PRAWO RZECZOWE

18.02.08

podręczniki: Ignatowicz, Gniewek wyd.Beck

1.Wprowadzenie 18.02

2.Posiadanie 25.02

3.Własność i prawo sąsiedzkie 3.03

4.Nabycie własności 10.03

5.c.d. nabycia, Ochrona 17.03

6.Współwłasność 31.03

7. Własność lokali 7.04

8. Użytkowanie wieczyste 14.04

9. Użytkowanie 21.04

10. Służebności 28.04

11.Księgi wieczyste 5.05

12.Hipoteka 12.05

13.Zastaw i zastaw rejestrowy 19.05

14.Przewłaszczenie na zabezpieczenie, spółdzielcze prawo do lokalu 26.05

WPROWADZENIE

pojęcie prawa rzeczowego

• w znaczeniu przedmiotowym - dział prawa cyw., zbiór norm

Normowany w KC w księdze II Własność i inne prawa rzeczowe; wcześniejszym źródłem był dekret Prawo Rzeczowe z 1946r., uchylony KC z 1965r.

zasada ochrony praw nabytych (pod rządami dekretu),każdy kto nabył prawo pod rządami dekretu, zachowuje je. Sporadycznie przepisy dekretu znajdują zastosowanie. Kiedy? Ciężary realne - KC nie wspomina obecnie o nich, stosujemy stare przepisy co do oceny, kwalifikacji.

KC w zakresie regulacji prawno-rzeczowej nie spełnia zasady zupełności (powinien zawierać wszystkie podstawowe instytucje). Poza kodeksem znalazły się księgi wieczyste i hipoteka, ze względu na realia hist-polit w latach 60. - dążenie do nacjonalizacji, marginalizacja własności prywatnej: brak potrzeby regulacji instytucji, które ze względu na swój charakter powinny wyginąć.

• w znaczeniu podmiotowym - prawo podmiotowe przysługujące uprawnionemu: własność, użytkowanie, służebność. Cechy charakterystyczne:

• bezwzględność, skuteczne erga omnes - każdy uprawniony może oczekiwać, że nikt nie będzie naruszać jego prawa

• bezpośrednia władza uprawnionego nad przedmiotem. Os. uprawniona może korzystać z rzeczy wprost, a nie za pośrednictwem innych osób (w przeciwieństwie do zobowiązań).

• przedmiotem Pr. rzecz. jest rzecz (przedmiot materialny, mający charakter samoistny i będący materialną częścią przyrody). Może być nią tylko cała rzecz.

Art. 45. Rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Art. 47. § 1. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych, np.nie można ustanowić użytkowania na 1 pokoju zamiast na całym mieszkaniu .Natomiast zobowiązania mogą dot. części - np. wynajem pokoju.

Niektóre prawa rzeczowe mogą obejmować prawa (zastaw, np. prawa z akcji- użytkowanie akcji), zespoły praw, masy majątkowe (przedsiębiorstwo - użytkowanie)

• system preferencji - przy kolizji praw należy poukładać je według pewnej kolejności, klucza, pierwsze są zaspokojone w całości. Stosujemy go, jeśli koliduje ze sobą prawo obligacyjne i rzeczowe. Pierwszeństwo ma prawo rzeczowe (np. w egzekucji); gdy koliduje ze sobą kilka praw rzeczowych również stosujemy system preferencji. Przeciwieństwo: system redukcji.

• Możliwość jednostronnego zrzeczenia się prawa: uprawniony ma prawo dobrowolnego zrzeczenia się swojego prawa! Wyjątkiem jest zrzeczenie się prawa do nieruchomości (niekonstytucyjne rozwiązanie, orzeczenie TK)

• Zaliczenie wszystkich praw rzeczowych do kategorii praw majątkowych - wszystkie są uwarunkowane interesem ekonomicznym, mają swoją określoną wartość.

• Zasada numerus clausus praw rzeczowych: jest ich dokładnie tyle, ile przewidział ustawodawca. Autonomia woli stron jest więc ograniczona - nie można tworzyć nowych praw. Dlaczego? Ponieważ prawa rzeczowe są prawami bardzo silnymi, mają pierwszeństwo przed innymi, godziłoby to w bezpieczeństwo obrotu.

STOSUNEK PRAWNORZECZOWY

Teoria wprowadzająca to pojęcie to koncepcja obligacji generalnej. zwolennicy tej teorii (szkoła klasyczna) twierdzą, że powinniśmy używać pojęcia stosunek prawny własności, stosunek prawny użytkowania itd.

= stosunek prawny dwustronny, po jednej stronie uprawniony do prawa rzeczowego, po drugiej ogół uprawnionych podmiotów, strona niedookreślona.

Teoria przeciwstawna, nowsza: krytyka - powyższa koncepcja jest sztuczna, taki twór nie istnieje. Będący po drugiej stronie każdy nie istnieje (os. na innym kontynencie, obcy..). Powinniśmy się posługiwać terminem prawo rzeczowe, stosunek prawny powstaje dopiero z chwilą naruszenia prawa rzeczowego (np. gdy ktoś zniszczy rzecz należącą do właściciela, ten ma prawo roszczenia o zwrot wartości..).

PODZIAŁ PRAW RZECZOWYCH

Można je dzielić wg przeróżnych kryteriów.

• wg kryterium treści: własność, użytkowanie wieczyste, użytkowanie, służebności, spółdzielcze prawo do lokalu, zastaw, hipoteka; poza tym wyliczeniem timesharing, zastaw rejestrowy.

Zastaw jest węższym prawem niż wcześniej wymienione (kolejność wymienienia jest istotna!)

• wg KC podział na własność i pozostałe prawa rzeczowe (=iura in re aliena - prawa na rzeczy cudzej). Każdy inny uprawniony niż właściciel ma tylko prawo na czyjejś rzeczy. Te dzielą się na uż. wiecz. i pozostałe

• Podział na kodeksowe i pozakodeksowe. W całości poza kodeksem jest hipoteka, spółdzielcze prawo do lokalu, częściowo: zastaw, użytkowanie (timesharing), własność (w zakresie lokali Ustawa o własności lokali).

• Kryterium przedmiotu: a) służebność i użytkowanie wieczyste - nie można ich ustanowić na czymś innym niż nieruchomości

b) mogące obciążać tylko ruchomości - zastaw

c) mogące dotyczyć zarówno własności jak i nieruchomości, np. własność

• Kryterium zależności od innych praw: większość praw rzeczowych to prawa samodzielne. Wyjątkowo prawo rzecz. jest niesamodzielne. Stąd wyróżniamy: a) prawa akcesoryjne - szczególny rodzaj praw uzależnionych od jakiegoś prawa. Prawo akcesoryjne nie może istnieć samo, jego byt jest uzależniony od bytu innego prawa i wygasa wraz z wygaśnięciem prawa samoistnego, np. zastaw i hipoteka; b) prawa związane - prawa które występują w obrocie zawsze razem, zawsze z jakimś innym prawem, np. jeśli obciążamy prawo wolne, skutek obciąża również prawo związane. Nie jest możliwe zbycie ani obracanie samym prawem związanym. Przykład: służebność drogi - każdorazowy właściciel gruntu władnącego stanie się jednocześnie uprawnionym do korzystania z gruntu sąsiada w zakresie służebności.

• Wg dopuszczalności rozporządzania a) prawa zbywalne - np. własność; b) prawa niezbywalne, np. użytkowanie

• Prawa które nie zostały ujęte w kodeksie: ciężary realne. Do ich kwalifikacji stosujemy przepisy dekretu.

Katalog praw rzeczowych jest zamknięty.

JAWNOŚĆ PRAW RZECZOWYCH

Możliwość uzyskiwania informacji o przysługiwaniu prawa rzeczowego. Dwa sposoby ujawniania:

1. Jawność na skutek posiadania. Podstawą prawną jest art. 341KC. Domniemywa się, że każdy kto rzeczą włada, ma do niej prawo rzeczowe. Domniemanie jest wzruszalne. Ten sposób informacji o prawach rzeczowych jest niedoskonały (bo ktoś może bezprawnie władać rzeczą, mieć tylko prawo obligacyjne do rzeczy).

Art. 341. Domniemywa się, że posiadanie jest zgodne ze stanem prawnym. Domniemanie to dotyczy również posiadania przez poprzedniego posiadacza.

2. Jasność na skutek rejestracji - środek pewniejszy. Wprowadzony jest szereg rejestrów, w których można rejestrować prawa rzeczowe. Rejestr służy ujawnieniu praw rzeczowych. Sposób sformalizowany,

W przypadku kolizji, pierwszeństwo ma osoba wpisana do rejestru, a nie władająca rzeczą.

Rodzaje rejestrów :

• przedmiotowe:

1. księgi wieczyste: Sądy Rejonowe, wydziały ksiąg wieczystych

2. rejestr okrętowy: służy ujawnianiu praw rzeczowych na statkach. Szczegółowa regulacja w Kodeksie Morskim (tam odesłanie do ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Organ prowadzący rejestr: Izba Morska.

3. rejestr zastawów : służy wpisom zastawów rejestrowych. Regulacje znajdziemy w ustawie o zastawie rejestrowym. Organ właściwy: sąd gospodarczy w Sądzie Rejonowym

4. ewidencja gruntów i budynków = kataster nieruchomości. Regulacja w ustawie prawo geodezyjne i kartograficzne. Organ rejestrujący: starostowie. Ewidencja zawiera dane na temat gruntów, budynków i lokali.

5. Centralna Ewidencja Pojazdów uregulowana w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Organ: minister właściwy do adm. publ.

6. rejestr zastawów skarbowych, uregulowany w ust. skarbowej. Prowadzi go naczelnik urzędu skarbowego.

a, b i c: Rejestry te charakteryzują się pełną jawnością, każdy ma dostęp do danych z tych rejestrów. W pozostałych trzeba wykazać interes prawny.

Zasada zupełności wpisu: od chwili ujawnienia danych w rejestrze nikt nie może stawiać zarzutu nieznajomości danych wpisanych w rejestrze.

Zasada prawdziwości wpisu: dane zarejestrowane traktuje się w obrocie jako prawdziwe, zgodne z rzeczywistością; nie jest to zasada bezwzględna bo założenie opiera się na domniemaniu, które można obalić.

• podmiotowe - występują w innych działach prawa, np. rejestr przedsiębiorców, akta stanu cywilnego

POSIADANIE 25.02.08

Jest podstawą treści pozostałych praw rzeczowych.

Spór dotyczący def. posiadania, obecnie rozstrzygnięty: dlaczego umieszczono je w księdze II?

Obecnie: posiadanie jest tylko stanem faktycznym, a nie prawem podmiotowym, który możemy stwierdzić - ktoś posiada rzecz albo jej nie posiada. Posiadaczem jest ten kto rzeczą włada (właściciel, złodziej, najemca..).

Definicja:

• koncepcja germańska: posiadanie to władztwo nad rzeczą. Osoba która włada, ma tę rzecz w swoim posiadaniu.

• koncepcja romańska: posiadanie jest stanem faktycznym obejmującym 2 elementy - corpus (element zewnętrzny) i aniumus (stosunek psychiczny danego posiadacza do swojego władztwa)

Corpus to władztwo realne, faktyczne wykonywanie posiadania. Aby być posiadaczem wystarczy władztwo potencjalne (polega na potencjalnej możliwości wykonywania posiadania - np. właściciel nieruchomości, który nie korzysta z niej).

Animus a) posiadacz samoistny - w pełni wykonuje władztwo nad rzeczą, uważa się za nieograniczonego prawami innych osób. Jest nim właściciel, a także złodziej (bo czuje się w pełni uprawniony do rzeczy)

b) posiadacz zależny - sprawuje władztwo podporządkowane, wie że jest ograniczony we władaniu, nad nim istnieje władztwo silniejsze. Nie uważa się za właściciela, ale za osobę ograniczoną w prawach do rzeczy.

UST : osoba która włada rzeczą jak najemca, jak użytkownik

W PC kwalifikacja posiadacza nie jest ostateczna, zależy od animus; wraz z jego zmianą posiadacz może zmienić się z samoistnego na zależnego i odwrotnie.

art. 337KC

Posiadacz samoistny nie traci posiadania przez oddanie rzeczy w posiadanie zależne.

