ZESTAW I

• Definicja lasu według obowiązującej ustawy o lasach

17 Omów Informacje składające się na opis siedliska

• Zasady i kryteria podziału obrębu leśnego na gospodarstwa

1.

Lasem w rozumieniu ustawy jest grunt:
1) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) - drzewami i krzewami oraz runem leśnym - lub przejściowo jej pozbawiony:
a) przeznaczony do produkcji leśnej lub
b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo
c) wpisany do rejestru zabytków,
2) związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.

17.

W opisie siedliska podaje się następujące dane:

-typ siedliskowy lasu ,stopień uwilgotnienia ,stopień degradacji siedliska.

-rzeźbę i nachylenie terenu.

-typ, podtyp ,rodzaj i gatunek gleby

-rodzaj pokrycia runa oraz 3-5 gatunków runa według malejącej kolejności występowania.

*Typ siedliskowy może być określony na podstawie mapy siedliskowo-glebowej, na podstawie mapy glebowej lub może być przyjęty z wcześniejszych opisów taksacyjnych.

*Opis tereny polega na określeniu jego rzeźby ,położenia ,\nachylenia i wystawy

*Opis gleby podaje się dla każdego pododdziału na gruntach leśnych

33.

Gospodarstwo - dla celów planowania urządzeniowego tworzy się jednostki regulacyjne zwane gospodarstwami. Zawierają wydzielony obszar lasu, zwarty lub nie o zbliżonych warunkach siedliskowych, dla którego przyjęta funkcja lasu wyznacza ten sam cel gospodarki leśnej, jednakowy sposób zagospodarowania i jeden rodzaj rębni oraz taka samą kolej rębu (w przypadku funkcji gospodarczych)
Wyróżniamy następujące gospodarstwa:
1. gospodarstwo specjalne (S)
2. gospodarstwo lasów ochronnych (O)
3. gospodarstwo zrębowe w lasach gospodarczych (GZ)
4. gospodarstwo przerębowo - zrębowe w lasach gospodarczych (GPZ)
5. gospodarstwo przerębowe w lasach gospodarczych (GP)
6. gospodarstwo przebudowy w lasach ochronnych i gospodarczych (R)
Dla każdego obrębu tworzy się gospodarstwa, dla których oblicza się etat, który po zsumowaniu jest etatem obrębu. Suma etatów obrębów daje wielkość pozyskania dla całego nadleśnictwa. Gospodarstwa S, O, GP i R tworzy się bez względu na powierzchnię. Natomiast GZ i GPZ powierzchnie mniejsze od 100 ha włącza się do większego.

ZESTAW II

2. Podział i udział lasów w Polsce według form własności i pełnionych funkcji

18. Omów informacje składające się na opis wydzielenia

34. Podział ostępowy lasu -zasady podziału jego funkcje i znaczenie

2.

Obecnie powierzchnia lasów w Polsce wynosi 8973 tys.ha (wg GUS - stan w dniu 31.12.2004 r.), co odpowiada lesistości 28,7%.
W strukturze własnościowej lasów w Polsce dominują lasy publiczne - 82,5%, w tym:
• lasy pozostające w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe - 78,4%
• Parki Narodowe - 2,0%
• Gminne - 0,9%
• Inne Skarbu Państwa - 1,2%
Lasy prywatne:
• Osób fizycznych - 16,4%
• Inne prywatne - 1,1%

Do lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa zalicza się zgodnie z ustawą o lasach [Ustawa… 1991] lasy: osób fizycznych, wspólnot gruntowych, rolniczych spółdzielni, gmin (mienie komunalne) oraz innych osób prawnych (kościołów, związków wyznaniowych, organizacji społecznych itp.)

18.

Wyłączeniem taksacyjnym jest każdy opisywany w oddziale szczegół, dla którego na mapie gospodarczej i w opisie taksacyjnym ustala się powierzchnię (wchodzącą w skład sumy powierzchni oddziału). Wyłączenia taksacyjne, którym nadaje się małe litery alfabetu łacińskiego, nazywają się pododdziałami,
natomiast pozostałe - liniowymi wyłączeniami nieliterowanymi.
Na gruntach nieleśnych nie nadaje się liter pododdziałów liniowym szczegółom sytuacji wewnętrznej
o szerokości do 10 m włącznie (dotyczy np. linii energetycznych, rurociągów lub nie wydzielonych jeszcze ze stanu posiadania cieków podstawowych); powierzchnię na mapie gospodarczej wykazuje się dla każdego
takiego szczegółu oddzielnie, a w opisie taksacyjnym sumarycznie dla danej grupy rodzajów powierzchni w oddziale (gdy oddział występuje w dwóch obrębach ewidencyjnych, to również wg tych obrębów);
Na gruntach leśnych (w lasach) nie nadaje się liter pododdziałów liniowym szczegółom sytuacji wewnętrznej o szerokości ponad 2 m, do 10 m włącznie (rowy, linie, drogi); powierzchnię na mapie gospodarczej wykazuje się dla każdego takiego szczegółu oddzielnie, a w opisie taksacyjnym sumarycznie dla danej grupy rodzajów powierzchni w oddziale. Do powierzchni nie stanowiących wyłączeń ze względu na kryteria powierzchniowe zalicza się: luki, gniazda (odnowione lub nieodnowione), kępy, szkółki, poletka łowieckie, oczka wodne itp. W programie TAKSATOR definicja pola powierzchni nie stanowiących wyłączeń ma charakter otwarty, tak by w razie potrzeby można było w danym nadleśnictwie ujmować również inne powierzchnie nie stanowiące wyłączeń. Dla powierzchni nie stanowiącej wyłączenia podaje się: kategorię (nazwę, symbol), numery w ramach pododdziału wg przyjętych na mapie gospodarczej (np. 1-5) oraz łączną powierzchnię danej kategorii w pododdziale. Istnieje również, oprócz numeru, możliwość zapisu orientacyjnej lokalizacji takich powierzchni (z określeniem stron świata, tak jak przy opisie wystawy oraz możliwością zapisu „w części centralnej”).

34.

Zadaniem podziału ostępowego jest utrzymanie ładu przestrzennego w lesie. jeżeli istnieje taka możliwość podział na ostępy powinien być przyjęty jak w poprzednim PUL.

Granicami ostępów są linie gospodarcze wyznaczające w terenie szeregi ostępowe , szeregi te z kolei powinny być podzielone na ostępy , należy je tak ustalić aby dawały możność ,przy zachowaniu ładu przestrzennego i wytycznych zawartych w ZHL ,przeprowadzenia kolejno po sobie następujących cięć w całym ostępie w czasie odpowiadającym połowie wieku rębności .W sąsiednich szeregach ostępowych ostępy z reguły powinny się mijać praktyce ustalenie ostępów opiera się najczęściej na granicach oddziału dlatego też przy zrębowym sposobie zagospodarowania i wieku rębności 80-120lat najwłaściwsze jest obejmowanie 2 oddziałów w jeden ostęp ramach ostępu cięcia powinny być prowadzone w kolejności zgodnej z ustalonym kierunkiem cięć który na mapie cięć oznacza się czerwoną strzałką służącą jednocześnie do oznaczania samego ostępu i jego długości.

ZESTAW III

3 . Omów założenia metodyczne prowadzonej aktualnie w Polsce wielkoobszarowej inwentaryzacji lasu

19. Omów informacje składające się na opis drzewostanu

35. Wiek rębności-wyjaśnij pojęcie , -omów jego rolę i znaczenie w okresowym urządzaniu lasu

3.

- zastosowanie obiektywnej metody określania liczby stanowisk próbnych w drzewostanach od II kl w wzwyż
- losowy sposób rozmieszczenia stanowisk próbnych - kołowych
- przeprowadzenie inwentaryzacji na terenie jednostki RDLP
- przy jak najmniejszej liczebności próby, zachować poziom ufności
- wykonanie pomiarów jedną metodą (stanu zdrowotnego, sanitarnego, klasyfikacji pod kątem przydatności gospodarczej)

19.

Informacje składające się na opis drzewostanu to:

-Rodzaj powierzchni gruntu leśnego

określa nazwę powierzchni ze względu na aktualny rodzaj produkcji ,jaka ise na tej powierzchni odbywa.

-cecha d-stanu.

