:

1.Rozlicz koszty wydziałów produkcji pomocniczej po kosztach rzeczywistych przyjmując za podstawę rozliczenia powierzchnię grzewczą lub wielkość zużytej energii.

Arkusz rozwiązania:

	Elektrownia	Kotłownia	Wydział podstawowy I	Wydział podstawowy II	Zarząd	RAZEM
Koszty
z elektrowni
z kotłowni
RAZEM

Zadanie 11.

Wytwórnia „Jabłoński i S-ka” produkuje w trzech wydziałach wyroby gotowe: N, O, P. Koszty wytwórni ilustruje tabela:

Koszty	Wydział I	Wydział II	Wydział III
Materiały bezpośrednie:
Wyrób N	1200	240	160
Wyrób O	800	560	640
Wyrób P	560	1360	1120
Wynagrodzenia bezpośrednie:
Wyrób N	2000	1360	1440
Wyrób O	1400	960	560
Wyrób P	600	2800	1040
Koszty wydziałowe	8000	5200	4000

Koszty zarządu wynoszą 36 000 PLN.

Koszty wydziału I rozlicza się na wyroby według płac bezpośrednich tego wydziału.

Koszty wydziału II i III są rozliczane na wyroby proporcjonalnie do czasu ich wytworzenia. Zużycie czasu pracy na wydziale II wynosi:

• dla wyrobu N 120 roboczogodzin

• dla wyrobu O 60 roboczogodzin

• dla wyrobu P 340 roboczogodzin

razem 520 roboczogodzin.

Zużycie czasu pracy na wydziale III wynosi:

• dla wyrobu N 60 maszynogodzin

• dla wyrobu O 20 maszynogodzin

• dla wyrobu P 120 maszynogodzin

razem 200 maszynogodzin.

W celu ustalenia kosztu całkowitego (pełnego) koszty zarządu rozlicza się na wyroby
w stosunku do technicznego kosztu wytworzenia.

Polecenie: Dokonaj kalkulacji wyrobów wiedząc, że wykonano: 100 sztuk wyrobów N, 80 sztuk wyrobów O oraz 100 sztuk wyrobów P.

Zadanie 12.

Zakład „Gama” sp. z o.o. (podatnik VAT) wytwarza w jednym wydziale podstawowym dwa wyroby A i B. Spółka prowadzi również warsztat remontowy, wykonujący usługi głównie na rzecz wydziału podstawowego i zarządu. Koszty wydziałowe są rozliczane na produkty w stosunku do wynagrodzeń bezpośrednich. Spółka rozpoczęła działalność z dniem 1.12.200X. Do 31.12.200X poniosła koszty i uzyskała przychody, które zostały przedstawione w poniższych zapisach.

W ostatnich dniach grudnia dokonane zostały następujące operacje gospodarcze:

1. Zużycie materiałów na podstawie dowodów RW:

a) bezpośrednio do produkcji A 20 000 zł

b) bezpośrednio do produkcji B 18 000 zł

c) w wydziale produkcji podstawowej 4 050 zł

d) dla potrzeb warsztatu remontowego 5 000 zł

e) na rzecz zarządu 2 950 zł

razem 50 000 zł

2. Lista wynagrodzeń brutto pracowników zatrudnionych:

1. bezpośrednio przy produkcji wyrobu A 8 000 zł

2. bezpośrednio przy produkcji wyrobu B 6 000 zł

3. w wydziale produkcji podstawowej 6 000 zł

4. w warsztacie remontowym 2 000 zł

5. w zarządzie spółki 10 000 zł

razem 32 000 zł

3. Świadczenia na rzecz pracowników (składki ZUS i Fundusz Pracy) wynoszą ok. 20% wynagrodzeń brutto.

4. Faktury VAT za wykonane przez PKS przewozy, które obciążają:

1. wydział produkcji podstawowej 2 000 zł

2. zarząd spółki 2 000 zł

razem 4 000 zł

c) VAT 880 zł

kwota faktury 4 880 zł

5. Faktura VAT za remont wydziału podstawowego:

a) koszt remontu 60 000 zł

b) podatek VAT 13 200 zł

c) kwota faktury 73 200 zł

Koszt remontu wydziału produkcji podstawowej rozlicza się przez okres jednego roku.

6. Rozliczenie kosztów warsztatu remontowego, który wykonał dla:

1. wydziału produkcji podstawowej 600 rb

2. zarządu 200 rb

razem 800 rb

7. Rozliczenie kosztów wydziału podstawowego.

8. Przyjęcie do magazynu z produkcji:

1. 2 500 szt. wyrobów gotowych A, po koszcie .............. szt.

2. 1 000 szt. wyrobów gotowych B .............. szt.

9. Wydanie odbiorcom (dowód WZ) sprzedanych produktów:

1. 2 000 szt. wyrobów A

2. 5 00 szt. wyrobów B

10. Faktura dla odbiorców produktów:

a) 2 000 szt. wyrobów gotowych A po 35 zł/szt. 70 000 zł

b) 500 szt. wyrobów gotowych B po 60 zł/szt. 30 000 zł

razem 100 000 zł

c) VAT 22 000 zł

kwota faktury 122 000 zł

Polecenia:

1. Rozlicz koszty według podanych kluczy.

2. Ustal koszt jednostkowy wytworzenia produktów A i B.

3. Ustal wynik na sprzedaży produktów.

Kalkulacja podziałowa prosta

Zadanie 13.

Przedsiębiorstwo “Omega” wytwarza masowo jednorodne produkty “R” przy produkcji których, zużycie materiałów bezpośrednich następuje sukcesywnie w miarę postępu procesu technologicznego.