• ta sama rzecz może być jednocześnie w posiadaniu kilku osób (właściciel i najemca, podnajemca). Takie osoby określamy mianem posiadaczy równoległych

• współposiadanie mówimy o nim tylko wtedy, gdy kilu posiadaczy sprawuje to samo władztwo nad rzeczą, np. współwłaściciele; współnajemcy

Rodzaje posiadania

• samoistni i zależni

• kryterium: zgodność posiadania ze stanem prawnym - posiadacze prawni i bezprawni

• wg kryterium sposobu wejścia w posiadanie: posiadacze wadliwi (nabycie posiadania na podstawie nieprawidłowej czynności prawnej, np. złodziej) i niewadliwi.

• uwzględnienie elementu psychicznego - w dobrej wierze i w złej wierze. Zgodnie z zasadami KC domniemywa się dobrej wiary posiadacza - złą wiarę trzeba wykazać.

Problem nieformalnych nabywców nieruchomości - gdy osoba nabyła nieruchomość bez zachowania właściwej formy (bez aktu notarialnego), szczególnie w warunkach wiejskich. Określenie ich dobrej bądź złej wiary budziło problemy. Początkowo traktowano go jako nabywcę w dobrej wierze. Obecnie: SN uznał, że nieformalny nabywca jest posiadaczem w złej wierze, gdyż wymóg aktu notarialnego dla umów przenoszących własność nieruchomości jest istotny i powszechnie znany.

Domniemania:

1. Posiadacz samoistny-ten kto włada rzeczą(corpus-> animus)

2. Zgodność posiadania ze stanem prawnym - posiadacz jest prawnym posiadaczem.

3. Z 1i 2-> ten, kto włada jest właścicielem.

4. Posiadania ciągłego- przydatne przy postępowaniu dot. zasiedzenia.

5. Dobrej wiary posiadacza- cz. ogólna art.7

1-5-domniemania wzruszalne; udowadnia ten kto przeczy(przerzucenie ciężaru dowodu)

Ochrona posiadania-korzysta samoistny i zależny:

1.Sądowa-dochodzenie na drodze powództwa- co zasady

2.Pozasądowa-art. 342 KC

ad 2

Ochrona pozasądowa:

• dozwolone naruszenie posiadania

• obrona konieczna

- obrona przed zamachem na posiadanie

• obrona i zamach w tym samym czasie

• obrona aktualna = w trakcie zamachu

• musi być niezbędna w danej sytuacji

2. samopomoc-inny czas działania = po dokonaniu naruszenia

• rz. ruchome-trzeba natychmiast po naruszeniu

• nieruchomości - łagodnie j -niezwłocznie (czyli np. po zasięgnięciu opinii prawnej )

natychmiast to nie jest 'niezwłocznie'!!!!

2. Ochrona sądowa - 2 roszczenia posesoryjne (dot. posiadania)

1. o naruszenie naruszonego stanu posiadania - gdy chcemy, żeby nam oddano coś

2. o zaniechanie naruszeń - nic nie straciliśmy, ale coś nam zakłóca stan posiadania

„proces posesoryjny”

1. Legitymacja czynna - ten kto może wytoczyć powództwo

• posiadacz samoistny i zależny któremu naruszono posiadanie

• gdy rzecz ma kilku posiadaczy- może wytoczyć każdy z osobna lub łącznie

2. Legitymacja bierna - ten vs komu wytaczamy powództwo

• naruszyciel

• osoba, która odniosła korzyść z naruszenia

3. Postępowanie - szybkie, łatwe, ma na celu szybkie przywrócenie posiadania; sąd nie bada prawa do rzeczy naruszyciela, tylko czy narusza on posiadanie bezprawnie, samowolnie , np. właściciel sam odebrał rzecz dzierżycielowi-sąd orzeka, że nie można tak robić(zakaz samosądu)

Wyj. Samowolny naruszyciel ma orzeczenie sądu potwierdzające prawo do rzeczy

4. Wyrok - zależy od roszczenia

1. nakaz wydania rzeczy posiadaczowi, np. opróżnienie lokalu

2. zakaz zakłóceń posiadania

Skutek wyroku: nie ma orzeczenia odszkodowania, przywraca się posiadanie w aktualnym stanie; wyrok ma charakter prowizoryczny, zapobiega samowoli

Termin zawity: 1 rok od chwili naruszenia

„proces petytoryjny” - przedmiotem są prawa do rzeczy

Dzierżyciel a posiadacz

• Dzier.- ten, kto włada rzeczą za kogoś innego ( na tym polega to „władztwo”), nie posiada on rzeczy

Przykłady:

• przechowanie rzeczy - np. w szatni

• przedstawiciel ustawowy, który gospodaruje majątkiem dziecka (opiekun)

• pełnomocnik

Dzierżyciel i posiadacz mają corpus (władanie rzeczą), różnica tkwi w animus .

1. Posiadacz - ma wolę władania rzeczą dla siebie

Dzierżyciel- włada ` dla kogoś'

2. Dz.- włada w interesie cudzym, P. - interes własny

3. Posiadacz - ochrona sądowa i pozasądowa, Dzierż. - tylko pozasądowa (ale wg przesłanek KC)

Prekarzysta - osoba, która włada rzeczą na podst. Stosunku grzecznościowego - np. gość włada rzeczami w pokoju, w którym go przyjmują , NIE korzysta z żadnej ochrony.

Na egz doczytać o ochronie dzierżyciela !!!!!!!!!!

Nabycie posiadania

• traditio corporalis - ażeby przenieść posiadanie trzeba wydać rzecz nabywcy. Żeby nabywca stał się posiadaczem, należy wydać mu rzecz i dokonać zawarcia umowy (przeniesienie corpus i animus)

• traditio longa manum - gdy zbywca nie wydaje w zasadzie rzeczy nabywcy, ale wydaje przedmioty dające nad rzeczą władzę, np. klucze do mieszkania; gdy zbywca wydaje dokumenty umożliwiające władzę nad daną rzeczą, np. dowód składowy (dokument upoważniony do odbioru towarów przeznaczonych na skład). Posiadacz zawiera umowę, w której wydaje animus, a corpus tylko na zasadzie fikcji prawnej.

• constitutum possesorium - polega na tym, że posiadacz samoistny zbywa to posiadanie na inną osobę, umawia się z nabywcą, że nadal będzie władać rzeczą. Od chwili zawarcia umowy zbywca przestaje być właścicielem samoistnym, np. jako dzierżyciel lub posiadacz zależny. Nabywca uzyskuje tylko władztwo potencjalne (ma animus i część corpus)

Np. dziadek przenosi własność mieszkania na podstawie umowy darowizny na wnuka, z zastrzeżeniem, że dożywotnio będzie tam zamieszkiwać.

• art. 350 KC

Posiadacz samoistny nie wykonuje realnego władztwa nad rzeczą. Posiadacz zbywa posiadanie samoistne - w jakim momencie ten nabywca stanie się posiadaczem? Nie wystarczy zawrzeć umowy o przeniesieniu possiadania, należy powiadomić osobę trzecią, sprawującą realne władztwo np. najemcę mieszkania, któremu „zmienia się” właściciel…

Nabywca oprócz animus nabywa także corpus (władztwo potencjalne)

• traditio brevi manu - gdy posiadacz samoistny zbywa posiadanie na rzecz nabywcy, który jeszcze przed nabyciem, już wcześniej władał rzeczą. W takiej sytuacji wystarczy zawrzeć umowę o przeniesienie władztwa nad rzeczą i przenieść animus.

Np. najemca kupuje mieszkanie od właściciela

3 ostatnie przypadki są bez wydania rzeczy, 2 pierwsze z wydaniem.

• nabycie posiadania w drodze czynności prawnej

Przepisy prawa spadkowego nie mówią nic na temat stanów faktycznych (wykładnia językowa: posiadanie nie jest dziedziczone bo nie jest prawem, ale stanem faktycznym); drugi pogdą d: realne nabycie posiadania przez spadkobiercę świadczy o jego dziedziczeniu; 3. pogląd oparty na wykładni SN - skoro spadkobierca wchodzi w całość stanów prawnych po testatorze, powinien dziedziczyć również posiadanie

Własność

Kryterium podmiotowe podmiotu:

• prywatna i publiczna

Wł. Pryw. - dozwolone jest to, co nie jest zakazane

Wl. Publ.- dozwolone to, na co prawo pozwala, kazuistyka

Art. 20 Kont. RP - własność prywatna jako podstawa ustroju gospodarczego w RP; zasada pomocniczości - skoro własność publiczna służy celom publicznym to ma być wykorzystywana do tylko tych celów

Art. 64 - każda własność ma równą ochronę prawną

Art. 64. 

1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia.

2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.

3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności.

Treść prawa własności:

1. Posiadanie - posiadacz samoistny

2. Korzystanie z rzeczy:

1. używanie

2. pobieranie pożytków

3. inne dochody

4. unicestwienie

3. Rozporządzanie - tylko czynności prawne:

1. przeniesienie własności

2. obciążenie rzeczy innymi prawami

Granice prawa własności: ustawy, zasady współżycia społecznego, społeczno - gospodarcze przeznaczenie prawa

1. Ustawy:

Art. 142 - w pewnych sytuacjach można użyć czyjąś rzecz:

1. ratowanie dóbr osobistych człowieka , np. wezwanie pogotowia przez czyjąś komórkę

2. ratowanie dóbr majątkowych, np. w pożarze

nie można poświęcać więcej wartej rzeczy dla błahostki

obowiązek odszkodowawczy

2. Zas. Współ. Społ.

3. Społeczno gospodarcze przeznaczenie prawa - np. zagospodarowanie przestrzenne.

Prawo sąsiedzkie- cel : zapobieganie konfliktom między sąsiadami.

Grunty sąsiadujące a grunty sąsiednie - te drugie nie muszą przylegać do siebie

Immisje dot. gruntów sąsiednich (?)

• pozytywne i negatywne

• materialne i niematerialne

• bezpośrednie i pośrednie

Immisje pośrednie: dopuszczane w granicach przeciętnej miary; bierzemy pod uwagę przeznaczenie gruntu, stosunki sąsiedzkie

Nabycie własności 10.03.08

Własność może zostać nabyta poprzez:

1. nabycie pierwotne - właściciel nabył swoją własność niezależnie od innych osób, poprzednich właścicieli

1. wyprodukowanie rzeczy: nie zostało uregulowane w KC (brak potrzeby)

2. nabycie pożytków naturalnych - w momencie odłączenia pożytku od rzeczy macierzystej. Dopóki odłączenie nie nastąpi, jest to jedna rzecz. Własność pożytków może nabyć tylko osoba uprawniona. Pożytek pobrany przez osobę nieuprawnioną stanowi nadal własność właściciela (osoby uprawnionej), np. kłusownik w prawie łowieckim: zwierzyna pobrana bezprawnie stanowi własność SP; ustawa o rybactwie śródlądowym „ryby i inne organizmy żyjące w wodzie stanowią jej pożytki”. Odłowienie ryb powoduje odłączenie pożytków i nabycie własności.

1. płody naturalne - te pożytki które rzecz wytwarza, np. owoce

2. części składowe rzeczy macierzystej, nie będące płodami, np. kopaliny; ich pobieranie narusza substancję rzeczy macierzystej

3. nabycie własności w skutek zalania - przejście prawa własności na właściciela wody

4. wyłanianie się wyspy - własność właściciela wody, na której się ona pojawi

5. nacjonalizacja - przejęcie na własność państwa określonej kategorii dóbr. Nacjonalizacja następuje w drodze ustawy nacjonalizacyjnej. Obejmuje jakąś kategorię dóbr, a nie zbiór rzeczy wskazanych indywidualnie. Ma walor historyczny (okres powojenny). *własność pomocnicza - własność SP jest własnością o charakterze pomocniczym, nie wiodącym

6. wywłaszczenie - następuje w drodze decyzji administracyjnej. Przedmiot: zindywidualizowana rzecz. Wywłaszczenie następuje tylko na cele publiczne, za słusznym odszkodowaniem.

1. nieruchomości - ustawa o gospodarce nieruchomościami, decyzje o wywłaszczeniu wydaje starosta

2. ruchomości - ustawa o ochronie dóbr kultury: możliwe jest wywłaszczenie rzeczy o walorze zabytkowym, decyzje wydaje wojewódzki konserwator zabytków

7. sądowe orzeczenie przepadku rzeczy - zarówno w procedurze karnej (rzeczy uzyskane w drodze przestępstwa), jak i cywilnej. Sąd cywilny może taki przepadek zastosować jeżeli świadczenie zostało spełnione w zamian za dokonanie czynu zabronionego, np. łapówka.