Określa bliżej szczególna funkcje czyli przeznaczenie d-stanu.

-budowa pionowa d-stanu.

Wynika ze stosowanego dotychczas sposobu zagospodarowania. Określa się ja na podstawie wyglądu d-stanu.

-skład gatunkowy

określa udział gatunków drzew -w każdym piętrze d-stanu-na podstawie miąższościowego udziału grubizny poszczególnych gatunków. Wyraża się go sposobem dziesiętnym umieszczając na początku gatunek panujący.

-wiek d-stanu

-forma zmieszania

podaje się ja przy d-stanach mieszanych. Jest to sposób rozmieszczenia gatunków drzew tworzących drzewostan.

Wyróżniamy formy zmieszania- jednostkowe ,grupowe ,drobnokępowe ,kępowe ,rzędowe ,psowe ,smugowe.

-zwarcie

zwarciem nazywamy stosunek rzutu korony głównej warstwy drzew do powierzchni pododdziału.

Wyróżniamy cztery stopnie zwarcia-pełne ,umiarkowane ,przerywane ,luźne.

W drzewostanach o budowie przerębowej wyróżniamy zawarcie pionowe które dzieli się na równomierne i nierównomierne.

-luki i kępy

Luki są to nie odnowione fragmenty gruntu leśnego położone wewnątrz d-stanów II i starszych klas wieku które ze względu na mała powierzchnie nie zostały ujęte osobno jako pododdziały.

Kępy są to fragmenty d-stanu starszego wśród młodszego i odwrotnie.

-młode pokolenie lasu.

Jest to nalot ,podrost i podsadzenie produkcyjne składający się z gatunku głównego właściwego dla danego siedliska wykazujący pełna przydatność hodowlana i zajmujący co najmniej 10% powierzchni.

-podszyt

-nasienniki ,przestoje ,przedrosty

-stopień zadrzewienia

jest to stosunek rzeczywistej miąższości grubizny na 1 ha dodo całkowitej miąższości grubizny odczytanej z tablic zasobności dla tego samego gatunku bonitacji i wieku.

-przeciętna pierśnica i wysokość.

-bonitacja

-jakość

-zasobność na 1 ha

-zasobność na całej powierzchni

-przyrost bieżący miąższości

-wskazania gospodarcze.

35

- wiek drzewa lub d-stanu, w którym są one dojrzałe do wyrębu zależy od wyznaczonego celu. Rodzaje dojrzałości rębnych:

- normalna

- wg największego dochodu materiałowego

- wg kulminacji renty leśnej

- wg kulminacji renty gruntowej

- wg czynników hodowlano-leśnych

- wg przyrostu bieżącego

- ekonomiczna

wiek rębności drzewostanów, nazywany wiekiem dojrzałości rębnej drzewostanu lub wiekiem dojrzałości drzewostanu do odnowienia, określany dla poszczególnych drzewostanów podczas taksacji. Określenie indywidualnego wieku dojrzałości rębnej drzewostanu pozwala na zdecydowane odejście od schematycznego podziału drzewostanów na: bliskorębne, rębne i przeszłorębne, w kierunku elastycznego projektowania terminu rozpoczęcia procesu odnowienia w drzewostanie: znacznie wcześniejszego - niż przeciętny wiek rębności gatunku panującego - np. w wypadku przebudowy, ale też znacznie późniejszego, np. w wypadku drzewostanu o dobrym stanie zdrowotnym, pełniącego niezastąpioną rolę w ekosystemie.

ZESTAW IV

4. Omów podstawowe cele i zadania urządzania lasu?

20 Zasady tworzenia wyłączeń na gruntach leśnych

36 Omów aktualnie obowiązujące zasady i podstawy określania wieku rębności drzewostanów dla potrzeb okresowego urządzania i lasu

4.

Celem urządzania lasu jest wypracowanie takich form organizacji gospodarstwa leśnego. Które zapewniłyby stałe planowe zwiększenie produkcji surowca drzewnego i innych płodów leśnych oraz podnoszenia użyteczności lasów jako głównego elementu środowiska przyrodniczego który powinien stanowi najlepsze warunki do życia zdrowia i wypoczynku społeczeństwa.

Zadania urządzania lasu sprowadzają się w zasadzie do dwóch:

-inwentaryzacji lasu w szeroko pojętym sensie

-opracowania na podstawie tej inwentaryzacji , a także analizy gospodarczej przeszłej oraz przyjętych zasad zagospodarowania okresowych planów postępowania gospodarczo-leśnego dla jednostki planowania urządzeniowego.

W szczególności sprowadza się to do:- ustalenia stanu posiadania i powierzchni różnych kategorii użytkowania

-analiza przyrodniczych i ekonomicznych warunków produkcji leśnej.-taksacyjnego określenia charakteru i możliwości produkcyjnych wyodrębnionych d-stanów.- syntezy wyników analizy i szczegółowych planów.

20

w ramach gatunku panującego
stanowią różnice:
a) wiekowe:
- w zasadzie od 5 lat w uprawach i młodnikach do 20 lat,
- ponad 10 lat w drzewostanach 21-60 lat,
- ponad 15 lat w drzewostanach 61-100 lat,
- ponad 20 lat w drzewostanach powyżej 100 lat;
b) w budowie pionowej drzewostanów;
c) w sposobie powstawania drzewostanów: z samosiewu, z sadzenia bądź
z odrośli;
d) w pochodzeniu drzewostanów: obcego pochodzenia bądź z nasion drzew,
lub drzewostanów nasiennych (w wypadku udokumentowanego zróżnicowania
pochodzenia);
e) w ocenie udziału w składzie gatunkowym - o 20% i więcej dla poszczególnych
gatunków drzew, z wyjątkiem drzewostanów w klasie odnowienia,
w klasie do odnowienia oraz drzewostanów o budowie przerębowej;
f) w ocenie przeważającego rodzaju zwarcia - o jeden stopień, z wyjątkiem
drzewostanów w klasie odnowienia, w klasie do odnowienia i drzewostanów
o budowie przerębowej;
g) w ocenie stopnia uszkodzenia drzewostanu - w zasadzie o jeden stopień;
h) w bonitacji - w zasadzie o jedną klasę;
i) w typie siedliskowym lasu - o jeden typ siedliskowy.

36.

Wieki rębności, wyznaczające czas osiągania celu gospodarowania, określa się jako:
1) przeciętne wieki rębności dla głównych gatunków drzew w obrębach leśnych (odnoszone do gatunków panujących w drzewostanach), a przyjmowane dla sosny, świerka, jodły, dębu i buka, na podstawie wykazu uzgodnionego w ministerstwie właściwym do spraw środowiska, zaś dla pozostałych gatunków ustalane podczas KTG;
2) wieki rębności drzewostanów, nazywane wiekami dojrzałości rębnej drzewostanu lub wiekami dojrzałości drzewostanu do odnowienia, określane dla poszczególnych drzewostanów podczas taksacji. Określenie indywidualnego wieku dojrzałości rębnej drzewostanu pozwala na zdecydowane odejście od schematycznego podziału drzewostanów na: bliskorębne, rębne i przeszłorębne, w kierunku elastycznego projektowania terminu rozpoczęcia procesu odnowienia w drzewostanie - znacznie wcześniejszego niż przeciętny wiek rębności gatunku panującego, np. w wypadku przebudowy, ale też znacznie późniejszego, np. w wypadku drzewostanu o dobrym stanie zdrowotnym, pełniącego niezastąpioną rolę w ekosystemie.
np modrzew, klon, jawor, jesion - około 100 lat,
np grab, lipa, brzoza, olsza - około 80 lat,
np osika, olsza odroślowa - około 60 lat,
np topola i olsza szara - około 40 lat,

ZESTAW V

5. Wymień i opisz części składowe obecnie obowiązującego operatu urządzania lasu nadleśnictwa.

21 Kryteria tworzenia wyłączeń na gruntach leśnych zalesionych

37 Metodyka określania wielkości zasobów drzewnych dla obrębu leśnego

5

opis ogólny nadleśnictwa (tzw. elaborat), zawierający m.in. opis gospodarki leśnej w okresie ostatnich 10 lat, krótką charakterystykę obecnego stanu lasu oraz zestawienia wyników inwentaryzacji (taksacji) lasu i planów gospodarczych na następny 10-letni okres;
W ogólnym opisie nadleśnictwa zamieszcza się następujące działy:
- ogólna charakterystyka lasów i gruntów przeznaczonych do zalesienia oraz pozostałych gruntów i nieruchomości będących w zarządzie nadleśnictwa
- wyniki analizy gospodarki leśnej w minionym okresie
- opis przyjętych zasad określania zadań gospodarczych dla nadleśnictwa