W bieżącym okresie sprawozdawczym wyprodukowano 2500 sztuk wyrobów gotowych, które przyjęto do magazynu (produkcja w toku na początek i koniec okresu nie wystąpiła).

Koszty produkcji bieżącego okresu sprawozdawczego, ujęte na koncie “Produkcja podstawowa” kształtowały się następująco:

1. Zużycie materiałów bezpośrednich wg cen nabycia 109125

2. Płace bezpośrednie wraz z narzutami 174600

3. Razem koszty bezpośrednie 283725

4. Koszty wydziałowe 153775

5. Koszt wytworzenia produktów 437500

Ustal jednostkowy rzeczywisty koszt wytworzenia produktu gotowego “R” oraz strukturę kosztu jednostkowego

Zadanie 14.

W Zakładach Rybnych “Lasota” uwędzono w ciągu miesiąca 1800 kg ryb jednego gatunku oraz zaawansowano w 25% proces wędzenia następnych 800 kg ryb tego samego gatunku. Produkcja w toku na początek okresu nie wystąpiła. W omawianym okresie poniesiono następujące koszty:

1. Zużycie surowca rybnego 26 000

2. Paliwo technologiczne 6 000

3. Opakowania bezpośrednie 3 600

4. Płace bezpośrednie z narzutami 16 000

5. Koszty wydziałowe 8 000

1. Ustal jednostkowy, rzeczywisty koszt 1 kg ryby wędzonej ogółem i według pozycji kalkulacyjnych

2. Wyceń produkty gotowe i produkty w toku w rzeczywistym koszcie ich wytworzenia.

Zadanie 15.

W przedsiębiorstwie “Alfa” wytwarzającym masowo jednorodne produkty, konto “Produkcja podstawowa” - po rozliczeniu kosztów wydziałowych wykazywało następujące koszty:

1. Zużycie materiałów bezpośrednich wg cen zakupu 50 000

2. Narzut kosztów zakupu 2 000

3. Płace bezpośrednie z narzutami 20 400

4. Koszty wydziałowe 6 800

W bieżącym okresie wyprodukowano i przyjęto do magazynu 8000 sztuk wyrobów gotowych, a w przerobie na koniec okresu znajdowało się 2000 sztuk produktów, których zaawansowanie przerobu wynosiło 25%. Zużycie materiałów bezpośrednich przy produkcji wyrobów następuje w całości na początku procesu technologicznego.

I. Ustal jednostkowy, rzeczywisty koszt wytworzenia produktu gotowego oraz produktu w toku

II. Wyceń wytworzone w ciągu okresu sprawozdawczego produkty gotowe produkty w toku w kosztach tego okresu.

Zadanie 16.

Przedsiębiorstwo “Saturn” wytwarza masowo jednorodne produkty “Z”, przy produkcji których zużycie materiałów bezpośrednich następuje sukcesywnie w miarę postępu technologicznego.

W bieżącym okresie wyprodukowano i przyjęto do magazynu 15000 sztuk produktów gotowych oraz rozpoczęto produkcję następnych 5000 sztuk, które z punktu widzenia poniesionych kosztów zostały zaawansowane w 60%.

Poniesiono następujące koszty:

1. Zużycie materiałów bezpośrednich wg cen zakupu 12 600

2. Narzut kosztów zakupu 1 800

3. Płace bezpośrednie z narzutami 51 300

4. Koszty wydziałowe 19 800

I. Ustal jednostkowy, rzeczywisty koszt wytworzenia produktu gotowego oraz produktu w toku

II. Wyceń wytworzone w ciągu okresu sprawozdawczego produkty gotowe i produkty w toku w kosztach tego okresu.

Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami

Zadanie 17.

Przedsiębiorstwo zajmuje się wykonywaniem odlewów gipsowych do rzeźb (popiersia) i płaskorzeźb (portrety). Wykonanie rzeźby pochłania dwa razy więcej gipsu niż wykonanie płaskorzeźby. Natomiast na odlew płaskorzeźby potrzeba dwa razy więcej czasu niż na odlew rzeźby. W bieżącym miesiącu wykonano 20 rzeźb i 10 płaskorzeźb.

Poniesiono następujące koszty: materiały 30 000

pozostałe koszty 20 000

Ustal jednostkowy rzeczywisty koszt wytworzenia rzeźby i płaskorzeźby.

Wyceń wytworzone odlewy w rzeczywistym koszcie ich wytworzenia.

Zadanie 18.

Przedsiębiorstwo produkcyjne “Mega” wytwarza masowo, w tym samym procesie technologicznym i z tego samego surowca, który zużywany jest sukcesywnie w miarę postępu procesu produkcji, różnorodne produkty.

W bieżącym okresie sprawozdawczym wyprodukowano i przyjęto do magazynu:

• 100 szt. produktów gotowych “P”

• 250 szt. produktów gotowych “R”

Poniesiono następujące koszty:

Produkcja podstawowa 8 450

w tym: zużycie materiałów bezpośrednich 3 250

płace bezpośrednie z narzutami 5 200

Koszty wydziałowe 2 925

I. Ustal jednostkowy, rzeczywisty koszt wytworzenia produktów “P” i “R” wiedząc, że zarówno koszty zużycia materiałów, jak i koszty przerobu kształtują się proporcjonalnie do wagi produktów wynoszącej odpowiednio: dla produktu “P” - 1,5kg; dla produktu “R” - 2kg.

II. Wyceń wytworzone i przyjęte do magazynu produkty gotowe “P” i “R” w rzeczywistym koszcie ich wytworzenia.

Zadanie 19.

