Świnie część 1
Czynniki zagrażające zdrowiu świń występujące w budynkach intensywnego chowu trzody chlewnej:
Wzrost stężenia bakterii endogennych - pochodzących z wydalin.
Obniżenie naturalnej odporności w stadzie.
Wzrost stężenia substancji alergizujących (pleśnie) - wzrost zachorowalności na schorzenia ukł. oddechowego.
Selekcja genetyczna.
Zwiększone ryzyko wystąpienia uszkodzeń mechanicznych.
Występowanie reakcji stresowych.
Łatwość transmisji czynników zakaźnych, także do innych środowisk hodowlanych.
Sposoby postępowania zapobiegające infekcjom w stadzie:
Eliminacja drobnoustrojów oportunistycznych
Właściwie dostosowane warunki sanitarne.
Przestrzeganie zasady chlewnia pełna - chlewnia pusta.
Eliminacja drobnoustrojów poprzez tworzenie tzw. stad wolnych od określonych patogenów (SPF - specific pathogen free). Prosięta przychodzą na świat w wyniku cesarskiego cięcia i są odchowywane bez matki.
Wczesne odsadzanie prosiąt połączone z segregacją i podawaniem leków.
Depopulacja - repopulacja (eliminacja osobników).
Eliminacja zjadliwych drobnoustrojów:
Kwarantanna
Kontrola przenosicieli, wektorów - ptaków, zwierząt.
Profilaktyka ogólna w fermach trzody chlewnej:
Nieprzerwane utrzymywanie w normatywnych przedziałach wszystkich parametrów mikroklimatu chlewni.
Stosowanie w żywieniu wyłącznie pasz nieszkodliwych i biologicznie pełnowartościowych.
Przestrzeganie właściwej techniki żywienia
Odkażanie pomieszczeń produkcyjnych,
dróg wewnętrznych,
wjeżdżających na fermę pojazdów,
obuwia, ludzi przed ich wejściem do poszczególnych budynków ze zwierzętami.
Sprawne usuwanie odchodów.
Szybkie oddzielanie od stada zdrowego świń chorych i charłaczych
stworzenie im jak najlepszych warunków odchowu
otoczenie specjalną troską i opieką weterynaryjną.
Okresowe przeprowadzanie deratyzacji.
Okresowa kontrola stanu zdrowotnego stada:
badania laboratoryjne krwi i kału,
badania kliniczne,
analiza wskaźników produkcyjnych.
Zabezpieczenie chlewni przed przenikaniem i szerzeniem się drobnoustrojów chorobotwórczych.
Niewprowadzanie do chlewni zwierząt z nieznanego miejsca pochodzenia.
Ograniczanie źródeł zakupu zwierząt.
Kwarantanna dla wszystkich nowozakupionych zwierząt.
Aklimatyzacja.
Cele kwarantanny: (4 tyg.)
ochrona stada przed „przyniesieniem” przez nowowzakupione zwierzęta „nieznanych”drobnoustrojów chorobotwórczych.
Stworzenie warunków do odpoczynku po transporcie.
Umożliwienie rozwinięcia ewentualnych objawów klinicznych chorób będących w stadium początkowym.
Stworzenie możliwości do wykonania dodatkowych badań diagnostycznych nowozakupionym zwierzętom.
Cele aklimatyzacji: (3 tyg.)
Adaptacja układu immunologicznego: kontrolowane i stopniowe „zakażanie” nowozakupionych zwierząt czynnikami zakaźnymi obecnymi w tzw. obiekcie przyjmującym.
Stopniowa adaptacja zwierząt do aktualnych warunków środowiska.
Izolacja i aklimatyzacja zwierząt nowozakupionych - warunki środowiskowe:
Temperatura adekwatna do zapotrzebowania zwierząt.
Powietrze (eliminacja szkodliwych gazów).
Środowisko socjalne
Wielkość grup (8 - 10 sztuk)
Wymagania przestrzenne w zależności od masy ciała zwierząt.
Sposoby aklimatyzacji:
Metafilaktyka (podaż chemioterapeutyków min. 2 tyg.)
