NOWA GOSPODARKA

NOWA GOSPODARKA

Paweł Martyniak

Paweł Martyniak

Waldemar Kuca

Waldemar Kuca

►

TEZA:

TEZA:



Szczególnie ważnym determinantem

Szczególnie ważnym determinantem

efektywnego wykorzystania potencjału

efektywnego wykorzystania potencjału

nowej gospodarki są różnice instytucjonalne

nowej gospodarki są różnice instytucjonalne

w zakresie podejścia danego społeczeństwa

w zakresie podejścia danego społeczeństwa

do prywatnej przedsiębiorczości.

do prywatnej przedsiębiorczości.

►

KONCEPCJA NOWEJ GOSPODARKI

KONCEPCJA NOWEJ GOSPODARKI

►

SZÓSTA FALA KONDRATIEWA

SZÓSTA FALA KONDRATIEWA

►

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ A NOWA

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ A NOWA

GOSPODARKA

GOSPODARKA

Koncepcja nowej gospodarki

Koncepcja nowej gospodarki

►

Pojawienie się w połowie lat 90 XX wieku – w

Pojawienie się w połowie lat 90 XX wieku – w

efekcie doskonałych wyników gospodarczych

efekcie doskonałych wyników gospodarczych

USA

USA

►

Zwątpienie – recesja roku 2001 i pęknięcie bańki

Zwątpienie – recesja roku 2001 i pęknięcie bańki

na NASDAQ (ang.

na NASDAQ (ang.

N

N

ational

ational

A

A

ssociation of

ssociation of

S

S

ecurities

ecurities

D

D

ealers

ealers

A

A

utomated

utomated

Q

Q

uotations

uotations

) -

) -

pozagiełdowy, regulowany rynek akcji w

pozagiełdowy, regulowany rynek akcji w

Stanach Zjednoczonych, z filiami w Kanadzie i

Stanach Zjednoczonych, z filiami w Kanadzie i

Japonii

Japonii

Koncepcja nowej gospodarki -

Koncepcja nowej gospodarki -

istota

istota

Nowa gospodarka to nie tylko Internet, to

Nowa gospodarka to nie tylko Internet, to

efekt szerokiej transformacji wszystkich

efekt szerokiej transformacji wszystkich

sektorów gospodarki. Obejmuje ona:

sektorów gospodarki. Obejmuje ona:

►

reorganizację przedsiębiorstw,

reorganizację przedsiębiorstw,

►

rozwój bardziej efektywnych i

rozwój bardziej efektywnych i

dynamicznych rynków kapitałowych,

dynamicznych rynków kapitałowych,

►

wzrost aktywności gospodarczej i wzrost

wzrost aktywności gospodarczej i wzrost

dynamizmu przedsiębiorców,

dynamizmu przedsiębiorców,

►

narastającą konkurencję,

narastającą konkurencję,

►

większą zmienność rynków pracy

większą zmienność rynków pracy

►

nieodwracalną globalizację

nieodwracalną globalizację

Definicja Nowej Gospodarki

Definicja Nowej Gospodarki

Pojęcie nowej gospodarki to tworzenie sieci

Pojęcie nowej gospodarki to tworzenie sieci

ściśle współdziałających ze sobą

ściśle współdziałających ze sobą

przedsiębiorstw szybszym podejmowaniem

przedsiębiorstw szybszym podejmowaniem

decyzji, umiejętnością działania w warunkach

decyzji, umiejętnością działania w warunkach

wysokiego ryzyka, coraz większym

wysokiego ryzyka, coraz większym

znaczeniem wartości pozamaterialnych w

znaczeniem wartości pozamaterialnych w

przedsiębiorstwach.

przedsiębiorstwach.

