KINO AMERYKAŃSKIE LAT 30

KINO AMERYKAŃSKIE LAT 30:

• Rozwinął się film gangsterski (H. Hawks, M. Le Roy), nawiązujący do ery prohibicji i narastającej fali przestępstw

• Na ekranach święciły triumfy nowe indywidualności aktorskie (m.in. M. Dietrich, G. Garbo ,H. Bogart)

• Styl zerowy

• Star system

• Studio system

• Kino gatunków

• Zaczęło się od wielkiego kryzysu z którego Ameryka zaczęła się podnosić ok. 1932

• Silny wpływ środowisk katolickich

• Kodeks Haysa

• Nowy Ład Roosevelta

• Tematyka gangsterska

• Filmy początku lat 30- propaganda- piętno amerykańskiego sukcesu

• Lata 30. były okresem wielkiego rozwoju i sukcesów filmu rysunkowego-W. Disney

• Przełom lat 30. i 40. obfitował w tzw. czarny film kryminalny (m.in. J. Huston, B. Wilder, J. Dassin, M. Ray) i  western (W.A. Wellman, Ford, Wyler);

• Wielkiego przełomu w narracji filmowej dokonał Orson Welles (Obywatel Kane 1941)

NOWY ŁAD:

• Pod koniec 1932 roku- sytuacja koncernów filmowych była katastrofalna- Universal zawiesił wszystkie kontrakty z pracownikami a Fox przestał wypłacać pensje.

• 4 marca 1933- Roosevelt został prezydentem USA.

• 13 marca 1933-Zostają zamknięte wszystkie studia. Zamknięto ok. 5000 kin Najgorzej Paramount i WB. Najlepiej MGM

• 13 czerwca 1933- ustawa o uzdrowieniu przemysłu- N.I.R.A. lub N.R.A.- New Deal- Nowy Ład Roosevelta

• Po chwilowym przestoju Hollywood ruszyło ponownie- na zasadach oszczędnościowych- cięcia wynagrodzeń do 50%.

• Elementy polityki Roosevelta w filmie:

• Powszechny ład

• Oszczędność, cięcia budżetowe- uderzenie w Star System

KODEKS HAYSA I JEGO KONSEKWENCJE:

• Hollywood, żeby uniknąć cenzury politycznej, postanowiło na siebie nałożyć autocenzurę, której reguły stworzył W. H. Hays

• Kodeks Produkcyjny- zbiór przepisów dotyczących zasad realizacji scen o drastycznym wydźwięku moralnym, np. scen miłosnych, opracowany w Hollywood pod kierunkiem W.H. Haysa.

• Kodeks formułował ogólne reguły dobrego smaku i szczegółowo określał normy pokazywania w amerykańskich filmach sytuacji nieobojętnych obyczajowo

• Podstawowa zasada głosiła, że „sympatia widzów nigdy nie powinna być po stronie zbrodni, zła i grzechu

• Nie był formą cenzury (nie został narzucony przez państwo) Stanowił wewnętrzną cenzurę wprowadzoną przez amerykańskich producentów filmowych, którzy zbiegali o widzów

• Obowiązywał od 1934 do 1966.

• Na ekranie nie wolno było prezentować:

• Zemsty jako narzędzia wymierzania sprawiedliwości

• Przestępstwa jeśli mogło stać się przedmiotem naśladownictwa

• Nielegalnego handlu narkotykami

• Nagości i nadmiernego negliżu

• Atrakcyjnego przedstawiania cudzołóstwa

• Pocałunków dłuższych niż 1,5 sekundy

• Wzmianek o ciąży

• Zdrada małżeńska nie może być uzasadniona i atrakcyjna.

• Namiętnych i lubieżnych pocałunków czy uścisków

• Scen uwiedzenia i gwałtu

• Scen ukazujących lub sugerujących perwersyjne zachowania seksualne oraz stosunki erotyczne między przedstawicielami różnych ras

• Kapłanów wszelkich wyznań jako postaci negatywnych lub komicznych

• W niektórych filmach dzieci spadały więc z nieba- Tarzan (1932 r.).

• Ofiarą padła nawet Scarlett O'Hara - z Przeminęło z wiatrem wycięto scenę, w której Vivien Leigh oblizuje wargi po nocy spędzonej z Rhettem Butlerem.

• Seksualne wyuzdanie sięgnęło szczytu, gdy Marlena Dietrich w Maroku (ubrana w smoking) całowała kobietę.

• W Gildzie Rita Hayworth zdejmuje rękawiczkę w tak zmysłowy sposób, jakby się cała rozbierała.

• Wpływy katolickie

• Uderzenie w kino gangsterskie- zakaz pokazywania scen brutalności

• Początki naiwnego kina Amerykańskiego

• Star system:

• Nie ma Femme fatale- Garbo i Dietrich odchodzą na dalszy plan

• Królują: Astaire i Rogers, Shirley Temple

• Tematyka:

• Optymistyczna

• Pseudohistoryczna- wielcy ludzie w szlafrokach i nocnych pantoflach

• Społeczna (np. Mr Smith jedzie do Waszyngtonu)

• Filmy rodzinne i Familijne (Mały Pułkownik, Mała księżniczka)

• Filmy lekkie

• Rozwijają się gatunki lekkie- musicale, familijne , społeczne, przygodowe

HOLLYWOOD:

• Od 1907-1908 zaczęli przybywać tu filmowcy uciekając przed ostrą walką konkurencyjną w Nowym Yorku.

• Od 1910 regularnie pracował w Hollywood D.W. Griffith.

• W 1911 D. Horsley założył pierwsze studio filmowe na rogu ulic Gover Street i Bulwaru Zachodzącego Słońca

• W latach następnych opanowali Hollywood producenci-potentaci: J. Lasky, S. Goldwyn, W. Fox, C. Laemmle

• Zaczęły powstawać wielkie wytwórnie filmowe z Fox Film Corporation, Metro Goldwyn Mayer i Warner Bros na czele. Każda z nich wypracowała swój indywidualny styl, dysponowała własnym zespołem gwiazd, statystów i pracowników technicznych.

• Hollywood stało się w okresie międzywojennym pierwszą potęgą kinową w świecie.

• Producent w systemie hollywoodzkim był ważniejszy niż reżyser

STAR SYSTEM:

• Gwiazda nie musi być utalentowanym aktorem, musi tylko roztaczać „glamour” (urok, czar)

• Gwiazdę można sfabrykować za pomocą zabiegów organizacyjnych i technicznych; (charakteryzacja, dobór ról, metody zdjęciowe, reklamę)

• Gwiazda stanowi część kapitału wytwórni - musi być zawsze do jej dyspozycji

• Gwiazda zawsze musi spełniać oczekiwania widza, za które płaci

• Mitologia gwiazdy ma wpływ na jej popularność (ideał: mit i rzeczywiste życie jako jedno)

• Gwiazda stanowi wizytówkę wytwórni filmowych

• Gwiazda to stereotyp , który posiada określony zespół cech

• Gwiazdy w konkretnych rolach

• Pojęcie gwiazdorstwa zawiera zarówno aspekt fizyczny, cielesny, wyznaczając idealne wzorce do naśladowania, jak i całą gamę treści symbolicznych.