8. zasiedzenie

9. przemilczenie

Skarb Państwa jest właścicielem pierwotnym z mocy ustawy odnośnie do: złóż kopalin (ustawa prawo geologiczne i górnicze), SP może jedynie ustanowić użytkowanie górnicze, nie może się zrzec swojego monopolu; zwierzyna łowna w stanie wolnym, uprawniony do połowu może nabyć własność zwierzęcia

2. nabycie pochodne - własność jest nabyta od poprzednika, jest wyraźnie przekazana jednej osobie przez drugą; stosunek następstwa prawnego

1. przeniesienie własności - nabycie własności na podstawie umowy, np. sprzedaż, darowizna

2. dziedziczenie - nabycie po spadkodawcy

3. fuzja majątków - występuje

1. fuzja majątków spółek, polega na przejęciu (cały majątek spółki A przejmuje spółka B, spółka przejęta traci swój byt) lub na unii (kilka spółek łączy się, tworząc spółkę nową; ta jest nabywcą wszystkich spółek, które się połączyły)

2. fuzja majątków małżonków - powiększanie majątku wspólnego kosztem osobistych

4. surogacja - nabycie nowych rzeczy w zamian za poprzednie; surogat to rzecz uzyskana w zamian za inną rzecz, ma taki sam status jak rzecz poprzednia

Przeniesienie własności: 2 modele

• System niemiecki: wymaga do przeniesienia własności zawarcia 2 umów:

• umowa obligacyjna - która kreuje obowiązki stron

• umowa rzeczowa - przeniesienie własności, jest wykonawcza względem wcześniejszej umowy obligacyjnej

• wpis do księgi wieczystej (w czystej postaci aż 3 etapy)

Ten system występował na ziemiach poniemieckich BGB: umowa obligacyjna i pozwdanie

• System francuski: opiera się na modelu rzymskim, jest systemem uproszczonym; do nabycia własności wystarczy tylko jedna umowa; umowa zobowiązująca rodzi 2 skutki: zobowiązujący i rozporządzający [USA, FR, IT, ESP]

Jako zasadę przyjęto w naszym KC model francuski - rozwiązanie ułatwiające obrót. System niemiecki działa wyłącznie jako wyjątek, gdy:

- ustawa tego wymaga

- strony się tak umówią

Wówczas wpierw zostanie zawarta umowa obligacyjna, kupujący nabywa ekspektatywę własności, sama własność wraz z umową rozporządzającą

• Zasada konsensualności - zasadą jest, że przeniesienie własności jest umową konsensualną wg KC. Wydanie rzeczy jest konsekwencją przeniesienia własności.

• Zasada nemo plus iuris - zasada uprawnionego zbywcy: zbywca nie może rozporządzić większą ilością praw, niż sama ma

• Zasada kauzalności - przeniesienie własności jest czynnością kauzalną, ma swoją przyczynę prawną. Przy modelu francuskim strony zawierają jedną umowę, kauza zależy od rodzaju umowy, którą strony wybrały

• kauza obligandi vel aquirendi - przy przysporzeniu, coś za coś

• kauza …………. UZUPEŁNIJ

Przy modelu niemieckim umowa rzeczowa powstaje, żeby się zwolnić z poprzednich zobowiązań, które strony zawarły wraz z umową zobowiązującą. Najczęściej kauza solvendi

Nieruchomości

1. forma czynności: zawarcie umowy w formie aktu notarialnego ad solemnitatem; jeżeli w systemie niemieckim - wszystkie umowy muszą być w formie notarialnej. Jedynie forma sądowa zastępuje formę notarialną (np. w ugodzie sądowej, orzeczenie sądowe z art. 64KC).

2. zakaz ustanawiania własności warunkowej lub terminowej - stabilność własności w zakresie nieruchomości

W modelu niemieckim dopuszczalne jest posłużenie się warunkiem lub terminem, ale tylko w umowie obligacyjnej. Umowa rzeczowa zawsze musi być bezwzględna.

np. przeniesienie własności gruntu pod warunkiem, że kupujący zapłaci cenę

3. surowsze wymagania w odniesieniu do kauzy. Rodzaje kauzalności:

1. materialna - do ważności czynności potrzebna jest kauza

2. formalna - kauza musi wystąpić, ale dodatkowo trzeba ją wskazać w treści umowy expressis Derbis

3. W modelu francuskim wystarczy kauza materialna; model niemiecki: w umowie rzeczowej trzeba wskazać, że jest ona kauzalna formalnie

4. ograniczenia nabycia własności nieruchomości przez cudzoziemców

1. grunty rolne: zezwolenia udziela Minister Spraw Wewnętrznych

2. grunty istotne dla państwa strategicznie

5. Wpis do księgi wieczystej ma charakter deklaratoryjny, nie jest niezbędny bo nie przenosi sam w sobie własności. Jednakże ust o ks wiecz nakłada obowiązek wpisu do ksiąg wieczystych.

Ruchomości

1. podział na rzeczy oznaczone co do gatunku i co do tożsamości.

2. Czy można zawrzeć umowę o przeniesienie własności co do rzeczy oznaczonej co do gatunku? => prawo rzeczowe ciąży na konkretnej rzeczy - możliwe przeniesienie własności dopiero, gdy rzecz zostanie skonkretyzowana, w przypadku rzeczy przyszłych, dopiero gdy rzecz powstanie. KC zakłada, że jeżeli strony umówiły się do przeniesienia własności rzeczy oznaczonych co do gatunku i przeniesienia w przyszłości, własność zostanie przeniesiona, gdy na nabywcę zostanie przeniesione posiadanie. Przyjmujemy że czynność prawna przeniesienia własności jest tutaj czynnością prawną realną.

3. Własność ruchomości możemy przenieść z zastrzeżeniem warunku i terminu (właściciel terminowy, warunkowy)

4. forma: co do zasady swoboda formy. Wyjątki: statki morskie - umowa w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym.

Nabycie własności rzeczy ruchomej od nieuprawnionego

art. 169

Nemo plus iuris : wyjątek odnośnie rzeczy ruchomych.

Interesy właściciela chronimy, gdy:

Ochrona nabywców. Przesłanki:

• dobra wiara - osoba działa w przeświadczeniu, że nabyła rzecz od osoby uprawnionej, to przekonanie jest uzasadnione

Chwila nabycia własności.

1. z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie - czynność prawna realna; dobra wiara musi nastąpić z chwilą nabycia rzeczy w posiadanie:

1. zbycie papierów wartościowych,

2. pieniędzy,

3. rzeczy nabytych na licytacji publicznej,

4. nabycie rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym,

5. nabycie własności od osoby, która władała rzeczą za przyzwoleniem właściciela, bez uprawnienia do zbycia.

2. nabycie rzeczy po 3 latach od utraty rzeczy przez właściciela; (zaczyna się od utraty rzeczy przez właściciela)

1. rzecz skradziona

2. rzecz zgubiona

3. inne przypadki, gdy właściciel utracił rzecz wbrew swojej woli, np. wskutek powodzi

3. Nabywca musi być w dobrej wierze w chwili, gdy upłynął ten 3-letni okres (ad.2). Jeżeli nabywca był w złej wierze, w ogóle nie nabywa własności. Wówczas dotychczasowy właściciel na podstawie roszczenia windykacyjnego ma 10 lat na odzyskanie rzeczy.art.169KC

4. Nabywca rzeczy ruchomej nabywa własność w stanie czystym, wolnym od obciążeń (w dobrej wierze)

Zasiedzenie

1. Przedmiot: własność, użytkowanie wieczyste, służebności

Najszerzej uregulowane zasiedzenie własności.

2. Funkcja: nie jest słuszne, aby zbyt długo utrzymywała się rozbieżność pomiędzy stanem prawnym a faktycznym. Zasiedzenie ma zalegalizować prawo posiadacza faktycznego. Zasiedzeniu ulega cała rzecz, a nie część składowa.

1. Wyjątek: jeśli posiadacz włada fragmentem gruntu, a nie całą nieruchomością gruntową. Jeżeli posiadacz włada tylko częścią nieruchomości, upływ czasu potrzebny do zasiedzenia powoduje, że wyodrębnia się nowa nieruchomość z rzeczy macierzystej.

2. Przynależności mogą być przedmiotem zasiedzenia, bo ich związek z rzeczą główną ma tylko charakter gospodarczy.

3. Przesłanki

1. Nieruchomości:

1. przesłanki konieczne:

1. posiadanie samoistne,

2. posiadanie ciągłe (wystarczy udowodnić pierwszy i ostatni moment posiadania, czas pomiędzy wypełnia domniemanie)

3. upływ czasu: 20 lat/ 30 lat

2. przesłanki ułatwiające zasiedzenie

1. dobra wiara posiadacza - wówczas wystarczy 20 lat do zasiedzenia. Dobra wiara musi wystąpić w pierwszym momencie wejścia w posiadanie: mala fides superveniens non nocet - późniejsza zła wiara nie szkodzi

2. Ruchomości

1. posiadanie samoistne

2. posiadanie ciągłe

3. upływ czasu: 3 lata

4. dobra wiara posiadacza (przez cały okres zasiedzenia). Stąd późniejsza zła wiara szkodzi: mala fides superveniens nocet.

4. Termin zasiedzenia - biegnie tak jak termin przedawnienia.

1. inaczej obliczamy początek biegu terminu zasiedzenia - chwilą od której obliczamy zasiedzenie jest objęcie rzeczy w posiadanie samoistne. Termin zasiedzenia może być przerwany (gdyby właściciel rzeczy zażądał zwrotu, roszczenie windykacyjne) i zawieszony (gdyby właściciel gruntu z posiadaczem gruntu zawarli małżeństwo, na czas trwania małżeństwa bieg jest zawieszony)

2. art. 176 KC dołączenie posiadania, sumowanie okresów posiadania - accesio possesionis - z przepisu tego wynika, że posiadacz może doliczyć sobie czas posiadania swojego poprzednika. Jeżeli posiadacz wszedł w posiadanie w inny sposób niż przeniesienie posiadania, nie mówimy o przeniesieniu posiadania i przesłąnka z 176 nie jest spełniona.

1. Odnośnie rzeczy ruchomych, przy zastosowaniu art.176 wszyscy poprzedni posiadacze muszą być w dobrzej wierze.

2. Przy nieruchomości, jeżeli łączny czas posiadania posiadaczy wyniósł 30 lat, można sumować też okresy posiadania w złej wierze.

5. Zasiedzenie daje nam własność ex lege, bez żadnej umowy, decyzji

1. postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia ( w celu zdobycia dowodu na zasiedzenie, należy złożyć wniosek do sądu, sąd wydaje postanowienie o charakterze deklaratywnym). Właściciel który uzyskał takie postanowienie może złożyć wniosek o wpis do księgi wieczystej.

Przemilczenie

jest to nabycie własności na skutek pasywności właściciela. Instytucja b. podobna do zasiedzenia, prowadzi do tych samych konsekwencji.

1. Właściciel nie wykonuje swojego prawa => z upływem określonych terminów własność przechodzi na zainteresowanego.

2. Przykłady:

1. po II wojnie światowej, na mocy dekretu z 1946r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich - zarząd państwowy do czasu zgłoszenia się właściciela. Terminy: 10 lat dla nieruchomości, 5 lat dla ruchomości [obecnie nazywane terminami przemilczenia]

2. los prawny rzeczy zgubionych, których właściciel się nie odnalazł. Własność rzeczy ruchomych przechodzi albo na skarb państwa, albo na znalazcę.

1. rzeczy wartościowe: pieniądze, kosztowności, wytwory pracy artystycznej, intelektualnej - na SP

2. pozostałe - na znalazcę

3. Terminy: 1 rok jeśli jesteśmy w stanie zawiadomić właściciela i wezwać do odbioru rzeczy; 2 lata od znalezienia rzeczy - właściciel niezidentyfikowany

4. OBOWIĄZKI ZNALAZCY samodzielnie

Utrata własności

sposoby jednostronne

1. Ruchomości

1. porzucenie rzeczy - gdy towarzyszy mu wola wyzbycia się własności. Porzucenie rzeczy jest oświadczeniem woli (czynnością prawną) mającą postać dorozumianą. Czynność prawna jednostronna, realna. Utrata własności następuje w momencie ustania posiadania rzeczy. Skutkiem jest wygaśnięcie własności, rzecz staje się rzeczą niczyją i może być zawłaszczona.

2. Nieruchomości

1. założenie że nie powinno być bezpańskich nieruchomości

2. do niedawna można było zrezygnować z własności nieruchomości notarialnie, poprzez oświadczenie woli, własność przechodziła na gminę (art. 179 zaskarżony do TK). TK orzekł na podstawie art. 165 K o niekonstytucyjności tego przepisu: gmina jako jednostka samodzielna ma prawo decydować, czy chce być właścicielem czy też nie.