Alan Greenspan

Alan Greenspan

►

Były szef banku centralnego ocenia, że USA rozwija się dziś

Były szef banku centralnego ocenia, że USA rozwija się dziś

dynamicznie. W pierwszym półroczu wzrost PKB wyniósł 3,8% i

dynamicznie. W pierwszym półroczu wzrost PKB wyniósł 3,8% i

choć mało kto liczył na to, że podobnie będzie w II półroczu (gdy

choć mało kto liczył na to, że podobnie będzie w II półroczu (gdy

w drugim kwartale wzrost ten spadł do 3,3%), to jednak w III

w drugim kwartale wzrost ten spadł do 3,3%), to jednak w III

kwartale wzrost gospodarczy w USA wyniósł znowu 3,8%. O tym

kwartale wzrost gospodarczy w USA wyniósł znowu 3,8%. O tym

jak będzie dalej trudno dziś powiedzieć, bo w III kwartale

jak będzie dalej trudno dziś powiedzieć, bo w III kwartale

motorem tego wzrostu PKB było spożycie konsumenckie, a

motorem tego wzrostu PKB było spożycie konsumenckie, a

także zakupy sprzętu i oprogramowania oraz dobra ruchome,

także zakupy sprzętu i oprogramowania oraz dobra ruchome,

ale też (co nie jest bez znaczenia) wydatki federalne.

ale też (co nie jest bez znaczenia) wydatki federalne.

►

Pozytywnym sygnałem z gospodarki USA jest utrzymujące się

Pozytywnym sygnałem z gospodarki USA jest utrzymujące się

bardzo wysokie tempo wzrostu wydatków na badanie (25%

bardzo wysokie tempo wzrostu wydatków na badanie (25%

rocznie), podczas gdy w Unii wynosi ono tylko 8% rocznie

rocznie), podczas gdy w Unii wynosi ono tylko 8% rocznie

Niewątpliwie na znaczeniu zyskują wiedza i umiejętności

Niewątpliwie na znaczeniu zyskują wiedza i umiejętności

jako czynniki produkcji w tym poziom zarządzania,

jako czynniki produkcji w tym poziom zarządzania,

pomysłowość, lepsze

pomysłowość, lepsze

wykorzystywanie takich

wykorzystywanie takich

czynników pozamaterialnych

czynników pozamaterialnych

jak stosunki z klientami lub

jak stosunki z klientami lub

marka. Według firmy

marka. Według firmy

konsultingowej Arthur Andersen

konsultingowej Arthur Andersen

udział czynników pozamaterialnych w wartości giełdowej

udział czynników pozamaterialnych w wartości giełdowej

przedsiębiorstw amerykańskich wzrósł od 1978 r. do

przedsiębiorstw amerykańskich wzrósł od 1978 r. do

połowy lat 90 – tych z 5% do 80%. Tę ocenę potwierdza

połowy lat 90 – tych z 5% do 80%. Tę ocenę potwierdza

wyraźnie fakt, że kursy akcji nowych przedsiębiorstw, np. z

wyraźnie fakt, że kursy akcji nowych przedsiębiorstw, np. z

branży oprogramowania, rosły szybciej niż tradycyjnych

branży oprogramowania, rosły szybciej niż tradycyjnych

koncernów, aczkolwiek te mają znacznie większy majątek

koncernów, aczkolwiek te mają znacznie większy majątek

fizyczny.

fizyczny.

Nowa gospodarka oznacza także więcej

Nowa gospodarka oznacza także więcej

indywidualizmu i odpowiedzialności własnej.

indywidualizmu i odpowiedzialności własnej.

Zdaniem OECD (Organizacja Współpracy

Zdaniem OECD (Organizacja Współpracy

Gospodarczej i Rozwoju) podstawową

Gospodarczej i Rozwoju) podstawową

jednostką w przyszłej gospodarce będzie nie

jednostką w przyszłej gospodarce będzie nie

przedsiębiorstwo, lecz pojedynczy człowiek.

przedsiębiorstwo, lecz pojedynczy człowiek.

Znacznie wzrośnie liczba najmniejszych firm,

Znacznie wzrośnie liczba najmniejszych firm,

w tym jednoosobowych.

w tym jednoosobowych.