Przedsiębiorstwo przemysłowe “Saturn” wytwarza masowo, w tym samym procesie technologicznym i z tego samego surowca, którego zużycie następuje w całości (jednorazowo) w momencie rozpoczęcia produkcji, różnorodne produkty.

W bieżącym okresie sprawozdawczym wyprodukowano i przyjęto do magazynu:

• 6000 szt. produktów gotowych “A”

• 4500 szt. produktów gotowych “C”

Konta zespołu 5 - “Koszty według typów działalności i ich rozliczenie” grupujące koszty produkcji -wykazywały następujące salda:

Produkcja podstawowa 196 350

w tym: zużycie materiałów bezpośrednich 89 250

płace bezpośrednie z narzutami 107 100

Koszty wydziałowe 58 650

I. Ustal jednostkowy, rzeczywisty koszt wytworzenia produktów “A” i “C” wiedząc, że zarówno koszty zużycia materiałów, jak i koszty przerobu kształtują się proporcjonalnie do wagi produktów wynoszącej odpowiednio: dla produktu “A”- 2kg; dla produktu “C” - 3kg.

II. Wyceń wytworzone i przyjęte do magazynu produkty gotowe “A” i “C” w rzeczywistym koszcie ich wytworzenia.

Zadanie 20.

Przedsiębiorstwo “Alf” produkuje masowo wyroby “P” i “Q”. Proces technologiczny odbywa się w jednym wydziale produkcyjnym i oparty jest na tym samym surowcu, którego zużycie następuje sukcesywnie w miarę postępu produkcji.

W bieżącym okresie sprawozdawczym wytworzono:

• 1000 szt. produktów gotowych “P”

• 400 szt. produktów w toku “P”, których stopień zaawansowania kosztowego w stosunku do produktu gotowego wynosi 60%

• 2200 szt. produktów gotowych “Q”

• 800 szt. produktów w toku “Q”, których stopień zaawansowania kosztowego w stosunku do produktu gotowego wynosi 50%

Koszty produkcji bieżącego okresu sprawozdawczego ujęte na koncie “Produkcja podstawowa” kształtowały się następująco:

1. Zużycie materiałów bezpośrednich według cen nabycia 162 000

2. Koszty przerobu (płace bezpośrednie z narzutami, koszty wydziałowe) 648 000

I. Ustal jednostkowy, rzeczywisty koszt wytworzenia produktów gotowych “P” i “Q” oraz produktów w toku (“P” i “Q”) wiedząc, że zarówno koszty z tytułu zużycia materiałów, jak i koszty przerobu kształtują się proporcjonalnie do wagi produktów, która wynosi: dla produktu “P” - 2,5kg; dla produktu “Q” - 4kg

II. Wyceń produkty gotowe i produkty w toku w rzeczywistym koszcie ich wytworzenia.

Zadanie 21.

Przedsiębiorstwo “Beta” produkuje masowo wyroby “F” i “G”, w tym samym procesie technologicznym, który odbywa się w jednym wydziale produkcyjnym i oparty jest na tym samym surowcu, którego zużycie następuje w całości na początku procesu technologicznego.

W bieżącym okresie sprawozdawczym wytworzono:

• 3000 szt. produktów gotowych “F”

• 1100 szt. produktów w toku “F”, których stopień zaawansowania przerobu w stosunku do produktu gotowego wynosi 60%

• 2600 szt. produktów gotowych “G”

• 900 szt. produktów w toku “G”, których stopień zaawansowania przerobu w stosunku do produktu gotowego wynosi 60%

Koszty produkcji bieżącego okresu sprawozdawczego, ujęte na koncie “Produkcja podstawowa” kształtowały się następująco:

1. Zużycie materiałów bezpośrednich wycenione według cen nabycia 52 390

2. Koszty przerobu (płace bezpośrednie z narzutem, koszty wydziałowe) 84 835

I. Ustal jednostkowy, rzeczywisty koszt wytworzenia produktów gotowych “F” i “G” oraz produktów “F” i “G” w toku, wiedząc że zarówno koszty z tytułu zużycia materiałów jak i koszty przerobu kształtują się proporcjonalnie do wagi produktów, która wynosi: dla produktu “F” - 1,5kg; dla produktu “G” - 4kg.

II. Wyceń produkty gotowe i produkty w toku w rzeczywistym koszcie ich wytworzenia.

Kalkulacja doliczeniowa

Zadanie 22.

Przedsiębiorstwo realizuje dwa zlecenia produkcyjne. Zlecenie I związane było z produkcją 50 szt. wyrobu gotowego “A”, zlecenie II natomiast zostało złożone przez kontrahenta na 80 szt. wyrobu “B”. Koszty zaewidencjonowane w karcie kalkulacyjnej przedstawiono w poniższej tabeli:

Wyszczególnienie	Zlecenie I	Zlecenie II	Razem
Materiały bezpośrednie Robocizna bezpośrednia Koszty wydziałowe	6 700 4 500	5 300 3 500	4000

Koszty wydziałowe są rozliczane na produkowane wyroby na podstawie robocizny bezpośredniej.

Na podstawie powyższych informacji ustal koszt jednostkowy wyrobu “A” i “B”

Zadanie 23.

Koszty poniesione przez przedsiębiorstwo przedstawiono w tabeli. Wytworzono wówczas

50 szt. wyrobu “A” oraz 200 szt. wyrobu “B”. Koszty pośrednie są rozliczane za pomocą następujących kluczy podziałowych:

1. koszty wydziałowe - proporcjonalnie do robocizny bezpośredniej

2. koszty ogólnozakładowe - według kosztów bezpośrednich.