3. Obecnie brak podstawy prawnej do zrzeczenia się własności nieruchomości

4. Projekt sejmowy:

1. regulacja trybu zrzeczenia się nieruchomości - właściciel może wyzbyć się własności nieruchomości przez to, że się jej zrzeknie. Zrzeczenie wymaga formy aktu notarialnego. Do zrzeczenia się potrzebna zgoda starosty (przesłanka skuteczności zrzeczenia)

2. skutek - nieruchomość której własności właściciel się zrzekł, staje się własnością SP.

5. Nigdy nie może nastąpić pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu - art. 157.

31.03.08

Roszczenie negatoryjne: właściciel włada rzeczą, to władztwo nie zostało mu odebrane, ale jego władanie zostaje naruszanie w inny sposób niż poprzez odebranie rzeczy np. przechodzenie przez cudzy grunt, bezprawne używanie cudzej rzeczy, czerpanie wody z cudzej studni.

1. domniemanie posiadania

2. obiektywny charakter - jak roszczenie windykacyjne, roszczenia te nie są zależne od dobrej bądź złej wiary pozwanego

3. treść:

1. właściciel żąda przywrócenia stanu zgodnego z prawem: np. deinstalacji urządzeń bezprawnie postawionych na naszej działce; orzeczenie sądowe ma postać nakazu

2. żądanie zaniechania naruszeń: ma sens tylko gdy istnieje zagrożenie, że w przyszłości naruszenie będzie kontynuowane; zapobieganie naruszeniom w przyszłości

Współwłasność

Jest to własność, nie jest kolejnym prawem rzeczowym. Przysługuje kilku osobom - współwłaścicielom i z tego tytułu zaistniała potrzeba szczególnej regulacji.

1. Cechy:

1. jeden przedmiot

2. wielość podmiotów (min.2)

3. niepodzielność: rzecz jest fizycznie niepodzielona; prawo własności obejmuje całą rzecz; każdy ze współwłaścicieli jest właścicielem całej rzeczy

1. podziałowi ulega samo prawo własności. te części nazywamy udziałami.

2. Na prawo własności składa się suma udziałów.

2. Współwłasność dotyczy wyłącznie rzeczy

1. rodzaje

1. w częściach ułamkowych - uregulowana w prawie rzeczowym

1. składa się z udziałów w częściach ułamkowych

2. w braku odmiennego ustalenia przyjmuje się, że udziały są równe

3. ma charakter samodzielny, samoistny - może istnieć między kimkolwiek

4. nietrwała: można ją swobodnie znieść

5. możliwośc swobodnego rozporządzania udziałem, każdy ze współwłaścicieli może swobodnie zbyć swój udział - charakteryzuje się zmiennym składem współwłaścicieli

2. łączna - do niepodzielnej ręki -

1. uregulowana w różnych działach KC, brak zbiorczej regulacji; np. majątek spółki cywilnej objęty jest współwłasnością łączną; przedmioty nabyte wspólnie przez małżonków

2. a. zakłada się, że jest współwłasnością bez udziałów

3. b. współwłasność łączna składa się z udziałów, jednakże ich wysokość jest nieokreślona

4. nie może istnieć sama, zawsze towarzyszy innemu stosunkowi prawnemu i pełni względem niego rolę służebną np. w spółce cywilnej współwłasność przedmiotów może istnieć dopiero po zawiązaniu spółki: stos. gł : spółka, stos. służebny: współwłasność

5. ustaje gdy podstawowy stosunek prawny wygasa; np. rozwiązanie spółki cywilnej

6. osoby uprawnione nie mogą dokonać podziału w trakcie istnienia współwłasności, ale dopiero po jej ustaniu

7. ma charakter trwały

8. dopóki trwa współwłasność łączna, nie można zbyć udziałów - trwały skład współwłaścicieli

3. Wspólność: występuje w 2 odmianach:

1. wspólność praw - sytuacja kiedy jest kilku uprawnionych, którym przysługuje prawo podmiotowe inne niż własność np. wspólność prawa użytkowania wieczystego na rzecz małżonków (współużytkownicy wieczyści)

2. wspólność mas majątkowych - wspólność zbioru praw o różnym charakterze (np. wspólność praw w masie majątkowej; wspólność spadku - dla spadkobierców którzy odziedziczyli spadek)

4. Powstanie współwłasności

1. od samego początku: gdy kilka osób zasiedziało własność, gdy kilka osób razem kupiło rzecz

2. może powstać później, np. gdy wyłączny właściciel rzeczy przekształci swoje prawo we współwłasność przez sprzedaż udziału w rzeczy

5. Stosunki wewnętrzne pomiędzy współwłaścicielami

1. zarząd rzeczą:

1. określa umowa; powstaje tzw. zobowiązanie realne - zobowiązanie o rozszerzonej skuteczności - wyjątek od zasady że zobowiązania wiążą tylko strony: wiąże także każdego późniejszego współwłaściciela, nie tylko tych którzy umowę zawarli (jeśli o zobowiązaniu wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć)

2. ZARZĄD USTAWOWY - gospodarowanie rzeczą:

1. czynności prawne

1. zasada jednomyślności - wszyscy współwłaściciele muszą wyrazić zgodę na przeprowadzenie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu, np. zmiana przeznaczenia gruntu, sprzedaż; jednomyślność może być okazana albo przez złożenie oświadczenia woli, albo przez udzielenie pełnomocnictwa jednemu z nich. Sankcją niedochowania jednomyślności jest bezwzględna nieważność

2. zasada woli większości - odnośnie czynności zwykłego zarządu, takich które nie wprowadzają nadzwyczajnych zmian, np. bieżąca naprawa rzeczy. Większość określa się wg wielkości udziałów. Jest to ius dispositivum!

3. zasada kompetencji każdego - odnośnie czynności zachowawczych, takich które zmierzają do zachowania i ochrony wspólnego prawa, np. wytoczenie powództwa windykacyjnego, zażądanie eksmisji nielegalnego lokatora, złożenie wniosku o stwierdzenie zasiedzenia, złożenie wniosku o wpis do księgi wieczystej współwłaścicieli

2. czynności faktyczne np. ogrodzenie płotem nieruchomości

2. korzystanie

3. zniesienie współwłasności

4. Obowiązek odszkodowawczy za opieszałość współwłaściciela (WW)

1. Ingerencja sądu w zarząd:

1. doraźna: gdy sąd zażegnuje jednorazowy problem art.201KC możliwość wystąpienia do sądu o dokonanie czynności gdy nie uzyskano zgody większości; każdy WW może wystąpić o zgodę

2. trwała: jeśli sąd na stałe zmieni zasady zarządu art.203KC polega na ustanowieniu zarządu sądowego w wyjątkowych przypadkach:

1. trwałej niezdolności WW do sprawowania zarządu

2. gdy większość krzywdzi mniejszość

3. gdy większość narusza zasady prawidłowej gospodarki

Sąd ustanawia zarządcę, który przejmuje zarząd aż do odwołania. Może nim być WW lub os. trzecia.

• sytuacja prawna zarządcy: 1. przejmuje zwykły zarząd rzeczą, w czynnościach przekraczających zwykły zarząd powinien uzyskać jednomyślną zgodę WW lub upoważnienie sądu; 2. może złożyć wniosek o wpis do księgi wieczystej zarządu sądowego; 3. obowiązany jest przedstawić WW rachunek z zarządu - na żądanie; 4. obowiązek składania sprawozdań sądowi - corocznie, jeśli naruszyłby taki termin, grozi mu grzywna

• w razie wyrządzenia szkód w skutek niestaranności- obowiązek odszkodowawczy

• uprawnienia zarządcy: 1. roszczenie o wynagrodzenie które ma odpowiadać nakładowi jego pracy, kierowane do WW; 2. roszczenie o zwrot kosztów - środków własnych wyłożonych w ramach zarządu

6. Współwłaściciele w sytuacji zarządu:

1. mogą pobierać pożytki z rzeczy, ale w pierwszej kolejności idą one na koszty zarządu i koszty utrzymania rzeczy

2. obowiązek opłacania zarządcy

Korzystanie z rzeczy - ad.5.2

art. 206KC

Każdy ze współwłaścicieli ma prawo do korzystania z rzeczy

1. Umowne:

1. Podział wg kryterium czasu - WW mogą podzielić korzystanie pod względem czasu

2. Podział wg kryterium podmiotu - tylko jeden lub kilku z nich mają prawo do korzystania z rzeczy, pozostałym wypłaca się kasę

3. Podział pod względem sposobu korzystania - jeden z WW używa nieruchomości w celach rekreacyjnych, drugi w celach gospodarczych

4. Podział przestrzenny - podział fizyczny do korzystania, najczęściej w odniesieniu do nieruchomości; quo ad usum

Podział do korzystania nie jest podziałem współwłasności!

2. Podział dorozumiany w przedmiocie korzystania - taka umowa też wiąże.

Ad. 5.3 zniesienie współwłasności

1. W każdej chwili współwłasność można znieść, roszczenie o zniesienie nie przedawnia się

2. Na 5 lat można wyłączyć zniesienie SPR W KC

3. Umowa: jeśli wszyscy WW ją zawrą, są zgodni co do sposobu i zniesienia. Umowa działowa powinna mieć formę aktu notarialnego, jeśli dotyczy nieruchomości

4. Sąd: w razie sporu; także gdy „takie życzenie” mają WW zgodni, jednak wpływa to na koszty sądowe - opłata sądowa wynosi wówczas 1000PLN, gdy określą sposób podziału: 300PLN

5. Sposoby zniesienia:

1. kodeksowe

1. podział fizyczny rzeczy - następuje pomiędzy wszystkich współwłaścicieli; jest preferowanym sposobem podziału własności - SN. Skutkiem jest powstanie kilku nowych rzeczy (uprzedni fragment ma odpowiadać wysokości udziału WW). Jeśli dokładny podział nie jest możliwy, WW który otrzymał część zbyt małą, ma roszczenie o dopłatę.

2. przyznanie własności rzeczy jednemu ze WW, z obowiązkiem spłaty reszty. np. podział kawalerki

3. sprzedaż rzeczy wspólnej - sąd może ją zarządzić, sprzedaż poprzez licytację, a cena uzyskana podzielona zostaje pomiędzy właścicieli = podział cywilny

2. pozakodeksowe:

1. częściowy podział fizyczny i częściowa sprzedaż, np. pół nieruchomości sprzedajemy, pół dzielimy

2. podział fizyczny na mniejszą liczbę części aniżeli liczba współwłaścicieli, resztę się spłaca

6. Dopłata i spłata

1. spłata - zapłacenie WW całości jego udziału, gdy nie otrzymał nic

2. dopłata - wyrównanie niedoboru, gdy WW uzyskał część rzeczy, ale jest to część zbyt mała.

3. Co do zasady mają formę pieniężną. SN: w uzasadnionych przypadkach spłata lub dopłata mogą przyjąć inną postać, np. poprzez ustanowienie służebności osobistej mieszkania, poprzez ustanowienie prawa użytkowania gruntu

4. Termin: sąd wskazuje termin ich uiszczenia. Można zasądzić S/D jednorazową, albo rozłożyć te świadczenia na raty. Rygor: termin spłat ratalnych nie może przekroczyć 10 lat. Sąd jednocześnie zasądza odsetki.

7. Kiedy kończy się współwłasność?

1. z chwilą zawarcia umowy

2. gdy orzekał sąd, dopiero w chwili uprawomocnienia się orzeczenia.

1. wyjątek: jeśli sąd zarządził podział cywilny współwłasność zostaje zniesiona dopiero z chwilą licytacyjnej sprzedaży (z chwilą nabycia)

2. ZNIESIENIE WW GOSPODARSTWA ROLNEGO _SAMEMU
   WYŁĄCZENIE ROSZCZENIA O ZNIESIENIE WSPÓŁWŁĄSNOŚCI na lat 5 szczegóły

BRAK WYKŁADU O MIESZKANIOWYCH SP., własność lokali

13.04.08

Użytkowanie wieczyste

Użytkowanie wieczyste weszło do prawa polskiego w 1961r. na mocy ustawy o gospodarce terenami i osiedlach, wcześniej regulacja z 1946r.

1. Regulacja użytkowania wieczystego:

1. w KC

2. w ustawie o gospodarce nieruchomościami

2. Użytkowanie wieczyste należy do praw na rzeczy cudzej. W drodze analogii stosujemy jednak przepisy dotyczące prawa własności.