Cechy Nowej Gospodarki

Cechy Nowej Gospodarki

►

szybkość zmian,

szybkość zmian,

►

znaczenie wiedzy i informacji jako

znaczenie wiedzy i informacji jako

podstawowych aktywów tworzących

podstawowych aktywów tworzących

wartość dodaną,

wartość dodaną,

►

rozwój przemysłów wytwarzających

rozwój przemysłów wytwarzających

dobra i usługi informacyjne.

dobra i usługi informacyjne.

Wymagana instytucjonalne

Wymagana instytucjonalne

nowej gospodarki

nowej gospodarki

Instytucje sprzyjające nowej gospodarce

Instytucje sprzyjające nowej gospodarce

powinny:

powinny:

►

gwarantować wysoką elastyczność

gwarantować wysoką elastyczność

gospodarki,

gospodarki,

►

stymulować kreację i proliferację

stymulować kreację i proliferację

innowacji,

innowacji,

►

wspierać wysoki poziom jej

wspierać wysoki poziom jej

konkurencyjności wewnętrznej jak i

konkurencyjności wewnętrznej jak i

zewnętrznej.

zewnętrznej.

Przyczyny rozwoju nowej

Przyczyny rozwoju nowej

gospodarki w USA

gospodarki w USA

►

Formalny system instytucjonalny

Formalny system instytucjonalny

sprzyjający nowej gospodarce;

sprzyjający nowej gospodarce;

►

Czynniki instytucjonalne o charakterze

Czynniki instytucjonalne o charakterze

kulturowym - afirmacja indywidualizmu,

kulturowym - afirmacja indywidualizmu,

szacunek dla indywidualnej inicjatywy,

szacunek dla indywidualnej inicjatywy,

podejmowania ryzyka i prywatnej

podejmowania ryzyka i prywatnej

przedsiębiorczości;

przedsiębiorczości;

►

Prestiż etosu przedsiębiorcy;

Prestiż etosu przedsiębiorcy;

►

Relatywnie duża tolerancja wobec

Relatywnie duża tolerancja wobec

niepowodzeń;

niepowodzeń;

Mikołaj Kondratiew

Mikołaj Kondratiew

Rosyjski naukowiec Mikołaj Kondratiew (w

Rosyjski naukowiec Mikołaj Kondratiew (w

pisowni angielskiej Kondratieff) przedstawił

pisowni angielskiej Kondratieff) przedstawił

teorię długofalowych cyklów gospodarczych,

teorię długofalowych cyklów gospodarczych,

według której co 45 – 60 lat w gospodarce

według której co 45 – 60 lat w gospodarce

światowej zachodzą głębokie przekształcenia.

światowej zachodzą głębokie przekształcenia.

Ich siła napędową są zasadnicze innowacje,

Ich siła napędową są zasadnicze innowacje,

które zmieniają możliwości techniczne a także

które zmieniają możliwości techniczne a także

gospodarczej polityczne. Od czasu powstania

gospodarczej polityczne. Od czasu powstania

gospodarki rynkowej przed ponad 200 laty

gospodarki rynkowej przed ponad 200 laty

było dotąd pięć takich cyklów

było dotąd pięć takich cyklów

►

Pierwszy cykl Kondratiewa trwał od końca XVIII w. do połowy

Pierwszy cykl Kondratiewa trwał od końca XVIII w. do połowy

XIX w. Podstawowymi innowacjami w tym okresie były

XIX w. Podstawowymi innowacjami w tym okresie były

maszyna parowa, mechaniczne krosna, koncentracja pracy

maszyna parowa, mechaniczne krosna, koncentracja pracy

w fabrykach, tworzenie gospodarki opartej na podziale

w fabrykach, tworzenie gospodarki opartej na podziale

pracy.

pracy.