- opisanie i zestawienie zadań wynikających z planu urządzania lasu
- program ochrony przyrody
- prognoza stanu zasobów drzewnych na koniec okresu gospodarczego
- podsumowanie prac urządzeniowych
Elaborat siedliskowy jest załącznikiem do operatu siedliskowego, składającego się z trzech części: elaboratu, materiałów dokumentacyjnych do opisu gleb i siedlisk oraz z materiałów kartograficznych.
Układ treści elaboratu:
1.We wstępie opisuje się ogólne położenie obiektu: administracyjne, geograficzne, przyrodniczo-leśne, położenie kompleksów leśnych, ich granice i otoczenie.
2.Charakterystyka przyrodniczo-leśna obiektu oraz charakterystyka siedlisk
3.Przedstawia się tabelę gospodarczych drzewostanów i formułuje wnioski w zakresie właściwego doboru gatunków głównych i domieszkowych w powiązaniu z miejscowymi warunkami ekologicznymi i stanem siedlisk.

21

Kryteria taksacyjne
- różnice wiekowe (I kl.w. - ponad 5 lat, II-III kl.w. - 10 lat, IV-V kl.w. - 15 lat, pow V kl.w. - .20 lat)
- różnice w budowie pionowej (Ip, IIp, IIIp, KO, KDO)
- różnice w sposobie powstania d-u (z sadzenia, z samosiewu, z odrośli)
- w pochodzeniu d-u, (gdy jest udokumentowane - obcego pochodzenia, z nasion d-u nasiennego)
- w ocenie udziału w składzie gatunkowym (o 20% i więcej, za wyjątkiem KO, KDO, BP)
- w ocenie przeważającego rodzaju zwarcia (o 1 stopień, za wyj. KO, KDO, BP)
- w ocenie stopnia uszkodzenia d-u (o 1 stopień)
- w bonitacji (o 1 klasę)
- w typie siedliskowym lasu (o 1 typ)
Kryteria powierzchniowe
- nie nadaje się liter pododdziałów liniowym szczegółom sytuacji wewnętrznej od 2-10m szerokości (rowy, linie, drogi), na mapie podaje się dla każdego szczegółu oddzielnie powierzchnię a w opisie taksacyjnym sumarycznie dla całego oddziału w danej grupie rodzajowej. Szczegóły liniowe do 2 m szerokości oraz (ważne) szlaki zrywkowe nanosi się na mapę ale nie podaje powierzchni (nie są bowiem wyłączeniem taksacyjnym)
- wyłączenia taksacyjne, które nie spełniły kryterium powierzchniowego nanosi się na mapę, a w opisie taksacyjnym dla pododdziału opisuje się te szczegóły podając symbol (np. K-kępa, G-gniazdo, L-luka) a ustalona powierzchnię zapisuje się jedynie w karcie dokumentu źródłowego „opis taksacyjny”
- litery nadaje się bez względu na powierzchnię od 0,01ha - rezerwaty, użytki ekologiczne, powierzchnie doświadczalne, szczegóły liniowe pow. 10m szer., grunty sporne lub stanowiące współwłasność, wyłączenia uwarunkowane podziałem administracyjnym, zadrzewienia i zakrzewienia (Lz), budynki i budowle, grunty przeznaczone na cele nieleśne, grunty wyłączone z produkcji
- nie mniej niż 0,10 ha - grunty leśne wśród gruntów nieleśnych (mniejsze pow. to zadrzewienia), grunty związane z gospodarka leśną (szkółki leśne, miejsca składowania drewna, parkingi leśne, urządzenia turystyczne), grunty leśne niezalesione objęte szczególna ochroną, poletka łowieckie
- nie mniej niż 0,25 ha - plantacje choinek lub krzewów, oraz istniejące na gruncie pasy biologicznego zabezpieczenia przeciwpożarowego
- nie mniej niż 0,50 ha - odrębne typy siedliskowe lasu, plantacje drzew, grunty przeznaczone do naturalnej sukcesji, zręby, halizny, płazowiny, oraz wyłączenia taksacyjne o szczególnie zróżnicowanych cechach taksacyjnych
- nie mniej niż 1,00 ha - w pozostałych przypadkach

37

Obecnie zgodnie z obowiązująca instrukcją w tym zakresie inwentaryzacje zasobów drzewnych wykonuje się podczas prac urządzeniowych następującymi metodami:

-powierzchnie próbne losowe(relaskopowe lub kołowe)

-powierzchnie próbne relaskopowe z wyboru

-tablice zasobności i wydajności cię pielęgnacyjnych młodników sosnowych.

-szacunek wzrokowy przy użyciu tablic zasobności Szymankiewicza

-całkowity pomiar pierśnic

-zastosowanie stratyfikacji d-stanu

wykorzystanie równań regresji

ZESTAW 6

6. Rola i znaczenie współczynnika zmienności w inwentaryzacji zasobów drzewnych?

22.Zasady i kryteria tworzenia wyłączeń na gruntach nieleśnych?

38.Omów obowiązujące aktualnie zasady i kryteria kwalifikowania drzewostanów do przebudowy?

6

Wyraża w procentach stosunek odchylenia standardowego do wartości średniej danej cechy. Znajomość wielkości współczynników zmienności dla inwentaryzowanego lasu jest niezbędna na etapie ustalenia takiej liczby powierzchni próbnych, aby błąd średni uzyskanych wyników nie przekraczał przyjętej wielkości. Współczynnik zmienności danej cechy dla drzewostanów o określonym składzie gatunkowym, budowie i strukturze pierśnic jest wielkością charakterystyczną, określaną w sposób empiryczny poprzez pomiar tej cechy na odpowiedniej ilości powierzchni próbnych [Rutkowski i Wróblewska 1984, 1991]. Stosowanie w inwentaryzacji lasu metod stratyfikacji wymaga znajomości wielkości współczynników zmienności nie tylko w pojedynczych drzewostanach, ale również w obrębie utworzonych warstw, bloków drzewostanowych.

22

Na gruntach nieleśnych pododdziały wydziela się bez względu na wielkość ich powierzchni z wyjątkiem liniowych szczegółów sytuacji wewnętrznej o szerokości do 10 m włącznie.

Granice pododdziałów stanowiące grunty klasyfikowane użytki rolne nie podlegają pomiarowi podczas prac taksacyjnych , gdyż zostały już wykreślone na mapę przez służby geodezyjne. dla pododdziałów stanowiących grunty orne ,sady , łąki i pastwiska podaje się dodatkowo ich klasy jakości wraz z odpowiadającą im powierzchnią dodając do litery pododdziału cyfrę arabską np. a1 0,28ha klasa IIIa. Klasy jakości gruntów ustalają organa służby rolnej -taksator nie może ich zmienić .Nie może również zmienić kategorii ich użytkowania . Np. jeżeli na gruncie figurującym jako pastwisko rośnie drzewostan olchowy . Taki pododdział musi być nadal opisany jako pastwisko a rosnące na nim olchy jako zadrzewienie. We wskazówkach gospodarczych należy wnioskować o wystąpienie nadleśnictwa o zmianę kategorii użytkowania tego gruntu.

38.