Koncepcja łańcucha stosunków prawnych. Ta koncepcja znajduje zastosowanie do wszystkich praw na rzeczy cudzej, przyjmuje się że mamy do czynienia z kilkoma powiązanymi ze sobą ściśle stosunkami prawnymi:

1. stosunkiem własności

2. stosunkiem zobowiązaniowym, wynikającym stąd, że właściciel który zamierza swą rzecz jakimś prawem obciążyć, zawiera z nabywcą umowę zobowiązaniową, w której ustanawiają ograniczone prawo rzeczowe. Umowa podlega przepisom zobowiązań. (kreuje stosunek)

3. stosunek prawa na rzeczy cudzej - użytkowania, użytkowania wieczystego, służebności itd.

3. Sytuacja prawna użytkownika wieczystego:

1. z właścicielem: prawa i obowiązki ustalone w umowie - inter partes

2. stosunek prawny, w którym po jednej stronie znajduje się uprawniony rzeczowo, a po drugiej każdy inny podmiot; wobec każdej os.3 prawo żądania, by nikt mu nie ingerował w jego prawo

4. Przedmiot użytkowania wieczystego:

grunty

5. Podmioty mogące ustanowić użytkowanie wieczyste: SP, JST

6. Przedmioty: tylko grunty miejskie (położone w granicach miast) i grunty leżące poza miastem, przeznaczone do realizowania celów gospodarczych miasta. Ograniczenie to dotyczy SP, JST mogą oddawać w użytkowanie jakiekolwiek grunty.

SP i JST muszą być w całości właścicielami danego gruntu.

7. Użytkowanie może być ustanowione na rzecz kilku osób - współużytkowanie wieczyste.

1. współużytkowanie w częściach ułamkowych - każdemu służy określony udział w UW; stosujemy przepisy o współwłasności

2. współużytkowanie wieczyste łączne, gdy dotyczy małżonków: wchodzi w ich wspólny dorobek. Stosujemy przepisy o zarządzie majątkiem małżonków

3. UW może być obecnie ustanowione na rzecz każdego podmiotu mającego osobowość prawną

8. Uprawnienie do korzystania z gruntu: węższe niż właścicielskie

1. zgodnie z celem określonym w umowie (pod zabudowę, rolniczy..); jeśli w umowie zostanie określony cel, to uprawnienie jest jednocześnie obowiązkiem użytkownika, za niewykonanie grożą sankcje

2. użytkownik wieczysty może pobierać pożytki z gruntu

3. uprawnienie do rozporządzania użytkowaniem wieczystym (rzeczą może rozporządzić tylko właściciel) - stąd UW jest prawem zbywalnym i dziedzicznym. Użytkownik wieczysty może swoje prawo obciążyć, np. ustanowić hipotekę na UW. Użytkownik może zrzec się UW (kontrowersyjne w literaturze, orzecznictwo SN wskazuje że użytkownik wieczysty może się zrzec UW w drodze jednostronnego oświadczenia woli.

9. Ograniczenia UW:

1. prawo

2. zasady współżycia społecznego

3. umowa zawarta z właścicielem gruntu

10. Prawo czasowe: KC wskazuje max. czas 99 lat, min. to 40 lat. Użytkowanie wieczyste jest prawem, którego celem jest zaspakajanie długotrwałych potrzeb.

11. UW może być przedłużone:

1. roszczenie o przedłużenie UW; staje się wymagalne w ciągu ostatnich 5 lat. Wyjątkowo roszczenie to może stać się wymagalne wcześniej, jeśli amortyzacja nakładów poczynionych przez użytkownika jest dłuższa => czas używalności nakładów np. użytkownik postawił na gruncie dom który przetrwa znacznie dłużej niż czas UW, możliwość wcześniejszego wystąpienia o przedłużenie UW

2. Organ może odmówić przedłużenia tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. gdy dany teren został w planie zagospodarowania przeznaczony na inny cel. Na podstawie art. 64 możliwość sądowego wymuszenia przedłużenia umowy w razie, gdyby organ publiczny bezpodstawnie odmawiał.

3. Przedłużenie użytkowania: umowa w tej samej formie co UW; samo użytkowanie wieczyste uzyskuje się w drodze przetargu

4. Jeśli użytkownik na czas nie zwróci się o przedłużenie UW, jego prawo wygasa. Chcąc dalej kontynuować UW musi przystąpić do przetargu.

5. UW może być wielokrotnie przedłużane

6. Jeśli mamy kilku współużytkowników, roszczenie jest skuteczne o ile wystąpią z nim wszyscy

12. Celowość UW - użytkownik powinien dochować celu określonego w umowie

13. Odpłatność

1. ustalana na podstawie wartości nieruchomości

1. pierwsza opłata, 15% - 25% wartości nieruchomości, uiszczana bezpośrednio po zawarciu umowy

2. począwszy od drugiego roku - opłaty roczne: świadczenia zaliczane do kategorii świadczeń okresowych, przedawnienie następuje po upływie 3 lat od ich wymagalności; wysokość opłat zależy od rodzaju gruntu. Opłaty uiszcza się z góry za dany rok, do końca marca.

1. 3% - zasada

2. 2% - dla celów turystycznych

3. 1% - obowiązuje w zakresie celu budowlanego (budownictwo mieszkaniowe) i w celu rolniczym

4. 0,3% - cel obronności, cel charytatywny, cel kościelny , sakralny

14. Ochrona użytkownika wieczystego

1. Ustawa: użytkownik może korzystać z rzeczy z wyłączeniem innych osób, brak konkretów => stosujemy przepisy o ochronie własności; roszczenie windykacyjne, negatoryjne

15. Sytuacja prawna nieruchomości oddanej w UW:

1. grunt - stanowi nieprzerwanie własność SP lub JST

2. budynki znajdujące się na gruncie oddanym w UW - własność użytkownika. Jeśli użytkownik bierze w UW grunt już zabudowany, musi kupić wzniesione na tym gruncie budynki. Własność budynków stanowi prawo związane z użytkowaniem wieczystym (UW = prawo wolne).

1. reżim prawny - tak długo, jak długo trwa UW; z wygaśnięciem UW budynki stają się częścią składowa gruntu.

2. w budynkach można wyodrębniać lokale i ich własność

3. inne urządzenia nie będące budynkami - również stanowią wyłączną własność użytkownika wieczystego , np. basen

4. drzewa i rośliny stanowią własność SP lub JST, a użytkownikowi przysługuje prawo użytkowania ich

16. Nabycie użytkowania wieczystego:

1. w sposób pierwotny:

1. w drodze zasiedzenia; zasiedzieć można tylko wcześniej ustanowione UW, nie po raz pierwszy

2. w drodze decyzji administracyjnej - gdy UW zostało utworzone jako nowe prawo w PL (1961r.), w drodze decyzji przekształcano istniejące prawa w UW.

2. w sposób wtórny:

1. umowa - wymaga trybu przetargowego; umowa podpisywana w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności, niezbędny wpis do księgi wieczystej. Wpis ma charakter konstytutywny (umowa kreuje ekspektatywę, a wpis powstanie UW). 99 lat liczy się od dnia złożenia wniosku o wpis w księdze wieczystej.

1. etap wstępny - sporządzenie wykazu nieruchomości przeznaczonych do oddania w UW

2. podanie do wiadomości przez wywieszenie w urzędzie - starostwo powiatowe dla gruntów SP, urząd gminy dla gruntów gminnych

3. ogłoszenie przetargu

4. przetarg: po 2 negatywnych przetargach można zastosować inny tryb (np. w drodze negocjacji)

2. treść umowy: strony, cel, termin, wysokość opłat rocznych (essentialia negoti); umowy budowlane zawierają więcej postanowień: umowa musi wskazywać opis budynku, terminy budowy (rozpoczęcie budowy = wybudowanie fundamentów; zakończenie budowy = stan surowy zamknięty). Jeśli nieruchomość jest wpisana do rejestru zabytków: zobowiązanie do renowacji budynku, do odbudowy - wraz z terminami. Wynagrodzenie - wysokość wynagrodzenia za budynki które będzie przysługiwało użytkownikowi wieczystemu po rozwiązaniu umowy. Treść umowy kreuje zobowiązanie realne. Działa wobec każdego kolejnego nabywcy UW.

17. Sankcje za naruszenie umowy:

1. rozwiązanie umowy - gdy użytkownik korzysta z gruntu w celu oczywiście sprzecznym z jego przeznaczeniem. Niezbędny jest wyrok sądu (powództwo o rozwiązanie umowy)

1. legitymacja czynna: wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta

2. sankcja za nieterminowość - np. gdy użytkownik nie wzniósł na czas budynków. Sankcja majątkowa polega na wprowadzeniu dodatkowej opłaty rocznej: 10% wartości, opłata wzrasta o kolejne 10% co rok.

1. Organ publiczny może przedłużyć termin na wniosek użytkownika wieczystego, umotywowany przyczynami niezależnymi od niego.

2. Można wystąpić o termin dodatkowy.

18. Uwłaszczenie użytkowników wieczystych - przekształcenie użytkowania w prawo własności.

1. Gminy nie są chętne uwłaszczeniu, bo ogranicza to dochody do budżetu.

2. Tryby:

1. cywilnoprawny - użytkownik wieczysty nabywa własność gruntu zawierając umowę cywilnoprawną (np. sprzedaży). Prawo nie przyznaje użytkownikowi roszczenia o nabycie własności! Użytkownik może jedynie przedstawić ofertę organowi. W przypadku ewentualnej sprzedaży gruntu oddanego w UW użytkownikowi przysługuje prawo wyłączności, w trybie bezprzetargowym. Skutek prawny: użytkownik staje się wywłaszczony, a UW wygasa (konfuzja).

2. administracyjny - uregulowany w ustawie z 2005r. o przekształceniu prawa UW w prawo własności nieruchomości. Uwłaszczenie następuje w drodze decyzji administracyjnej. Decyzję wydaje: starosta (grunt SP), wójt, burmistrz, prezydent , zarząd powiatu, zarząd województwa (JST). Ostateczna decyzja stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej. Tryb administracyjny następuje na żądanie użytkownika wieczystego. Organ publiczny ma obowiązek przyznać uwłaszczenie, w ramach ustawowych. Prawo to mają:

1. osoby fizyczne w stosunku do gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe, garaży i nieruchomości używanych w celach rolniczych

2. spółdzielnie mieszkaniowe, jeśli na gruncie zbudowano budynek mieszkalny lub garaż

3. właściciele lokali, którzy mają wyodrębnione lokale w budynku, gdy budynek jest wybudowany na gruncie oddanym w UW

Ustawa ta jest ustawą epizodyczną - termin końcowy to 31.12.2012r.

Uwłaszczenie jest odpłatne.

19. Wygaśnięcie UW

1. rozwiązanie umowy

2. w drodze zrzeczenia się

3. z upływem terminu

4. skutki: obowiązki rozliczeń pomiędzy stronami.

1. Użytkownik ma roszczenie o wynagrodzenie za budynki (wszystkie: i te wybudowane przez niego, i te kupione na czas użytkowania!). Wynagrodzenie należy się użytkownikowi tylko za te budynki, które zostały wybudowane zgodnie z umową. Roszczenie przedawnia się po 3 latach.

2. Roszczenia odszkodowawcze wobec użytkownika: jeśli pogorszył grunt, wyrządził szkodę

5. Wraz z wygaśnięciem UW wygasają wszystkie obciążenia na nim, jak hipoteka. Grunt powraca do właściciela w stanie nieobciążonym.