►

Drugi cykl rozpoczął się w połowie XIX w. i stał pod znakiem

Drugi cykl rozpoczął się w połowie XIX w. i stał pod znakiem

stali. Największe zapotrzebowanie na nią wytwarzały koleje,

stali. Największe zapotrzebowanie na nią wytwarzały koleje,

dzięki którym powstała nowa infrastruktura. Umożliwia ona

dzięki którym powstała nowa infrastruktura. Umożliwia ona

skok produktywności w transporcie ludzi i towarów, a to

skok produktywności w transporcie ludzi i towarów, a to

oznaczało warunki do uruchomiania produkcji masowej.

oznaczało warunki do uruchomiania produkcji masowej.

►

W trzecim cyklu filarami przekształceń były elastyczność i

W trzecim cyklu filarami przekształceń były elastyczność i

chemia. Dzięki temu wzrosła rola USA i Niemiec w

chemia. Dzięki temu wzrosła rola USA i Niemiec w

gospodarce światowej, ponieważ były potęgami w obydwu

gospodarce światowej, ponieważ były potęgami w obydwu

branżach.

branżach.

►

Czwarty cykl zaczął się po światowym kryzysie w latach 30

Czwarty cykl zaczął się po światowym kryzysie w latach 30

–tych, a w innych regionach świata po II wojnie światowej,

–tych, a w innych regionach świata po II wojnie światowej,

stał pod znakiem motoryzacji indywidualnej (w produkcji

stał pod znakiem motoryzacji indywidualnej (w produkcji

samochodów i wydobyciu ropy naftowej).

samochodów i wydobyciu ropy naftowej).

►

Piąty cykl zaczął się w latach 70 – tych, a jego kluczową siłą

Piąty cykl zaczął się w latach 70 – tych, a jego kluczową siłą

napędową jest technika informatyczna.

napędową jest technika informatyczna.

Kraje Triady – USA, Unia Europejska i Japonia

Kraje Triady – USA, Unia Europejska i Japonia

–

–

znajdują się na progu szóstego cyklu

znajdują się na progu szóstego cyklu

Kondratiewa, w którym nadal istotna będzie

Kondratiewa, w którym nadal istotna będzie

technika informatyczna, ale jeszcze

technika informatyczna, ale jeszcze

większymi

większymi

siłami napędowymi gospodarki staną się inne

siłami napędowymi gospodarki staną się inne

dziedziny najnowocześniejszej techniki, jak

dziedziny najnowocześniejszej techniki, jak

biotechnologia, nowe sposoby środowiska,

biotechnologia, nowe sposoby środowiska,

optyka, nowe metody ochrony zdrowia.

optyka, nowe metody ochrony zdrowia.

Najprawdopodobniej największe szanse

Najprawdopodobniej największe szanse

gospodarcze pojawią siew tej ostatniej

gospodarcze pojawią siew tej ostatniej

dziedzinie.

dziedzinie.

W krajach Unii Europejskiej nie ma jeszcze porównywalnie

W krajach Unii Europejskiej nie ma jeszcze porównywalnie

korzystnych warunków do rozprzestrzeniania się Nowej

korzystnych warunków do rozprzestrzeniania się Nowej

Gospodarki. Podatki są wysokie, przepisy w sprawie zatrudnienia

Gospodarki. Podatki są wysokie, przepisy w sprawie zatrudnienia

zbyt sztywne, budżety państwowe obciążone nadmiernymi

zbyt sztywne, budżety państwowe obciążone nadmiernymi

długami. Jednak także partie socjaldemokratyczne, które

długami. Jednak także partie socjaldemokratyczne, które

sprawują

sprawują

władzę w większości krajów UE, akceptują potrzebę zmian w tych

władzę w większości krajów UE, akceptują potrzebę zmian w tych

dziedzinach, by ułatwiać działalność gospodarczą.

dziedzinach, by ułatwiać działalność gospodarczą.

