Bezrobocie

DEFINICJA BEZROBOCIA
Bezrobocie występuje wówczas, gdy liczba osób poszukujących pracy jest większa niż liczba ludzi zdolnych do pracy, chcących pracować i akceptujących istniejący poziom wynagrodzeń, pozostaje bez pracy.

Struktura zatrudnienia

Ludzi aktywnych zawodowo nazywa się zasobem pracy.

Aktywni zawodowo to pracujący plus bezrobotni.

Pozostała część ludności (w wieku 15 i więcej lat) jest bierna zawodowo. Są to m.in.:

• uczniowie

• emeryci i renciści

• osoby dobrowolnie rezygnujące z pracy w tym:

• gospodynie domowe,

• matki wychowujące dzieci,

• bogaci żyjący z zysku od kapitału lub dochodów współmałżonka,

• leniwi,

• zniechęceni do poszukiwania pracy.

Podstawowe kategorie demograficzne rynku pracy

LUDNOŚĆ W WIEKU PRODUKCYJNYM - część ludności ogółem uważana za zdolną do pracy. Jest to dorosła ludność w określonym (prawodawstwem danego kraju bądź przez instytucje dokonujące statystyk) przedziale wiekowym, ograniczonym od dołu zdolnością do pracy, a od góry zazwyczaj wiekiem emerytalnym (zazwyczaj 15-65 lat). Do kategorii tej zalicza się:

- nieaktywnych zawodowo

- aktywnych zawodowo

NIEAKTYWNI ZAWODOWO - część ludności w wieku produkcyjnym, która nie pracuje i pracy nie poszukuje - np. studenci i inne osoby uczące się z tej kategorii wiekowej, inwalidzi, renciści, osoby z marginesu społecznego.

AKTYWNI ZAWODOWO - zwani inaczej SIŁĄ ROBOCZĄ - osoby zaliczające się do ludności w wieku produkcyjnym, które pracują, lub są bezrobotne - przy czym dotyczy to osób zarejestrowanych jako bezrobotne, tzn. mogą i chcą pracować oraz aktywnie poszukują pracy. W związku z tym, do siły roboczej należą dwie kategorie ludzi:

- zatrudnieni

- bezrobotni

LUDNOŚĆ OGÓŁEM:

• LUDNOŚĆ NIEBĘDĄCA W WIEKU PRODUKCYJNYM I LUDNOŚĆ W WIEKU PRODUKCYJNYM

• NIEAKTYWNI ZAWODOWO I AKTYWNI ZAWODOWO (SIŁA ROBOCZA)

• BEZROBOTNI I ZATRUDNIENI

UWAGA: Mówiąc o RYNKU PRACY, zazwyczaj bierze się pod uwagę nie cały zasób ludzi w wieku produkcyjnym, lecz właśnie tę jego część, która dotyczy ludzi aktywnych - pracujących bądź chcących pracować. Pozostali nie zgłaszają przecież podaży pracy, nie stanowią więc części rynku pracy.

Stopa bezrobocia to stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby osób aktywnych zawodowo

StB - stopa bezrobocia;

B - bezrobotni;

A - aktywni zawodowo.

Współczynnik aktywności zawodowej to udział aktywnych zawodowo w liczbie ludności

WsA - współczynnik aktywności zawodowej

L - ogół ludności

Wskaźnik zatrudnienia czyli udział pracujących w liczbie ludności

WsZ - wskaźnik zatrudnienia

L - ogół ludności

Stopa bezrobocia rejestrowanego to stosunek liczby zarejestrowanych bezrobotnych do cywilnej ludności aktywnej zawodowo (ewidencja urzędów pracy).

StBr - stopa bezrobocia rejestrowanego

Br - zarejestrowani bezrobotni (ewidencja Urzędów Pracy)

Ac - cywilna ludność aktywna zawodowo

Zróżnicowanie w wyznaczaniu stopy bezrobocia:

• BAEL - badanie aktywności ekonomicznej ludności

• Urzędy Pracy

Według BAEL za bezrobotnych uznaje się osoby, które:

• nie pracowały w ciągu badanego tygodnia

• przez 4 tygodnie (wliczając jako ostatni - tydzień badany) aktywnie poszukiwały pracy

• były gotowe i mogły podjąć pracę

• osoby, które znalazły pracę i czekają na jej rozpoczęcie

Bezrobotnym według Urzędu Pracy jest (USTAWA z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy)

