Pr. Admin - zbiór norm prawych regulujących sytuację, uprawnienia i obowiązki jednostek, obywateli, podm. Zb.; 2 ujęcia:

1. Nauka pr. admin :

• tworzenie koncepcji i instytucji pr

• konceptualizacja i systematyzacja przepisów

dogmatyka:

• pr. pozytywne obowiązujące tu i teraz, opublikowane w Dz. Ust i Dz. urzędowych

• konkretna znajomość obowiązujących przepisów pr

• Admin publiczna :

• organizacja w państwie

• zbiór instytucji w państwie organizujących życie obyw. na podst. ob. Prawa

• w jej skład wchodzą m.in.: minister, RM, wójt, wojewoda, Izba Adwokacka

• żyje pod rządami pr.

• obywatel / podmiot grupowy - O /Pg

• adresat obowiązków i uprawnień w państwie

• Pr. Admin:

• wskazuje obowiązki i uprawnienia obywateli

• normy te stanowią kompetencję dla admin. public do oddziaływanie na obywatela

• podział:

1. Ustrojowe (organizacyjne):

- zbiór norm pr. regulujących tworzenie administracji i wew. f - jonowanie adm. w układzie org. wyższy - niższy ,np. u. o RM, u. o KRRiT

2. Materialne - cz. PA regulujące obowiązki i uprawnienia ob. I innych podmiotów oraz kompetencje administracji do oddziaływania na ob. I podmioty gr. np. u . o pr. lotniczym, u. o obywatelstwie

3. Formalne (proceduralne) - zbiór norm pr. regulujących sposób i tryb oddziaływania admin. na obywatela, np. kodex postępowania admin, u. o post. egzek w admin

• PA - jest prawem interesu publicznego adresowane do obywatela postępującego odpowiednio do interesu publicznego, nieskodyfikowane (zawarte w wielu aktach, ustawach), poznanie bud. PA pozwala zrozumieć mechanizm jego działania

• Pojęcia PA i NAUKI PA:

• PA - wiąże się z admin publiczną (składającej się z wlk. liczby podmiotów tworzących str. Org. w państwie) i obywatelem (podmiotem zbiorowym - instytucjami f - jonującymi w państwie w różnych formach)

• Istnieje w państwie tworzącym system norm PA (zbiór norm regulujących syt. Pr - uprawnienia i obowiązki obyw i podmiotów gr. w państwie, a jednocześnie przyznającym kompetencje org. admin. publicznej do oddziaływania na ob. I podm. Gr. w 2 zasadniczych sposobach - za pomocą stosowania PA (wydawanie decyzji admin) i kontroli przestrzegania prawa przez obywateli

• Definicje PA - opracowuje - NAUKA PA - zbiór wiedzy o PA

• Tworzenie pojęć i konstrukcji pr.

• Zajmuje się konceptualizacją norm pr i instytualizacją pr ( instytucja skargi, decyzji) i je bada

• Dokonuje systematyzacji PA

• Definiowanie PA:

1. przez odwołanie się do metody regulacji stos. społ. (metoda publiczno - pr) - admin -pr:

• norma pr. 1 stronnie, władczo określa wzór postępowania ob. / podm. Gr (można także odnieśc do pr. konst. i karnego)

• nie zawiera rozróżnienia, którego z praw dotyczy, nie jest jednoznaczna

• przez odwołanie się do pojęcia - admin. publicznej

• PA to prawo regulujące organizację i działalność admin. public. (pominięcie 2 adresata jakim jest obywatel, w działalności admin. - mieści się oddziaływanie na obywatela - sfera wewnętrzna)

• PA tworzy admin. public. Określając jej ustrój i str. Organizacyjną (np. relacja rada gminy - wójt, relacje wew. w admin)

• Obywatel jest podporządkowany tylko i wyłącznie prawu, a nie admin publicznej !!

• Org. admin publicznej nie działają wyłącznie w sferach wew. i zew., ale także prowadzą działalność cywilno - prawną

• Zasadą w państwie pr. jest fakt, że admin. publiczna nie zajmuję się karaniem (nikłe uprawnienia do karania)

• Def. Ta obejmuje różne przejawy działalności admin. public.

• Istnieje wiele wariantów tej metody definiowania PA

• W świetle tego sposobu def. Dzieli się na pr. ustrojowe, materialne i formalne, szerokie i dominujące w PL nauce ujęcie

• Przez odwołanie się do cech charakterystycznych norm PA i sposobu ich realizacji i f - jonowania w państwie (prof. W. Dawidowicz):

• PA jest to system norm pr. skierowanych do obywateli, które kształtują ich obowiązki i uprawnienia i zawierające jednocześnie kompetencje do oddziaływania adm. publ. Na obywatela (kontrola przestrzegania prawa przez obywateli, stosowanie pr. - konkretne i indywidualne decyzje OAP)

• Normy bezpośrednio kształtujące sytuację pr. obywateli (ex lege)

• Normy pośrednio kształtujące sytuację pr. obywateli (akt pośredni indywidualna Dec. Admin)

• PA posługuję się metodą władczą zawartą w wyżej wskazanych normach wc obyw.

• Ustawa -> Norma PA :

1. wynika z niej obowiązek lub uprawnienie skierowane do obywatela (BKSPO / PKSPO)

2. wynika z niej kompetencja dla org. admin. public. (KPP - BKSPO, stosowanie pr (decyzje) - PKSPO)

• def. PA (Dawidowicz) - jest to gałąź pr., zbiór norm, do których należą normy materialne o powszechnej mocy obowiązującej ustanawiające bezpośrednio nakazy / zakazy / uprawnienia w zakresie których organowi admin. publicznej służy kompetencja do kontroli przestrzegania pr (KPP) przez podmioty niepodporządkowane temu organowi

• PA to także normy mat. o powszechnej mocy obowiązywania stosowane przez org. admin. public wc obywateli i innych podmiotów niepodporządokowanych temu org. w celu wydania indywidualnych decyzji admin (których treścią jest indywidualny i konkretny obowiązek lub uprawnienie)

• OAP istnieją na podstawie pr. ustrojowego a.p. (relacje pomiędzy org., bud i str. Admin public

• „ojczyzna PA jest Francja, matką Wlk. Rewolucja Francuska, a aktem poczęcie „Deklaracja Praw człowieka i obywatela” W. Dawidowicz

• Charakterystyka Norm PA:

• n. Ogólne i abstrakcyjne o charakterze materialnym ( określają powinności i wzorce postępowania ob. I OAP)

• normy pr. publicznego (Reg. relacje ob. - państwo, powinności ob. W państwie, posługują się publiczno - pr (1stronną) metodą określania pr. i obowiązków

• normy o charakterze powszechnym (obowiązują wszystkich adresatów danej normy na teryt. Całego kraju, powszechne w znaczeniu podmiotowym - erga omnes - i w znaczeniu przestrzennym (od tej reguły ustawa może przewidywać wyjątki w określonej sytuacji - Lex specialis, powszechne z znaczeniu przestrzennym - na teryt. Całego kraju, mogą istnieć ust. obowiązujące na danym obszarze, cz. terytorium, np. w sprawach zagrożonych powodzią - ustawa o obszarach morskich RP z 1991r. rozciąga obowiązywanie PL przepisów m.in. ochrony środowiska na strefę ekonomiczną - przestrzenny zakres obowiązywanie pr. wykracza poza terytorium RP, akty pr. m - scowego ob. Na ściśle określonym teryt., akty pr. obowiązujące w obrębie zakładu admin. w stos. do użytkownika (destynatriusza) zakładu' obszary specjalne - wycinki terytorium RP charakteryzujące się dodatkowym i szczególnym reżimem pr. np. ustawa o ochronie przyrody pozwalająca utworzyć rezerwat przyrody

• pr. obywatelskie - podstawowym adresatem norm PA jest obyw. lub podmiot zbiorowy, który jest organizacyjnie niepodporządkowany OAP, reguluje stosunki między obywałem a admin. public

• pr. dwupodmiotowe - obywatel i podmiot zbiorowy oraz admin. publiczna tworząca sys. organów admin w państwie i posiadająca kompetencje do oddziaływania na obywatela lub podmioty zbiorowe

• pr. „ius cogens” - bezwzględnie ob. - obowiązuje od momentu uchwaleni do momentu utraty mocy obowiązującej , w przeciwieństwie do ius dispositivi muszą być obowiązkowo przestrzegane, gdyż ich nieprzestrzeganie i naruszenie zagrożone jest użyciem przymusu państwowego || ius dispositivi - te normy prawa, co do których treści i rozwiązań i skutków w granicach przez te normy dopuszczanych adresaci normy mogą się sami układać np. treść zawieranej umowy, ustawodawca dopuszcza samodzielne kształtoa\wanie swojej sytuacji prawnej przez obywateli, ius cogens - prawo bezwzględnie obowiązujące, co do zasady strony nie mogą zmienić, przekształcić, same się ułożyć, ale muszą dokładnie i bez reszty wypełnić to, co wynika z normy prawnej - wiąże w całości bezwzględnie bez możności samodzielnego ukształtowania skutków prawnych, np. pozwolenie na budowę, ustawowe warunki wydania pozwolenia na budowę, ktoś, kto ma działkę budowlaną i ma pozwolenie, jak ją sprzeda, pozwolenie przechodzi na kupującego, pod warunkiem potwierdzenia go przez OAP

• pr. niesporne, niekontradyktoryjne - realizacja PA dokonywana jest w warunkach niesporności , nie ma sporu o obowiązywanie prawa, może być najwyżej o fakty, organ jednostronnie władczo decyduje o wynikach kontroli przestrzegania pr lub wydaje indywidualną i konkretną decyzję ad.

• Własna odpowiedzialność egzekucyjna - procedurę egzekucyjną reguluje ustawa o post. egzekucyjnym w admin z 1967r. (katalog środków egzekucyjnych przymuszających obywatela do wykonania obowiązku)

• Pr. sądowe - początki sięgają 1980r., od 1990 PA - p. sądowe. Od każdej (prawie) czynności wc obyw. ze strony org. admin. publ. Z powodu niezgodności z prawem przysługuje odwołanie do NSA (sąd specjalny, niepowszechny, mający kognicję do badania aktów admin., od 1 I 2004r. - WSA i NSA. Zasadą jest odwołanie do sądy admin. wyjątkowo do sądów powszechnych, szczegółowe zasady zaskarżania są uregulowane w ustawie z maja 1995 o NSA, w styczniu 2004 powstanie druga instancja sądownictwa administracyjnego, n podstawie obecnych oddziałów NSA w województwach

• Pr. niekodeksowe - (nieskodyfikowane) - olbrzymi zasięg regulacji, brak norm ogólnych PA utrudnia stworzenie kodexu PA, krótki żywot PA

• Upolitycznienie PA - wymaga ciągłych zmian dostosowujących się do sytuacji, zmienność w czasie uzależniona od zmian politycznych, społecznych

• System Prawa - gałęzie pr.

1. Pr. publiczne:

1. Pr. konstytucyjne:

• reguluje podstawowe zas. państwa, określa podstawowe prawa i wolności obyw., daje podstawy do określenia statusu obyw.

• cz. dotyczącą budowy aparatu państwa rozwija pr. ustrojowe, a cz. dotyczącą uprawnień i obowiązków ob. Rozwija pr. mat,

• (organizacja, ład państwa, zasady tworzenia prawa, podstawowy kształt sytuacji obywatela prawa i obowiązki)

• związki z PA - PA - konstytuuje, rozwija, wypełnia, wykonuje normy pr. konstytucyjnego konstytucji można znaleźć takie przepisy, które zapowiadają kontynuację w innych przepisach -> pr. adm, a tam, gdzie przepisy tego wymagają, pr. adm., kontynuuje, wykonuje, rozwija, uszczegóławia regulację prawną zawartą w pr. konstytucyjnym, (np. stowarzyszenia, wywłaszczenie)

• PA

• Pr. ustrojowe - Reg. budowę instytucji funkcjonujących w państwie, zwłaszcza bud. Admin. Pub.

• Pr. karne - Reg. co jest czynem niedozwolonym, podstawowe pojęcia - czyn niedozwolony, wina, kara,

1. Pr. Priv

1. cywilne - reg. równorzędne stos. między podmiotami, || jego powołaniem, misją jest ochrona interesu indywidualnego, zwłaszcza indywidualnych interesów jednostkowych, ochrona interesu prywatnego staje się dobrem wspólnym.

