ZARZĄDZANIE FINANSAMI PRZEDSIĘBIORSTW-egzamin 20.VI.2003 godz 13.30

Każdy podmiot gospodarczy musi gromadzić pieniądze; pozyskiwać środki(2/3 środki własne, 1/3 środki obce). Podmiot gospodarczy nastawiony na prowadzenie działalności gospodarczej

Finanse przedsiębiorstwa- zjawiska ekonomiczne polegające na gromadzeniu środków z przeznaczeniem na działalność gospodarczą. Zarządzanie finansami polega na takim zbieraniu środków własnych i obcych aby w sposób pełny prowadzić działalność.

Racjonalizacja zysku- postępowanie podmiotu gospodarczego; maksymalizacja zysku; akceptowalny poziom ryzyka (APR)

APR- wiąże się ze strategiami postępowania:

1.konserwatywna (wystarczy mi to co mam)

2.umiarkowanego ryzyka (robimy coś na lewo)

3.ofensywna

Części składowe podmiotu gospodarczego

1.właściciel (2/3kapitału)

2.ten kto pożyczy pieniądze

3.klienci

4.pracownicy

5.otoczenie zew.(urząd skarbowy, ZUS, inspekcja handlowa)

Cele finansowe podmiotu gospodarczego

• dobrobyt właściciela

• utrzymanie się na rynku(stała poprawa jakości oferowanych produktów i usług; przetrwanie)

• bezpieczeństwo firmy

Dyrektor finansowy działa z upoważnienia właściciela firmy; jest od rządzenia; odpowiedzialny za wybór ryzyka

Części składowe zysku:

• dywidenda (okresowa korzyść ekonomiczna wynikająca z faktu posiadania kapitału)

• wart. firmy

• jak mnie postrzegają na zew.

Dyrektor finansowy ma do wyboru:

• horyzont czasowy podejmowanych decyzji(na ile ustalam zadania)\

• horyzont czasowy funkcjonowania podmiotu gosp. (wzmacnianie roli dyrektora fin.; strategia innowacyjna(fuzje, przejęcia, kształtowanie się struktury na rynkach))

• istota ponoszonego ryzyka

Istota zarządzania fin.:

• sposobu finansowania aktywów(działalność bieżąca)

• wyboru kierunków inwestowania (wybór strategii inwestycji, rodzaj, rozmiar i struktura źródeł finansowania tych projektów inwestycyjnych)

• sposobu finansowania działalności bieżącej oraz decyzji dotyczących polityki zatrzymania zysku

Występujące i przyszłe ryzyko może oprowadzić do tego że nie osiągamy spodziewanych korzyści finansowych a nawet możemy mieć straty

Straty te mogą być spowodowane:

• przyszłymi uwarunkowaniami zew. wpływającymi na działalność firmy

• niedoskonałym sposobem zarządzania przedsięb.

Groźną formą ryzyka jest ryzyko utraty płynności finansowej; czyli zdolność do terminowego regulowania przez firmę zobowiązań

Aby tego uniknąć, zarządzanie fin. powierza się specjalistą, którzy odpowiadają na prawidłowe i efektywne dokonywanie przez firmę opinii finansowych

• organizują i nadzorują obieg inf.wew., umożliwiającym kontrolę przebiegu operacji fin., pozwalającym na sygnalizowanie ewentualnych zagrożeń i nieprawidłowości, których usunięcie wymaga inwestycji oraz ułatwia ocenę bieżącej sytuacji fin.firmy.

• przedkłada kierownictwu inf. o sytuacji fin. firmy i jej przewidywanym rozwoju oraz o konsekwencjach dla działalności gospodarczej firmy

• podejmuje decyzje związane z zarządzaniem fin., zmierzając do zapewnienia dopływu niezbędnych kapitałów z zew. , przy min.kosztów fin. oraz przy zachowaniu należytej płynności fin.

• utrzymuje kontakty z partnerami firmy- z wierzycielami i dłużnikami, organami skarbowymi, bankami

Analiza fin. dokonywana przez specjalistów koncentruje się na ocenie stanu fin. i wyniku fin., zmierza ona do wyjaśnienia, czy zdarzenia te przebiegają w zgodzie z zasadą racjonalnego gospodarowania.

Decyzje strategiczne polegają na :

• podejmowaniu decyzji inwestycyjnych o długookresowych skutkach fin., a więc dotyczą poniesienia poważnych nakładów fin., czy powiązanych z poważnym ryzykiem w dłuższym okresie czasu

Decyzje bieżące to :

• decyzje najczęściej w wymiarze roku

• przy istniejącym profilu firmy i zasobach fin. uzyskiwanie jak najlepszych efektów

Łączenie decyzji strategicznych z bieżącymi wymaga dokonywania:

• stałej analizy fin. firmy- ocena zgodności przebiegu operacji fin. w stosunku do założeń istniejącego planu, realizowanie planowania fin., które powinno polegać na świadomym sterowaniu procesami pieniężnymi

Zew. uwarunkowania decyzji fin. to:

• koniunktura gospodarcza, która w warunkach gospodarki rynkowej podlega okresowym wahaniom

• okres ożywienia gospodarki, prowadzący do jej rozkwitu, po którym obserwujemy oznaki kryzysu a nawet agresji gosp., a po jej przezwyciężeniu kolejny etap aktywności ekonomicznej

• inflacja obniżenie siły nabywczej pieniądza, ogólny wzrost poziomu cen

• polityka fiskalna i monetarna państwa- aktywność funkcjonowania systemu podatkowego ; polityka monetarna państwa to regulowanie podaży i ceny pieniądza kredytowego

• uprawianie interwencjonalizmu państwowego np.ulgi podatkowe przy spełnianiu określonych wymogów; ochrona środowiska; ograniczanie bezrobocia

• subwencjonowanie kredytów udzielonych przez banki na preferencyjnych warunkach udzielanych na ważne cele społeczne(mieszkaniowe)

• polityka celna np.opłacalność eksportu

Funkcje zarządzania finansami :

• określenie spodziewanych kosztów i korzyści wynikających z różnych form zaangażowania środków fin. przedsięb., tak w wymiarze krótko jak i długookresowym

• alokacja środków oraz określenie jej kosztów (wybór przedsięwzięcia inwestycyjnego)

• wybór źródeł inwestowania i sposobów wykorzystania dostępnych środków zgodnie z celami przedsięb.

• ocena przychodów i ryzyka

Do obszarów zarządzania fin. zaliczamy:

• kształtowanie wielkości i struktury majątku przeds. Poprzez określenie kierunków oraz form inwestowania w powiązaniu z realizowaną działalnością operacyjną

• kształtowanie struktury kapitałowej poprzez określenie sposobów pozyskiwania środków na finansowanie działalności operacyjnej i inwestycyjnej

• kształtowanie relacji między strukturą majątkową i kapitałową gwarantujących zachowanie równowagi ekonomiczno-finansowej

• podział zysku i polityka dywidendy w kontekście relacji zachodzących między działalnością bieżącą a działalnością rozwojową

Funkcje zarządzania:

• kształtowanie poziomu i struktury majątku stosowane do wymogów działalności operacyjnej i kryteriów efektywności

• określenie kierunków i form inwestowania oraz ocena i wybór projektów inwestycyjnych przewidzianych do realizacji

• optymalizacja struktury kapitałowej z uwzględnieniem kosztu pozyskania kapitałów i alternatywnych źródeł finansowania

• szacowanie i ocena przychodów oraz związanego z ich uzyskaniem ryzyko w działalności przeds.

• Bieżąca analiza sytuacji majątkowej i finansowej przeds. Umożliwiająca ocenę zgodności przebiegu działalności operacyjnej, inwestycyjnej i fin. z założeniami i stanowiącą punkt wyjścia dla podejmowania decyzji rozwojowych

• Analiza pozycji rynkowej przeds. I ocena wpływu uwarunkowań zew. na decyzje inwestycyjne i finansowe

• Formułowanie wniosków dla polityki podziału zysku

Funkcje osób odpowiedzialnych za decyzje fin. przeds. Są:

• f-cje związane z wydatkowaniem (inwestowaniem) środków

• -------//-------- - pozyskiwaniem środków (fin.działalności inwestycyjnej)

• -------//--------- - bieżącą działalnością fin. przeds.

Lata 50' okres odbudowy; ograniczenie konsumpcji; dyr.fin. był potrzebny do finansowania inwestycji

I połowa lat 60' następowało umacnianie tego co było, dyr.fin. wprowadzał zasady (premie) i sposoby mając prowadzić pracowników

W latach 70' przypływ kapitału, inne zastosowanie do gosp.socjal., rozszerzenie rynku zbytu, inwestycje portfelowe.