Pozycje kalkulacyjne kosztów	Kwota	Koszty produktu “A”	Koszty produktu “B”
Materiały bezpośrednie Robocizna bezpośrednia Koszty wydziałowe Koszty ogólnozakładowe Razem	8 000 6 500 2 600 1 450 18 550	4 000 4 000	4 000 2 500

Na podstawie danych zawartych w tabeli ustal jednostkowy koszt wytworzenia obydwu wyrobów.

Kalkulacja ABC

Zadanie 24.

Przedsiębiorstwo produkuje dwa wyroby A i B. Podstawowe dane są następujące:

Wyszczególnienie	Wyroby		Razem
		A		B
wielkość produkcji (w szt.) koszty materiałów bezpośrednich (w zł) płace bezpośrednie z narzutami (w zł) koszty pośrednie (wydziałowe w zł) w tym: roboczogodziny na jednostkę produkcji maszynogodziny na jednostkę produkcji liczba dostaw materiałów liczba serii produkcyjnych	100 1 500 2 400 0,8 1,5 5 10	1200 18 000 21 600 1 1 25 30	- 19 500 24 000 38 400 1280 1350 30 40

Na podstawie analizy ustalono, że na koszty pośrednie w kwocie 38 400 zł składają się koszty następujących działań [zł]: koszty działania

• dostaw materiałów 9 000 [liczba dostaw]

• technicznego przygotowania produkcji 13 200 [liczba serii]

• utrzymania ruchu maszyn 16 200 [mgodz]

Skalkuluj koszty jednostkowe wyrobu A i B, stosując:

1. tradycyjny sposób kalkulacji doliczeniowej; za podstawę rozliczenia należy przyjąć sumę płac bezpośrednich i/lub sumę roboczogodzin

2. kalkulację ABC

Zadanie 25.

Przedsiębiorstwo produkcyjne wytwarza trzy wyroby „X”, „Y”, „Z”. W ostatnim miesiącu sprzedano:

20 000 szt. wyrobu „X”, 18 000 szt. wyrobu „Y” i 10 000 szt. wyrobu „Z”. Koszty bezpośrednie zawarte są w tabeli:

Pozycje kalkulacyjne (zł/szt)	„X”	„Y”	„Z”
Materiały bezpośrednie	5	7	4
Robocizna bezpośrednia	6	4	3

Koszty pośrednie wyniosły 200 000 zł i są rozliczane na podstawie:

1. roboczogodzin, które wyniosły 134 000, - na X przypadają 2 rh, na Y - 3 rh, „Z” pochłania 4 rh.

2. maszynogodzin, łączna liczba 154 000, a wytworzenie jednego wyrobu wymaga odpowiednio:

„X” - 4 mgodz, „Y” - 3 mgodz„ Z” - 2 mgodz

3. działań, na które poniesiono następujące koszty (w zł): X Y Z

techniczne utrzymanie produkcji	10 000		liczba serii produkcyjnych	4	6	15
Utrzymanie ruchu maszyn	78 000		liczba maszynogodzin
dostawy materiałów	42 000		liczba dostaw materiałów	14	30	96
Opakowania	20 000		liczba partii do wysłania	8	4	28
obsługa techniczna	50 000		liczba zleceń produkcyjnych	12	10	28

Ustal koszt jednostkowy wytworzenia produktów stosując tradycyjny rachunek kosztów i rachunek ABC.

Podział kosztów na stałe i zmienne

Zadanie 26.

Lp	X	Y	(xi-x)(yi-y)	(xi-x)^2		lp	X	Y
Sty	1 000	30 500	5558333	525625		1	1 000	30 500
Lut	1 500	35 800	532500	50625		12	1 100	32 100
mar	1 800	38 000	-12500	5625		11	1 400	34 500
kwi	2 000	41 200	834167	75625		2	1 500	35 800
maj	2 200	42 900	2248333	225625		8	1 500	36 600
cze	2 300	43 500	3066667	330625		3	1 800	38 000
Lip	1 800	40 000	137500	5625		7	1 800	40 000
się	1 500	36 600	352500	50625		10	2 000	41 000
wrz	2 100	41 900	1400000	140625		4	2 000	41 200
paź	2 000	41 000	779167	75625		9	2 100	41 900
Lis	1 400	34 500	1191667	105625		5	2 200	42 900
gru	1 100	32 100	3791667	390625		6	2 300	43 500
							średnia x	średnia y
średnia	1 725	38 167	19880000	1982500		I okres
			suma			II okres	2 028,57	41 214,29

Ustal wartość kosztów stałych i zmiennych 3 metodami.

Zadanie 27.

Kierownik wydziału jest zainteresowany ustaleniem relacji pomiędzy kosztami a rozmiarami produkcji swego wydziału. Część kosztów można jednoznacznie zaliczyć do stałych.

Do nich należą:

amortyzacja maszyn urządzeń i budynku	6 000 zł miesięcznie
koszty ogólnozakładowe	2 200 zł miesięcznie

Koszty materiałów bezpośrednich wynoszą 15 zł na jednostkę produktu.

Robotnicy zatrudnieni przy produkcji otrzymują wynagrodzenie 4 zł na godzinę pracy przy wydajności 2 produkty na godzinę.