• Pr. Formalne - reg. tryb rozpatrywania spraw, pokrywa się z pr. materialnym (np. mat. pr. karne, for - post. karne - nierozłączne), określa kompetencje org. do oddziaływania na obyw.

• Przepisy proceduralne i akty, w których występują:

• Ust. Ordynacja Podatkowa z 1997r.

• Ust. o post. egzekucyjnym w admin.

• KPA

• Pr. mat - jest skierowane do obywatela, ale również do OAP, przepisy ustrojowe włącza się to pr. mat?

• Przyczyny rozdziału pr. mat i ust:

• różny przedmiot regulacji

• różny rodzaj i sposób związków wyst. Między adresatami norm - podporządkowanie nadzorcze (decentralistyczne) - 1 org podporządkowany 2giemu

• różny charakter norm - normy materialne PA określają obowiązki i uprawnienia obyw., normy pr. ust. - są regulowane za pomocą więzi admin., realizacja pr. mat. polega na wydawaniu kompetencji do oddziaływania, a pr. ust na podporządkowaniu podwładnego przełożonemu

• normy performatywne - informacje, kreują instytucje

• PA a pr. międzynarodowe

• pr. Mn za pomocą umów Mn. Określa stosunki Mn.

• W pr. Mn. Publicznym można wyróżnić - dział prawa - PA międzynawowe, które jest częścią polskiego porządku pr.

• Wprowadzenie konwencji do porządku prawnego:

1. konwencja ratyfikowana - obowiązuje w PL bezpośrednio (prio pro vigore)

2. inkorporacja (włączenie)

3. implementacja (uzupełnienie, dodanie przepisu, rozwinięcie w celu uzyskania jasności, jakie przepisy obowiązują)

• PA a p. Karne

• zawiera przepisy sankcjonujące nieprzestrzegania obowiązków

• stoi na straży przestrzegania przepisów

• wykroczenie lub przestępstwo - ustawodawca może uznać, że niewykonanie obowiązku wynikającego z przepisów pr. adm. zasługuje na znaczniejsze potępienie, sroższą karę niż przymus egzekucyjny, np. ustawa o ruchu drogowym

• w takim przypadku pr. karne udziela, ustanawia sankcje, prawu administracyjnemu, które mają zwiększyć skuteczność w wykonywaniu tej ustawy

• PA a pr. cywilne

• czynności administracyjno -pr. - wywołują skutki w sferze pr. cywilnego, same normy się jednak nie łączą

• interes publiczny, tam, gdzie jest to bezwzględnie konieczne, ma przewagę nad interesem prywatnym; aby ta przewaga nie była przypadkowa, to w przepisach określa te sytuacje, stosunki; w normach pr. adm. zawarte są mechanizmy ograniczające tam, gdzie ustawodawca uzna to za niezbędne chronione przepisami pr. cywilnego.

• np. pr. cywilne chroni naszą prywatność, ale co do osób pełniących funkcje publiczne, prywatność jest wyłączona, bo zarobki zeznają

• np. pr. cywilne - wolność zawierania umów, ale pr. administracyjne ogranicza w ustawie o odpadach, właściciel nieruchomości ma obowiązek zawarcia umowy o wywóz nieczystości z podmiotem wskazanym przez gminę

• Pr. pracy

• reguluje sytuację pracownika i jednocześni pracodawcy

• stosunek pracy - umowa o pracę

• wyst. El. cywilno - prawny

• nakłada obowiązki, a pracownikowi daje uprawnienia

• zbiór norm o ch. Cywilnoprawnym i administracyjnym, które regulują stosunki pracy

• kryterium podmiotowe określa to co to pr. reguluje

• trudno określić czy zalicza się do pr. pub. czy priv., gdyż zawiera zarówno elementy pr. publ. I priv. (prawo mieszane), genetycznie wywodzi się z pr. cywilnego

• określa się jako dział pr. (dział cz. sys. pr., która zostaje wyróżniona a podst. kryterium przedmiotowego, działy przenikają wszystkie gałęzie pr. - działy - pr. morskie, pracy, gosp., rolne etc)

• Wew. podział PA

• na cz. wg ustaw (tyle działów, ile ustaw)

• wg działów admon. (odwołanie się do ist. Działających w państwie)

• podział przyjęty przez os., która go dokonuje (wyodrębnienie dziedziny życia publicznego regulowanej różnymi ustawami)

• charakter norm i mechanizm ich regulacji decyduje o zaliczeniu ustawy do danej gałęzi pr lub działu

• 100 % norm PA - ust. o zmianie imion i nazwisk

• Geneza i ewolucja PA

• administracja powst. kiedy pojawiło się państwo (państwo - org. ludzi na określonym terytorium pozostająca pod określona władzą). Pierwsze urzędy - ochrona granic i porządek public., działały na podst.. ustaleń władcy

• dygrecha troche -> Adm. publ. - zbiór instytucji administrujących państwem w ujęciu strukturalnym, typ działalności i sfera funkcji polegających na organizowaniu życia publicznego w ujęcie przedmiotowym. Zmieniała się historycznie pod wpływem wlk. zdarzeń hist. W pewnym momencie pojawiło się pr. admin.- jako normy stanowione w państwie przez króla i wiążące obyw. oraz admin. public. O początkach można mówić w okresie rzymskim i przedrzymskim (KH - zakazy i nakazy post. skierowane do obyw. w imię władcy) - administracja królewska. Zaczyna się kształtować gr. przepisów 2stronnie wiążących obyw. i admin.

• przekształcanie się państw absolutnych w państwa o ch. Konstytucyjnym (XVII/XVIII)

• pojawia się pojęcie obywatela, powstał 3 podział wł (ust, sąd i wykonawcza - admin) - dzieła Monteskiusza,

• po Wlk. Rewolucji Fr. - obywatel stał się podmiotem, a nie przed. pr., obywatel jest podmiotem, któremu państwo powinno zapewnić pr. i wolności obyw. (Rousseau - “Umowa Społeczna)”), zaczynamy mówić o PA, Grocjusz - pr. człowieka

• adm. Wykonuje przepisy utworzone przez parlament, obywatel ich przestrzega, w sys. kontynentalnym - sądy admin. kontrolują przestrzeganie PA przez admin public i obyw. (1981 przywrócono NSA)

• ustanowienie Deklaracji Praw Czł. I Obyw.

• prawo, które Reg. działania admin. w XIX w. nazywamy PA

• Postanie sądownictwa Admin:

• We Francji w l799 - 1803 - powstaje Rada Stanu - kontrolująca działalność admin. (rozpatruje skargi obywateli na admin), sądy interpretowały przepisy, ukazywały luki w pr. i orzekały w konkretnych spr. (doskonaliły obow. Przepisy) - sąd administracyjny

• W UK - sądy powszechne chciały kontrolować admin. - do dziś, brak s. admin.

• Polska Najwyższy Trybunał Admin- 1920r. , 1928 - postępowanie admin.

• Prawo zaczęło się rozwijać, powstawała wiedza na temat pr. - interpretacja pr. przez sądy

• Rozwój nowych technologii, r. gospodarczy, przejście od feudalizmu do kapitalizm, postęp techniki wymuszał nowe przepisy, powstawanie nowych stos. gosp., które wymagały regulacji (własnośc priv / komunalna)

• Rozwój nauki PA - powstanie PA - rozwój myśli i poglądów na temat PA (I poł. XIXw.), wcześniejsze badania nad PA - były badaniami spontanicznymi bez określenia metodologii badań (nad działalnością admin. królewskiej, nie nad samym PA) nauka PA - do dziś ewoluuje

• Powstanie nauki PA - 3 kierunki, z których się wywodzi:

1. Kameralistyka - kier. Niemiecki - XVI - XVIIw. - badania kameralistów zajmowały się sprawnym działaniem finansów pań. Niemieckiego. Wnioski dotyczące usprawnienia działania adm. ze szczególnym uwzględnieniem kosztów funkcjonowania państwa

2. Policystyka - kierunek fr. - XVIII w. - badanie wszystkiego co jest związane z zapewnieniem ładu, bezp. i porządku w państwie (policja). Służebna rola admin.

3. Legistyka - kierunek włoski - uwarunkowania pr. w państwie. Legiści akcentowali rolę pr., które wyznacza działalność admin. Wpływ admin. na społ.

• XVIII / XIX w. Niemiec L. von Stein dokonał pierwszego podziału wiedzy ogólnej o admin. (3podział) - postkameraliści (Stein, Jastroff):

1. Nauka administracji

2. Polityka Administracji

3. Nauka PA

1. Nauka Admin - prawdziwa adm. w danym państwie

• nauka realna o rzeczywistości

• zbiór wiedzy o faktycznie istniejących strukturach

• techniki badawcze polegają na obserwacji „uczestniczącej administracji

• przepisy pr. są tylko 1 z przesłanek działalności adm.

• przetrwała do dzisiaj, nie jest przedmiotem pr.

• współczesne badania nad admin. powinny być prowadzone wielowątkowo (do 1):

1. płaszczyzna ideologiczno - Polit. - teoria polityki - jak skutecznie administrować

2. pł. Historyczna - badania prow. W ujęciu hist.

3. Pł. Socjologiczno - psychologiczna - Bad. Z pkt - u widzenia socjologii, interakcje między obywatelem, a działalnością admin., psychologia bada predyspozycja człowieka

4. Pł. Ergologiczna - prowadzi naukę o pracy, ujęcie z pkt - u wiedzenia ToiK

5. Pł medyczna - medycyna i fizjologia pracy, dostosowanie człowieka do stanowiska pracy

6. Pł ergonomiczna - dostosowanie techniki do człowieka

7. Pł. Prakseologiczna - racjonalne działanie

8. Pł. Finanse i ekonomia

9. Pł. Normatywna - badanie norm pr., teoria pr., prawoznawstwo, nauka PA

1. Polityka Admin.

• przedmiot badający zamierzenia, plany i skutki działalności admin. publicznej

• wykładnie, podział na różne polityki

1. Nauka PA:

• wiedza o normach pr. (mat, ust, proc)

• w Polsce rozkwit XX lecie międzywojenne

• powstała gdy powstało PA (admin. publiczna)

• badanie i interpretacja przepisów PA

• El. nauk pr, w Polsce sięga czasów zaborów - kiedy rozwija się PA - RP nie było na mapie

• nauka PA jest 1 z przyczyn rozwoju PA, stanowiąc jednocześnie odrębną naukę

• badania nad org. państwa w Polsce:

• XVIII w.

• kołataj,

• Staszic

• XIXw.

• A. Okolski - podkreślał rolę ustaw pisząc o źr. Prawa, odmawiał mocy wiążącej przep. wew. obow, problematyka samorządu (też inne)

• J.B. Oczapowski - problematyka pr. publicznego - nauka administracji, finanse,

• Fr. Kasparek - teoria + orzecznictwo + rozmkiny filozoficzne

• XXw.-

• Bigo, Panejko, Boć, Jaroszyński, Zimmermann, Dawidowicz, Wierzbowski

• powrót Polski na mapę Europy - nowe w-nki do pracy dla Pol. Uczonych. Odzyskanie niepodległości znosiło utrudnienia i ograniczenia pr. naukowej, ale rzuciło też wyzwanie ze względy na wielkie potrzeby w zakresie kształcenia kadr dla odradzającego się aparatu państwowego, porządkowania pr., tworzenie nowych regulacji Uczeni tego okresu: Felix Ochimowski (1st podręcznik PA), T. Hilarowicz,, Wł. Komaniecki, W.L Jaworski - odmienne spojrzenie - cywilista - odmienna spojrzenie (z punktu widzenia pr. priv) na związanie administracji prawem

• Okres XX lecia - badania nad samorządem (Bigo, Panejko) - stali na gruncie państwowej teorii samorządu, inny dział zainteresowań administratywistów XX lecia - postępowanie admi + sądowa kontrola admin,

• Wojna - zamknięcie UJ, KUL, UP, UW, nie oznaczało to całkowitego zamknięcia pr. dydaktycznej i naukowej - tajne kursy, podziemne drukarnianie, konspira

• Fr. Longchamps - w obozie jenieckim

• Inni wielcy : Jerzy Starościak - ustrój admin., postępowanie admin i pr. porównawcze, W. Dawidowicz - opracowanie kompleksowe zagadnień PA - „Polskie PA”, i „PA”, istotna cz. ustrój admin publicz.