1) do przebudowy powinny być w pierwszej kolejności przeznaczone drzewostany o składzie gatunkowym niezgodnym z GTD. Przy znacznej ilości takich drzewostanów zachodzi konieczność ustalenia wytycznych dotyczących najpilniejszych potrzeb z zakresu przebudowy, tak by na ich podstawie wykonawca projektu planu urządzenia lasu mógł sporządzić do akceptacji podczas II KTG „Wykaz drzewostanów zakwalifikowanych do przebudowy w najbliższym 10-leciu”
2) drzewostany uszkodzone w stopniu 3 (a w kolejności w stopniu 2) powinny być kwalifikowane do pilnej przebudowy, z wyjątkiem tych, które stanowią pożądane zbiorowiska zastępcze w skrajnych warunkach rozwoju lasu, w szczególności na glebach skażonych lub zdewastowanych;
3) drzewostany o niskich zadrzewieniach i miernej jakości technicznej, nazywane niegdyś drzewostanami źle produkującymi, powinny być kwalifi62 kowane do pilnej przebudowy wtedy, gdy zostaną spełnione priorytety,
o których mowa w pkt 1 i 2;
4) drzewostany zakwalifikowane do przebudowy w wykazie, o którym mowa w pkt 1 niniejszego paragrafu, zalicza się do gospodarstwa przebudowy, projektując w nich rozpoczęcie procesu odnowienia odpowiednimi rębniami (w zależności od typu siedliskowego lasu i pilności przebudowy). Okres przebudowy - ustalany indywidualnie dla drzewostanu (dla całego drzewostanu, a nie tylko dla jednej działki zrębowej) - z reguły nie powinien być dłuższy niż połowa wieku rębności gatunku panującego w przebudowywanym drzewostanie.

Zestaw 7

7. Wielkość jednostkowej powierzchni próbnej losowej w statystycznej inwentaryzacji zasobów drzewnych?

23. Podział gruntów leśnych na grupy użytkowe?

39 Metody określania zapasu i zasobności

7

Przyjmuje się następujące wielkości powierzchni próbnych w klasach i podklasach
wieku:
IIa - 0,005 ha (promień r = 3,99 m),
IIb - 0,01 ha (promień r = 5,64 m),
IIIa i IIIb - 0,02 ha (promień r = 7,98 m),
IVa i IVb - 0,03 ha (promień r = 9,77 m),
Va i Vb - 0,04 ha (promień r = 11,28 m),
VI i starsze oraz KO, KDO i BP - 0,05 ha (promień r = 12,62 m).

23

Wyróżnia się dziewięć grup urzytków gruntowych:

I.Lasy

1.grunty zalesione

2.grunty przejściowo nie zalesione

3.grunty związane z gospodarką leśną \

II.grunty nieleśne

4.grunty zadrzewione i zakrzewione

5.urzytki rolne

6.wody

7.terny komunikacyjne

8.tereny osiedlowe

9.Tereny różne

Pozostają jeszcze nieużytki .

39

Metody tradycyjne:
- metoda szacunkowa, mierzymy pierśnice kilku drzew (wysokość wg IUL), zaś miąższość drzewostanu szacowana jest przy wykorzystaniu tablic zasobności
- metoda powierzchni próbnej, mierzymy pierśnice części drzew (wysokość wg IUL), tj drzew na powierzchniach próbnych
- metoda pomiaru całego drzewostanu, mierzymy pierśnice wszystkich drzew danego drzewostanu (wysokość wg IUL)
Metoda matematyczno-statystyczna inwentaryzacji zasobów drzewnych - kolejność działań:
1) szacując - podczas sporządzania opisu taksacyjnego - miąższość na 1 ha (zasobność) w poszczególnych drzewostanach, łącznie dla drzewostanu i wg gatunków drzew, z wykorzystaniem powierzchni próbnych relaskopowych;
2) przeprowadzając inwentaryzację zasobów miąższości obrębu leśnego statystyczną metodą reprezentacyjną, z zastosowaniem warstw gatunkowo wiekowych oraz losowego rozdziału prób pomiarowych;
3) wyrównując miąższość oszacowaną w drzewostanach (z zastosowaniem równań regresji) do miąższości ustalonej dla klas i podklas wieku, w wyniku pomiaru miąższości - statystyczną metodą reprezentacyjną - w warstwach gatunkowo-wiekowych.
Zestaw 8

8. Rola i znaczenie stratyfikacji drzewostanów w inwentaryzacji lasu?

24. Omów kategorie gruntów leśnych zalesionych?

40. Opisz obowiązujące aktualnie zasady określania rozmiary użytkowania rębnego
8

Stratyfikacja to mająca szczególne zastosowanie w inwentaryzacji lasów różnowiekowych, metoda inwentaryzacji zasobów drzewnych obrębu, oparta o reguły statystyczno-matematyczne z wykorzystaniem kołowych powierzchni próbnych.
Polega na podziale urządzanego obrębu leśnego na wiele mniejszych jednostek, jednorodnych grup d-stanów w których zmienność miąższości jest możliwie jak najmniejsza, nazywanych warstwami lub blokami.
Pozwala to zwiększyć dokładność określania zasobów całego obrębu, a jednocześnie można tak wyznaczyć liczbę stanowisk próbnych, dla poszczególnych warstw, aby uzyskać dla każdej z nich potrzebną dokładność, która w tym systemie zależy zarówno od ilości i wielkości powierzchni próbnych, jak i od zmienności miąższości (oraz innych cech będących przedmiotem inwentaryzacji) na powierzchniach próbnych.
Za miarę zmienności przyjmuje się na ogół współczynnik zmienności

24

grunty leśne zalesione:
a) drzewostany, to jest:
- uprawy (w tym plantacyjne uprawy nasienne i rejestrowane uprawy pochodne) oraz młodniki o zadrzewieniu 0,5 i wyższym
- drzewostany II klasy wieku o zadrzewieniu 0,4 i wyższym,
- drzewostany III i starszych klas wieku o zadrzewieniu 0,3 i wyższym,
- drzewostany w klasie odnowienia i w klasie do odnowienia,
b) plantacje drzew, to jest:
- plantacje nasienne,
- plantacje leśnych gatunków drzew szybko rosnących;

40

1. Użytki rębne dzielą się na:
a) zaliczone na poczet przyjętego etatu (właściwe),
b) nie zaliczone na poczet przyjętego etatu.
4. W celu obliczenia etatu użytków rębnych zestawia się dla obrębu leśnego
powierzchniową i miąższościową tabelę klas wieku według gospodarstw i grup
gatunków panujących o tym samym wieku rębności, a także sporządza się
wykazy: drzewostanów zakwalifikowanych do przebudowy w najbliższym
10-leciu, drzewostanów w KO i drzewostanów w KDO
5. Etaty oblicza się jako etaty miąższościowe w m3 grubizny brutto. Dla gospodarstwa
zrębowego oblicza się również etaty powierzchniowe.
Wyróżniamy następujące rodzaje etatów:
Etat wg dojrzałości drzewostanów (etat ostatniej klasy wieku, etat dwóch ostatnich klas wieku)
Etat zrównania średniego wieku
Etat optymalny (środkowy z 3 powyższych etatów)
Etat z potrzeb hodowlanych
Etat z potrzeb ochronnych
Etat hodowlano-ochronny
Etat wg potrzeb przebudowy
Etat wg okresów uprzątnięcia

ZESTAW 9

9. Kryteria dojrzałości rębnej drzewostanów?

25 omów kategorie gruntów leśnych nie zalesionych?

41.Obecnie obowiązujące zasady ustalania użytkowania przedrębnego

9

Dojrzałość rębną określa się dla poszczególnych drzewostanów podczas taksacji

określa się z dokładnością do 10 lat z uwzględnieniem:

-rzeczywistego składu gatunkowego drzewostanu

-jakości drzewostanu

-stopnia uszkodzenia drzewostanu i zgodności składu gatunkowego z GTD

-przyjętych okresów :odnowienia ,uprzątnięcia lub przebudowy drzewostanów

-wytycznych w sprawie kryteriów i postępowania przy określaniu indywidualnego wieku dojrzałości do odnowienia drzewostanu.

Wiek dojrzałości rębnej zapisuje się w opisie taksacyjnym każdego drzewostanu.

25

Grunty leśne niezalesione
W produkcji ubocznej (plantacje choinek, krzewów i poletka łowieckie)
Do odnowienia (zręby - pozbawione drzewostanu w ciągu 2 lat, lub 5 w czasie klęsk żywiołowych, halizny - powyżej 2 lub 5 lat pozbawione drzewostanu oraz uprawy i młodniki do I kl.w. o zd niższym od 0,5, - płazowiny - porośnięte drzewami II kl.w. o zd do 0,3 włącznie, III kl.w. i starsze o zd do 0,2 włącznie)
Pozostałe powierzchnie niezalesione (przewidziane do naturalnej sukcesji, objęte szczególną ochroną, wylesienia na gruntach przewidzianych do wyłączenia z produkcji leśnej).