Inne koszty, które na ogół uznawane były w całości za zmienne, wydają się zawierać elementy stałe. Dane miesięczne dotyczące tych kosztów, wybrane z ewidencji minionego roku dla najmniejszych i największych rozmiarów produkcji były następujące:

	500 szt.	700 szt.
płace nadzoru	2 200	2 600
Robocizna pośrednia	1 000	1 250
Materiały pośrednie	500	700
energia technologiczna	700	850
ogrzewanie i oświetlenie	350	400
Pozostałe koszty	800	900

Polecenia:

1. Dokonaj podziału kosztów mieszanych na stałe i zmienne według wskazanych pozycji kosztów, podając funkcję kosztów całkowitych wydziału.

2. Czy można wykorzystać ustaloną funkcję do wyznaczenia kosztów planowanych dla 620 szt. i 900 szt. produktów?

Zadanie 28.

Treść	Koszty całkowite dla 3000 szt.	Koszty całkowite dla 4000 szt.	Koszt jednostkowy zmienny	Koszt stały	Koszty całkowite dla 5000 szt.
Robocizna bezpośrednia (k. zmienny)	30 000	40 000
Płace nadzoru technicznego (k. mieszany)	25 000	32 500
Amortyzacja maszyn i urządzeń (k. stały)	15 000	15 000
∑ koszty całkowite

1. Na podstawie danych zawartych w tabeli ustal zależność pomiędzy wielkością produkcji a poszczególnymi pozycjami kosztów oraz funkcję kosztów całkowitych

2. Przyjmując ustaloną zależność oblicz koszty dla 5 000 szt.

Zadanie 29.

Koszty produkcyjne pośrednie są kosztami degresywnymi i kształtowały się w ostatnich miesiącach następująco:

miesiąc	produkcja w szt.	koszty w zł
I	3 000	150 000
II	4 000	180 000
III	4 500	200 000
IV	5 500	225 000
V	6 500	230 000
VI	9 000	270 000
VII	10 000	290 000

Ustal funkcje kosztów całkowitych metodą wielkości krańcowych i średnich podokresów.

Zadanie 30.

Lp	Mb	Rb	Mp	Rp	Et	mgodz	prod. (szt)
1	76	45	14	17,8	48,1	570	250
2	66	42,8	13	16,8	45	525	220
3	63,5	41,2	11,2	14,6	40	450	210
4	68,8	43,5	13,5	17	46,8	540	230
5	80	46	14,4	18	50,2	600	260
6	71,6	44	13,2	17,2	47	555	240
7	62	40	11	14	39,6	435	200
8	65,2	42	11,5	14,2	40,5	450	215

POLECENIA: Podaj funkcję kosztów całkowitych wydziału.

Informacje uzupełniające:

	mb	prod			mgodz	Mp			prod	Mp
Mb	1			mgodz	1			prod	1
prod	0,98918	1		Mp	0,98876	1		Mp	0,93536	1
	rb	prod			mgodz	Rp			prod	Rp
Rb	1			mgodz	1			prod	1
prod	0,98908	1		Rp	0,98814	1		Rp	0,90880	1
	mb	mgodz			mgodz	Et			prod	Et
Mb	1			mgodz	1			prod	1
mgodz..	0,92236	1		Et	0,99727	1		Et	0,94822	1
	rb	mgodz
Rb	1
mgodz.	0,96409	1

Próg rentowności

Zadanie 31.

Automyjnia wykonuje usługi mycia samochodów osobowych za 30 zł niezależnie od typu auta. Spółka planuje zysk na następny rok w kwocie 36000 zł. Stałe roczne koszty automyjni wynoszą 10800 zł, a koszty zmienne mycia 1 auta 12 zł.

Polecenia

1. Ile aut należy umyć, żeby znaleźć się w progu rentowności ?

2. Ile aut należy umyć, żeby osiągnąć planowany zysk ?

3. Zakładając 15% wzrost kosztów stałych i zmiennych w połowie roku (II półrocze) ustalić, ile aut należy umyć, żeby osiągnąć planowany zysk. Koszty stałe i zysk narastają równomiernie w ciągu roku.

4. Wiedząc, że spółka nie ma możliwości zwiększania liczby usług , ustalić po jakiej cenie należałoby myć auta w II półroczu aby osiągnąć planowany zysk, po uwzględnieniu wzrostu kosztów o 15%.

5. Oblicz i zinterpretuj wskaźnik pokrycia i pewności.

Zadanie 32.

Spółka „Edukacja” organizuje szkolenie komputerowe w cyklu 30 godzin. Spółka posiada własną salę komputerową wyposażoną w 10 stanowisk. Obowiązuje zasada: jedna osoba przy jednym komputerze. Wynagrodzenie wykładowcy jest niezależne od ilości osób w grupie i wynosi 50 zł/godz brutto na umowę zlecenie. Każdy uczestnik otrzymuje materiały szkoleniowe o wartości 40 zł, a inne koszty na jednego uczestnika wynoszą 10 zł. Godzina pracy sali komputerowej kosztuje spółkę 15 zł. Nominalna cena kursu wynosi 350 zł/osobę.

Nadeszło niecodzienne zlecenie przeszkolenia grupy 5 pracowników Urzędu Miasta, pod warunkiem, że nikt inny do tej grupy nie zostanie dołączony.

Polecenia

1. Ile osób musi liczyć grupa aby kurs był opłacalny?

2. Jaką minimalną cenę musimy zaproponować Urzędowi Miasta, aby szkolenie 5 osób było opłacalne ?

3. Jaką cenę należało by zaproponować, aby osiągnąć taką rentowność przychodów jak ze szkolenia pełnej grupy kursantów ?

4. Jaką cenę należałoby zaproponować, aby osiągnąć taki zysk jaki osiąga się ze szkolenia pełnej grupy kursantów (tylko aspekt finansowy) ?