• W PRL - u „System Prawa Admin”

• Lata 90 liczne podręczniki PA

• Źródła PA:

1. w ujęciu materialnym - faktyczne zjawisko społ. i ekonomiczne wpływające na ustanowienie pr. - czynniki wpływające na treść pr.

2. w ujęciu formalnym - konkretne formy stanowienia pr. (dokumenty)

• konstytucja określa system źródeł pr. - rozdział 2 (art. 87 - 94)

• określa organy właściwe

• określa formy stanowienia pr.

• określa warunki stanowienia pr.

• akt najwyższej rangi - art. 8. - najwyższe prawo RP

• zasady ustroju politycznego i społeczno - gospodarczego, organy państwa: naczelne i lokalne, struktura i kompetencje, ustrój, zadania, kompetencje, organów administracji publicznej i innych podmiotów wykonujących zadania administracji publicznej (podział kompetencji: w założeniach Monteskiusza w trójpodziale władz, do ustawodawstwa przeznaczona jest wł. ustawodawcza. Jednakże w dzisiejszych czasach wł. wykonawcza uczestniczy także w tworzeniu prawa. Przez tworzenie prawa należy rozumieć tworzenie norm o charakterze generalno - abstrakcyjnym, a także rozstrzygnięcia o charakterze generalno abstrakcyjnym. Porządek prawny składa się z norm prawnych oraz ze skutków prawnych aktów o charakterze indywidualno - konkretnym || zasada heterogenii (subsydiarności): ustawodawca posiada autonomiczne kompetencje do tworzenia prawa, a administracja publiczna (wł. wykonawcza) ma kompetencje o charakterze heterogenicznym, tzn. pochodnym, zależnym od wł. ustawodawczej. Tworzą prawo na warunkach ustalonych przez ustawodawcę. Włada wykonawcza ma tę możliwość ze względów ilościowych (parlament sam by nie dał rady), specjalistyczne regulacje, ogólność a szczegółowość)

• zas. praworządności - art. 7 konst. - na podstawie i w gr. prawa działają OAP

• zas. demokratycznego państwa pr. - art.2 - obywatele i organy w gr. pr - pr. wzorce - normy post.

• art. 10 ust. 1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej (organów) opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej

• konstytucje stosuje się bezpośrednio, chyba że przepisy konst. stanowią inaczej

• przepisy konst. wymagają rozwinięcia w ust. i innych źr. Pr

• konstytucji nie stosuje się bezp. w spr. cywilnych i karnych

• określa formy tworzenia PA - organy i warunki (art. 92, 93)

• prawo stanowi Parlament. Posiada pierwotną kompetencje do stanowienia pr. - naród daje mu ją

• W ujęciu konstytucyjnym - powszechnie obowiązujące (erga omnes): - numerus clausus

• konstytucja

• ustawa

• ratyf. Umowa MN

• rozporządzenia

• akty pr m - scowego

• regulują sytuację podmiotów gr., prawa i obowiązki obywateli

• źr. PA materialnego są wyłącznie normy powszechnie obow.

• Źr. Pr. ustrojowego - akty powszechnie obowiązujące i wew. obow.

• w ujęciu konst. - wewnętrznie obowiązujące (Inter pares) nie można powiedzieć o numerus clausus:

• przepisy o charakterze konst. (zapisane, określone w konst, pozbawione jednak ch. Powszechnego

• uchwały RM, zarządzenie PRM i min. - skierowane do jedn. Organizacyjnie podporządkowanych organowi wydającemu

• przepisy pozakonstytucyjne - zarządzenie oparte na ogólnej kompetencji do kierowania (zarządzenie woj. Wewnętrznie skierowane do pracowników urzędu wojewódzkiego)

• regulaminy

• wytyczne, instrukcje obowiązujące wew. (akty kierowania wew.)

• bud. hierarchiczności źródeł pr. powszechnie obow.:

• zas. niesprzeczności z konstytucją i aktami wyższymi

• zasada zupełności

• ustawy mają rożnić się pomiędzy sobą nazwą, co podkreśla materie jaką reguluje

• rozporządzenie z mocą ustawy

• Ustawa :

• podstawowe, zas. źródło PA, podstawowa forma za pomoca, której stanowi się PA

• pr i obowiązki ob. I komp. org do oddziaływania na jednostkę

• akty wykonawcze nie mogą wychodzić poza uprawnienia z ust.

• jako forma Reg. dane zjawisko społ (100 % norm PA - zmiana imion i naz, paszporty)

• większość ustaw - charakter kompleksowy

• z Reg. jednolita nazwa - ustawa o, prawo o, kodeks (nazwa wł. ust. - normy pr. dot. całej gr. zjawisk społ)

• kompetencja do stanowienia prawa:

• parlament komp. - autonomiczna

• OAP - PRM, ministrowie, wojewoda, organy ST, (charakter wtórny - hetronomiczny) - kompetencje subsydiarne

• PA jest realizowane przez adm. publiczną poprzez stanowienie pr., stosowanie i weryfikowanie pr., a także poprzez kontrole prawa i czynności mat - techniczne (np. prowadzenie rejestrów)

• Kompetencje i normy do stanowienia pr - tworzy je , nie wykonuje

• Warunki i przesłanki stanowienia ustaw

• przedmiot regulacji (przesłanka materialna)\

• forma i tryb wydania ustawy (p. for)

• Ustawa zwykła - podstawowy akt stanowienia pr. Wydaje Sejm RP. Tryb w konstytucji., przedmiot ust - każda spr. - nieograniczoność przedmiotu

• zgodna z hierarchicznością źr. Pr (nie może być sprzeczna z konst, itd.)

• materia ustawowa - sprawy Reg. tylko za pomocą ust., spr. ustrojowe, ustrój org. państwowych, uprawnienia i obowiązki obyw.

• sprawy i rozwiązania proceduralne (kpa)

• ustawa powinna regulować w sposób zwarty i pełny (kompleksowy) dane zjawisko (np. gosp. nieruchomościami) posługując się różnym sposobami regulacji - przekrój przez cały system

• wejście w życie - ogłoszenie w Dz. Ust.

• akty normatywne z mocą ustawy - prezydent w stanach nadzwyczajnych

• Umowa Mn - traktat, konwencja, porozumienie, układ

• ratyfikowane - przestrzegane pro prio vigore - na równi z ustawą - stos. bezpośrednio nie trzeba przepisywać - art. 91. konst.

• implementowane - przepisane - wdrożone do Pol. Sys. pr

• inkorporowane (włączanie przepisów) - bardzo często w RP - np. ust. morskie

• nieratyfikowane - zawierana przez OAP - umowy rządowe, obowiązują tylko adresatów

• wymagające ratyfikacji zawiera RM, ratyfikacja i wypowiadanie - Prezydent RP - czasami wymóg uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie - art. 89 - pokoje, sojusze, wolności członkostwa w org. z Mn etc\

• ratyfikacja - swoisty akt związania państwa treścią umowy zawartej przez inny organ

• obowiązek ratyfikacji przewiduje ust. o umowach MN z 2000r. - ratyfikacji podlegają umowy MN, które wymagają uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie oraz na podst., których RP przekazuje organizacji międzynarodowej kompetencje org. państwowych, a także umowy, które przewidują wymóg ratyfikacji, a szczególne okoliczności to uzasadniają

• obowiązek ogłoszenia w Dz. U - część pl porządku pr.

• Dualizm prawa - pr. międzynarodowe / wewnętrzne - pr. Mn obow. bezp, na terytorium RP - oba porządki współegzystują, odwrotność monizmu pr. (w danym państwie wyst. Tylko pr. wew, a żeby przepisy weszły w życie - przepisane)

• Europeizacja PA - wejście do polskiego porządku pr. przepisów obow. w UE - ob. Bezpośrednio

• pierwotne - traktaty

• wtórne :

1. rozporządzenia - są stosowane bezpo., bezpośrednie skutki wc obyw., można się na nie powoływać przed całym aparatem państwowym, pr. pl powinno być z nimi zgodne - jęsli nie to mają pierwszeństwo

2. dyrektywy - skierowane do państwa, nie do jednostki, państwo powinno je inkorporować, implementować do pl. porządku pr. - określony termin wyznaczony w dyr., - jeśli mnie termin wdrożenia i nie zostanie wdrożona można się bezp. na nią powoływać

3. decyzje - obowiązuje adresata - ind - konkretny charakter

4. zalecenia i opinie - nie wiążące, ale duży autorytet

• Rozporządzenie - nazwa własna formy stanowienia pr. - charakter wykonawczy

• nie nakłada obowiązków, tylko uszczegółowia, zajmuje się bardziej spr. technicznymi

• źródło PA - zawiera w treści normy PA

• forma administrowania - wydają OAP

• wydawane są na podstawie szczególnych upoważnień ustawowych obligatoryjnie (obowiązek wydania) lub fakultatywnie

• podlegają kontroli TK (zgodność z konst i ustawami) oraz kontrola w trybie nadzoru (org. zwierzchni np. RM w stos. do ministrów)

1. rozp z mocą ustawy - wydaje Prezydent - stan wojenny, jęsli Sejm nie może zebrać się na posiedzenie, podlega zatwierdzeniu - w celu przywrócenia normalnego f-cjonowania państwa (+ rozp. Wprowadzające stany nadzwyczajne) - art. 234 konst.

2. rozp. Prezydenckie - art. 112 konst.

3. rozp. Rządowe - PRM, RM, minister kierujący działem admin rządowej, przewodniczący komitetu wchodzący w skład RM, KRRiT

4. rozp. Terenowe (wojewoda)

5. podstawa do wydawania rozp.jest szczególne upoważnienie ustawowe (delegacja), tytuł pr.

6. warunki wydania: cel, zakres, treść, przedmiot

7. ustawy tzw. czyszczące - składają się z samych upoważnień, czyści stare upoważnienia, określają szczegółowa pods. Pr do wydania rozp.

8. ogłoszenie

• Akty Pr. miejscowego + przep. porządkowe:

• powszechnie obowiązujące na terenie, na którym działa dany organ, który je wydaja

• wydawane przez org. admin. rządowej (ogólnej i specjalnej), samorządowej (ST)

• muszą być wydawane w granicach upoważnień ust . konst - art. 94

• obowiązują wszystkich, którzy znajdują się na danym obszarze

• przestrzegania na obszarze zasadniczego podziału admin., i podziału specjjalngo, a także na obszarach specjalnych (o szczególnym reżimie - 3miejski park krajobrazowy)

• niejasność co do: aktów pr. wydawanych przez org. zakładów admin i samorządów zaw. - akty zakładowe kierowane do pewnego kręgu adresatów - decyzje oparte na regulaminie obowiązującym w zakł., wymagają sprecyzowania, -> przeciwny pogląd - są to katy ustrojowe - przyjęcie tego stanowiska nie daje możliwości wydawania decyzji

• np. w województwie - ust o admin rządowej w woj. 1998 - wojewoda i org. admin Niezespolonej - stanowią a.p.m. - na podst i w gr. upoważnień ust. obowiązujące na terenie województwa lub jego części

• wojewoda - wydaje też rozp. Porządkowe - w zakresie nieuregulowanym w ust. i innych przepisach - jeśli niezbędne do ochrony życia, zdrowia, mienia lub zapewnienia porządku, spokoju i bezp.

• ustawa o samorządzie woj. - sejmik woj. - statut województwa, zas. gosp. mieniem woj., zas i tryb korzystania z woj. Obiektów użyteczności public.

• Ust. o samorządzie powiatowym - Rada Powiatu - akty pr.m. - ob. na terenie powiatu (podstawą jest upow. ust) - spr. wym. uregulowania w statucie, przepisy porządkowe, mienie powiatu, obiekty i użyteczności pub. - uchwały

• Przepisy porządkowe - Rady powiatu - ochrona życia, zdrowia, mienia, ochrony środowiska, spokój, porządek, bezp. - przyczyny muszą być na obszarze więcej niż 1 gm., „przypadek ogólnie uzasadniony”, w przypadku braku powszechnie ob. - w przypadku niecierpiącym zwłoki wydaje -> zarząd - lae zatwierdzone przez Rade na najbliższej sesji

• Ust. o samorządzie gminnym - akty pr. miejscowego - wew. ustrój gminy, mienie gminy, obiekty użyteczności

• Rada Gm.- przep. porządkowe - niezbędne do ochrony życia, zdrowia, porządku, spokoju, bezp. - w przypadku niecierpiącym zwłoki wydaje wójt (zarządzenie) - też zatwierdzenie przez RG- art. 40 ust 3.