Nowa Gospodarka, oznacza m. in. większa przejrzystość cen i

Nowa Gospodarka, oznacza m. in. większa przejrzystość cen i

dalsze zaostrzenie konkurencji, powoduje jeszcze głębsze zmiany

dalsze zaostrzenie konkurencji, powoduje jeszcze głębsze zmiany

w Japonii. Przechodzenie na biznes elektroniczny spowodowało w

w Japonii. Przechodzenie na biznes elektroniczny spowodowało w

ostatnich latach liberalizację tamtejszego rynku niż 20 lat

ostatnich latach liberalizację tamtejszego rynku niż 20 lat

negocjacji z USA, które domagały się usuwania utrudnień w

negocjacji z USA, które domagały się usuwania utrudnień w

imporcie. Przedsiębiorstwa japońskie czują się zmuszone pod

imporcie. Przedsiębiorstwa japońskie czują się zmuszone pod

wpływem Internetu do odchodzenia od tradycyjnych zwyczajów,

wpływem Internetu do odchodzenia od tradycyjnych zwyczajów,

jak dożywotni zatrudnienie lub korzystanie z wielu pośredników

jak dożywotni zatrudnienie lub korzystanie z wielu pośredników

handlowych. Oznacza to oczywiście wstrząsy społeczne, lecz jest

handlowych. Oznacza to oczywiście wstrząsy społeczne, lecz jest

nieodzowne do podniesienia konkurencyjności poszczególnych

nieodzowne do podniesienia konkurencyjności poszczególnych

firm i całej gospodarki narodowej.

firm i całej gospodarki narodowej.

Różnice w poziomie

Różnice w poziomie

przedsiębiorczość w USA i Europie

przedsiębiorczość w USA i Europie

Badanie P. Reynoldsa, M. Haya i M.

Badanie P. Reynoldsa, M. Haya i M.

Campa koniec lat 90:

Campa koniec lat 90:

►

USA - zaliczone do państw o najwyższym

USA - zaliczone do państw o najwyższym

poziomie przedsiębiorczości - średnia

poziomie przedsiębiorczości - średnia

miarę aktywności przedsiębiorców na

miarę aktywności przedsiębiorców na

poziomie 6,9%.

poziomie 6,9%.

►

Największe europejskie gospodarki:

Największe europejskie gospodarki:

Francja i Niemcy - zaliczone do grona

Francja i Niemcy - zaliczone do grona

państw o najniższym poziomie

państw o najniższym poziomie

przedsiębiorczości - średnia miarę

przedsiębiorczości - średnia miarę

aktywności przedsiębiorczości na

aktywności przedsiębiorczości na

poziomie 1,8%.

poziomie 1,8%.

Poziom prywatnej przedsiębiorczości na

Poziom prywatnej przedsiębiorczości na

wczesnym etapie rozwoju oraz udział we

wczesnym etapie rozwoju oraz udział we

własności ustabilizowanych

własności ustabilizowanych

przedsiębiorstw w roku 2006

przedsiębiorstw w roku 2006

Biurokratyczne i prawne ograniczenia

Biurokratyczne i prawne ograniczenia

związane z rozpoczęciem biznesu w

związane z rozpoczęciem biznesu w

Francji, Niemczech, USA i Włoszech w

Francji, Niemczech, USA i Włoszech w

2006 r.

2006 r.