• Za twórcę Star system uchodzi D.W. Griffith, który wykreował najwybitniejszych aktorów kina niemego.

• Dla producentów szybko stało się jasne, że popularność aktora gwarantuje sukces filmu.

• Pierwszą amerykańską gwiazdą filmową była Florence Lawrence.

• Natomiast około 1919 roku takie sławy jak Mary Pickford, Charles Chaplin i Douglas Fairbanks na dobre ugruntowały pozycje gwiazd w kinie.

• Star system stał się głównym mechanizmem napędowym kinematografii.

• Był to system kreowania i eksploatowania aktorek i aktorów filmowych przez producentów, dystrybutorów i środki masowego przekazu.

• Głównym atutem gwiazd stał się ich wizerunek - znak rozpoznawczy, bazujący na grze archetypów i marzeń odbiorcy.

• Praktyką wytwórni było zatrudnianie gwiazd na kilkuletnie kontrakty i obsadzanie ich w głównych rolach w kolejnych produkcjach mieszczących się zazwyczaj w konwencji jednego lub zbliżonych gatunków

• Klauzula usatysfakcjonowania - aktor mógł być zwolniony w każdej chwili, jeżeli nie zadowalał producenta.

• Kryzys w 1933 roku - znaczne redukcje zatrudnienia w przemyśle, także filmowym.

• 12 lipca 1933 powstaje Gildia Aktorów Filmowych (Screen Actors Guild), zrzeszająca 18 członków; do października liczyła już 54 - reprezentowała interesy wszystkich; od wolnych strzelców aż po największe gwiazdy.

• Do sytemu należeli między innymi:

• Mary Pickford

• Charlie Chaplin

• Douglas Fairbanks

• Greta Garbo

• Marlena Dietrich

• Humphrey Bogart

• Jean Harlow

• Joan Crawford

• Bette Davis

• Clark Gable

• Cary Grant

• Gary Cooper

• Errol Flynn

STUDIO SYSTEM:

• WIELKA PIĄTKA:

• Metro-Goldwyn-Mayer(MGM):

• Jej znakiem jest ryczący lew w otoczce

• Założona w 1924 przez Samuela Goldwyna i Louisa Mayera

• Powstała z połączenia Metro Picture (1915), Louis Mayer Pictures (1918) i Goldwyn Picture (1917)

• Była największą wytwórnią filmową zatrudniającą w 1934 ok. 4 000 pracowników.

• Hasłem wytwórni było: Więcej gwiazd, niż jest na niebie.

• Szefem był Louis Mayer (1924-1951)

• Złoty okres- lata 30 i 40

• Wysoki poziom realizatorski

• Reżyserzy: J. von Stroheim ,K.Vidor, F.Lang, E.Lubitsch

• Gwiazdy: G.Garbo, C.Gable, J.Garland

• W latach 30. produkowano 40 pełnometrażowych filmów rocznie, spośród których do największych sukcesów zalicza się m.in. serię Pościg za cieniem (1934-1947), Przeminęło z wiatrem (1939).

• W 1974 MGM przestało istnieć jako wytwórnia filmowa.

• Paramount Pictures:

• Jedna z najstarszych wytwórni filmowych, której współzałożycielami byli: A. Zukor (w 1912 zorganizował wytwórnię Famous Players Film Company), J.L. Lasky (w 1913 był twórcą wytwórni Feature Play Company) i W. Hodkinson (w 1914 założył biuro wynajmu filmów Paramount Pictures Corporation).

• W wyniku kolejnych reorganizacji i fuzji tych przedsiębiorstw powstała w 1927 instytucja Paramount Famous Lasky Corporation w celu:

1) produkcji filmów

2) wynajmu filmów

3) tworzenia łańcucha własnych kin

• Po przejściowych trudnościach finansowych w 1933 firma ukształtowała się ostatecznie w 1935 jako potentat filmowy Paramount Pictures

• Zatrudniała znane gwiazdy filmowe: M. Dietrich, P. Negri, M. Pickford, G. Swanson, M. West, G. Coopera

• Współpracowała z reżyserami: A. Hitchcockiem, E. Lubitschem, J. von Sternbergiem, B. Wilderem

• Powstały tu głośne filmy, np.: Dziesięcioro przykazań (1923 i 1956), Union Pacific (1939) i Idźcie moją drogą L. McCareya (1944)

• W 1936 Paramount Pictures zaczęło wyświetlać filmy w Technicolorze, poczynając od W cieniu samotnej sosny H. Hathawaya.

• Twentieth Century Fox:

• Utworzona w 1935 z połączenia wytwórni Film Fox (założonej 1915) Williama Foxa i The Twentieth Century (założonej 1933)

• Działalność produkcyjna z dystrybucją filmów

• Wśród reżyserów — John Ford i F.W. Murnau

• Wśród gwiazd — Shirley Temple

• Powstały tu cenione filmy m.in.: Grona gniewu J. Forda (1940), Zdarzenie w Ox-Bow W. Wellmana (1942), Dżentelmeńska umowa (1947) i Pinky (1949) E. Kazana.

• W 1953 powstał tu pierwszy film w technice cinemascopowej - Tunika H. Kostera.

• RKO-Radio Pictures:

• Powstała w 1928 roku z połączenia Mutual Film (1912) i Radio Corporation of America

• Amerykańska kompania produkcyjna

• Posiadała największą w USA sieć kin

• Wyprodukowała takie filmy jak: Potępieniec ( J.Ford, 1935), Obywatel Kane (O.Welles, 1941), Podejrzenie (A.Hitchock, 1941)

• Warner Bros:

• Założona przez braci Warner: Harry'ego (1881-1958), Alberta (1884-1967), Sama (1888-1927) i Jacka L. (1892-1978).

• W 1905 bracia Warner otworzyli swe pierwsze kino w Newcastle.

• W Pittsburghu zorganizowali biuro wynajmu filmów i filie w okolicznych miastach.

• W 1918 założyli wytwórnię Warner Features i podjęli działalność produkcyjną.

• Nabywając od 1924 roku kina, dysponowali wkrótce 182 obiektami.

• 6 X 1927 odbyła się premiera Śpiewaka jazzbandu A. Croslanda z A. Jolsonem w roli głównej, zapoczątkowując epokę kina dźwiękowego.

• W 1929 roku bracia otrzymali honorowego Oscara za wyprodukowanie pionierskiego filmu mówionego.

• W latach 30. wytwórnia wsławiła się filmami o tematyce społecznej (Jestem zbiegiem M. Le Roya i Wróg publiczny W.A. Wellmana, 1931), musicalami (Poszukiwaczki złota M. Le Roya, 1933), filmami biograficznymi (Pasteur, 1936 i Życie Emila Zoli, 1937, oba W. Dieterlego) oraz przygodowymi (Robin Hood M. Curtiza, 1938).