• Przepisy porządkowe - a. Niezpololnej - np. dyrektorzy urzędów morskich na podstawie ustawy o Obszarach Morskich Rzeczypospolitej Polskiej Administracji Morskiej ust. zdn. 21 marc. 1991, przepisy porządkowe dla ochrony życia, zdrowia, mienia, ochrony środowiska na morzu i w porcie

• W konst. wyłączone - przepisy zakładowe, przep. tworzone przez samorządy załadowe - akty m - scowe- lokalnie

• Podstawa pr. do wydawania a.p.m:

1. wojewoda - nie ma podst. w kosnt., komp. gen - ust. o admin. rządowej w woj., komp. konkretna - poszczególne ustawy, przpisy porządkowe - ust, o admin. rządowej w woj.

2. Gmina - ust. o samorządzie gminnym - uchwały i zarządzenia wykonawcze - klauzula ogólna -na podst. ustaw i upoważnień ust, komp. ogólna - w zakresie odsyała do przepisów ust (4 przypadki), przep. porządkowe - ogólna i szczególna zarazem bo jednya

• Ogłoszenie w wojewódzkim dz. u.

• Ogłoszenie przep. porządkowych - obwieszczenie + sp. zwyczajowo przyjęty lub w Sr. Masowego przekazu - później w woj. Dzienniku urzędowym

• Akty normatywne wyd. przez centralne OARz. - zarządzenie prezesa GUS (pr. wew)

• Prawo europejskie - ogólnie

źródła prawa

• pierwotne

• traktat paryski z 18 kwietnia 1951 - ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali

• dwa traktaty rzymskie z 25 marca 1957 ustanawiające Europejską Wspólnotę Energii Atomowej i Europejską Wspólnotę Gospodarczą (obecnie Wspólnotę Europejską

• protokoły i aneksy np. Protokół o statucie Trybunału Sprawiedliwości EWG

• traktaty uzupełniające oraz rewidujące

• traktaty o przystąpieniu nowych członków

• Jednolity Akt Europejski

• traktat z Maastricht z 7 lutego 1992 o Unii Europejskiej

• traktat brukselski z 8 kwietnia 1965 o ustanowieniu organów Wspólnot, traktat o fuzji władzy wykonawczej trzech Wspólnot (EWWiS, EWG i Euratomu)

• pochodne

• rozporządzenia - „ustawy”

• dyrektywy - określają cel, są indywidualne

• decyzje - określają środek i cel, są indywidualne

• zalecenia i opinie - „soft law”

• Źródła pr. i ich klasyfikacja ze względy na:

1. organy stanowiące

2. kompetencje do stanowienia pr:

• ogólna - art. 44 u. o SG - RG - może wydawać zas. korzystania z obiektów Gm i urządzeń użyteczności pub.

• szczególna - dyr. urzędu morskiego

• Problem procedury i techniki prawodawczej:

• wydawanie ustaw zgodnie z procedurą ustawodawczą

• rozp. Procedura uzgodnień resortowych

• Ogłoszenie:- ust z 20 lipca 2000 o ogłaszaniu aktów norm. I niektórych innych aktów pr.

• jest w -nkiem wejścia w życie, niezwłocznie (na ogół 14 dni - może być dłuższy i krótszy jeśli demokratyczne Reg. państwa pr. nie stoją na przeszkodzie)

• ignorantia iuris nocet

• art. 88 konst - warunek wejścia w życie

• w przypadku aktów pr. miejscowego możliwe ogłoszenie w sp, zwyczajowo przyjęty

• dz.urzędowe + (publikator, gazeta)

1. Dz.u

• ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy, konstytucja

• rozporządzenia (5)

• orzeczenia TK - dotyczące aktów ogłaszanych w Dz. U

• inne ( o wojnie, pokoju, wyborach, referendum etc)

1. Monitor Pl

• zarządzenia Prezydenta Rp

• uchwały RM i zarządzenia PRM

• uchwały ZN

• uchwały Sejmu - Reg. Sejmu, votum zaufania etc

• uchwały Senatu - regulamin

• niektóre akty urzędowe prezydenta - zwołania 1st posiedzenia Sejmu i Senatu

1. Monitor Pl “B”

• sprawozdania finansowe określone w przep. o rachunkowości

• ogłoszenia i obwieszczenia przedsiębiorców

• inne

1. Woj. Dz.u

• akty pr. miejscowego - wojewody i org. admin. niezpolonej

• akty pr. miejscowego - sejmik w., org. powatu i gminy w tym statuty

• statuty zw. międzygminnych

1. Dzienniki resortowe

• akty n. Org wydającego dziennik i nazdowowanych przez niego centralnych

• vacatio legis

• zasada nieretroakcji - przepis wchodzi w życie wtedy, kiedy jest ogłoszony (lex retro non agit) retro - do tyłu, prawo nie może obowiązywać za czas, kiedy nie było ustanowione i ogłoszone - wyjątek - jeżeli zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, np. gdy chodziłoby o zabezpieczenie dobra najwyższej rangi, dobra państwa, nawiązanie do art. 1 konstytucji „Polska jest demokratycznym państwem prawnym

• Kontrola i nadzór nad stanowieniem Źródeł prawa:

1. nadzór spr. przez org. nadzorcze

• skontrolowanie aktu wydanego przez org, kontrolowany i możliwość jego uchylenia w przypadku niezgodności z pr.

• wyraźnie wskazana kompetencja

b.) kontrola (niezależna) sądowa

• wc ustaw Prezydent RP

• TK

• NSA

• Przysługuje każdemu, kogo interes pr. został naruszony danym aktem

• Obywatel może zaskarżyć do NSA akt pr. miejscowego

• Skarga konstytucyjna

• kontrola i nadzór nad stanowieniem pr.

• kontrola - podmioty nie muszą być org. związane (typowa forma kontroli egzamin), przez org. zwierzchnie, przez org. niezależne - przez TK (zgodność z konst i ust) i sądy admin (legalność, akty pr. miejscowego z podstawą ich wydania), kończy się wynikiem

• nadzór - org. nadzorujący może uchylać lub zmienić akt kontr., rzop. Min - RM, akty pr.miejscowego PRM, ministowie, akty samorządu - wojewoda, uchwały finansowe - RIO

• kontrola społ. - skarga konstytucyjna - art. 79 konst - czyje wolności i pr. zostały naruszone, tez akty p. miejsocwego

• Problem innych źródeł PA - nie ma innych źródeł PA !! - istnieje natomiast problem aktów planistycznych, oraz zwyczajów, obyczajów - istnieją odesłania i normy pozasystemowe (Boć), formy nieformalne (Ura), Swoiste źr. Pr (Ochędowski) - aty pr., które nie mają charakteru normatywnego - przep. planistyczne (z wyjątkiem miejscowego planu, budżetu), zwyczaj, obyczaj, n. Etyczne, orzecznictwo sądowe, uchwały SN, NSA, opinia iuris - doktryna

• Normy PA:

• akt normatywny - zawiera przepisy prawne - forma za pomocą, której normy się ustanawia

• prawo to zbiór norm powiązanych ze sobą, ułożonych w logiczną całość (np. pr. górnicze)

• norma - Reg. powinności skierowana do adresata

• teoria pr. - zajmuje się analiza przepisów pr., określając normę pr. - n. Materialne:

1. wyróżnia przepisy pr., def. Legalne, przepisy odsyłające np. do zwyczajów lub innych przepisów pr, klauzule generalne (odsyłają do pozanormatywnych zjawisk - np. dobrego sąsiedztwa)

2. wyróżnia przep. uchylające - derogacyjne

3. przepisy walidacyjne określające warunki przejściowe dotyczące sytuacji w trakcie zmiany obowiązywania dotych. Przepisów

4. przepisy merytoryczne - określające sytuację obywateli, ich prawa i obowiązki

• normy ustrojowe :

1. performowane wypowiedzi (np. tworzy się urząd)

2. Reg. zakres działania instytucji

3. Rozróżnienie na kompetencyjne - dotyczące wew. organizacji instytucji tzw. kompetencje kierownicze i komp. nadzoru

4. Wg wąskiego ujęcia nie są zaliczane do norm PA, gdyż w tym uęciu tylko pr. mat zawiera normy PA

• normy procesowe:

1. określają kompetencje org. admin pub. i sytuacje obywatela oraz podm. Gr. w postępowaniu procesowym

2. zawarte np. w KPA, KPC, w ustawie o post. egzekucyjnym w admin.

podstawowym El. PA jest norma PA

elementy normy pr. PA:

1. hipoteza - podmiot i adresat normy

2. dyspozycja - co i jak ma wykonać podmiot

3. odrębnie można mówić o sankcjonowaniu i przestrzeganiu obowiązku określonego w dyspozycji normy - normy sankcjonowane i sankcjonujące

4. obowiązek pr - admin zawarty w dyspozycji normy PA lub w innych przepisach karnych

9. norma prawna PA

1. ogólna i abstrakcyjna

2. bezwzględnie obow. - ius cogens

3. obow. erga omnes

4. charakter publiczno prawny

5. składa się z hipoteza (porządany stan) i dyspozycji (jak należy go wykonać)

6. musi być odróżniona od aktu wydanego na jej podstawie - wydanie indywidualnej decyzji admin, - norma zapisana w decyzji jest normą indywidualną i konkretną, nie jest jednak określona mianem normy pr., tylko postrzegana jako decyzja upoważniająca, nie ma charakteru normy prawnej, mimo, że obowiązuje adresatów

10. klasyfikacja norm PA:

1. sposoby realizacji PA

11. bezpośrednio kształtujące sytuację obywatela - sposób kontroli przestrzegania obowiązków przez adresata (obyw., pod. Zb) - art. 69

12. pośrednio kształtujące sytuację obywatela - model stosowania prawa poprzez wydawanie indywidualnych decyzji adm wc obywatela art. 15

13. te 2 typy są początkiem 2 róznych modeli realizacji norm i f -cjonowania w rzeczywistości ( KPP i kontrola stosowania prawa)

b.) adresat normy (do obywatela lub org. admin. pub.):

• skierowane do obywatela i podmiotów gr. - określające sytuacje obyw. bezpośrednio i pośrednio

• z pkt - u widzenia treści normy - uprawniające i zobowiązujące

• uprawniające bezpośrednio np. wstęp do lasu i zbierania pożytków leśnych z mocy pr. lub pośrednio uprawniające (koncesja) , podobny podział norm zobowiązujących bezpośrednio ex lege - obowiązek uregulowania do 31. IV deklaracji podatkowych od os. fiz i zobowiązujących pośrednio - na podstawie decyzji adm.

• do OAP - normy kompetencyjne - wskazują wł. rzeczową (1. kompetencja do KPP, 2. kompetencja do stosowania pr. (decyzje, norma kompetencyjna org. do stanowienia pr, nie należy do PA mat, bo o pr. konst. 4. organ posiada kompetencje do wykonywania czynności mat - tech - np. rejestry)

• skierowanie do org. stanowiącego prawo na podstawie ustaw i w celu ich wykonania

• kompetencje do stanowienia PA i realizacji już ustanowionego PA (zaliczanie komp. do stanowienia PA do pr. konst, pogląd przeciwny wskazuje, że tego rodzaju normy należą do norm PA)

• nomy PA polegają na realizacji prawa adm. skierowanego do OAP

• można wyróżnić normy kompetencyjne skierowane do OAP do KPP przez obywateli ( BKSO)

• wykładnia norm PA:

1. autentyczna (przez org., który wydał)

2. sądowa (orzecznictwo)

3. naukowa (glosy, komentarze)

4. językowa, logiczna

5. celowościowa

6. rozszerzająca i zwężająca

• cechy PA

• prawo 2 podmiotowe - obywatel (podmiot zb.) - kierowane są uprawnienia lub obowiązki PA (określają jego sytuację) oraz OAP (różne struktury, rozwiązania admin.)