Kraj

Kraj

Liczba

Liczba

wymaga

wymaga

nych

nych

procesó

procesó

w przy

w przy

rejestracj

rejestracj

i firmy

i firmy

Średni

Średni

czas

czas

potrzebny

potrzebny

na

na

wykonani

wykonani

e każdej

e każdej

procedury

procedury

Oficjalny

Oficjalny

koszt każdej

koszt każdej

procedury

procedury

Minimalny

Minimalny

kapitał

kapitał

wymagany przy

wymagany przy

rejestracji firmy

rejestracji firmy

liczony jako %

liczony jako %

średniego

średniego

dochodu

dochodu

per

per

capita

capita

Francja

Francja

7

7

8

8

1,1

1,1

0

0

Niemcy

Niemcy

9

9

24

24

5,1

5,1

46,2

46,2

Stany

Stany

Zjednoczon

Zjednoczon

e

e

5

5

5

5

0,7

0,7

0

0

Włochy

Włochy

9

9

13

13

15,2

15,2

10,4

10,4

WNIOSKI

WNIOSKI

„

„

Nieprzypadkowo rewolucja związana z nową

Nieprzypadkowo rewolucja związana z nową

gospodarką rozpoczęła się w Stanach

gospodarką rozpoczęła się w Stanach

Zjednoczonych a nie w Japonii. Japonia była

Zjednoczonych a nie w Japonii. Japonia była

bardzo zaawansowana pod względem

bardzo zaawansowana pod względem

technologicznym, jednak rewolucja rozpoczęła

technologicznym, jednak rewolucja rozpoczęła

się w Stanach Zjednoczonych. Wynika to z

się w Stanach Zjednoczonych. Wynika to z

faktu, iż Stany Zjednoczone miały znacznie

faktu, iż Stany Zjednoczone miały znacznie

mniej regulacji, znacznie mniej barier dla

mniej regulacji, znacznie mniej barier dla

wprowadzania nowych pomysłów. Ponieważ

wprowadzania nowych pomysłów. Ponieważ

Stany Zjednoczone zajmowały lepszą pozycję

Stany Zjednoczone zajmowały lepszą pozycję

pod względem regulacji oraz organizacji, mogły

pod względem regulacji oraz organizacji, mogły

być szybsze i były lepiej przygotowane do

być szybsze i były lepiej przygotowane do

wykorzystania tego nowego trendu.”

wykorzystania tego nowego trendu.”

Podsumowanie

Podsumowanie

Nowa, internetowa, Gospodarka nie jest kolejnym etapem rozwoju

Nowa, internetowa, Gospodarka nie jest kolejnym etapem rozwoju

gospodarczego epoki przemysłowej, ale początkiem ery informacyjnej. Jest to

gospodarczego epoki przemysłowej, ale początkiem ery informacyjnej. Jest to

konsekwencja przełomu, jakim jest umiejscowienie komunikacji i działalności

konsekwencja przełomu, jakim jest umiejscowienie komunikacji i działalności

gospodarczej w wymiarze elektronicznym. W Stanach Zjednoczonych

gospodarczej w wymiarze elektronicznym. W Stanach Zjednoczonych

gospodarka internetowa rozwija się najszybciej dzięki oparciu o solidne

gospodarka internetowa rozwija się najszybciej dzięki oparciu o solidne

fundamenty gospodarki liberalno-kapitalistycznej. Charakterystycznymi

fundamenty gospodarki liberalno-kapitalistycznej. Charakterystycznymi

cechami

cechami

Nowej Gospodarki są :szybkość zmian, znaczenie wiedzy i informacji jako

Nowej Gospodarki są :szybkość zmian, znaczenie wiedzy i informacji jako

podstawowych aktywów tworzących wartość dodaną, rozwój przemysłów

podstawowych aktywów tworzących wartość dodaną, rozwój przemysłów

wytwarzających dobra i usługi informacyjne. Nowe otoczenie ekonomiczne

wytwarzających dobra i usługi informacyjne. Nowe otoczenie ekonomiczne

wymaga od firm i ludzi umiejętności dostosowania do zmieniających się

wymaga od firm i ludzi umiejętności dostosowania do zmieniających się

warunków. Ulega zmianie sposób funkcjonowania i oceny wartości firmy,

warunków. Ulega zmianie sposób funkcjonowania i oceny wartości firmy,

charakter pracy i w konsekwencji życia. Elektroniczna gospodarka niesie wiele

charakter pracy i w konsekwencji życia. Elektroniczna gospodarka niesie wiele

korzyści związanych z dostępem do informacji, rynków na całym świecie,

korzyści związanych z dostępem do informacji, rynków na całym świecie,

pojawiają się nieznane dotąd możliwości, ale i wyzwania. Dlatego rozwój

pojawiają się nieznane dotąd możliwości, ale i wyzwania. Dlatego rozwój

Nowej Gospodarki staje się coraz większym przedmiotem zainteresowania i

Nowej Gospodarki staje się coraz większym przedmiotem zainteresowania i

troski rządów i organizacji międzynarodowych.

troski rządów i organizacji międzynarodowych.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