Bezrobotny - oznacza osobę niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej, bądź, jeśli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem szkół dla dorosłych lub szkół wyższych w systemie wieczorowym albo zaocznym, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, jeżeli:

a)    ukończyła 18 lat,

b)    nie ukończyła 60 lat - kobieta lub 65 lat - mężczyzna,

c)    nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty socjalnej albo po ustaniu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności, nie pobiera zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego,

d)    nie jest właścicielem lub posiadaczem samoistnym lub zależnym nieruchomości rolnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.²⁾) o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe,

e)    nie uzyskuje przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, obliczony dla ustalenia podatku dochodowego od osób fizycznych, nie przekracza wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 2 ha przeliczeniowych ustalonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o podatku rolnym, lub nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w takim gospodarstwie,

f)    nie podjęła pozarolniczej działalności od dnia wskazanego w zgłoszeniu do ewidencji do dnia wyrejestrowania tej działalności albo nie podlega na podstawie odrębnych przepisów obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników,

g)    nie jest osobą tymczasowo aresztowaną lub nie odbywa kary pozbawienia wolności,

h)    nie uzyskuje miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych,

i)    nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego,

j)    nie pobiera, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, świadczenia pielęgnacyjnego lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania,

k)    nie pobiera po ustaniu zatrudnienia świadczenia szkoleniowego, o którym mowa w art. 70 ust. 6;

Przepływy na rynku pracy

Dobrowolnie (naturalnie) bezrobotni należą do zasobu pracy, lecz z własnej woli nie podejmują pracy za ustaloną na rynku płacę.

Przymusowo bezrobotni są to ci spośród aktywnych zawodowo, którzy nie mogą znaleźć pracy za obowiązującą na rynku płacę.

Naturalna stopa bezrobocia jest to stosunek wielkości bezrobocia dobrowolnego (naturalnego) do wielkości zasobu pracy.

Równowaga na rynku pracy

LD - (ang. labour demand) linia popytu na pracę

LF - (ang. labour force) linia podaży pracy

AJ - (ang. acceptance of job) liczba osób przyjmujących ofertę pracy z daną płacą realną

Równowaga na rynku pracy powstaje w punkcie E, w którym zapotrzebowanie na pracę zrównuje się z jej zaoferowaną ilością, rozumianą jako liczba osób przyjmujących propozycję pracy za daną płacę realną. Odcinek EF oznacza bezrobocie dobrowolne czyli np. osoby rejestrujące się jako bezrobotni lub przebierające w ofertach, szukając ponadprzeciętnej posady.Nierównowaga na rynku pracy

nadwyżka podaży nad popytem - bezrobocie

nadwyżka popytu nad podażą - pracodawcy poszukują pracowników

Klasyfikacja bezrobocia ze względu na źródła jego powstawania:

• bezrobocie frykcyjne jest spowodowane mobilnością pracowników, którzy szukają najlepszej dla siebie pracy. Stanowi autonomiczny dla danej gospodarki poziom minimalnego bezrobocia, którego nie da się obniżyć w długim okresie, a który jest naturalnym zjawiskiem w gospodarce. Bezrobocie to powstaje wskutek dynamiki rynku pracy - w każdym punkcie czasu jest pewien procent siły roboczej, która właśnie zmienia pracę i przejściowo jest bezrobotna. Bezrobocie frykcyjne zasilają także osoby, które nie są predestynowane do zdobycia zatrudnienia (np. niepełnosprawność fizyczna bądź umysłowa).

• bezrobocie strukturalne występuje gdy struktura zapotrzebowania przedsiębiorstw na pracę nie odpowiada strukturze podaży pracy. Wynika ze strukturalnego niedostosowania popytowej i potażowej części rynku pracy. Inaczej mówiąc, struktura podaży pracy - np. rozkład kwalifikacji, wykształcenia itp. pracowników poszukujących pracy nie zgadza się z analogiczną strukturą po stronie popytu na pracę, czyli pracodawców - np. chcą oni zatrudnić osoby o innym wykształceniu. Bezrobocie to wynika z ciągłej dynamiki w obszarze strukturalnym i sektorowym gospodarki - jego przyczyną może być np. nieadekwatność narodowego systemu edukacji z tendencjami rozwojowymi różnych sektorów gospodarki (np. szkolimy ekonomistów, podczas gdy zawodem przyszłości może być np. specjalista ds. ochrony środowiska).