Ograniczone prawa rzeczowe. Użytkowanie

1. Ograniczone prawa rzeczowe w KC poprzedzone są działem przepisy ogólne.

1. Nazwa - podkreśla treść, odmienność ograniczonych praw rzeczowych; są uregulowane przez ustawodawcę w sposób wyczerpujący, pozytywny

2. zaliczamy je do obciążeń prawa własności

2. Ustanowienie: do ustanawiania ograniczonych praw rzeczowych należy stosować odpowiednio przepisy o przeniesieniu własności - art. 245

1. umowa: zawiera ją właściciel który zamierza obciążyć swą rzecz z nabywcą - strony ustanawiają prawo; nabycie konstytutywne

2. nabycie pochodne - właściciel obciążający swą własność umniejsza katalog swych uprawnień, ceduje na nabywcę część swoich uprawnień

3. czynność konsensualna - do ustanowienia OPR wystarczy sama umowa (zasada wyjątkiem wymóg wpisu do księgi wieczystej jak w hipotece)

4. forma aktu notarialnego potrzebna tylko do oświadczenia woli jednej strony - właściciela - złagodzenie formalne

5. ustanowienie OPR może nastąpić pod warunkiem i z zastrzeżeniem terminu

6. wpis do księgi wieczystej jest fakultatywny

7. obrót OPR nie wymaga dokumentowania w księdze wieczystej - zasadą jest pozaksięgowy obrót OPR

8. jeśli OPR jest już wpisane do księgi wieczystej : sformalizowanie obrotu, wszelkie zmiany tego prawa trzeba wówczas dokonywać w księdze wieczystej:

1. zbycie - potrzebny wpis o zmianie uprawnionego, poza umową, jest on konstytutywny

2. zrzeczenie się OPR - czynność jednostronna; wymóg wykreślenia z księgi wieczystej

3. zmiana treści - np. zmiana służebności ścieżki w służebność drogi; potrzebny wpis zmiany do księgi wieczystej, wpis ma charakter konstytutywny

3. Brak prawnej regulacji odnośnie umownego zrzeczenia się OPR, per analogiam jak przy zawarciu umowy, dopuszczalne

4. Kolizja OPR

1. kilka praw, wszystkie nie mogą być jednocześnie w pełni wykonane, w praktyce najczęściej kolizja hipotek

2. system preferencji: prawa ustawiamy w pewnej kolejności i są one zaspakajane kolejno w całości

1. gdy koliduje ze sobą kilka praw nie wpisanych do księgi wieczystej - kryterium czasu powstania, starsze ma pierwszeństwo; wyjątek: zastaw - późniejszy ma pierwszeństwo przed jakimikolwiek OPR

2. gdy koliduje ze sobą prawo wpisane z nie wpisanym - kryterium wpisu; prawo wpisane ma pierwszeństwo

3. gdy kolidują prawa wpisane - kryterium czasu złożenia wniosku o wpis; pierwszeństwo ma wniosek wcześniejszy; gdy kilka wniosków złożono równocześnie, prawa te mają pierwszeństwo równe (wyjątek, system redukcji!)

3. modyfikacja zasad w drodze umowy:

1. zmiana pierwszeństwa: zawarcie umowy między uprawnionymi, którzy godzą się na zmianę kolejności; ograniczenie: zmiana pierwszeństwa nie może naruszać praw osób trzecich; zmiana jest ważna jeśli osoba trzecia wyrazi zgodę na zamianę

np. mamy 3 hipoteki, pierwsza na 1000 zł, druga w kolejności 2000zł, trzecia 3000zł; jeśli zastawnik pierwszy zawrze umowę z trzecim, bez zgody 2., sytuacja 2. pogorszy się

4. zastrzeżenie pierwszeństwa: zablokowanie miejsca w określonej kolejności dla jakiegoś prawa, które powstanie w przyszłości, np. właściciel zastrzega pozycje nr 1 dla hipoteki która zostanie dopiero w przyszłości ustanowiona, musi wskazać kwotę hipoteki; aby zastrzec pierwszeństwo konieczny jest wpis w księdze wieczystej

Użytkowanie

1. Powstanie w drodze umowy

2. Termin: maksymalnie na czas życia użytkownika

3. Odpłatność: w zależności od woli stron może być odpłatne lub nieodpłatne

4. Treść: używanie rzeczy i pobieranie z niej pożytków - najszersze z OPR

1. użytkownik może pobierać pożytki z rzeczy

2. używanie rzeczy

3. strony w drodze umowy nie mogą rozszerzyć uprawnień użytkownika

4. ograniczenie treści użytkowania - strony mogą wyłączyć z treści użytkowania niektóre pożytki

5. strony mogą ograniczyć wykonywanie użytkowania do oznaczonej części nieruchomości; użytkowanie zawsze ciąży na całej nieruchomości, natomiast strony w drodze umowy mogą ograniczyć jedno z uprawnień wchodzących w skład OPR do jednej części

5. Niezbywalność - ius cogens, prawo niezbywalne i niedziedziczne, wygasa wraz ze śmiercią użytkownika

1. użytkownik może jednak udostępniać rzecz innym osobom, np. umowa najmu, dzierżawy; samego użytkowania zbyć nie może

6. Przedmiot użytkowania: rzecz, wraz z częściami składowymi, możliwość korzystania z praw związanych z przedmiotem użytkowania

* zespół środków produkcji - przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne, zbiór maszyn powiązanych ze sobą funkcjonalnie, inwentarz żywy

** zespół środków produkcji oznaczonych co do tożsamości - jeśli strony w umowie określiły każdy składnik indywidualnie, a właściciel po zakończeniu użytkowania oczekuje zwrotu tego samego zespołu środków; ustawa daje prawo użytkownikowi środków produkcji prawo do wymiany składników - wyjątek od zasady że użytkowanie ma charakter zachowawczy

** użytkowanie zespołu środków produkcji oznaczonych co do gatunku - właściciel oczekuje że po zakończeniu użytkowania dostanie zespół podobny, ale nie ten sam

inwentarz przedmiotów wchodzących w skład zespołu - tu spis składników oznaczonych rodzajowo

* z mocy prawa następuje przeniesienie prawa własności składników na czas trwania użytkowania, po nim ma obowiązek zwrócić zespół odpowiadający cechom wskazanym w inwentarzu => konwersja umowy prawnej

* pieniądze, rzeczy oznaczone co do gatunku - użytkowanie niewłaściwe - użytkownik nabywa własność rzeczy i ma następnie zwrócić podobne, zgodnie z przepisami o pożyczce

* prawa zbywalne mogą być obciążone użytkowaniem, o ile są majątkowe i przynoszące pożytki; najczęściej użytkowanie praw przynoszących odsetki, np. użytkowanie wierzytelności przynoszącej odsetki

* udział we współwłasności

Wygaśnięcie użytkowania

7. Wskutek wygaśnięcia terminu

8. Z chwilą śmierci użytkownika

9. Rozwiązanie w drodze umowy

10. Użytkowanie wygasa, jeśli użytkownik nie wykonuje swego prawa przez 10 lat - uzasadnienie gospodarcze; termin zawity. Przepis działa, gdy użytkownik nie wykonuje użytkowania ani samodzielnie, ani przez osoby trzecie

11. Konsekwencje: właściciel rzeczy nabywa roszczenie o zwrot rzeczy; art.262 KC; także roszczenie windykacyjne ( windykacyjne jest korzystniejsze, bo nie przedawnia się w odniesieniu do nieruchomości)

Przepisy szczególne

1. użytkowanie przez osoby fizyczne - najczęściej w stosunkach wiejskich, często związane z obowiązkiem alimentacyjnym; funkcja konsumpcyjna; użytkownik musi zachować postać rzeczy

1. uprawniony nie może naruszać substancji, ma działać zachowawczo; orzeczenie SN „użytkownik mógłby czynić nowe zabudowy w miejsce starych, niezdatnych do użytkowania”

2. wyjątek: przepis o użytkowaniu lokali - użytkownik może zakładać w użytkowanym lokalu instalacje tak jak najemca: oświetlenie, gaz, telefon, domofon (na własny koszt)

2. użytkowanie przez osoby prawne

1. jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, stosujemy przepisy ogólne

2. ustawa o pracowniczych ogródkach działkowych - szczególne uregulowanie użytkowania: ogródki stanowią własność bądź SP bądź JST, a użytkownikiem jest PZD. Użytkownik udostępnia następnie działki działkowcom.

3. ustawa o autostradach płatnych - status prawny gruntów: własność SP, użytkownikiem jest Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad

3. użytkowanie spółdzielcze - sytuacja gdy użytkownikiem gruntu jest spółdzielnia rolnicza

1. gdy spółdzielnia użytkuje grunty SP

2. art. 277, 278, 279 z zakresu użytkowania spółdzielczego na egzamin; rolnicy wstępują do spółdzielni i wnoszą swe grunty, to wniesienie nie pozbawia ich własności, spółdzielnia staje się użytkownikiem, a właścicielami są nadal rolnicy

1. czynność prawna realna, użytkowanie powstaje gdy spółdzielnia przejmie grunt

3. rolnik wnosząc grunt staje się członkiem spółdzielni

4. rozszerzenie uprawnień spółdzielni jako użytkownika - spółdzielnia może zmienić przeznaczenie bądź substancję rzeczy, jeśli statut spółdzielni na to wskazuje - czyli może wznosić nowe budynki! Sytuacja prawna nowo wzniesionych budynków - stanowią własność spółdzielni, wyjątek od superficies solo cedit (odrębna nieruchomość budynkowa)

5. KC przyznaje spółdzielni, po zakończeniu użytkowania, roszczenie o wykup w tym zakresie, w jakim została…., za odpowiednim wynagrodzeniem

6. Sytuacja prawna:

7. budynki wniesione przez rolnika - własność rolnika

8. budynki nowe zbudowane przez spółdzielnię - własność spółdzielni

9. drzewa i rośliny - własność spółdzielni, więc traktujemy je jako odrębne rzeczy ruchome

4. d

Timesharing

1. Zalety:

1. Prawo zapewniające ustabilizowane korzystanie z rzeczy.

2. Brak konieczności zakupu rzeczy

2. Problemy: naruszanie przez przedsiębiorców uprawnienia użytkowników

3. W 1994r. Parlament EU i Rada EU wydała dyrektywę: timesharing to prawo do cyklicznego korzystania, min. czas: tydzień. Funkcja: zapewnienie pewnej minimalnej ochrony konsumentom. Ustawodawstwo krajowe może uregulować korzystniej warunki timesharing.

1. prawo do informacji - przed zawarciem umowy, otrzymanie szczegółowych informacji na temat uprawnienia w postaci prospektu w formie pisemnej.

4. Ustawa o ochronie nabywców.. czyli o timesharingu (2000r.)

1. Treść: timesharing polega na cyklicznym korzystaniu z przedmiotu - w określonych turnusach, powtarzalnych. Turnusy powtarzają się w każdym kolejnym roku.

1. W sensie prawnym timesharing to prawo o charakterze ciągłym, jedynie wykonywanie jest cykliczne (czyli prawo niepodzielne).

2. Przedmiot obciążenia: budynek lub pomieszczenie mieszkalne

3. Ustanowić timesharing może wyłącznie przedsiębiorca.

4. Nabywcą jest zaś osoba fizyczna która zawiera tę umowę poza zakresem działalności gospodarczej: czyli konsument.

5. Czas trwania: minimum 3 lata. Czas maksymalny: 50 lat od chwili ustanowienia prawa. Po upływie tego okresu timesharing wygasa. Jako prawo zbywalne może wielokrotnie zmienić uprawnionego, ale nie ma to wpływu na bieg terminu.

6. Odpłatność: wynika z jego definicji. Ustanawiany za jednorazowym wynagrodzeniem - ryczałt. Na uprawnionego mogą być nakładane też inne opłaty, związane z korzystaniem przez niego z lokalu.

2. Wymóg: wszystkie opłaty muszą wynikać z umowy, muszą być umieszczone w prospekcie.

7. Zbywalność i dziedziczność prawa ( można nim dysponować w testamencie)

8. Wielopostaciowość - timesharing może przybierać postać różnych praw: użytkowania (wówczas nazywamy je użytkowaniem timesharingowym), spółdzielczego prawa do lokalu, może mieć postać obligacyjną (prawo zobowiązań jak prawo najmu).

9. Nie wygasa w skutek niewykonywania przez 10 lat.

10. Ustanowienie: ustawa wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności ( na celu ochrona konsumenta). Jeżeli jest to użytkowanie timesharingowe, powinno ono być przez przedsiębiorcę ustanowione w postaci aktu notarialnego (oświadczenie wymagane przez KC), druga strona tylko w formie pisemnej.

11. Nabywca: ochrona nabywcy dotyczy: prawa do informacji, możliwości wycofania się z umowy.

3. prawo do informacji - zainteresowany powinien otrzymać pisemny prospekt, zawierający podstawowe informacje dotyczące treści timesharingu. Prospekt powinien być doręczony przed zawarciem umowy. W momencie zawarcia umowy prospekt staje się jej częścią. Prospekt wiąże przedsiębiorcę, można z niego dochodzić roszczenia.

4. rezygnacja z umowy: ustawowe prawo odstąpienia od umowy ( w ciągu 10 dni od doręczenia tekstu umowy). Odstąpienie może nastąpić bez żadnego uzasadnienia. Wówczas umowę uznaje się za niezawartą

Art. 6.

1. Nabywca może odstąpić od umowy bez podania przyczyny w terminie dziesięciu dni od doręczenia mu dokumentu umowy, przez złożenie przedsiębiorcy pisemnego oświadczenia woli o odstąpieniu od umowy.