• OAP - podmiot admin., która posiada kompetencje do władczego, decyzyjnego, jednostronnego orzekania o sytuacji pr. obywatela lub pod. Zb

• Obywatel - os. fiz. Posiadające pl. obywatelstwo lub będąca cudzoziemcem (?), jest stroną procesu stos. pr., zobowiązany w ramach egzekucji admin, człowiek poddany reżimowi PA

• Podmiot zbiorowy - nazwa konwencjonalna, organizacje obywatelskie (różne nazwy własne), mogą mieć os. pr. lub pozbawione os. pr. - stowarzyszenia, fundacje, postają na podst. aktów pr, podlegają reżimowi PA

• OAP - może występować also jako adresat norm PA, może być traktowany jako ob. /p.zb - mieć upr. I obowiązki

• Również org. wyższe (prezydent) może występować jako podmiot zbiorowy

• OAP - adresat norm kompetencyjnych:

1. do stanowienia pr. (ale nie każdy org. ma takie komp)

2. do stosowania pr.

3. do KPP

4. do podejmowania czynności mat - tech

8. podmiot, który jest pojedynczym stanowiskiem pracy, monokratycznym lub kolegialnym charakteryzuje się:

1. jest wyodrębniony organizacyjnie - utworzony zgodnie z prawem

2. wyodrębniony kompetencyjnie

3. ma kompetencje władcze wc obywateli / p.zb

4. działa w imieniu i na rachunek państwa lub jednostki samorządowej

9. admin. publiczna - ogół podmiotów a.p - podmioty, które są organami i podmioty, które nie są org - a wykonują zadania z zakresu a.p.

• Admin Publiczna:

• ujęcie przedmiotowe - akcent położony na działanie, funkcje - jest to działalność państwa, jedn. Samorządowych, polegają na tworzeniu warunków do życia obywateli, na organizacji życia

• ujęcie podmiotowe - akcent położony - kto wykonuje działalność org. - zespól instytucji, system podmiotów wykonujących działalność admin.

• powinna być zapewniona jedność struktur i funkcji

• Podmioty Admin. Publicznej:

• system adm. pub oparty na zasadzie dualizmu - adm. rządowa i samorządowa

• sys. a.p - oparty na zasadzie decentralizacji - tworzenie terenowych, lokalnych jednostek, które mają kompetencje do oddziaływania na obywateli - państwo przekazuje władcze komp., jak najbliżej obywatela

• sys. a.p - oparty na zasadzie kompetencyjności - każdy podmiot admin., org. admin., działa tylko wówczas, gdy posiada kompetencje do działania - prace budowlane - pozwolenie na budowę (starosta)

• admin. publiczna - El 3 podziału władz (mieści się w wł. wykonawczej)

• społeczeństwo - wybory - wł. wykonawcza - 1. admin. publiczna (państwowa i samorządowa) i 2. org. kontroli państwowej (NIK, RPO, PIP, GIODO)

• admin. samorządowa

1. znaczenie przedmiotowe - działalność

2. znacznie podmiotowe - instytucje :

1. samorząd terytorialny (Gm, pow, woj. - działają za pomocą org)

2. samorząd zawodowy - działają za pomoca swoich org.

• tylko ST i samorząd zawodowy wykonuje admin. publiczną

• admin państwowa:

1. rządowa

1.)organy naczelne: RM, PRM

2.)org. centralne

3.)org. terenowe - ogólne (zespolone) - wojewoda i podporządkowane mu służby i powiatowe pod zwierzchnictwem starosty i niezepolone - podporządkowane org. centralnym lub naczelnym (dyr. urzędu morskiego)

2. pozarządowa - agencje

3. jest wewnętrznie zorganizowana

4. oparta na podporządkowaniu hierarchicznym i nadzorczym, jej funkcją jest administrowanie, z ustaw mat. wynikają kompetencje

• Kompetencje OAP i formy prawne realizacji tych komp.

• modalność kompetencyjna - możliwość działania przez organ (wynika z normy komp. zawartej w pr. mat)

• modalność uprawniająca i zobowiązująca - przysługuje obywatelowi, pod. Zb

• określenia:

1. kompetencja - możność podjęcia czynności wc obywatela (pod. Zb.), ogół praw i obowiązków org., które musi spełnić w trakcie oddziaływania na obyw., ogół warunków łącznie z formą realizacji kompetencji

2. zad. Organu - sparwy, które ustawodawca przypisał org., wyodrębnienie funkcjonalne danej struktury, określają normy ustrojowe, wskazania na jakim obszarze org. funkcjonuje

3. zakres działania - ogół zadań

4. właściwość organu - z przep. PA proceduralnego - określa, który org. jest właściwy i może podjąć daną sprawę. 3 typy właściwości:

1. rzeczowa : - merytoryczna - jaki org. w swoim zakresie działania posiada kompetencje do załatwienia danej spr.

2. miejscowa - terytorialna -art. 21 KPA - wskazania obszaru działania org.

3. funkcjonalna - instancyjna (II instancja) i delegacyjna (wtedy gdy wł. rzeczowa lub terytorialna ulega zmianie w wyniku przekazania innemu org. kompetencji)

• OAP posiada kompetencje do:

1. stanowienia prawa, które kształtuje naszą sytuację - służą powstaniu przepisu pr., 3 dalsze kompetencje - podejmowane na podstawie już ob. Prawa - służą realizacji pr.

2. stosowania PA materialnego - kształtowania za pomocą aktów pr. indywidualnej sytuacji obywatela - decyzje admin

3. KPP

4. Podejmowania czynności mat - tech ( czynności egzekucyjne)

kompetencje:

1. ogólne - do kontroli

2. szczegółowe - do stanowienia i stosowania prawa

3. kompetencje władcze - stanowienie, stosowanie, kontrola, egzekucja

4. niewładcze - czyn. Mat - tech

5. realizowane obligatoryjnie - decyzje wydawane z urzędu

6. realizowane fakultatywnie

3. kompetencje wynikają z norm kompetencyjnych, które są cz. norm pośrednio kształtujących syt. Pr. obywatela (musi być decyzja, aby wykonana) i bezp. kształtujących i syt. (kontrola)

4. forma pr. realizacji komp. (sposób), nazwa rezultatów wykonania komp. - rozporządzenia, akty pr. miejscowego (stanowienie), decyzja (stosowanie), wynik kontroli

• uprawnienia w PA mat. - modalność uprawniająca , skierowana do obyw. - do określenia syt. Ob., związana z określonymi pr. zawartymi w konstytucji, wynikają norm BKS i PKS

• uprawnienie - stan pr. dozwolony przez pr., korzystanie z uprawnień jest dozwolone każdemu obywatelowi

• org. posiada komp. do kontroli jak korzystamy z uprawnień

• org. kontroluje przestrzegania przez nas obowiązków, które są związane z uprawnieniami

• typy uprawnień :

1. up. W postaci wolności prawnie chronionej np. nienaruszalność kompetencji, wolność zgromadzeń

2. w postaci wolności od obowiązku

3. w postaci żądania wydanie decyzji uprawniającej

4. do korzystania z rzeczy publicznej

5. jako konsekwencja obowiązku, skutek wykonania obowiązku

• obowiązek - 2ga modalność skierowana do obywatela

• obowiązek - zachowanie się adresata normy, które wymusza odpowiednie postępowanie, daje wybór tylko 1 postępowania, jeżeli nie bedzemy postępować wg normy -> skutek negatywny (sankcja)

• art. 82 - 86 - obowiązki konstytucyjne (np. wierność RP, przestrzegania prawa)

• PA szczegółowo określa nasze obowiązki względem państwa, społ.

• Klasyfikacja obowiązków PA mat:

1. normy zobowiązujące:

BKSO - ex lege - dla jego spełnienia nie jest wymagana nic więcej poza świadomością, że taki obowiązek istnieje

PKSO - realizacja tej normy wymaga aktu pośredniego - źródłem jest akt indywidualny

2.) ze wzg. na treść :

• obowiązki np. gospodarcze, finansowe (wśród nich podatkowe), dot. oświaty (szkolny)

• formy obowiązków PA : nakaz i zakaz

• nakaz - czynny - pozytywny - norma wyznacza wzór naszego zachowania się

• nakazy

1. forma samoistna - obowiązki o charakterze bezwzględnym: adresat nakazu nie może się od niego wyzwolić

2. obowiązki komplementarne - współistniejące z uprawnieniem, uzyskuje się uprawnienie i wpada się w świat obowiązków - Dec.

Jeśli nie przestrzegamy nakazów zostaną zastosowane sankcje (egzekucja admin najczęściej)

Zakaz - może wynikać z norm PKSO i BKSO - obowiązek powstrzymania się o podejmowania czynności, bierny, negatywny

Zakazy:

1. bezwzględne - a contrario nakazu - regulowane bardzo szczegółowo - zapis ust.

2. komplementarne - ??

3. względne - jest ich dużo, można się z nich wyzwolić za pomocą normy PKS poprzez uzyskanie indywidualnej decyzji (zakaz budowy chyba, że pozwolnie)

24. zakazy trudniej sankcjonowane, sankcje pr - karne

• podział obowiązków z pkt - u widzenia adresata i sposobu ich realizacji:

1. obow. osobiste - dot. sytuacji osobistej adresata,

1. przenaszalne - akcent, żeby wykonać obowiązek, ale niekoniecznie wyznaczona os.

2. nieprzenaszalne - np. szczepienia ochronne - tworzy dla adresata sytuację, którą musi on sam wykonać

3. wielopodmiotowe - spoczywa na konkretnym adresacie, ale ustawodawca wskazuje zestaw podmiotów, które mają obowiązek go wykonać - wystarczy, że 1 z adresatów go wykona - obowiązek zgłoszenia ur. Dziecka, zgonu

2. obowiązki osobowe - skierowane i związane z podmiotem zbiorowym, ale wykonuje członek danej organizacji, związane ze stanowiskiem - obowiązek meldunkowy w hotelu

3. obow. rzeczowe - spoczywają na obyw (p.zb) - dotyczą ruchomości lub nieruchomości, dotyczą realizacji własności lub innych pr. rzeczowych dot. władanie rzeczą, PA wkracza w w syt. Cywilno - pr adresata (ust. o ochronie zabytków). Polegają na reglamentowaniu pr. cywilych, jest ich wiele w odniesieniu do ruchomości. Sposób władania : czynienie, nieczynienie, zezwolenie, znoszenie

• podział ob. Z pkt - u widzenia egzekwowania - podziału dokuje ust. o post. egzem. W admin. - tworzy katalog środków egzekucyjnych

1. ob. Pieniężne - uiszczanie odp. sumy pieniędzy (podatek), egzekucja z wynagrodzenia za pracę

2. ob. Niepieniężne - polegają na odp. zachowaniu się, 5 środków egzekucyjncyh

• obowiązki:

• świadczenia publiczne - na rzecz obrony kraju, w trakcie zaistnienia klęsk żywiołowych, mogą to być ob. Finansowe, os, rzeczowe, można żądać odszkodowania z tyt. spełnianego obowiązku

• ciężary pub. - powst. gdy państwo lub samorząd potrzebuje pomocy do ratowania sytuacji, ciągłe, nieustanne św. Publiczne np. ob. Płacenia podatków, muszą być ważne cele pub., są co do zas. nieodpłatne - bez odszkodowania

• Stosowanie norm PA mat - NPKSO/PZ - pośrednio kszt.

• stosunek admin. - relacja między org. a obywatelem, ma char. Władczy, decyzyjny, 1 stronne określenie przez org. obowiązków lub uprawnień ob. Nierównorzędnośc stron: przewaga org. - nie ma ch. Organizacyjnego podporządkowania, Obywatel nie jest podporządkowany administracji

• 2 aspekty :

1. materialny - sytuacje pr. - norma pr. kształtuje potencjalnie, hipotetycznie naszą powinność (musi być skonkretyzowana wzg. danego podmiotu)

2. procesowy - procedura - postępowanie, które zakończy się wydaniem decyzji ad.

• Stosowanie PA - przekształcenie syt. Hipotetycznej wzg. indywidualnego podmiotu

• NPKSO - zjawisko stos. pr . w trybie postępowania admin., wytwarza się stos. admin - pr

• NBKSO - zawiera konkretne skierowane do każdego Ob./pod.zb - uprawnienie lub obowiązek, ob. musi go przestrzegać, nie ma stosowania pr i stos. admin.