• Z wytwórnią współpracowali wybitni reżyserzy, m.in.: A. Litvak (Zeznanie szpiega, 1939), M. Curtiz (Casablanca, 1942)

• Do gwiazd wytwórni należeli: B. Davis, H. Bogart

• W okresie międzywojennym wytwórnia wypracowała własny styl — szybki montaż, tematyka społeczna

• MAŁA TRÓJKA:

• Columbia:

• Amerykańskie przedsiębiorstwo produkcji i dystrybucji filmów

• Założona w 1924 roku

• Początkowo realizowała westerny klasy B. Status wytwórni zmienił się po zaangażowaniu Franka Capry

• Reżyserzy- Howard Hawks, Charles Vidor, Orson Welles

• Gwiazdy- Carry Grant, Rita Hayworth, Clark Gable, Fred Astaire, Gene Kelly

• United Artist:

• Amerykańska spółka filmowa założona w 1919 przez Ch. Chaplina, D. Fairbanksa, M. Pickford i D.W. Griffitha. Korporacja nie posiadała własnych atelier ani kin i zajmowała się rozpowszechnianiem filmów swych założycieli.

• Pierwszym prezydentem był O. Price, w połowie lat 20. kierownictwo objął J.M. Schenck (do 1935).

• Później producentami byli m.in.: A. Korda i S. Goldwyn, pod którego kierownictwem zrealizowano np. filmy W. Wylera: Ślepy zaułek (1937) i Wichrowe wzgórza (1939).

• Universal:

• Jedna z najstarszych amerykańskich wytwórni filmowych.

• Powstała w wyniku fuzji utworzonego w 1912 przez C. Laemmle'a koncernu Independent Movie Pictures Company z kilkoma innymi niezależnymi wytwórniami.

• W 1915 roku zbudowano atelier filmowe na obszarze o powierzchni 100 ha w San Fernando Tal, zwane Universal City.

• Wytwórnia przechodziła szereg reorganizacji: w 1936 Laemmle sprzedał studio J. Cheever Cowdin's Standard Capital Corporation.

• W 1946, w wyniku dalszej fuzji, powstała spółka Universal International Production Company, w której miał udział J.A. Rank.

• Ma doniosły wkład w rozwój amerykańskiej kultury filmowej.

• Powstawały tu głównie westerny, horrory, komedie obyczajowe i muzyczne, a także ambitniejsze utwory, np.: Na Zachodzie bez zmian L. Milestone'a (1930, Oscar), Mój pan mąż G. La Cavy (1936).

• Pracowali tu wielcy reżyserzy: E. von Stroheim, J. Ford, A. Hitchcock.

SYSTEM GATUNKÓW:

• Gatunek filmowy:

• Zespół cech charakteryzujący struktury i dramaturgię utworu w obrębie rodzaju filmowego.

• Wyznacznikami gatunku są: temat, fabuła, stylizacja postaci, scenografia, sposób prowadzenia narracji, oświetlenia itp.

• W obrębie gatunku wyróżnia się podział na odmiany.

• Wyróżniki gatunkowe są elastyczne, płynne.

• Nie istnieje żadna pełna lista gatunków filmowych.

• Ich liczba i rodzaj zmieniają się wraz z rozwojem kina.

• Wykrystalizowały się w latach 30

• Siedem cech kina gatunków wg Altmana:

1. Dualizm- wyróżniający się grą opozycji często przeciwstawiający elementy kulturowe i kontrkulturowe

2. Powtarzalność- te same konfrontacje zdarzeń i ich przebiegów

3. Kumulatywność- gromadzenie powtarzających się obrazów, motywów i konfiguracji

4. Przewidywalność- opowieść rozwija się wedle tego samego wzoru doskonale znanego widzom

5. Nostalgiczność- odnawianie więzi między tradycją a współczesnością, apelowanie do tęsknoty za „starymi dobrymi czasami”

6. Symboliczność- znaczeniowe nacechowanie rekwizytów, zachowań i miejsc akcji

7. Funkcjonalność- spełnianie pragnień poprzez życzeniową transpozycje świata przedstawionego

• Gatunki:

• Film gangsterski:

• Gatunek filmowy o określonym schemacie fabularnym, typie bohatera (gangster) oraz charakterystycznej ikonografii (Ulice wielkiego miasta, samochody, broń palna

• Po raz pierwszy formuła filmu gangsterskiego pojawiła się w Ludziach podziemi J. von Sternberga

• Rozwinął się na początku lat 30 za sprawą serii filmów Warner Bros

• Punktem wyjścia były znane z prasy wydarzenia z życia przestępców (Al. Capone, John Dillinger, Lucky Luciano)

• W filmach tego nurtu zasadniczą rolę odgrywało przeciwstawienie społeczeństwa i jednostki, prawa i bezprawia

• Po 1932 roku następuje wyraźna zmiana w charakterystyce gatunku: opowieści o karierze i upadku gangstera towarzyszy wątek policjanta, agenta FBI, którego zadaniem jest wytropienie przestępcy

• W 1932 roku W.Wyler wyreżyserował Ślepy zaułek zapowiadający kolejną fazę w rozwoju- pojawił się nowy typ bohatera , którego ucieleśnieniem był H.Bogart ( Aniołowie o brudnych twarzach M.Curtiza, Szalone lata 20 R.Walsha)

• W latach 40 nastąpiło pewne rozmycie się granic gatunku, przenikanie się konwencji filmu policyjnego, detektywistycznego i gangsterskiego, przede wszystkim pod wpływem poetyki filmu czarnego

• Film przygodowy:

• Akcja składa się z ciągu przygód głównego bohatera

• Podstawowe elementy: Szybkie tempo akcji, częste zmiany miejscy i sytuacji, umiejętne stopniowanie napięcia, motyw pościgu, ucieczki, podróży, postać dzielnego bohatera, który dzięki sprytowi i sprawności wychodzi cało z każdej opresji

• Musical:

• Gatunek w którym muzyka, piosenka i taniec stanowią dominantę dramaturgiczną dzieła.

• Popisy wokalne i choreograficzne nie stanowią ornamentyki filmu, lecz są wkomponowane w podporządkowaną im akcję, wynikają z niej i posuwają naprzód.

• Pojawił się wraz z wprowadzeniem do kina dźwięku

• Nie przywiązuje się w nich dużego znaczenia do treści.

• Ogromny wkład w rozwój musicalu wniosło kino amerykańskie, szczególnie w latach 30 i 40

• Jedyny gatunek gdzie muzyka i taniec odgrywają samoistną rolę.

• Dramat:

• Podstawowy gatunek filmowy.

• Najwierniejsze odbicie sytuacji człowieka w świecie współczesnym.

• Człowiek szukający odpowiedzi na egzystencjalne pytania.

• Eksponuje relacje międzyludzkie, sprzeczne postawy i dążenia bohaterów, które wywołują określone reakcje widza

• Dramat społeczny, obyczajowy i psychologiczny

• Np. Pan Smith jedzie do Waszyngtonu F. Capry

• Komedia :

• Gatunek operujący dowcipem wizualnym i audialnym

• Ma na celu wywołanie śmiechu u widza

• Przedstawia rzeczywistość w ujęciu komicznym

• Bohaterowie wywodzący się z różnych środowisk, pomimo wielu niespodziewanych zwrotów akcji i odmian losu, zasługują na happy end, który otwiera przed widzem optymistyczną perspektywę i przywraca zakłócony porządek powszechnie akceptowanych wartości

• Akcja nie zawsze jest konsekwentna

• Wiele podgatunków: komedia obyczajowa ,romantyczna ,muzyczna itd.