Zadanie 33.

Koszty stałe przedsiębiorstwa dzielą się na dwa bloki:

Blok I - koszty absolutnie stałe dla produkcji 1-1500 szt. - 20 000

Blok II - koszty stałe maszyn i urządzeń zależne od przedziałów produkcji:

dla produkcji:	1-500 szt.	- 8 000 zł
	501 - 1000	- 20 000 zł
	1001 - 1500	- 35 000 zł

Koszty zmienne produktu wynoszą 85 zł / szt. Cena sprzedaży zależna jest od wielkości sprzedaży: do 1000 szt. wynosi 145 zł/szt., powyżej 1000 szt. wynosi 130 zł/szt.

1. Ustal progi rentowności w działalności jednostki według podanych założeń

2. Czy przy sprzedaży typowej wynoszącej 900 szt. firma osiąga zysk?

3. Ustal cenę sprzedaży zapewniającą osiągnięcie planowanego zysku w kwocie 25 000 zł przy sprzedaży

1 300 szt.

Zadanie 34.

Przedsiębiorstwo wytwarza trzy produkty: A, B, C. Informacje o cenach i kosztach sprzedaży przedstawione zostały w tabeli:

Wyszczególnienie	A	B	C
struktura sprzedaży	6 000	21 000	3 000
cena sprzedaży	35	20	22
jedn. Koszt zmienny	20	15	13
Koszty stałe	200 000

Oblicz próg rentowności dla produkcji wieloasortymentowej, oraz wielkość produkcji przypadającą na poszczególne wyroby.

Zadanie 35.

Cechy charakterystyczne produkcji dwóch wyrobów:

	X	Y
Nadwyżka cenowa	25	20
Koszty stałe	90 000
Proporcje sprzedaży (szt.)	80%	20%

POLECENIA

1. Ile wyniesie punkt krytyczny wyrażony w sztukach jednostki kompleksowej? ile sztuk produktu X

i ile Y należy sprzedać aby osiągnąć punkt krytyczny?

2. Ile powinna wynosić sprzedaż, aby zysk wyniósł 135 000?

Zadanie 36.

Spółka Kwant produkuje 3 rodzaje doniczek glinianych X, Y, Z. Na każdą sztukę produktu Z firma sprzedaje 3 sztuki produktu X i 6 szt produktu Y. Nadwyżki cenowe tych produktów wynoszą odpowiednio:

(XYZ) 1 zł, 1,5 zł i 3 zł. Kwartalne koszty stałe firmy wynoszą 600 000 zł.

Ile doniczek każdego rodzaju należy sprzedać w progu rentowności ?

Zadanie 37.

Dwie firmy Tradycja i Szansa sprzedają te same produkty po tej samej cenie i w takiej samej ilości, w efekcie osiągają w danym okresie taki sam przychód ze sprzedaży oraz taki sam wynik operacyjny. Firmy te różnią się jedynie strukturą kosztów.

Wyszczególnienie	Tradycja	Szansa
Przychody ze sprzedaży	100 000	100 000
Koszty zmienne	60 000	30 000
Marża na pokrycie	40 000	70 000
Koszty stałe	30 000	60 000
Wynik operacyjny	10 000	10 000

Załóżmy, że obie firmy osiągnęły wzrost przychodów ze sprzedaży o 10 %.

• przedstaw nowy rachunek wyników

• oceń działanie dźwigni operacyjnej ( dla danych wyjściowych, po zmianie)

Decyzje krótkookresowe

Zadanie 38.

Przedsiębiorstwo produkcyjne „Kolor” produkuje telewizory. Na przyszły miesiąc zaplanowano następujące podstawowe wielkości:

cena sprzedaży	2500 zł
jednostkowe koszty zmienne:
materiały bezpośrednie	800 zł
płace bezpośrednie	700 zł
koszty stałe	35000 zł
wielkość sprzedaży	40 szt.

Oblicz próg rentowności

1. Oblicz próg rentowności ilościowy i wartościowy

2. Sporządź rachunek wyników

3. Oblicz stopień dźwigni operacyjnej

Przeprowadź analizę wrażliwości w następujących problemach

4. Dyrektor działu sprzedaży uważa, że wzrost wydatków na reklamę o 10 000 zł spowoduje wzrost przychodów o 30 000 zł. Czy należy zwiększyć budżet sprzedaży?

5. Zarząd zamierza wynegocjować niższe ceny komponentów do produkcji, które zredukowałyby koszty zmienne o 250 zł na 1 telewizorze. Jednakże niższa jakość wyrobów wywoła spadek sprzedaży do 35 szt. miesięcznie. czy powinno się dokonać tej zmiany?

6. W celu zwiększenia sprzedaży zarząd chciałby zredukować cenę sprzedaży o 200 zł i zwiększyć wydatki na reklamę o 15 000 zł miesięcznie. Podjęcie tych kroków powinno przynieść wzrost sprzedaży o 50%. Czy zmiany te są korzystne dla firmy?

7. Pracownicy działu sprzedaży mają być wynagradzani na podstawie ilości sprzedanych sztuk (150 zł od każdego sprzedanego telewizora) a nie jak dotychczas stałą pensją wynoszącą obecnie łącznie 6 000 zł. Zmiana ta powinna spowodować wzrost sprzedaży o 15%. Czy powinna być przeprowadzona?

Zadanie 39.