Lata 80' ekskluzywne metody nie wystarczały, niechęć do pracy i produkowania, (niechęć do władzy) nastąpił kryzys; 86-88 w sektorze bankowym prowadzone rozw. kapitalistyczne ; 89 Balcerowicz zlikwidował ustawę i uprawnienia dla przeds. Korzystających z kredytu

Lata 90' dominacja dyr.fin. działanie na rzecz kongromenatów

Elementy konfliktu :

• relacje między właścicielem a kadrą zarządzającą (nie raz dyr.spiskują przeciw właścicielom)

• przedział czasowy (kadra jest zatrudniona na trzy lata)

• sprawa ryzyka ( akceptowalny poziom ryzyka decyduje o tym właściciel)

Funkcje i zadania dyrektora finansowego:

• przyswajanie podstawowych narzędzi, reguł i teorii niezbędnych w kształtowaniu polityki fin.przeds. w warunkach powstającego rynku kapitałowego

• stworzenie w przeds. Efektywnego systemu analizy fin. umożliwiającego ocenę bieżącej sytuacji fin. przeds. A także niezbędne korekty jego działalności w przypadku istotnych zmian otoczenia rynkowego

• określenie aktualnych potrzeb kapitałowych przeds. niezbędnych dodatkowych środków oraz źródeł ich pochodzenia

• usprawnienie zarządzania środkami obrotowymi przeds. w gops. zapasmi

• sformułowanie długofalowych celów przeds. uwzględniających docelowy stan jego struktury kapitałowej rozmiary fin. przedsięwzięć inwestycyjnych w oparciu o środki własne i kredyty, stopień zadłużenia długo i krótkookresowego

Ryzyko i dochody

• wart.aktywów zależy od wielkości strumieni przychodów pieniężnych generowanych przez te środki w przyszłości. W praktyce przychody możemy określić jedynie w przybliżeniu, potencjalni inwestorzy rzadko są pewni ich wielkości

• oczekiwanie dochodów pewnych

• oczekiwanie dochodów obarczonych ryzykiem niepewności

Ryzyko tzn. niepewność charakteryzuje sytuację, w której przychody z tytułu danej inwestycji są z góry przesądzone z absolutną pewnością, tym nie mniej można określić zestaw alternatywnych wielkości tych przychodów im odpowiadające im p-stwo ich uzyskania.

Przedsięwzięcie inwestycyjne obarczone ryzykiem to także, dla którego znany jest jedynie pewien rozkład spodziewanych przychodów. Może on być oszacowany na bazie obiektywnie lub subiektywnie określonego p-stwa. Przykładem rachunków subiektywizowanych jest wykorzystanie danych historycznych dotyczących wielkości przychodów w danej branży dla aktualnie podejmowanych decyzji inwestycyjnych w tej branży.

Kształtowanie się i rozkład tych przychodów w dłuższym okresie czasu jest istotną informacją, lecz nawet dysponowanie obszernym zestawem takich danych nie rozwiązuje problemu nowej inwestycji.

Metody finansowej oceny efektywności projektów inwestycyjnych

Dla podjęcia właściwej decyzji inwestycyjnej niezbędne jest często posłużenie się kilkoma metodami finansowymi oceny efektywności projektów inwestycyjnych :

1. metody proste służą do wstępnej selekcji projektów, dostarczając szybkich i bardzo uproszczonych ocen. Porównanie przy ich pomocy wielkości nakładów i efektów, nie uwzględniają czynnika czasu w związku z tym ich obiektywność jest problematyczna a uzyskane rezultaty mogą być podważone, zwłaszcza w warunkach wspólnej inflacji i dynamiki zjawisk gosp. Metody te mogą mieć co najwyżej pomocniczy charakter.

1. okres zwrotu nakładów inwestycyjnych to czas w którym uzyskane wpływy z inwestycji zrównoważą się z pierwotnymi nakładami czyli zostaną odzyskane.

Kwoty odzyskane- to suma zysku netto amortyzacji i ewentualnie odsetki od pożyczek

PNI______

Oz = Zn + A + Od

Oz- okres zwrotu nakładów inwest.

PNI- pierwotne nakłady inwest.

Zn- dochód po opodatkowaniu (netto)

A- amortyzacja

Od- odsetki od kredytów

Okres zwrotu liczy się na ogół od momentu poniesienia pierwotnych nakładów. Czasem wylicza się z niego okres budowy, traktując go jako okres zamrożenia nakładów inwest. Wówczas jest liczony od chwili rozpoczęcia realizacji inwestycji. Przy ustaleniu wysokości nakładów nie bierze się pod uwagę nakładów na zakup mienia i wart. zaangażowanego kapitału obrotowego wychodząc z założenia, że mogą być one w całości odzyskane w końcu okresu funkcjonowania przedsięwzięcia. Przedsięwzięcie rozwojowe uważa się za efektywne, jeśli okres zwrotu jest krótszy lub równy okresowi przyjętemu w danym przeds. jakie dopuszczamy.

Zalety okresu zwrotu są:

• łatwość obliczania

• jasny i komunikatywny wynik

Wady okresu zwrotu:

• koncentracja uwagi na zwrocie pieniężnych nakładów przy abstrahowaniu od efektu jakie inwestycja może generować po okresie zwrotu

• nie informowanie o efektywności nakładów a tylko o ich płynności

• pomijanie zmiany wart. pieniądza w czasie w związku z jednakowym traktowaniem uzyskiwanych w każdym roku wpływów pomimo spadku ich wart. w miarę upływu czasu

1. prosta stopa zwrotu stanowi stosunek rocznego zysku netto osiągniętego podczas działalności eksploatacyjnej, amortyzacji i odsetki od kredytu

Zn + A + OD

PR = PNI * 100%

PR- prosta stopa zwrotu

Zn- równy zysk netto

A- amortyzacja

OD- odsetki od kredytu

PNI- pierwotne nakłady inwest.

Jeśli nie uwzględni się całości nakładów inwest. Lecz tylko ich część sfinansowaną a kapitałów własnych, wówczas wzór będzie nast.

Zn + A

PRE = E * 100%

PRE- stopa zwrotu kapitału własnego

E- kapitał własny

Prosta stopa zwrotu- informacje o rentowności kapitałów poniesionych na daną inwest.

Wady:

• problemy z jej ustaleniem w sytuacji gdy wejście w poszczególnych latach są bardzo zróżnicowane

• problemy a wyborem okresów, które można uznać za najbardziej reprezentatywne dla oceny efektywności projektu

• pomijane zmiany wart. pieniądza wraz z upływem czasu w wyniku czego wpływy uzupełniane w różnym czasie traktuje się równoważnie z wydatkami poniesionymi w początkowym okresie realizacji projektu

2. Metody dyskontowe wykorzystujące technikę dyskontową ............ wart. wpływów i wydatków gotówkowych występujących w różnym czasie

1. wart. zaktualizowane netto (NPV) określa się jako wart. otrzymaną przez zdyskontowane, oddzielnie dla każdego roku, różnicy między wpływami i wydatkami pieniężnymi w danym okresie funkcjonowania inwestycji. Różnica ta jest zdyskontowana przy użyciu stałej stopy dyskontowej na moment w który przewidywane jest podjęcie inwestycji.

NPV =

NPV- wart zaktualizowana netto

NCFt- przewidywane wpływy gotówkowe netto w kolejnych latach

PNI- początkowe nakłady inwest.

r- stopa dyskonta

Problemem jest wybór stopy dyskontowej odzwierciedlającej stopień ryzyka inwestora w całym okresie funkcjonowania inwestycji a także graniczną minimalną, wymaganą przez stopę rentowności przedsięwzięcia. Stopa dyskontowa urealnia wart przepływów pieniężnych spodziewanych w okresie funkcjonowania inwestycji.

• jeżeli NPK jest dodatnia to stopa rentowności planowanego przedsięwzięcia jest wyższa od stopy minimalnej wyznaczonej na poziomie stopy dyskontowej. Oznacza to że inwestycja jest opłacalna i może zostać zaakceptowana

• jeżeli NPV jest równy zeru to stopa rentowności planowanego przedsięwzięcia jest równa stopie minimalnej. Należy się zastanowić nad celowością podjęcia danej inwestycji, gdyż obliczenia mogą być nieprecyzyjne

• jeżeli NPV jest ujemna to stopa rentowności planowanego przedsięwzięcia jest

2. wew. stopa zwrotu IRR wyraża stopę dyskontową, przy której wart. zaktualizowana netto jest równa zeru

NPV = 0

n NCFt

SIGMA (1+r)t - PNI = 0

T = 1

n NCFt

S (1-r)t = PNI

T=1

Istota wew. stopy zwrotu wyrażą się w dążeniu do zrównania przewidywanych przychodów z planowanego przedsięwzięcia z niezbędnymi nakładami.

Analiza progu rentowności - uzupełnia informacyjną wart. wskaźników efektywnościowych. Jaka musi być wielkość produkcji (sprzedaży), przy której koszty zrównaj się z przychodami. Wówczas projektowane przedsięwzięcie nie wykaże ani zysku ani straty. Produkcja i sprzedaż powyżej wielkości wyznaczonej progiem rentowności przynosić będzie nadwyżkę dochodów nad kosztami.

