Systemowe ujęcie organizacji

Otoczenie kształtuje organizację i wzajemnie

Wejście Transformacja Wyjście

Model Levitta

• Jakakolwiek zmiana dokonywana lub wymuszona przez otoczenie
  w którymkolwiek elemencie systemu wymusza zmiany dostosowawcze
  w pozostałych elementach.

• Do podsystemu społecznego zalicza się ludzi i cele, które są przez nich realizowane.

• Podsystem techniczny zawiera w sobie technologie oraz strukturę formalną.

• Podsystem celów i zadań - największy związek z otoczeniem. Pozostaje pod silnym wpływem otoczenia socjolkulturowego.

• Podsystem ludzi - obejmuje jednostki ludzkie z ich indywidualnymi celami i motywami, oraz grupy ludzkie z uwzględnieniem wzajemnych interakcji powstających we wspólnym działaniu. Podsystem ten w znacznym stopniu kształtuje indywidualne cechy uczestników organizacji, cechy i wartości wnoszone przez każdego z nich.

• Podsystem struktury formalnej - określa relację pomiędzy wszystkimi składnikami organizacji i jest uzupełniony przez stosunki nieformalne.

PODEJŚCIE STYUACYJNE 1970 - …

Bazuje na następujących założeniach:

• Nie istnieje jedna teoria zarządzania!

• Nie istnieje jedna najlepsza struktura organizacyjna!

Przyjmuje się że na strukturę wpływa cały szereg wewnętrznych elementów organizacji (wielkość, technologia, zachowanie ludzi) oraz otoczenie, w którym funkcjonuje.

Dopasowanie pomiędzy strukturą, systemem, stylem zarządzania i zachowaniem ludzi zależy od wielu zmiennych sytuacyjnych w odniesieniu do każdej sytuacji.

„Jeśli ……… to ………” związek opisujący podejście sytuacyjne.

Przykłady zmiennych sytuacyjnych

• Zmienne charakteryzujące sytuację wewnętrzną organizacji:

• Przedmiot działania,

• Wielkość,

• Lokalizacja,

• Forma prawna,

• Etap rozwoju,

• Struktura własności,

• Posiadane zasoby,

• Poziom techniki i technologii,

• Zmienne charakteryzujące sytuację zewnętrzną organizacji (otoczenie):

• Przepisy prawa,

• Koniunktura w branży,

• Postęp techniczny i naukowy w branży,

• Odbiorcy,

• Dostawcy,

• Partnerzy,

• Konkurencja.

Przykłady zmiennych sytuacyjnych procesu zarządzania:

1. Zmienne charakteryzujące osobę kierownika,

• Wiedza kierownika,

• Doświadczenie kierownika,

• Umiejętności kierownika,

• Predyspozycje osobowościowe,

2. Zmienne charakteryzujące podwładnych,

• Wiedza podwładnych,

• Doświadczenie podwładnych,

• Umiejętności podwładnych,

• Predyspozycje osobowościowe.

3. Zmienne charakteryzujące otoczenie procesu zdarzeń:

• Swoboda decydowania,

• Styl kierowania zwierzchnika,

• Presja czasu,

• Stan organizacji,

• Typ organizacji.

Najbardziej znane modele organizacyjne podejścia sytuacyjnego:

Wpływ wielkości organizacji	Child	Wielkość organizacji a sposób funkcjonowania,
		Pater	Związek między wielkością organizacji a zachowaniem ludzi,
	Wpływ technologii	Woodward	Związek między technologią organizacji, a osiągnięciami firmy,
		Parrow	Związek między technologią, a strukturą organizacyjną,
	Wpływ środowiska	Burns i Stalker	Systemy mechaniczne i organiczne,
		Lawrence i Lorssch	Zróżnicowanie i integracja

[brak początku wykładu]

Technologia, a struktura organizacyjna

Produkcja masowa, wielkoseryjna, powiązana struktura statyczna, mechaniczna, sformalizowana, wysmukła,

Produkcja ciągła, specyficzna połączenie struktury statycznej i organizacji scentralizowanej i wyspecjalizowanej.

Podejście sytuacyjne - środowisko - model Lorsch'a i Lawrence'a

Z modelu sytuacyjnego organizacji L & L wynika, że każde zróżnicowanie wewnętrzne (dyferencja) pociąga za sobą działania prowadzące do wzrostu integracji wewnętrznej.

Każda jednostka organizacyjna nawiązuje uprzywilejowane relacje z odpowiednim fragmentem otoczenia i jeśli nie chce działać efektywnie, powinna dostosować się do jego specyfiki. Nie należy więc dążyć do zachowania jednolitości i symetrii.