• Komedia romantyczna- wątek miłosny, pełna humoru akcja, dowcipne dialogi, charakterystyczna para bohaterów

• Melodramat:

• Gatunek podejmujący temat miłości i obliczony na szczególnie silne oddziaływanie na uczucia widza.

• Charakteryzuje się atrakcyjną fabułą, najczęściej miłosną, operującą uproszczoną psychologią ze skłonnością do patosu i konwencjonalnymi postaciami

• Schemat- Przypadkowość spotkania i miłość od pierwszego wejrzenia, działanie losu, który połączył (a następnie rozdzielił) ukochanych, zakończenie (pesymistyczne bądź optymistyczne)

• Podstawy gatunku stworzył D.W. Griffith w filmach Złamana lilia (1919), Męczennica miłości (1920)

• Western:

• Powstał na początki XX w. (Napad na ekspres E. Portera 1903)

• Najstarszy obok komedii gatunek filmowy

• Największy rozkwit western osiągnął w latach 40 i 50.

• Epicka opowieść przygodowa o życiu pierwszych osadników, głównie kowbojów, ich walce ze szczepami indiańskimi na Dzikim Zachodzie w okresie zasiedlania tych terenów

• Charakteryzuje się wartką akcją, atrakcyjnym plenerem, licznymi scenami walk, konnych pogoni, wyraźnie nakreślonymi postawami moralnym (walka dobra ze złem)

• Charakterystyczna ikonografia obejmująca 3 grupy składników:

1. Pejzaż-prerie, góry ,rancza ,małe miasteczka z hotelem,bankiem, saloonem, zakładem fryzjerskim i sklepem

2. Kostiumy- kapelusze, skórzane ochraniacze na spodnie, kraciaste koszule, kamizelki, buty z ostrogami, mundury kawalerii, indiańskie pióropusze

3. Rekwizyty-konie, dyliżanse,broń: rewolwery, strzelby, noże , tomahawki

• Westernowa przestrzeń zderza ze sobą dwa przeciwstawne żywioły Naturę i Cywilizacje

• W opozycje natury i cywilizacji wpisane zostały postacie przedstawione, należące do trzech odrębnych grup:

• Społeczność- mieszkańcy miasta lub osady reprezentujący Cywilizację

• Bandyci lub Indianie- zagrażający społeczności i reprezentujący Naturę

• Bohater- Z jednej strony jest obrońcą społeczności a więc cywilizacji z drugiej strony jest emocjonalnie związany z Naturą. Chcąc należycie wypełnić swą rolę musi pośredniczyć między Społecznością a zagrażającymi jej siłami natury, w ostatecznym rachunku chroniąc przede wszystkim społeczność

• Bohaterami westernu są najczęściej kowboj, szeryf, łowca nagród, żołnierz, traper, zawodowy rewolwerowiec oraz przestępca (mimo, że jest w konflikcie z prawem reprezentuje dobre cechy) tzw. dobry-zły facet. Wszyscy oni wyposażeni są w stałe atrybuty: dobro ( w sensie naturalnego prawa i interesu ogółu), honor, siłę, niezależność i samotność

• Westernowi zawdzięcza popularność wielu aktorów, m.in.: G. Cooper, J. Wayne.

• Przykłady: J. Forda Dyliżans 1939, Miasto bezprawia 1946)




MAŁY CEZAR:

Reżyseria: Mervyn le Roy

Scenariusz: Francis Edwards Faragoh, Robert N. Lee

Zdjęcia: Tony Gaudio

Muzyka: Erno Rapee

Na podstawie: powieści W.R.Burnetta

Produkcja: USA

Rok produkcji: 1930

Gatunek: Film Gangsterski

Obsada: Edward G. Robinson (Cesare Enrico Bandello -Rico ), Glenda Farrell, Sidney Blackmer, Thomas E. Jackson, Ralph Ince, Maurice Black

• Historia Ricka, bezwzględnego przestępcy, który wyrusza do miasta i staje się tam jednym z najważniejszych gangsterów. Wydany, ukrywa się przed policją, która chce go wyciągnąć z kryjówki, dlatego rozpowszechnia plotki o jego rzekomym tchórzostwie.

• W filmie tym reżyser po raz pierwszy pokazuje faktyczną przestępczość USA. Odchodzi tym samym od umowności wcześniejszych filmów kryminalnych, w których centrum znajdowali się sprawcy przestępstw bądź detektywi

• Na tle kryzysu gospodarczego i masowego bezrobocia Mały cezar ukazuje obraz Ameryki nie mający nic wspólnego z wiarą w postęp minionych lat.

• Nie sprawiedliwość i pracowitość prowadzą do dobrobytu i bezpieczeństwa, lecz egoizm i brutalność

• Pierwsze znaczące dzieło filmu gangsterskiego lat trzydziestych i staje się wzorem dla kolejnych utworów tego gatunku

CZŁOWIEK Z BLIZNĄ:

Reżyseria: Howard Hawks

Scenariusz: Seton J. Miller, John Lee Mahin

Zdjęcia: Lee Garmes, L. William O'Connel

Muzyka: Adolph Tandler, Gus Arnheim

Produkcja: USA

Rok produkcji: 1932

Gatunek: Film Gangsterski

Obsada: Paul Muni (Tony Camonte), Ann Dvorak(Cesca Camonte), Karen Morley, Boris Karloff, Osgood Perkins

• Bohaterem filmu jest młody gangster Tony Camonte, wywodzący się z włoskiej dzielnicy slumsów. wraz ze swym przyjacielem Rinaldo należą do gangu Johnny`ego Lovo. Camonte zabiega o to, aby pozbawić przywódcę jego pozycji. Wywołuje to wojnę gangów, ale Tony osiąga swój cel. Panuje nad misatem, rozprawiając się wyjątkowo okrutnie z przeciwnikami. Nie wiedząc, że jego siostra Cesca, którą darzy wielkim uczuciem, poślubiła Rinaldo, zabija go, zastawszy parę w niedwuznacznej sytuacji. Osaczony przez policję, prowokuje salwę, w której ginie.

• Pojawienie się Człowieka z blizną utrwaliło pozycję jego reżysera, Howarda Hawksa, w czołówce twórców Hollywood oraz pozycję nowego gatunku - filmu gangsterskiego, niesłychanie popularnego w pierwszej połowie lat trzydziestych.
  

PRYWATNE ŻYCIE HENRYKA VIII:

Reżyseria: Alexander Korda

Scenariusz: Lajos Biró, Arthur Wimperis

Zdjęcia: Georges Périnal

Muzyka: Kurt Schröder

Produkcja: Wielka Brytania

Rok produkcji: 1933

Gatunek: Historyczny, Komedia

Obsada: Charles Laughton (Henryk VIII), Binnie Barnes, Merle Oberon, Elsa Lanchester, Wendy Barrie, Everley Greg

• Film rozpoczyna się sceną egzekucji drugiej żony Henryka VIII. Dalej, w nastroju przechodzącym od tragicznego po pogodny, wręcz humorystyczny, toczą się losy kolejnych małżeństw angielskiego króla...

• Pseudohistoryczna tematyka

• Henryk VIII pokazany jako idiota i pantoflarz

• Komedyjka pokazująca przełomowy moment w historii Anglii w sposób lekki

• Wielcy ludzie w szlafrokach i nocnych pantoflach.