Immunoprofilaktyka (różyca, ZZZN, Aujeszkyego, mykoplazmowe zapal. płuc, PRRS, leptospiroza).
3. Podawanie kału (np. TGE)
Po upływie 2 tyg. od wstawienia do kwarantanny.
Dostarczanie „świeżego” kału najlepiej z sektora prosiąt odsadzonych
lub z warchlakarni.
4. Umożliwienie kontaktu nos - w nos (np. PRRS)
W 3 tyg. kwarantanny.
W zależności od statusu zdrowotnego chlewni można użyć: loszek, warchlaków, czasem młodych tuczników.
Na jedno zwierzę z danego stada nie powinno przypadać więcej niż 4 do 5 szt. świń będących na kwarantannie.
5. Parenteralna podaż surowicy uzyskanej od świń będących w okresie wiremii (np. PRRS).
Określenie grupy wiekowej zakażonej określonym wirusem - badania serologiczne.
Podaż surowicy nowozakupionym loszkom lub knurkom (1ml/na zwierzę).
1ml surowicy pobranej od zwierząt w okresie wiremii zawiera ok. 100 cząstek wirusa PRRS, co jest już wystarczającym i skutecznym przeciwdziałaniem.
Metafilaktyka:
Metafilaktyka - zorganizowane przeciwdziałanie przy zastosowaniu przyczynowo działających na czynnik etiologiczny leków lub innych środków, w momencie, kiedy skutki, czyli straty główne związane z zadziałaniem czynnika patogennego jeszcze nie wystąpiły.
Szczególne znaczenie odgrywa w zwalczaniu mieszanych zakażeń o charakterze bakteryjno - wirusowym u cieląt i świń.
Znajomość przybliżonego momentu zakażenia.
Potwierdzona skuteczność danego chemioterapeutyku w stosunku do czynnika zakaźnego.
Zazwyczaj w metafilaktyce powinny być stosowane antybiotyki o szerokim spectrum działania (Ampicylina, tetracykliny, Amoksycylina lub amoksycylina z kwasem klawulonowym, cefalosporyny, enrofloksacyna).
Moment metafilaktycznego podania chemioterapeutyku powinno się ustalać poprzez ocenę tzw. profilu serologicznego stada - w stosunku do określonego drobnoustroju lub drobnoustrojów.
Z reguły jest to trudne a czasami niemożliwe do realizacji.
Inne proponowane schematy „postępowania metafilaktycznego”:
Pierwszy sposób postępowania:
możliwy do zastosowania w obiektach, o pełnym cyklu produkcji, nad którymi lekarz weterynarii sprawuje stałą opiekę.
polega na ocenie ryzyka na podstawie powtarzalnej sekwencji zdarzeń w danej chlewni.
moment zakażenia oraz wystąpienia choroby w kolejnych grupach technologicznych prosiąt, warchlaków lub tuczników jest podobny, co wynika z dynamiki rozwoju określonej infekcji bakteryjnej.
Mając „historyczną” wiedzę na ten temat metafilaktykę wprowadza się w okresie około 3 - 5 dni przed wystąpieniem pierwszych zachorowań.
Drugi sposób postępowania:
W obiektach o otwartym systemie produkcji termin wprowadzenia metafilaktycznego stosowania chemioterapeutyku ustala się biorąc pod uwagę wiedzę z zakresu czasu inkubacji określonej choroby oraz szybkości jej szerzenia się w populacji zwierząt.
Zazwyczaj okres ten wynosi od kilku do kilkunastu dni - metafilaktyka powinna być wprowadzana w tym czasie.
Dla dokładnego ustalenia terminu wprowadzenia leku należy prowadzić codzienną szczegółowa obserwację stanu klinicznego zwierząt, podanie chemioterapeutyku zainicjować w momencie ujawnienia się zwiastunowych objawów chorobowych u pierwszych zainfekowanych zwierząt.
Błędy metafilaktyczne
Przedwczesne podanie antybiotyku (przed bakteryjnym zakażeniem zwierzęcia)- tzw. chemioprofilaktyka, w większości przypadków przesuwa okres ujawnienia się choroby na czas po zakończeniu podawania chemioterapeutyku.