Koszty stałe

Próg rentowności = cena jedn.sprzedaży - jedn.koszty zmienne

Analiza wrażliwości

1. jak wrażliwe są projektowane wyniki finansowe przedsięwzięcia na zmiany czynników przyjętych w założeniach początkowych

2. jak wyglądać będzie wynik finansowy, jeżeli sprzedaż, odsetki, podatki i inne elementy ukształtują się na poziomie korzystniejszym bądź mniej korzystnym od pierwotnych oczekiwań.

Badanie wrażliwości wyniku fin. może być przeprowadzone wariantowo.

W I wariancie można ustalić reakcje wyniku fin. na zmianę każdego pojedynczego, wynika przy założeniu że pozostałe nie ulegają zmianie. Jest to wariant uproszczony.

W II wariancie ustala się normatywną dopuszczalną zmianę poszczególnych czynników, które nie powodują utraty opłacalności przedsiębiorstwa. Opłacalność mieści się pomiędzy nominalną (graniczną) wew. stopą zwrotu.

W III wariancie przyjmuje się założenie równoległej zmiany wielu czynników w stosunku do pierwotnych założeń. Jedne z nich mogą mieć odchylenia dodatnie, inne zaś ujemne.

Aby ustalić kierunek odchyleń wyników do pierwotnych założeń trzeba oszacować potencjalne szanse i zagrożenia płynące z otoczenia rynkowego i nadać im odpowiednie wielkości liczbowe. Sumaryczny wynik obliczenia pozwoli na określenie stopnia ryzyka projektowanego przedsięwzięcia.

Ustalenie struktury kapitału (ile mi jest potrzebne środków własnych, ile obcych)

Struktura kapitału - jaki rodzaj działalności prowadzi przedsięb.; sprzedaż; rentowność; stopy procentowe; analiza przepływów gotówki; międzyfirmowe porównania sektorowe; postawy pożyczkodawców; koszt kapitału; postawy właścicieli i kierownictwa przeds., a otoczenie.

Podejście tradycyjne oznacza, że ja mam kapitał wł. ok. 70%, a obcego ok. 30%; pozwala to utrzymać prawo decyzji.

Istnieje optymalna struktura kapitału, a wart. akcji można zwiększyć dzięki właściwemu stosowaniu dźwigami finansowymi.

Zwiększanie wspomaganiem długiem w perspektywie średniookresowym zwiększa ogólną zwrotność kapitału. Rynki kapitału własnego i długu nie natychmiast zareagują na wzrastające ryzyko działalności przeds., a więc ogólny koszt kapitału może się zmniejszyć.

Redukcja kosztu kapitału ma swoje granice i że istnieje taki punkt poza który zwrot zadłużenia spowoduje zwiększenie kosztu kapitału. Firma osiągnąwszy ten punkt, ma optymalną strukturę kapitału. Nie istnieje teoretyczny sposób określenia położenia tego optymalnego punktu.

Dochód operacyjny netto (teoria Hitlera i Modylianiego)

Kiedy udział długu w strukturze kapitału wzrasta, inwestorzy, pożyczkodawcy i wierzyciele nie natychmiast dostrzegają wzrastającego ryzyka. Ponieważ inwestorzy nie dostrzegają wzrastającego ryzyka, swoją ocenę firmy opierać będą na wielokrotności wzrostu dochodu (wskaźnik cena/dochód), osiągnięty dzięki zastosowaniu długu.

Skutki nieprawidłowej struktury kapitału

Zmiana zysku kapitału operacyjnego lub stóp procentowych może mieć skutek niszczący

1. dług zbyt wysoki w stosunku do kapitału własnego skłania pożyczkodawców do przeszacowania ryzyka przeds., zwiększenia stóp procentowych oraz ograniczeń dobrych pożyczek

2. proporcje długu i kapitału własnego mogą zostać ustalone prawidłowo, ale błędnie może się okazać oszacowanie całkowitej kwoty zapotrzebowania finansowego niezbędnego dla sfinansowania danego poziomu działalności przeds.

Kiedy przeds. chce robić wiele w zbyt krótkim czasie przy użyciu zbyt niskiego udziału długu długoterminowego, to może ono osiągnąć wzrost zysku handlowego ale jednocześnie nie być w stanie wykonać odpowiednich przyrostów gotówki. Nie mając odpowiednich funduszy wspierających wzrost obrotów handlowych przeds. może nie być zdolne do terminowego spłacania swoich długów. Stan taki nazywa się „wzrostem ponad stan” (overtradingem)

Przyczyny pojawienia się overtradingu

• wyczerpanie zapasów kapitału obrotowego

• początkowe niedoinwestowanie

• nadmierna ekspansja

Nadmierna ekspansja występuje, gdy przeds. rozwija swoją działalność w takim stopniu, że posiadana przez nie baza kapitałowa staje się niewystarczająca dla sfinansowania zwiększającego się poziomu działalności. Niedostatek bazy kapitałowej może oznaczać zarówno bezpośredni brak kapitału jak i niezdolność zaciągania dalszych pożyczek. W takich przypadkach bardzo często się zdarza, że przeds. osiąga zysk oraz zachowuje dalszą możliwość jego osiągania, ale poziom tego zysku jet niewystarczający do wygenerowania gotówki potrzebnej dla sfinansowania wzrastającego zapotrzebowania na kapitał obrotowy i niezbędne do prowadzenia ekspansywnej działalności środki trwałe.

Nadmierna ekspansja pojawia się wówczas, gdy przeds. dąży do zwiększenia sprzedaży niezależnie od tego, czy jest ona rzeczywiście opłacalna. Dla zwiększenia wolumenu sprzedaży obniża się marżę i „dokłada” naszych nierentownych klientów. Tak rozumiany „overtranding” jest cechą charakterystyczną wzrostu firmy.

Początkowe niedoinwestowania - jeśli przeds. rozpoczyna swoją działalność a ilością kapitału akcyjnego niewystarczającą

Wyczerpanie zapasów przeds. będąc początkowo odpowiednio doinwestowane, może doświadczyć niedostatku zasobów potrzebnych do prowadzenia bieżącej działalności

1. przeinwestowanie w środki trwałe w wyniku czego może się pojawić niedobór środków na potrzeby kapitału obrotowego. Bardzo łatwo można w stan taki popaść podejmując realizację zakrojonych na „wyrost” programów budowlanych, nadmiernie inwestując w urządzenia fabryczne, maszyny samochody, instalacje, wyposażenie biurowe; zdarza się to także wtedy, gdy firma zamiast wydzierżawiać lub leasingować potrzebne jej powierzchnie, urządzenia i maszyny je kupuje

2. przedterminowe spłacanie pożyczek długoterminowych powoduje nadmierne stosowanie kapitału krótkoterminowego. Może się tak zdarzyć wówczas gdy prognoza przepływu gotówki jest deficytowa, a bieżąco dostępna gotówka przeznaczona jest na spłatę długu, chociaż zaraz potem będzie ona potrzebna do sfinansowania kapitału obrotowego

3. przemieszczanie dostępnej gotówki na działalność poza handlową. Dziej się tak wówczas, gdy starcza gotówki dla prowadzenia bieżącej działalności przeds. ale czy to z powodu złego planowania przepływu gotówki, czy też z powodu złego zarządzania - fundusze lokalne są w środku, które nie są niezbędne do bieżącej, wtedy gdy ekspansywne nastawione kierownictwo, inwestycje z przyjęcia i fuzje zużycia na ten cel pieniądze potrzebne do prowadzenia podstawowego biznesu firmy.

4. fiasko realizacji zysku zaplanowanego w budżecie. Wówczas trzeba odwołać się do długu w celu uzupełnienia niedoboru zysków nie rozdzielonych.

5. nadmierne rozdzielenie zysku zaplanowanego powodując konieczność zadłużenia się w celu zapełnienia niedoborów spowodowanych wypłacaniem dywidendy akcjonariuszom; może to spowodować kłopoty kiedy realizacja programu ekspansji przeds. wymaga zatrzymywania zysku dla wymieniania projektowanego wzrostu. Tak działając rentowne przeds. może stanąć w obliczu niedoboru funduszu.

Skutki overtradingu

1. poważne problemy z płynnością tego rodzaju problemy pojawiają się w przeds. mającym kłopoty z wywiązaniem

aktywa

zobowiązanie

2. spadek rentowności i efektywności chociaż problemy płynnościowe pojawiające się w wyniku nadmiernego rozwinięcia działalności są powszechnie dostrzegane, to ich wpływ na rentowność i efektywność przeds. jest często niedostrzegany. Te czynniki są związane z zastosowaniem przez przeds. nieprawidłowej struktury kapitału, ale tylko jeden z nich pociąga za sobą wzrost ryzyka finansowego.