Mae West:

• 1892-1980

• Amerykańska aktorka, scenarzystka i autorka sztuk teatralnych.

• Na scenie debiutowała w wieku 8 lat, wkrótce określana jako Baby Vamp.

• Wieloletnią karierę w teatrach variété rozpoczęła na Broadwayu w 1911.

• W 1926 wystawiła własną skandalizującą sztukę Sex, będąc odtwórczynią roli głównej.

• Zdobyła dużą popularność, dzięki swobodnemu i rubasznemu stylowi bycia zarówno na scenie, jak i w życiu.

• W latach 30. była uosobieniem seksu.

• Wystąpiła w filmach:

• Nie jestem aniołem W. Rugglesa (1933)

• Lady Lou L. Shermana (1933)

• Piękność lat dziewięćdziesiątych L. McCareya (1934)

• Jedź na Zachód, młody człowieku H. Hathawaya (1936)

• Annie z Klondike R. Walsha (1936)

• Moja mała ptaszyna E. Cline'a (1940)

• Myra Breckinridge M. Sarne'a (1970)

• Sextette K. Hughesa (1978).

NIE JESTEM ANIOŁEM:

Reżyseria: Wesley Ruggles

Scenariusz: Mae West

Zdjęcia: Leo Tover

Muzyka: Harvey Brooks

Produkcja: USA

Rok produkcji: 1933

Gatunek: Komedia romantyczna

Obsada: Mae West(Tira), Cary Grant (Jack Clayton), Gregory Ratoff, Edward Arnold

• Manager chce zaszkodzić związkowi gwiazdy z pewnym milionerem. Potem sam nie może jej utrzymać i usiłuje, w porozumieniu z byłym kochankiem, zagarnąć ubezpieczenie na życie bohaterki.

ICH NOCE:

Reżyseria: Frank Capra

Scenariusz: Robert Riskin

Zdjęcia: Joseph Walker

Muzyka: Howard Jackson , Louis Silvers

Scenografia: Stephen Goosson

Produkcja: USA, Columbia

Rok produkcji: 1934

Gatunek: Komedia romantyczna

Obsada: Clark Gable(Peter Warne), Claudette Colbert (Ellie Andrews), Walter Connolly, Roscoe Karns

• Rozpieszczona i kapryśna Ellie Andrews poślubia wbrew woli rodziny pilota Kinga Westleya. Rozwścieczony ojciec, który uważa Westleya za łowcę fortuny, porywa córkę i więzi ją na swoim jachcie. Zamierza anulować małżeństwo. Tymczasem Ellie ucieka, by połączyć się z mężem. Podczas podróży autobusem z Miami do Nowego Jorku poznaje dziennikarza, Petera Warne'a, który właśnie stracił pracę. Początkowo nie przypadają sobie do gustu, zwłaszcza że znajomość rozpoczyna się od kłótni o miejsce.

• Pierwszy film, któremu udało się zdobyć pięć najważniejszych Oscarów - za najlepszy film, reżyserię, scenariusz, głównego aktora i aktorkę.

• Urocza komedia romantyczna

• Przykład kina stylu zerowego

• Najbardziej charakterystyczny przedstawiciel banału filmowego

• Bajkowa koncepcja rzeczywistości i ludzkiego szczęścia

• Pomysły reżyserskie zapewniają filmowi sławię np. pozwala on bohaterom dzielić pokój ,ale nie ma w tym nic niemoralnego, bo Clark Gable rozciąga przez pokój koc

Shirley Temple:

• ur.1928

• Amerykańska aktorka filmowa ,cudowne dziecko Hollywood.

• Największa dziecięca gwiazda w dziejach kina.

• Pierwsza dziecinna gwiazda

• W latach trzydziestych dzięki niej Hollywood przeżywało jeden ze swoich najlepszych okresów

• Była córką menedżera bankowego.

• Od trzeciego roku życia chodziła do szkoły tańca.

• W wieku 4 lat odkrył ją Charles Lamont, był on dyrektorem drugorzędnego studia Educational Pictures. Obsadził ją w serii zatytułowanej The Baby Burlesques. Naśladowała w nich takie gwiazdy jak np.: Marlena Dietrich.

• Następnie wystąpiła w kolejnej serii - Frolics of Youth.

• W 1934 r swoim pierwszym ważnym filmie Stand Up and Cheer Film od razu stał się przebojem, a Shirley podpisała siedmioletni kontrakt z Fox Productions. Nakręciła tutaj szereg popularnych obrazów, m.in.:

• Mała Miss Marker (1934)

• Tajemnica małej Shirley H. Lachmana (1934)

• Złotowłosy brzdąc I. Cummingsa (1935)

• Mały pułkownik (1935)

• Biedna, mała dziewczynka (1936)

• Heidi A. Dwana (1937)

• Strzelec z Bengali J. Forda (1937)

• Mała Miss Broadway (1938)

• Mała księżniczka W. Langa (1939)

• W 1934 otrzymała specjalnego Oscara za niezwykły wkład w ekranową rozrywkę

• W 1935-1938 zajęła pierwsze miejsce na liście najbardziej popularnych i kasowych gwiazd filmowych.

• Wystąpiła w 38 filmach, w tym w 24 jako dziecko (do 1940)

• Jaj zarobki sięgnęły ok. 300.000 dolarów za tytuł.

• W filmach często bywała sierotą, odnajdującą wspaniały dom lub dziecko wychowywane przez jednego rodzica, którego kojarzy z nowym partnerem. Zawsze znalazł się w nich czas na parę scenek tanecznych czy piosenek.

• Symbol niewinności

• Jej filmy były:

• lekkie

• rodzinne

• idealnie wpisują się w grzeczne filmy kodeksu Haysa

• infantylne

• Partnerowały jej w rolach dorosłych największe ówczesne gwiazdy, jak choćby Gary Cooper, Carole Lombard czy Victor McLaglen.

• Kiedy zaczęła dorastać, przeniosła się do MGM, gdzie nakręciła tylko jeden film.

• Następnie związała się kontraktem z Davidem O. Selzienickiem i zagrała jako nastolatka w kilku jego produkcjach. Jednak żadna z nich nie odniosła większego sukcesu.

• Gdy mała 17 lat wyszła za mąż za Johna Agara. Wystąpiła z nim w Forcie Apachów w 1948.

• Rok później rozwiodła się z nim i poślubiła Charlesa A. Blacka.

• W 1950 r. definitywnie pożegnała się z kinem i przez kilka lat poświęciła się życiu rodzinnemu.

• W 1977 za całokształt twórczości otrzymała nagrodę od American Center of Films fot Children.

• Po zakończeniu kariery filmowej poświęciła się działalności politycznej na rzecz partii republikańskiej.

• W latach 1974-1976 ambasador USA w Ghanie, od 1989 w Czechosłowacji.