Zbyt późne podanie jest w rzeczywistości terapią, czyli postępowaniem mającym na celu zastopowanie często ogromnych strat produkcyjnych.
Zalecenia ogólno - profilaktyczne dla prosiąt ssących:
Dolna temp. krytyczna dla noworodków (do 10 dnia życia) wynosi 31stopni C.
Od pierwszego dnia życia stały dostęp do świeżej, czystej wody o temp. nie niższej niż 10 stopni C.
Oseskom słabym w drugim dniu życia należy podać 1-3% glukozę dootrzewnowo w dawce ok. 15 ml, oraz surowicę odpornościową 1-2 ml s.c. lub i.m.
W 24 pierwszych godzinach życia przeprowadza się obcinanie kiełków. W przypadku streptokokozy lub zapalenia stawów należy odstąpić od tego zabiegu.
Obcinanie kiełków u prosiąt zapobiega powstawaniu uszkodzeń mechanicznych na pakietach mlecznych u samicy.
Obcinanie ogonków - ma za zadanie ograniczenie kanibalizmu. Zabieg w pierwszych dniach życia nie stanowi większego problemu, nie wymaga znieczulenia.
Profilaktyka biegunek - podaż probiotyków.
Podaż preparatów żelazowych (per os lub w iniekcji) w pierwszych 3 dniach życia, ma ona na celu zapobieganie anemii fizjologicznej. Niezależnie od formy podania preparatu - iniekcyjnie czy pod postacią pasty (wybór preparatów dostępnych na rynku jest szeroki - Ferrodex, Ferrovet, Suiferrovit, Lactiferm i inne) powinno się to odbyć zawsze w 2-3 dniu po urodzeniu. Warto ten zabieg powtórzyć u prosiąt w 3 tygodniu życia, co poprawia ich odporność i ogólną kondycję. Nie podawać żelaza prosiętom z objawami biegunki.
Przed ukończeniem 3 tyg. życia kastracja knurków. Nie wykonywać kastracji w okresie odsadzania.
Dokarmianie prosiąt paszą stałą (najlepiej sypką) należy rozpocząć nie później niż w 14 dniu życia (ok. 50 g paszy na zwierzę).
Stosowanie zróżnicowanych mieszanek paszowych (zw. monogastryczne).
Nie stosować pasz zawierających substancje toksyczne, niewiadomego pochodzenia, zgniłych.
Karmienie paszą raz lub dwa razy dziennie z nieograniczonym dostępem do wody.
Oznakowanie prosiąt. W tym celu stosuje się: kolczyki uszne, elektroniczne identyfikatory bądź tatuaże.
W przypadku zaobserwowania wzmożonego „rycia” można wykonać kolczykowanie nosa. Obecne w tarczy ryjowej kolczyki sprzyjają wzrostowi zakażeń pasożytami wewnętrznymi.
Wpływ niskiej temperatury na prosięta-noworodki:
Wzrost przemian metabolicznych przy niedoborze substancji energetycznych.
Spadek odporności tkankowej - wnikanie do organizmu drobnoustrojów patogennych
Oziębienie powłokciała, niedotlenienie oraz niedokrwienie skóry.
Zaburzenia homeostazy flory saprofitycznej zasiedlającej p. pokarmowy (gł. E. coli) - biegunki.
Przy nadmiernym spalaniu węglowodanów - hipoglikemia, w końcowym etapie śpiączka.
80% upadków prosiąt przypada na 1-szy tydzień życia.
Zmniejszenie przyrostów masy ciała do 4 m-ca życia o ok. 14%.
Zwiększona zachorowalność do 25%.
Obniżenie aktywności życiowej prosiąt, obniżona zdolność do ssania:
Ilość siary pobranej przez prosięta w normalnych warunkach 300 - 500 ml/sztukę, w środowisku oziębionym 100 - 140 ml/sztukę
Spadek poziomu hemoglobiny i niedotlenienie nabłonka przewodu pokarmowego.