• bezrobocie cykliczne (koniunkturalne, keynesowskie) - spowodowane jest powtarzającym się co jakiś czas zmniejszeniem popytu w gospodarce. Powstaje w sytuacji, gdy produkcja danej gospodarki nie osiąga swego poziomu potencjalnego, charakterystycznego dla pełnego wykorzystania czynników produkcji. Bezrobocie to może być wynikiem niedostatecznego zagregowanego popytu, któremu to niskiemu poziomowi popytu zagregowanego towarzyszą zbyt wysokie płace realne (np. z powodu ustalenia płac minimalnych) i ceny - chociaż jest wielu pracowników, którzy chcieliby się zatrudnić za tą płacę, nie wszyscy oni znajdą pracę, bo nie ma dostatecznej ilości ofert pracy za tę płacę - bez względu na rodzaj wymaganych kwalifikacji.

• bezrobocie klasyczne - rodzaj bezrobocia wynikający ze sztucznego, rozmyślnego utrzymywania płac powyżej poziomu równoważącego popyt z podażą pracy. Zawyżenie płac może mieć dwie przyczyny: wynikać z działalności związków zawodowych, bądź z ustawodawstwa, które określa np. płace minimalne, czyli najniższą płacę, którą można zaoferować pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę (w Polsce w 2004r. było to 824 zł brutto). Bezrobocie klasyczne jest w tym podobne do keynesowskiego, że wynika z niezrównoważenia popytu i podaży pracy. Różne są jednak powody tych rozbieżności - u Keynesa przyczyną jest zbyt mała produkcja (poniżej potencjalnej), a klasycy nie dopuszczają możliwości niepełnego zatrudnienia czynników produkcji, więc tłumaczą ten typ bezrobocia sztucznym zawyżeniem płac - czyli ich nieelastycznością.

• bezrobocie okresowe (sezonowe)

• bezrobocie fikcyjne - bezrobotni z różnych przyczyn nie chcą podjąć pracy

• bezrobocie ukryte

• bezrobotni nie rejestrują się w UP

• stworzone są fikcyjne etaty w przedsiębiorstwach państwowych (fikcyjne pełne zatrudnienie)

Rodzaje bezrobocia ze względu na zachowanie bezrobotnych

• dobrowolne bezrobocie - bezrobocie charakterystyczne dla stanu równowagi na rynku pracy. Jest to bezrobocie które istnieje mimo tego, że rynek pracy pozostaje w równowadze - dla ustalonej wskutek gry popytu i podaży płacy równowagowej, popyt zrównuje się z podażą pracy (wszyscy poszukujący pracy, gotowi ją podjąć za płacę równowagową, znajdują pracę). Bezrobocie dobrowolne określa zatem NATURALNĄ STOPĘ BEZROBOCIA. Dlaczego zatem mimo równowagi na rynku pracy takie bezrobocie w ogóle występuje? Z dwóch przyczyn: po pierwsze, zawsze jest część osób, które właśnie są na etapie zmiany pracy, po drugie, jest pewna liczba osób wchodzących w skład siły roboczej, których aspiracje płacowe są wyższe niż równowagowa płaca z rynku pracy - tzn. zgodzą się one na zatrudnienie dopiero wtedy, gdy płaca będzie wyższa niż ta dana z rynku pracy. Stąd właśnie nazwa bezrobocie dobrowolne. Opisując tą sytuację od strony podaży pracy, można powiedzieć, że dla każdego poziomu płacy, podaż pracy (będąca funkcją płacy realnej) jest zawsze mniejsza od zasobu siły roboczej (również będącego funkcją płacy realnej - bo niektórzy, mimo że są aktywni zawodowo i pracy szukają, oferują swoją podaż pracy dopiero wtedy, gdy obserwują atrakcyjną dla siebie płacę). Do bezrobocia dobrowolnego zaliczamy:

- bezrobocie frykcyjne

- bezrobocie strukturalne (bo pracownicy mogą się przekwalifikować lub podjąć mniej płatną pracę, niewymagającą ich kwalifikacji)

- bezrobocie klasyczne, o ile jest spowodowane działaniami po stronie podaży pracy - takim

„działaniem” może być np. utrzymywanie przez związki zawodowe wysokich płac - pozostają one usztywnione na wysokim poziomie (powodują nadwyżkę podaży pracy nad popytem) wskutek negocjacji związków zawodowych, które przecież jednak reprezentują pracowników - a więc działają w ich imieniu. Dlatego trzeba takie bezrobocie traktować jako dobrowolne - zatrudnieni, poprzez zawyżanie płac w procesie negocjacji, mogą działać na niekorzyść bezrobotnych.