Symptomy, które można dostrzec analizując rachunki przeds. znajdującego się w overtradingu

• szybki wzrost sprzedaży, często połączony ze spadkiem marży zysku

• słaby lub niewystarczający wzrost dochodu zatrzymywanego w przeds. wzrost aktywów będzie wówczas na większą skalę finansowany z kredytu kupieckiego lub overdraftu bankowego

• szybki wzrost środków obrotowych (zapasów i dłużników)oraz ewentualnie środków trwałych

• spadek należności (dłużników) bez zmniejszenia poziomu overdraftu w banku

• pogorszenie się wskaźników płynności

Zwiększenie kapitału akcyjnego stanie się nie tylko źródłem dodatkowym zasobów bezpośrednio dostępnych przeds.; nie także zwiększy jego zdolność kredytową. Jeśli przeds. nie może pozyskać dodatkowego kapitału akcyjnego, musi zadowolić się długoterminową pożyczką

Powiększenie marż działanie może być także opcją trudną do zrealizowania, zwłaszcza gdy początkowa nieprawidłowa struktura kapitału zaczęła już niszczyć zyskowność przeds. kiedy jednak uda się ją zrealizować, zwiększamy zyski; może być zatrzymany w przeds. i umożliwiać zwiększenie kapitału własnego równomiernie ze wzrostem działalności. Dzięki temu można uniknąć sytuacji „overtradingu” lub skutecznie z niej wyjść.

Zmniejszenie inwestycji śr.trwałe minimalizowanie inwestycji w środki trwałe polega na kupowaniu tylko tych środków, które są niezbędne potrzebne, natomiast w przypadku pozostałych należy stosować leasing lub najmu. Postępowanie także pozwala pozyskiwać zasoby konieczne do zaspokojenia bieżącego zapotrzebowania na kapitał obrotowy. Sprzedaż środków trwałych, które nie są przeds, niezbędne oraz stosowanie sprzedaży.

Poprawa kontroli kapitału obrotowego efektywne zarządzanie kluczowymi elementami kapitału obrotowego (należnościami, zapasami, zobowiązaniami) umożliwia zminimalizowanie wielkości dodatkowych zasobów potrzebnych do sfinansowania wzrastającej sprzedaży.

Zmniejszenie poziomu działalności ponieważ nieuniknionym skutkiem przedłużenia sytuacji „overtradingu” jest likwidacja przeds. , bo lepiej jest je utrzymać na poziomie niższej działalności niż stracie przy poziomie wyższym.

Menedżer powinien znać odpowiedz na pytania?

1.Jaki zysk przedsiębiorstwo wypracowało?

2.Ile wynoszą należności przedsiębiorstwa?

3.ile wynoszą zobowiązania przedsiębiorstwa?

Jakie pytania związane ze skutkami „overtradingu” należy dopisać?

1.Jaka jest sytuacja gotówkowa przedsiębiorstwa?

2.Jak wygląda prognoza przepływów gotówki w przedsiębiorstwie?

3.Jaką wielkość zysku zakłada się w przedsiębiorstwie?

4.Jak wygląda projekt bilansu przedsiębiorstwa?

Pojęcie „struktura kapitału” opisuje części składowe finansowania przedsiębiorstwa. Finansowanie składające się z długu i kapitału własnego określane jest mianem „wspomaganego długiem”(legeraged) lub” napędzanego długiem”(geared). Wskaźniki wspomagania opisują relacje między długiem i kapitałem własnym. Właściwe określenie „mieszanki” długu i kapitału własnego zależy od profilu ryzyka przedsiębiorstwa.

W przedsiębiorstwie istnieją dwa rodzaje ryzyka:

1.ryzyko działalności- jest normalnym ryzykiem nieodłącznie związanym z prowadzeniem przedsiębiorstwa

2.ryzyko finansowe- odzwierciedla problemy zadłużenia. Struktura kapitału powinna odzwierciedlać rozsądną równowagę miedzy tymi dwoma rodzajami ryzyka. Przedsiębiorstwo jeśli nawet ma dość gotówki na pokrycie płatności odsetek, to może nie mieć jej na spłacenie rat kapitałowych długu. Niedobór gotówki może prowadzić do wyprzedaży aktywów i zmniejszenia tym samym przyszłej zdolności przedsiębiorstwa do generowania gotówki.

Wybór metod finansowania będzie uzależniony od prawdopodobieństwa osiągnięcia zakładanego poziomu sprzedaży oraz innych czynników, takich jak analiza przepływów gotówki ,porównania międzyfirmowe. Ostateczna decyzja na temat zastosowania określonej struktury kapitału będzie wynikać z zestawienia ryzyka działalności przedsiębiorstwa z jego ryzykiem finansowym przy uwzględnieniu innych czynników wpływających na ten rodzaj decyzji.

Oto niektóre z tych czynników:

• przewidywany poziom sprzedaży jest kluczową determinantą zwrotności z kapitału właścicieli. Następnym z istotnych czynników jest przewidywany poziom zysku operacyjnego. Jeśli struktura kapitału wspomagana jest długiem, wówczas szczególną uwagę należy zwracać wysokość i stabilność stóp procentowych. Analiza przepływów gotówki powinna wykazać czy przedsiębiorstwo będzie mieć dość gotówki na pokrycie płatności odsetek i rat kapitałowych długu.

• Struktura kapitału zawierająca w sobie dług powinna być odpowiednio wcześnie uzgodniona z potencjalnymi pożyczkodawcami. Jeśli przedsiębiorstwo zamierza pozyskać dodatkowy kapitał własny ,to powinno kwestię tę omówić z analitykami lub potencjalnymi inwestorami.

• Ogólny(całkowity)koszt kapitału jest średnim ważonym kosztem kapitału. Minimalizacja zgodnego kosztu kapitału jest ważnym zadaniem.

• Właściciele, akcjonariusze mogą przejawiać skłonności do maksymalizowania zadłużenia wychodząc z zadłużenia, że w ten sposób maksymalizują zwrotność z kapitału własnego. W innych przypadkach mogą oni unikać wystawienia przedsiębiorstwa na dodatkowe ryzyko, ponieważ są żywotnie zainteresowani bardziej jego przetrwaniem, niż podejmowaniem ryzyka dla maksymalizowania zwrotności z kapitału akcjonariuszy.

• Przedsiębiorstwo powinno przewidywać zmiany zachodzące w jego otoczeniu w perspektywie średniookresowej, aby nie wchodzić w okresy trudnych warunków handlowych i wysokich stóp procentowych ze zbyt wysokim zadłużeniem i zmniejszającymi się obrotami. Tradycyjne podejście do struktury kapitału zakłada, że istnieje optymalna struktura kapitału oraz że wartości akcji można zwiększać posługują się odpowiednio dźwignią finansową. Oparte na zysku operacyjnym podejście do struktury kapitału zakłada, że firma korzystająca z długu możne zmniejszać swój ogólny koszt kapitału i zwiększać swoją ogólną wartość.

Dla zyskownego wcześniej przedsiębiorstwa ,znalezienie się w sytuacji „overtradingu” może oznaczać zmniejszenie zysków w wyniku marnowania czasu przez kierownictwo ,wzrastających obciążeń odsetkami ,zwiększenie się ryzyka finansowego, utraty rabatów. Spośród tych przyczyn tylko jedno zwiększone obciążenie odsetkami-zwiększa ryzyko finansowe. Pozostałe zwiększają ryzyko działalności przedsiębiorstwa i wywierają negatywny wpływ na poziom zysku operacyjnego.

Stosowanymi w sytuacji ”overtradingu” środkami zaradczymi są:

1. Powiększenie bazy kapitałowej

2. Zwiększenie marż

3. Ograniczenie inwestycji w środki trwałe

4. Poprawienie kontroli kapitału obrotowego

5. Zmniejszenie poziomu działalności

Koszt kapitału

Jednym z istotnych czynników, jakie należy brać pod uwag przy decyzjach dotyczących użytkowania zasobów jest koszt finansowy. Koszt finansowania zasobu nosi nazwę ”koszt kapitału”. Szacowanie kosztu kapitału jest jednym z najtrudniejszych problemów w pracy kierownictwa finansowego firmy. Koszt kapitału nie jest dokładnie taki, jak mogłoby to wynikać z kosztu różnych rodzajów finansowania. Koszt kapitału jest docelowym poziomem zwrotności wymaganym dla usatysfakcjonowania dostarczycieli finansów. To właśnie określenie tego docelowego poziomu nastręcza dużo trudności

Elementy składowe kosztu kapitału,

Są to cztery podstawowe elementy składowe struktury kapitału:

-koszt kapitału

-dochody(zyski)zatrzymane

-akcje uprzywilejowane

-dług

Koszt każdego z tych elementów składowych jest inny i dlatego obliczając ogólny koszt kapitału, należy je najpierw rozpatrywać oddzielnie, a dopiero następnie łączyć.

Może się okazać, że jasne ustalenie oczekiwanej stopy wzrostu dywidendy netto jest trudnym zadaniem. Ustalając ją należy brać pod uwagę:

1. bieżące tendencje rynkowe

2.wskażniki wzrostu danej branży

3.przeszłe wskaźniki wzrostu w przedsiębiorstwach

4.stopę dochodu bez ryzyka

5.profil ryzyka działalności przedsiębiorstwa

6.ryzyko finansowe i potencjalne znaczenie dla sytuacji przedsiębiorstwa bieżącego wspomagania długiem oraz proponowanych zmian w tym zakresie.