Mały zakład produkcyjny wytwarza dwa rodzaje portfeli: jeden ze skóry, drugi z tworzywa sztucznego. Nadwyżka cenowa na portfelu skórzanym wynosi 8 zł, a na sztucznym 3,5 zł

Wyprodukowanie portfela ze skóry angażuje 1,5 raza więcej czasu w porównaniu z portfelem z tworzywa. Zdolność produkcyjna oraz dyspozycyjny czas pracowników pozwala na wyprodukowanie 2800 portfeli ze skóry w ciągu miesiąca.

Dostawy surowca są wystarczające na produkcję 2400 portfeli ze skóry i 2800 portfeli z tworzywa, w skali miesiąca.

Popyt jest ograniczony jedynie na portfele skórzane do 800 sztuk tygodniowo.

Polecenie: Ustal optymalną strukturę produkcji.

Zadanie 40.

Mały zakład jubilerski wytwarza ze srebra dwa modele broszek X₁ i X₂ oraz dwa modele bransolet Y₁ i Y₂.

Dane dotyczące produktów:

	X1	X2	Y1	Y2
Cena sprzedaży w zł	15	28	76	120
koszty zmienne na jednostkę w zł	11	17	46	62
Nadwyżka cenowa w zł	4	11	30	58
Pracochłonność w godz. / szt.	0,5	0,5	2	4

Koszty stałe miesięczne 3000 zł

Dyspozycyjny czas pracy wykwalifikowanych jubilerów 500 godz. / m-cznie.

Na bransoletki Y₂ otrzymano zamówienie i podpisano umowę na 50 szt. m-cznie, przez 12 m-cy. Popyt ograniczony jest tylko na bransolety Y₂ do 100 szt. miesięcznie. Ograniczenie surowcowe nie występują.

Dotychczas produkowano zwyczajowo jednakową liczbę wszystkich modeli produktów wykorzystując przy tym w 100% dyspozycyjny czas pracy.

Kierownik zakładu zamierza zwiększyć produkcję bransolet Y₂ do wysokości popytu uzasadniając to najwyższą nadwyżką cenową na tym wyrobie. Resztę czasu zamierza poświęcić na produkcję bransolet Y₁, również ze względu na wysoką nadwyżkę cenową.

Polecenia:

1. Ustal zysk osiągany miesięcznie przez zakład w aktualnych warunkach.

2. Oblicz zysk miesięczny po uwzględnieniu propozycji kierownika

3. Ustal strukturę produkcji zapewniającą najwyższy zysk przy podanych warunkach.

Zadanie 41.

Przedsiębiorstwo „Malma” wytwarza 5 rodzajów produktów: A, B, C, D i E. Zdolność produkcyjna mierzona normogodzinami pracy maszyn wynosi 31 600 mg miesięcznie. Istnieje możliwość produkcji wyrobów E w miejsce C i odwrotnie. Pozostałe zdolności nie są wymieniane między produktami.

Założenia liczbowe:

Rodzaj produktu	cena w zł / szt.	koszt zmienny w zł / szt.	maszynochłonność w mg / szt.	Produkcja przy 100% zdolności w szt.
A	58	40	2	4 000
B	82	60	1	2 000
C	70	50	5	2 200
D	120	80	3	3 000
E	100	70	1	1 600

Koszty ogólne - stałe wynoszą 180 000 miesięcznie

Polecenia:

1. Ustal hierarchię produktów z punktu widzenia ich opłacalności w dwóch wariantach:

1. NC

2. NC na czynnik ograniczający

2. Załóżmy, że 1000 mg wykorzystywanych na produkcję C przeznaczamy na produkcję wyrobu E. Jak wpłynie to na zysk przedsiębiorstwa ?

Zadanie 42.

Przedsiębiorstwo „ChemPol” przetwarza wsadowy komponent chemiczny PT na wydziale I. Z przetworzenia 5 litrów komponentu wsadowego PT, po pierwszej fazie przetwarzania, można uzyskać 3 litry produktu P1 i 2 litry produktu P2. Zdolności przetwórcze przedsiębiorstwa pozwalają na przetworzenie 40 000 l. komponentu wsadowego miesięcznie.

Koszty stałe wydziału I wynoszą 200 000 zł m-cznie. Koszty zmienne (w tym koszty komponentu PT) wynoszą 2 zł / l. Produkty P1 i P2 mogą być sprzedawane po pierwszej fazie przetwarzania po 8 zł/l.

Produkt P1 może być również przetwarzany dalej w procesie A, co spowoduje powstanie kosztów zmiennych 6 zł/l., a następnie sprzedawany za 16 zł/l.

Produkt P2 można przetwarzać w procesie B ponosząc koszty zmienne 4 zł/l., a następnie sprzedać po

10 zł/l.

Polecenia:

1. Czy produkty P1 i P2 powinny być sprzedawane po pierwszej fazie przetwarzania, czy też należy przetwarzać je dalej?

2. Na podstawie odpowiedzi z punktu 1 przygotuj rachunek wyników za miesiąc działalności.

Zadanie 43.

Na podstawie poniższego sprawozdania ze sprzedaży ekonomiści badają rentowność wyrobów.

	P	R	S	T	Razem
przychód ze sprzedaży	100 000	180 000	126 000	220 000	626 000
koszt wytworzenia sprzedanych WG	47 500	70 560	139 680	185 000	442 740
zysk / strata	52 500	109 440	- 13 680	35 000	183 260
koszty sprzedaży	19 900	29 760	28260	42 200	120 120
wynik operacyjny	32 600	79 680	- 41 940	- 7 200	63 140
ilość sprzedana (szt.)	1 000	1 200	1 800	2 000
jedn. cena zbytu	100	150	70	110
jedn. koszty zmienne wytwarzania	25	30	65	60
jedn. koszty zmienne sprzedaży	11,7	12,5	10	12

Polecenia:

Przed analizą wariantów przekształć podane sprawozdanie na model kosztów zmiennych.