41

Użytkowanie przedrębne obejmuje dwa rodzaje cięć :pielęgnacyjne i przygodne

Użytki przedrębne wynikają z obecnych i przewidywanych na okres gospodarczy konkretnych potrzeb pielęgnacyjnych i zdrowotno-sanitarnych drzewostanów.

Obecnie przy opracowywaniu planów urządzania gospodarstwa leśnego stosunkowo dokładnie można określić etat powierzchniowy .Stanowi go suma powierzchni drzewostanów w których planowane jest pozyskiwanie użytków przedrębnych

I ma on charakter dyrektywny. Rozmiar miąższości tego użytkowania określa określa się natomiast jedynie jako wielkość oriętacyjną .

Zestaw 10

10. Wyjaśnij pojęcie lasu normalnego?

26.Co to są powierzchnie nie stanowiące wyłączeń - jak się je opisuje?

10

Teoria lasu normalnego -las musi posiadać następujące 4 cechy:
1. normalne ustosunkowanie powierzchni klas wieku
2. normalny przyrost miąższości
3. normalny zapas
4. normalny etat miąższościowy
Ad. 1 Kompleks leśny musi mieć wszystkie klasy wieku o równej powierzchni. Dla wieku rębności 100 lat wiek poszczególnych drzewostanów powinien wynosić od 1 do 99, i 100 = zrąb
Ad. 2 Przyrost ma normalny i niezakłócony przebieg o normalnym zadrzewieniu (1,0), bez drzew wadliwych i chorych, a siedlisko jest optymalne dla produkcji drzew. Dokonuje się on w ciągu 1 roku dla całego obrębu lub w 100 lat dla jednej działki drzewostanu podlegającej wyrębowi.
Ad. 3. Normalny zapas związany jest z normalnym przyrostem i normalnym rozłożeniem klas wieku, więc suma przyrostów miąższości co roku stanowi o normalnym zapasie. Wyróżniono zapas normalny jesienny - najwyższy i zapas normalny wiosenny - najniższy, po usunięciu starodrzewia zimą.
Ad. 4. Normalny etat miąższościowy - to planowana co roku do pozyskania miąższość starodrzewu dająca określone co roku dochody dla obrębu.
Dlaczego teoria?
• rozkład klas wieku nigdy nie jest normalny
• składy gatunkowe często są niezgodne z siedliskiem, lub są częściowo niezgodne
• zadrzewienie różne jest od 1.0
• drzewa chorują i działają na nie czynniki szkodotwórcze (wiatry, okiść itp.)
• relacje przyrostu rzeczywistego i normalnego są różne
• relacje między zapasem rzeczywistym a normalnym są różne
• sytuacja ekonomiczna podlega ciągłym zmianom.
Dzięki tej teorii możemy określać teoretyczne założenia pożądanego stanu lasu (lecz nieosiągalnego w rzeczywistości). Do dzisiaj las taki ma odwzorowanie w tablicach zasobności i przyrostu drzewostanów.

26

Na gruntach nieleśnych :
- liniowe szczegóły sytuacji wewnętrznej o szerokości do 10 m włącznie
Na gruntach leśnych:
- linowe szczegóły sytuacji wewnętrznej o szerokości ponad 2 m do 10 m włącznie ( rowy , Line , drogi)
- szczegóły liniowe o szerokości do 2 m
- szlaki zrywkowe nie zależnie od szerokości

ZESTAW 14

14 Omów typy i rodzaje podziału powierzchniowego

30. Omów pojęcia oraz zasady określania okresów ; odnowienia uprzątnięcia i przebudowy

14

Podział powierzchniowy w terenie równinnym
1.Naturalny - jako linie podziału powierzchniowego prawie wyłącznie wykorzystuje się naturalne istniejące rozgraniczenia (drogi, cieki, linie kolejowe, granice pomiędzy gruntami leśnymi i nieleśnymi). Tak utworzone oddziały mają kształty nieregularne i różną powierzchnię.
Zalety: maksymalne wykorzystanie powierzchni produkcyjnej;
Wady: utrudniona orientacja w terenie, utrudniona dostępność kompleksu leśnego, trudności w stosowaniu właściwych zabiegów gospodarczych.
2. Sztuczny powstaje przez nałożenie regularnej siatki przebiegu linii gospodarczych i oddziałowych. Linie ostępowe przebiegają zgodnie z kierunkiem panujących wiatrów, oddziałowe - prostopadle do nich. Oddziały mają kształt prostokątów o jednakowej powierzchni (z wyjątkiem oddziałów skrajnych).
Zalety: duża przejrzystość i łatwość orientacji, stwarza dobre warunki ochrony drzewostanów przed szkodliwymi wiatrami, ułatwione projektowanie i zakładanie działek zrębowych oraz wykonywanie czynności gospodarczych.
Wady: wyłączenie znacznej powierzchni z produkcji.
3. Kombinowany wykorzystuje zalety podziałów naturalnego i sztucznego. Linie ostępowe muszą przebiegać przez cały kompleks leśny zgodnie z kierunkiem panujących wiatrów, a ich zadaniem musi być zapewnienie możliwości wytworzenia ścian ochronnych. W przebiegu linii oddziałowych mogą być większe odchylenia, wykorzystuje się naturalne rozgraniczenia istniejące w terenie.
4. Sztuczny w modyfikacji Denzina Przebieg linii gospodarczych z północnego wschodu na południowy zachód. Linie oddziałowe prostopadłe do nich. Łączy względy ochronne (przed wywalającymi wiatrami z zachodu) oraz hodowlane (zabezpieczenie odnowień na zrębach przed nadmierną insolacją).

30

Okres odnowienia - przewidywany czas od zainicjowania odnowienia drzewostanu do cięcia uprzątającego. Określa się go dla drzewostanów ujętych w planie urządzania lasu (we wskazaniach gospodarczych opisu taksacyjnego) do cięć rębnych rębniami złożonymi, a które nie są zaliczone do KO, KDO lub do przebudowy. Ores odnowienia przyjęty dla projektowanej rębni podaje się w zaokrągleniu do 5 lat.
Okres przebudowy - oznaczający przewidywany okres od zainicjowania odnowienia do cięcia uprzątającego, określa się dla drzewostanów ujętych w gospodarstwie przebudowy. Okres przebudowy podaje się dla całego drzewostanu, w zaokrągleniu do 5 lat (okres przebudowy drzewostanu z reguły nie powinien być dłuższy niż połowa wieku rębności gatunku panującego).
Okres uprzątnięcia - oznaczający przewidywany okres od początku obowiązywania planu urządzenia lasu do cięcia uprzątającego, dotyczy wyłącznie drzewostanów zaliczonych do klasy odnowienia lub do klasy do odnowienia. Okres uprzątnięcia podaje się w zaokrągleniu do 5 lat (okres uprzątnięcia drzewostanu z reguły nie powinien być dłuższy od okresu odnowienia, przyjętego dla zastosowanej rębni).

Zestaw 15

15 Omów funkcje podziału powierzchniowego

31 Omów obowiązujący aktualnie sposób zestawienia i opisywnia zadań z zakresu hodowli lasu .

15

Podział taki pełni wiele funkcji np. ułatwia orientację, planowanie i wykonanie prac gospodarczych w lesie, zapewnia łatwiejszą kontrolę i lokalizację poszczególnych czynności, zwiększa bezpieczeństwo pracy oraz bezpieczeństwo p.poż, chroni drzewostan przed działaniem wywalających wiatrów, ułatwia udostępnienie np. dla zrywki i składowania surowca drzewnego pozwala na sprawne przeprowadzanie akcji ratowniczych np. zwalczanie nagłych zagrożeń (gradacji, pożarów).

31

W celu ustalenia zadań z zakresu hodowli lasu sporządza się wykaz przewidywanych w najbliższym 10-leciu prac zalesieniowych ,odnowieniowych ,pielęgnacyjnych i melioracyjnych. zadania te zestawia się dla obrębu na podstawie wykazu cieć użytków rębnych

Wykaz powierzchni które powinny być objęte zgodnie z obowiązującymi „zasadami hodowli lasu” odpowiednimi zabiegami hodowlanymi sporządza się w kolejności oddziałów i pododdziałów bez uwzględniania grup lasów i gospodarstw. Dla każdego pododdziału podaje się siedliskowy typ lasu, GTD ,strefę zagrożenia oraz rzeczywista powierzchnie projektowanego zabiegu.