Koszty transakcyjne- związane z polepszeniem jakości pracy, kupno nowych maszyn

Model wyceny aktywów kapitału -C.A.M.P.- charakterystyczne jest zdywersyfikowanie kapitału(portfela)

Ryzyko:

-stałe(w odniesieniu do k. Akcyjnego)

-zmienne( w odniesieniu do akcji preferencyjnych lub długu.)

Średni i krańcowy koszt kapitału

Koszt kapitału jako docelowa zwrotność wymagana dla usatysfakcjonowania dostarczycieli kapitału. Sformułowanie takie zawiera w sobie wiele innych definicji określających koszt kapitału jako:

1.Minimalna zwrotność z inwestycji przy założeniu, że fundusze kapitałowe zostaną wykorzystane dla zakładowych celów.

2.stopa „obcięcia” wydatków kapitałowych

3.docelowa zwrotność inwestycji

4.normatyw finansowy

Aby móc zastosować koszt kapitału dla każdego z tych celów ,trzeba najpierw wyodrębnić dwie różne koncepcje kosztu kapitału”

• Krańcowy koszt kapitału jest kosztem następnej „porcji” kapitału ,jaki ma być zaangażowany tzn. kwotą funduszy do uzyskania w określonym czasie po stopie rynkowej , w tym czasie wymaganej i płaconej.

• średni koszt kapitału jest kosztem kapitału obecnie zaangażowanego. Stosuje się go do pomiaru dokonań przedsiębiorstwa oraz projektów, w które jest ono zaangażowane i może dokonać ich bieżącej oceny.

• Krańcowy koszt jest stosowany do oceny prawdopodobnej rentowności proponowanych zamierzeń rozwojowych.

Finansowanie kapitałem własnym

Fundusze dostarczone przez pierwotnych właścicieli są źródłem finansowania nowego przedsiębiorstwa. Na tym etapie rozwoju większość przedsiębiorstw niezależnie od swojej wielkości, rejestruje się w formie spółki z.o.o celu uzyskania umowy własności osobistej. Tym samym uzyskują one dostęp do puli funduszy inwestycyjnych..

Trzy podstawowe rodzaje finansowania:

-akcje zwykłe, które emitowane są dla właścicieli

-akcje preferencyjne

-rezerwy tworzone z zysku nie rozdzielonego między akcjonariuszy.

Rezerwy są dochodem zatrzymanym i najczęściej stanowią najważniejsze źródło nowych kapitałów własnych.

Akcje zwykłe dają pełne prawa w zakresie kontrolowania firmą poprzez głosowanie na walnym zgromadzeniu wspólników oraz udział w zyskach(stratach).Dają prawo uzyskania spłaty kapitału w przypadku likwidacji firmy, ale dopiero po uregulowaniu wszystkich innych zobowiązań tzn. w ostatniej kolejności.

Z akcjami preferencyjnymi związane jest uprzywilejowanie w zakresie otrzymania należnej dywidendy oraz roszczeń w przypadku likwidacji firmy. Z reguły posiadacze tych akcji nie mają prawa udziału w głosowaniu.

Dywidendy od tych akcji mogą mieć charakter kumulatywny albo niekomulatywny .Jeśli mają charakter komulatywny, niewypłacone w danym roku dywidenda kumuluje się i jest wypłacona później .Stopa dywidendy od tych akcji może być stała lub zmienna.

Rezerwą podstawową jest wynik zatrzymany w przedsiębiorstwie tzn. nie rozdzielony między akcjonariuszy.

Innymi rodzajami rezerw są:

-Rezerwa z premii emisyjnej, która jest różnicą między ceną, po jakiej akcje zostały sprzedane a ich ceną nominalną

-Rezerwa rewolucyjna stanowiąca nadwyżkę z przeszacowania wartości środków(aktywów)

Źródła kapitału własnego

Osoby inwestujące w spółki z.o.o wiedzą, iż odpowiedzialność za długi spółki jest ograniczona do wysokości zainwestowanych przez nich kwot.

Zdolność kredytowa-zdolność do spłaty kredytu wraz z odsetkami w terminie.

Pojęcie „kapitał podwyższonego ryzyka ”stosowane bywa często na określenie zarówno ryzykownych pożyczek, jak i kapitału własnego pozyskiwanego na uruchomienie przedsiębiorstwa lub rozwijanie działalności.

Większość spółek ”vertule capital” działa inwestując w wiele wymagających zasilenia kapitałowego ryzykownych przedsiębiorstwach w nadziei , że jakaś część z nich zakończy się sukcesem, który skompensuje niepowodzenia innych.

Obrót giełdowy

Giełda działa jako rynek pierwotny wtórny.

Zalety wejścia spółki na giełdę:

1.dla dotychczasowych akcjonariuszy

- pojawia się rynek na ich akcje

- notowania rynkowe określają czytelnie cenę akcji

2.dla spółki

- uzyskuje ona lepszą zdolność kredytową

- w późniejszym okresie może z większą łatwością emitować nowe akcje

- może swoim pracownikom udostępnić nowe akcje i związane z nimi korzyści, ale opcja taka może być niekorzystna dla jej długookresowej rentowności

Wchodzenie na rynki

Podstawowymi sposobami wchodzenia na rynki kapitału własnego są:

• wprowadzenie(introducion)

• prospekt emisyjny

• oferta sprzedaży

• ulokowane notowania giełdowe

• submisja

• emisja praw poboru

• emisja akcji premiowych

Zmniejszenie kapitału

Spółka może chcieć zmniejszyć swój kapitał, z następ. powodów:

• w celu zwiększenia dochodu na jedną akcję

• w celu pozbycia się nielojalnych akcjonariuszy mniejszościowych

• w celu umożliwienia inwestorom zrealizowania ich pakietów w przypadku braku rynku na istniejące akcje

• w celu umożliwienia zmiany struktury kapitałowej w przypadku problemów finansowych

Wskaźniki giełdowe

Do podstawowych wskaźników należą:

• dochód(zysk) na jedną akcję (EPS)

• dywidenda na jedną akcję

• wskaźnik cena do dochodu (P/E)

• stopa dochodu

• stopa dywidendy

Analiza kapitału

Jeśli chce się ocenić kapitał własny spółki publicznej należy:

- przeanalizować publikowane rachunki(sprawozdania) spółki

- zbadać otoczenie(branżę i całą gospodarkę)

- porozmawiać bezpośrednio z kierownictwem spółki

Dokonana w taki sposób ocena wartości spółki może dać zupełnie dobre oszacowanie jej wartości wewnętrznej. Wartość ta wcale nie musi być tożsama z wyceną spółki przez rynek akcji. Rynkowa wycena spółki stanowi konsens między rynkową wyceną akcji spółki na podstawie oceny możliwości ich wzrostu kapitałowego(kursu) a ich postrzeganą przez rynek zdolnością spółki do płacenia dywidendy

Kursy akcji mają tendencję o rynku cyklicznego, charakteryzującego się następowaniem okresowego wzrostu ceny po okresowym jej spadku

Analitycy dążą do maksymalizowania korzyści i minimalizowania strat poprzez identyfikowanie ruchu trendów i podejmowanie wyprzedzających działań polegających na zalecaniu kupowania lub sprzedawania akcji.

Dźwignia finansowa, operacyjna, połączona

Przedsiębiorca rozpoczynając działalność polegającą np. na produkcji nowego wyrobu musi podjąć dwie decyzje:

1..Jaką metodę produkcji podjąć

*wiąże się z tym ryzyko operacyjne

Do oceny ryzyka operacyjnego mogą być wykorzystywane kategorie:

-próg rentowności

-wskaźnik bezpieczeństwa operacyjnego

-stopień dźwigni operacyjnej

2.oraz w jaki sposób sfinansować przedsięwzięcie wiąże się z tym ryzyko finansowe

Do oceny ryzyka finansowego może być wykorzystany:

-stopień dźwigni całkowitej(połączonej)

Przykładem ryzyka operacyjnego jest wybór kupna maszyny do produkcji danego wyrobu:

1.czy kupić maszynę tańszą, ponosić niższe koszty amortyzacji ,ale płacić więcej robotnikom ,jeśli produkcja będzie się sprzedawać

2.albo kupić maszynę droższą, ale jeśli produkcja nie będzie miała zbytu ,to należy ponieść wyższe koszty związane z amortyzację i całą operacją, produkcja może okazać się nieopłacalna. Taki wybór jest nazywany ryzykiem operacyjnym.

Przykładem ryzyka finansowego jest decyzja co do sposobu finansowania przedsięwzięcia. Można finansować ze środków pozyskiwanych lub środków własnych.

Analiza dźwigni operacyjnej wiążę się bezpośrednio z podziałem kosztów ponoszonych przez podmiot gospodarczy na:

1.Koszty zmienne, to koszty, których globalna kwota zmienia się w sposób proporcjonalny wraz ze zmianą skali działalności, mierzoną np. .ilością wyprodukowanych produktów, przepracowanych godzin czy przejechanych kilometrów. Koszty zmienne są niezmienne na jednostkę produkcji jedynie w określonym przedziale wielkości produkcji.