1. Dopiero po upływie 10 dni umowa staje się wiążąca, a przedsiębiorca może zacząć przyjmować świadczenia od nabywcy.

2. Ochrona penalna: znajduje się w kodeksie wykroczeń, kara grzywny i ograniczenia wolności grozi przedsiębiorcy który narusza postanowienia ustawy.

Celem ustawy jest ochrona konsumenta, wszelkie regulacje umowne mogą iść tylko w stronę korzystniejszych rozwiązań dla konsumenta.

5. Przedsiębiorca może na jednej nieruchomości ustanowić więcej timesharingów, o ile nie nachodzą one czasowo na siebie.

6. ewr

Służebności

Występują w przeróżnej postaci, w zależności od tego, jak strony się umówiły. Ustawa wskazuje jedynie podstawowe typy służebności.

1. Funkcja: podwyższenie wartości nieruchomości władnącej. W praktyce służebności występują w stosunkach sąsiedzkich.

2. Podział - pod względem kryterium podmiotowego:

1. gruntowe - przysługują każdorazowemu właścicielowi oznaczonej nieruchomości. Tę nieruchomość nazywamy nieruchomością władnącą.

2. osobiste - przysługują oznaczonej osobie fizycznej, są ściśle związane z uprawnionym, nikomu innemu służyć nie mogą.

3. Każda służebność ogranicza prawo własności właściciela nieruchomości obciążonej.

4. Regulacja służebności gruntowych. Może mieć za przedmiot nieruchomość.

1. Orzeczenie SN dotyczące obciążania służebnością gruntową lokalu: można go obciążyć, o ile nie spowoduje to utratę jego samodzielności. Służebność nie może tej cechy odjąć.

2. Prawo związane z własnością nieruchomości władnącej. Zbywalne wraz z prawem wolnym, samej służebności zbyć nie można.

5. Wykonywanie: samodzielnie lub za pośrednictwem innych osób.

6. Treść: konkretną treść indywidualizują same strony w umowie. Ustawa wprowadza tylko podział na typy:

1. pod względem treści:

1. służebności czynne - osoba uprawniona może korzystać z nieruchomości obciążonej w oznaczonym zakresie. Służebność jest pod względem uprawnienia do korzystania prawem węższym niż użytkowanie.

1. służebności umożliwiające używanie: służebność ścieżki, służebność gruntu, służebność przejazdu

2. służebności polegające na pobieraniu pożytków: czerpania wody, wypasu bydła, pobierania wybranej kategorii pożytków z cudzej działki

2. służebności bierne - polegają na tym, ze uprawniony czerpie korzyści z cudzego zaniechania (właściciel gruntu nie korzysta ze swojego gruntu w zakresie określonym przez służebność)

1. zaniechanie określonych działań wobec własnej nieruchomości, np. zakaz wznoszenia budynków, zakaz budowania ponad określoną wysokość, zakaz nasadzania, zakaz wycinania drzew, służebność światła, widoku

2. służebność polegająca na zaniechaniu pewnych uprawnień które służą właścicielowi z mocy prawa wobec nieruchomości władnącej (rezygnacja z pewnych ingerencji) np. służebność polegająca na nie emitowaniu określonych immisji w określonym czasie

7. PATI - właściciel nieruchomości obciążonej ma obowiązek znoszenia (służebność czynna)

8. Ustanowienie służebności:

1. umowa - stosujemy zasady ogólne dotyczące ustanowienia określonych praw rzeczowych ( w formie notarialnej). Służebność może ustanowić i właściciel, i użytkownik wieczysty ( tu trwa do wygaśnięcia użytkowania wieczystego).

2. zasiedzenie - jedyne ograniczone prawo rzeczowe, które można zasiedzieć, z upływem terminu osoba nabywa służebność Można zasiedzieć tylko służebność czynną, nigdy biernej. Taka służebność czynna ma polegać na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia ( kwestia waloru dowodowego).

3. orzeczenia SN: wydeptana ścieżka ani koleiny nie są drogą w rozumieniu służebności, jednak utwardzona droga jest trwałym i widocznym urządzeniem.

1. Przesłanki zasiedzenia: dobra wiara i upływ czasu (20/30 lat), posiadanie w zakresie korzystania z nieruchomości, posiadanie nieprzerwane. Początek biegu terminu: początek korzystania z tego trwałego i widocznego urządzenia. DOWÓD: deklaratoryjne orzeczenie sądu.

2. Osoba nie mająca dostępu do drogi, może wystąpić o ustanowienie służebności drogi koniecznej - orzeczenie sądu o charakterze konstytutywnym.

3. Decyzja administracyjna - w ramach wywłaszczenia, konstytutywna.

9. Wygaśnięcie:

1. wskutek zrzeczenia się

2. konfuzja

3. ziszczenie się warunku rozwiązującego i nadejście terminu ( przy warunkowym ustanowieniu)

4. upływ 10 lat niewykonywania służebności

5. Dla wykreślenia z księgi wieczystej konieczne sądowe orzeczenie o wygaśnięciu służebności.

6. Podział nieruchomości. Sam podział nie jest przyczyną wygaśnięcia służebności, wręcz przeciwnie: mnoży je! :P W razie podziału nieruchomości ( i obciążonej, i władnącej) ustawodawca przyznaje roszczenie o zniesienie służebności w zakresie, w jakim jest ona zbędna. Roszczenie to jest roszczeniem bez wynagrodzenia.

7. Roszczenie o zniesienie służebności: gdy stała się uciążliwa a nie jest konieczna dla gruntu władnącego. To zniesienie za wynagrodzeniem ( bo ktoś straci służebność).

8. Gdy służebność straciła znaczenie - zniesienie bez wynagrodzenia ( jest to niepotrzebne obciążenie danego gruntu, zupełnie zbyteczne).

10. Zmiana treści i służebności osobiste SAMODZIELNIE; aart. 145 KC

KSIĘGI WIECZYSTE

Księga wieczysta to urzędowy rejestr publiczny, prowadzony przez sąd rejonowy, wydział ksiąg wieczystych.

Księgi wieczyste zaliczamy do rejestrów przedmiotowych. Funkcją jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości.

Niegdyś: państwowe biura notarialne, które prowadziły również księgi wieczyste do 1982r.

Ustrój ksiąg wieczystych podlega ciągłym nowelizacjom, ostatnia z 2003r. dotycząca elektronicznej księgi wieczystej.

Akta księgi wieczystej (akta w których umieszcza się wszelkie dokumenty stanowiące podstawę wpisów, składane w sądzie w postępowaniu wieczysto-księgowym) i księga wieczysta to 2 różne pojęcia!

1. Przedmiot księgi wieczystej. Prowadzona dla nieruchomości lub spółdzielczego prawa do lokalu.

1. dla nieruchomości: może być założona dla każdego rodzaju nieruchomości;

2. zasada powszechności ksiąg wieczystych - każda nieruchomość ma założoną księgę wieczystą (idea, założenie); zrealizowana w pełni tylko w odniesieniu do nieruchomości lokalowych - bo ustanowienie odrębnej własności lokalu wymaga wpisu konstytutywnego do księgi wieczystej.

3. Przepisy proceduralne: księgę wieczystą zakłada się z chwilą złożenia pierwszego wniosku o wpis

4. zasada szczegółowości księgi wieczystej - każda nieruchomość ma osobną księgę wieczystą, zakaz prowadzenia ksiąg wspólnych. Wyjątek: dotyczy nieruchomości budynkowych, gdy obejmuje zarówno nieruchomość gruntową i nieruchomość budynkową

5. Księga macierzysta - księga pierwotna dla gruntu, na którym wyodrębniono lokale

2. Struktura księgi wieczystej.

1. 4 działy: I zawiera oznaczenie nieruchomości, na podstawie danych ściągniętych z katastru nieruchomości; prawa związane z własnością nieruchomości (np. przysługująca mu służebność drogi jako służebność władnąca)

II informacje dotyczące właściciela i użytkownika wieczystego

III wpis obciążeń: ograniczone prawa rzeczowe (użytkowanie, służebności obciążające dany grunt) i prawa obligacyjne. Wpis zobowiązania do księgi wieczystej wzmacnia to zobowiązanie - staje się ono dzięki wpisowi zobowiązaniem realnym. Musi się z nim liczyć każdy kolejny nabywca nieruchomości.

IV wpis hipotek

2. Działy dzielą się na łamy, czyli poszczególne rubryki.

3. Podział ten ma charakter porządkowy, czyli wpis w nieodpowiednim miejscu księgi jest nadal ważny, nie skutkuje nieważnością wpisu.

3. Treść

1. wpisy - orzeczenie sądu, które zapadło w postępowaniu wieczysto- księgowym, jest formą orzeczenia. Jednocześnie jest czynnością techniczną. Jest też orzeczeniem o charakterze samoistnym, brak wymogu dotyczącego postanowienia o wykonaniu wpisu - sąd z momentem orzeczenia jest jednocześnie czynnością techniczną.

2. Przedmiot wpisu - prawa rzeczowe, które można ustanawiać na nieruchomościach. Ustawa enumeratywnie wylicza zobowiązania, które mogą być wpisane do księgi wieczystej: najem, dzierżawa, timesharing, roszczenie o przeniesienie własności, roszczenie o ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego. Prawo wpisane do księgi jest prawem jawnym.

3. Podział wpisów:

1. ostateczne: własności, użytkowania, służebności…

2. tymczasowe: wpis w założeniu poprzedzający wpis ostateczny, np. roszczenie o przeniesienie własności

3. skutki prawne: wpisy tymczasowe powodują powstanie stanu niepewności w obrocie, ustawodawca ogranicza to prawo przez bariery: termin 1 roku, po którym właściciel obciążonej działki może żądać wykreślenie wpisu tymczasowego, jeśli w ciągu tego roku nie został złożony wniosek o wpis ostateczny

4. konstytutywne - wraz z nim określone prawo powstaje, muszą wynikać z przepisów ( wyjątek), np. ustanowienie i przeniesienie użytkowania wieczystego, ustanowienie odrębnej własności lokali, ustanowienie hipoteki. Konsekwencje w postaci sformalizowania obrotu. Zastrzeżenie pierwszeństwa ( by zablokować dane miejsce dla określonego prawa)

5. deklaratoryjne - zasada, ponieważ obrót nieruchomościami odbywa się pozaksięgowo, wpis potwierdza istniejący stan prawny.

1. wpisy obligatoryjne - są wyjątkiem, np. wpis prawa własności (obowiązek ciążący na właścicielu); sankcja w postaci odpowiedzialności odszkodowawczej jeśli ktoś poniesie szkodę wskutek niewpisania na czas własności

2. art. 92 ustawy o notariacie: gdy przed notariuszem dokonana zostanie czynność powodująca przeniesienie własności nieruchomości. Wówczas już w treści aktu notarialnego powinien zamieścić wniosek o dokonanie wpisu własności w księdze wieczystej, notariusz jest zobowiązany dostarczyć sądowi rejonowemu wypis z aktu notarialnego. Ma na to 3 dni

3. wpisy fakultatywne - są zasadą, np. wpis służebności, wpis zobowiązań

6. wpisy pozytywne - wpis określonego prawa

7. wpisy negatywne - wykreślenie wpisu, następuje techniczne poprzez podkreślenie określonego wpisu czerwoną linią. Niczego się nie zamazuje, żeby księga była czytelna.

4. adnotacje - np. wzmianka o wniosku, inne niż wpis informacje, umieszczana z chwilą wpłynięcia wniosku o wpis.

4. Jawność księgi wieczystej

1. formalna - dostępność księgi; jest pełna, każdy ma możliwość przejrzenia księgi wieczystej; księga wieczysta nie może być wyniesiona poza budynek sądu (JAWNOŚĆ FORMALNA PEŁNA); akta księgi wieczystej nie są powszechnie dostępne (JAWNOŚĆ FORMALNA OGRANICZONA), mogą je przeglądać: notariusz, osoba mająca interes prawny; jawność formalna polega też na możliwości pozyskiwania odpisów:

8. odpis pełen - informacja ze wszystkich działów, o wszystkich wpisach

9. odpis częściowych

2. materialna - konsekwencja jawności formalnej, polega na tzw. zupełności księgi wieczystej: nikt nie może stawiać zarzutu nieznajomości treści księgi wieczystej; w drugim aspekcie prawdziwość / wiarygodność księgi wieczystej - założenie że treść księgi wieczystej jest zgodna z rzeczywistością. Realizowana poprzez domniemania: 1) że prawo wpisane do księgi istnieje; 2) że prawo wykreślone z księgi nie istnieje.