Obniżenie odporności organizmu prosiąt.
pH siary świni: 6.0 - 6,2
Siara powinna zostać podana prosietom bezpośrednio przed porodem ze względu na to, że:
Poziom immunoglobulin w siarze loch spada gwałtownie z każdą godziną po porodzie.
W 5 godz. po rozpoczęciu laktacji wynosi 50% stanu początkowego.
Zmniejszenie absorbcji immunoglobulin z przewodu pokarmowego osesków (szybkie złuszczanie komórek nabłonka jelita o właściwościach pinocytarnych).
Szybkie obniżanie się stężenia inhibitora trypsyny zawartego w siarze macior. W 24 godz. laktacji stężenie spada 10 - krotnie. Zadaniem inhibitora trypsyny jest inhibicja trypsyny, co umożliwia ochronę białek, w tym immunoglobulin przed strawieniem
Najczęstsze przyczyny usposabiające do występowania biegunek prosiąt:
Niedostateczne pobranie siary, a także niedobór mleka w trakcie odchowu.
Niedogrzanie prosiąt, wahania temperatur, wychłodzenie organizmu.
Błędy żywieniowe polegające na nagłej zmianie karmy, zbyt późnym rozpoczęciem dokarmiania.
Stres adaptacyjny i manipulacyjny.
Niedostateczna higiena pomieszczeń i pracy.
Trawienie u młodych świń:
Do ok. 6-7 tyg. życia przewód pokarmowy prosiaka jest przystosowany głównie do rozkładu mleka maciory.
Wymiana enzymów trawiących następuje do ok. 8 tyg. życia noworodka.
Do 4 tyg. głównym enzymem przewodu pokarmowego jest laktaza.
Poziom enzymów rozkładających białko i rośliny zbożowe jest stosunkowo niski.
Zapobieganie biegunkom u prosiąt:
Zabezpieczenie kojców porodowych przed przeciągami.
Zapewnienie prosiętom dogrzewania (lampy, promienniki podczerwieni, ściółka i maty).
Nie stosować nagłych zmian paszy u lochy.
Stopniowe wprowadzanie dokarmiania prosiąt przed odsadzeniem (minimum na 2 tyg. przed odsadzeniem).
Podawaniu wyłącznie pasz przeznaczonych dla określonej grupy wiekowej.
Podawanie składników stymulujących i zakwaszających treść jelitową (kw. mlekowy w paszy lub wodzie do picia).
Kontrolowaniu ilości spożywanej paszy.
Zastosowanie głodówki w dniu odsadzenia oraz stopniowe zwiększanie dziennej dawki pokarmowej po odsadzeniu.
Przegłodzenie prosiąt w trakcie trwania biegunki.
Immunizując zwierzęta należy wziąć pod uwagę:
Wpływ odporności biernej - laktogennej, na powstawanie odporności czynnej (ograniczenie skuteczności uodporniania czynnego).
Zalecany odstęp czasowy między kolejnymi podaniami szczepionek.
Prawdopodobny termin wystąpienia choroby, przeciwko której immunizujemy.
Stopień rozwoju immunologicznego prosiąt.
Rodzaj antygenu użytego do immunizacji.
Rodzaju zastosowanej szczepionki.
Świnie część 2
Sposoby odsadzania prosiąt:
1. Przesadzanie krzyżowe - polega na wyrównaniu miotów.
Prosięta z różnych miotów, urodzone w tym samym dniu, przemieszcza się do grup podobnych pod względem masy ciała.
Prosięta najmniejsze dosadza się do najlepszych matek.
Metoda taka może być wykorzystywana tylko w dużych chlewniach
Odsadzanie okresowe (w przypadku niewyrównanego miotu i braku możliwości przemieszczania prosiąt między miotami).
Wyrównanie możliwości osesków o małej masie dokonuje się poprzez okresowe, na maksymalnie 2 godziny, odsadzanie prosiąt najsilniejszych.
Prosięta słabsze mogą pobrać większą ilość pokarmu.
Postępowanie takie dwukrotne w ciągu doby, przez 3 - 4 dni, w znaczny sposób poprawia kondycję miotu.