• bezrobocie przymusowe - powstaje w sytuacji, gdy bezrobotni są skłonni podjąć pracę po obowiązujących płacach rynkowych (bez względu na swe kwalifikacje czy upodobania - jedyna zmienna decyzyjna w ich przypadku to poziom płac), a mimo tego nie mogą znaleźć zatrudnienia (zbyt niski popyt na pracę). Do bezrobocia tego zaliczamy bezrobocie keynesowskie (koniunkturalne) oraz klasyczne spowodowane urzędowym ustaleniem zbyt wysokiej minimalnej płacy. Generalnie bezrobocie przymusowe to te bezrobocie, którego przyczyną jest ustalenie się nierównowagowej płacy albo powolny proces dostosowawczy płac, będące poza kontrolą pracowników (także związków zawodowych).

Jak odróżnić bezrobocie dobrowolne od przymusowego? Bezrobocie dobrowolne (naturalne) występuje w sytuacji, gdy płaca równoważy popyt i podaż pracy (natomiast nie równoważy popytu na pracę z siłą roboczą - stąd bezrobocie, czyli część siły roboczej pozostająca bez pracy). Bezrobocie przymusowe pojawia się w sytuacji, gdy płaca rynkowa nie jest płacą równowagową, czyli nie tylko nie zrównuje popytu na pracę z zasobem siły roboczej, ale nie jest też płacą, po której cała podaż pracy odnajduje popyt na pracę.

Znajomość klasyfikacji bezrobocia i jego struktury jest niezwykle ważna, ponieważ poszczególne typy bezrobocia wymagają różnych środków zaradczych.

Wpływ podatków na rynek pracy

Co jest zwykle rzeczywistą przyczyną bezrobocia:

• wysokie koszty pracy spowodowane podatkami

• płace minimalne

• bardzo rygorystyczny kodeks pracy (np. niemożność zatrudniania na czas określony mniejszy niż itp.)

• zasiłki dla bezrobotnych

• wysokie podatki płacone przez przedsiębiorstwa

• biurokracja

• zmiana struktury rynku pracy (likwidacja ciężkiego przemysłu na rzecz sektora usług)

Społeczne koszty bezrobocia:

• strata dóbr i usług, które nie zostały wytworzone ze względu na brak miejsc pracy

• środki przeznaczone na zasiłki dla bezrobotnych i pomoc socjalną mogłyby zostać wykorzystanie efektywniej

Prywatny koszt bezrobocia:

• depresja i frustracja

• objawy izolacji społecznej

• zanik kwalifikacji

• obniżenie standardu życia

Fikcyjne problemy:

- postęp techniczny spowoduje globalne bezrobocie

Fikcyjne metody walki z bezrobociem:

• zmniejszenie wymiaru czasu pracy (z pozostawieniem pensji lub bez)

Rynek pracy a Związki zawodowe

Związki zawodowe stanowią organizacje pracobiorców, broniące ich interesów na rynku pracy.

Związki zawodowe mogą zwiększać popyt na pracę lub zapobiegać jego zmniejszeniu, co powoduje wzrost płac.

Innym sposobem zwiększenia płac jest zmniejszenie przez związki zawodowe podaży pracy, przez np. zwalczanie imigracji, skracanie tygodnia pracy, wcześniejsze emerytury itp. Często zmusza się pracodawcę do zatrudniania wyłącznie członków związku.

Inną metodą jest stosowanie nacisków na podwyższenie płacy minimalnej.

W razie niezgodności stanowisk pracodawcy i związkowców może dojść do strajku. Aby tego uniknąć stosuje się rozmowy trójstronne z udziałem rządu.

Renta ekonomiczna

Pracownicy o podobnych kwalifikacjach zwykle otrzymują podobną płacę (W^*). Część pracowników pobiera wynagrodzenie wyższe niż to minimalne, za które byliby skłonni pracować (które określa krzywa podaży S). Ta nadwyżka to renta ekonomiczna. Pole W^*El'0 na rys. a) odpowiada rencie ekonomicznej otrzymywanej przez wszystkich zatrudnionych w danej gałęzi, których jest L^*.

Gdy linia podaży jest prawie pionowa, a popyt duży, płaca bywa bardzo wysoka i w znacznej części składa się z renty ekonomicznej (rys. b).

Zwalczanie bezrobocia:

Pasywna polityka państwa na rynku pracy obejmuje stosowanie różnych form pomocy finansowej dla bezrobotnych (zasiłków, jednorazowych odszkodowań dla osób zwalnianych z pracy).