5. asd

26.05.08

PRAWO ZASTAWU

1. Zastaw znajduje zastosowanie do zabezpieczenia, pożyczek krótkoterminowych, zaś hipoteka przy pożyczkach i kredytach długoterminowych. Kredyty udzielane pod zastaw - kredyty lombardowe.

2. Zastawnik - podmiot uprawniony, wierzyciel który został zabezpieczony zastawem.

3. Zastawca - osoba która obciąża przedmiot zastawem, jego właściciel.

4. Zastaw zwykły możemy podzielić ze względu na:

1. kryterium przedmiotu:

1. zastaw na rzeczach ruchomych

2. zastaw na prawach

Przedmioty mogące być obciążone mogą być alternatywnie albo obciążone zastawem, albo hipoteką.

2. kryterium źródła:

1. zastaw umowny - powstaje w drodze umowy; umowę zawiera zastawca z zastawnikiem. W praktyce określamy ją jako umowę zastawniczą. Jest czynnością rozporządzającą, gdyż zastawca częściowo rozporządza swym prawem, obciążając je, jest czynnością przysmażającą i kauzalną (causa cavendi, zabezpieczająca). Sama umowa nie wystarcza do powstania zastawu, konieczne jest też wydanie rzeczy obciążonej - stąd ustanowienie zastawu jest czynnością prawną realną. Ustanowienie zastawu jest czynnością konsensualną jedynie wtedy, gdy rzecz była już we władaniu zastawcy(*wyjątek).

Wydanie rzeczy - przeniesienie posiadania na zastawnika, ale w grę wchodzą tylko sposoby przeniesienia posiadania, które prowadzą do realnego wydania rzeczy - dające faktyczną władzę nad rzeczą - corpus.

Wydanie rzeczy zastawnikowi, ew. wydanie rzeczy osobie trzeciej - np. samochód przechowuje dzierżyciel = właściciel parkingu. Stan wydania rzeczy musi istniec przez cały czas trwania zastawu.

*Zwrot rzeczy zastawionej powoduje wygaśnięcie zastawu (a nie samowolne zagarnięcie).

2. zastaw ustawowy - powstaje ex lege. Przykład: art. 670 (umowa najmu) - jeśli najemca nie płaci czynszu, na zabezpieczenie spłaty tej zaległości, z mocy prawa powstaje zastaw. Obciąża on rzeczy wniesione do mieszkania prze najemcę. Właściciel będzie mógł przeprowadzić licytację i zaspokoić swoje roszczenie z uzyskanej ceny.

3. zastaw przymusowy - zastaw który powstaje bez zgody właściciela przedmiotu. Jest nim zastaw skarbowy, uregulowany w Ordynacji Podatkowej. Może powstać na podstawie decyzji podatkowej ustalającej wysokość zaległości podatkowej, następnie wpis do rejestru w US, organem jest naczelnik US. Zastaw powstaje z chwilą wpisu. Może obciążać przedmioty o wartości powyżej 10600zł.

5. Cechy zastawu:

1. akcesoryjność; ale wyjątki - można zabezpieczyć wierzytelność przyszłą i warunkową

2. zbywalność - zastaw może występować w obrocie, ale nie można tego zrobić samodzielnie: można doprowadzić do zmiany prawa zastawionego poprzez zbycie zabezpieczonej wierzytelności.

3. wierzytelność zabezpieczona - można zabezpieczyć wierzytelności pieniężne i niepieniężne (w przeciwieństwie do hipoteki, np. wykonanie usługi). Pozwala wierzycielowi zabezpieczyć ew. odszkodowanie, gdyby dłużnik nie wykonał należytego świadczenia (np. tej usługi).

6. Kolizja ograniczonych praw rzeczowych.

1. Jeśli zastaw koliduje z innym ograniczonym prawem rzeczowym, ma pierwszeństwo nawet jeśli to inne prawo powstało wcześniej. Ustawodawca odstępuje od ogólnej zasady prior tempore potior iure. Zasada ma zastosowanie tylko gdy zastawca był w dobrej wierze.

2. Jeśli 2 zastawy kolidują ze sobą - zasada starszeństwa - pierwszeństwo ma wcześniejszy zastaw.

7. Zastaw na prawach. Nie można zastawić tych praw, które są przedmiotem hipoteki. Nie można zastawić praw niezbywalnych; można zastawić tylko prawa mające wartość rynkową, np. roszczenie o zapłatę, o wykonanie dzieła (mają określoną wartość), prawa z akcji.

1. sposób powstania: w drodze umowy, która ma mieć formę pisemną z datą pewną (minimalny wymóg)

2. nie następuje element wydania rzeczy - zastawiamy roszczenie, akcje, nie ma obowiązku wydania rzeczy. Ale.. w zamian za to zastawca ma pewne dodatkowe obowiązki:

1. jeżeli zastawca zastawia prawo, które wynika z dokumentu na okaziciela (akcje), aby zastawić akcje, trzeba wydać zastawnikowi dokument (dokument akcji).

2. jeżeli przedmiotem zastawu jest prawo na którym można czynić indosy (*prawa związane z dokumentami zbywalnymi przez indos, np. weksel; indos to oświadczenie umieszczone na samym dokumencie - można na nich pisać); aby ustanowić zastaw potrzebny będzie indos na dokumencie (napis na samym dokumencie).

3. pozostałe przypadki - np. roszczenie o zapłatę wynikające z samej umowy - należy pisemnie zawiadomić samego dłużnika.

8. Skutki ustanowienia zastawu na prawie. Gdyby wierzyciel obciążył swoją wierzytelność, uprawnienie do wezwania dłużnika do zapłaty mają i zastawca, i zastawnik. Skutek zastawu widzimy też w sferze spełnienia świadczenia - jeśli roszczenie zostało spełnione, dłużnik obowiązany jest je spełnić do rąk obu (zastawcy i zastawnika) łącznie. Jeśli nie jest to możliwe, składa świadczenie do depozytu sądowego.

9. Zastaw rejestrowy. Uregulowany w ustawie o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. To szczególna konstrukcja która ma na celu ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej ( nie hamowanie jej). Zastaw rejestrowy ma na celu uniknięcie wydania rzeczy, a w zamian należy to obciążenie zarejestrować - w rejestrze zastawów. Rejestr jest prowadzony przez….

1. ekskluzywność zastawu - nie ma charakteru powszechnego, ustawa wskazuje kategorie wierzycieli, które mogą z niego skorzystać. Służy zabezpieczeniu roszczeń podmiotów publicznych (SP, JST, państwowe osoby prawne) i profesjonalnych (banki i przedsiębiorcy). Katalog zamknięty. Wyjątek: gdy kilku wierzycieli udziela pożyczki łącznie, ale tylko niektórzy z nich należą do kategorii uprawnionej do udzielenia zastawu rejestrowego - wówczas dozwolone jest ustanowienie zastawu rejestrowego, ale tylko ten wierzyciel który ma uprawnienia do ustanowienia zastawu, będzie mieć prawo do występowania w imieniu pozostałych (=administrator zastawu)

2. może zabezpieczać tylko wierzytelności pieniężne

3. może powstać tylko w drodze umowy; forma pisemna, termin 1 miesiąc od zawarcia umowy do złożenia wniosku, wpis ma charakter konstytutywny. Jeżeli przedmiotem obciążonym jest pojazd, umieszcza się adnotację w dowodzie rejestracyjnym(?)

4. może obejmować rzeczy ruchome i prawa

10. PORÓWNANIE

11. ZR może obejmować zbiór praw stanowiących całość gospodarczą

12. ZR może być ustanowiony na rzeczy przyszłej (obciążenie powstanie dopiero z momentem nabycia rzeczy przyszłej), jest w zawieszeniu. Zastaw rejestrowy na rzeczy przyszłej ma charakter warunkowy (warunek zawieszający że dana rzecz zostanie nabyta).

13. ZR jest prawem akcesoryjnym, tak jak ZZwykły. Wyjątek: strony mogą w drodze umowy wyłączyć pewien aspekt akcesoryjności - w zakresie wygaśnięcia (jeśli prawo zabezpieczone wygasa, prawo akcesoryjne też wygasa). Można się umówić, że po spłaceniu wierzytelności zastaw będzie trwać nadal. Przedmiot będzie traktowany jako obciążony zastawem, obciążenie istnieje, ale nie ma wierzytelności którą by obciążało. Jest to zastaw oczekujący na zaciągnięcie w przyszłości jakiejś wierzytelności („ożyje”)

14. Kolizja praw rzeczowych: jeśli ZR koliduje z innym prawem rzeczowym, stosujemy zasadę priori tempore potior iure. Jeśli koliduje z innym zastawem rejestrowym, z mocy ustawy o pierwszeństwie decyduje chwila złożenia wniosku o wpis. Jeżeli wnioski zostały złożone jednocześnie, wierzyciele mają również pierwszeństwo równe. Jeśli suma z egzekucji nie wystarczy na zaspokojenie ich obu, zostaną zaspokojeni proporcjonalnie (przejście z systemu preferencji do systemu redukcji).

15. Treść ZR: daje wierzycielowi prawo do zaspokojenia swojej wierzytelności - roszczenia o zapłatę.

1. Postępowanie egzekucyjne i zaspokojenie się z ceny - gdy strony nie umówiły się inaczej

2. Przejęcie rzeczy obciążonej na własność - wierzyciel będzie przejmował na własność obciążoną rzecz; jeśli rzecz jest warta więcej niż zaciągnięte zobowiązanie - wierzyciel (zastawnik) ma obowiązek zwrotu nadwyżki w ciągu 2 tygodni.

3. Sprzedaż rzeczy w drodze przetargu; organem właściwym będzie notariusz lub komornik; Nie ma obowiązku zachowania wszystkich procedur z KPC (uproszczenie rygoru)

4. Gdy przedmiotem obciążonym jest przedsiębiorstwo, wierzyciel będzie pobierać dochody, jakie to przedsiębiorstwo przynosi - czerpanie zysków z przedsiębiorstwa ew. ustanowienie zarządcy

5. Znów do przedsiębiorstwa - zostanie ono wydzierżawione osobie trzeciej, która będzie prowadzić działalność, a zastawnik będzie się zaspokajać z czynszu płaconego za tę dzierżawę

16. Rejestr zastawów prowadzą sądy rejonowe, wydział gospodarczy (jeden na województwo). Wyróżnia się jawnością formalną pełną, a także materialną (zasada zupełności i prawdziwości - nie można stawiać zarzutu nieznajomości wpisu). Zasada prawdziwości - działa wobec osób trzecich, zastawnik i zastawca nie mogą się powoływać na nieprawdziwość wpisu.

Przewłaszczenie na zabezpieczenie

1. Wykorzystuje konstrukcję przeniesienia własności. Jest to zabezpieczenie o charakterze rzeczowym, jego prototypem jest rzymska fiducia. Polega ono na tym, że dłużnik będący właścicielem rzeczy, chciałby zabezpieczyć wierzyciela. W celu zabezpieczenia spłaty przenosi na wierzyciela własność rzeczy. Jednocześnie zawiera umowę, w której strony określają warunki zwrotu. Jest to czynność powiernicza, strony przybierają nazwy: powierzający (właściciel będący dłużnikiem) i powiernik (wierzyciel który uzyskuje zabezpieczenie, własność, na spłatę pożyczki).

2. Konstrukcja prawna.

1. płaszczyzna zewnętrzna: relacja względem osób trzecich. Ma charakter rzeczowy. Polega na przeniesieniu własności. Powiernik staje się nowym właścicielem rzeczy, może nią w pełni rozporządzać. Relacja zewnętrzna ma charakter prawno-rzeczowy, powiernik jest nowym właścicielem dla każdej osoby trzeciej.

2. relacja wewnętrzna: pomiędzy stronami. Umowa budująca relację wewnętrzną to pactum fiduciae, dodatkowa umowa którą strony zawierają, ma skuteczność Inter partes (skuteczna tylko między stronami). Ma charakter obligacyjny. Jeśli wierzyciel nie dotrzymał umowy, a może to zrobić skutecznie, wówczas powierzającemu przysługuje roszczenie odszkodowawcze. Jeśli powiernik nadal jest we władaniu, wówczas właściciel może wystąpić w trybie art. 64 o wydanie wyroku zastępującego oświadczenie woli. Wyrok będzie mieć taki skutek jak przeniesienie własności na poprzedniego właściciela.

3. Przewłaszczenie na zabezpieczenie rzeczy ruchomych. Czy można?

4. asd

5. as

6. d

---