Odsadzanie etapowe - dotyczy prosiąt z miotu, które są wyraźnie cięższe i osiągnęły m. c. 6.5 - 7.0 kg
Odsadza się je od matki 2 -4 dni wcześniej, przez co słabsza część miotu ma szanse nadrobienia strat.
4. Lochy - mamki
Utrzymywanie na porodówce lochy, która w przypadkach awaryjnych będzie mogła przyjąć słabe prosięta.
Przy maciorze powinny zawsze przebywać najsłabsze na porodówce prosięta, które po odkarmieniu wypierane są przez kolejną grupę słabszych prosiąt
Poodsadzeniowy, wielonarządowy zespół wyniszczający
Choroba pojawia się kilka dni po odsadzeniu prosiąt.
Dotyka zwierzęta odsadzane w bardzo dobrej kondycji, bez jakichkolwiek objawów ze strony układu oddechowego, pokarmowego lub innych chorób systemowych.
Okres krytyczny przypada na 7-8 dzień po odsadzeniu, kiedy zauważa się brak apetytu, apatię i utratę kondycji.
Choroba ma przebieg chroniczny, objawy chorobowe utrzymują się przez
2-3 tygodnie, potem część prosiąt ginie lub musi być poddana eutanazji.
Czynniki etiologiczne:
Świńskie Cirkowirusy:
Typ 1- rzadko identyfikowany
Typ 2 odpowiedzialny za PMWS
Izolowane samodzielnie lub z innymi wirusami i bakteriami takimi jak:
parwowirus świń (PPV)
wirus zespołu rozrodczo - oddechowego świń (PRRSV),
wirus influenzy świń (SIV),
rotawirus świń
Salmonella, Haemophilus parasuis, Streptococcus suis
patogenne szczepy E. coli, Clostridium perfringens, Brachyspira hyodysenteriae
Objawy kliniczne:
Stopniowe chudnięcie, blada skóra, żółtaczka, szorstka sierść.
Temperatura rektalna ≥ 41°C.
Nagłe upadki. Śmiertelność od 10 do 25%.
W 30% przypadków objawy biegunkowe.
Trudności w oddychaniu w następstwie rozwoju śródmiąższowego zapalenia płuc.
Brak koordynacji ruchów.
Przypadki kliniczne mogą pojawiać się w stadzie przez wiele miesięcy.
Szczyt zachorowalności pomiędzy 6 a 12 miesiącem, później liczba zachorowań ulega obniżeniu.
Brak odpowiedzi na antybiotykoterapię.
Czynniki predysponujące:
Zainfekowany cirkowirusami kał.
Transmisja cirkowirusów na odzieży, sprzęcie, środkach transportu itp.
Prawdopodobnie przenosicielami mogą być ptaki i gryzonie.
Cirkowirus może być obecny również w nasieniu knurów nosicieli.
Mieszanie zwierząt oraz czynniki stresowe.
Wysokie zagęszczenie hodowli
Diagnostyka:
Ponieważ większość osobników posiada przeciwciała anty-PCV, badanie serologiczne nie jest użyteczne.
Objawy kliniczne nie są charakterystyczne, (choć obraz może być bardzo sugestywny) i do postawienia diagnozy jest konieczne badania anatomopatologiczne.
Diagnoza opiera się na obecności PCV typu 2 w tkankach oraz zmianach histologicznych w płucach, migdałkach, śledzionie, wątrobie i tkance nerek.
Immunohistochemia służy do wykazania PCV w tkankach.
Zmiany sekcyjne:
Tusza jest wychudzona.
Często obserwowana jest żółtaczka.
Nerki mogą być obrzęknięte z białymi plamkami widocznymi z powierzchni.
Płuca mogą być gumowate i nakrapiane, z obrzękiem.
Węzły chłonne pachwinowe są powiększone, często o rozmiarze dużych winogron.
Leczenie:
Leki antybakteryjne są zwykle nieskuteczne, chyba że podawano je zapobiegawczo, przez długi czas i z wyprzedzeniem.
Ostatnie doniesienia z Anglii sugerują, że pozytywny efekt terapeutyczny może być osiągnięty poprzez zastosowanie stabilizowanej amoksycyliny w paszy.