• Stosowanie NPKSO i NBKSO:

• 2 modele (model - uogólniony sposób realizacji normy)

1. model Real. PA - model stosowania NPKSO

• obejmuje działalność OAP w stos do O/pod.zb

• zjawisko 2 podmiotowe

• polega n konkretyzacji ogólnej normy w odniesieniu do konkretnego o/p.zb

• stosowanie pr. można odnieść tez do pr. karnego, cyw., ust.,

• ogólną koncepcję stos. opracowała ogólna teoria pr. - stosowanie w różnych gałęziach jest różne:

• pr. cywilne - równorzędne podmioty zawierają umowę, w razie konfliktu rozstrzyga sąd

• pr. karne - stos. pr. tylko przez sąd, sąd stos. normy kk i kw wc jednostki

• pr. ust - akt stos. pr. ustrojowego zw. poleceniem służbowym (przełożony - podwładny)

• pr. admin - decyzja admin

1. model przestrzegania NBKSO i KPP

• 3 modele stosowania prawa:

1. model sądowy - niezawisły sąd orzeka wyrokiem o syt. Pr. osób występujących przed sądem

2. m. Kierowniczy - organizatorski - na grunce norm ustrojowych, kierunek decyduje o postępowaniu, zachowaniu, życiu podwładnego

3. m. Administracyjny - opiera się na barku organizatorskiej podległości, 1 z adresatów normy orzeka o syt. 2 adresata normy

• ogólna def. Stos. pr - proces ustalania przez org. państwa, w sposób wiążący konsekwencji pr., faktów uznanych za udowodnione na podstawie norm pr.

• El., etapy procesu stosowania prawa:

1. ustalenie jaka norma obowiązuje dla potrzeb danego rozstrzygnięcia - pr. walidacyjny

2. ustalenie i uznanie faktów za dostatecznie udowodnione na pods. Zgrom. Materiału dowodowego i w oparciu o przyjętą teorię dowodów

• analiza dowodów, rodzaje dowodów są różne w różnych dziedzinach pe (np. w PA nie ma świadków incognito)

• sposób dowodzenia jest uregulowany przepisami proceduralnymi art. 75 kpa

• teoria dowodów (w PA) - org. powinien obiektywnie zbierać dowody, działać na rzecz obywatela, a obywatel powinien przedstawić mat. dowodowy (dokumenty)

• subsumcja - porównanie z wyciągnięciem wniosków

• subsumcja faktów (dowodów) z norma pr

• jest to proces intelektualny dla ludzi, którzy posiadają wiedzę

• stanowi uzasadnienie do wydania decyzji admin.

• ustalenie wiążących konsekwencji pr., ustalenie sytuacji pr. adresata

• opisany stan pr. i stan fatyczny oraz wyciąga wnioski (zezwolenie, odmowa)

• napisanie orzeczenia i wiążących kompetencjach - decyzja, wyrok - czyli akt stosowania normy pr.

• podstawą stosowania prawa jest norma PA ( + procesowa ) - NPKSO - pośrednio

• Problemy stosowania PA:

1. problem zastosowania 4 faz stos. pr do PA mat

2. norma PA, która jest stosowana NPKSO

3. organ stosujący

4. Obywatel / P.gr jako podmiot, na rzecz, którego wc którego organ stos. normy (strona post)

5. Przedmiot stos. pr. , rozstrzygnięcie sprawy admin.

6. Aspekt procedury, zast. Przepisów proceduralnych (z kpa lub op do stos. PA)

7. Rezultat, akt stos. Pr - decyzja admin

• Proces Stosowania pr 2 aspekty:

• materialno - pr - bo normą stos. pr jest norma prawna

• formalny - strona procesowa, tryb stosowania - pr. formalne urzeczywistnia materialne

1. problem zastosowania 4 faz stos. pr do PA mat.

1. faza I

• etap ustalenia normy pr. mat + procesowej, która obowiązuje

• trzeba te normy odkodować

• oceniamy wg stanu obowiązującego : problem obowiązywania przepisów

• prob. Kompetencji danego organu

b.) faza II

• ustalenie wł. faktów za dostatecznie udowodnione - zgom. Mat. dowodnego

• 2 fazy post. wyjaśniającego - rozprawa admin - skupienie w 1 miejscu i czasie całego mat. dowodowego; naruszenie przep. dowodowych skutkuje - wadliwością pstępowania

c.) faza III

• subsumcja - analiza st. normatywnego i faktycznego

d.) faza IV

• proces decyzyjny - początkowo ta decyzja będzie aktem woli urzędnika - później decyzja admin

• art. 107 kpa - elementy treści decyzji admin

• elementy 2 - 7 muszą zaistnieć w procesie stos. pr - jak czegoś zabraknie nie ma procesu

2.) norma PA, która jest stosowana NPKSO

• NPKSO która jest stosowana składa się z normy kierowanej do O/Pz i organu

• Do Ob. (pod. Zb) - norma uprawniająca lub zobowiązująca (ogólnie określony obow)

• Te normy relatywizowane do nakazu / zakazu względnego - można się z nich wyzwolić przez indywidualne pozwolenie

• Do org - norma kompetencyjna - określa komp. org. do podjęcia czynności stos. pr, musi być kompetencją szczegółową, jednoznaczną, wyraźną, nie może być domniemana

• NPKSO - podstawa procesu stosowania pr. - norma mat. nie proceduralna (bo ta określa tylko tryb) - występują na początku decyzji - w podstawie

3.) organ stosujący

• OAP w znaczeniu mat i procesowym

• To taki podmiot, który posiada kompetencje do stos. pr

• Rektor w sensie PA mat - jest OAP

• Ograny te mają nazwy własne np. minister, wojewoda

• Org. samorządu zawodowego, admin: rządowej, samorządowej

• Zakłady jeśli posiadają kompetencje do stos. pr, komp szczególną do podjęcia decyzji

• Na oznaczenie kompetencji stos. się nazwę właściwość w pr. mat art. 17, 18 kpa - 3 rodzaje właściwości

1. rzeczowa - merytoryczna

2. miejscowa - org, który jest właściwy rzeczowo może rozpatrzeć daną sprawę

3. funkcjonalna :

1. instytucyjna - organ II inst. Posiada komp. do ponownego rozp. Spr. i wydania decyzji

2. delegacyjna

• zasada z kpa - od wszystkich decyzji w I instancji wydawanych przez org. samorządowe ST i inne podmioty samorządowe przysługuje odwołanie do SKO (sam. Kolegium odwoławcze) - chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej

• są org., które stosują PA i od ich decyzji nie ma odwołania - remonstracja - wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy - do tego samego organu - ma taką moc jakby decyzja wydana przez II instancję

• każda decyzja w RP może być zaskarżona do WSA ale po wyczerpaniu toku instancji

• sąd admin. nie jest OAP - jest to sądowy model stosowania prawa

4.) obywatel lub podmiot zbiorowy:

• podmiot na rzecz, którego org. stosuje normę ubiega się o zastosowanie ogólnej, generalnej normy do jego indywidualnej sprawy

• jest stroną w postępowaniu - art. 28 i 30 kpa

• stroną jest każdy kto ma interes prawny w rozp. Ego sprawy, bądź na rzecz którego nakładany jest obow.

• interes pr. - inres faktyczny, subiektywny, wola, chęć załatwienia sprawy, poparty regulowany przez odp. normę pr (normę PA mat)

• będzie stroną obiektywnie, gdy przep. pr regulują jego sytuację

• strona musi mieć zdolność do czynności pr.

• może działać przez przedst.. ust., pełnomocnika (każdy kto ma zdolnośc do czynności pr)

• w niektórych spr. może występować duża liczba stron, często o sprzecznych interesach, taka spr. może zakończyć się ugodą admin.,

• podmioty na pr. strony - uprawnienia i obowiązki strony (RzpO, prokurator)

5.) Przedmiot stos. pr. , rozstrzygnięcie - sprawa admin

• sprawa admin. art. 1 kpa - - pojęcie konwencjonalne, umowne

• rozstrzyga ją OAP, dotyczy Ob. / pod. Zb

• inny termin - sprawa z zakresu admin pub - nie jest to dobry term. , bo za szeroki - wszystkie sprawy, którymi zajmuje się admin

• sprawa indywidualna, rozstrzygana indywidualnym i konkretnym aktem - decyzją admin

• sprawa admin ma 2 aspekty:

1. materialny - ten zasadniczy, spr. admin. wynika z normy PKSO, powstaje na podst. normy mat

2. procesowy - rozstrzygana procesowo i rozpatrywana przez OAP w trybie formalnym, szczegółowo uregul. Przepisami postępowania admin

• jest to spr. nie sporna, nie kontradyktoryjna, nie ma sporu o kształt sprawy

• jest określona w przepisach, trzeba ją zbadać

• sprawa rozstrzygana władczo, jednostronnie, zgodnie z prawem, nie dowolnie

• sprawa o podwójnej konkretności:

1. jeśli chodzi o przedmiot - to co zapisane w normie

2. jeśli chodzi o podmiot - strona precyzyjnie określona

• sprawa indywidualna rozpatrywana na podst. ogólnej i abstrakcyjnej normy

• treść sprawy:

1. o nałożenie obowiązku (z urzędu przez organ, przymusowe leczenia alkoholika)

2. przyznanie uprawnienia (z mocy decyzji - stos. normy, reglamentacja - przyznanie upr. Indywidualnego, ale są też dla wszystkich, może nastąpić odmowa przyznania upr.) - pozwolenie na budowę

3. o zwolnienie z ob. (może być też odmowa zwolnienia z ob.)

4. o cofnięcie uprawnienia (upr. Już było, ale zaistniały przesłanki, że ob. Realizuje upr. Niezgodnie z prawem)

5. o stwierdzenie wygaśnięcia uprawniania (po upływie czasu)

6. o stwierdzenie wygaśnięcia obowiązku

6.) Aspekt procedury, zast. Przepisów proceduralnych:

• rozpatrywanie normy mat.

• zbiór norm zaliczanych do PA procesowego, formalnego

• przepisy o ch. Instrumentalnym, uzupełniającym pr. mat

• ich naruszenie skutkuje wadliwością całego procesu - decyzja wadliwa

• tzw. dopełnienie jak stosować normy mar.

• Termin: postępowanie admin. ma zastosowanie do kilku procedur

• postępowanie admin. - ciąg czynności podejmowanych przez OAP wc obyw w trakcie rozpatrywania jakiejś spr. z zakresu admin publicznej

• z procesem stos. pr związane są procedury jurysdykcyjne. Są to procedury niesporne, niekontr.

• Postępowanie admin:

1. orzekające (jurysdykcyjne) - procedura zmierza do wydania orzeczenia kształtującego syt. Adresata

• ogólne - typowe dla wszystkich spraw admin., które nie są poddane szczególnym, 90 % spraw admin., treść przep. zawarta w kpa

• szczególne: 1.) ZUS - gdy ZUS wydaje decyzje wc obyw. w sprawach emerytalno - rent., w zasadzie ZUS stosuje kpa, post. przed ZUS jest 1 instancyjne ?, odwołanie do sądu bezp.. społ || 2.) podatki, finanse, cła, składki na fundusze prow. zgodnie z przep. OP

2.) egzekucyjne - ustawa z 1966 o post. egzem. W admin

• Reg. czynności OAP wc obyw. / pod. Zb, które polegają na przymuszeniu ich do określonego zachowania, gdy adresat decyzji nie wykonuje nałożonego na niego obow.

3.)uproszczone: - 2 tryby - 1.) zaświadczenie - w spr. wydawania zaświadczeń kpa i 2.) w

sprawie skarg i wniosków (czyn. Mat - tech)

• postępowanie jurysdykcyjne:

• post. przed I instancją:

1. postępowanie wyjaśniające

1. faza wstępna (I) - jaka norma obowiązuje, o co chodzi w sprawie, kto jest stroną, czy org. ma kompetencje - czy właściwy, czy opłaty opłacone

2. postępowanie dowodowe - zbieranie dowodów, dokumentów, przesłuchanie świadków, oględziny, kończy się gdy dowody zostały zebrane, org. mógł się z nimi zapoznać i dokonać subsumcji

3. faza decydowania - podjęcia decyzji ad. Lub zatwierdzenia ugody, wydanie aktu stos. normy mat. - decyzja admin (decyzja, zezwolenie, sprzeciw, zgoda, postanowienie)

4. to stosowanie musi mieć ciąg dalszy - pr. strony do zweryfikowanie decyzji Roz., co do zasady 14 dni na złożenie odwołania, gdy złoży Post Ad jest kontynuowane przed org. II inst. (właściwośc teryt. i f - cjonalna), remonstracja - ułomny środek odwoławczy

5. p. wyj. - toczy się tak samo jak przed I instancją, kończy się wyd. decyzji lub zatwierdzeniem ugody i est ostateczne

6. gdy Dec. I inst - wadliwa (nie było odwołania) lub gdy w II inst. Była wadliwa kpa przewiduje Cd wc decyzji ostatecznej - I i II post. zwyczajne - teraz pos. Nadzwyczajne - ekstraordynaryjne, toczy się w stosunku do decyzji ostatecznej - do decyzji wadliwej (wznowienie postępowania 145 lub stwierdzenie nieważności decyzji 156kpa, albo uchylające lub zmieniające Dec ost)

• p.a. uproszczone w spr. wyd. zaświadczeń jest ogólnie uregulowane w kpa w spr. podatkowych w OP, rozpatrywanie skarg i wniosków - czynności mat - tech

• 3 rodzaje wszczęcia post. admin.