Aktywna polityka państwa na rynku pracy obejmuje oddziaływanie na:

- wzrost popytu na siłę roboczą

- obniżanie rozmiarów podaży siły roboczej oraz poprawę funkcjonowania rynku pracy. W polityce tej wykorzystuje się instrumenty polityki makroekonomicznej (stymulowanie popytu zagregowanego przez zwiększenie wydatków rządowych, obniżanie podatków, obniżanie stopy procentowej, zwiększanie podaży pieniądza) oraz specjalne instrumenty polityki zatrudnienia ( roboty publiczne, pośrednictwo pracy, redukcja czasu pracy, wcześniejsze emerytury, tworzenie inkubatorów przedsiębiorczości).

Pełne zatrudnienie - jest to poziom zatrudnienia, przy którym wielkość podaży pracy i popytu na pracę są sobie równe, przy określonej przez konkurencyjny rynek realnej stawce płacy.

Potencjalny GNP (PNB) - jest to całkowita wartość produkcji, która mogłaby zostać wytworzona w warunkach pełnego zatrudnienia.

Luka GNP (PNB) - jest to różnica pomiędzy potencjalnym, GNP a rzeczywistym GNP.

Prawo Okuna:

Wzrost bezrobocia o jeden procent ponad stopę bezrobocia naturalnego powoduje powstanie 3 % luki PKB (GNP).

Lub odwrotnie:

Na każde 3 % spadku PKB (GNP) rzeczywistego w stosunku do PKB potencjalnego stopa bezrobocia wzrasta procentowo o 1 punkt.

Luka GNP (PNB) = - 3 ( U - U *)

Gdzie: U - rzeczywista stopa bezrobocia, U* - naturalna stopa bezrobocia.

GUS

Informatorium: 22 608 31 61
00-925 Warszawa, Al. Niepodległości 208, Centrala tel.: [phone]

Stopa bezrobocia w latach 1990-2006¹⁾
(bezrobocie rejestrowane)

	styczeń	luty	marzec	kwiecień	maj	czerwiec	lipiec	sierpień	wrzesień	październik	listopad	grudzień
1990	0,3	0,8	1,5	1,9	2,4	3,1	3,8	4,5	5	5,5	5,9	6,5
1991	6,6	6,8	7,1	7,3	7,7	8,4	9,4	9,8	10,5	10,8	11,1	12,2
1992	12,1	12,4	12,1	12,2	12,3	12,6	13,1	13,4	13,6	13,5	13,5	14,3
1993	14,2	14,4	14,4	14,4	14,3	14,8	15,4	15,4	15,4	15,3	15,5	16,4
1994	16,7	16,8	16,7	16,4	16,2	16,6	16,9	16,8	16,5	16,2	16,1	16
1995	16,1	15,9	15,5	15,2	14,8	15,2	15,3	15,2	15	14,7	14,7	14,9
1996	15,4	15,5	15,4	15,1	14,7	14,3	14,1	13,8	13,5	13,2	13,3	13,2
1997	13,1	13	12,6	12,1	11,7	11,6	11,3	11,0	10,6	10,3	10,3	10,3
1998	10,7	10,6	10,4	10,0	9,7	9,6	9,6	9,5	9,6	9,7	9,9	10,4
1999	11,4	11,9	12,0	11,8	11,6	11,6	11,8	11,9	12,1	12,2	12,5	13,1
2000	13,7	14,0	14,0	13,8	13,6	13,6	13,8	13,9	14,0	14,1	14,5	15,1
2001	15,7	15,9	16,1	16,0	15,9	15,9	16,0	16,2	16,3	16,4	16,8	17,5
2002* a) b)	18,1 20,1	18,2 20,2	18,2 20,1	17,9 19,9	17,3 19,2	17,4 19,4	17,5 19,4	17,5 19,5	17,6 19,5	17,5 19,5	17,8 19,7	18,0 20,0
2003* a) b)	18,6 20,6	18,7 20,7	18,6 20,6	18,3 20,3	17,9 19,8	17,7 19,7	17,7 19,6	17,6 19,5	17,5 19,4	17,4 19,3	17,6 19,5	18,0 20,0
2004	20,6	20,6	20,5	19,9	19,5	19,4	19,3	19,1	18,9	18,7	18,7	19,0
2005	19,4	19,4	19,2	18,7	18,2	18,0	17,9	17,7	17,6	17,3	17,3	17,6
2006	18,0

1) Udział zarejestrowanych bezrobotnych w cywilnej ludności aktywnej zawodowo.

*) Dane prezentowane w wariancie a) opracowane zostały z wykorzystaniem wyników Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonego w 1996 r., natomiast w wariancie b) wykorzystano wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonych w 2002 r. Wskaźniki zawarte w wariancie b) są prezentowane na bieżąco od stycznia 2004 roku.

17

Pracujący

Bezrobotni

Aktywni zawodowo

Bierni zawodowo

---