Nie ma skutecznej szczepionki, ale w przypadku izolacji bakterii z rodzaju Pasteurella istnieje możliwość wykorzystania szczepionek aerozolowych.
W przypadku wtórnych zakażeń jelitowych można zastosować tiamulinę w formie iniekcji lub doustnie wraz z paszą.
Niektóre świnie dobrze reagują na kortykosterydy (2mg/kg) - poprawa tempa wzrostu, obniżenie śmiertelności.
Postępowanie:
Dotknięte chorobą prosięta (chudnięcie, brak apetytu) umieszcza się w kojcach sanitarnych i poddaje odpowiedniej opiece.
Poza zapewnieniem optymalnej temperatury w pomieszczeniu, chorym świniom podaje się preparaty elektrolitowe, mlekozastępcze oraz wprowadza żywienie na mokro.
Te zabiegi mają na celu wzmożenie apetytu u chorych świń. Niestety, liczne obserwacje terenowe wskazują, że tylko niewielki odsetek prosiąt reaguje pozytywnie na te działania.
Zwalczanie i prewencja:
Stosowanie zasady chlewnia pełna - chlewnia pusta.
Nie przenoszenie świń z jednej partii do drugiej.
Dezynfekcja pomieszczeń - Virkon S skutecznie dezaktywuje PCV. Cirkowirus jest bardzo trwały w środowisku.
Prawidłowa wentylacja i temperatura.
Unikanie nadmiernego zagęszczenia hodowli i ograniczenie mieszania świń o zróżnicowanym statusie immunologicznym.
Wczesna diagnostyka i eliminacja świń chorych.
Leczenie i kontrola innych chorób występujących w stadzie.
Wykazano, że młode świnie, które zostaną usunięte z fermy i hodowane gdzie indziej, rosną znacznie lepiej niż pozostające w stadzie.
Przechowywanie świń z różnych grup wiekowych w oddzielneych budynkach.
Używanie stałych przegród pomiędzy zagrodami.
Szczepienia przeciwko cirkowirusom, parwowirusom (PPV) i PRRS.
Zakup zwierząt hodowlanych ze stad wolnych od choroby.
Należy używać tylko nasienia z hodowli o znanym statusie immunologicznym.
Kontrola bezpieczeństwa biologicznego stada, w tym procedur izolacji przychodzących zwierząt, procedur wjazdowych dla osób i higieny ogólnej.
Zwrócenie szczególnej uwagi na możliwość zakażenia zwierząt przez fekalia oraz możliwość transmisji cirkowirusów przez środki transportu.
Zalecenia ogólnoprofilaktyczne dla prosiąt odsadzonych:
Odsadzenie między 35/42 dniu po porodzie (przed ukończeniem 8 tygodnia życia).
Odsadzenie wczesne 21-22 dzień życia noworodka (redukcja stresu, minimalizacja walk hierarchicznych).
Przez 15 dni po odsadzeniu karmienie prosiąt 4 - 5 razy na dobę, w możliwie równych odstępach czasu.
Zakwaszanie wody do picia (0,5% kw. mlekowy).
W pierwszym dniu po odsadzeniu stosowanie preparatów działających bodźcowo (surowice odpornościowe).
W przypadku pojawienia się kolibakteriozy okresu odsadzeniowego należy przez 14 dni podawać prosiętom profilaktycznie, z paszą ,preparaty przeciwbakteryjne.
Mieszanie paszy z roztworem 0,2M HCl na 24h przed podaniem prosiętom w stosunku 1:1.
Szczepienia przeciwko różycy.
Sposoby utrzymywania warchlaków w dobrej kondycji:
Optymalizowanie wieku oraz wagi prosiąt odsadzonych,
Stosowanie segregacji wiekowej prosiąt po odsadzeniu,
Grupowanie prosiąt w kojcu stosownie do ich wagi, a najlepiej utrzymywanie ich miotami
Po upływie 7-10 dni wszystkie mniejsze i słabsze prosięta należy przenieść do jednego kojca tzw. selekcyjnego, w tym samym pomieszczeniu,
Nie przegęszczanie kojców - optymalne zagęszczenie w odchowalni to 0,3 m2 powierzchni na prosię, w jednym kojcu na podłoce rusztowej powinniśmy utrzymywać nie więcej niż 30 prosiąt, a na głębokiej ściółce maks. 200 zwierząt.