Koszty zmienne to: materiały do produkcji , płace bezpośrednio produkcyjne, koszty sprzedaży w części zależnej bezpośrednio od wielkości sprzedaży(prowizje)

2.Koszty stałe zaś pozostają niezmienne w danym okresie pomimo znaczących zmian w skali działalności, należy mówić o kosztach względnie stałych, nie zmieniających się w ramach określonego przedziału wielkości produkcji.

Koszty stałe to: amortyzacja ,płace zarządu, podatek od nieruchomości

Istota ryzyka operacyjnego

Ryzyko operacyjne spółki analizowane w kategoriach księgowych wiąże się przede wszystkim z wysokością kosztów stałych ponoszonych przez spółkę . Wyższy udział kosztów stałych w kosztach, tym większe ryzyko operacyjne .Jeśli koszty te są wysokie ,nawet niewielki spadek wielkości sprzedaży może spowodować duży spadek zysku operacyjnego oraz stopy zwrotu z aktywów.

Miarą tego ryzyka może być:

1.próg rentowności

2.związany z nim wskaźnik bezpieczeństwa operacyjnego

3.stopień dźwigni operacyjnej

Próg rentowności (BEP) to wielkość sprzedaży przy której wartość sprzedaży(przychód) jest równy sumie kosztów stałych i zmiennych. Jest to więc minimalna wielkość sprzedaży ,przy której spółka nie ponosi jeszcze strat( o ile finansowana jest jeszcze kapitałem własnym)

Próg rentowności obliczany być może:

1. w kategoriach ilościowych jako ilość wyrobów sprzedanych Q

2. w wartościowych jako wartość produkcji sprzedanej(Q - jednostkowa cena wyrobu)

Metoda ta jest łatwa do zastosowania w przypadku produkcji jednego asortymentu produkcji

WZROST PONAD STAN = OVERTRADING

Próg rentowności znajduje zastosowanie w wielorakiego rodzaju analizach przeprowadzonych spółkach. Jedną z najważniejszych jest analiza ryzyka operacyjnego wiążącego się z konsekwencjami ,jaki na zysk spółki wywrzeć może spadek wielkości sprzedaży

Jednym miernikiem tego ryzyka jest wskaźnik bezpieczeństwa operacyjnego(marża bezpieczeństwa)Mówi ona o ile procent może zmniejszyć się osiągana obecnie przez spółkę wielkość sprzedaży, zanim zysk operacyjny osiągnie poziom zerowy

WB=S - PR / S

WB- wskaźnik bezpieczeństwa operacyjnego

PR- próg rentowności

S-bieżący poziom sprzedaży spółki

Znaki ostrzegawcze:

-sprawozdanie finansowe firmy

-zachowanie się pracowników pionów reklamy,

-zachowania osób trzecich(klientów)

Elementy ,które pozwalają domyśleć się ,że występuje kryzys zbytu:

-obniżenie wysiłku we wszystkich sprzedażach

-zmiany w konstelacji rynkowej (otoczenie rynkowe); pojawienie się nowych konkurentów ,cena produktów niższa niż moja

-problem nasycenia rynku

-problemy wahań walutowych

-ogólna recesja(faza cyklu koniunkturalnego);ograniczenie wydatków konsumpcyjnych

-rosnący nacisk konkurencji

-nacisk na ceny poprzez nadwyżkę marży produkcyjnej i wysokie koszty stałe

Finansowanie z długu

Dodatkowy kapitał własny nigdy nie powinien być sposobem na rozwiązywanie problemów z płynnością ,jeśli można je rozwiązać przy pomocy lepszego zarządzania środkami trwałymi i kapitałem obrotowym.

Kiedy przedsiębiorstwo potrzebuje nowych funduszy, alternatywnym ich źródłem powinno być zadłużenie albo finansowanie z długu. Na rynku istnieje wiele pożyczkodawców przygotowanych na użyczenie potrzebującym firmom funduszy na określony czas i na uzgodnionych warunkach w zamian za jakąś formę zabezpieczenia lub gwarancji.

Korzystanie z kapitału własnego niesie za sobą ryzyko spekulacyjnego finansowania przedsiębiorstwa. Posiadacz kapitału własnego oczekuje udział w zyskach i zgłasza roszczenia do każdego składnika majątku w przypadku likwidacji firmy.

Finansowanie z długu polega na pozyskiwaniu funduszy od osób trzecich(banki, dostawcy).Zaciąganie długu jest zobowiązaniem do płacenia odsetek i rat kapitałowych bez względu na to czy firma osiąga zysk czy nie.

Finansowanie z długu można dzielić na typy i rodzaje wg różnych kryteriów takich jak:

-prostota-skomplikowanie

-poziom oprocentowania

-sztywność-elastyczność

-okres dojrzewania(-krótko ; -średnio ;- długoterminowe)

Pamiętając o uwzględnianiu niepowtarzalności każdej konkretnej sytuacji, można jednak stosować kilka następujących zasad ogólnych:

-finansowanie długiem krótkookresowym jest właściwe dla wyrównywania wahań w zapotrzebowaniu na kapitał obrotowy oraz przy finansowaniu krótkotrwałych przedsięwzięć

-użycie długu średnioterminowego jest sposobem odpowiednim przy dokonywaniu większości zakupów urządzeń technicznych i maszyn oraz finansowaniu stałej części kapitału obrotowego

-dług długoterminowy zaciągany jest do sfinansowania inwestycji w środki produkcyjne o długim cyklu życia, takie jak : ziemia budynki , urządzenia, maszyny.

Dług krótkoterminowy

Zaciąganie w banku kredytu w formie przekroczenia konta (overdraft) jest najpowszechniej stosowaną formą finansowania krótkoterminowego. Każdy system bankowy i każdy bank mają swoje własne zasady i regulacje dotyczące korzystania z overdraftu.

Overdraft charakteryzuje się cechami:

-jest on związany z posiadaniem rachunku w banku ,korzystanie z niego odzwierciedla wydatki przedsiębiorstwa.

-jest on spłacony na żądanie

-jego górny limit jest określony

-co roku następuje odnowienie

-w przypadku niedotrzymania warunków naliczane są kary lub dopłaty

Zalety overdraftu:

-łatwy do negocjowania ,gdyż jest spłacany na żądanie i bank może go szybko ograniczyć możliwość korzystania z niego

-jest to system prosty w działaniu

-stopa oprocentowania jest zwykle najkorzystniejsza(odsetki naliczone są codziennie i nie płaci się na fundusze nadmiarowe, najmniej kosztowna forma finansowania

-największą zaletą jest jego elastyczność ma ona dwa aspekty:

a)overdraft związany jest bezpośrednio z systemem bieżących płatności przedsiębiorstwa i tym samym odzwierciedla jego dzienne zapotrzebowanie gotówkowe

b)każda niewykorzystana część overdraftu stanowi rezerwę gotówki na natychmiastowe płatności

-ma charakter odnawialny

Wady ovedraftu:

-ponieważ jest on spłacany na żądanie ,to bank chociaż rzadko ucieka się do takiego rozwiązania może je zastosować w trzech sytuacjach:

a)gdy sam ma kłopoty z płatnością i musi zmniejszyć swoje zobowiązania

b)kiedy jego władze nadzorcze zdecydują o ograniczeniu kredytów(overdraft jest ograniczony w pierwszej kolejności)

c)kiedy sytuacja finansowa firmy ulega pogorszeniu

W przypadkach a i b decyzja o natychmiastowym żądaniu spłaty jest całkowicie niezależne od firmy i może je pozbawić żywotnie ważnych funduszy w jakimś krytycznym momencie i utrudnić mu wyjście z kłopotów.

-kiedy stopa procentowa rośnie to oprocentowanie overdrftu rośnie

Pożyczki krótkoterminowe

Są zazwyczaj używane do celów bardziej specyficznych niż overdraft.

Cechy charakterystyczne:

-gwarantowaną możliwością uzyskania w przypadku ,gdy pożyczkobiorca spełnia określone warunki.. Pożyczki te zaciągane są na ustalony okres(od 1 roku lub 2 lata)

-na określony cel np. zakup zapasów

-stała stopa procentowa( 3 do 6 miesięcy) lub stopa zmienna

-możliwość podjęcia kredytu jednorazowego lub w tran szach (ratach)

-spłata jednorazowa lub w kilku ratach w ustalonych terminach.

Zalety:

-nie mogą być one cofnięte z żadnego powodu powstającego poza kontrolą firmy

-są one oprocentowane wg stopy najkorzystniejszej dla danej kategorii kredytowej klientów.

-są to pożyczki pewne zarówno z punktu widzenia ich dostępności jak warunków spłaty

-dają one pewną elastyczność w zakresie podejmowania określonych kwot i możliwość koordynowania terminów ich podejmowania z konkretnymi transakcjami handlowymi tzn. ,podejmowania tylko kwot dokładnie potrzebnych.