Zestawiony wykaz zadań z zakresu hodowli lasu powinien by podsumowany kategoriami zabiegów. W stosunku do wykazanej ogólnej powierzchni odnowień i zalesień otwartych planowanych w 10-leciu przewiduje się powierzchnie zredukowane poprawek i uzupełnień . Powierzchnie tą podaje się na końcu planu w wielkości wynikającej z oceny udatności uprawy za okres trzech ostatnich lat

Wynikająca z podsumowania planu powierzchnia nieleśna przeznaczona w najbliższym 10-leciu do zalesienia powinna być zgodna z odpowiednią wielkością wykazaną w rejestrze powierzchniowym. Suma powierzchni przewidywanych do odnowienia po rębniach powinna być zgodna natomiast z powierzchnią do odnowienia znajdującą się w wykazie cięć użytków rębnych właściwych. Dla obrębu sporządza się jedno końcowe zestawienie według siedliskowych typów lasu bez podziału na gospodarstwa. Powierzchnie nie odnowione i nie zalesione zaprojektowane do odnowienia i zalesienia nanosi się na mapę przeglądową ciec , powstaje „mapa przeglądowa cięć i powierzchni zalesianych”

ZESTAW 16

16. Wymień i opisz prace (TYPY CZYNNOŚCI)wykonywane w ramach okresowej inwentaryzacji lasu.

32. Omów obowiązujący sposób oceny stopnia uszkodzenia drzewostanów oraz jego rolę i znaczenie w okresowym urządzaniu lasu

48. Elementy kartograficzne potrzebne do inwentaryzacji.

16

-prace przygotowawcze

-taksacja lasu, czyli wykonanie opisu taksacyjnego wraz ze wstępnym oszacowaniem miąższości drzewostanów i określeniem zadań gospodarczych

-inwentaryzacja zasobów drzewnych dla obrębu leśnego wraz z rozdziałem miąższości do klas wieku i poszczególnych drzewostanów

-sporządzenie map obrazujących wyniki inwentaryzacji lasu

-sporządzenie zestawień zbiorczych danych inwentaryzacji, oraz zebranie danych uzupełniających do planu urządzania lasu

-sporządzenie opisu ogólnego nadleśnicta w części dotyczącej spraw związanych z inwentaryzacja lasu i jej wynikami

32

Stopień uszkodzenia ocenia się szacunkowo podczas taksacji, indywidualnie dla każdego drzewostanu, od 21 lat wzwyż, według następującego podziału:
0 - do 10% uszkodzeń,
1 - 11-25 % uszkodzeń,
2 - 26-60% uszkodzeń,
3 - powyżej 60% uszkodzeń.
Określenie stopnia uszkodzenia drzewostanu pozwala na podejmowanie racjonalnych decyzji w sprawie jego przebudowy, zaś suma drzewostanów trwale uszkodzonych (w tym drugi i trzeci stopień uszkodzenia z powodu imisji przemysłowych) pozwala zobrazować skalę uszkodzenia lasu w danym nadleśnictwie. Szacując uszkodzenie drzewostanu, taksator ocenia stan ulistnienia drzew (do trwałych uszkodzeń zalicza się objawy defoliacji, deformacji oraz chorobliwe przebarwienia), stan pędów wierzchołkowych i pędów bocznych (do trwałych uszkodzeń zalicza się odpowiednio ich zanik lub deformację), a także stan pni i korzeni, biorąc pod uwagę widoczne objawy działalności grzybów lub owadów oraz istotne uszkodzenia mechaniczne
Drzewostany o 3 stopniu uszkodzenia powinny być ujęte w PUL do przebudowy.

48

Wszelkie zjawiska oraz cechy zjawisk mogą być przedstawione na mapie w różnorodny sposób. Kartografowie dobierają takie metody, aby mapa jak najlepiej obrazowała przedstawiane zjawisko. Należą do nich:

- jakościowe metody prezentacji kartograficznych - polegają na pokazaniu danego zjawiska.
* metodę sygnaturową - polega ona na przedstawianiu zjawisk występujących na małych, rozproszonych obszarach (np. złóż surowców mineralnych, obiektów turystycznych itp.) za pomocą umownych znaków kartograficznych zwanych sygnaturami. Istnieje wiele rodzajów sygnatur, a każdy z nich służy innemu celowi i znajduje zastosowanie w różnego rodzaju mapach. Wyróżnia się:
o sygnatury punktowe, a wśród nich:
o sygnatury geometryczne - mają kształt figur geometrycznych, dokładnie pokazują położenie obiektu.
o sygnatury symboliczne - są rozwinięciem sygnatur geometrycznych, posiadają pewne cechy mające kojarzyć się z danym zjawiskiem bądź przedmiotem terenowym.
o sygnatury obrazkowe - nawiązują kształtem do zewnętrznego wyglądu prezentowanego obiektu. Są stosowane na mapach, gdzie nie jest wymagane dokładne umiejscowienie obiektu.
o sygnatury literowe - mają postać liter znajdujących się w miejscu występowania danego zjawiska lub obiektu na mapie. Mogą być wpisane w figurę geometryczną lub symboliczną.
o sygnatury liniowe - również można wydzielić spośród nich postacie geometryczne, symboliczne i obrazkowe, jednak ma to inny charakter, niż w przypadku sygnatur punktowych. Najistotniejszą cechą sygnatur liniowych jest ich położenie i przebieg, a odróżniają się od siebie kolorem, grubością, jasnością i deseniem. Stosuje się je do przedstawiania zjawisk mających przebieg liniowy, jak rzeki, drogi itp.
* metoda zasięgów - polega na oznaczeniu na mapie zasięgu występowania danego zjawiska. Stosuje się w niej elementy liniowe, punktowe i powierzchniowe, które są odczytywane w odniesieniu do powierzchni. Wyróżnia się:
o zasięg liniowy - za pomocą linii wydziela się określone obszary. Różnicuje się je za pomocą desenia lub koloru.
o zasięg sygnaturowy - polega na wprowadzaniu wewnątrz zasięgu liniowego odpowiedniej sygnatury oznaczającej zjawisko występujące na wyznaczonym obszarze.
o zasięg plamowy - jest on przedstawiony za pomocą plamy, czyli obrysowanego linią obszaru wypełnionego kolorem lub deseniem.
o zasięg opisowy - określa w przybliżeniu występowanie danego zjawiska za pomocą napisu. Różnicuje się go za pomocą stosowania różnych krojów i wielkości pisma.
* metoda powierzchniowa (chorochromatyczna) - jest rozwinięciem metody zasięgów i jednocześnie jej modyfikacją. Polega na tym, że cały obszar mapy jest podzielony na mniejsze obszary (regiony), różne pod względem jakościowym, tworzące mozaikę. Nie ma tu obszarów zachodzących na siebie (w metodzie zasięgów jest to możliwe). Powierzchnie wydzielonych obszarów wyróżnia się za pomocą znaków powierzchniowych, takich jak: kolor, opis, deseń.
- ilościowe metody prezentacji kartograficznych - polegają na przedstawieniu wielkości lub natężenia danego zjawiska..