1. z urzędu - wezwanie ob. Do urzędu aby wyjaśnił sprawę lub przyjście prawnika do ob. (szczególnie w spr. obow.)

2. na wniosek (podanie przez stronę) - o uprawnienie, str. Ma inters pr., data złożenie podania jest datą wszczęcia post., stosowanie prawa

3. spr. ma char. Wnioskowy, ale post. wszczyna się z urzędu - z zakresu pomoc społ.

• decyzja:

1. uprawniająca

2. nakładająca obowiązek - trzeba go wykonać, jeśli nie to zostanie wszczęto post. egzekucyjne

• decyzja ost. II inst. - można na nią złożyc skargę do WSA (ma swoją kognicję właściwość) tylko na tę decyzje - czas złożenia 30 dni, postępowanie przed sądem nie jest postępowaniem admin. - to post. sporne, kontr. - strona vs organ

• decyzja Admin. jako akt admin zewnętrzny:

• wyd. przez OAP

• oparty na przepisach p. powszechnie ob. (co do zas. podstawą wydawania takich aktów są normy PA mat)

• kształtuje sytuację pr. podmiotów organizacyjnie, ani służbowo nie podległych org. wydającemu (stąd nazwa)

• są rozstrzygnięciem OAP - wyznaczający syt. Pr w sp. wiążący, mają ch. Władczy - org. 1 stronnie rozstrzyga o pozycji 2giego podmiotu

• mają ch. Konk - ind. Tj. konkretyzują syt. Pr. kreślonego podmiotu w oznaczonej spr. (podwójna konkretność)

• decyzja admin. a proces stos. PA

• w rezultacie stos PA kształtowana jest syt. Pr. konkretnie wskazanego podmiotu w indywidualnie oznaczonej spr.

• ost. fzą stos. Pr. Jest ustalenie wiążących konsekwencji pr.

• Dec. Jest aktem końcowym stos. pr

• Def. Decyzji admin. : 2 różne koncepcje:

1. ze wzg. na cechy formalne:

• jest to ujęcie proceduralne (akt rozstrzygający sprawę admin) art. 104 kpa

• 104 - formułuje dyrektywę wskazującą formę w jakiej następuje rozstrzygnięcie spr. admin.

2.) w ujęciu mat.:

• końcowy kat stosowania norm PA

• wydawany przez OAP lub inny upoważniony podmiot

• wc podmiotów niepodporządokowanych

• na podstawie komp. szczegółowej - z przep. Powszechnie ob.

• Przedmiotem jest ukształtowanie sytuacji pr. konkretnego adresata

• Do zindywidualizowanego adresata znajdującego się w konkretnej sytuacji

• El. treści decyzji admin: art. 107 u. 1kpa

1. oznaczenie OAP

2. data wyd.

3. oznaczenie strony lub stron (post)

4. powołanie podstawy pr.

5. rozstrzygnięcie

6. uzasadnienie faktyczne i prawne

7. pouczenie czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, powództwo da sądu pow. lun skarga do sądu admin

8. podpis z podaniem imienia i nazwiska, stanowiska sł.

• El. niezbędne (4)- OAP, rozstrzygnięcie o istocie sprawy, oznaczenie stron, podpis

• Decyzja może zawierać również inne El, o ile przp. Szczególne tak stanowią - warunek, termin, rygor natychmiastowej wyk.

• Istnieją wyjątki, gdy w Dec. Nie zamieszcza się niektórych El. obligatoryjnych: przypadki określone w art. 107 kpa - gdy nie jest potrzebne sporządzenie uzasadnienia(1.gdy uwzględnia w całości żądanie str, 2. ze wzg. na bezp. państwa lub porz. Public.) i przypadki wskazane w ust. szczególnych

• Inne nazwy: zezwolenie, pozwolenie, zgoda, koncesja, licencja, nakaz, zakaz, promesa etc

• Gdy przep. prawa nie określają wyraźniej formy rozstrzygnięcia, ogran jest zobligowany zakwalifikowania każdego rozstrzygnięcia, które załatwia spr. co do jej istoty w całości lub części jako Dec., chyba ,ze przepisy st. inaczej

• Klasyfikacja decyzji administracyjnych:

1. konstytutywne i deklaratoryjne (nie tworzy nowych skutków pr. - stwierdzenie obw.)

2. uprawniające i zobowiązujące (nakładają obowiązki)

3. tworzące prawa dla strony i nietworzące

4. zależne od woli adresata i niezależne ( wydawane z urzędu)

5. wywołujące skutki cywilno - pr i nie wywołujące, wszystkie Dec. Wywołują skutki w sferze Pa, większość Dec. Nie wywołuje skutków w sferze pr. cywilnego (decyzja wywłaszczenia)

6. Reg. sytuację pr. osób i syt. Prawną rzeczy (obiekty zabytki) - wszystkie Dec. Reg. syt. Pr osób, co do zas. prawa i obow. wynikające z Dec. Nie mogą być przenoszone, w pewnych przypadkach pr. i ob. Określone Dec. Admin adresowaną do konkretnego podmiotu mogą być połączone z konkretną rzeczą, a przypadku zmiany właściciela przechodzą na nabywcę

7. Ze względu na podmiot wyd. decyzję (OA centralnej etc)

8. Związane i uznaniowe (swobodne) wg kryterium swobody admin. przy wyd. decyzji, luzy decyzyjne, Dec. Związane - warunki podjęcia zostały wyraźnie określone normami pr.

9. Ostateczne i prawomocne

ostateczność decyzji - zw. jest z admin. tokiem instancji (nie służy odwołanie 16 p. 1 kpa)

prawomocność - zw. z sądową kontrolą decyzji, Dec. Nie może być poddana kontroli przez sąd admin. - prawomocność formalna i materialna

związanie org. decyzją - aro 10 kpa

postanowienie - jedna z form rozstrzygnięć podejmowanych w post. admin przez OAP - wynika z toku post., nie do istoty rozstrzygnięć

• decyzja admin - akt stosowania normy PA (akt admin) - podejmowany na podst. normy mat - 2 strony:

1. mat - akt indywidualny przyznający upoważnienie bądź nakładający obow. , akcent na związek aktu z normą, w praktyce ma różne nazwy (koncesja, zezwolenie)

2. proc - wydanie Dec. Admin, jest określona co do formy przez przepisy kpa - art. 107

• rodzaje decyzji:

• I i II instancji

• Ostateczne i nie ostateczne

• Wadliwe i niewadliwe

• Tworzące pr i nietw.

• Przyznawające upr. Lub zwalniające z obowiązku i nieprzyzawające uprawnień

• Uprawniające i zobowiązujące

• Związane (org. musi orzec tak albo nie, prawo określa w nki decyzji) i swobodne (pr. mat nie określa ściśle w -nków treści decyzji, zwroty niedookreślone, luzy Dec., wł. dyskuecjalna - org. działa wg uznania)

• Decyzja kończy spr. admin. Jest to główna forma zakończenia. Jest też ugoda (rzadko spotykana) - organ zatwierdza ją postanowieniem - pisemne, zastępuje decyzje

• Promesa Dec. - przyrzeczenie, spr. przyznające uprawnienie obyw., ale wiąże się z dużymi nakładami finansowymi

• Obowiązywanie decyzji admin:

• gdy przyznaje uprawnienie - można wykonywać, nie ma przymusu - wolna wola obyw.

• Dec. Zobowiązujące - obowiązek musi być wykonany, jeśli nie będzie skutki w sferze egzekucji - można ją kwestionować, ale zgodnie z pr., bo inaczej obowiązuje

• Koniec decyzji - gdy przestaje obowiązywać : 1. Ex lege - rzadko w Pol. Przepisach, np. paszport 10lat, 2. decyzje nieostateczne - np. Dec. I instancji - odwołanie lub remonstracja

• Decyzje ostateczne wadliwe i niewadliwe

• Przy wadliwych - 2 formy postępowania ekstraordynaryjnego : 1. w spr. wznowienia postępowania , 2. w spr. stwierdzenia nieważności post. art. 156 kpa - decyzja wydana z naruszeniem przep. o właściwość, bez podstawy pr. lub z rażącym naruszeniem pr.

• Przy niewadliwych - uchylić lub zmienić w tr. Ekstraordynaryjnym art. 155, 156, 161 kpa - jeżeli przep. szczególne nie sprzeciwiają się, przemawia za tym interes społ. lub słuszny interes str., jeżeli w inny sposób nie można zapobiec poważnym szkodom dla gosp. narodowej lub ważnych interesów państwa

• Gdy decyzja przyznaje uprawnienia i jest Dec. Niewadliwą - gdy org. dowie się, ze obywatel korzysta niezgodnie z warunkami - może cofnąć uprawnienie, nowe postępowanie

• Zjawisko unieważniania decyzji - paszporty - może unieważnić jeśli wadliwe korzystanie z paszportu

• W stos. do decyzji ostatecznej, która przeszłą II instancję - skarga do sądu admin. - skarga do WSA (ust. 2002r. pr. o ustroju sądów admin.) - sąd specjalny

• Sąd 2 instancyjny - WSA i NSA - skargi i kasacje na wyroki WSA

• WSA ma kognicje - właściwość rzeczową, rozpatruje skargi na decyzje admin., dzisiejsza kognicja obszerna - omnibus. WSA albo decyzję uchyli albo stwierdzi jej nieważność - 30 dni od doręczenia na złożenie skargi, Dec. Musi być niezgodna z prawem

• Postępowanie sądowe - sporne - jest innym typem post., niż post. admin. (niesporne) - toczące się przed organem. Proceduralnie inny rodzaj postępowania. Wariant sądowy, co do zasady obejmuje zaskarżanie decyzji do WSA. Istnieje, też uchylenie decyzji, zaskarżenie do sądów powszechnych np. decyzje ZUS - norma ustawowa decyduje gdzie ma wpłynąć skarga na decyzję

• Skutki decyzji admin.:

• uprawniająca, która obowiązuje, może być skonsumowana, wykorzystana, możemy korzystać z uprawnienia

• zobowiązująca jest przedmiotem naszych działań lub zaniechań np. Dec o podatku od spadku

• wpływ Dec. Na stosunki cywilno - pr :

1. może tworzyć stos. zobowiązaniowy - ust. o gosp. nieruchomościami - Dec. O oddaniu nier. W trwały zarząd - z prawa władania nieruchomością - płacenie podatku

2. może determinować i warunkować, umożliwiać podjęcie czynności cyw - pr ) ust. o nabyw. Nier. Przez cudzoziemców - instytucja zezwolenia, ust. o broni i amunicji - decyzja pozwolenia determinuje zakup broni na określonych w - nkach, jest podstawą czynności pr

3. może wpływać na syt. Cyw - pr użytkownika nieruchomości - obowiązki rzeczowe - najdalej idące wejście we własność - wywłaszczenie w formie decyzji (najpierw są rokowania) - odebrania pr. własności - decyzją admin

• cechy procesu stosowania PA:

1. org. stosujący prawo to zawsze OAP (rządowy, samorządowy, etc)

2. stos. normy to normy PA mat - PKSO

3. org. stos. pr nie pozostaje w organizacyjnej zależności z podmiotem na rzecz, którego stos. pr

4. istnieje imperium - władza org., to on decyduje w trybie stos. procesowego

5. stosowanie PA polega na ustanowieniu na podstawie ogólnej normy - indywidualnej sytuacji adresata poprzez określenie jego konkretnych uprawnień, bądź obowiązków