Wady:

-jeśli warunkiem udzielenia pożyczki jest ustalenie z góry kwot pobrań, wówczas firma zmuszona jest do podejmowania funduszy niekoniecznie w danym momencie potrzebnych

-określenie stałych kwot i terminów spłat, oznacza, że gdy firma nawet gdy dysponuje odpowiednimi funduszami musi kontynuować pożyczkę aż do uzgodnionego terminu jej wygaśnięcia

-stałe oprocentowanie, jest to niekorzystne w okresach spadku stóp procentowych

Zalety faktoringu:

* małemu rozwijającemu się przedsiębiorstwo faktoring zapewnia lepszą kontrolę kredytu niż mogłaby uzyskać we własnym zakresie. Kierownictwo firmy oszczędza w ten sposób czas, który noże przeznaczyć na zajmowanie się kwestiami rozwoju firmy.

* w okresie wzrosty przedsiębiorstwa faktoring zapewnia dostęp dla zwiększonych funduszy, ponieważ przy stosowaniu umów faktoringowych dostępność funduszy rośnie wraz ze wzrostem wolumenu sprzedaży. *faktoring stanowi formę finansowania bardziej elastyczną, zgodną z potrzebami bieżącej działalności przedsiębiorstwa. Umożliwia on takie radzenie sobie w sytuacji konieczności ponoszenia nieprzewidzianych wydatków korzystania z szans uzyskania rabatów.

* aby nie płacić nie potrzebnych odsetek przedsiębiorstwu powinno korzystać z możliwości zaliczanych płatności długu tylko wówczas gdy rzeczywiście potrzebuje gotówki.

* pomaga unikać niedogodności związanych z ograniczeniami innych form finansowania.

Wady faktoringu:

* obciążenie odsetkami jest zazwyczaj wyższe niż w przypadku innych form długu krótkoterminowego

* opłaty administracyjne mogą być dość wysokie, a ich wielkość zależy od liczby dłużników u wolumenu działalności przedsiębiorstwa

* kiedy pojawiają się kwestie sporne między przedsiębiorstwem a jego klientem, utrudnią to efektywne ściąganie długu.

* ponieważ w opinii niektórych ludzi faktoring jest ostatecznym sposobem ściągania długu, to korzystanie z usług instytucji faktoringowej może niekorzystnie wpływać na ocenę zdolności przedsiębiorstwa w tym zakresie.

DYSKONTOWANIE FAKTUR

Jest sposobem, który można określić jako skrzyżowanie faktoringu i dyskonta weksli. Dyskontowanie faktur polega na tym, że:

* przedsiębiorstwa w sposób wybiórczy sprzedaje faktury spółce faktoringowej lub instytucji dyskontowej.

* ..... przedsiębiorstwo może z góry otrzymać nawet do 80% kwoty na jaka wystawiona jest faktura *przedsiębiorstwa samo ściąga należności bezpośrednio od dłużników i odprowadza pełna ich kwotę do instytucji faktoringowej.

* spółka faktoringu potrąca kwotę wypłaconą zakładowi oraz należne jej odsetki

* spółka faktoringowa zazwyczaj obciąża przedsiębiorstwo stałymi kosztami administracyjnymi.

Zalety dyskontowania faktur:

* sposób ten ma wszystkie zalety faktoringu

* jest sposób bardziej elastyczny

* koszty administracyjne są po tym przypadku niższe niż w przypadku faktoringu

* przedsiębiorstwo samo zarządza swoimi rejestrami sprzedaży i inkasemu długu

* umowa o dyskontowaniu faktur ma poufny charakter

Wady: Spółka faktoringowa nie ma pełnej kontroli nad dłużnikami, to sposób ten jest tylko dla firm dobrze funkcjonujących właściwie prowadzących zapisy księgowe.

POŻYCZKI ŚREDNIOTERMINOWE

Jest stałą umowa wiążącą pożyczkobiorcę i pożyczkodawcę oraz zobowiązują strony do przestrzegania wszelkich uzgodnionych terminów i warunków w całym okresie objętych umową.

Pożyczka średnioterminowa charakteryzuje się następującymi właściwościami:

*jest to stała umowa zawarta na określony czas

*posiada harmonogram opłat które zazwyczaj są równomiernie rozłożone na cały okres objęty umową

*przy pożyczkach średnioterminowych z reguły stosowana jest zmienna stopa oprocentowania, zmniejszająca się wraz z ogólnym ruchem stóp procentowych

*niekiedy przy pożyczkach tych stosuje się stałą stopę oprocentowania

*pożyczko średnioterminowa zazwyczaj pobierana jest partiami w ustalonych kwotach minimalnych

*negocjuje się wysokość opłat na przykład kosztów organizacyjnych pożyczki

*umowa ta jest zwykle bardzo szczegółowa i zawiera określenie terminów warunków, uzgodnień oraz kwestii nie dotrzymania uzgodnionych warunków

*pożyczka średnioterminowa może być negocjowana odrębnie, ale zazwyczaj stanowi ona część całego pakietu form finansowania przedsiębiorstwa.

Zalety:

*ponieważ w umowie ustalone są zarówno terminy jak i kwoty spłat ryzyko finansowe przedstawione jest mniejsze niż od przypadku overdraftu.

*ustalone umowa warunki pozwalają przedsiębiorstwu na sporządzenie wiarygodnych prognoz przepływu gotówki

*termin i kwoty spłat mogą być lepiej dopasowane do profilu przepływów gotówkowych przedsiębiorstwa *pożyczka średnioterminowa umożliwia bardziej racjonalne korzystanie z overdraftu. Kiedy pojawiają się trudności ze sprostaniem towarzyszącym mu wymaganiom

*pożyczki średnioterminowe mogą zapewnić stabilność bilansu przedsiębiorstwa, i trudno osiągnąć poprzez korzystanie z długu krótkoterminowego.

Wady:

*jeśli się okaże że uzgodnione terminy nie mogą być dotrzymane zwykle grozi to zmianą lub zerwaniem umowy *jeśli przedsiębiorstwo nie ma pewności co do własnych potrzeb finansowych , to powinno pamiętać, że opłaty naliczane od nie pobranych sześciu pożyczek średnioterminowych maja ją uczynić bardzo kosztowną

*jeśli w umowie zostały ustalone minimalne kwoty pobrań i spłat, to pożyczkobiorca może być zmuszony do pobierania kwot zbędnych mu w danym momencie oraz gromadzenie gotówki na określony termin spłaty.

Leasing - jest forma dzierżawy i jako taki jest bardziej metoda finansowania, użytkowania środka a nie jego zakupu.

Od zwykłego najmu leasing różni się tym, że leasingowanie urządzenie jest wybierane przez przedsiębiorstwo, a kupowane przez spółkę leasingową.

Są dwa rodzaje leasingu:

*operacyjny, będący umową zgodnie z którą leasingobiorca nie pokrywa kosztów kapitałowych urządzenia, a sama umowa może być odnoszona na kolejny okres albo urządzenie jest leasingowane następnemu przedsiębiorstwu.

*finansowy, zwany niekiedy w pełni spłacanym, polegającym na zawarciu umowy, na mocy której leasingobiorca w ciągu uzgodnionego okresu w pełni spłaca koszt kapitałowy leasingowego urządzenia oraz zabezpieczenia leasingobiorcy odpowiedni zysk.

Charakteryzuje się cechami:

-wyboru urządzenia leasingobiorca, który będzie także ponosił odpowiedzialność za przydatność i stan wybranego urządzenia

-często urządzenie będące w leasingu kupowane jest przez samo przedsiębiorstwo na zasadzie umowy agencyjnej zawartej z leasingobiorcą

-zawarcie umowy sprowadza się do często do zaakceptowania szczegółowego dokumentu standardowego obejmyjącego wszystkie aspekty leasingu

-leasingodawca pozostaje prawnym właścicielem środka

-leasingodawcy przysługują wszystkie możliwe do uzyskania w danym przypadku dotacje

-leasingobiorca dokonuje regularnych płatności umownych na rzecz leasingodawcy

-leasingobiorca ma wyłączne prawa do użytkowania srodka w czasie z korzystania z środka leasingowego.

Wady leasingu:

*leasingobiorca przeważnie musi zrezygnować z części lub w całości potencjalnych korzyści możliwych do uzyskania z wartości leasingowej danego środka pozostałej na koniec okresu leasingowego.

*w umowie leasingowej mogą być zawarte pewne restrykcje dotyczące użytkowania środka

*jeśli warunki cenowe leasingu są niekorzystne, koszt odsetek może okazać się wyższy niż w przypadku innych form finansowania

*jeśli leasingowane urządzenie stanie się przestarzałe przed upływem terminu umowy podjąć decyzję o konieczności dalszego jego użytkowania.

