PROCES TRANSFORMACJI POLSKIEJ GOSPODARKI

Od 1879 zaczął się proces transformacji, którego celem było przejście gospodarki nakazowo rozdzielczej, która istniała w warunkach socjalizmu do gospodarki rynkowej charakterystycznej do systemu kapitalistycznego. Istniała konieczność przeprowadzenia szeregu reform:

• Uwolnienie cen towarów i usług, co wywołało skokowy wzrost cen (1879), a w roku następnym wzrosła inflacja. Wynika to z tego, że w warunkach gospodarki socjalistycznej wiele produktów i usług było wysoce dotowanych z budżetu (artykuły spożywcze i podstawowe usługi, np. transportowe). W gospodarce socjalistycznej często cena towaru, usługi nie przekraczała kosztów ich wytworzenia. Stąd budżet państwa musiał kierować znaczne dotacje do przedsiębiorstw. W II połowie lat 80-tych wydatki budżetowe przeznaczone na dotacje dochodziły do 30% wydatków państwa, tym samym zwiększono ilość towarów objętych cenami umownymi, czyli cenami równowagi rynkowej, które występują w gospodarce rynkowej

• Przeciwdziałanie bardzo wysokiej inflacji, zastosowano politykę „trudnego pieniądza”, w konsekwencji w następnych latach inflacja stopniowo malała i obecnie jest na poziomie 3% w okresie roku

• Stabilizacja gospodarki - ograniczenie dotacji lub ich likwidacja (dotacje przedmiotowe do poszczególnych wyrobów oraz dotacje podmiotowe do przedsiębiorstw, w tym drugim przypadku chodziło o to, aby przedsiębiorstwa stawały się samofinansowalnymi)

• Zmniejszanie wydatków z budżetu państwa o charakterze społecznym, które były bardzo znaczące

• Hamowanie dynamiki płac, które rosły w związku ze znaczną inflacją w gospodarce. Płace w tym czasie były stale zwiększane, w celu zmniejszania wzrostu płac stosowano podatek od nadmiernych płac („popiwek”) który był stosowany w przedsiębiorstwach handlowych

• Dążenie do osiągnięcia równowagi rynkowej, czyli sytuacji kiedy popyt na towary i usługi odpowiada podażowi

• Wprowadzenie wymienialności złotego i stabilizacje kursu walutowego, wówczas 1USD - 9500 zł. Wewnętrzna wymienialność miała w konsekwencji prowadzić docelowo do osiągnięcia wymienialności zewnętrznej (rozliczenia z różnymi krajami świata) W związku z bardzo dużą inflacją na początku lat 90- tych w roku 1994 wprowadzono denominację, ceny podzielono na 10000. Ten typ złotego nadal funkcjonuje. Było to ważne, bo znacznie ułatwiło dokonywanie Rozliczeń

• Urynkowienie gospodarki - elementem zasadniczym jest prywatyzacja i przekształcenia. Prywatyzacja dokonywała się metodą kapitałową, założycielską likwidacyjną oraz wprowadzanie w latach 1994-1995 program powszechnej prywatyzacji, utworzenie Narodowych Funduszy Inwestycyjnych.
  

---