6. aby ogólna norma została zastosowana organ musi wydać indywidualne orzeczenie o indywidualnych obowiązkach - > z pkt - u procesowego - Dec. Admin

7. proces stosowania pr. uruchamiany na wniosek (gdy ob. Posiada interes pr.) i z urzędu ( interes publiczny przemawia za rozstrzygnięciem)

8. OAP działa zawsze na podstawie kompetencji szczegółowej, nie ma domniemania

9. OAP jest związany w procesie stos. pr : pr. materialnym i procesowym (wytycznymi pochodzącymi od org. zwierzchnich, interpretacjami - WSA nie jest związany interpretacjami)

10. OAP stosuje normę ogólną w celu rozstrzygnięcia spr. indywidualnej

11. Proces stos. pr - niesporny

12. Toczy się ściśle wg określonej procedury - post. admin. jurysdykcyjne określone w kpa i op

13. Akty stos. pr. mat mogą co do zasady być zaskarżane do sądów adm - w wyjątkowych syt. Do sądów powszechnych (sądowa kontrola stos.pr)

• Kontrola przestrzegania obowiązków i granic uprawnienia:

• dotyczy obowiązków określonych normą BKSO

• OAP też kontrolowane ze wzg. na nałożone na nie obowiązki

1. NBKSO, która jest źródłem ob. I uprawnień ex lege (może być to też norma związana decyzją)

2. Zjawisko przestrzegania prawa

3. Kontrola Przestrzegania PA, ściślej NBKSO - obowiązki i upr. Wynikające z NBK

4. Adresaci NBKSO

5. Podmioty kontrolujące (OAP)

6. Procedura kontroli (w jakim trybie OAP kontroluje obyw / pod. Zb.)

7. Akt kontroli

8. Wynik kontroli

1. NBKSO - źródło ob. Lub uprawnienia

• źródło up. Lub ob. - charakter pr. - norma PA mat., która w w sposób bezpośredni adresuje do obyw. obowiązek - zawsze będą wynikać ex lege (z mocy PA mat) - może być tez źródłem Dec. Admin., która zawiera obowiązek

• rzadziej normy ex lege przypisują nam uprawnienia np. dostęp do drogi publicznej

• Zjawisko przestrzegania pr:

• przestrzeganie polega na uświadomieniu , że dana norma obowiązuje, postępowanie zgodne z nakazami normy, nie wymaga stos. pr (konkretyzacji)

• proces ten składa się z 3 części:

1. uświadomienie sobie, że norma istnieje (publikacja, informacja - znak drogowy)

2. problem intelektu - zrozumienie, przetworzeni wiedzy o normie w sp. swojego postępowania

3. świadome zachowanie się zgodne z normą - świadomość łączy się z odp. za nieprzestrzegania normy

3. Kontrola:

• szczególny przypadek kontroli

• 1 ze sposobów działania w zorganizowanych zespołach ludzkich (kierowanie, nadzór, kontrola)\

• wszystko jest kontrolowane

• kontrola pod kątem: legalności, praworządności , admin. też jest kontrolowana

• polega na porównywania stanu pożądanego ze stanem rzeczywistym

• stan pożądany - NBKS (nakłąda obowiązek)

• lustracja, wizytacja, inspekcja, nadzór - przede wszystkim zjawisko ustrojowe

• 4 etapy:

1. zbadanie istniejącego st. faktycznego

2. zestawienie st. faktycznego ze stanem pr.-porównanie; duża rola kontrolera (musi stwierdzić rozbieżności albo braki rozbieżności - wnioski

3. ustalenie przyczyn rozbieżności - znaczenie dla odp., nieprzestrzeganie obowiązku PA może podlegać odp. karnej

4. formułowanie zaleceń pokontrolnych, reakcja kontrolera na stan faktyczny + pouczenie

4. Adresaci NBKSO

• adresaci - podmioty kontrolowane, na których spoczywa obowiązek przestrzegania obowiązków zawartych w PA mat., wszyscy, którzy znajdują się w syt. Opisanej w danej normie

5. Podmioty kontrolujące

• OAP - działa za pomocą swoich pracowników, którzy z upoważnienia org. wykonują czynności kontrolne

• Wszystkie org. posiadają kompetencje kontrolne

• Każdy funkcjonariusz jest org. jeśli posiada komp. do kontroli

• Należy wyróżnić gr. organów i ich urzędów, które są utworzone przede wszystkim w celu sprawowania kontroli : Inspekcja Transportu Dr., I. Farmaceutyczna, Sanitarna, Morska, Nadzór budowlany

• Admin. rządowa niezespolona -, org. admin. rządowej i samorządowej posiadają uprawnienia kontrolne ale w mniejszym zakresie

• Jeśli obow. wynika z Dec. Admin. to organem kontrolującym jest org., który wydał Dec.

• Podstawa pr. wykonywania czynności kontrolnych - komp. ogólna do wykonywania kontroli ( w danym zakresie działalności)

• Procedura kontroli:

• nie ma kodeksu procedur kontrolnych

• nie są uregulowane

• przepisy ogólne proceduralne w ustawach, w przep. wykonawczych

• procedura kontrolna - zbiór czynności podejmowanych przez kontrolujący podmiot wc kontrolowanych, jest niejednolita, wszczynana z urzędu

• wew. instrukcje dla kontrolujących

• szczegółowo uregulowane przep. w policji, str. Granicznej i WOP - dział II

• procedura kontrolna jest niekontradoryjna, niesporna

• formy zakończenia postępowania kontrolnego :

• wynik kontroli - zalecenia pokontrolne - certyfikat, atest, protokół

• protokół jest podpisywany przez podmiot zbiorowy, a ściślej - przez jego organ, forma pisemna, w formie ustnej - ustne oświadczenia - np. kontrola drogowa - rzadko, może być pozytywny lub negatywny dla osoby kontrolowanej

• pozytywny - kontrola się kończy, a gdy negatywny to sankcje - skutki odp. - sankcjonowane nieprzestrzeganie ob. Admin - pr.

• do protokołu podmiot kontrolowany może zgłaszać wnioski, przepisy określają termin, następuje weryfikacja protokołu, wnioski mogą być uwzględnione - korekta protokołu, w zasadzie jest niezaskarżalny, choć nie można się od niego odwołać, obrona przed oceną w fazie skutków

• podmioty zbiorowe - kontrolowane stale (ust. o sw. Dział. gosp)

• Skutki nieprzestrzegania obowiązków ex lege komplementarnych:

• gdy wynik kontroli jest negatywny uchwala się sankcje przez: org. kontrolujący (kompetencje) lub właściwy organ

• 3 rodzaje sankcji:

1. ch. Prawno - admin - wynikają z norm PA, stosowane przez OAP, administracja kontroluje i nakłada sankcje

2. ch. Prawno - karny - należy do pr. karnego - nieprzestrzeganie obowiązku pr - admin., stoją na straży, żeby obywatel przestrzegał obowiązków, norma pr. karnego, uznaje za czyn niedozwolony - przestępstwo albo wykroczenie, kk, kw, kks

3. ch. Cywilno - pr. odp. cywilno - pr. za nieprzestrzeganie obowiązków, ogólne zas. pr cyw - 417 kc

• 3 typy są wzg. siebie niezależne, samodzielne (cofnięcie pr. jazdy, więzienie, obowiązkowe OC)

1. sankcje o ch. Pr - admin.:

• dzielą się 2 gr. ( środki o charakterze nadzorczym i śr. Egzekucyjne)

1. śr. Nadzorcze:

• może je stosować OAP w następstwie wyniku kontroli, środki sankcjonujące

• pojęcie nadzoru ma ch. Mat. (wc podmiotu niepodporządkownego)

• środki mają być dolegliwe

1. cofnięcie uprawnienia - od noszącego się do podmiotu, który uzyskał uprawnienie w formie decyzji admin., cof. upr jest stos. pr, a organ musi mieć do tego szczegółową kompetencje, cofnięcie - forma decyzji admin.

2. nałożenie dodatkowych obow. - na podmiot kontrolowany, jeżeli on nie wykonuje ob. Wynikających z przepisów pr., w drodze Dec. Potwierdzającej nieprawidłowości i zobowiązującej do ich wykonania

3. wydanie decyzji - powodującej nałożenie obowiązku powstrzymania danej działalności, zamknięcia, zaniechania (postanowienie o wstrzymaniu robót bud.)

4. kara administracyjna - polega na nałożeniu na podmiot, który nie przestrzega ob. I naruszył porządek pub, w formie Dec admin, w procesie stos. pr, kompetencja szczegółowa

• szczególny przypadek odp. os. fiz. : członków samorządu zawodowego i destynariuszy zakładów admin.

b.) środki egzekucyjne:

• dotyczą przymuszenia do wykonania obowiązków wynikających ex lege lub nałożonych indywidualną Dec. admin. (wyjątkowo orzeczenie sądu)

• egzekucja admin. - zbiór czynności podejmowanych przez wierzyciela - OAP w stos. do obyw. w celu wyegzekwowania obowiązku

• regulacja pr. ust 1966 o post. e. W admin - dzieli obowiązki na 2 gr:

1. pieniężne - podatki, cła, grzywny

2. niepieniężne - polegają na wykoaniu czynności lub zaniechaniu - Dec. o wstrzymaniu robót bud.

• w postępowaniu egzem. Bierze udział:

1. wierzyciel (ten kto domaga się wyk. Obowiązku - najczęściej OAP)

2. zobowiązany

3. org. egzekucyjny

4. organy ? np. policja

• org. egzekucyjny musi z urzędu rozp. Egzekucję

• środki zast. Wc zobowiązanego przez org. egzekucyjne:

1. w odniesieniu do świadczeń pieniężnych - egzekucja z:

pieniędzy, wynagrodzenia

rachunku bankowego

pap. Wartościowych

z autorskich pr. majątkowych

z innych pr. majątkowych

ruchomości

nieruchomości

b.) w odniesieniu do ob. niepieniężnych

• grzywna

• wykonanie zastępcze

• odebranie rzeczy ruchomej

• odebranie nieruchomości

• opróżnienie lokalu

• przymus bezpośredni

• ustawa szczegółowo Reg. tryb zastosowania tych środków - normy proceduralne

• ust. przewiduje warunki i zasady prowadzenia post. egzekucyjnego - zas. używania wc zob. najmniej uciążliwego środka i zas. poszanowania minimum egzystencji

• zob. przysługuje pr. złożenia zarzutów - wykonanie obowiązków, odroczenia terminu

• środki ochrony zob. - powództwo opozycyjne da sądu, skarag na czynności egzekucyjne

2.) sankcje o ch. Pr - karnym

• normy pr karnego sankcjonują nieprzestrzeganie obowiązku PA

• wykroczenie - właściwość sądów grodzkich - 90 % ob. Nieprzestrzeganych - odp karno -admin., czyn niedozwolony mający zw. z obowiązkiem (wycinka drzewa bez zezwolenia), podmiot upr. Do orzekania grzywien - funkcjonariusze admin.

• odp. z tyt. Popełnionego przestępstwa - 10% ob. Nieprzestrzeganych PA - prowadzenie po pijaku, brak NIPu

• odp. karno - skarbowa

• typ odp. karnej o ch. Porządkowym: z tyt. Nieprzestrzegania obow. w post. admin., naruszenie obow. z psot. Admin - nie stawienie się na wezwanie, karę porządkową nakłada org. prowadzący post.

• pr. karne sankcjonuje ob. Wynikające ex lege meldunkowy, szkolny etc

• sankcje o ch. Cyw - pr

• reżim pr Cyw PC

• mechanizm odrębny od PA

• nieprzestrzeganie ob. PC może wywołać szkodę u os.3 - zadośćuczynienie i naprawienie szkody

• odp. OAP jest innego typu (odp OAP i odp. pracowników urzędów)

• OAP - sankcje ch. Polityczny, społ., z tyt. Stanowienia pr., kontrola TK, akty pr. m - scowego - sądy admin., sankcje (zmiana, uchylenie, nieważność, indywidualne decyzje admin - uchylenie lub st. nieważności decyzji w trybie instancyjnym, można domagać się odszkodowania od OAP

• Pracownik - polityczna, zawodowa, z kodexu pracy, karna (łapówka), dyscyplinarna, cywilna

---