Metody ilościowe polegają na przedstawianiu wartości liczbowych zjawisk w danym miejscu na mapie. Wśród nich wyróżnia się:

* kartodiagram - jest to zbór diagramów lub wykresów przedstawiających wielkość danego zjawiska umieszczonych na mapie w miejscu jego występowania. Diagramy mają postać rysunków przedstawiających zależności między danymi, zwłaszcza liczbowymi. Są najczęściej figurami geometrycznymi o łatwo mierzalnych parametrach, których wielkość (wysokość, powierzchnia lub objętość) przedstawia wartość zjawiska. W zależności od rodzaju obiektu do jakiego się odnoszą, wyróżnia się kartodiagramy: punktowe (np. w odniesieniu do miasta) i obszarowe (np. w odniesieniu do jednostki administracyjnej). Kartodiagramy dzieli się ponadto na:
o proste - przedstawiające jedną wartość danego zjawiska.
o sumaryczne - przedstawiające sumę kilku wartości.
o strukturalne - przedstawiające strukturę danego zjawiska (ukazują procentowy udział poszczególnych wartości).
* kartogram - polega na przedstawieniu intensywności danego zjawiska na określonej powierzchni, za pomocą pokrycia jej odpowiednio dobranym deseniem lub barwą (np. przedstawienie gęstości zaludnienia określonego obszaru).
* metoda kropkowa - polega na pokryciu mapy znakami punktowymi (kropkami), z których każdy przedstawia określoną wartość liczbową (tzn. ma określoną wagę), np. 1 punkt oznacza 100 000 mieszkańców.
* metoda izolinii (izarytmiczna) - polega na prowadzeniu na mapie linii łączących jednakowe wartości liczbowe przedstawiające natężenie danego zjawiska. Metodę tę stosuje się jedynie do zjawisk występujących w sposób ciągły na całym badanym obszarze, charakteryzujących się przestrzenną zmiennością natężenia (np. hipsometria, temperatury itp.). Wyróżnia się kilka rodzajów izolinii, np. izotermy (linie na mapach klimatycznych łączące punkty o takiej samej temperaturze), izohipsy (in. poziomice, linie na mapach topograficznych lub fizycznych łączące punkty o takiej samej wysokości bezwzględnej lub względnej terenu), izohiety (linie na mapach klimatycznych linie łączące punkty o jednakowej ilości opadów), izobaty (linie łączące punktu o takiej samej głębokości zbiorników wodnych) itp.

Dane w ilościowych metodach prezentacji kartograficznych mogą być przedstawione w sposób bezwzględny, tzn. bezpośrednio przedstawiające liczby określające zjawisko lub w sposób względny (relatywny), poprzez posłużenie się wskaźnikami procentowymi. Dla przykładu : kartogram to po prostu metoda stosowana na naszych drzewostanów, gdzie kolorowi i jego intensywności odpowiada gatunek pan. i wiek (uproszczenie) drzewostanu.

ZESTAW 11

11.Właściwości (swoiste cechy) gospodarstwa lesnego?

27.Ocena zgodności składu gatunkowego drzewostanów - omów metodykę oceny?

43. Znaczenie i rola gospodarstw.

11

Typowym przykładem gospodarstwa leśnego jest nadleśnictwo, jego właściwości są szczególne, możemy wyróżnić następujące cechy :
- wielkoobszarowość
- przestrzenne rozmieszczenie lasów
- długi cykl produkcji surowca drzewnego
- długookresowe planowanie gospodarcze
- złożoność procesu produkcji drewna
- produkcja drewna - produkcja przyrodnicza
- brak możliwości zmiany profilu produkcji drewna
- wielofunkcyjny charakter lasu
- złożoność budowy lasu jako gospodarstwa

27

Zgodność składu gatunkowego uprawy ze składem pożądanym scharmonizowanym z siedliskiem , określa się wg następujacej skali

1-skład zgodny z siedliskiem -je śli gatunek głowny jest anujący a jego udział (przy jednym gatunku głownym ) lub suma udziałów gatunków glównych nie różni się więcej niż o 20% od przewidzianego w składzie gatunkowym odnowienia

2-skład częściowo zgodny -jeśli suma udziałów gatunków głównych różni się o 21 -50% od przewidywanego

3-sklad niezgodny z siedliskiem -jeśli suma udziału gatunków różni się więcej niż 50% od przewidywanego składu gatunkowego

Uprawy plantacyjne drzew leśnych szybko rosnących traktuje się jako zgodne z siedliskiem

Plantacje topolowe kwalifikuje się jako zgodne z siedliskiem jeśli odmiana topoli odpowiada warunkom glebowym ,w przeciwnym razie traktuje się jako częściowo zgodny.

43

Las jako system gospodarczy jeszcze kilkadziesiąt lat temu był głównie źródłem uzyskiwania trwałych i dużych korzyści materialnych i finansowych. obecnie oczekiwania społeczne dotyczą zaspokojenia przez las również innych potrzeb. skierowane są w dużej mierze na pozaprodukcyjne funkcje lasu.
Nowe zasady gospodarowania wiążą się z pojęciem trwale zrównoważonej gospodarki leśnej, powszechnej ochrony lasów, trwałości utrzymania lasów, ciągłości i zrównoważonego wykorzystywania wszystkich funkcji lasów oraz powiększania zasobów leśnych.
Obecnie gospodarstwo leśne realizuje następujące cele:
- zachowanie lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę glebę, warunki życia i zdrowia człowieka oraz na równowagę przyrodniczą.
- ochrona lasów i ekosystemów leśnych będących naturalnymi fragmentami rodzimej przyrody lub lasów szczególnie cennych ze względu na:
a) zachowanie różnorodności biologicznej i leśnych zasobów genetycznych
b) walory krajobrazowe
c) potrzeby nauki,
- ochrona gleb i terenów szczególnie narażonych na zanieczyszczenie lub uszkodzenie oraz o specjalnym znaczeniu społecznym,
- ochrona wód powierzchniowych i głębinowych, retencji zlewni, w szczególności na obszarach wododziałów i na obszarach zasilania zbiorników wód podziemnych,
- produkcja oparta na racjonalnej gospodarce - drewno oraz surowce i produkt ubocznego użytkowania lasu.
Przyjęto ,że dla realizacji powyższych celów w prowadzeniu gospodarki leśnej należy stosować zasady:
-powszechnej ochrony lasów,
-trwałości utrzymania lasów,
-ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów,
-powiększania zasobów leśnych.

Zestaw 12.

12. Rodzaje (modele) gospodarstwa leśnego - ujęcie historyczne?

28. Zasady i podstawy określania jakości technicznej drzewostanów dla potrzeb okresowego urządzania lasu?

12

Model eksploatacyjny - eksploatacja lasów pierwotnych rozpoczęła się wraz z powstawaniem w nich osad ludzkich. Najczęściej pobierane były użytki w stanie gotowym - zbiór produktów pochodzenia roślinnego, potem zwierzęcego i następnie wycinanie drzew użytkowych w sposób plądrowniczy. Działalność człowieka ograniczała się tylko na użytkowaniu nie związanym z odnawianiem i rozwojem młodego pokolenia. Ten rodzaj gospodarki dotrwał niestety do dnia dzisiejszego powodując wylesienia i niszczenie ekosystemów leśnych dla doraźnych korzyści materialnych. Stosowano dwie formy:
- przerębowo - plądrownicza, zaspokajającą potrzeby gospodarstwa wiejskiego
- zrębową, mającą związek z przemysłem drzewnym, często z rozwojem osad leśno-przemysłowych
Model surowcowy - celem surowcowego modelu gospodarstwa leśnego jest wyprodukowanie w możliwie krótkim czasie jak największej ilości wartościowego surowca drzewnego o charakterze produkcji towarowej. Popyt na drewno stał się inspiracją do poszukiwań coraz to bardziej efektywnych metod uprawy lasu. Dla tego modelu najbardziej opłacalnymi stało się uprawianie drzewostanów jednogatunkowych i jednowiekowych, głównie so, św, bk,db. Tworzono nazwy pochodzące od gatunku (gosp sosnowe itp.). Drugie pokolenie monokultur stanowiących sztucznie wytworzone ekosystemy szybko dało znać o sobie obniżeniem naturalnej odporności lasu, naruszeniem trwałych i elastycznych powiązań ekologicznych lasu naturalnego. Wystąpiły gradacje szkodliwych owadów i degradacja siedlisk. Skutki tego modelu odczuwamy do dziś.
Trwale zrównoważony wielofunkcyjny model gospodarstwa leśnego - leśnictwu wyznaczono priorytet funkcji środowiskotwórczych i ochronnych nad produkcyjnymi, uznając znaczenie lasów jako podstawowego składnika środowiska naturalnego, wymagającego szczególnej troski oraz wskazując na ekosystem leśny jako przedmiot gospodarki leśnej. Podstawowe założenia to:
- stałe powiększanie zasobów leśnych
- zachowanie zdrowotności i żywotności ekosystemów leśnych
- utrzymywanie rozwoju produkcyjnej funkcji lasu
- zachowanie i wzmaganie ochronnych funkcji lasu
- zachowanie i wzmaganie biologicznej różnorodności
- utrzymywanie i wzmaganie społeczno-ekonomicznych funkcji lasu

28.