1. O ile zmieni się wynik, jeśli spółka zrezygnuje z produkcji S.

2. O ile zmieni się wynik, jeśli spółka zrezygnuje z produkcji S, w rezultacie czego wzrośnie sprzedaż produktu R o 200szt.

3. Wydział, w którym wytwarza się produkt S może być wykorzystany do produkcji nowego wyrobu W. Całkowite koszty zmienne na jednostkę W wyniosą 80,5 zł/szt., a sprzedawać będzie można 1600 szt. po 95 zł. Jaki będzie wpływ tej alternatywy na wynik?

4. O ile zmieni się wynik, jeśli cena sprzedaży wyrobu S wzrośnie do 80 zł/szt., z jednoczesnym spadkiem ilości sprzedawanych do 1500.

Każda z podanych propozycji powinna być rozpatrywana niezależnie od pozostałych.

Zadanie 44.

Producent lamp elektrycznych potrzebuje w ciągu roku 5 000 szt. przełączników do zmontowania produktu finalnego.

Kalkulacja kosztów produkcji przełączników w zł / szt.

Materiały bezpośrednie	8
Robocizna bezpośrednia	10
Zmienne koszty wydziałowe	4
Stałe koszty wydziałowe	6

Jednostkowe stałe koszty wydziałowe wynikają z planowanych rocznych stałych kosztów wydziałowych 30 000 zł. oraz planowanej wielkości produkcji 5 000 szt. Na rynku można nabyć odpowiednie przełączniki w cenie 25 zł/szt. Jeśli przedsiębiorstwo zrezygnuje z produkcji we własnym zakresie na rzecz kupna, może zlikwidować kilka urządzeń, których utrzymanie kosztuje rocznie 10 000 zł.

Czy przedsiębiorstwo powinno produkować, czy kupować przełączniki?

Zadanie 45.

Ratownictwo Falck spółka z o.o. świadczy usługi laboratoryjne. Analizy pobranych badań zleca jednak firmie „Badanko”. Prezes firmy zastanawia się, czy korzystać z usług innej firmy,
czy wykonywać badania we własnym zakresie.

Na podstawie przedstawionych danych należy zapoznać się z przedstawionym problemem
i wskazać rozwiązanie.

Średnia miesięczna ilość świadczonych usług - 500 szt. Koszty analizy tych usług wykonanych we własnym zakresie wynoszą odpowiednio:

Koszty	Kwota
Materiały bezpośrednie	10 000
Robocizna bezpośrednia	5 000
Zmienne koszty wydziałowe	3 750
Koszty stałe	2 500

Koszt wykonania jednej analizy przez firmę „Badanko” wynosi 42 zł netto.

Polecenia: Zbadaj, czy firma powinna skorzystać z oferty firmy „Badanko”,

Przy jakich rozmiarach świadczenia usług nie będzie różnicy w koszcie wykonania analizy między firmą Falck a Badanko.

Zadanie 46.

Spółka POL zastanawia się nad wyborem jednego z dwóch wariantów technologicznych procesu produkcyjnego wytwarzania produktu Z.

Dane wyjściowe w zł:

wariant	I	II
koszt zmienny	6	7
Cena sprzedaży	10	10
koszty stałe okresu	1500	1050

POLECENIE: Ustal rozmiary sprzedaży zrównujące opłacalność obu wariantów

LITERATURA:

1. Czubakowska K., Gabrusewicz W., Nowak E., Podstawy rachunkowości zarządczej, PWE 2006 r.

2. Gabrusewicz W., Kamela -Sowińska A., Poetschke H, Rachunkowość zarządcza, PWE 2002 r.

3. Glynn J., Perrin J., Murphy M., Rachunkowość dla menedżerów, PWN, 2003 r.

4. Nowak E., Zaawansowana rachunkowość zarządcza, PWE 2003 r.

5. Nowak E., Piechota R., Wierzbiński M., Rachunek kosztów w zarządzaniu przedsiębiorstwem, PWE, 2004 r.

6. Sobańska I., red. Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, C.H. BECK, 2003 r.

7. Sojak S., Rachunkowość zarządcza, Dom organizatora, Toruń 2003 r.

8. Świderska G., red. Rachunkowość zarządcza, Poltext, Warszawa 1999 r.

9. Świderska G., Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów t. 1 i 2, Difin 2003 r.

10. Wermut J. Rachunkowość zarządcza, ODDK, Gdańsk 2000 r.

11. Jarugowa A., Rachunek kosztów w zarządzaniu przedsiębiorstwem, PWE, 1986 r.

12. Jarugowa A., Malc W., Sawicki K., Rachunek kosztów, PWE, 1990 r.

13. Matuszewicz J., Rachunek kosztów, Finans-Servis, 2005 r.

14. Kaplan R., Cooper R., Zarządzanie kosztami i efektywnością, Oficyna Ekonomiczna, 2002 r.

15. Kaplan R., Norton D., Strategiczna karta wyników, PWN, 2001 r.

16. Nowak E., Strategiczne zarządzanie kosztami, Oficyna Ekonomiczna, 2006 r.

17. Nowak E., Controlling w działalności przedsiębiorstwa, PWE, 2004 r.

18. Nowak E., Metody statystyczne w analizie działalności przedsiębiorstwa, PWE, 2001 r.

19. Drury C., Rachunek kosztów, PWN, Warszawa 1996 r.

20







---