MAŁY PUŁKOWNIK:

Reżyseria: David Butler

Scenariusz: William M. Conselman

Zdjęcia: William V. Skall, Arthur C. Miller

Muzyka: Cyril J. Mockridge, Hugo Friedhofer

Produkcja: USA, Fox Productions

Rok produkcji: 1935

Gatunek: Dramat familijny

Obsada: Shirley Temple (Miss Lloyd Shermon), Nyanza Potts, Geneva Williams, Frank Darien

• Elizabeth Lloyd wychodzi za mąż za Jankesa Jack'a Shermon'a. Obrażony ojciec przysięga, że już nigdy nie odezwie się do niej. Po kilku latach Shermon'owie przyjeżdżają do rodzinnego domu przywożąc ze sobą kilkuletnią córeczkę.

Ginger Rogers:

• Właściwie Virginia Katherine McMath

• 1911-1995

• Amerykańska aktorka i tancerka filmowa oraz teatralna.

• W 1928 roku wraz z mężem J. Papperem występowała w duecie tanecznym

• W 1929 występowała samodzielnie w musicalach na Broadwayu.

• W 1930 debiutowała na ekranie.

• Największą popularność zdobyła jako partnerka F. Astaire'a:

• Wesoła rozwódka (1934)

• Błękitna para (1936)

• Zatańczymy (1937)

• Zakochana pani (1938)

• Na skrzydłach sławy H.C. Pottera (1939)

• Barkleyowie z Broadwayu C. Waltersa (1949).

• Inne filmy z jej udziałem m.in.:

• Roberta W.A. Seitera (1935)

• Kitty Foyle S. Wooda (1940, Oscar)

• Małpia kuracja H. Hawksa (1952).

• Ostatnią rolą Rogers była rola matki J. Harlow w filmie Harlow A. Segala (1965).

• W latach 50. występowała częściej na scenie

Fred Astaire:

• Właściwie Frederick E. Austerlitz

• 1899-1987

• Amerykański aktor filmowy, także współreżyser, kompozytor i piosenkarz.

• W 1906 występował z siostrą Adelą w duecie tanecznym.

• Uczęszczał do szkół tanecznych w Nowym Jorku

• W 1917 osiągnął sukces na Broadwayu.

• Debiutował na ekranie w 1933

• Wraz z G. Rogers tworzyli najsłynniejszą parę tancerzy w filmach M. Sandricha:

• Wesoła rozwódka (1934)

• Panowie w cylindrach (1935)

• Zatańczymy (1937)

• Zakochana pani (1938)

• Do jego partnerek A. należały:

• L. Bremer

• J. Garland

• R. Hayworth

• A. Hepburn

• Wybrane filmy:

• Najpiękniejsza W.A. Seitera (1942)

• Wielkanocna parada C. Waltersa (1948)

• Wszyscy na scenę V. Minnellego (1953)

• Zabawna buzia S. Donena (1957)

• Ostatni brzeg S. Kramera (1959)

• Finian's Rainbow F. Coppoli (1968)

• W 1949 otrzymał honorowego Oscara za wkład do filmowej sztuki musicalu.

PANOWIE W CYLINDRACH:

Reżyseria: Mark Sandrich

Scenariusz: Alexander Farago, Karoly Noti

Zdjęcia: David Abel

Muzyka: Irving Berlin

Produkcja: USA

Rok produkcji: 1935

Gatunek: Musical

Obsada: Fred Astaire (Jerry Travers), Ginger Rogers (Dale Tremont), Edward Everett Horton, Helen Broderick

• Amerykański tancerz Jerry przyjeżdża do Londynu, by przygotować swój show. Jego przyjaciel oznajmia mu, że jego żona Madge spędza wakacje w Wenecji i zaprasza ich obu na weekend. Ma ku temu powody. Chciałaby poznać Jerry'ego z pewną młodą dziewczyną, uważa bowiem, że już najwyższa pora, by Amerykanin ożenił się i ustatkował.

POTĘPIENIEC:

Reżyseria: John Ford

Scenariusz: Dudley Nichols

Zdjęcia: Joseph H. August

Muzyka: Max Steiner

Scenografia: Julia Heron, Van Nest Polglase

Na podstawie: powieści Liama O`Flaherty`ego

Produkcja: USA, RKO

Rok produkcji: 1935

Gatunek: Dramat

Obsada: Donald Meek, Una O'Connor, Joe Sawyer, J.M. Kerrigan, Wallace Ford, Victor McLaglen

• Wstrząsany rewolucją Dublin roku 1922. Na tle mrocznej scenerii wielkomiejskich ukic dokonuje się los robotnika Gypo Nolana, wyrzuconego z ruchu podziemnego za to, iż nie chciał zabić policjanta. Za 20 funtów denuncjuje policji brytyjskiej swego przyjaciela Frankiego McPhillipa, chcąc z jego przyjaciółką Katie rozpocząć nowe życie w Ameryce. Pijany, zdradza swe machinacje. Zostaje zastrzelony przez swych towarzyszy.


JESTEM NIEWINNY:

Reżyseria: Fritz Lang

Scenariusz: Bartlett Cormack ,Fritz Lang

Zdjęcia: Joseph Ruttenberg

Muzyka: Franz Waxman

Scenografia: Cedric Gibbons

Produkcja: USA, MGM

Rok produkcji: 1936

Gatunek: Dramat

Obsada: George Walcott, Frank Albertson, Walter Brennan, Spencer Tracy, Sylvia Sidney

• Temat: oskarżenie linczu

• Scenariusz opiera się na autentycznym wypadku z Kalifornii.

• Podczas podróży do narzeczonej , pracującej jako nauczycielka w miasteczku Strand, Joe Wilson zostaje na rogatkach tej miejscowości zaaresztowany jako domniemany sprawca zbrodniczego porwania dziecka. Poszlaki są wyolbrzymione przez pogłoski, fakty zostają przekręcone;w Strandzie panuje powszechne przekonanie o winie zatrzymanego. Żądni krwi obywatele oblegają i podpalają więzienie; bohaterowi niemal cudem udaje się niepostrzeżenie zbiec w zamieszaniu. Ciągle jeszcze pod wpływem szoku, ukrywa się i zaprzysięga zemstę; z pomocą braci gromadzi dowody przeciwko prześladowcom - między innymi nakręcony w czasie wypadków film. W rezultacie 22 osoby zostają postawione w stan oskarżenia o morderstwo. Proces nie pozostawia wątpliwości co do winy obywateli Strandu i być może zdeterminowany bohater wypełniłby swój okrutny zamiar, gdyby nie interwencja narzeczonej; ostatecznie rzekoma ofiara pojawia się na sali sądowej już po zapadnięciu wyroków skazujących i wyjawia prawdę.

WALT DISNEY:

• 1901-1966

• Amerykański reżyser i scenarzysta filmowy

• Autor i producent filmów animowanych

• Twórca amerykańskiego Disneylandu i wartej miliard dolarów korporacji.

• Utalentowany rysownik.

• 16 października 1923 roku wraz z bratem założył wytwórnię Disney Brothers Studios.

• Dzięki nakręceniu w 1928 roku kreskówki Stemboat Willie (pierwszy dźwiękowy film animowany w historii kina, którego bohaterem była Mickey Mouse- głosu jej użyczył sam Disney) wytwórnia zdobyła sławę w Hollywood.

• W następnym roku wytwórnia zaprezentowała pierwszy film z serii Silly Symphonies.