Zalecenia ogólnoprofilaktyczne dla stada podstawowego trzody chlewnej:
Wstępny wybór własnego materiału reprodukcyjnego powinien być dokonany w okresie przebywania prosiąt przy matkach.
Przy doborze przyszłych należy loch brać pod uwagę liczbę prosiąt w miocie, stan zdrowotny i kondycję zwierząt w 21 dniu życia.
Do masy 30 kg loszki mogą przebywać w oddziale tuczu, po czym należy im stworzyć warunki środowiskowe przewidziane dla materiału reprodukcyjnego.
W celu stymulacji dojrzewania rozpłodowego loszek, do pomieszczeń w których przebywają, od 6 m-ca życia, wprowadzać codziennie knura na ok. 30 min.
Do krycia przeznaczać loszki w wieku co najmniej 7,5 m-ca (220 dni) o masie ciała ok. 100 - 120 kg
Na kilka - kilkanaście dni przed pokryciem samicom należy podawać wodne roztwory witamin AD3 -E (3 - 7ml p.os).
Powtórną witaminizację preparatami witaminowymi przeprowadza się w połowie ciąży oraz na 2 tyg. przed porodem.
W każdym przypadku zaleca się umieszczanie nowo zakupionych loszek w kojcu razem z modymi knurami, przynajmniej na czas cyklu rujowego.
Po kryciu podawać samicom paszę po 2 kg dziennie, nie należy ich zatuczać.
Udostępnić nieograniczony dostęp do wody.
Około 30 dnia po kryciu wykonać badania potwierdzające bądź wykluczające ciążę.
Odrobaczanie loch należy wykonać przed przeniesieniem ich do działu porodu.
W chlewniach wielkotowarowych celowe jest stosowanie preparatów p/pasożytom w postaci premiksów do paszy
Samice ciężarne przenosić do porodówek na 10 - 7 dni przed planowanym terminem porodu.
W razie występowania w stadzie syndromu bezmleczności poporodowej na 2 - 3 dni przed porodem, w celu wykluczenia zaparć, należy podać samicom, w wodzie do picia lub płynnej karmie. sól glauberską 50g/zwierzę.
Na 5 - 2 tyg. przed porodem podawać szczepionki chroniące przed występowaniem syndromu bezmleczności poporodowej oraz związanymi z tym poszczególnymi chorobami noworodków.
Na kilka dni przed porodem znacznie ograniczyć ilość podawanej karmy.
W dniu porodu samice powinny mieć w zasadzie tylko dostęp do wody, ewentualnie pójła z otrąb.
Przez 3 kolejne dni po porodzie wykonywać pomiar ciepłoty wewnętrznej ciała.
W razie stwierdzenia temp. Powyżej 39,8 - zastosować leczenie antybiotykowe.
2 tyg. po porodzie wykonać badania serologiczne w kierunku brucellozy, leptospirozy i gruźlicy.
Imunizacja macior:
Optymalny termin uodpornienia samic prośnych przy pomocy szczepionek inaktywowanych przypada na 6 i 3 tydzień przed porodem.
Zapewnia to wysoki poziom przeciwciał w siarze oraz krwi samicy.
Maciory immunizowane ta samą szczepionką w poprzednim cyklu reprodukcyjnym, w następnym mogą być uodparniane tylko raz (3 tyg. przed porodem).
Profilaktyka chorób pasożytniczych
Kokcydioza
Występuje u prosiąt i warchlaków w wieku 2 - 12 tyg.
W stadach, w których występuje należy zwrócić uwagę na profilaktykę już w okresie ciąży u loch.
Na 7 - 10 dni przed porodem podaż preparatów , powtórzenie zabiegu po 2 tyg.