Jakość techniczną drzew i drzewostanów określa się wskaźnikami od 1 do 4 odrębnie dla grup rodzajowych gatunków iglastych i liściastych w starszych drzewostanach od wieku niższego o 10 lat określonego dla gatunku panującego jako wiek rębności oraz dla drzewostanów zaliczonych do KO, KDO, BP i przebudowy, także dla pojedynczych drzew zaliczonych do przestojów nasienników, przedrostów lub występujących na płazowinach według następujących kryteriów:
Jakość drzewostanu podaje się zazwyczaj w skali czterostopniowej cyframi arabskimi :
• jakość 1 - odpowiada drzewostanowi dostosowanemu do siedliska, o normalnej dynamice rozwojowej, o zdrowych, prostych i gonnych, dobrze oczyszczonych strzałach, z którego spodziewamy się osiągnąć wysoki procent najbardziej wartościowych sortymentów, jak materiał okleinowy, rezonansowy, tartaczny I klasy, słupy telefoniczne itp.;

• jakość 2 - odpowiada drzewostanowi na ogół dostosowanemu do siedliska, o dość dobrej dynamice rozwojowej, o zdrowych, prostych dość gonnych strzałach, dość dobrze oczyszczonych, z którego spodziewamy się osiągnąć dobry materiał tartaczny;
• jakość 3 - odpowiada drzewostanowi na ogół zdrowemu i dostosowanemu do siedliska, o miernej dynamice rozwojowej, o strzałach i koronach częściowo wadliwych, niezbyt prostych, nieco zbieżystych i sękatych, przeważnie słabo oczyszczonych, z którego spodziewamy się osiągnąć materiał tartaczny gorszej jakości, budulec, kopalniaki oraz materiał stosowy;
• jakość 4 - odpowiada drzewostanowi niezbyt zdrowemu lub nie dostosowanemu do siedliska, o złej dynamice rozwojowej, o strzałach i koronach wadliwych, krzywych, sękatych, źle oczyszczonych, zbieżystych, uszkodzonych przez grzyby pasożytnicze lub karłowatych, z którego można pozyskać tylko gorsze sortymenty użytkowe i opał.

Zestaw 13.

13. Kolej rębu - wyjaśnij pojęcie; omów role i znaczenie?

29. Zasady i podstawy określania jakości hodowlanej drzewostanów dla potrzeb okresowego urządzania lasu?

45.Program ochrony przyrody dla nadleśnictw

13

Kolej rębu - jest podstawą regulowania równomierności dochodów , kolej rębu (kolej rębności) - okres, w ciągu którego wszystkie drzewa lub drzewostany określonej jednostki gospodarczej w miarę osiągania dojrzałości rębnej podlegają kolejno jednorazowemu użytkowaniu i odnowieniu;
Kolej rębności - okres, w ciągu którego wszystkie drzewa lub drzewostany określonej jednostki gospodarczej w miarę osiągania dojrzałości rębnej podlegają kolejno jednorazowemu użytkowaniu i odnowieniu;
Kolej rębu. Jednolity okres produkcji dla grupy drzewostanów, tworzących gospodarstwo, okres wzrostu drzewostanu od założenia do osiągnięcia dojrzałości

29

Jakość hodowlaną określamy jako :
- jakość hodowlaną upraw na podstawie stopnia pokrycia powierzchni przez uprawę wyrażonego w procentach
1 - powyżej 90%
2 - 71- 90%
3 - 51 -70%
4 - poniżej 50%, kwalifikuje to uprawę jako przepadłą i zalicza do halizn
Oraz na podstawie przydatności hodowlanej (cechy zdrowotne, dostosowanie do siedliska, forma zmieszania, inne wady)
1 - uprawy założone prawidłowo, zdrowe, skład gatunkowy dostosowany do siedliska, wady do 10%
2 - wady do 20%
3 - wady do 30%
4 - wady powyżej 30%
Uzyskujemy dwucyfrowy symbol klasyfikacyjny oznaczający:
11,12 - uprawy bdb
13,21,22 - uprawy db
23,31,32,33,14,24,34 - uprawy zadowalające
41,42,43,44 - uprawy przepadłe (halizny)
-oraz jako jakość hodowlaną młodników i młodszych drzewostanów:
Określamy ją na podstawie cech zdrowotności - uszkodzenia strzał i koron, występowanie grzybów i zjawiska obumierania drzew
1 - wady do 10%
2 - wady 11-30%
3 - wady 31-50%
4 - wady ponad 50%
Oraz na podstawie cech wzrostu i rozwoju - dostosowanie składu gatunkowego do siedliska, stopień oczyszczenia strzał, rozwój i pokrój koron
1 - bdb
2 - db
3 -dst
4- zły

45

To kompleksowy opis przyrody w nadleśnictwie, zawierający charakterystykę nadleśnictwa pod kątem przyrodniczym i społecznym. Np. strukturę użytkowania gruntów wg gmin, wielkość i rozmieszczenie kompleksów leśnych.
Zawiera opisy wszystkich form ochrony przyrody oraz projektowanych form, wykazy i wymiary drzew pomnikowych, pomniki przyrody nieożywionej, listy występujących gatunków chronionych zwierząt, roślin, porostów i grzybów. Wskazuje na zadania z ochrony przyrody, sposoby realizacji tych zadań oraz zawiera mapę walorów przyrodniczo-kulturowych.
Opisuje on kierunki, metody i sposoby ochrony przyrody oraz jej zagrożenia.
Występowanie gatunków chronionych podawane jest w skali:
- gat sporadyczny - 1-10 stanowisk
- gat rzadki - 11-50 stanowisk
- gat częsty - 51-100 stanowisk
- gat pospolity - pow 100 stanowisk
Stopień zagrożenia podawany jest w skali:
- gat silnie zagrożony 1-10 stanowisk z tendencją zmniejszającą
- zagrożony 11-50 stanowisk z tendencją zmniejszająca
- niezagrożony pow 50 stanowisk stabilna
- ekspansywny rozprzestrzenia się ( z zaznaczeniem czy pochodzenia miejscowego czy obcy)
Waloryzacja wartości przyrodniczych drzewostanów:
- jakie bogactwo gatunków posiadają drzewostany (z podziałem na wiek 1-40, 41-80, 81 i starsze)
- jaką mają budowę
- jakiego są pochodzenia
Ekologiczna ocena stanu lasu
- ocena zgodności STL z drzewostanem
- forma aktualnego stanu siedliska (8 form)
- forma degradacji lasu
a) pinetyzacja (borowacenie) siedlisko zniekształca So i Św
słaba gdy na siedlisku borów miesz pon 80%
lasów miesz 50-80%
lasów 10-30%
średnia lasów miesz pow 80%
lasów 30-60%
silna lasów pow 60%
b) monotypizacja - ujednolicenie gatunkowe i/lub wiekowe dla drzewostanów pow 200ha
gr 1 d-y So i Św
gr 2 pozostałe gat.
Monotypizcja częściowa - udział d-ów jedno gat i jednej klasy wieku 50-80%
- udział jednej klasy wieku d-ów różnych gat pow 80%
Monotypizacja pełna - udział d-ów 1 gat i 1 kl w. pow 80%
c) neofityzacja - udział w składzie gatunkowym (d-u, podrostu, podszytu) gatunków obcych nie mniej niż 10%
Zagrożenia - wymienia aktualne zagrożenia dla lasu i jego bogactwa podając: stan zdrowotny, lokalizację i wpływ zakładów przemysłowych, plan inwestycji, zapisy planu zagospodarowania przestrzennego gminy, gospodarkę wodną, erozję, osuwiska, zabezpieczenia przed szkodami.
Plan działań - zestawienie prac objętych programem ochrony przyrody (wskazówki do hodowli lasu, ochrony lasu, użytkowania, wykaz prac zakazanych)
Edukacja - kierunki edukacji, programy edukacyjne, wyposażenie sal i przygotowanie techniczne n-ctwa, lokalizacja ścieżek dydaktycznych, klas leśnych itp. Współpraca z organizacjami pozarządowymi (LOP, KP, KP Salamandra, KP Bocian, OTOP, KOO i inne)

---