Dyferencja - zróżnicowanie organizacji spowodowane przez różnorodność otoczenia. Zjawisko można analizować według 4 następujących czynników:

1. Charakter celów mierzalnych (koszty, rentowność, terminy) lub jakościowych (poziom usług, innowacje),

2. Horyzont czasowy płac (krótko, średnio i długookresowe),

3. Orientacja jednostek, które mogą być ukierunkowane na zadanie lub relacje z innymi ludźmi,

4. Sformalizowana struktura.

Integracja - jednocześnie ze zróżnicowaniem należy włączać mechanizmy ujawniania i rozwiązywania konfliktów. Siła i jakość koniecznej integracji są uzależnione od stopnia zróżnicowania i cech otoczenia (jego potencjału, złożoności i niepewności).

I mechanizmem informacji jest hierarchia. Gdy zróżnicowanie jest stosunkowo słabe to hierarchia w połączeniu z takim rozwiązaniem formalnym jak procedury, systemy planistyczne oraz kontrola wystarczą do uzyskania integracji zapewniającej odpowiednią efektywność.

Wraz ze wzrostem zróżnicowania sam mechanizm hierarchii przestaje wystarczać.

Wyróżnia się 3 główne sposoby integracji:

1. Ludzie - spełniający rolę łączników,

2. Grupy integrujące: komitety, grupy robocze,

3. Złożone procesy integracyjne, wielorakie powiązania, oboczne procesy ewolucyjne,

W organizacji wirtualnej narzędziem koordynacji jest zaufanie.

PODEJŚCIE INTEGRACYJNE (UNIWERSALNE)

Podejście sytuacyjne - podejście do zarządzania sugerujące, że właściwe zachowania kierownicze w danej sytuacji zależy od szerokiej gamy elementów.

Podejście uniwersalne - klasyczne, behawioralne, ilościowe - pokazuje najlepszy sposób zachowania.

Schemat integrujący:

- przesłanką jest uznanie że menadżer, nim podejmie próbę zastosowania którejś koncepcji wynikającej z 3 podejść musi dostrzec współzależności jednostek składających się na organizację, wpływ jaki na nią wywierają, otoczenie, a także potrzebę realizacji na niepowtarzalność cechy każdej sytuacji.

Struktura relacyjnej teorii zarządzania:

Efektywne zarządzanie ilościowa teoria zarządzania, nowe teorie zarządzania, teoria systemów i podejścia sytuacyjnego, klasyczne teorie zarządzania, behawioralne teorie zarządzania.

WSPÓŁCZESNE TEORIE ZARZĄDZANIA:

Metoda to:

• Świadomy i uporządkowany sposób stosowany dla osiągnięcia określonego celu,

• Sposób naukowego badania rzeczy i zjawisk i przedstawiania wyników tych badań,

• Systematyczny i konsekwentny sposób postępowania dla osiągnięcia określonego celu, umyślny tok jakiegoś działania.

Technika : część składowa metody.

Metodyka: poprawny metodologicznie zbiór dyrektyw, realizują sposoby działania.

Zasady: zawierają ogólne wskazówki, wytyczne działań organizatorskich, np. zasada podziału pracy głosi że jeśli jakąś pracę podzielimy na cząstki, z których każdą powierzymy do wykonania innemu stanowisku, to wydajność pracy wzrośnie.

Koncepcje zarządzania:

• Całościowy pomysł na zarządzanie organizacyjne, całościowy model zarządzania organizacją,

• Zbiory metod, pewne bazy metodyczne, które wskazują kierunek funkcjonowania firmy, każda z koncepcji zawiera minimum 1 wiodącą metodę zarządzania,

Struktura koncepcji, modeli i metod zarządzania:

1. Koncepcja zarządzania np. wirtualna, sieciowa - wymiar teoretyczny,

2. Modele zarządzania, zarządzanie wiedzą, innowacją - częściowo zoperacjonalizowane,

3. Metody zarządzania: Lean Menagment, kaizenn, re engineering - najwyższy stopień konkretyzacji

25 najczęściej stosowanych koncepcji i metod zarządzania:

1. Planowanie strategiczne,

2. Benchmarking,

3. Deklaracja wizji i misji,

4. Segmentacja klientów,

5. Outsourcing,

6. Badania rynkowe,

7. Zarządzanie relacjami i klientem,

8. Kodeks etyczny korporacji,

9. Strategie rozwoju,

10. Płacenie za efekty,

11. Kluczowe kompetencje,

12. Planowanie uwarunkowane (podejmowanie decyzji),

13. Alianse strategiczne,

14. Zarządzanie zmianą,

15. Zarządzanie wiedzą,

16. Strategiczna karta wyników,

17. Lean Management,

18. Kompleksowe zarządzanie jakością (TQM),

19. Reengineering,

20. Zarządzanie łańcuchem dostaw

21. Ekonomiczna wartość dodana,

22. Zarządzanie w oparciu o działania,

23. Zespoły zintegrowane,

24. Przedsiębiorczość korporacyjna (Innowacyjność),

25. Wykup akcji

Słowo reengineering zostało stworzone przez M. Hammera (1990) a następnie spopularyzowane przez Hammera i J. Champilego(1996), oznaczało ono radykalne, fundamentalne przemyślenie od nowa funkcjonujących w organizacji procesów.

---