Zarażonym prosiętom jak najwcześniej po urodzeniu podawać w wodzie do picia odpowiednie preparaty (amprolium)
Robaczyce
A. Glistnica (ascaridia),
B. węgorczyca (strongyloides).
Odrobaczanie loch na 2 - 3 tyg przed porodem.
Warchlaki ok. 3 m-ca życia.
Knury - 2 razy do roku (raz przed kryciem).
Tuczniki - po skompletowaniu chlewni.
Odrobaczenie powinno się odbyć na 2 tyg. przed szczepieniem.
Przechorowanie powoduje powstanie odporności, która chroni świnie przed ponowną inwazją.
Po odrobaczeniu kał wraz ze ściółką należy poddać odkażaniu biotermicznemu.
Gnojowicę przetrzymywać w basenach bez dopływu świeżej wody 2 m-ce (latem), 4 m-ce (zimą).
Koryta, dolne ściany kojców, sprzęt obsługi powinny zostać poddane dezynfekcji
(2% gorący ług sodowy).
Świerzb (Sarcoptes)
Profilaktyka z wykorzystaniem preparatów iwermektynowych:
Podawanie leku wszystkim zwierzętom stada podstawowego.
Maciory 14 - 7 dni przed porodem - zabezpieczenie prosiąt przed inwazją.
Loszki 14 - 7 dni przed pokryciem, powtórne odrobaczenie j.w.
Warchlaki, przeznaczone na tucz - przed umieszczeniem w boksach.
Knury - raz na pół roku.
Prosiętom pochodzącym od samic odrobaczanych nie podaje się preparatów.
Szczepienia profilaktyczne:
Parwowiroza:
Loszki:
Szczepionki inaktywowane na 8 i 3 tyg przed kryciem.
Szczepionki atenuowane jednorazowo 2 tyg przed kryciem.
Maciory:
Jednorazowo na 3 tyg przed porodem
Różyca
Stado podstawowe od 3 go m-ca życia, a następnie co pół roku.
Lochy prośne nie szczepimy w 2tyg po oproszeniu oraz w ostatnim miesiącu przed oproszeniem.
Nie należy szczepić loch przed kryciem.
Mykoplazmowe zapalenie płuc
Samice ciężarne 6 i 2 tyg przed porodem.
Prosięta w 7 i 21 dniu życia.
ZZZN
Loszki ciężarne po pierwszym kryciu w 3 trymestrze ciąży dwukrotnie w odstępach 3 - 4 tyg.
Maciory w kolejnych cyklach raz na 2 tyg przed porodem.
Prosięta w wieku 1-3 tyg.
Knury co 6 m-cy.
Streptokokoza
Samice ciężarne dwukrotnie 5 i 2 tyg przed porodem.
Prosięta od loch szczepionych 10 -13 tydzień życia.
Prosięta od loch nie szczepionych 9 - 12 tydzień.
Pleuropneumonia
Samice ciężarne 4 i 2 tyg przed porodem.
Prosięta przy odsadzeniu i 3-4 tyg później doszczepienie.
Okres szczepień uzależniony od terminu wystąpienia choroby (6 - 12 tydzień życia).
Kolibakterioza
Lochy ciężarne 5 i 2 tyg przed porodem.
Prosięta od 6 tyg życia, dwukrotnie w odstępach dwóch tyg.
PRRS
Warchlaki i tuczniki - wskazany jest wcześniejszy kontakt osobników zdrowych z chorymi - daj to uodpornienie.
(największe straty wśród warchlaków i tuczników).
Nie szczepi się samic prośnych.
Wybór programu szczepień:
Uwarunkowany przez prawodawstwo (wykaz chorób podlegających szczepieniu obowiązkowemu).
Nasilenia występowania jednostek chorobowych na określonym terenie.
Strefy zagęszczenia zwierząt:
W rejonach o słabym zagęszczeniu, szczepionki stosuje się tylko w reprodukcji.
Inne jednostki ze względu na dość sporadyczne występowanie pomija się.
W rejonach o silnym zagęszczeniu zwierząt kompletny (obejmujący jednostki występujące także sporadycznie) program profilaktyczny obejmuje reprodukcję i tucz.