SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ

TEMAT: ROZKŁADY PRZESTRZENNE

W liczeniu liczebności populacji danego gatunku na danym obszarze pomocne są cztery metody statystyczne: ręcznego liczenia, kartowania, znakowania i następczych wyłowów. Każda z nich ma swoje wady i zalety oraz specyfikę badań.

1. metoda ręcznego liczenia

• specyfika: jedynie duże zwierzęta, najlepiej żyjące na obszarach bezdrzewnych

• sposób przeprowadzenia: w czasie lotu samolotem/balonem/helikopterem (urządzenie latające nie wywołujące nadmiernego hałasu) badacz liczy dostrzeżone osobniki w określonym wcześniej pasie widoczności (np. 1 km). Po przelocie nad danym obszarem zawraca i zajmuje kolejny pas.

Dokładność pomiaru można zwiększyć nakładając na siebie kolejne pasy. Pas badacza 1 i 3 jest dodatkowo weryfikowany przez badacza 2.

• dokładność: średnia

• pracochłonność: duża

2. metoda kartowania

• specyfika: dla gatunków terytorialnych, liczenie w okresie rozrodczym, dla obszarów między 10 i 40 ha terenu

• sposób przeprowadzenia: badacz dzieli badany obszar na równe kwadraty i losuje z tablic losowych kwadraty, które bada bezpośrednio (np. u ptaków śpiewających liczy usłyszane samce i nanosi na kwadrat, u ssaków może nanosić terytorium na podstawie znaczników zapachowych).

	Tak wygląda pojedynczy kwadrat. Gdy terytorium „wystaje” poza kwadrat należy go liczyć jako połowę (1). Natomiast należy uważać w czasie liczenia na tzw spotkania równoległe, gdzie danego osobnika słychać na dwóch terytoriach (2). Trzeba też pamiętać, że rewir żerowiskowy jest większy albo równy terytorium bronionemu i nie on jest celem badania.
	Na przykładowym rysunku wylosowano z tablicy liczb losowych liczby: 34, 37, 52, 11 (znajduje się poza terenem występowania gatunku, więc jest pominięta), 74, 55, 77.

• Dokładność:

S - odchylenie standardowe N - minimalna ilość zbadanych par Z - liczba jednostek standardowych Δ - dokładność

3. metoda znakowania (Lincolna/Petersona)

• specyfika: gatunki dające się znakować

• sposób przeprowadzenia: pierwszego dnia badacz łapie i znakuje jak największą liczbę osobników. Kolejnego dnia o tej samej porze (i przy odrobinie szczęścia przy tych samych warunkach np. pogodowych) i na tym samym stanowisku badacz łapie osobniki znakowane i nieoznakowane.

• Dokładność:

	Wzór teoretyczny N - liczebność populacji n - osobniki nieoznakowane z 2 dnia M - osobniki oznakowane z 1 dnia m - osobniki oznakowane z 2 dnia (min 7)
	Wzór nieobciążony
	Błąd dla zliczenia

Przykład:

Pierwszego dnia oznakowano 100 osobników (M).

Drugiego dnia złowiono 52 osobniki nieoznakowane (n)

i 25 oznakowanych (m)

(100+1) (52+1) 101 x 53

N = ------------------------ -1 = ------------- -1 = 204,88

(25+1) 26




(100+1) (52+1) (100-25) (52-25) 101 x 53 x 75 x 27

6_n² = -------------------------------------------- = -------------------------- = 24,37

(25+1)² (25+2) 676 x 27

przedział liczebności = +/- (6_n x 1,96)

przedział liczebności przy prawdopodobieństwie 95% w rozkładzie normalnym:

180 - 229

to znaczy, że badacz z 95% prawdopodobieństwem może stwierdzić po badaniu, że na danym terenie jest od 180 do 229 osobników

4. metoda następczych wyłowów

• specyfika: gatunki dające się odławiać, teren musi być ogrodzony, aby uniemożliwić migracje

• sposób przeprowadzenia: przez z góry określone przedziały czasowe (np. 1 dzień) odławia się osobniki danego gatunku zmniejszając całkowitą ich liczbę na badanym terenie. Wyniki nanosi się na wykres i obliczając miejsce zerowe badacz otrzymuje przybliżoną ilość osobników w populacji.

• Dokładność:

	Na skali pionowej zaznaczono ilość osobników wyłowionych w kolejnych wyłowach, na poziomej ilość osobników skumulowanych. Uzyskane punkty połączono uzyskując funkcję (linia regresu). Na szaro zaznaczono przedział prawdopodobieństwa. Przeciągając (lub obliczając) przerywana linię do osi X na poziomie 0 (miejsce zerowe) można uzyskać ilość osobników w populacji.
Σ (x - ĩ) (y - ỹ) 6 yx = ---------------------- Σ (x - ĩ) ^2	Błąd dla zliczenia Ĩ - średnia wartość x

eld

1

---