ZARZĄDZANIE AKTYWAMI

Poprawa zarządzania aktywami jest sposobem dostępu do wew. źródeł finansowania niepociągających za sobą dodatkowych kosztów bezpośrednich i ryzyka finansowani. Zanim firma zacznie poszukiwać wew. źródeł finansowania powinna poszukać sposobów zminimalizowania inwestycji w aktywa. Często łatwiej jest przy krótkoterminowych niedoborach gotówki uciec się do zaciągania pożyczki. Menedżerowie do spraw finansowych powinni interesować się inwestycjami w aktywa, można w ten sposób zwiększyć zysk bez zwiększenia poziomu sprzedaży. Ich podstawowym zadaniem powinno być określenie czy kwoty zainwestowane czy przewidywane do zainwestowania w aktywa są absolutnie minimalne, ale jednocześnie wystarczające do powstrzymania zdolności produkcyjnych i kondycji przedsiębiorstwa. Poprawiając efektywność wykorzystania aktywów zmniejsza się potrzeba pozyskania dodatkowego finansowania spoza przedsiębiorstwa.

Są dwa sposoby maksymalizowania zwrotności inwestycji:

*zwiększenie zysków

*lub zmniejszenie inwestycji.

Obydwa są równie skuteczne.

Zarządzanie wszelkiego rodzaju aktywami polega w zasadzie na rozwiązywaniu problemu zapasów, polityka w tym zakresie powinna być powiązania charakterem danego rozwoju aktywów. Dla takiego projektu przedsiębiorstwa istnieje odpowiedni poziom inwestycji w aktywa. Problemy pojawiają się wówczas gdy poziom tych inwestycji jest zbyt wysoki lub zbyt niski.

MINIMALIZACJA INWESTYCJI W ŚRODKI TRWAŁE

Do środków trwałych zalicza się ziemie, budynki, urządzenia produkcyjne i maszyny, komputery, meble, samochody. Są to zasoby o długim okresie użytkowania, które nabywa się w celu wytwarzania za nich pomocą dóbr lub usług. Firma posiada je na własność. Wiele firm jednak zaczyna mie4ć świadomość jakie koszty i ryzyko wiąże się z zamrażaniem w sposób zasobów finansowych. Zaczynają one tam gdzie jest to możliwe zmniejszać inwestycje w środki trwałe a zwłaszcza w ziemię i budynki nie zmniejszając wcale przez to wcale swoich zdolności produkcyjnych a nawet uzyskując znaczną oszczędność. Wiele tego typu decyzji firma podejmuje z konieczności w obliczu pogarszania się ich sytuacji. Bywa jednak i tak, że decyzje te są świadomymi wyborami dokonanymi w ramach programów ograniczania kosztów i poprawienia zyskowności. Programy te musza być wspierane przez naczelne kierownictwo a ich celem powinno być powiększenie majątku firmy poprzez zwiększenie zysku przy jednoczesnym organizowaniu zużytych zasobów. Programy te powinny nagradzać i motywować do lepszej kontroli nad zasobami.

ODSPRZEDAŻ ŚRODKÓW TRWAŁYCH

Firmy mają w swoim posiadaniu niepotrzebna ziemie i budynki w nadziei że mogą się przydać w przyszłości. Zapominają jednak, że utrzymując takie środki związują w nich nieproduktywne zasoby, które mogły by lepiej wykorzystać przeznaczają je na bieżącą działalność. Zasoby te w pewnych krytycznych sytuacjach mogłyby wesprzeć działalność firmy ale dopóki są zamrożone pozostają dla takich celów niedostępne. Wiele firm upadło dlatego, że swoje nadmiarowe aktywa decydowało się odsprzedać gdy było za późno.

SPRZEDAŻ Z LEASEBACKIEM

Umowy polegające na odsprzedaży jednoczesnym leasbacku aktywów dotyczy normalnie ziemi i budynków, ale niekiedy mogą obejmować znaczące kapitałowe składniki wyposażenia. Umowa polega na tym, że firma sprzedaje środek osobie trzeciej i natychmiast bierze go od niej w leasing zwrotny czy leasback. Stronami są zazwyczaj instytucje inwestycyjne (towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne.

Wiele przedsiębiorstw dużych i odnoszących sukcesy zleca wiele procesów podwykonawczych ograniczając się do samego montażu końcowego a nawet tylko do udzielania produktom swojej marki i prowadzenia ich marketingu.

SPRZEDAWANIE NIERENTOWNYCH ODDZIAŁÓW

Często firmy utrzymują nie rentowne lub nisko rentowne oddziały uzasadniając to tym, że osiągają one marżę. Często przy tym zapewnia się o kwotach zarobków jakie są zamrożone z powodu istnienia takich części firmy.

Aby działać z powodzeniem musi ono nieustannie rozwijać swoje rynki i wybierać którąś z następujących strategii:

*penetracja rynku

*rozwój rynku

*rozwój produktu

*dywersyfikacja.

Produkty i cale ich grupy powinny być z nich, które nie mieszczą się w ogólnej strategii firmy, powinny być eliminowane z produkcji a niepotrzebne już środki używane wcześniej do ich wytwarzania powinny być odsprzedawane.

WYKUPY MENEDŻERSKIE

Kierownictwo dokonując przeglądów może stwierdzić, że niektóre części działalności nie pasują do tych planów i należy je sprzedać, uzyskując w ten sposób zasoby, które można wykorzystać bardziej efektywnie. W ostatnich latach wiele oddziałów sprzedano kierownictwu.

KAPITAŁ OBROTOWY

Na kapitał obrotowy składają się wszystkie aktywa krótkoterminowe, utrzymywane do bieżącego wykorzystania w firmie, pomniejszane o kwoty należne od firmy stronom trzecim za dostawy środków na potrzeby bieżące lub długookresowe w kategoriach księgowych. Kapitał obrotowy ujmowany jest jako aktywa bieżące - bieżące zobowiązania.

Niekiedy środki bieżące ogółem określane są mianem kapitału obrotowego brutto.

Na kapitał obrotowy składają się:

*zapasy

*należności

*gotówka

*zobowiązania.

Gotówkowe składniki kapitału obrotowego powinny być utrzymywane do szybkiego obrotu, a im będzie on szybszy tym mniejsze będą kwoty niezbędne do ich finansowania. Przyspieszenie tego ruchu określane jest jako zwiększenie szybkości ich rotacji (obracania nimi).

CYKL KAPITAŁU OBROTOWEGO

Patrząc na poszczególne pozycje kapitału obrotowego można zauważyć, że kwoty zainwestowane w każdą z nich są bezpośrednio powiązane z poziomem działalności firmy oraz z czynnikiem czasu. Połączenie tych dwóch czynników określa cykl kapitału obrotowego dla danej firmy.

Cykl kapitału obrotowego obejmuje zatem okres między gotówkową płatnością za nabywane dobra lub usługi a otrzymaniem wpływu gotówki ze sprzedaży wytwórczych dóbr lub usług.

Dla określenia cyklu firmy potrzebne jest obliczenie trzech podstawowych wskaźników kapitału obrotowego:

*okres inkaso (dni należności lub dłużników) Wsk.=(kwota należności

*liczba dni w okresie)/sprzedaż. Jest to średnia liczba dni jakie upływają między zrealizowaniem sprzedaży a rzeczywistym wpływem gotówki z tytułu tej sprzedaży

*okres zapasów Wsk.=(zapasy * liczba dni w okresie)/koszt towarów sprzedanych. Jest to średnia liczba zapasów utrzymywanych w danym momencie.

*okres płatności (dni zobowiązań lub wierzycieli) Wsk.=(zobowiązanie * liczba dni w okresie)/koszt towarów sprzedanych. Jest to średnia liczba dni jakie upływają od dokonania zakupu do momentu zapłacenia za nie.

OCENA CAŁKOWITEGO ZAPOTRZEBOWANIA FINANSOWEGO

Planowanie jest najbardziej podstawowym zadaniem menedżera.

Są dwie podstawowe metody opracowywania planu finansowego:

*sporządzanie bilansu pro forma

*prognozy przepływów gotówkowych.

Projekt bilansu przedstawia całkowitą kwotę zapotrzebowania finansowego w określonym momencie .W zarządzaniu finansowym niezbędne jest badanie jak kwota ta będzie się zmieniać z okresu na okres .Programy przepływu gotówki (budżety gotówkowe) są istotnym narzędziem zarządzania finansowego .

PROGNOZOWANIE A PLANOWANIE.

Prognoza dotyczy zdarzeń nad którymi nie mamy kontroli. Prognozy mogą być postrzegane jako bardziej lub mniej prawdziwe. Plan dotyczy działań podejmowanych dla wywołania zdarzeń, nad którymi spodziewamy się sprawować kontrolę. Sprawdzając plan należy dokonać pewnych zaleceń n temat prawdopodobnych zachowań innych zainteresowanych osób.

Zarówno plany jak i prognozy mogą być sporządzane dla okresów krótkich, średnich oraz długich.

Elementy planu:

*prognoza sprzedaży

*prognoza kształtowania się cen sprzedaży

*prognoza dotycząca siły roboczej

*prognoza konkurencji.

Podział budżetów:

*budżety operacyjne (do nich zaliczamy budżet sprzedaży. Z budżetem sprzedaży wiąże się budżet produkcji a także zaliczamy do tej grupy budżet nakładów-koszty ogólnozakładowe)

*budżety kapitałowe




Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

1

---