• Naczelną regułą konstrukcyjną Walta Disneya było:

• Uzależnienie montażu obrazu od rytmu ilustrującej go muzyki

• Symultaniczne połączenie obrazu , dźwięku i ruchu

• W roku 1932 pojawia się poczciwy pies Pluto- The Mad Dog

• W roku 1932 Walt Disney otrzymał swojego pierwszego Oscara za film animowany Kwiaty i drzewa. Była to zarazem pierwsza kolorowa kreskówka w historii kina.

• W 1934 roku Walt Disney podejmuje decyzję o nakręceniu Królewny Śnieżki i Siedmiu Krasnoludków, pierwszego pełnometrażowego filmu animowanego w historii. Wiele osób wróżyło mu wtedy bankructwo. Film odniósł jednak ogromny sukces, a wytwórnia stworzyła blisko 40 takich klasycznych filmów animowanych.

• W 1936 roku pojawia się po raz pierwszy Kaczor Donald- Mickey Circus

• Wytwórnia pod nazwą Walt Disney Studios stworzyła również wiele filmów dokumentalnych, nagrodzonych Oscarami oraz filmów przygodowych.

• Disney przygotowywał także popularne programy telewizyjne: Klub Myszki Miki oraz Cudowny świat Walta Disneya.

• W latach 50. Disney zaczął planować zbudowanie ogromnego parku rozrywki dla dzieci i dorosłych. Jego marzenie zostało zrealizowane w 1971 roku. Wtedy otwarto na Florydzie park rozrywki Walt Disney World Resort. Niestety Walt nie dożył tej chwili.

• Zmarł na raka 15 grudnia 1966 roku.

• Niedługo przed śmiercią Disney przygotował film animowany dla ścisłego kierownictwa Disney Company, w którym zwracał się po imieniu do każdego członka zarządu, przekazując swoje życzenia co do przyszłości firmy. Film kończył się ujęciem Disneya mówiącego "I'll be seeing you".

KRÓLEWNA ŚNIEŻKA I SIEDMIU KRASNOLUDKÓW:

Reżyseria: Walt Disney, David Hand

Scenariusz: Dorothy Ann Blank, Richard Creedon

Zdjęcia: Maxwell Morgan

Muzyka: Frank Churchill

Produkcja: USA, Walt Disney

Rok produkcji: 1937

Gatunek: Film animowany

• Pierwszy w historii kina pełnometrażowy film animowany

• Kiedy w 1937 roku prasa ogłosiła, że Walt Disney zabrał się za produkcję pełnometrażowego filmu animowanego przeznaczonego do kin, pomysł ten został wszem i wobec nazwany "szaleństwem Disneya" (Disney's Folly). Już wtedy sławny producent miał dość sporą popularność wynikłą ze swoich wcześniejszych, krótkometrażowych dziełek, kojarzonych głównie z myszką Mickey. Takie filmy pojawiały się też w kinach, najczęściej na kilka minut przed seansem filmu, aby zabawić czymś zbierających się na sali gości. Jednak film pełnometrażowy?! Zaraz pojawiły się zdania krytyków: "czy to mają być same gagi? Przez ponad godzinę będzie to męczące!". Głos zabrali też specjaliści od optyki: "oglądanie przez tak długi obraz kolorowych, animowanych obrazów w ciemności kinowej sali może doprowadzić do utraty wzroku".

• Walt Disney chciał, ażeby film nie był wyłącznie zbiorem gagów. Wybrał właśnie fabułę "Królewny Śnieżki", gdyż uważał, że jej akcja i wątek nadadzą filmowi nie tylko odcień komiczny, ale też wzruszający. I nie mylił się. Kiedy w dniu premiery zaproszeni goście, "wielcy" ówczesnego świata filmu, wychodzili z seansu, prawie każdy z nich miał łzy w oczach.

• Przez wszystkich krytyków film został okrzyknięty arcydziełem sztuki, recenzje były wręcz fenomenalne.

• Film ten bazuje na jedynej wersji baśni o królewnie Śnieżce, na niemieckiej baśni braci Grimm. Należy jednak też dodać, że Disney zmienił troszeczkę przebieg akcji baśni. W oryginale baśń jest o wiele okrutniejsza: królowa zjada serce, które przynosi jej myśliwy, sądząc, że jest to serce jej pasierbicy. Uromantycznienie historii polega na tym, że w oryginale Śnieżka budzi się ze swego snu nie za sprawą pocałunku, ale poprzez wyplucie zatrutego kawałka jabłka przy przypadkowym zatrzęsieniu się trumny. W baśni królowa próbuje różnych sposobów na uśmiercenie dziewczynki: raz daje jej zatruty grzebyk, później próbuje też wcisnąć jej zaczarowany gorset. Jabłko jest metodą ostateczną

• Postacie królewny i księcia odzwierciedlają ideały, jakie panowały w ówczesnych latach 30. Śnieżka ma nawet makijaż odpowiadający ówczesnym trendom, nie mówiąc o ułożeniu włosów.

• Pod względem animacji film wypada nader dobrze.

• Postacie ludzkie pojawiły się w animacji po raz pierwszy, sprawiały więc animatorom nie mały kłopot, w szczególności postać mężczyzny, w tym przypadku księcia. W tym celu pomagały im specjalnie nakręcone filmy z udziałem aktorów. Na ich podstawie potrafiono umiejętnie oddać ruch, i co za tym idzie, także ruch włosów czy ubrania.

• Muzyka w tym filmie to prawdziwe dzieło sztuki.

• "Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków" to jeden z najważniejszych filmów w historii kina. Do dziś uznawany jest za jedno z największych i najważniejszych osiągnięć filmowych oraz jako bezcenne dziedzictwo amerykańskiej kultury.

• W 1938 roku Amerykańska Akademia Filmowa wyróżniła Walta Disneya specjalnym Oscarem. Jedną duża statuetkę i siedem małych (po jednej na każdego z krasnoludków) wręczyła mu Shirley Temple.

PRZYGODY ROBIN HOODA:

Reżyseria: Michael Curtiz

Scenariusz: Norman Reilly Raine, Seton I. Miller

Zdjęcia: Tony Gaudio ,Sol Polito

Muzyka: Erich Wolfgang Korngold

Scenografia: Milo Anderson, Carl Jules Weyl

Produkcja: USA

Rok produkcji: 1938

Gatunek: Film Przygodowy

Obsada: Errol Flynn (Robin Hood), Olivia de Havilland(Lady Marian), Basil Rathbone(Sir Guy Gisbourne), Claude Rains (Książe Jan), Patric Knowles (Szkarłatny Will), Eugene Pallette (Braciszek Tuck), Alan Hale (Mały John), Melville Cooper(Szeryf z Nottingham), Ian Hunter(Król Ryszard Lwie Serce)

• Sir Robin z Locksley opowiadający się po stronie nieobecnego króla Ryszarda, zostaje pozbawiony swych włości i skazany na banicję. Wkrótce zbiera drużynę wesołków, z którymi postanawiają przywrócić sprawiedliwość i dać pocieszenie ludziom. Napadają bogatych i oddają to biednym. Jednakże Robin, doskonały łucznik, z jednej strony podkochuje się w Lady Marion, z drugiej musi zmierzyć się z Szeryfem z Nottingham, Guyem Gisbournem i księciem Janem


PAN SMITH JEDZIE DO WASZYNGTONU:

Reżyseria: Frank Capra

Scenariusz: Sidney Buchman

Zdjęcia: Joseph Walker

Muzyka: Dimitri Tiomkin

Scenografia: Lionel Banks

Na podstawie: opowiadania Lewisa R. Fostera

Produkcja: USA

Rok produkcji: 1939

Gatunek: Dramat społeczny

Obsada: Harry Carey (Prezydent), Jean Arthur (Clarissa Saunders), James Stewart (Jefferson Smith), Claude Rains, Edward Arnold, Guy Kibbee

• Po śmierci jednego z senatorów jego partyjni koledzy szukają kogoś, kto do końca kadencji w parlamencie zajmie miejsce zmarłego. Wśród polityków kwitnie korupcja - wszystkim zależy, żeby nowy senator był człowiekiem dyspozycyjnym i nie wtykał nosa w nie swoje sprawy. Wybór pada na Jeffersona Smitha. Smith jest drużynowym organizacji skautowskiej, młodym entuzjastą i patriotą. Starzy wyjadacze ze stolicy są przekonani, że naiwniak będzie w ich rękach bezwolną marionetką. Smith jednak ani myśli przymykać oczu na nieetyczne praktyki dygnitarzy.

• Frank Capra w tym filmie powraca do swego podstawowego wątku zwycięstwa dobra nad złem i triumfu prowincji nad stolicą.

• Jako pupilek James Stewart ucieleśnia przemianę głupkowatego imitatora ptasich głosów w orędownika sprawiedliwości.

• Kongres bezskutecznie protestuje przeciw filmowi.

• Tematyka społeczna

• Główna rola James Stewart- Oscar za rolę

• Waszyngton pokazywany jako centrum świata

• Film przesłodzony

• Dobry obywatel wierzący w ideały zmienia świat na lepsze

• Zwycięstwo dobra nad złem

• Triumf prowincji nad stolicą

PRZEMINĘŁO Z WIATREM:

Reżyseria: Victor Fleming, George Cukor, Sam Wood

Scenariusz: Sidney Howard, Ben Hecht, David O. Selznick, Jo Swerling, John Van Druten

Zdjęcia: Lee Garmes, Ernest Haller, Ray Rennahan

Muzyka: Adolph Deutsch, Hugo Friedhofer, Heinz Roemheld, Max Steiner

Scenografia: Lyle R. Wheeler, Howard Bristol

Na podstawie: powieści Margaret Mitchell

Produkcja: USA

Rok produkcji: 1939

Gatunek: Melodramat

Obsada: Clark Gable, Vivien Leigh, Leslie Howard, Olivia de Havilland, Hattie McDaniel, Thomas Mitchell

• Najbardziej znana produkcja hollywoodzka w historii kina, nagrodzona ośmioma Oscarami.

• Historia namiętnej, ale tragicznej miłości łączącej rozkapryszoną Scarlett O'Harę z Rettem Butlerem, osadzona w okresie wojny domowej w USA. Młoda kobieta potrafi poradzić sobie ze wszystkimi przeciwnościami losu, jakie mogą ją spotkać podczas wojennej zawieruchy, nie potrafi jednak utrzymać miłości mężczyzny, którego pragnie najbardziej na świecie.

• To niezwykły film opowiadający o uczuciu pięknej Scarlett do młodego, lalusiowatego mężczyzny, który jednak wychodzi za inną i ma z nią dziecko. Scarlett szuka pocieszenia i wsparcia finansowego w trakcie trwania wojny secesyjnej i po niej również, u zakochanych w niej mężczyzn, między innymi u bogatego i zarozumiałego Retta Buthlera.

DYLIŻANS:

Reżyseria: John Ford

Scenariusz: Dudley Nichols

Zdjęcia: Bert Glennon, Ray Binger

Muzyka: Richard Hageman, Franke Harling, Louis Gruenberg, John Leipold, Leo Shuken

Scenografia: Alexander Toluboff

Produkcja: USA, United Artist

Rok produkcji: 1939

Gatunek: Western

Obsada: John Wayne, Claire Trevor, Thomas Mitchell, John Carradine, Donald Meek, George Bancroft, Andy Devine, Berton Churchill

• Film rozpoczyna się w momencie, kiedy grupka bohaterów wyrusza z małego miasteczka Tonto w Arizonie do Lordsburga w Nowym Meksyku. Jeszcze przed wyruszeniem pasażerowie dowiadują się, że z rezerwatu zbiegł słynny przywódca Apaczów, Geronimo, który zmobilizował swoich ziomków i grasuje w okolicy. W każdej chwili spodziewać się można jego ataku. Nie zrażeni tą wiadomością bohaterowie decydują się jechać. Któż więc znajduje sie w dyliżansie zdążającym do Nowego Meksyku. Przede wszystkim Lucy Mallory, czcigodna dama, żona oficera, spodziewająca się dziecka. Jedzie do fortu, położonego na drodze do Lordsburga, gdzie ma połączyć się ze swym mężem. Jest też w dyliżansie stateczny bankier Gatewood i sprzedawca napojów alkoholowych, pan Peacock. Jest lekarz, doktor Boone, nałogowy pijak, który dawno stracił prawo do wykonywania zawodu, i Hatfield, zawodowy szuler. Jedzie także panna Dallas, dziewczyna lekkich obyczajów, wyrzucona z miasteczka przez zgorszonych jej    profesją mieszkańców. Szeryf Wilcox zasiada na koźle, obok woźnicy. Udaje się w podróż, gdyż sądzi, że uda mu się ująć zbiegłego z więzienia Ringo Kida, który poprzysiągł zemstę nad mordercami swego ojca i brata, braćmi Plummerami. Przewidywania stróża prawa sprawdzają się: rzeczywiście na drodze jadącego dyliżansu pojawia się Ringo Kid we własnej osobie.

• Trudno sobie wyobrazić większe zróżnicowanie bohaterów westernu. Wiadomo, kto jest szlachetny, a kto zasługuje na pogardę. Tak toczą się początkowe partie filmu. W miarę upływu akcji uświęcone dotąd schematy zaczynają jednak ulegać zmianom. Reżyser stawia bohaterów w sytuacjach, które zmuszają ich do nieustannego dokonywania wyboru. W toku dramatycznych zdarzeń obnażają się prawdziwe charaktery jadących osób, a Ford bawi się ciągłym tasowaniem kart. Szuler ginie z godnością wielkiego pana, bandyta okazuje się rycerski, dziewczyna lekkich obyczajów zaś zasługuje swym postępowaniem na większy szacunek niż małomiasteczkowe bigotki Notoryczny pijaczyna odrodzi się, pomagając przy porodzie, szacowny bankier okaże się zaś defraudantem pokaźnej sumy pieniędzy i łotrem bez skrupułów. Szeryf ostatecznie przymknie oczy na poczynania Ringo Kida, pozwoli mu rozprawić się z Plummerami i odjechać wraz z Dallas, zamiast sprowadzać go z powrotem do więzienia.

• Reżyser przedstawił barwny obraz czasów pionierskich

• Ograniczona w czasie i przestrzeni akcja

• Następstwo sekwencji spokojnych i dramatycznych

• Dokładne zarysowanie rozmaitych charakterów

• Przełom w westernie

---